Đo lường khoảng cách về năng suất giữa doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp nội địa ngành công nghiệp chế biến chế tạo Việt Nam

Bài viết nghiên cứu khoảng cách năng suất giữa doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp trong nước trong ngành công nghiệp chế biến, chế tạo của Việt Nam, sử dụng dữ liệu tổng điều tra doanh nghiệp Việt Nam (VES) giai đoạn 2011-2020 và phương pháp hồi quy phân vị để xem xét tác động của các yếu tố đặc điểm doanh nghiệp và chất lượng quản trị cấp tỉnh đến năng suất các yếu tố tổng hợp.

Nghiên cứu này phù hợp với các nhà hoạch định chính sách, nhà nghiên cứu kinh tế, và các doanh nghiệp quan tâm đến việc nâng cao năng suất và hiệu quả hoạt động trong ngành công nghiệp chế biến chế tạo ở Việt Nam. Đặc biệt, nghiên cứu này hữu ích cho việc xây dựng các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ, thúc đẩy chuyển giao công nghệ, và cải thiện môi trường kinh doanh để tăng cường năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam.

Bài viết này nghiên cứu về khoảng cách năng suất giữa doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp nội địa trong ngành công nghiệp chế biến chế tạo ở Việt Nam, sử dụng bộ dữ liệu từ Tổng cục Thống kê Việt Nam (VES) trong giai đoạn 2011-2020. Phương pháp hồi quy phân vị được áp dụng để phân tích tác động của các yếu tố như đặc điểm doanh nghiệp (quy mô, tuổi đời, thị phần, năng suất lao động) và chất lượng quản trị cấp tỉnh (thông qua chỉ số PCI) đến năng suất của các doanh nghiệp tại các phân vị khác nhau. Kết quả cho thấy:

1. **Khoảng cách năng suất:** Có sự khác biệt đáng kể về năng suất giữa doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp nội địa, với doanh nghiệp FDI thường có năng suất cao hơn.
2. **Yếu tố tác động:** Các yếu tố như quy mô doanh nghiệp, số năm hoạt động, thị phần và năng suất lao động có tác động đáng kể đến năng suất của cả doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp nội địa, nhưng mức độ ảnh hưởng có thể khác nhau ở các phân vị khác nhau.
3. **Ảnh hưởng của môi trường kinh doanh cấp tỉnh:** Chất lượng quản trị và môi trường kinh doanh cấp tỉnh, được đo bằng chỉ số PCI, cũng có ảnh hưởng đến năng suất, nhưng tác động này không đồng đều trên tất cả các phân vị.
4. **Phân tích phân vị:** Sử dụng phương pháp phân rã Oaxaca-Rif, bài viết phân tích sự khác biệt về năng suất tại các phân vị khác nhau (25, 50, 75) để xác định các yếu tố cụ thể đóng góp vào khoảng cách năng suất ở từng mức năng suất.
5. **Hàm ý chính sách:** Nghiên cứu đề xuất các khuyến nghị chính sách nhằm thu hẹp khoảng cách năng suất, bao gồm việc tăng cường hỗ trợ cho các doanh nghiệp nội địa, cải thiện chất lượng nguồn nhân lực và môi trường kinh doanh, cũng như khuyến khích chuyển giao kiến thức và công nghệ từ doanh nghiệp FDI sang doanh nghiệp nội địa.