TRƯỜNG ĐẠI HỌC NỘI VỤ HÀ NỘI
KHOA KHOA HỌC CHÍNH TRỊ
BÁO CÁO TỔNG HỢP ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CỦA NGƢỜI HỌC PHÁT HUY VAI TRÒ CỦA ĐOÀN THANH NIÊN VỚI VIỆC
THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TẠI HUYỆN Ý YÊN, TỈNH NAM ĐỊNH Mã số đề tài: ĐTSV.2020.04
: Phạm Quân Nhu : 1705CSCA
Chủ nhiệm đề tài Lớp Cán bộ hƣớng dẫn : ThS. Tô Trọng Mạnh
Hà Nội, 2020
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NỘI VỤ HÀ NỘI
KHOA KHOA HỌC CHÍNH TRỊ
BÁO CÁO TỔNG HỢP ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU KHOA HỌC CỦA NGƢỜI HỌC PHÁT HUY VAI TRÒ CỦA ĐOÀN THANH NIÊN VỚI VIỆC
THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TẠI HUYỆN Ý YÊN, TỈNH NAM ĐỊNH Mã số đề tài: ĐTSV.2020.04
: Phạm Quân Nhu - 1705CSCA Chủ nhiệm đề tài Thành viên tham gia : Hạng Thìn Long - 1705CSCA
Lê Thị Phƣơng Dung - 1705CSCA Trƣơng Thị Hoa - 1705CTHA : ThS. Tô Trọng Mạnh
Cán bộ hƣớng dẫn
Hà Nội, 2020
LỜI CẢM ƠN
Là sinh viên năm ba được làm bài nghiên cứu khoa học liên quan đến
chuyên ngành mình học chúng em cảm thấy rất vui và hạnh phúc. Nhưng để hoàn
thành bài nghiên cứu này không chỉ đòi hỏi sự nỗ lực hết mình của bản thân, mà
quan trọng hơn nữa đó là sự chỉ bảo, hướng dẫn tận tình của thầy hướng dẫn, sự
giúp đỡ động viên của gia đình và bạn bè. Trong quá trình làm bài nghiên cứu,
chúng em đã được sự hướng dẫn tận tình của thầy Tô Trọng Mạnh, thầy luôn dành
thời gian để chỉ cho chúng em những kiến thức cần thiết, những tài liệu tham khảo
bổ ích phục vụ cho đề tài nghiên cứu. Chúng em xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc tới
sự giúp đỡ quý báu của thầy. Đồng thời chúng em xin cảm ơn tới các thầy cô giáo
trong trường, nhất là các thầy cô trong Khoa Khoa học Chính trị đã giúp đỡ chúng
em thực hiện đề tài này. Tuy nhiên, với lượng kiến thức và kinh nghiệm thực tế
còn hạn chế, nên đề tài nghiên cứu không tránh khỏi những thiếu sót. Chúng em rất
mong nhận được những ý kiến đóng góp của quý thầy cô và những nhà nghiên cứu
quan tâm đến đề tài.
Chúng em xin chân thành cảm ơn!
DANH MỤC BẢNG CHỮ CÁI VIẾT TẮT
STT Từ viết tắt Nghĩa đầy đủ
1 CLB Câu lạc bộ
2 HDND Hội đồng nhân dân
3 MTTQ Mặt trận tổ quốc
4 THCS Trung học cơ sở
5 THPT Trung học phổ thông
6 TNCS Thanh niên Cộng Sản
7 XDNTM Xây dựng nông thôn mới
8 UBND Uỷ ban nhân dân
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN
DANH MỤC BẢNG CHỮ CÁI VIẾT TẮT
PHẦN MỞ ĐẦU ...................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài: ........................................................................................... 1
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu: .................................................................... 3
3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu: ................................................................. 4
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: ................................................................. 4
5. Phương pháp nghiên cứu : .............................................................................. 4
6. Giả thuyết nghiên cứu: .................................................................................... 5
7. Đóng góp mới của đề tài: ................................................................................ 5
8. Cấu trúc của đề tài........................................................................................... 5
Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐOÀN THANH NIÊN VỚI VIỆC THỰC
HIỆN CHÍNH SÁCH XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TẠI HUYỆN Ý YÊN,
TỈNH NAM ĐỊNH ................................................................................................... 7
1.1. Một số khái niệm cơ bản .............................................................................. 7
1.1.1. Nông thôn, nông thôn mới ........................................................................ 7
1.1.2. Chính sách, chính sách xây dựng nông thôn mới ..................................... 8
1.1.3. Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh .............................................. 12
1.2. Nhân tố ảnh hưởng đến vai trò của Đoàn thanh niên trong thực hiện chính
sách xây dựng nông thôn mới ........................................................................... 13
1.3. Vai trò của Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trong thực hiện
chính sách xây dựng nông thôn mới ................................................................. 15
1.3.1 Sự cần thiết phải nâng cao vai trò của Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí
Minh trong thực hiện chính sách xây dựng nông thôn mới .............................. 15
1.3.2 Vai trò của Đoàn thanh niên trong tham gia thông tin, truyền thông về
xây dựng nông thôn mới. .................................................................................. 17
1.3.3 Vai trò tham gia ban chỉ đạo, ban quản lý xây dựng nông thôn mới ...... 17
1.3.4 Đoàn thanh niên tham gia quy hoạch xây dựng nông thôn mới. ............. 18
Tiểu kết chương 1 ............................................................................................. 19
Chƣơng 2. ĐOÀN THANH NIÊN VỚI VIỆC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH
XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TẠI HUYỆN Ý YÊN, TỈNH NAM ĐỊNH 20
2.1. Giới thiệu về tổ chức Đoàn thanh niên huyện Ý Yên ................................ 20
2.2. Thực trạng hoạt động của Đoàn thanh niên với việc thực hiện chính sách
xây dựng nông thôn mới tại huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định ............................. 23
2.2.1. Công tác xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện chính sách xây dựng
nông thôn mới ................................................................................................... 23
2.2.2 Công tác phổ biến tuyên truyền chính sách nông thôn mới. ................... 30
2.2.3. Công tác phân công phối hợp thực hiện chính sách xây dựng nông thôn
mới .................................................................................................................... 36
2.2.4 Công tác đôn đốc, theo dõi kiểm tra thực hiện chính sách xây dựng nông
thôn mới ............................................................................................................ 37
2.2.5 Công tác đánh giá tổng kết rút kinh nghiệm trong quá trình thực hiện
chính sách xây dựng nông thôn mới ................................................................. 39
2.3. Đánh giá vai trò của Đoàn thanh niên trong quy trình thực hiện chính sách
xây dựng nông thôn mới tại huyện Ý Yên ........................................................ 42
2.3.1. Những kết quả đạt được trong thực hiện chính sách xây dựng nông thôn
mới của huyện Đoàn Ý Yên .............................................................................. 42
2.3.2 Những khó khăn, hạn chế và nguyên nhân trong quá trình thực hiện chính
sách xây dựng nông thôn mới của huyện đoàn Ý Yên ..................................... 48
Tiểu kết chương 2 ............................................................................................. 53
Chƣơng 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM PHÁT HUY VAI TRÒ CỦA ĐOÀN
THANH NIÊN VỚI VIỆC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH XÂY DỰNG NÔNG
THÔN MỚI TẠI HUYỆN Ý YÊN, TỈNH NAM ĐỊNH .................................... 54
3.1. Định hướng về vai trò của Đoàn Thanh niên với việc thực hiện chính sách
xây dựng nông thôn mới trong những năm tới ................................................. 54
3.2. Một số giải pháp nhằm phát huy vai trò của Đoàn thanh niên với việc thực
hiện chính sách xây dựng nông thôn mới ......................................................... 57
3.2.1. Nâng cao trình độ, nhận thức của Đoàn viên, thanh niên ....................... 57
3.2.2. Nâng cao chất lượng của đội ngũ cán bộ Đoàn ...................................... 58
3.2.3. Đẩy mạnh công tác chuyển dịch cơ cấu, nâng cao kinh tế trong xây dựng
nông thôn mới ................................................................................................... 60
3.2.4. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền về việc thực hiện chính sách xây dựng
nông thôn mới ................................................................................................... 60
Tiểu kết chương 3 ............................................................................................. 62
KIẾN NGHỊ ........................................................................................................... 63
KẾT LUẬN ............................................................................................................ 65
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................. 67
PHỤ LỤC ............................................................................................................... 69
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài:
Một là, vị trí của Đoàn thanh niên: Đoàn TNCS Hồ Chí Minh ra đời từ mùa
xuân của Đảng, của dân tộc, được Đảng Cộng sản Việt Nam và Bác Hồ kính yêu
lãnh đạo, rèn luyện. Trải qua hơn 80 năm xây dựng, phát triển và trưởng thành,
Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã luôn chứng tỏ bản lĩnh kiên cường, lòng trung thành
tuyệt đối với Đảng, với dân tộc, là lực lượng xung kích cách mạng, sẵn sàng đón
nhận mọi nhiệm vụ khó khăn, gian khổ; thực sự là tổ chức hạt nhân chính trị của
thanh niên Việt Nam; là đội dự bị tin cậy của Đảng, của nhân dân, là trường học xã
hội chủ nghĩa của thanh niên Việt Nam.
Tiếp nối truyền thống hào hùng, dưới ngọn cờ vinh quang của Đảng, trong
những năm qua, công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi đã đạt được những
kết quả quan trọng. Nhiều nhân tố mới, điển hình tiên tiến trong thanh niên được
phát hiện, tôn vinh, góp phần tạo dựng hình ảnh đẹp về lớp thanh niên Việt Nam
thời kỳ mới. Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tiếp tục có bước phát triển, thể hiện rõ vai
trò, trách nhiệm với thanh thiếu nhi và có đóng góp xứng đáng vào những thành
tựu chung của đất nước.
Hai là, xuất phát từ vai trò của đoàn thanh niên trong thực hiện chính sách
XDNTM: Trong thời gian qua, cùng với giảm nghèo bền vững, XDNTM là một
trong hai chương trình mục tiêu quốc gia ở Việt Nam hiện nay. Nghị quyết số 26
NQ/TW của Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam đã đưa ra mục
tiêu “XDNTM” có kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội hiện đại, cơ cấu kinh tế và các
hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, gắn nông nghiệp với phát triển nhanh công
nghiệp, dịch vụ, đô thị theo quy hoạch; xã hội nông thôn ổn định, giàu bản sắc văn
hoá dân tộc; dân trí được nâng cao, môi trường sinh thái được bảo vệ; Đoàn Thanh
niên dưới sự lãnh đạo của Đảng được tăng cường. Chính phủ đã ra các văn bản:
Quyết định số 800/QĐ-TTg, ngày 4/6/2010 về phê duyệt chương trình mục tiêu
Quốc gia về XDNTM giai đoạn 2010-2020; Quyết định số 1600/QĐ-TTg của Thủ
tướng Chính phủ năm 2016 về việc phê duyệt chương trình mục tiêu quốc gia xây
1
dựng nông thôn mới giai đoạn 2016-2020… Qua thực tế XDNTM ở các địa
phương, có thể thấy Đoàn Thanh niên có vai trò đặc biệt quan trọng trong vận động
nhân dân tổ chức XDNTM ở mỗi địa phương. Địa phương nào phát huy được vai
trò, thực hiện tốt chức năng của Đoàn Thanh niên trong XDNTM thì địa phương
đó nhanh chóng đạt được các mục tiêu và mang lại hiệu quả, tính bền vững của nó.
Ngược lại, nơi nào vai trò của Đoàn Thanh niên không được chú trọng và phát huy
thì nơi đó không đạt các mục tiêu và hiệu quả của việc thực hiện chương trình
XDNTM không cao, còn nhiều bất cập. Thực tiễn đã đặt ra những vấn đề cần có
lời giải đáp như: Đoàn Thanh niên đang có vai trò gì và được thể hiện như thế nào
trong XDNTM? Làm thế nào để phát huy được vai trò của Đoàn Thanh niên trong
XDNTM? Mặt khác, trong những năm qua, việc nghiên cứu về đổi mới, hoàn thiện
tổ chức đoàn, nhất là Đoàn Thanh niên ở nước ta cũng đã có những bước tiến đáng
kể. Không những vậy, việc xây dựng hoàn thiện tổ chức đoàn còn là một trong
những nhiệm vụ cần thiết nhất.
Vì vậy, việc nghiên cứu vai trò của Đoàn Thanh niên trong XDNTM cũng là
một cách tiếp cận góp phần làm rõ hơn vai trò, chức năng của Đoàn Thanh niên
trong thời gian tới. Vì vậy, việc xây dựng và phát huy vai trò, chức năng của đoàn
thanh niên ở nông thôn đang được đặt ra cấp thiết, nhằm hướng đến vừa phải đảm
bảo theo mô hình đô thị vừa mang tính đặc trưng ở khu vực nông thôn.
Ba là, thực trạng việc phát huy vai trò của Đoàn thanh niên trong thực hiện
chính sách XDNTM: Đoàn Thanh niên ở huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định trong
XDNTM vừa có đặc điểm chung và có tính đặc thù riêng so với các địa phương
khác. Không những vậy mục tiêu yêu cầu của XDNTM ở Ý Yên, tỉnh Nam Định
luôn phải gắn bó chặt chẽ với quá trình đô thị hóa. Trong khi đó, không ít các xã,
huyện phấn đấu hoàn thành mục tiêu đạt chuẩn nông thôn mới đều có xuất phát
điểm rất thấp. Thêm nữa, tiêu chí đạt chuẩn nông thôn mới cũng được nâng lên với
nhiều tiêu chí rất cao, trong đó có tiêu chí tỉ lệ hộ nghèo và thu nhập trung bình của
người dân…Thực tế này đặt ra yêu cầu khách quan là cần phải quan tâm nghiên
cứu, tìm hiểu bởi các khoa học, trong đó có Chính trị học. Mặc dù Nam định là địa
2
phương đang dẫn đầu thực hiện được coi là mô hình thí điểm của cả nước trong
XDNTM, song, đạt chuẩn không đồng nghĩa với việc chỉ duy trì, mà hơn thế là
phải nâng cao chất lượng nông thôn mới. Huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định nói riêng
và cả nước nói chung đã và đang tích cực triển khai chương trình XDNTM theo 19
tiêu chí mà Chính phủ ban hành. Đóng góp vào sự thành công này có vai trò to lớn
của Đoàn Thanh niên trên địa bàn với tư cách là những người hướng dẫn, động
viên, thực hiện, cùng các tổ chức toàn thể nhân dân tiến hành xây dựng mô hình
nông thôn mới.
Từ những lý do trên, chúng em lựa chọn đề tài “Phát huy vai trò của Đoàn
Thanh niên với việc thực hiện chính sách xây dựng nông thôn mới tại huyện Ý
Yên, tỉnh Nam Định” làm đề tài nghiên cứu.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu:
Ở nước ta, việc triển khai thực hiện chính sách XDNTM được tiến hành
đồng bộ trong cả nước. Vấn đề này cũng đã thu hút sự quan tâm nghiên cứu của
các nhà khoa học, các bài viết trên tạp chí và nhiều luận văn, luận án cũng đã
nghiên cứu về vấn đề này với nhiều công trình nghiên cứu ở các góc độ khác nhau:
“Nâng cao vai trò của Đoàn thanh niên trong xây dựng nông thôn mới trên địa bàn
huyện lương tài, tỉnh Bắc Ninh” của tác giả Nguyễn Đắc Cường; “Nghiên cứu sự
tham gia của Đoàn thanh niên vào xây dựng nông thôn mới trên địa bàn Hải
Phòng” của tác giả Phan Thị Hồng Nhung năm 2014; “Vai trò của Đoàn thanh
niên tham gia xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Yên Thế, tỉnh Bắc
Giang” của tác giả Nguyễn Mạnh Tùng năm 2015; “Nông nghiệp, nông dân, nông
thôn trong đổi mới ở Việt Nam - Một số vấn đề lý luận và thực tiễn” của tác giả Tô
Huy Rứa (2011); “Xây dựng nông thôn mới ở xã Tân Đồng, huyện Trấn Yên, tỉnh
Yên Bái” của tác giả Thanh Tân (2011); “Một số khó khăn khi xây dựng nông thôn
mới và giải pháp khắc phục” của tác giả Bùi Hải Thắng;…
Những công trình đó đã cung cấp những luận cứ, luận chứng, những dữ liệu
rất quan trọng cho việc thực hiện chính sách phát triển nông nghiệp, nông thôn và
giải quyết vấn đề nông dân trong thời kỳ mới ở nước ta. Tuy nhiên, các công trình
3
ấy không đi sâu vào nghiên cứu vai trò của Đoàn thanh niên trong thực hiện chính
sách XDNTM cho đoàn viên, thanh niên huyện Ý Yên.
3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu:
3.1. Mục tiêu của đề tài
Đề tài nghiên cứu và đề xuất các giải pháp nhằm phát huy vai trò của Đoàn
Thanh niên với việc thực hiện chính sách XDNTM tại huyện Ý Yên, tỉnh Nam
Định
3.2. Nhiệm vụ của đề tài
- Phân tích và làm rõ cơ sở lý luận về vai trò của Đoàn Thanh niên với việc
thực hiện chính sách XDNTM.
- Khảo sát thực trạng thực hiện vai trò của Đoàn Thanh niên với việc thực
hiện chính sách XDNTM trên huyện Ý Yên
- Phân tích các kết quả đạt được, những hạn chế, nguyên nhân và những vấn
đề đặt ra đối với vai trò của Đoàn Thanh niên với việc thực hiện chính sách
XDNTM tại huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định
- Đề xuất các giải pháp nhằm phát huy vai trò của Đoàn Thanh niên trong
quá trình thực hiện chính sách XDNTM ở huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu:
- Đối tượng: Vai trò của Đoàn Thanh niên với việc thực hiện chính sách xây
dựng nông thôn mới tại huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định
- Phạm vi:
+ Phạm vi về không gian: tại huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định
+ Phạm vi về thời gian: 05 năm (Từ năm 2015 cho đến 2020).
5. Phƣơng pháp nghiên cứu :
Đề tài sử dụng hệ thống phương pháp nghiên cứu như:
- Phương pháp thu thập và xử lý thông tin: Nhóm tác giả sử dụng phương
pháp nhằm thu thập các thông tin liên quan đến phát huy vai trò của Đoàn Thanh
niên với tư cách là tổ chức vận động thực hiện thúc đẩy hoạt động XDNTM. Đoàn
Thanh niên ở huyện Ý Yên chỉ có thể thực hiện tốt chức năng của mình trong
4
XDNTM khi có sự đồng bộ, tương thích giữa các yếu tố tạo nên; cũng như có mối
quan hệ tương thích với môi trường bên ngoài.
- Phương pháp phân tích và tổng hợp: Được sử dụng để thu thập, phân tích
và khai thác thông tin từ các nguồn tư liệu liên quan đến đề tài, gồm các công trình
nghiên cứu; báo cáo, số liệu thống kê của chính quyền, ban ngành, đoàn thể, tổ
chức, cá nhân liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp đến vấn đề nghiên cứu. Đó là các
văn bản báo cáo về Đoàn Thanh niên, sự tham gia của người dân trong XDNTM;
các công trình nghiên cứu bàn về Đoàn Thanh niên, XDNTM thông qua các sách
chuyên khảo, bài viết tạp chí, các đề tài nghiên cứu khoa học, luận án khoa học,
các hội thảo trong nước, quốc tế.
6. Giả thuyết nghiên cứu:
Vai trò của Đoàn Thanh niên với việc thực hiện chính sách xây dựng nông
thôn mới tại huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định trong những năm gần đây đã đạt được
những thành tựu nhất định. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại một số hạn chế, bất cập. Đề
tài nghiên cứu đưa ra được những giải pháp hợp lý sẽ đẩy nhanh việc thực hiện
chính sách XDNTM một cách hiệu quả. Nâng cao ý thức, trách nhiệm của Đoàn
thanh niên với các vấn đề xã hội và chính sách công.
7. Đóng góp mới của đề tài:
- Về mặt lý luận:
+ Góp phần làm sáng rõ những luận cứ khoa học cho việc phát huy vai trò
của Đoàn Thanh niên với việc thực hiện chính sách XDNTM ở Việt Nam.
- Về mặt thực tiễn: Góp phần đưa ra lý luận và thực tiễn cho việc xây dựng
Đoàn Thanh niên, phát huy vai trò của Đoàn Thanh niên với việc thực hiện chính
sách XDNTM ở huyện Ý Yên.
- Kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ là tài liệu tham khảo cho hoạt động
nghiên cứu, giảng dạy, học tập và hoạt động thực tiễn liên quan đến chính sách
XDNTM và xây dựng Đoàn Thanh niên ở Việt Nam.
8. Cấu trúc của đề tài
Ngoài phần mở đầu, kết luận và kiến nghị, tài liệu tham khảo, nội dung của
5
đề tài được thể hiện qua 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về Đoàn thanh niên với việc thực hiện chính sách
xây dựng nông thôn mới tại huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định
Chương 2: Đoàn thanh niên với việc thực hiện chính sách xây dựng nông
thôn mới tại huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định
Chương 3: Một số giải pháp nhằm phát huy vai trò của Đoàn Thanh niên với
việc thực hiện chính sách xây dựng nông thôn mới tại huyện Ý Yên, tỉnh Nam
Định
6
Chƣơng 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ĐOÀN THANH NIÊN VỚI VIỆC THỰC HIỆN
CHÍNH SÁCH XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TẠI HUYỆN Ý YÊN, TỈNH
NAM ĐỊNH
1.1. Một số khái niệm cơ bản
1.1.1. Nông thôn, nông thôn mới
Nông thôn là nơi ở, nơi cư trú của mọi tầng lớp nhân dân, trong đó chủ yếu
là nông dân. Nông thôn là nơi nền sản xuất chủ yếu dựa vào nông nghiệp.
Hay, nói cách khác, Nông thôn là phần lãnh thổ không thuộc nội thành, nội
thị các cấp tỉnh, thị xã, thị trấn được quản lý bởi cấp hành chính cơ sở là UBND xã.
Nông thôn Việt Nam là danh từ để chỉ những vùng đất trên lãnh thổ Việt
Nam, ở đó, người dân sinh sống chủ yếu bằng nông nghiệp. Năm 2009, có đến
70,4% dân số sống ở vùng nông thôn, trong khi tỷ lệ này vào năm 1999 là
76,5%.[1] Con số đó những năm trước còn lớn hơn nhiều. Chính vì thế cuộc sống
và tổ chức nông thôn ảnh hưởng rất mạnh mẽ đến toàn xã hội.
Xây dựng nông thôn mới là cuộc cách mạng và là một cuộc vận động lớn để
cộng đồng dân cư ở nông thôn đồng lòng xây dựng thôn, xã, gia đình của mình
khang trang, sạch đẹp. Đồng thời, phát triển sản xuất toàn diện về nông – công
nghiệp và dịch vụ. Người dân có nếp sống văn hóa, môi trường và an ninh nông
thôn được đảm bảo, thu nhập và đời sống vật chất – tinh thần của người dân được
nâng cao.
Nông thôn mới giai đoạn 2010 - 2020 bao gồm các đặc trưng sau: (1) Kinh
tế phát triển, đời sống vật chất và tinh thần của cư dân nông thôn được nâng cao;
(2) Nông thôn phát triển theo quy hoạch, cơ cấu hạ tầng, kinh tế, xã hội hiện đại,
môi trường sinh thái được bảo vệ; (3) Dân trí được nâng cao, bản sắc văn hóa dân
tộc được giữ gìn và phát huy; (4) An ninh tốt, quản lý dân chủ (5) Chất lượng hệ
thống chính trị được nâng cao.
7
1.1.2. Chính sách, chính sách xây dựng nông thôn mới
- Chính sách
Chính sách là những hành động ứng xử của chủ thể với các hiện tượng tồn
tại trong quá trình vận động phát triển nhằm đạt mục tiêu nhất định.[4, tr14]
Chính sách là một hệ thống nguyên tắc có chủ ý hướng dẫn các quyết định
và đạt được các kết quả hợp lý. Một chính sách là một tuyên bố về ý định, và được
thực hiện như một thủ tục hoặc giao thức. Các chính sách thường được cơ quan
quản trị thông qua trong một tổ chức.
- Chính sách là sự thể hiện cụ thể của đường lối chính trị chung. Dựa vào
đường lối chính trị chung, cương lĩnh chính trị của đảng cầm quyền mà người ta
định ra chính sách.
- Chính sách là cơ sở nền tảng để chế định nên pháp luật. Hay nói cách khác,
pháp luật là kết quả của sự thể chế hóa chính sách. Có thể có chính sách chưa được
luật pháp hóa (thể chế hóa), hoặc cũng có thể không bao giờ được luật pháp hóa vì
nó không được lựa chọn để luật pháp hóa khi không còn phù hợp với tư tưởng mới
hay sự thay đổi của thực tiễn. Nhưng sẽ không có pháp luật phi chính sách hay
pháp luật ngoài chính sách. Theo nghĩa đó, chính sách chính là linh hồn, là nội
dung của pháp luật, còn pháp luật là hình thức, là phương tiện thể hiện của chính
sách khi nó được thừa nhận, được “nhào nặn” bởi “bàn tay công quyền”, tức là
được ban hành bởi nhà nước theo một trình tự luật định.
- Chính sách „thiết kế sự lựa chọn quan trọng nhất đã được làm ra thực thi‟,
đối với các tổ chức, cũng như đời sống cá nhân (Lasswell 1951). Điểm lưu ý ở đây
là, chính sách phải là quyết định đã được lựa chọn thực hiện, không phải một dự
định;
- Chính sách là một chuỗi tập hợp những hành động có mục đích nhằm giải
quyết một vấn đề (Anderson 1984);
- Chính sách là những gì mà chính phủ làm, lý do làm, và sự khác biệt nó tạo
ra (Dye 1972);
- Chính sách là những gì mà chính phủ làm, hoặc bỏ qua không làm (Klein
8
& Marmor 2006);
- Chính sách là một hành động mang tính quyền lực nhà nước nhằm sử dụng
nguồn lực để thúc đẩy một giá trị ưu tiên (Considine 1994);
- Chính sách là một công việc được thực hiện liên tục, bởi những nhóm
hoạch định, nhằm sử dụng các thể chế công để kết nối, phối hợp và biểu đạt giá trị
họ theo đuổi (Considine 1994);
- Chính sách là quá trình mà một xã hội tạo ra và quyết định có tính bắt buộc
những hành vi nào được chấp nhận và hành vi nào không (Wheelan 2011);
- Chính sách là một phần của khung khổ các ý kiến, mà qua đó, chúng ta
được điều chỉnh bởi một cách thức hợp lý, giữa các khía cạnh đa chiều của cuộc
sống (Colebatch 2002).
Chính sách bao hàm các thuật ngữ “chính” và “sách”. Chính trong khái niệm
chính sách là muốn nói tới phương pháp của các cá nhân, nhóm trong cộng đồng
quốc gia (chủ thể) thực hiện các mục tiêu, như khoa học, văn hóa, chính trị, kinh
tế, xã hội (khách thể); còn sách là muốn nói tới mục tiêu hướng tới của các chủ thể.
Giữa phương pháp (chính) và mục tiêu (sách) là tồn tại thực thể (bản chất) hay
nguyên tắc thực hiện mục tiêu. Theo đó, chính sách biểu hiện ở mô hình có cấu
trúc cơ bản là: xác định mục tiêu và phương pháp, nguyên tắc thực hiện.
Từ những khái niệm nêu trên có thể hiểu một cách chung nhất: chính sách là
một tập hợp các biện pháp được thể chế hóa, mà một chủ thể quyền lực, hoặc chủ
thể quản lý đưa ra, trong đó tạo sự ưu đãi một hoặc một số nhóm xã hội, kích thích
vào động cơ hoạt động của họ, định hướng hoạt động của họ nhằm thực hiện mục
tiêu ưu tiên nào đó trong chiến lược phát triển của một hệ thống xã hội.[16, tr29]
- Chính sách xây dựng nông thôn mới
Chính sách xây dựng nông thôn mới là chính sách gồm 19 tiêu chí, nhóm
Quy hoạch có 1 tiêu chí (1- Quy hoạch); nhóm Hạ tầng kinh tế - xã hội có 8 tiêu
chí (2- Giao thông; 3- Thủy lợi; 4- Điện; 5- Trường học; 6- Cơ sở vật chất văn hóa;
7- Cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn; 8- Thông tin và truyền thông; 9- Nhà ở
dân cư); nhóm Kinh tế và tổ chức sản xuất có 4 tiêu chí (10- Thu nhập; 11- Hộ
9
nghèo; 12- Lao động có việc làm; 13- Tổ chức sản xuất); nhóm Văn hóa - Xã hội -
Môi trường có 6 tiêu chí (14- Giáo dục và Đào tạo; 15- Y tế; 16- Văn hóa; 17- Môi
trường và an toàn thực phẩm; 18- Hệ thống chính trị và tiếp cận pháp luật; 19-
Quốc phòng và an ninh).
Trong đó, tiêu chí giao thông gồm các nội dung: Đường xã và đường từ
trung tâm xã đến đường huyện được nhựa hóa hoặc bê tông hóa, đảm bảo ô tô đi
lại thuận tiện quanh năm; đường trục thôn, bản, ấp và đường liên thôn, bản, ấp ít
nhất được cứng hóa, đảm bảo ô tô đi lại thuận tiện quanh năm; đường ngõ, xóm
sạch và không lầy lội vào mùa mưa; đường trục chính nội đồng đảm bảo vận
chuyển hàng hóa thuận tiện quanh năm. UBND cấp tỉnh quy định cụ thể để phù
hợp với quy hoạch, điều kiện thực tế, nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo
tính kết nối của hệ thống giao thông trên địa bàn.
Về thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn đến năm 2020, chỉ tiêu
chung là từ 45 triệu đồng/người trở lên; còn đối với vùng Trung du miền núi phía
Bắc, vùng Bắc Trung bộ là từ 36 triệu đồng/người trở lên; vùng Đồng bằng sông
Hồng là từ 50 triệu đồng/người trở lên; vùng Duyên hải Nam Trung Bộ, Tây
Nguyên là từ 41 triệu đồng/người trở lên; vùng Đông Nam Bộ là từ 59 triệu
đồng/người trở lên; Đồng bằng sông Cửu Long là từ 50 triệu đồng/người trở lên.
Còn về tỷ lệ hộ nghèo đa chiều giai đoạn 2016-2020, chỉ tiêu chung là từ 6%
trở xuống. Chỉ tiêu theo vùng đối với vùng Trung du miền núi phía Bắc là từ 12%
trở xuống; vùng Đồng bằng sông Hồng từ 2% trở xuống; vùng Bắc Trung Bộ,
Duyên hải Nam Trung Bộ từ 5% trở xuống; Tây Nguyên từ 7% trở xuống; vùng
Đông Nam Bộ từ 1% trở xuống và Đồng bằng sông Cửu Long từ 4% trở xuống.
Tiêu chí môi trường và an toàn thực phẩm gồm các nội dung: Tỷ lệ hộ được
sử dụng nước hợp vệ sinh và nước sạch theo quy định; tỷ lệ cơ sở sản xuất - kinh
doanh, nuôi trồng thủy sản, làng nghề đảm bảo quy định về bảo vệ môi trường; xây
dựng cảnh quan, môi trường xanh - sạch - đẹp, an toàn; mai táng phù hợp với quy
định và theo quy hoạch; chất thải rắn trên địa bàn và nước thải khu dân cư tập
trung, cơ sở sản xuất - kinh doanh được thu gom, xử lý theo quy định; tỷ lệ hộ có
10
nhà tiêu, nhà tắm, bể chứa nước sinh hoạt hợp vệ sinh và đảm bảo 3 sạch (sạch
nhà, sạch bếp, sạch ngõ); tỷ lệ hộ chăn nuôi có chuồng trại chăn nuôi đảm bảo vệ
sinh môi trường; tỷ lệ hộ gia đình và cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm tuân
thủ các quy định về đảm bảo an toàn thực phẩm.
Tiêu chí hệ thống chính trị và tiếp cận pháp luật có 6 nội dung: Cán bộ, công
chức xã đạt chuẩn; có đủ các tổ chức trong hệ thống chính trị cơ sở theo quy định;
Đảng bộ, chính quyền xã đạt tiêu chuẩn "trong sạch, vững mạnh"; tổ chức chính trị
- xã hội của xã đạt loại khá trở lên; xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật theo quy định;
đảm bảo bình đẳng giới và phòng chống bạo lực gia đình; bảo vệ và hỗ trợ những
người dễ bị tổn thương trong các lĩnh vực của gia đình và đời sống xã hội.
Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các Bộ, ngành liên quan căn cứ chức năng
quản lý nhà nước, ban hành hướng dẫn thực hiện đối với các tiêu chí, chỉ tiêu thuộc
Bộ tiêu chí.
Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương căn cứ hướng
dẫn của các Bộ, ngành liên quan, quy định cụ thể đối với các nhóm xã phù hợp với
điều kiện đặc thù, nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, gắn xây dựng nông thôn mới
với tái cơ cấu ngành nông nghiệp, thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông
nghiệp, nông thôn.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổng hợp hướng dẫn của các Bộ,
ngành liên quan để ban hành cẩm nang, tài liệu hướng dẫn thực hiện Bộ tiêu chí xã
nông thôn mới giai đoạn 2016-2020 cho các địa phương; nghiên cứu, chỉ đạo thí
điểm các mô hình nông thôn mới kiểu mẫu; đề xuất các tiêu chí nâng cao chất
lượng đối với các xã đã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, tiêu chí xây
dựng mô hình xã nông thôn mới kiểu mẫu, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét,
quyết định.
- Một số văn bản luật trong chương trình xây dựng nông thôn mới: Thông tư
04/2019/TT-BNNPTNT; Quyết định 1600/QĐ-TTg; Thông tư liên tịch số
13/2011/TTLT-BXD-BTN&MT; Quyết định 4072/QĐ-BNN-VPĐP của Bộ Nông
nghiệp và phát triển nông thôn; Nghị định số 161/2016/NĐ-CP của Chính phủ;
11
Quyết định số 4927/QĐ-BGTVT ngày 25/12/2014; Quyết định số 1980/QĐ-TTg
của Thủ tướng Chính phủ; Thông tư 05/2017/TT-BNNPTNT ngày 01/03/2017;…
1.1.3. Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh
Trong Điều lệ Đảng Cộng sản Việt Nam, Điều 44 khẳng định: Đoàn Thanh
niên Cộng sản Hồ Chí Minh là đội dự bị tin cậy của Đảng Cộng sản Việt Nam; là
lực lượng xung kích cách mạng; là trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên; đại
diện chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của tuổi trẻ; phụ trách
Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh; là lực lượng nòng cốt chính trị trong
phong trào thanh niên và trong các tổ chức thanh niên Việt Nam.
Theo Luật Thanh niên, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là tổ chức chính trị - xã
hội của thanh niên Việt Nam, giữ vai trò nòng cốt trong phong trào thanh niên; tổ
chức, hướng dẫn hoạt động của thiếu niên, nhi đồng. Phụ trách đội thiếu niên tiền
phong Hồ Chí Minh.
Theo điều lệ Đoàn TNCS Hồ Chí Minh khóa X, Đoàn là tổ chức chính trị xã
hội của Đoàn Thanh niên Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ
Chí Minh sáng lập, rèn luyện, Đoàn bao gồm những thanh niên tiên tiến, phấn đấu
vì mục tiêu lý tưởng của Đảng là độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, dân
giàu nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. [11, tr.3]
Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là thành viên của hệ thống chính
trị, hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và Pháp luật của nước Cộng hòa Xã hội
Chủ nghĩa Việt Nam. Đoàn phối hợp với các cơ quan Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc
Việt Nam, các đoàn thể, tổ chức kinh tế, xã hội, các tập thể lao động và gia đình
chăm lo giáo dục, đào tạo và bảo vệ thanh thiếu nhi; tổ chức cho đoàn viên, thanh
niên tích cực tham gia vào việc quản lý nhà nước và xã hội.
Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh đoàn kết, phát triển quan hệ hữu
nghị, hợp tác bình đẳng với các tổ chức thanh niên tiến bộ, thanh niên và nhân dân
các nước trong cộng đồng quốc tế phấn đấu vì hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ
và tiến bộ xã hội, vì tương lai và hạnh phúc của tuổi trẻ. Nhiệm vụ của Đoàn không
chỉ tham gia các hoạt động chính trị mà còn tham gia các công tác xã hội (công tác
12
từ thiện nhân đạo, công tác chăm sóc trẻ em có hoàn cảnh khó khăn, phòng chống
ma túy, mại dâm...). Đoàn luôn tổ chức, tập hợp các thanh niên tiên tiến trong mọi
thành phần kinh tế xã hội, không phân biệt giai cấp, tôn giáo, thành phần xuất thân,
được học tập và tán thành điều lệ đoàn, tự nguyện sinh hoạt trong một cơ sở Đoàn.
1.2. Nhân tố ảnh hƣởng đến vai trò của Đoàn thanh niên trong thực
hiện chính sách xây dựng nông thôn mới
Thu nhập bình quân của thanh niên nâng lên rõ rệt, bản thân đoàn viên,
thanh niên các hộ gia đình có thanh niên làm chủ giảm dần qua từng năm các chỉ
tiêu kinh tế cơ bản thể hiện thái độ tích cực các cấp đoàn từ huyện đến thôn/xóm
trong việc tìm ra phương hướng, chính sách và giải pháp cho sự phát triển nông
nghiệp, nông thôn Ý Yên, các vấn đề xã hội được giải quyết cũng góp phần thúc
đẩy việc hoàn thiện chính sách, phát huy nội lực cải tạo xã hội.
Đoàn thanh niên cùng các đoàn thể đoàn kết thống nhất, tập trung lãnh đạo,
chỉ đạo, đã tích cực đổi mới tư duy, lựa chọn đúng khâu đột phá, thúc đẩy chuyển
dịch mạnh mẽ cơ cấu kinh tế, cơ chế, chính sách không ngừng được hoàn thiện, có
sức thu hút đầu tư, khơi dậy được tiềm năng, lợi thế và động viên các nguồn lực
trong đoàn viên, thanh niên để phát triển.
Tuy vậy: các vấn đề trong đời sống kinh tế xã hội gắn liền với đoàn viên,
thanh niên chưa được giải quyết thấu đáo như: sản phẩm nông nghiệp chủ lực,
thương hiệu sản phẩm mà thanh niên tạo ra chưa có sức cạnh tranh trên thị trường,
công nghiệp nông thôn, quy mô hiệu quả doanh nghiệp tư nhân, hợp tác xã, hiệu
quả kinh tế nông nghiệp, xử lý và giải quyết vấn đề môi trường nông thôn, kết cấu
hạ tầng kinh tế xã hội ở những nơi khó khăn,…những mặt trên vừa là kết quả các
chính sách phát triển kinh tế xã hội của huyện trong thời gian vừa qua, vừa là cơ sở
thực tiễn định hướng cho quá trình thực hiện chính sách sắp tới.
Ý thức chính trị và năng lực điều hành trong thực hiện chính sách của huyện
đoàn, đội ngũ cán bộ đoàn từ cấp huyện đến cấp xã là nhân tố thành công chính
của chính sách.
Đoàn viên với các phong trào xây dựng đời sống văn hóa, xóa đói giảm
13
nghèo, phong trào xây dựng kết cấu hạ tầng ở nông thôn, lựa chọn những cán bộ
đoàn đủ đức đủ tài,… được triển khai tạo ra hiệu ứng tốt trong thực hiện chính
sách, góp phần giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, vận dụng quy chế
dân chủ các địa phương, cơ sở có nhiều biện pháp sáng tạo tổ chức cho nhân dân
cùng bàn bạc tháo gỡ những khó khăn, đóng góp ý kiến vào chuyển đổi cơ cấu
kinh tế, phát triển và mở rộng ngành nghề, giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập
cho người dân.
Giáo dục ý thức chấp hành pháp luật, tính tích cực của chính trị xã hội ,thái
độ ủng hộ chủ trương, chính sách của Đảng, nhà nước góp phần đưa việc hoàn
thiện chính sách xây dựng nông thôn mới đi vào thực chất, vai trò tổ chức giám sát,
phản biện của tổ chức đoàn ở huyện Ý Yên dù chưa thực sự mạnh song có ảnh
hưởng to lớn tới chất lượng của chính sách, đảm bảo cao nhất cho hiệu quả xây
dựng nông thôn mới văn minh, hiện đại, giàu đẹp.
Đội ngũ cán bộ đoàn trẻ năng động biết lắng nghe trong thực hiện chính sách
để xác định đúng mục tiêu, lựa chọn giải pháp phù hợp và hữu hiệu nhất cho chính
sách, đồng thời cũng góp phần nâng cao năng lực trình độ chuyên môn của cán bộ
đoàn. Đây cũng là yêu cầu cơ bản để chính sách đạt hiệu quả.
Huyện Ý Yên là vùng đất thuần nông của tỉnh Nam Định với sự phát triển
đó là các làng nghề truyền thống, với các phong trào gây quỹ hiếu học, nâng cao
dân trí góp phần nâng cao chất lượng phong trào xây dựng nông thôn mới.
Việt Nam hiện nay đang trong công cuộc xây dựng đất nước công nghiệp
hóa hiện đại hóa do đó Đoàn thanh niên huyện Ý Yên với tinh thần xung kích cùng
nhau xây dựng nông thôn mới phù hợp với hoàn cảnh điều kiện hiện tại (tiến bộ,
văn minh, hiện đại…).
Xây dựng nông thôn mới được coi là một cuộc cách mạng nhằm thay đổi
diện mạo nông thôn Việt Nam đặc biệt là huyện Ý Yên vì vậy vai trò của đoàn
thanh niên càng có đóng góp to lớn và vai trò quan trọng trong thực hiện chính
sách.
Thực hiện chính sách về XDNTM của huyện đoàn Ý Yên là sự tác động có
14
tổ chức đối với các hoạt động xây dựng nông thôn mới ở các địa phương và các
chủ thể là tổ chức đoàn, chi đoàn cơ sở có liên quan nhằm phát triển nông thôn
đúng hướng, tạo sự phát triển bền vững và hiệu quả, hoàn thành các chỉ tiêu, tiêu
chí về XDNTM mà huyện đoàn đã triển khai và giao xuống cho các tổ chức đoàn
tại các địa phương trong toàn huyện.
1.3. Vai trò của Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trong thực
hiện chính sách xây dựng nông thôn mới
1.3.1 Sự cần thiết phải nâng cao vai trò của Đoàn thanh niên Cộng sản
Hồ Chí Minh trong thực hiện chính sách xây dựng nông thôn mới
Xây dựng nông thôn mới là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị và toàn xã
hội trong đó, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, đội xung kích đi đầu trong các hoạt động,
dám nghĩ, dám làm và dám chịu trách nhiệm đang ngày càng có vai trò đặc biệt
quan trọng trong xã hội:
Một là, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là nơi tập hợp rộng rãi các tầng lớp thanh
niên và tổ chức của mình, góp phần thực hiện khối đại đoàn kết toàn dân tộc, phát
huy tốt vai trò tích cực, tự giác của thanh niên tham gia vào việc giải quyết các vấn
đề bức xúc của cộng đồng, xã hội.
Hai là, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là cầu nối giữa Đảng, nhà nước với thanh
niên, truyền đạt các chủ trương, chính sách của Đảng, nhà nước tới thanh niên.
Đồng thời đoàn còn nơi thể hiện quyền làm chủ của thanh niên trong việc giám sát
và phản biện xã hội: phản ánh suy nghĩ, quan điểm của thanh niên với Đảng và nhà
nước trong khuôn khổ hiến pháp, pháp luật để cơ chế, chính sách của Đảng và nhà
nước sát với thực tế; nâng cao năng lực, phẩm chất cán bộ, công chức của nhà
nước trong thực thi công vụ và tổ chức bộ máy cho phù hợp.
Ba là, cùng với các tổ chức đoàn thể xã hội khác, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh
là lực lượng đối ngoại nhân dân quan trọng xu thế hội nhập kinh tế quốc tế hiện
nay: giúp cho các nước khác hiểu rõ về Việt Nam hơn để tăng cường sự hiểu biết,
hợp tác cũng như tăng tranh thủ nguồn lực để phát triển đất nước.
Bốn là, Hỗ trợ cho nền kinh tế thị trường phát triển và che lấp những khiếm
15
khuyết của nền kinh tế thị trường thông qua sự trợ giúp về thông tin, tuyên truyền
kinh nghiệm quản lý, kỹ thuật, đóng góp ý kiến nhằm thúc đẩy sự ra đời của các cơ
chế, chính sách cho phù hợp với thực tiễn cũng như thúc đẩy sự ra đời và phát triển
của các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Mặt khác, hoạt động của tổ chức đoàn hiện nay
cung ứng nhiều dịch vụ cho đoàn viên, thanh niên, cho xã hội thông qua việc tổ
chức các dịch vụ tới vùng sâu, vùng xa, vùng có nhiều khó khăn mà các tổ chức
phi lợi nhuận không muốn triển khai, nhà nước chưa đủ điều kiện vươn tới, đồng
thời cùng với nhà nước thực hiện tốt công tác xã hội hóa về giáo dục, y tế, văn hóa,
khoa học, thể dục thể thao.
Như vậy đoàn TNCS Hồ Chí Minh được thành lập do nhu cầu cần thiết của
thanh niên trong việc tương trợ, giúp đỡ nhau về đời sống, sinh hoạt xã hội. Đoàn
TNCS Hồ Chí Minh ở khu vực nông thôn là chỗ dựa vững chắc của chính quyền
địa phương, chủ động tích cực tham gia vào sự phát triển của đất nước, thực hiện
tốt công tác vận động quần chúng của Đảng, phát huy quyền tự chủ của thanh niên
trong các hoạt động phát triển kinh tế xã hội nông thôn. Thông qua vai trò của tổ
chức Đoàn, thanh niên nông thôn trở nên tích cực, tự giác, sẵn sàng tham gia các
hoạt động vì lợi ích chung: các hoạt động sản xuất, văn hóa, y tế, giáo dục, môi
trường, khuyến nông-khuyến lâm, xóa đói giảm nghèo..., tham gia đóng góp ý kiến
xây dựng chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước.
Những năm qua, thực hiện mục tiêu quốc gia về XDNTM, cùng với các cấp,
các ngành, các tổ chức đoàn thể khác, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã tích cực tham
gia tổ chức, triển khai thực hiện chương trình bằng nhiều hình thức, cách làm.
Đồng thời, tổ chức đoàn nghiên cứu để tìm ra các hình thức, biện pháp để nâng cao
vai trò của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong XDNTM. Tuy nhiên, đây là một hoạt
động mang quá trình bền bỉ và lâu dài, nhằm từng bước nâng cao nhận thức cho
thanh niên và các tầng lớp nhân dân về nông thôn mới, giúp họ hiểu, chủ động, tích
cực và tự nguyện tham gia XDNTM bằng ngày công lao động, tiền của, hiến
đất,...và thực sự làm chủ nông thôn mới.
Mặc dù đã được sự quan tâm của Đảng và nhà nước, sự hỗ trợ, tạo điều kiện
16
của các tổ chức, đoàn thể trong xã hội, nhưng vai trò của tổ chức đoàn ở một số
vùng nông thôn vẫn chưa được phát huy triệt để, hiệu quả đạt được chưa cao. Do
vậy, để nâng cao vai trò của tổ chức Đoàn trong XDNTM thì cần phải nghiên cứu
về các hoạt động liên quan đến công tác này, tìm ra được những khó khăn, thách
thức cũng như những điểm mạnh, những yếu tố ảnh hưởng để từ đó đề xuất các
giải pháp nâng cao vai trò của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trong XDNTM.
1.3.2 Vai trò của Đoàn thanh niên trong tham gia thông tin, truyền thông
về xây dựng nông thôn mới.
Công tác tuyên truyền được xem là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu trong việc
tổ chức, thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới của các cấp, các ngành từ
trung ương đến địa phương. Thông qua công tác tuyên truyền giúp cán bộ, Đảng
viên, Đoàn viên, thanh niên và nhân dân nâng cao nhận thức về ý nghĩa, tầm quan
trọng của chương trình XDNTM, tạo sự thống nhất trong nhận thức hành động và
hiểu sâu sắc: XDNTM là xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế-xã hội từng bước hiện
đại; cơ cấu kinh tế và các hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, gắn nông nghiệp với
phát triển nhanh công nghiệp, dịch vụ đô thị theo quy hoạch xã hội nông thôn dân
chủ, ổn định, giàu bản sắc văn hóa dân tộc; môi trường sinh thái được bảo vệ; an
ninh trật tự được giữ vững; đời sống vật chất tinh thần của nhân dân được nâng cao
theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Đoàn viên, thanh niên là người xung kích đi đầu, mỗi đoàn viên thực sự là
người tuyên truyền trong quá trình XDNTM. Thông qua các hoạt động đoàn thanh
niên tổ chức tuyên truyền để mọi cán bộ, đoàn viên thanh niên và nhân dân hiểu về
tầm quan trọng của chương trình mục tiêu quốc gia về XDNTM ; hiểu được nội
dung; phương pháp, cách làm, nghĩa vụ và trách nhiệm trong việc XDNTM bằng
các hình thức hội thi hội diễn, hội nghị, hội thảo và các kênh thông tin của đoàn
thanh niên... qua đó phát huy vai trò xung kích của thanh niên trong việc đề xuất
các ý tưởng, sáng kiến, giải pháp tham gia XDNTM.
1.3.3 Vai trò tham gia ban chỉ đạo, ban quản lý xây dựng nông thôn mới
Để đảm bảo thống nhất trong công tác chỉ đạo, điều hành và tổ chức thực
17
hiện chương trình XDNTM ở cấp xã, thôn thì việc cần thiết là thành lập ban chỉ
đạo, ban quản lý nông thôn mới tạo điều kiện cho cộng đồng tham gia thực hiện,
giám sát các nội dung, các hoạt động trong chương trình nông thôn mới, nói một
cách khái quát, mọi việc đều phải do dân biết, dân bàn, dân làm, dân thụ hưởng.
Đoàn TNCS Hồ Chí Minh với chức năng, nhiệm vụ của mình có trách
nhiệm tham gia vào ban chỉ đạo, ban quản lý nông thôn mới, giúp cho ban chỉ đạo,
ban quản lý theo dõi, kiểm tra việc triển khai thực hiện kế hoạch, nhất là lĩnh vực
của đoàn; kịp thời xử lý công việc thuộc lĩnh vực phụ trách; tổ chức tuyên truyền,
vận động nhân dân tích cực tham gia phát triển nông nghiệp và XDNTM.
1.3.4 Đoàn thanh niên tham gia quy hoạch xây dựng nông thôn mới.
Công tác lập quy hoạch và đề án xây dựng xã nông thôn mới là yếu tố định
hướng, làm cơ sở để thực hiện các nội dung khác của chương trình XDNTM; quy
hoạch nông thôn mới là cách bố trí, sắp xếp các khu chức năng, sản xuất, dịch vụ,
hạ tầng kinh tế xã hội, môi trường trên địa bàn theo tiêu chuẩn nông thôn mới
mang tính kế thừa và bổ sung, phát triển theo hướng công nghiệp hóa hiện đại hóa
thì công tác quy hoạch được đặt lên hàng đầu ( nằm ở vị trí số 1 trong 19 tiêu chí
XDNTM. Nếu quy hoạch không có chất lượng, tính tổng thể và tầm nhìn, thì lộ
trình đến đích nông thôn mới của các địa phương là vô cùng khó khăn. Vì vậy cần
có sự vào cuộc của các đoàn thể nhân dân đồng sức, đồng lòng, thi đua thực hiện
trong đó có vai trò của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh.
18
Tiểu kết chƣơng 1
Qua chương 1 cho ta thấy rõ được một số khái niệm liên quan đến đề tài:
chính sách, chính sách XDNTM, nông thôn, nông thôn mới, Đoàn thanh niên Cộng
sản Hồ Chí Minh.
Làm rõ được vai trò của Đoàn thanh niên nói chung trong việc thực hiện
tuyên truyền triển khai thực hiện chương trình XDNTM, qua đó thấy được tầm
quan trọng của đoàn thanh niên góp phần vào xây dựng phát triển đất nước.
Xây dựng nông thôn mới là cuộc cách mạng, là cuộc vận động lớn để xây
dựng nông thôn mới có kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội từng bước hiện đại, cơ cấu
kinh tế và các hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, gắn nông nghiệp với phát triển
nhanh công nghiệp-dịch vụ, gắn phát triển nông thôn với đô thị.
Đoàn thanh niên với chức năng và nhiệm vụ cùng người dân tham gia xây
dựng nông thôn mới để hoàn thành 19 tiêu chí trong bộ tiêu chí quốc gia về xây
dựng nông thôn mới đạt kết quả tốt nhất.
19
Chƣơng 2
ĐOÀN THANH NIÊN VỚI VIỆC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH XÂY DỰNG
NÔNG THÔN MỚI TẠI HUYỆN Ý YÊN, TỈNH NAM ĐỊNH
2.1. Giới thiệu về tổ chức Đoàn thanh niên huyện Ý Yên
Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh huyện Ý Yên là một bộ phận trong
hệ thống chính trị của huyện Ý Yên có nhiệm vụ tập hợp và tổ chức, giáo dục rèn
luyện đoàn viên, thanh niên. Lịch sử Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh
huyện Ý Yên gắn liền với sự hình thành và phát triển của huyện Ý Yên. Đoàn
thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh huyện Ý Yên được thành lập ngày 28 tháng 6
năm 1957. Tổ chức Đoàn thanh niên được đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp và toàn
diện của Ban chấp hành Đảng bộ huyện Ý Yên. Trong quá trình xây dựng và
trưởng thành, Đoàn huyện Ý Yên luôn nhận được sự ủng hộ, tạo điều kiện giúp đỡ
to lớn của Đảng bộ huyện nhà, các phòng ban trực thuộc huyện và nhiều thế hệ
đồng chí cán bộ, lãnh đạo huyện Ý Yên.
Những thành tựu đạt được trong những năm qua của Đoàn còn gắn liền với
công lao to lớn của Ban chấp hành, cán bộ Đoàn qua các thời kỳ với sự nỗ lực
không ngừng của các tổ chức Đoàn và thế hệ Đoàn viên, học sinh tham gia công
tác tại huyện Đoàn Ý Yên. Nhiều cán bộ Đoàn viên và những biểu hiện sáng ngời
về đạo đức, tinh thần cách mạng và lòng nhiệt huyết của tuổi trẻ, nhiều người đã
trở thành những cán bộ quản lý có uy tín, những nhà khoa học những chuyên viên
giỏi.
Phát huy truyền thống xung kích sáng tạo tuổi trẻ huyện Đoàn Ý Yên, Đoàn
thanh niên huyện hiện nay không ngừng lớn mạnh và trưởng thành về mọi mặt, đã
có những cống hiến liên tục và cụ thể vào công tác Đoàn và phong trào thanh niên
của huyện, của Tỉnh Đoàn và cả nước.
Hiện nay, huyện Đoàn Ý Yên có 37 tổ chức Đoàn trực thuộc huyện Đoàn,
trong đó có 31 tổ chức Đoàn xã (Yên Thọ, Yên Thành, Yên Trung, Yên Nghĩa,
Yên Phương, Yên Tân, Yên Chính, Yên Phú, Yên Hưng, Yên Phong, Yên Bình,
Yên Minh, Yên Dương, Yên Xá, Yên Hồng, Yên Quang, Yên Tiến, Yên Bằng,
20
Yên Thắng, Yên Cường, Yên Đồng, Yên Mỹ, Yên Dương, Yên Khánh, Yên Ninh,
Yên Khang, Yên Lộc, Yên Phúc, Yên Trị, Yên Nhân, Yên Lương) và một tổ chức
Đoàn thị Trấn Lâm, 7 tổ chức Đoàn THPT (Phạm Văn Nghị, Đại An. Tống Văn
Trân, Đỗ Huy Liêu, Trung Tâm giáo dục thường xuyên, Lý Nhân Tông, Mỹ Tho)
với số lượng Đoàn viên là 9.847 với quá trình phấn đấu không ngừng trong suốt
chặng đường xây dựng và phát triển, cùng với các hoạt động của huyện Đoàn.
Đoàn đã từng bước hun đúc nên các giá trị truyền thống quý báu nổi bật, đó
là: truyền thống yêu nước, trung thành với Đảng, gắn bó mật thiết với sự nghiệp
cách mạng, sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước, quê hương; truyền thống
hiếu học, yêu nghề: truyền thống xung kích, sáng tạo trong thực tiễn công tác Đoàn
và đặc biệt là phong trào xây dựng nông thôn mới với nhiều hoạt động ngày càng
phong phú, đa dạng và có chiều sâu.
Tiêu biểu như phong trào thi đua nâng cao chất sinh hoạt chi Đoàn, đẩy
mạnh phong trào văn hóa thanh niên văn minh, công tác phát triển Đảng ở thanh
niên, vận động Đoàn viên tham gia các lớp đào tạo nghề nghiệp, Đoàn viên khởi
nghiệp, phong trào thanh niên “5 tốt”; tổ chức các buổi nói chuyện chuyên đề,
trang bị một số kỹ năng cho Đoàn viên, thanh niên, bồi dưỡng và nâng cao nghiệp
vụ công tác Đoàn; liên hoan văn nghệ thể dục thể thao, tổ chức cắm trại trung thu
tại các xã trong địa bàn huyện, với sự quan tâm của Huyện ủy Ý Yên, trong những
năm qua công tác tuyên truyền, giáo dục của Đoàn đã đạt được những kết quả quan
trọng góp phần định hướng, nhận thức và hành động của đoàn viên với các hoạt
động hiến máu nhân đạo, thăm hỏi tặng quà, quyên góp tiền xây dựng cải tạo nhà ở
cho các hộ dân khó khăn, các hộ dân thuộc đối tượng chính sách...
Bên cạnh đó huyện Đoàn cũng đã tổ chức thường xuyên các hoạt động
quyên góp ủng hộ giúp đỡ các đoàn viên, thanh niên khó khăn...Qua đó giáo dục,
rèn luyện cho đoàn viên, thanh niên ý thức đạo đức tinh thần tình nguyện vì cuộc
sống và có trách nhiệm với cộng đồng. Tại đại hội đại biểu Đoàn thanh niên Cộng
sản Hồ Chí Minh huyện Ý Yên lần thứ XVIII Nhiệm kỳ 2017-2022 đã bầu ra 16
đồng chí Uỷ viên Ban chấp hành huyện Đoàn và 5 đồng chí Thường vụ huyện
21
Đoàn bao gồm:
1. Đồng chí Vũ Ngọc Dưỡng, sinh năm 1989 (Yên Bằng, Ý Yên, Nam Định)
- Bí thư huyện Đoàn Ý Yên
2. Đồng chí Trịnh Thị Hồng Tươi, sinh năm 1989 (Yên Tiến, Ý Yên, Nam
Định) - Phó bí thư huyện Đoàn
3. Đồng chí Phạm Thanh Dũng, sinh năm 1986 (Yên Cường, Ý Yên, Nam
Định) - Phó bí thư huyện Đoàn
4. Đồng chí Nguyễn Hồng Dung, sinh năm 1987 (Thị Trấn Lâm, Ý Yên,
Nam Định) - Uỷ Viên Thường vụ huyện Đoàn
5. Đồng chí Trần Thu Hà, sinh năm 1990 (Yên Khang, Ý Yên, Nam Định) -
Ủy viên Thường vụ huyện Đoàn
Trải qua hơn 60 năm thành lập rèn luyện và trưởng thành, tổ chức huyện
Đoàn Ý Yên luôn là đơn vị tiên phong gương mẫu, đại diện và tập hợp sức mạnh
tuổi trẻ. Trong chiến tranh tổ chức huyện đoàn đã nêu cao tinh thần yêu nước
chống giặc ngoại xâm và bảo vệ quê hương đất nước. Trong cuộc chiến tranh gian
khổ đã có rất nhiều liệt sĩ là đoàn viên của tổ chức Đoàn đã anh dũng hy sinh vì lý
tưởng cách mạng, vì nền độc lập tự do cho dân tộc.
Trong thời đại mới hiện nay tổ chức huyện Đoàn luôn là tổ chức cầu nối
giữa chính quyền với nhân dân, ra sức xây dựng quê hương đất nước giàu đẹp,
chăm lo tới đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân, đoàn viên, thanh thiếu niên.
Đặc biệt trong công cuộc thực hiện chính sách XDNTM của huyện Ý Yên, tổ chức
huyện Đoàn đã thể hiện rõ năng lực, trách nhiệm là cánh tay đắc lực của Huyện ủy
trong việc phổ biến tuyên truyền và vận động nhân dân, Đoàn viên và thanh niên
chung tay thực hiện chính sách. Huyện Đoàn Ý Yên hằng năm luôn được Trung
ương Đoàn Thanh niên, tỉnh Đoàn, Huyện ủy Ý Yên trao tặng bằng khen: Đơn vị
tổ chức Đoàn hoàn thành Xuất sắc nhiệm vụ năm 2016, tổ chức Đoàn đạt thành
tích Xuất sắc trong Xây dựng nông thôn mới năm 2018, chi bộ huyện Đoàn đạt
trong sạch - vững mạnh năm 2019...
22
2.2. Thực trạng hoạt động của Đoàn thanh niên với việc thực hiện chính
sách xây dựng nông thôn mới tại huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định
2.2.1. Công tác xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện chính sách xây
dựng nông thôn mới
Xây dựng nông thôn mới là một trong những chủ trương mang tầm chiến
lược đặc biệt quan trọng của Đảng và nhà nước, nhằm cụ thể hóa nghị quyết Trung
ương 7 khóa X về nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Xây dựng nông thôn mới
được xác định là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, trong đó Đoàn
viên, thanh niên là lực lượng xung kích đi đầu.
Thực hiện mục tiêu chương trình quốc gia về XDNTM giai đoạn 2010-2020,
Ban bí thư Trung ương Đoàn đã ban hành kế hoạch về việc triển khai phong trào
“Tuổi trẻ chung tay xây dựng nông thôn mới” tới toàn thể các cơ sở Đoàn và thanh
niên trực thuộc Trung ương Đoàn trong cả nước chung tay thực hiện.
Thực hiện sự chỉ đạo của chính phủ về chương trình mục tiêu quốc gia về
XDNTM. Sự chỉ đạo thực hiện kế hoạch của Đảng bộ huyện Ý Yên, căn cứ vào
quyết định kế hoạch số 407/KH-UBND, ngày 06/8/2019 về thực hiện “Xã nông
thôn mới nâng cao và thôn/xóm nông thôn mới kiểu mẫu giai đoạn 2019-2020 và
2020-2025 của UBND huyện Ý Yên gửi các địa phương và các phòng ban trực
thuộc huyện về thực hiện quyết định kế hoạch triển khai thực hiện chính sách
XDNTM. Ban Thường vụ huyện Đoàn Ý Yên ban hành kế hoạch triển khai thực
hiện chính sách XDNTM tới toàn thể các Đoàn viên trong toàn huyện “chung tay
xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh, nông thôn mới kiểu mẫu” gắn với quyết
định của UBND huyện Ý Yên triển khai thực hiện chính sách XDNTM.
Mục tiêu chung: Xác định việc xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện chính
sách XDNTM là một khâu quan trọng mang tính quyết định đến việc hiệu quả thực
hiện chính sách XDNTM của đoàn viên trên địa bàn huyện. Huyện Đoàn đã tập
chung lên kế hoạch về việc thực hiện cũng như đặt ra các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm
vụ và phương hướng trong quá trình triển khai thực hiện chính sách XDNTM.
Huyện Đoàn tập chung nâng cao nhận thức của các đoàn viên, thanh niên
23
trên địa bàn huyện về trách nhiệm tinh thần của các chủ thể Đoàn viên trong thực
hiện chính sách nông thôn XDNTM, phát huy vai trò xung kích sức mạnh trí tuệ
của tuổi trẻ thanh niên trong việc thực hiện cũng như phổ biến tuyên truyền vận
động và tham gia thực hiện các tiêu chí XDNTM của huyện và các mục tiêu của
huyện đoàn đề ra và cấp trên giao cho huyện đoàn.
Tuổi trẻ luôn là lực lượng trẻ, trí tuệ và hăng hái. Huyện Đoàn Ý Yên đặt ra
mục tiêu huy động nội lực sức mạnh tuổi trẻ thanh niên huyện nhà, phát huy tính
năng động sáng tạo của các cấp đoàn xã trong toàn huyện để đảm bảo việc thực
hiện các kế hoạch đề ra cũng như thực hiện một cách đồng bộ các đề án trong thực
hiện chính sách XDNTM.
Tăng tỉ lệ và đa dạng hóa các hình thức vận động tập hợp, hỗ trợ thanh niên
trong địa bàn huyện phát triển kinh tế, chăm lo cải thiện đời sống vật chất tinh thần
cho người dân, thanh thiếu nhi. Tiếp tục nâng cao chất lượng cả về tổ chức và
phong trào cách mạng của Đoàn thanh niên Cộng Sản Hồ Chí Minh, hội Liên hiệp
thanh niên trên địa bàn huyện. Để tổ chức một cách hiệu quả phong trào gắn với
tiêu chí thực hiện nông thôn mới góp phần nâng cao tính hoạt động phong trào của
tổ chức huyện Đoàn và góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của huyện.
Xác định việc thực hiện chính sách XDNTM của huyện là một chính sách
lớn, có nhiều chỉ tiêu kế hoạch đặt ra nên huyện đoàn cần có sự tập hợp, tổ chức và
vận động tham gia của các đoàn viên, thanh niên, thu hút lực lượng Đoàn viên trên
địa bàn huyện tham gia bằng nhiều hình thức phong phú khác nhau, thu hút đông
đảo lực lượng đoàn viên các tổ chức đoàn xã trực thuộc huyện Đoàn và nhân dân
tham gia một cách đông đảo, hiệu quả và tích cực trong việc thực hiện chính sách
XDNTM.
Mục tiêu cụ thể: Năm 2015, 100% các cấp tổ chức Đoàn trong toàn huyện
thực hiện có hiệu quả công tác tuyên truyền và vận động các Đoàn viên, thanh niên
trong việc thực hiện chính sách XDNTM. Các đồng chí là lãnh đạo các tổ chức
Đoàn và Đoàn viên các tổ chức đoàn xã, các Đoàn viên trong các cơ sở giáo dục
phổ thông trên địa bàn huyện cơ bản nhằm nắm rõ chủ trương chính sách và thực
24
hiện với tinh thần trách nhiệm tích cực và hiệu quả.
100% các Đoàn xã tổ chức các chương trình, quy mô, công trình phân bổ
giao chỉ tiêu kế hoạch về các cơ sở chi đoàn trong thôn/xóm về chỉ tiêu thực hiện
nhiệm vụ, phân công việc cho các Đoàn viên, thanh niên tham gia XDNTM theo
hằng năm.
100% Đoàn xã triển khai các loại hình đội thanh niên xung kích bảo vệ môi
trường phổ biến việc bảo vệ môi trường và ý thức trách nhiệm của Đoàn viên với
việc bảo vệ môi trường giữ gìn vệ sinh ở thôn/xóm, đội thanh niên xung kích an
ninh trong việc ngăn chặn các tệ nạn xã hội tham gia giữ gìn trật tự an ninh thôn
xóm hoạt động có hiệu quả, bền vững; 100% Chi Đoàn thôn đăng ký và đảm nhận
“Đoạn đường Thanh niên tự quản”.
100% thanh niên tại các xã trên địa bàn huyện được tuyên truyền, tư vấn về
học nghề và việc làm; thành lập và duy trì hoạt động có hiệu quả mô hình tổ hợp
tác, hợp tác xã thanh niên, phối hợp với các cơ sở đào tạo nghề trên địa bàn huyện;
hàng năm, xã Đoàn phối hợp với các ngành chức năng hỗ trợ, tư vấn, giúp đỡ ít
nhất một mô hình thanh niên phát triển kinh tế có hiệu quả và bền vững.
100% các đoàn xã huy động tổ chức và vận động các Đoàn viên trong địa
bàn huyện và đoàn xã tham gia đóng góp tiền, vật chất, ngày công, tham gia xóa
nhà tạm, xây dựng và sửa chữa các căn nhà xuống cấp nhằm trong diện chính sách
khó khăn trên địa bàn huyện. Đoàn huyện cũng chủ động trong việc thành lập các
câu lạc bộ, nhóm thiện nguyện trong việc quyên góp kêu gọi sự đóng góp của các
nhà hảo tâm, các tổ chức, công ty, các mạnh thường quân và nhân dân trong
huyện... Đặc biệt là sự đóng góp đến từ chính các Đoàn viên trong toàn huyện và
các đoàn viên trong tổ chức cơ sở đoàn. Huyện Đoàn đã gây dựng được các quỹ
khuyến học, quỹ bảo trợ người người nghèo bệnh tật, giúp cho trẻ em nghèo được
đến trường và giúp đỡ người nghèo vươn lên vượt khó trong cuộc sống.
Huyện Đoàn hằng năm tổ chức đánh giá và phân bổ chỉ tiêu, các tiêu chí
hoạt động XDNTM xuống các cơ sở tổ chức đoàn và phấn đấu theo hướng 100%
các tổ chức Đoàn trong toàn huyện triển khai đồng bộ việc thực hiện các chỉ tiêu
25
mà huyện Đoàn phân bổ xuống. Phấn đấu các tổ chức cơ sở Đoàn triển khai việc
thực hiện xây dựng chương trình nông thôn mới đạt hiệu quả vững mạnh, các tổ
chức Đoàn trong toàn huyện về cơ bản hoàn thành và xây dựng đủ các tiêu chí
XDNTM và hướng đến việc thực hiện xây dựng thí điểm mô hình nông thôn mới
kiểu mới bền vững của huyện.
Đến năm 2020: Trên cơ sở đề ra các tiêu chí mục tiêu thực hiện về việc xây
dựng nông thôn giai đoạn 2015. Huyện Đoàn tiếp tục duy trì việc thực hiện triển
khai kết quả việc thực hiện chương trình nông thôn mới. Dựa trên những kết quả
đạt được từ việc thực hiện chính sách XDNTM, huyện Đoàn tiếp tục duy trì và
phát huy các chỉ tiêu kết quả đạt được trong năm 2015. Đặt ra các chỉ tiêu kế hoạch
nhiệm vụ mới cho các tổ chức cơ sở đoàn và các Đoàn viên trên địa bàn huyện
phấn đấu thực hiện đạt hiệu quả các chỉ tiêu trong giai đoạn mới như sau:
100% các xã có mô hình đoàn thanh niên tham gia xây dựng nông thôn mới
có hiệu quả. Trong đó huyện đoàn tập chung việc chỉ đạo tới các cấp tổ chức Đoàn
và các Đoàn viên phấn đấu đạt 100% việc thực hiện phổ biến công tác tuyên truyền
đến đông đảo tầng lớp quần chúng nhân dân và các tổ chức xã hội trong việc thực
hiện chủ trương, chính sách XDNTM của huyện. Phổ biến rộng rãi đến Đoàn viên,
thanh niên trong việc định hướng phát triển nghề nghiệp, tổ chức các lớp dạy nghề
trên địa bàn huyện, tư vấn học và dạy nghề cho Đoàn viên, thanh niên. Phấn đấu
đến năm 2020 trên địa bàn huyện sẽ không còn có các hộ nghèo có thành viên là
Đoàn viên trong gia đình và không còn hộ nghèo, cận nghèo do thanh niên làm chủ
hộ.
Huyện Ý Yên là một huyện thuần nông, kinh tế chủ đạo là nông nghiệp
chính vì vậy cơ sở hạ tầng, ruộng đồng, mương máng, đường nông nghiệp...là một
trong những điều kiện rất quan trọng đối với việc tăng gia, trồng trọt phát triển
kinh tế của bà con. Xác định được vấn đề này Huyện Đoàn đã tổ chức và chỉ đạo
giao kế hoạch nhiệm vụ xuống từng cơ sở Đoàn trong huyện đến năm 2020 đoàn
xã cơ sở tổ chức và vận động các Đoàn viên trong xã tham gia đóng góp vật chất
công sức tham gia việc sửa chữa, bảo dưỡng ít nhất 20km đường giao thông nông
26
thôn, 20km thủy lợi nội đồng, khoi mương máng lấy nước cho bà con nhân dân
trong xã để phục vụ việc tưới tiêu, gieo trồng, cấy hái...của nhân dân.
Huyện đoàn phấn đấu đến năm 2020 có ít nhất 90% thanh niên nông thôn
được trang bị kỹ năng sống, kiến thức về bình đẳng giới, sức khỏe sinh sản, phòng
chống bạo lực gia đình; 90% thanh niên thường xuyên luyện tập thể dục, thể thao,
rèn luyện thân thể.
- Huyện Đoàn lên kế hoạch tổ chức các hoạt động tham gia xây dựng hạ
tầng, cảnh quan và bảo vệ môi trường nông thôn:
Tổ chức cho Đoàn viên, thanh niên tham gia đóng góp ngày công đối với
các công trình phục vụ XDNTM; thường xuyên tổ chức các hoạt động tu sửa, dọn
vệ sinh đường giao thông nông thôn; nạo vét kênh mương nội đồng. Huyện Đoàn
cũng tổ chức và vận động xây dựng mô hình kiểu mẫu từ các hộ gia đình trẻ đi đầu
trong cải tạo nhà cửa, vườn ao, chuồng, trại, làm đẹp hệ thống hàng rào, cổng nhà,
góp phần vào việc tạo cảnh quang đẹp cho nông thôn với tinh thần và quyết tâm
làm thay đổi diện mạo nông thôn đẹp từ trong ra ngoài, đẹp từ trong nhà ra đến
ngoài đường. Huyện Đoàn cũng chỉ đạo và quán triệt việc thực hiện và vận động
các gia đình có thành viên là Đoàn viên gương mẫu tự giác thực hiện xây dựng
trước từ đó vận động đến các gia đình hộ dân khác trong thôn/xóm cùng nhau xây
dựng và sửa chữa.
Tổ chức các hoạt động vệ sinh môi trường, vận động thanh thiếu niên tích
cực tham gia trồng cây. Vận động nhân dân thay đổi thói quen, sử dụng nguồn
nước sạch, hợp vệ sinh, giữ gìn vệ sinh đường làng, ngõ xóm, thu gom, xử lý rác
thải; đồng thời triển khai có hiệu quả Chương trình “Bảo vệ dòng sông quê
hương”, “Giữ sạch cánh đồng quê hương”. Huyện Đoàn thường xuyên phát động
phong trào “Thứ bảy tình nguyện, Chủ nhật xanh” và phong trào “Thanh niên xung
kích bảo vệ môi trường nông thôn” trong Đoàn viên, thanh niên, tổ chức đảm nhận
các đoạn đường thanh niên tự quản, bến đò an toàn - sạch - đẹp, nhà tiêu hợp vệ
sinh, làng xã xanh - sạch - đẹp; thành lập các tổ hợp tác thanh niên bảo vệ môi
trường, đội tình nguyện xanh, lực lượng tình nguyện viên thu gom rác thải ở nông
27
thôn.
Đẩy mạnh, nhân rộng và vận động các tổ chức chính trị xã hội, các tổ chức
doanh nghiệp, các mạnh thường quân và các con em của quê hương đi xa làm ăn,
sinh sống xa quê thành công đóng góp chung tay hướng về quê hương XDNTM,
tham gia thực hiện tốt chương trình “thắp sáng đường quê”. Huyện Đoàn cũng chỉ
đạo tới các tổ chức cơ sở đoàn xã và các chi Đoàn vận động nhân dân, bà con
những khu vực đường xóm chưa có điện, vận động nhân dân đóng góp để kéo điện
thắp sáng thôn/xóm đảm bảo việc an ninh và đi lại an toàn cho nhân dân.
Huyện Đoàn tập trung chỉ đạo và tổ chức các hoạt động XDNTM trong
"Tháng thanh niên" và "Chiến dịch thanh niên tình nguyện hè" hàng năm, phối hợp
và thành lập các câu lạc bộ triển khai thực hiện các hoạt động tích cực và ý nghĩa
trong những sự kiện liên quan đến thanh niên, đoàn viên thực hiện XDNTM.
- Huyện Đoàn tổ chức đoàn viên, thanh niên tham gia phát triển kinh tế
nông thôn:
Tổ chức tập huấn chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật, đặc biệt là công
nghệ sinh học, tin học, kiến thức về môi trường, chế biến nông sản, thực phẩm, vật
liệu mới cho Đoàn viên, thanh niên nông thôn. Phối hợp với các cấp ngành liên
quan tổ chức đào tạo nghề, tư vấn, hướng nghiệp và giới thiệu việc làm cho thanh
niên; hỗ trợ thanh niên xây dựng và phát triển các mô hình liên kết phát triển kinh
tế phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương, phát huy tính năng động, sáng tạo
của thanh niên để xây dựng những mô hình phát triển kinh tế.
Phối hợp với Ngân hàng Chính sách xã hội hướng dẫn thanh niên vay vốn
phát triển sản xuất, kinh doanh, nâng cao hiệu quả hoạt động các tổ, đội, nhóm hỗ
trợ vốn giúp nhau lập nghiệp trong thanh niên, phát huy nội lực và đẩy mạnh
phong trào tiết kiệm, tích lũy trong đoàn viên, thanh niên, động viên đông đảo
thanh niên nông thôn đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh. Tổ chức các hình thức
giúp đỡ các hộ gia đình thanh niên vươn lên thoát nghèo, xóa hộ đói do thanh niên
làm chủ hộ và hàng năm tiến hành giúp đỡ các hộ thanh niên nghèo thoát nghèo
bền vững.
28
- Huyện Đoàn tổ chức các hoạt động xây dựng đời sống văn hóa nông
thôn:
Thường xuyên tổ chức hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao trong
thanh thiếu niên. Phối hợp khai thác và sử dụng có hiệu quả các điểm bưu điện văn
hóa xã, nhà văn hóa, nhà sinh hoạt cộng đồng, khu vui chơi ở cơ sở. Hỗ trợ các em
học sinh có hoàn cảnh khó khăn, có nguy cơ bỏ học. Tổ chức cho đoàn viên, thanh
niên tích cực tham gia các hoạt động lễ, hội lành mạnh; tham gia tu sửa, làm đẹp
các công trình, di tích lịch sử, văn hóa của địa phương. Vận động thanh niên nông
thôn gương mẫu thực hiện các quy ước của cộng đồng, nhất là thực hiện tiết kiệm,
văn minh trong việc cưới, việc tang.
Tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả Nghị quyết Trung ương 5 về xây
dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc; vận
động thanh niên đi đầu trong giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, tích cực
thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân
cư”. Tiếp tục duy trì và phát triển các loại hình câu lạc bộ gia đình trẻ, câu lạc bộ
tiền hôn nhân, câu lạc bộ kỹ năng xã hội và các câu lạc bộ sở thích, góp phần nâng
cao đời sống văn hóa tinh thần cho thanh thiếu nhi ở nông thôn; chú trọng thành
lập và duy trì hoạt động của các đội tuyên truyền ca khúc cách mạng ở các địa
phương.
Hỗ trợ cơ sở đoàn ở nông thôn thành lập các tổ, trung tâm tư vấn pháp lý
cung cấp kiến thức, thông tin về pháp luật, tình yêu, hôn nhân, gia đình, tệ nạn xã
hội và cách phòng tránh trong thanh niên nông thôn. Vận động thanh niên đi đầu
trong giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, bài trừ các hủ tục lạc hậu, khôi
phục các phong tục tập quán đẹp đang có nguy cơ mai một ở các địa phương.
- Huyện Đoàn tổ chức thanh niên xung kích giữ gìn an ninh, trật tự trên địa
bàn nông thôn:
Hỗ trợ thanh niên chậm tiến, thanh niên hoàn lương về nghề nghiệp và việc
làm và các hoạt động hòa nhập với cộng đồng, các Đoàn xã có kế hoạch giúp đỡ
thanh niên chậm tiến trở nên tiến bộ. Duy trì và tổ chức hoạt động của các đội
29
thanh niên xung kích giữ gìn an ninh trật tự tại cơ sở; đồng thời xây dựng các đội
hình thanh niên nòng cốt trong công tác giữ gìn an ninh, trật tự trên địa bàn nông
thôn. Vận động đoàn viên, thanh niên ký cam kết không vi phạm pháp luật và tệ
nạn xã hội, thường xuyên nêu gương đoàn viên, thanh niên có thành tích tiêu biểu
trong việc tham gia giữ gìn an ninh, trật tự, phát trên đài truyền thanh thôn, xã.
2.2.2 Công tác phổ biến tuyên truyền chính sách nông thôn mới.
Trong thực hiện chính sách XDNTM huyện Đoàn Ý Yên luôn xác định
nhiệm vụ tuyên truyền được xem là nhiệm vụ hàng đầu, đóng vai trò quan trọng
trong XDNTM. Bởi vậy trong nhiều năm qua Huyện Đoàn luôn chú trọng công tác
tuyên truyền đến đông đảo đoàn viên và nhân dân trong huyện hiểu rõ được tầm
quan trọng của việc thực hiện chính sách, cũng như hiểu rõ được ý nghĩa, mục tiêu,
nội dung phương pháp và cách làm trong quá trình triển khai thực hiện chính sách
XDNTM của huyện Đoàn Ý Yên. Từ đó tạo được sự đồng thuận ủng hộ của các
Đoàn viên trong huyện và nhân dân cùng nhau đoàn kết, tham gia xây dựng chính
sách nông thôn mới.
Huyện Đoàn Ý Yên đã thực hiện các mục tiêu về xây dựng chính sách nông
thôn mới, trong đó Thường vụ và Ban chấp hành huyện đoàn luôn quan tâm đẩy
mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức trong cán bộ đoàn, Đoàn viên là
Đảng viên và các Đoàn viên, thanh niên và mọi tầng lớp nhân dân thông qua việc
viết bài, bản tin trên hệ thống đài phát thanh của huyện, hệ thống truyền thanh xã,
băng rôn, khẩu hiệu; đồng thời, thông qua các cuộc họp Đoàn và các cuộc họp của
các tổ chức chính trị, các tổ chức Đoàn trong cơ sở xã.
Xây dựng các mô hình, phát động các phong trào, tổ chức thi mô hình kiểu
nông thôn mới sáng tạo của Đoàn thanh niên và các hội thi văn nghệ theo từng cụm
dân cư và từng tổ chức Đoàn của địa phương, các cụm đoàn xã về chủ đề thực hiện
chính sách XDNTM...
Các tổ chức Đoàn cấp xã căn cứ lĩnh vực phụ trách xây dựng kế hoạch tổ
chức tuyên truyền đến các Đoàn viên các cấp cơ sở thôn/xóm, tổ chức các hội thi
sân khấu hóa, thực hiện các mô hình dân vận khéo, vận động Đoàn viên, thanh
30
niên chung tay XDNTM, với nội dung liên quan đến phát triển nông nghiệp, nông
dân nông thôn; vai trò trách nhiệm của các tổ chức đoàn xã, đặc biệt là các chủ thể
cá nhân Đoàn viên trong việc thực hiện cũng như tuyên truyền chính sách đến các
gia đình có thành viên là Đoàn viên, thanh niên cùng thực hiện. Đoàn kết chung tay
thực hiện hiệu quả chính sách nông thôn mới.
Tại hội nghị sơ kết 2 năm thực hiện chỉ đạo của Huyện Đoàn Ý Yên về việc
lãnh đạo xây dựng huyện Ý Yên đạt chuẩn nông thôn mới giai đoạn 2016-2020
cũng như chỉ đạo các cấp ban ngành chung tay thực hiện chính sách, Bí thư huyện
đoàn Ý Yên Vũ Ngọc Dưỡng nhấn mạnh “Xây dựng nông thôn mới tại huyện Ý
Yên là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt từ nay đến cuối nhiệm kỳ, Huyện Đoàn,
cùng các tổ chức đoàn tại các cấp cơ sở tập trung cao, tổ chức vận động các Đoàn
viên thực hiện chính sách đạt hiệu quả”.
- Đa dạng hình thức tuyên truyền
Ngay từ khi đề án xây dựng huyện nông thôn mới được UBND huyện phê
duyệt vào đầu nhiệm kỳ, Huyện Đoàn đã phân công cho các tổ chức đoàn tại các
cơ sở xã tuyên truyền cho Đoàn viên, thanh niên và người dân thấy được ý nghĩa
của việc XDNTM. Công tác tuyên truyền đã được các tổ chức đoàn xã tổ chức với
nhiều hình thức đa dạng, linh hoạt như: tuyên truyền miệng, tuyên truyền trực
quan, thông qua các bài trên trang thông tin sinh hoạt nội bộ hàng tháng, trên hệ
thống báo, đài; từ các phong trào như mùa hè xanh, tọa đàm của các tổ chức Đoàn
huyện đã mang lại hiệu quả cao trong việc nâng cao nhận thức trong nội bộ các tổ
chức đoàn xã, chi Đoàn, Đoàn viên và nhân dân trong huyện.
Cùng với đó Huyện đoàn đã phối hợp với Trung tâm Bồi dưỡng chính trị
huyện triển khai nội dung Kết luận số 249-KL/TU gắn với việc triển khai nội dung
Chỉ thị số 16-CT/TU, Chỉ thị số 02-CT/HU và Đề án XDNTM của huyện Đoàn
cho lực lượng báo cáo viên, các giảng viên của trung tâm Chính trị huyện, tuyên
truyền tới các lớp học cảm tình Đảng và bồi dưỡng lý luận chính trị.
Trong các lớp học đó cũng có rất nhiều các thanh niên và Đoàn viên được
các cơ sở xã cử đi học, mục tiêu chính của việc tuyên truyền này giúp cho các học
31
viên được nhận thức và nhằm nắm rõ được việc thực hiện chính sách nông thôn
mới của huyện để từ đó cùng triển khai thực hiện . Bên cạnh đó, huyện Đoàn còn
phối hợp với MTTQ và các Đoàn thể, các ngành trong khối thông tin tổ chức các
hoạt động tuyên truyền thông qua các hình thức như: sinh hoạt chi hội, tổ hội; tiếp
âm, xây dựng chuyên mục, bài viết, tọa đàm trên đài truyền thanh huyện và các xã
về việc XDNTM, phong trào thi đua “Đồng khởi mới”, các gương tiêu biểu, điển
hình trong thực hiện các phong trào ở địa phương.
Huyện Đoàn chú trọng công tác tuyên truyền tới lực lượng đoàn viên là học
sinh các trường THPT trên địa bàn huyện. Trong nhiều năm qua Huyện Đoàn có
nhiều hình thức tuyên truyền nhận thức về ý nghĩa của việc thực hiện chính sách
nông thôn mới của huyện. Hiện nay trên địa bàn huyện có tổng cộng 7 đơn vị tổ
chức đoàn THPT trực thuộc huyện Đoàn gồm: Đoàn trường THPT Phạm Văn
Nghị, Đại An, Đỗ Huy Liêu, Tống Văn Trân, Mỹ Tho, Lý Nhân Tông và Trung
tâm giáo dục thường xuyên với số lượng 9.847 đoàn viên. Trong năm 2018 tại các
cuộc họp của Ban Thường vụ, Ban Chấp hành huyện đoàn đã quán triệt, có những
kế hoạch tuyên truyền các chủ trương chính sách về XDNTM của huyện đến với
các lực lượng đoàn viên THPT.
Trong thời gian qua huyện đoàn đã chỉ đạo các đồng chí lãnh đạo huyện
đoàn xuống trực tiếp các cơ sở trường THPT để phổ biến tuyên truyền chính sách,
xác định việc xây dựng trường học khang trang đạt chuẩn quốc gia cũng là 1 trong
18 tiêu chí về XDNTM của huyện. Các đồng chí đứng đầu huyện đoàn đã kêu gọi
vận động và phổ biến đến các đoàn viên trong trường học về ý thức, trách nhiệm
chung tay cùng với nhà trường và quê hương, phát huy sức mạnh tuổi trẻ học sinh
đóng góp tham gia xây dựng huyện nhà về đích nông thôn mới.
Nhờ có sự phổ biến tuyên truyền chính sách về XDNTM mà trong giai đoạn
2015-2020 nhận được kết quả tích cực của khối đoàn viên các trường học. Tiêu
biểu như trường THPT Phạm Văn Nghị các em đã tham gia đóng góp xây dựng
vườn hoa của nhà trường với giá trị trên 20 triệu đồng. Trường THPT Tống Văn
Trân tham gia đóng góp xây dựng bục sân khấu. Các em học sinh trường Đại An
32
tham gia mua sách đóng góp cho thư viện nhà trường... Nhờ đó mà các trường
THPT trong địa bàn huyện tất cả đã hoàn thành và được công nhận trường đạt
chuẩn quốc gia vào năm 2019. Ngoài việc tham gia xây dựng trường học, các em
đoàn viên từ các trường THPT cũng chủ động tuyên truyền và tham gia tích cực
việc XDNTM ở địa phương bằng những việc làm thiết thực như trồng hoa đường
làng, vận động người dân đóng góp tiền xây dựng sửa chữa các công trình văn hóa
của thôn/xóm, tổ chức tham gia nạo vét kênh mương, lấy nước tưới tiêu cho bà
con...
Huyện đoàn cũng chủ động phối hợp với truyền thanh huyện có chương
trình tuyên truyền “Xây dựng nông thôn mới” vào chủ nhật hàng tuần. Cung cấp
các thông tin số liệu về XDNTM của huyện đoàn cho truyền thanh của huyện đăng
tải. Qua đó, đã góp phần định hướng dư luận xã hội và phản ánh, biểu dương
những mô hình hay của các tổ chức đoàn xã và các cá nhân đoàn viên, thanh niên
và tập thể các tổ chức đoàn điển hình tiên tiến ở địa phương, những đóng góp của
các tổ chức, cá nhân đoàn viên và các gia đình có con em là đoàn viên tham gia hỗ
trợ đóng góp thực hiện chính sách nông thôn mới của huyện . Trung bình hàng
năm có trên 200 bài viết và 600 tin phản ánh về XDNTM, chiếm 25% tổng số nội
dung chương trình phát thanh của huyện.
Công tác tuyên truyền còn được huyện đoàn thực hiện trực quan sinh động
thông qua các hình thức như tổ chức các hội thi, tọa đàm, phát hành các bản tin,
băng-rôn tuyên truyền… Huyện đoàn tổ chức các cuộc thi văn nghệ với sự tham
gia của các đoàn viên đến từ các tổ chức đoàn trong toàn huyện, nội dung liên quan
đến chủ đề XDNTM với các hình thức thi đấu như ca hát, làm thơ, diễn kịch vẽ
tranh. Đã thu hút đông đảo sự tham gia của các đoàn viên, thanh niên đó là một
hình thức tuyên truyền phong phú tạo được sức lan tỏa tham gia đông và công tác
tuyên truyền được phổ biến dưới dạng hình thức sinh động dễ tiếp thu nội dung.
Tại các buổi sinh hoạt đoàn, các lần đại hội, hội nghị tổng kết công tác
đoàn...Huyện đoàn cũng đã chủ động sáng tạo lồng ghép các chương trình biểu
diễn văn nghệ liên quan đến XDNTM, từ đó giúp cho các buổi sinh hoạt đoàn diễn
33
ra sôi nổi tạo được sự hào hứng của các đoàn viên tham gia sinh hoạt và góp phần
nâng cao và đẩy mạnh hoạt động tuyên truyền trong XDNTM. Từ đầu năm 2018,
thực hiện chỉ đạo của huyện đoàn được sự hỗ trợ của Liên hiệp các đoàn thể tổ
chức xã hội của huyện tư vấn và giám định xã hội, Đề án xây dựng huyện Ý Yên
đạt chuẩn nông thôn mới giai đoạn 2016 - 2020. Với sự hỗ trợ tham gia của các tổ
chức chính trị xã hội của huyện, từ tháng 3 đến tháng 7-2018, huyện đoàn đã tổ
chức được 6 hội thảo cấp xã và 1 hội thảo cấp huyện về “Thực trạng và giải pháp
về xây dựng nông thôn mới”. Từ đó, nhìn nhận và đánh giá các vướng mắc một
cách cụ thể, rõ ràng tại từng cơ sở, định hướng các giải pháp cụ thể, rõ ràng hơn.
Huyện đoàn đã kiến nghị với thường trực Huyện ủy nhiều giải pháp hiệu
quả, trong đó tổ chức điều tra dư luận xã hội về mức độ hài lòng và nhận thức của
người dân. Văn phòng Điều phối chương trình XDNTM phối hợp với Ủy ban
MTTQ huyện tổ chức điều tra xã hội học về mức độ nhận thức của người dân trong
XDNTM. Qua kết quả điều tra, huyện đoàn cùng các ngành đã xây dựng nội dung
tài liệu tuyên truyền XDNTM và hoàn thành việc xây dựng đề án tuyên truyền
XDNTM giai đoạn 2015 - 2020.
Trong thời gian tới, việc tổ chức thực hiện các tiêu chí, đặc biệt là các tiêu
chí mà trong kế hoạch thực hiện của huyện đoàn phải được tiến hành song song với
công tác tuyên truyền. Các tổ chức đoàn xã và các chi đoàn các cấp cơ sở cần thực
hiện tốt thông tin tuyên truyền, nhất là các thông tin về các công trình, dự án
XDNTM. Xây dựng các chuyên trang, chuyên mục về hoạt động của đoàn viên,
thanh niên tham gia XDNTM trên các phương tiện truyền thông, các bảng tin,
website của tổ chức Đoàn.
Để tiếp tục hoàn thành và thực hiện tốt hơn nữa mục tiêu xây dựng huyện
đạt chuẩn nông thôn mới vào năm 2020, Huyện đoàn tiếp tục tổ chức và thực hiện
có hiệu quả công tác tuyên truyền, từng bước làm rõ những điểm “nghẽn”, điểm
chưa hoàn thành và hạn chế đối với công tác tuyên truyền của huyện đoàn trong
chương trình thực hiện chính sách XDNTM. Cụ thể Huyện đoàn xác định các đầu
việc và phân công cá nhân, đơn vị tổ chức đoàn cụ thể, theo đó các đơn vị tổ chức
34
đoàn thực hiện từ nay đến năm 2020.
Trong quá trình thực hiện, huyện đoàn tổ chức giám sát, kiểm tra đánh giá
mức độ trách nhiệm của các cá nhân đoàn viên, thanh niên. Từng đồng chí trong
Thường vụ, Ban chấp hành đoàn xã cơ sở nêu cao tinh thần trách nhiệm trong việc
tuyên truyền, giáo dục cho từng cán bộ đoàn trong xây dựng tiêu chí nông thôn
mới, tại các tổ chức đoàn nơi các đồng chí đang cư trú. Tuyệt đối khắc phục tình
trạng thờ ơ, thiếu trách nhiệm của cán bộ đoàn cấp cơ sở trong thời gian qua.
Nhiệm vụ tuyên truyền trong thực hiện chính sách nông thôn mới của huyện
là nhiệm vụ chung và quan trọng của các cấp, ban ngành. Để nhiệm vụ này được
hoàn thành một cách tốt nhất, huyện đoàn đã tập chung chỉ đạo và quán triệt các
quan điểm của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước, nghị quyết của Đảng bộ
huyện về XDNTM tới các tổ chức đoàn xã, chi đoàn của huyện thực hiện. Để thực
hiện tốt nhiệm vụ trên các tổ chức đoàn xã, chi đoàn đặc biệt là những người đứng
đầu huyện đoàn, đứng đầu các tổ chức đoàn cơ sở phải thường xuyên làm tốt công
tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của các cấp tổ chức đoàn, chi đoàn, các đồng
chí đoàn viên về thực hiện chính sách XDNTM. Từ đó có hoạt động phối hợp, hỗ
trợ triển khai thực hiện có hiệu quả. Từng cá nhân các đồng chí đoàn viên phải ý
thức rõ vai trò của mình trong tham gia thực hiện các tiêu chí nông thôn mới. Chú
trọng tổ chức các hình thức tuyên truyền phải đa dạng, đồng bộ thường xuyên, mỗi
cán bộ đoàn, đoàn viên là một tuyên truyền viên góp phần chung vào sự thành
công về công tác tuyên truyền thực hiện chính sách nông thôn mới của Huyện
đoàn.
Huyện đoàn đang tiếp tục tham mưu cho Huyện ủy, các cấp củng cố và nâng
cao hơn nữa chất lượng công tác tuyên truyền XDNTM, Huyện đoàn tổ chức các
lớp tập huấn kỹ năng tuyên truyền cho lực lượng cán bộ tuyên truyền viên của các
tổ chức đoàn xã, thị trấn. Phối hợp với Mặt trận tổ quốc và các đoàn thể tuyên
truyền trong toàn huyện về trách nhiệm, vai trò của tuổi trẻ thanh niên, đoàn viên
của huyện thực hiện chính sách XDNTM, quan tâm tới các tiêu chí thuộc về nhân
dân. Để công tác tuyên truyền thực sự hiệu quả, như kế hoạch về công tác tuyên
35
truyền đã đề ra.
Hằng năm phía huyện đoàn phối hợp với hội đồng thi đua khen thưởng của
huyện thường xuyên rà soát, bình bầu tiêu chí khen thưởng, xét và công nhận biểu
dương khen thưởng đối với các tập thể cá nhân, tổ chức đoàn tiêu biểu điển hình
sáng tạo, các danh hiệu về tấm gương sáng, đoàn viên ưu tú, thanh niên “5
tốt”...trong thực hiện XDNTM. Cách làm này đã mang lại hiệu quả, tạo sức lan tỏa,
sức phấn đấu, góp phần nhân rộng cách làm hay mô hình hiệu quả của từng tổ chức
đoàn, cấp chi đoàn cơ sở. Định kỳ hai năm/lần tổ chức các hoạt động tuyên dương,
vinh danh các điển hình thanh niên nông thôn vượt khó làm giàu thông qua trao
các giải thưởng, liên hoan thanh niên nông thôn làm kinh tế giỏi.
2.2.3. Công tác phân công phối hợp thực hiện chính sách xây dựng nông
thôn mới
Việc phân công, phối hợp giữa huyện đoàn và các cơ quan đơn vị, giữa các
tổ chức đoàn, chi đoàn...thực hiện chính sách theo kế hoạch được phê duyệt chính
sách được thực hiện trên phạm vi toàn huyện, vì thế số lượng cá nhân và tổ chức
tham gia thực thi chính sách là rất lớn, số lượng tham gia bao gồm các đối tượng
tác động của chính sách, các tổ chức đoàn, chi đoàn và đoàn viên, thanh thiếu niên,
các bộ máy cơ quan đoàn thể của huyện, không chỉ có vậy các hoạt động thực hiện
chính sách XDNTM diễn ra cũng hết sức phong phú, đa dạng theo không gian và
thời gian, chúng đan xen thúc đẩy lẫn nhau theo quy luật...
Vì vậy trong nhiều năm qua, công tác tổ chức và thực thi chính sách
XDNTM của huyện đoàn Ý Yên luôn hiệu quả và đạt được nhiều thành tích nổi bật
nhờ có sự phân công phối hợp từ phía huyện đoàn với các các cơ quan quản lý
ngành, các cấp chính quyền địa phương trong huyện. Đặc biệt là có sự phân công
phối hợp nhịp nhàng bài bản, liên hệ mật thiết giữa huyện đoàn với các tổ chức
đoàn xã, chi đoàn cơ sở trong tiến trình thực thi chính sách. Các yếu tố tham gia
thực thi chính sách và các quá trình ảnh hưởng đến thực hiện mục tiêu chính sách
XDNTM của huyện đoàn.
Trong những năm qua Đoàn thanh niên huyện đã phối hợp chặt chẽ với Các
36
cấp ủy chính quyền, các tổ chức đoàn thể, Mặt trận tổ quốc, Hội Cựu chiến binh,
Hội Phụ nữ, Hội Nông dân… đã chung tay góp sức đẩy mạnh công tác vận động
tuyên truyền tạo ra sự đồng thuận của toàn dân trong việc triển khai phong trào
“Dân vận khéo ”; “Đẹp xóm làng, đẹp xứ họ, đẹp cửa nhà, đẹp ruộng đồng”… Kết
hợp các nội dung tuyên truyền bằng nhiều hình thức, nhân dân thấu hiểu và đồng
lòng cùng nhau xây dựng quê hương ngày một giàu đẹp.
Làm tốt công tác phân công phối hợp sẽ tạo ra được hiệu quả và khả thi
trong thực thi chính sách, nhiệm vụ và công việc được giao và phân rõ cho các cấp
ban ngành, tổ chức đoàn xã. Hoạt động phân công, phân công của huyện đoàn
trong việc thực hiện chính sách XDNTM được ổn định hơn, góp phần nâng cao
được tính hiệu lực của chính sách.
2.2.4 Công tác đôn đốc, theo dõi kiểm tra thực hiện chính sách xây dựng
nông thôn mới
Trong quá trình thực hiện chính sách XDNTM của huyện đoàn được thực
hiện đồng bộ, trong đó có các tổ chức đoàn xã, chi đoàn cơ sở tham gia thực hiện,
do điều kiện kinh tế của mỗi địa phương cùng với trình độ năng lực của từng tổ
chức đoàn khác nhau. Vì vậy trong quá trình triển khai thực hiện chính sách xuống
các tổ chức đoàn xã, huyện đoàn luôn chú trọng, thường xuyên kiểm tra đôn đốc
các tổ chức đoàn thực hiện các chỉ tiêu, nhiệm vụ, kế hoạch đã được phân bổ. Để
đảm bảo được chất lượng, tiến độ đã được đề ra trong thực thi chính sách, đồng
thời cũng là để nhắc nhở tới các cá nhân mỗi cán bộ đoàn cơ sở, đoàn viên, thanh
niên và các đối tượng liên quan đến việc thực thi chính sách, căn cứ kế hoạch kiểm
tra, đôn đốc đã được phê duyệt, các tổ chức đoàn và đoàn viên, thanh niên tổ chức
thực hiện hiệu quả.
Công tác đôn đốc, kiểm tra sẽ giúp cho huyện đoàn và các tổ chức đoàn xã
quản lý nắm chắc tình hình thực thi chính sách XDNTM tại các cơ sở địa phương
do tổ chức đoàn, chi đoàn cơ sở thực hiện. Từ đó, huyện đoàn và đoàn xã cơ sở
đánh giá được những mặt tích cực, hạn chế của công tác tổ chức và thực hiện chính
sách, giúp phát hiện ra những thiếu sót trong công tác lập kế hoạch, tổ chức thực
37
thi chính sách để có hướng và biện pháp điều chỉnh khắc phục cho phù hợp với
tình hình thực tiễn, tạo điều kiện phối hợp nhịp nhàng giữa huyện đoàn với các cơ
quan ban ngành và các tổ chức đoàn xã các cấp. Theo dõi tình hình thực hiện chính
sách của đoàn viên, thanh niên kịp thời phát hiện ra các nhân tố tích cực trong thực
hiện chính sách, có những đóng góp và cách làm sáng tạo để huyện đoàn lấy đó
làm tấm gương nhân rộng và áp dụng thực hiện, tạo phong trào thiết thực cho hành
động và thực hiện các mục tiêu của chính sách XDNTM.
Công tác theo dõi kiểm tra, đôn đốc và thực hiện chính sách XDNTM của
đoàn viên, thanh niên luôn được huyện đoàn coi trọng và làm tốt. Trong thời gian
thực hiện chính sách vừa qua, huyện đoàn luôn cắt cử các đồng chí trong Thường
vụ, Ban chấp hành, huyện đoàn dành thời gian, bố trí sắp xếp công việc trực tiếp
xuống các cơ sở, tổ chức đoàn, chi đoàn các cấp...để đôn đốc, kiểm tra quá trình
giám sát kiểm tra đối với các tổ chức đoàn còn đang thực hiện chậm. Đồng thời
động viên và có định hướng cho kế hoạch và chương trình thực hiện của tổ chức cơ
sở đoàn.
Công tác kiểm tra đôn đốc của huyện đoàn và tổ chức đoàn xã với các chi
đoàn cơ sở còn giúp cho các đối tượng thực thi chính sách là các đoàn viên, thanh
niên biết được những mặt hạn chế của các cá nhân và tổ chức đoàn của mình trong
thực thi chính sách để có hướng điều chỉnh, bổ sung... Tìm ra những mặt hạn chế
nguyên nhân từ đâu và hoàn thiện khắc phục nó. Giúp cho đoàn viên, thanh niên và
các tổ chức đoàn xã, chi đoàn nhận thức đúng đắn về vị trí, vai trò, trách nhiệm
chức năng của cá nhân, tổ chức đoàn, chi đoàn của mình để thực hiện có trách
nhiệm và hiệu quả công việc, nhiệm vụ trong thực hiện chính sách theo đúng như
tinh thần chỉ đạo của cấp trên để chỉ tiêu được hoàn thành đúng kế hoạch đề ra và
yêu cầu giám sát của huyện đoàn và tổ chức chức đoàn xã với đoàn viên thanh
niên, chi đoàn được thực hiện đầy đủ theo đúng quy định.
Thực hiện tốt các vấn đề về công tác theo dõi kiểm tra, đôn đốc sẽ kịp thời
hoàn thiện bổ xung, bổ sung chính sách vừa chấn chỉnh công tác tổ chức thực thi
chính sách vừa góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong thực hiện chính sách
38
XDNTM của các đoàn viên, thanh niên huyện Ý Yên.
2.2.5 Công tác đánh giá tổng kết rút kinh nghiệm trong quá trình thực
hiện chính sách xây dựng nông thôn mới
Trong quá trình thực hiện chính sách XDNTM, cùng với nguồn hỗ trợ của
nhà nước và nguồn lực đầu tư của tỉnh Nam Định, huyện Ý Yên. Huyện đoàn Ý
Yên đã làm tốt công tác tuyên truyền, vận động và huy động các nguồn lực, kêu
gọi sự đóng góp, tham gia của lực lượng đoàn viên, thanh niên trên địa bàn huyện
trong thực hiện chính sách. Tổng kinh phí đầu tư XDNTM của huyện đoàn từ năm
2011 đến nay đã huy động được trên 35 tỷ đồng trong đó nguồn ủng hộ của các tổ
chức doanh nghiệp, các mạnh thường quân và nhân dân là 33 tỷ đồng Nguồn đóng
góp của các cá nhân đoàn viên, thanh niên của huyện đóng góp được 2 tỷ đồng.
Qua quá trình triển khai thực hiện chính sách XDNTM trên địa bàn huyện,
kêu gọi sự tham gia của chính quyền huyện, các cơ quan tổ chức, ban ngành đoàn
thể và nhân dân chung tay tham gia thực thi chính sách. Huyện đoàn Ý Yên luôn là
đơn vị tiên phong, gương mẫu, đại diện cho ý chí, sức mạnh tuổi trẻ thanh niên đi
đầu trong thực hiện chính sách. Trong nhiều năm qua dưới sự chỉ đạo của Huyện
uỷ chỉ đạo toàn huyện chung sức đồng lòng XDNTM, huyện đoàn Ý Yên đã tích
cực chủ động thực hiện đồng bộ các giải pháp thực hiện chính sách XDNTM. Đến
nay, diện mạo cảnh quan tại các cơ sở xã trên địa bàn huyện Ý Yên đã có bước
chuyển mình rõ nét, kinh tế có bước phát triển khá, an sinh xã hội được cải thiện
đáng kể, tỷ lệ thanh niên thất nghiệp và vi phạm pháp luật thấp, đời sống vật chất
tinh thần của nhân dân không ngừng được nâng cao.
Trong quá trình thực hiện chính sách XDNTM của huyện đoàn Ý Yên hằng
năm luôn tổ chức đánh giá tiến độ chất lượng của các tổ chức đoàn, chi đoàn, đoàn
viên và thanh niên trong thực hiện các chỉ tiêu, kế hoạch thực hiện chính sách.
Huyện đoàn thường xuyên tổ chức đánh giá quá trình thực hiện chính sách ở các tổ
chức đoàn các cấp thông qua các hội thảo về đánh giá xây dựng của Huyện đoàn,
huyện cho mời các nhà khoa học, những chuyên gia có kinh nghiệm về chính sách
và những người đang được đảm nhiệm các công việc trực tiếp trong thực hiện
39
chính sách XDNTM của huyện. Để từ đó có sự chia sẻ kinh nghiệm, định hướng và
chỉ ra những mặt tồn tại hạn chế trong thực thi chính sách của huyện đoàn. Huyện
đoàn còn tổ chức đánh giá tổng kết qua các lần sinh hoạt đoàn cơ sở, các buổi nói
chuyện chuyên đề về XDNTM, đại hội đoàn, tổ chức đánh giá qua trực tuyến với
các tổ chức đoàn xã các cấp ứng dụng công nghệ thông tin...được huyện đoàn tổ
chức đánh giá thường xuyên định kỳ, theo giai đoạn (2010-2015), (2015-2020)...
Cùng với việc triển khai thực hiện chính sách XDNTM theo lộ trình của
huyện Ý Yên đến năm 2020, Thường vụ, Ban chấp hành huyện đoàn luôn chú
trọng lãnh đạo, chỉ đạo củng cố, nâng cao chất lượng thực hiện các tiêu chí nông
thôn mới của các đoàn viên, thanh niên và các tổ chức đoàn xã, chi đoàn cơ sở thực
hiện đồng bộ hiệu quả các tiêu chí để từng bước, xây dựng xã đạt chuẩn nông thôn
mới, huyện đoàn đã xác định và sẽ cùng với Chính quyền các cấp, tổ chức đoàn thể
trong huyện và đoàn xã Yên Cường phấn đấu đến năm 2020 xây dựng thí điểm
thành công xã Yên Cường thành xã nông thôn mới kiểu mẫu nâng cao để nhân
rộng mô hình ra các xã trong toàn huyện áp dụng, thực hiện. Đồng thời rà soát, ban
hành lộ trình và kế hoạch nhiệm vụ mới cho các tổ chức đoàn xã, chi đoàn và đoàn
viên, thanh niên trong toàn huyện thực hiện trong giai đoạn tiếp theo.
Một trong những bài học kinh nghiệm quý báu trong XDNTM của huyện
đoàn đó là có sự quan tâm, công tác lãnh đạo của Huyện ủy, HĐND, UBND,
MTTQ huyện, nhất là vai trò của các tổ chức đoàn xã các cấp. Thực tế thời gian
qua cho thấy ở đâu có sự quan tâm, lãnh đạo kiểm tra thường xuyên thì ở đó công
tác XDNTM đạt được kết quả cao. Trong lãnh đạo cần phát huy tinh thần chủ
động, tính năng động, sáng tạo, chỉ đạo có trọng tâm, trọng điểm, xác định lộ trình,
bước đi, kế hoạch thực hiện hợp lý.
Cùng với đó, trong quá trình chỉ đạo thực hiện chính sách, huyện đoàn
thường xuyên kiểm tra, đôn đốc và đánh giá, rút kinh nghiệm nên đã kịp thời phát
hiện ra những cách làm, thực hiện các tiêu chí sáng tạo, hiệu quả của đoàn viên,
thanh niên. Các tổ chức đoàn xã tiến hành thực hiện chính sách ở địa bàn xã, do đó
lực lượng đoàn viên, các đồng chí lãnh đạo tổ chức đoàn các cấp, các đồng chí
40
đứng đầu thường vụ, Ban chấp hành đoàn xã, đứng đầu các chi đoàn cơ sở đóng
vai trò quan trọng, đòi hỏi cán bộ đoàn các cấp cơ sở xã, thôn, phải có trình độ,
năng lực, phẩm chất, nhiệt tình với phong trào xây dựng quê hương, tâm huyết,
trách nhiệm với công việc, nhiệm vụ được giao.
Kinh nghiệm được huyện đoàn rút ra là công tác tuyên truyền, vận động phải
gắn với phong trào thi đua khen thưởng đó là chìa khóa giải quyết những khó khăn,
vướng mắc trong quá trình thực thi chính sách. Tuyên truyền vận động để người
dân thấy được vai trò của mình trong XDNTM, từ đó người dân tích cực, tự giác
tham gia các hoạt động, phong trào và đóng góp kinh phí, công sức, đất đai, tài sản
khác để cùng với huyện đoàn thực hiện chính sách và các tiêu chí XDNTM.
Huyện đoàn đã rút được ra kinh nghiệm qua thực tiễn thực hiện chính sách
XDNTM phải xác định dựa vào nội lực của cộng đồng và nội từ các tổ chức đoàn
các cấp là chính, do vậy các tổ chức đoàn xã, chi đoàn các cấp phải chủ động huy
động nguồn lực đóng góp từ cộng đồng dân cư, các doanh nghiệp đóng trên địa bàn
và sự tham gia đóng góp đến từ chính đoàn viên, thanh niên trong huyện cùng
chung sức thực hiện chính sách. Bên cạnh đó, huyện đoàn cũng quản lý và sử dụng
nguồn vốn đóng góp trong thực hiện chính sách nông thôn mới một cách chặt chẽ,
công khai, minh bạch, dân chủ tới toàn thể nhân dân và đoàn viên, thanh niên đã
tham gia đóng góp trong quá trình thực hiện chính sách. Huyện đoàn cũng đã thực
hiện và phát huy tốt quy chế dân chủ công khai, minh bạch lấy ý kiến đóng góp
trong quá trình thực hiện chính sách từ các tổ chức đoàn cơ sở và lấy ý kiến của
đoàn viên, thanh niên. Trong suốt quá trình thực thi chính sách, mọi hoạt động
XDNTM phải dựa trên cơ sở nguyện vọng chính đáng của nhân dân và nguyện
vọng của đoàn viên thanh niên, phát huy tinh thần dân chủ của nhân dân, đoàn viên
và thanh niên, phát huy cao nhất cộng đồng trách nhiệm của mọi thành phần xã
hội, tổ chức tham gia XDNTM.
Từ những kết quả đạt được trong XDNTM của huyện đoàn Ý Yên giai đoạn
2010-2019, đã nhìn nhận đánh giá rút kinh nghiệm, xác định mục tiêu nhiệm vụ cụ
thể trong giai đoạn tiếp theo 2020-2025 đảm bảo phù hợp với điều kiện tình hình
41
thực tiễn và định hướng chung của chương trình. Trong giai đoạn 2020-2025 cần
tiếp tục triển khai có hiệu quả các nội dung, chương trình đảm bảo chất lượng và
bền vững, phát huy được tính năng động, nhiệt huyết tuổi trẻ của huyện đoàn Ý
Yên, khắc phục triệt để những mặt yếu, những hạn chế còn tồn đọng trong quá
trình tổ chức triển khai và thực hiện chính sách XDNTM, góp phần đẩy nhanh tiến
độ thực hiện của chương trình để nâng cao đời sống vật chất tinh thần của người
dân nông thôn, bảo tồn phát huy các giá trị truyền thống văn hóa tốt đẹp của huyện.
Hoàn thành đúng tiến độ, nhiệm vụ kế hoạch đã đề ra trong thực hiện chính sách
XDNTM của huyện đoàn Ý Yên.
Huyện đoàn Ý Yên sẽ tiếp tục tuyên truyền sâu rộng và đẩy mạnh chủ
trương thực hiện chính sách XDNTM để nâng cao đời sống vật chất tinh thần cho
nhân dân, xây dựng bổ xung hoàn thiện các tiêu chí trong thực hiện chính sách, kêu
gọi và thúc đẩy ý thức trách nhiệm tham gia thực hiện chính sách nhiều hơn nữa
của các tổ chức đoàn các cấp, đoàn viên và thanh niên phấn đấu đến năm 2020
huyện Ý Yên sẽ về đích nông thôn mới, trong đó có 5 xã đạt chuẩn nông thôn mới
kiểu mẫu và xây dựng huyện Ý Yên đến năm 2025 cơ bản trở thành huyện nông
thôn mới kiểu mẫu.
2.3. Đánh giá vai trò của Đoàn thanh niên trong quy trình thực hiện
chính sách xây dựng nông thôn mới tại huyện Ý Yên
2.3.1. Những kết quả đạt được trong thực hiện chính sách xây dựng nông
thôn mới của huyện Đoàn Ý Yên
Nhận thức rõ tầm quan trọng của việc thực hiện chính sách XDNTM, xác
định vai trò quan trọng của tuổi trẻ trong tiến trình XDNTM là nhiệm vụ trọng tâm
hàng đầu của huyện, vì vậy trong nhiều năm qua Thường vụ, Ban chấp hành huyện
đoàn đã chủ động xây dựng chương trình hành động với các chỉ tiêu, nội dung cụ
thể để triển khai đến 100% cơ sở đoàn trực thuộc , chỉ đạo các tổ chức đoàn, chi
đoàn cơ sở thực hiện các nội dung về XDNTM. Bên cạnh đó huyện đoàn đã tổ
chức quán triệt và tuyên truyền các chủ trương chính sách của Đảng và nhà nước
về XDNTM nhằm nâng cao nhận thức cho đoàn viên, thanh niên về mục đích và ý
42
nghĩa mà chương trình muốn hướng đến, huyện đoàn cũng xây dựng các kế hoạch
thực hiện, chỉ đạo thực hiện chương trình XDNTM từ cấp đoàn huyện đến các tổ
chức đoàn cơ sở, thường xuyên được rà soát, bổ sung, kiện toàn để luôn bảo đảm
số lượng, chất lượng, đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ XDNTM. Từ việc triển
khai có hiệu quả những công việc trên đã góp phần phát huy vai trò tuổi trẻ tình
nguyện, xung kích, sáng tạo với quyết tâm cao “Mỗi thanh niên - một hành động
thiết thực”, trong đảm nhận việc mới, việc khó và gương mẫu cùng nhân dân
XDNTM với nhiều việc làm thiết thực và ý nghĩa.
Ban Chấp hành Huyện đoàn cũng ban hành các Nghị quyết chuyên đề và
ban hành các nghị quyết tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện chính sách XDNTM.
Đây là các nghị quyết rất quan trọng, nêu rõ quan điểm, định hướng, mục tiêu,
nhiệm vụ, giải pháp, là cơ sở để các cấp tổ chức đoàn tổ chức chỉ đạo, điều hành
phát triển kinh tế - xã hội nói chung và nhiệm vụ XDNTM nói riêng.
Nhờ có sự quyết tâm cao cùng với sự chỉ đạo tận tình sát xao, từ phía huyện
đoàn trong giai đoạn vừa qua huyện đoàn nói chung và các tổ chức đoàn, chi đoàn
cấp cơ sở nói riêng và đoàn viên, thanh niên huyện Ý Yên đã đạt được những kết
quả nổi bật, những điểm sáng về việc trong thực hiện chính sách nông thôn mới
qua phong trào “Tuổi trẻ tình nguyện chung tay xây dựng nông thôn mới”. Theo đó
huyện đoàn đã tổ chức ra quân thực hiện nhiều công trình thanh niên cấp huyện.
Điển hình huyện đoàn đã phối hợp với xã Yên cường trồng 300 cây sấu, với tổng
chiều dài 1500m, có trên 200 cán bộ đoàn viên tham gia đóng góp và trồng cây,
tổng kinh phí trên 15 triệu đồng. Bên cạnh đó huyện đoàn còn tổ chức trồng
khoảng 600 cây phượng vĩ dọc tuyến đường 57B từ xã Yên Phúc đến Xã Yên Tiến
với tổng chiều dài trên 10km, kinh phí thực hiện trên 40 triệu đồng.
Ngoài những công việc trên, các đoàn viên từ các tổ chức trong đoàn xã, chi
đoàn thôn còn thực hiện tốt công tác tuyên truyền về toàn dân sử dụng nước sạch,
vận động các hộ dân trong thôn/xóm tham gia dùng nước sạch và tuyên truyền cho
người dân về ý thức bảo vệ nguồn nước sạch và nguồn nước môi trường nông thôn
trong việc đảm bảo sức khỏe của nhân dân trong việc sử dụng nguồn nước đảm
43
bảo. Nhờ có sự tuyên truyền thuyết phục khéo léo của các đoàn viên mà trong
những năm qua huyện Ý Yên luôn là địa phương có số lượng người dân đăng ký
sử dụng nước sạch nhiều. Các xã và các thôn, xóm số lượng người dân sử dụng
nước sạch lên đến 90%, có một số xã tiêu biểu như Yên Thắng, Yên Tiến, Yên
Khang, Yên Đồng...người dân đăng ký sử dụng nước sạch gần như tuyệt đối chiếm
98%, hoàn thành tiêu chí nước sạch nông thôn trong việc xét các tiêu chí về đích
nông thôn mới.
Bên cạnh đó, thường xuyên tổ chức cho thanh thiếu niên tham gia dọn dẹp
vệ sinh môi trường ở khu dân cư như: bắt ốc bươu vàng, diệt chuột, phát quang các
bụi cây, cây cối khu vực đường làng. Các tổ chức đoàn xã còn quán triệt phân công
về các cơ sở chi đoàn thôn, xóm; mỗi xóm ít nhất quét dọn vệ sinh đường làng, khu
dân cư, nhà văn hóa... 2 lần/tuần và yêu cầu tất cả đoàn viên, thanh niên và học
sinh tại cơ sở đó phải tham gia. Hằng tuần đoàn xã luôn đi kiểm tra đôn đốc nếu
thôn xóm nào thực hiện không tốt, đoàn xã sẽ đánh giá vào bình bầu thi đua khen
thưởng cuối năm, còn cá nhân nào không thực hiện đoàn xã sẽ có hướng kỷ luật
báo về cơ sở nhà trường. Nhờ đó mà các thôn xóm, xã trong địa bàn huyện đường
làng ngõ xóm rất sạch sẽ, quang đãng môi trường được đảm bảo.
Huyện đoàn hằng năm còn tổ chức các đợt ra quân phòng chống dịch bệnh,
thông qua các đợt cao điểm và các chương trình quốc gia nước sạch và toàn dân
tham gia vệ sinh môi trường. Ngày môi trường thế giới (5/6) hay chiến dịch làm
cho thế giới sạch đẹp hơn...Bình quân mỗi năm, các cơ sở đoàn trực thuộc trên địa
bàn huyện Ý Yên thực hiện khoảng 20 công trình, đồng thời kêu gọi các tổ chức,
các đội thanh niên tình nguyện trong ứng phó với biến đổi khí hậu, phòng chống
thiên tai ra quân bảo vệ môi trường bảo vệ các dòng sông, kênh rạch của quê
hương với các đợt ra quân tham gia vớt rác, túi nilon... trên các con sông, ao hồ,
kênh rạch... Với quyết tâm hướng đến mục tiêu không để dòng sông nào trên địa
bàn huyện bị ô nhiễm với rác thải. Đồng thời huyện đoàn và các tổ chức đoàn xã,
chi đoàn còn tuyên truyền ý thức đến người dân trong việc bảo vệ môi trường,
không vứt túi, hộp chứa thuốc sâu ra đồng ruộng. Huyện đoàn cũng cho ra quân
44
thu gom các gói, túi thuốc mà người dân bỏ lại trên đồng ruộng, mương máng,
kênh rạch...tổ chức và sáng tạo các vật dụng đựng túi thuốc trên các cánh đồng lúa
và nhắc nhở người dân sau mỗi lần phun thuốc hãy bỏ gọn các túi, hộp thuốc vào
các thùng đựng trên đồng ruộng để bảo vệ môi trường và nguồn nước nông thôn.
Ngoài những phong trào trên, nhiều đoàn viên, thanh niên của huyện đoàn Ý
Yên còn tổ chức xây dựng mô hình sản xuất và xung kích trong việc áp dụng tiến
bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất nhằm cải thiện nguồn thu nhập cho các hộ dân
trên địa bàn huyện. Bên cạnh đó đoàn viên, thanh niên còn thành lập, nhân rộng
các CLB trang trại trẻ, các tổ đội nhóm thanh niên giúp đỡ nhau lập nghiệp tại 6
địa phương. Đến năm 2018, toàn huyện có 6 mô hình hợp tác thanh niên làm ăn
hiệu quả với việc tham gia học hỏi và nhân giống trồng các loại cây ăn quả như:
chuối, cam, bưởi,..mô hình xưởng gỗ dạy nghề cho thanh niên ở xã Yên Tiến và
Yên Ninh, mô hình đúc đồng tại Thị trấn Lâm...cho thu nhập trên 200 triệu
đồng/năm, với 35 thành viên tham gia tại các mô hình này.
Huyện đoàn tổ chức và thành lập các CLB trực thuộc huyện, giúp huyện
đoàn thực hiện công tác XDNTM trên địa bàn huyện. Tiêu biểu năm 2017 huyện
đoàn cho thành lập clb tình nguyện thanh niên huyện Ý Yên với thành phần tham
gia là các đoàn viên, học sinh, giáo viên...nhiệm vụ chính của CLB là chung tay
cùng huyện đoàn thực hiện chính sách XDNTM, hướng đến xây dựng và sửa chữa
nhà ở cho các hộ dân khó khăn...Những ngày đầu thành lập còn khó khăn về cơ sở
vật chất, kinh phí sinh hoạt. Nhưng với sự quan tâm và chỉ đạo định hướng từ phía
huyện đoàn, đến nay CLB đã phát triển với số lượng thành viên lên đến 100 người.
Trong nhiều năm qua cùng với toàn huyện thực hiện chính sách XDNTM và sự chỉ
đạo của huyện đoàn Ý Yên, CLB tình nguyện huyện Ý Yên đã tích cực trong việc
tuyên truyền phổ biến đến các thành viên và nhân dân hiểu rõ tầm qua quan trọng
của việc XDNTM.
Giai đoạn năm 2017-2020 CLB đã vận động, kêu gọi sự đóng góp của các
nhà hảo tâm, các mạnh thường quân, doanh nghiệp và CLB đóng góp kinh phí sửa
chữa và xây dựng mới trên 70 ngôi nhà cho các hộ nghèo, hộ dân chính sách, có
45
công với cách mạng tiêu biểu như nhà bà Lê Thị Hoàn xã Yên Chính, nhà bà Đinh
Thị Thạo xã Yên Lộc...Ngoài ra CLB cũng tham gia phối hợp với các trường tiểu
học và THCS trên địa bàn huyện tu sửa phòng học, thư viện, tặng bàn ghế quạt cho
nhà trường. Bên cạnh đó CLB cũng tích cực tham gia sửa sang đường xá, dọn cỏ
phát quang cây cối đảm bảo an toàn giao thông cho nhân dân. Trong năm 2018
CLB còn tổ chức các lớp dạy nghề tư vấn kinh nghiệm chăn nuôi trồng trọt, hỗ trợ
giống cây trồng và vật nuôi cho người dân, giúp cải thiện và tăng nguồn thu nhập
cho nhân dân trên địa bàn huyện.
Cùng với thực hiện phong trào “Tuổi trẻ Ý Yên chung tay xây dựng nông
thôn mới” trong nhiều năm qua các tổ chức đoàn xã, chi đoàn cơ sở...cũng thực
hiện một cách tích cực theo tinh thần chỉ đạo của huyện đoàn và đạt được những
kết quả rất tốt trong thực hiện chính sách XDNTM. Tiêu biểu như: Đoàn xã Yên
Lộc đã phân công cho các chi đoàn trong xã tổ chức thực hiện các đoạn đường
thanh niên tự quản với chiều dài trên 500m, nằm trên đường trục chính trung tâm
của UBND xã Yên Lộc. Đoàn xã Yên Lộc đã tổ chức trồng hoa định kỳ ra quân vệ
sinh môi trường và quét dọn đường xá. Chi đoàn 2 xã Yên Lộc đã kêu gọi đoàn
viên, thanh niên và nhân dân đóng góp kinh phí lắp đặt hệ thống đèn chiếu sáng
với tổng kinh phí 20 triệu đồng. Đây là một trong những công trình, phần việc
thanh niên tham gia XDNTM nâng cao.
Bên cạnh đó chi đoàn cơ sở 2 thôn Hùng Vương, xã Yên Phúc đã kêu gọi sự
đóng góp của đoàn viên, thanh niên chi đoàn và nhân dân đi làm ăn xa gần của
xóm đóng góp xây dựng cổng làng. Chi đoàn thôn Hùng Vương cũng phân công và
vận động các đoàn viên trong xóm vào những ngày nghỉ học ra tham gia ngày công
xây dựng công trình cổng làng. Với sự vận động động và tham gia trực tiếp ngày
công của các đoàn viên, thanh niên. Chi đoàn Hùng Vương đã xây dựng thành
công cổng làng Hùng Vương với số tiền 80 triệu đồng, cổng làng được mang tên
công trình thanh niên trong XDNTM. Cùng với thi đua thực hiện phong trào “Tuổi
trẻ chung tay xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu” Đoàn
viên, thanh niên chi đoàn thôn 6 thôn Minh Đức, xã Yên Lộc đã tổ chức kêu gọi sự
46
đóng góp của các đoàn viên và nhân dân, các cai thầu thợ xây làm ăn ở Hà Nội xây
dựng công trình “Thắp sáng đường quê”, lắp đặt 12 cột đèn cao áp tổng trị giá 22,5
triệu đồng và tổ chức kêu gọi sự tham gia đóng góp ngày công của đoàn viên,
thanh niên để mở rộng đổ bê tông trục đường liên thôn xóm Minh Đức lên trực
đường chính 57B với kinh phí 100 triệu đồng. Công trình đã được hoàn thành và
sử dụng trước dịp tết nguyên đán Canh Tý nguyên đán 2020.
Cùng với thực hiện chính sách XDNTM, huyện đoàn Ý Yên trong nhiều
năm qua đã phối hợp với ngành công an huyện Ý Yên trong việc đảm bảo an ninh
trật tự trên địa bàn huyện, cũng có nhiều đóng góp tích cực và đạt được những kết
quả trong XDNTM cho huyện. Mà cụ thể là tiêu chí thứ 19 về tình hình an ninh
trật tự. Theo đó, xác định đảm bảo an ninh trật tự tốt tại địa phương sẽ góp phần
giúp người dân an tâm sản xuất, tạo môi trường sống yên bình ở nông thôn. Huyện
đoàn và đoàn viên, thanh niên tại các cơ sở tổ chức đoàn xã cùng với lực công an
thực hiện tốt công tác phòng chống tội phạm, cũng như các tệ nạn xã hội đặc biệt ở
tầng lớp thanh thiếu niên luôn được huyện đoàn chú trọng và ngày càng đạt được
hiệu quả thông qua việc triển khai nhiều mô hình thiết thực. Cụ thể như mô hình
“Camera an ninh trật tự”, “loa tuyên truyền pháp luật lưu động”, đường dây nóng
tại các thôn, xóm và hộp thư tố giác tội phạm được gửi đến huyện đoàn và các văn
phòng đoàn xã, “Tuyên truyền phổ biến pháp luật và đăng ký giữ gìn an ninh trật
tự” cho các đoàn viên và thanh thiếu niên trên địa bàn. Nhờ các mô hình thiết thực
trên địa bàn huyện trong những năm qua rất ổn định, tội phạm hình sự và các tệ
nạn xã hội luôn giảm, giải quyết tốt tình hình an ninh trật tự ở địa bàn giáp ranh và
không có tụ điểm phức tạp về trật tự an toàn xã hội. Đặc biệt trong những năm vừa
qua huyện Ý Yên luôn là huyện có tỷ lệ thanh thiếu niên phạm tội và vi phạm pháp
luật thấp nhất của tỉnh.
Cùng với việc giữ gìn vệ sinh môi trường khu dân cư theo tiêu chí xây dựng
môi trường nông thôn sáng-xanh-sạch-đẹp, huyện đoàn đã tuyên truyền và vận
động người dân quanh khu vực mương chảy qua địa phận trung tâm huyện Ý Yên,
xây dựng hệ thống nước thải lọc theo đúng quy định vệ sinh môi trường mà sở tài
47
nguyên môi trường tỉnh Nam Định quy định. Năm 2018 huyện đoàn đã tổ chức vận
động nhân dân và đoàn viên thanh niên quanh khu vực mương tham gia nạo vét
bùn, dọn rác và lấy nước mới để giảm thiểu sự ô nhiễm của dòng kênh mương, bên
cạnh đó huyện đoàn đã sử dụng nguồn huy động kinh phí đóng góp trong XDNTM
và sự hỗ trợ kinh phí của huyện để xây dựng và kè đá, xây dựng hệ thống nước thải
sinh hoạt đoạn kênh mương chảy qua địa phận xã Yên Tiến, Thị Trấn Lâm và
trung tâm huyện Ý Yên với chiều dài trên 10 km với tổng kinh phí xây dựng trên 5
tỷ đồng để đảm bảo việc cho kênh mương không bị ô nhiễm và tránh sạt lở đến các
hộ dân quanh khu vực mương.
Vào năm 2019 hướng đến kỷ niệm 60 năm thành lập Đảng bộ huyện Ý Yên
và chào mừng đại hội Hội Liên Hiệp Thanh Niên Việt Nam lần IV, nhiệm kỳ
2019-2024 và tổng kết 10 năm thực hiện chính sách XDNTM của huyện đoàn Ý
Yên. Ban Thường vụ, Ban Chấp hành Đoàn huyện Ý Yên đã vận động và thực
hiện, Huyện đoàn đã hoàn thành công trình “đường cờ thanh niên” với chiều dài
6km kéo dài từ địa phận Thị trấn Lâm lên trung tâm huyện Ý Yên, hàng cờ được
làm bằng inox, với trên 500 cột cờ inox đan xen cờ Đảng và cờ tổ quốc với tổng
kinh phí thực hiện trên 300 triệu đồng. Công trình thực hiện thành công thể hiện
sức mạnh ý chí tuổi trẻ tham gia đóng góp khơi gợi được lòng yêu nước tự hào dân
tộc của mọi người dân mỗi khi đi ngang qua đoạn cờ thanh niên, góp phần tô điểm
thêm vẻ đẹp cho quê hương.
2.3.2 Những khó khăn, hạn chế và nguyên nhân trong quá trình thực
hiện chính sách xây dựng nông thôn mới của huyện đoàn Ý Yên
Những mặt khó khăn, hạn chế của huyện đoàn trong thực hiện chính sách
XDNTM: Trong quá trình thực hiện chính sách XDNTM của huyện Ý Yên, huyện
Uỷ nói chung và huyện đoàn Ý Yên nói riêng cũng gặp không ít những khó khăn
trong quá trình 10 năm thực hiện chương trình Nông thôn mới.
Cụ thể, Ý Yên là vùng chiêm trũng với địa hình thấp và không đồng đều,
thiên tai do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu ít nhiều có ảnh hưởng trực tiếp tới phát
triển kinh tế - xã hội địa phương, tỷ trọng ngành nông nghiệp còn khá cao so với
48
một số các huyện khác, để tạo được cánh đồng mẫu lớn cơ bản hoàn thành nhưng
còn gặp nhiều khó khăn bởi một số địa phương ruộng đất còn manh mún.
Bên cạnh đó, mật độ dân số và tỷ trọng lao động trong khu vực nông nghiệp
còn khá cao, tỷ lệ lao động có tay nghề cao còn thấp chưa đáp ứng được yêu cầu
của quá trình phát triển và hội nhập. Lực lượng lao động dồi dào song cũng là áp
lực cho giải quyết việc làm và an sinh xã hội. Tình trạng ô nhiễm môi trường vẫn
còn xảy ra, nhất là môi trường ở các làng nghề, cụm công nghiệp.
Tuy vậy cũng còn những vấn đề cần đặt ra:
Thứ nhất, kiến thức về XDNTM của đội ngũ cán bộ đoàn xã các cấp nói
chung và cán bộ từ các phòng nói riêng, ban ngành của huyện đến cơ sở còn rất
hạn chế (nhất là đội ngũ đoàn cơ sở thôn, xóm rất yếu về kiến thức và phương pháp
tổ chức XDNTM trên địa bàn các xã). Nhu cầu đào tạo là rất lớn trong khi còn
thiếu đội ngũ giảng viên và tài liệu chuẩn tập huấn cho các tổ chức đoàn các cấp
trong huyện. Đây là trở ngại rất lớn cho việc thực hiện chính sách.
Thứ hai, công tác tuyên truyền của huyện đoàn và các tổ chức đoàn xã trong
tuyên truyền cho nhân dân còn hạn chế và chưa “đủ tầm”. Do đó chưa phát huy
được đầy đủ vai trò chủ thể người dân. Nhiều nơi các khu dân cư vẫn nhầm hiểu
nội dung của Chương trình XDNTM là “Dự án đầu tư”, từ đó thụ động trong việc
đóng góp xây dựng và trông đợi, ỷ lại vào sự hỗ trợ của Chính phủ.
Thứ ba, công tác quy hoạch, xây dựng đề án kế hoạch thực hiện chính sách
của huyện đoàn xuống các tổ chức đoàn xã được coi là điều kiện kiên quyết của
Chương trình thực hiện chính sách. Tuy nhiên đến nay, công tác triển khai này còn
gặp nhiều lúng túng.
Thứ tư, ở khu vực nông thôn đặc biệt đối với huyện Ý Yên là một huyện
thuần nông, việc phát triển sản xuất, tăng thu nhập được coi là cái gốc mục tiêu chủ
đạo của XDNTM nhưng đang là vấn đề khó khăn nhất trong thực hiện tiêu chí này
của Chương trình. Sự chỉ đạo của huyện đoàn còn lúng túng, việc chuyển cơ cấu
đất nông nghiệp sang lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi đầu tư kinh doanh sản
xuất...còn chậm, “Mô hình thì đã có nhưng cái gì cũng nhỏ bé”, cần phải chuyển
49
đổi mạnh để dần bước sang sản xuất nông nghiệp hàng hóa.
Thứ năm, Nguồn lực cần thiết cho thực hiện chính sách XDNTM là rất lớn.
Chính phủ đã đưa ra công thức hướng dẫn là vốn đóng góp từ dân khoảng 10%, từ
doanh nghiệp là 20%, từ tín dụng là 30% và từ ngân sách nhà nước là 40%. Trong
đó, giai đoạn đầu vốn ngân sách đóng vai trò rất quan trọng, có ý nghĩa tạo đà niềm
tin để huy động các nguồn vốn khác. Tuy nhiên, vốn ngân sách Trung ương còn
thấp, do huyện Ý Yên là huyện thuần nông nên người dân còn gặp nhiều khó khăn
nên mức độ đóng góp còn chưa được nhiều, lực lượng đóng góp của đoàn viên,
thanh niên còn hạn chế do lực lượng đoàn viên là học sinh các trường THPT chiếm
nửa số lượng đoàn viên của huyện, chưa làm kinh tế nên mức độ đóng góp ít không
được nhiều. Do đó việc nhận thức được vai trò đầu tư tư của huyện là rất quan
trọng đối với XDNTM. Chính phủ đã ban hành nghị định số 61/NĐ-CP về chính
sách khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn. Nhưng
sau 5 năm triển khai thực hiện, sự biến chuyển không đáng kể. Các doanh nghiệp
đều chưa mặn mà, chưa tin tưởng vào đầu tư lĩnh vực nông nghiệp ở nông thôn.
Thứ sáu, Trong cơ cấu đầu tư xây dựng nông thôn mới, đa phần các tổ chức
đoàn xã cơ sở đều lo tập trung vào xây dựng hạ tầng, thường ít chú ý đến đầu tư
cho sản xuất và văn hóa.
Qua thời gian huyện đoàn triển khai việc thực hiện chính sách xây dựng
nông thôn mới cho các tổ chức đoàn xã cơ sở trên địa bàn huyện Ý Yên còn tồn tại
những mặt hạn chế cơ bản như sau:
Chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động ở nông thôn và lao động trong
độ tuổi thanh niên còn chậm, các lĩnh vực sản xuất chậm đổi mới, nhiều sản phẩm
chất lượng nông nghiệp chưa cao, năng lực cạnh tranh giữa sản phẩm do thanh
niên làm ra với thị trường bên ngoài còn thấp, chất lượng lao động nông nghiệp
nông thôn chưa theo kịp yêu cầu.
Còn lúng túng trong việc xây dựng quy hoạch, hoạch định phát triển sản
xuất, chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi ở cơ sở, kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội ở
cơ sở của huyện chưa đạt theo tiêu chuẩn quốc gia.
50
Một số chỉ tiêu, tiêu chí kế hoạch đề ra của huyện đoàn triển khai còn chậm
và chưa đồng bộ, tỷ lệ hộ nghèo các cơ sở có giảm nhưng thiếu bền vững còn tiềm
ẩn nguy cơ tái nghèo cao. Trình độ năng lực của một số cán bộ đoàn xã cơ sở và
chi đoàn còn yếu, chưa thực sự nhiệt huyết và giải quyết những vấn đề bức xúc của
nhân dân.
Một số chỉ tiêu, nhiệm vụ của huyện đoàn phân bổ xuống các cấp tổ chức
đoàn chưa thực sự phù hợp và chưa kịp thời điều chỉnh để đáp ứng với yêu cầu
chuyển đổi cơ cấu sản xuất nông nghiệp và kinh tế của huyện, một số kế hoạch đề
ra để thực hiện chưa sát với thực tế và tính khả thi không cao.
Bất cập về vốn trong quá trình sử dựng cho việc thực hiện chính sách của
huyện đoàn: Chương trình thực hiện chính sách XDNTM cần nguồn vốn rất lớn
trong khi ngân sách của nhà nước, ngân sách của huyện, sự đóng góp của các tổ
chức doanh nghiệp và sự đóng góp của người dân, đoàn viên, thanh niên còn hạn
chế nên tiến độ thực hiện triển khai các dự án còn chậm.
Đề án thực hiện kế hoạch nhiệm vụ, chỉ tiêu XDNTM của huyện đoàn đối
với các tổ chức đoàn xã cơ sở còn nặng nề về thực hiện các tiêu chí về xây dựng
phong trào đoàn mà chưa chú trọng đến sản xuất, tăng thu nhập việc làm cho người
dân và đoàn viên, thanh niên. Các tổ chức đoàn xã các cấp còn lúng túng trong việc
tìm kiếm nguồn lực cho XDNTM. Tình trạng chung là ỷ lại, trông chờ vào vốn
ngân sách hỗ trợ từ nhà nước.
Về công tác đào tạo nghề cho nông dân và đối tượng đoàn viên, thanh niên;
nhìn chung công tác đào tạo nghề chưa gắn với các dự án, chương trình và nhu cầu
sử dụng lao động của doanh nghiệp. Trong chương trình dạy nghề cho nông dân và
đoàn viên, thanh niên, các tổ chức đoàn xã chưa xây dựng được bộ giáo trình
chuẩn phù hợp với thời gian đào tạo. Nhiều cơ sở dạy nghề phi nông nghiệp để
chuyển nghề cho nông dân và thanh niên vẫn trong tình trạng dạy không hiệu quả,
thiếu đội ngũ giáo viên dạy chất lượng, thiếu thiết bị dụng cụ thực hành.
Nhận thức của của một số ngành các cấp trong huyện và xã về chương trình
thực hiện chính sách XDNTM chưa đúng, chưa đầy đủ. Một số đoàn xã địa
51
phương còn chạy theo thành tích, chưa có kế hoạch triển khai các nhiệm vụ được
giao, huyện đoàn cũng chưa bố trí được đủ cán bộ có năng lực, phẩm chất nhiệt
huyết với công tác đoàn cơ sở, phụ trách công việc của các xã. Trong chỉ đạo từ
phía huyện đoàn xuống đoàn xã cơ sở vẫn chưa quan tâm đầy đủ đến việc thực
hiện chính sách XDNTM tại cơ sở đoàn, chưa lồng ghép các chương trình, dự án
hiện có để tăng năng lực phát huy sức mạnh của đoàn viên, thanh niên ở các xã. Vì
vậy, hiệu quả một số mô hình XDNTM của các đoàn xã trong huyện còn chưa cao,
chưa đồng bộ và chưa bền vững.
Nguyên nhân của những hạn chế:
Công tác chỉ đạo, tổ chức thực thi chính sách của các cấp các ngành nhất là
tổ chức thực thi chính sách ở các cấp tổ chức đoàn xã chưa đồng bộ, chính sách
nông nghiệp, nông thôn chưa gắn sản xuất với thị trường.
Đoàn viên, thanh niên và nông dân là đối tượng trực tiếp thực hiện chính
sách nhưng còn hạn chế nhiều mặt như: hiểu biết quá ít về cơ chế thị trường và sản
xuất hàng hóa, thiếu vốn do lượng đóng góp không được nhiều, lực lượng đoàn
viên là học sinh chiếm đông và chưa có thu nhập, sản xuất những nông sản truyền
thống với công nghệ lạc hậu, sản phẩm kém sức cạnh tranh. Trong điều kiện nền
kinh tế thị trường nhiều thanh niên đi làm ăn xa xây dựng kinh tế gia đình, nên đối
tượng thanh niên tham gia thực hiện chính sách ít và hạn chế, đó cũng là tình trạng
khó khăn chung tại các cơ sở đoàn xã hiện nay và công tác đoàn cũng từ đó hoạt
động kém và không đạt được kết quả cao. Ý thức chấp hành pháp luật của đoàn
viên, thanh niên nhìn chung là chưa cao nên tỷ lệ vi phạm pháp luật và các tệ nạn
xã hội hằng năm vẫn có nhiều trường hợp vi phạm và vấn đề đảm bảo vệ sinh an
toàn thực phẩm chưa cao.
52
Tiểu kết chƣơng 2
Trên cơ sở phân tích thực trạng hoạt động của Đoàn thanh niên với việc thực
hiện chính sách XDNTM tại huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định có thể rút ra kết luận
Có sự thống nhất về quan điểm, chủ trương, kế hoạch nhiệm vụ, chỉ tiêu về
vấn đề thực hiện chính sách xây dựng nông thôn mới từ huyện đoàn đến các đoàn
xã ở cơ sở địa phương, cán bộ đoàn, Đảng viên, đoàn viên, thanh niên xác định rõ
chức năng nhiệm vụ của mình đảm bảo việc thực hiện chính sách được đầy đủ kịp
thời, đời sống kinh tế - xã hội, bộ mặt nông thôn của huyện và các xã phát triển và
thay đổi rõ nét, năng lực thực thi chính sách của huyện đoàn đến cơ sở đoàn xã các
cấp và năng lực thực thi chính sách của các cấp đoàn xã đã truyền đạt một cách
hiệu quả đến đoàn viên thanh niên tại các chi đoàn và người dân. Từ đó đoàn viên,
thanh niên và nhân dân nhận thức rõ được trách nhiệm vai trò cá nhân của mình
trong việc thực hiện chính sách, đạt được kết quả tích cực trong tổ chức thực thi
chính sách XDNTM tại các cơ sở đoàn, khắc phục được những hạn chế bất cập,
thiếu sót trong quá trình tổ chức và thực hiện chính sách, khắc phục được tình
trạng trông chờ ỷ lại vào ngân sách của nhà nước và ngân sách của huyện.
Tuy nhiên, ngoài đạt được những kết quả thành tích nói trên, việc thực hiện
chính sách XDNTM của huyện đoàn Ý Yên còn gặp phải những hạn chế, yếu kém
so với yêu cầu kế hoạch nhiệm vụ thực tế đã đề ra ở những mặt như sau: Chuyển
dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động trong độ tuổi thanh niên ở nông thôn còn
chậm, tỷ lệ hộ nghèo do các thanh niên là thành viên của hộ và là chủ hộ giảm
nhanh nhưng chưa bền vững, một số chỉ tiêu, kế hoạch nhiệm vụ mà huyện đoàn
giao cho các đoàn xã cơ sở thực hiện còn chưa sát với thực tế. Còn bất cập về vốn
và kinh phí đóng góp thực hiện chính sách, chưa chú trọng đến phát triển sản xuất,
văn hóa môi trường...
53
Chƣơng 3
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM PHÁT HUY VAI TRÒ CỦA ĐOÀN THANH
NIÊN VỚI VIỆC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH XÂY DỰNG NÔNG THÔN
MỚI TẠI HUYỆN Ý YÊN, TỈNH NAM ĐỊNH
3.1. Định hƣớng về vai trò của Đoàn Thanh niên với việc thực hiện
chính sách xây dựng nông thôn mới trong những năm tới
Thứ nhất: thực hiện chính sách xây dựng nông thôn mới trên cơ sở quyết
định số 695/QĐ-TTg ngày 8/6/2012 của Thủ tướng Chính phủ về việc sửa đổi
nguyên tắc, cơ chế hỗ trợ vốn thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia XDNTM
giai đoạn 2010-2020. Đồng thời khai thác sử dụng tổng hợp, đáp ứng chương trình
mục tiêu xây dựng nông thôn mới.
Thứ hai: thực hiện chính sách phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn Ý
Yên theo hướng bền vững, bảo vệ cảnh quan, cân bằng sinh thái, phát triển toàn
diện mọi mặt của xã hội.
Ngoài ra, chính sách phát triển nông nghiệp nông thôn còn mở rộng sự liên
kết giữa các doanh nghiệp và người dân cung cấp thông tin thị trường, tiêu thụ sản
phẩm. Có cơ chế chính sách giải quyết tốt mối quan hệ giữa nông dân với doanh
nghiệp để ổn định nguyên liệu cho sản xuất, tránh tình trạng sản phẩm cầm chừng
với nguyên liệu có nguồn gốc không rõ ràng, không ổn định gây thiệt hại cho
người dân.
Thúc đẩy chính sách khai thác thị trường trong nước và xuất khẩu đối với
các sản phẩm từ các ngành nghề nông thôn, kiện toàn công tác đăng ký thương
hiệu, thiết kế cải tiến chất lượng sản phẩm, mẫu mã bao bì, kiểu dáng công nghiệp.
Thực hiện chính sách dự báo được nhu cầu của thị trường và đòi hỏi sẵn
sàng đối phó với thách thức trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Mất đất
sản xuất nông nghiệp của người dân để nâng cao chất lượng, nội dung, phương
pháp đào tạo nghề; tư vấn, cung cấp thông tin, kỹ năng làm việc cho những hộ dân
tìm việc làm ở các doanh nghiệp, để xuất khẩu lao động.
Như vậy, chú ý đến khía cạnh kinh tế - nông nghiệp của chính sách xong
54
thực hiện chính sách phải xem xét nông thôn như một tổng thể. Trước hết quy
hoạch, chỉnh trang nhà cửa, các công trình công cộng. Chú ý đúng mức cảnh quan
nông thôn, bản sắc của từng vùng. Có giải pháp chính sách khắc phục, ngăn ngừa
những tác hại của môi trường. Thực hiện chính sách phải tính đến định hướng văn
hóa, phát huy phong tục tập quán lành mạnh, khôi phục các lễ hội văn hóa truyền
thống, bài trừ các thủ tục lạc hậu, các biểu hiện tiêu cực trong sinh hoạt văn hóa
ảnh hưởng không tốt đến đời sống tinh thần của người dân; làm nảy sinh hình thức
xã hội mới, các tệ nạn xã hội cần phải loại trừ ra khỏi đời sống xã hội.
Thứ ba: thực hiện chính sách XDNTM theo hướng huy động tối đa nội lực,
sử dụng có hiệu quả nguồn vốn bên ngoài. Trong đó chú trọng nguồn lực tài chính
nhằm chuyển đổi kinh tế nông nghiệp nông thôn, nâng cao đời sống nhân dân,
chính sách phát triển nông thôn khuyến khích mọi tiềm năng, thành phần kinh tế,
tổ chức, cá nhân nhằm tạo ra tổng hợp phục vụ nông nghiệp nông thôn, ưu tiên giải
quyết các vấn đề xã hội, khai thác thế mạnh của huyện.
Do đó, chính sách bảo đảm tính liên ngành, tạo sự liên kết nhiệm vụ kinh tế
với các vấn đề xã hội nông thôn. Giải quyết tốt mối quan hệ giữa đói nghèo với các
vấn đề y tế, giáo dục, môi trường (văn hóa, sinh thái) ở nông thôn, có kế hoạch sử
dụng các nguồn vốn vay, nguồn hỗ trợ, tài trợ đầu tư phát triển hạ tầng, chương
trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo, chương trình 135 và các chương trình khác
một cách hiệu quả.
Huy động trí tuệ, nguồn lực trong dân, xây dựng chính sách phát triển nông
thôn theo phương châm “lấy sức dân, chăm lo cho dân”. Ngoài ra trên cơ sở đóng
góp trí tuệ của các nhà khoa học, nhà tư vấn nghiên cứu, thiết kế chính sách; huy
động sức mạnh của cả hệ thống chính trị, hội nghề nghiệp, các tổ chức quần chúng
ở nông thôn; làm thay đổi hoàn toàn tập quán cũ, vươn lên làm giàu, xóa bỏ điều
kiện hình thành tâm lý tự ti, để họ thực sự làm chủ.
Thứ tư: thực hiện chính sách xây dựng nông thôn mới trên cơ sở phân tích
nguyên nhân cơ bản và các khung chiến lược giúp thực hiện các kế hoạch chính
sách nghiên cứu một cách toàn diện các dữ kiện đầu vào và đầu ra của chính sách.
55
Ưu tiên tập trung vào các hướng (nguyên nhân kìm hãm sự phát triển nông nghiệp
nông thôn Ý Yên) như sau:
Hình thành và phát triển các vùng sản xuất nông nghiệp chất lượng cao, các
vùng nguyên liệu tập trung gắn với công nghiệp chế biến, bảo quản sau thu hoạch
gắn với các đầu mối tiêu thụ lớn. Thực hiện việc “dồn điền đổi thửa” phù hợp với
từng vùng, các hoạt động khuyến nông, khuyến công, khả năng phòng chống thiên
tai dịch bệnh.
Đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, nhất là sản xuất
giống chất lượng cao. Tăng nhanh tỷ trọng chăn nuôi và môi trường trong cơ cấu
nông - lâm - ngư nghiệp. Nền nông nghiệp phát triển theo hướng trang trại, các
vùng sản xuất hàng hóa tập trung sẽ đóng vai trò ngày càng lớn, do đó khoa học
công nghệ ngày càng được xem trọng.
Vấn đề chất lượng công tác đào tạo cán bộ, đào tạo nghề vùng nông thôn,
đặc biệt là đào tạo nghề cho thanh niên cần được chú trọng. Hỗ trợ sản xuất đối với
chăn nuôi, ngành nghề nông thôn, các dịch vụ có liên quan trực tiếp đến phát triển
nông nghiệp nông thôn, dịch vụ và các vấn đề văn hóa xã hội thể hiện nội dung dân
chủ hoá, nội dung nâng cao năng lực cho cán bộ xã, thôn/xóm và người dân, thanh
niên thực thi, làm nổi bật các trọng tâm để triển khai thực hiện.
Thứ năm: Thực hiện chính sách XDNTM phải phát huy vai trò chủ đạo của
Đoàn viên và cộng đồng trong phát triển nông thôn. Công tác thực thi chính sách
phát triển nông nghiệp trong giai đoạn hiện nay cần phải thực hiện dựa trên cơ sở
nghiên cứu khoa học liên ngành, được thảo luận một cách rộng rãi để tiếp thu
nhiều ý kiến khác nhau. Trong đó vai trò chủ đạo của người trực tiếp hưởng lợi,
thực thi chính sách vô cùng quan trọng.
Trong những năm qua kinh tế nông thôn cũng như khả năng tích lũy trong
dân đã có bước tăng trưởng, đặc biệt là các hộ khá giả. Huy động sự đóng góp của
người dân cũng là cách để nâng cao trách nhiệm của họ trong việc sử dụng, bảo
quản cơ sở hạ tầng nông thôn. Do vậy, chính sách tạo cơ hội để huy động một cách
có hệ thống, minh bạch nội lực của người dân xây dựng xóm, đóng góp vào công
56
cuộc phát triển của địa phương. Có cơ chế phù hợp để vận động người dân gắn bó
với nhau trong thôn xóm.
Bên cạnh thu hẹp khoảng cách thu nhập, mức sống giữa đô thị và nông thôn,
cần tuyên truyền giáo dục nhằm xóa bỏ tâm lý tự ti, cam chịu đói nghèo, không đủ
mạnh dạn để vươn lên làm giàu cả khi có cơ hội. Làm thui chột bản chất cần cù,
nhạy bén, sáng tạo của người nông dân. Theo hướng này, tác động của chính sách
sẽ có tác dụng hạn chế tâm lý ỷ lại hỗ trợ từ bên ngoài (ngân sách nhà nước, tổ
chức quốc tế) hoặc trông chờ vào thoát nghèo, vươn lên làm giàu nhanh chóng khi
thoát ly khỏi địa phương, đi làm việc ở thành phố lớn, hoặc đi xuất khẩu lao động.
Chính sách nông nghiệp nông thôn hướng đến xây dựng cộng đồng như một
thực thể bền vững để tổ chức và hỗ trợ người dân thực hiện các biện pháp tập thể,
cải thiện điều kiện sản xuất và sinh hoạt.
3.2. Một số giải pháp nhằm phát huy vai trò của Đoàn thanh niên với
việc thực hiện chính sách xây dựng nông thôn mới
3.2.1. Nâng cao trình độ, nhận thức của Đoàn viên, thanh niên
Trong thời gian tới, để phát huy vai trò của đội ngũ cán bộ Đoàn, Đảng viên
trong việc XDNTM, đòi hỏi huyện đoàn ngoài những giải pháp xây dựng đội ngũ
cán bộ đoàn, Đảng viên vững mạnh, thực sự là tấm gương để quần chúng noi theo,
có sức cuốn hút nông dân vào phong trào cách mạng, theo tinh thần Nghị quyết
Trung ương 4 khóa XI, phải gắn chính sách xây dựng Đảng vững mạnh với chính
sách XDNTM. Tham gia trực tiếp vào nhiệm vụ nâng cao nhận thức, trách nhiệm
đội ngũ cán bộ đoàn, đảng viên với XDNTM, cần tập trung vào những nội dung
sau:
- Cần tiếp tục làm tốt công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, rèn luyện đạo
đức, lối sống để nâng cao nhận thức và bản lĩnh chính trị của Đội ngũ Cán bộ,
Đảng viên. Làm rõ những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối
sống của Cán bộ, Đảng viên để có biện pháp cảnh tỉnh, răn đe, khắc phục. Cần xử
lý nghiêm, kiên quyết các khuyết điểm của Đảng viên vi phạm kỷ luật Đảng, vi
phạm tiêu chuẩn đảng viên các cấp nói chung và ở nông thôn nói riêng, tiếp tục
57
nâng cao uy tín của Cán bộ, Đảng viên trong XDNTM.
- Giáo dục Cán bộ đoàn, Đảng viên và đoàn viên, thanh niên thể hiện vai trò
tiên phong, gương mẫu trong thực hiện chủ trương XDNTM. Các cấp ủy đảng ở
nông thôn cần phát hiện và bồi dưỡng những đoàn viên, thanh niên có kinh nghiệm
phát triển kinh tế, nhiệt tình, có trách nhiệm đối với quê hương, đối với cộng đồng
dân cư để nhân điển hình, nêu gương cho quần chúng noi theo. Đoàn viên, thanh
niên không chỉ tích cực lao động sản xuất, mà cần tuyên truyền, vận động nông dân
trên địa bàn lao động sản xuất, xây dựng đời sống văn hóa. Đoàn viên, thanh niên
phải tích cực ủng hộ, giúp đỡ những nông dân nghèo, có hoàn cảnh kinh tế khó
khăn, vươn lên làm kinh tế đạt hiệu quả.
- Phát huy vai trò của các tổ chức đoàn cơ sở, cán bộ đoàn, đảng viên trong
việc nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của nông dân trên địa bàn, nắm bắt dư luận xã
hội trong triển khai thực hiện các tiêu chí XDNTM; kịp thời phản ánh để giải quyết
những xung đột, mâu thuẫn nhỏ trong cộng đồng dân cư ở nông thôn; coi trọng
việc tư vấn, giải thích những băn khoăn, thắc mắc của nông dân trên địa bàn, liên
quan đến việc thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của
Nhà nước. Cần động viên đoàn viên, thanh niên tham gia xây dựng Đảng, chính
quyền và đoàn thể thông qua đóng góp ý kiến xây dựng tổ chức và hoạt động của
các tổ chức trong hệ các cơ quan tổ chức đoàn. Tạo điều kiện thuận lợi để nông
dân giám sát đối với cán bộ đoàn, Đảng viên, tổ chức đoàn, tham gia hòa giải ở cơ
sở, hạn chế tình trạng khiếu kiện đông người, vượt cấp…, đảm đảm an ninh, trật tự
ở nông thôn.
3.2.2. Nâng cao chất lượng của đội ngũ cán bộ Đoàn
Để tiếp tục nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ Đoàn cấp xã trong giai đoạn
tới, cấp ủy, chính quyền các cấp và huyện Đoàn cần tiếp tục thực hiện đồng bộ một
số giải pháp sau:
Thứ nhất, đổi mới, nâng cao chất lượng tuyển dụng và bố trí, sử dụng cán bộ
đoàn cấp xã; sửa đổi, bổ sung các quy định về tiêu chuẩn cán bộ đoàn cấp xã; đổi
mới, quy trình lựa chọn, bầu cử cán bộ đoàn cấp xã, chi đoàn cơ sở.
58
Thứ hai, tăng cường, nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng; đào tạo, bồi
dưỡng phải theo quy hoạch, gắn với việc sử dụng; đổi mới nội dung, chương trình,
phương pháp đào tạo, bồi dưỡng, chú trọng việc nâng cao kỹ năng hành chính, kỹ
năng xử lý và giải quyết vấn đề cho cán bộ đoàn cấp xã, chi đoàn cơ sở.
Thứ ba, đổi mới công tác đánh giá cán bộ đoàn cấp xã; việc đánh giá phải
đảm bảo nội dung, quy trình theo quy định, công khai, dân chủ với tiêu chuẩn rõ
ràng, minh bạch; tạo điều kiện để đoàn viên, thanh niên tích cực tham gia giám sát,
đánh giá và góp ý cho đội ngũ cán bộ đoàn cấp xã. Gắn việc đánh giá với công tác
bố trí, sử dụng, bổ nhiệm, đào tạo, bồi dưỡng, khen thưởng, kỷ luật và thực hiện
chính sách đối với cán bộ đoàn tại các cơ sở.
Thứ tư, tiếp tục thực hiện luân chuyển cán bộ đoàn nhằm từng bước khắc
phục tình trạng khép kín, cục bộ địa phương. Việc thực hiện điều động, luân
chuyển cán bộ đoàn cấp xã của huyện về giữ các chức danh chủ chốt ở các tổ chức
đoàn xã có tình hình phức tạp, yếu kém trong hoạt động của tổ chức đoàn cơ sở;
đồng thời luân chuyển cán bộ từ đoàn xã lên đoàn huyện nhằm kết hợp đào tạo, bồi
dưỡng cán bộ đoàn xã dự nguồn các chức danh chủ chốt ở cơ sở.
Thứ năm, Tăng cường công tác quản lý và tiếp tục nâng cao kỷ luật, tác
phong, đạo đức, tinh thần nhiệt huyết của cán bộ đoàn cấp xã, chi đoàn cơ sở.
Ngoài ra cần phải huy động, rà soát lại đội ngũ cán bộ đoàn, thực hiện tinh
giảm biên chế gắn với tăng cường tập huấn, đào tạo bồi dưỡng cho đội ngũ cán bộ
đoàn nhất là đội ngũ cán bộ đoàn quản lý và tham gia thực hiện chương trình
XDNTM, cán bộ đoàn phải thật sự có tâm, có tầm, có phẩm chất đạo đức, có bản
lĩnh chính trị, tinh thần nhiệt huyết, giám nghĩ, giám làm, giám chịu trách nhiệm,
điều đó nhằm tăng thêm niềm tin của dân vào Đảng, vào chính sách. Cần có chính
sách thu hút những người có năng lực về trình độ chuyên môn, đặc biệt là những
người được trải qua đào tạo về công đoàn, phong trào thanh thiếu niên về công tác
tại đoàn huyện, và công tác tại các cơ sở đoàn xã; hỗ trợ đoàn viên, thanh niên thay
đổi nghề nghiệp, chính sách phát huy vai trò sức mạnh của đoàn thanh niên trong
phát triển nông thôn, chính sách phát triển ngành nghề nông thôn.
59
3.2.3. Đẩy mạnh công tác chuyển dịch cơ cấu, nâng cao kinh tế trong xây
dựng nông thôn mới
Từ năm 2011 đến nay, huyện đoàn đã huy động các nguồn lực xã hội cho
XDNTM được hàng chục tỷ đồng. Nhiều chi đoàn, tổ chức đoàn cơ sở chọn những
vấn đề bức xúc, nổi cộm trong quá trình XDNTM đưa ra bàn bạc, thảo luận và kiến
nghị với cấp ủy và xây dựng thành nghị quyết chuyên đề để lãnh đạo thực hiện có
kết quả. Trong những năm qua bằng việc lồng ghép các chương trình, dự án trên
địa bàn, huyện đoàn đã kêu gọi sự ủng hộ và xây mới hàng chục công trình hạ tầng
kinh tế - xã hội, bê-tông hóa đường giao thông liên thôn, đường ngõ xóm; kiên cố
kênh mương cấp hai, cấp ba…
Kết quả đầu tư đã góp phần thúc đẩy kinh tế khu vực nông thôn tăng trưởng
và phát triển bền vững, giúp giảm số hộ nghèo và an sinh xã hội được bảo đảm.
Nhận thức và trách nhiệm vai trò của huyện đoàn, tổ chức đoàn các cấp và các tầng
lớp nhân dân, đoàn viên thanh niên của huyện trong XDNTM được nâng lên rõ rệt.
Hệ thống tổ chức đoàn từ huyện đoàn đến cơ sở được củng cố và ngày càng vững
mạnh.
Cùng với đó, huyện đoàn và đoàn xã các cấp, nhất là chi đoàn cơ sở, không
ngừng nâng cao và phát huy vai trò của đoàn thanh niên trong XDNTM; tập trung
mọi nguồn lực đầu tư; đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật vào sản xuất;
tăng cường kiểm tra, giám sát, để kịp thời phát hiện, chấn chỉnh và tháo gỡ những
khó khăn, vướng mắc cho các tổ chức đoàn.
3.2.4. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền về việc thực hiện chính sách xây
dựng nông thôn mới
Trước hết huyện đoàn, Đoàn xã các cấp luôn quan tâm đẩy mạnh công tác
tuyên truyền, nâng cao nhận thức trong cán bộ, đảng viên và mọi tầng lớp nhân dân
thông qua viết bài, bản tin trên hệ thống đài truyền thanh của huyện, hệ thống
truyền thanh xã, băng rôn, khẩu hiệu; đồng thời, thông qua các cuộc họp của các tổ
chức đoàn, chi đoàn, cơ sở. Xây dựng các mô hình, phát động các phong trào, tổ
chức thi mô hình kiểu mẫu trong XDNTM và các hội thi văn nghệ theo từng cụm
60
dân cư, cụm xã về chủ đề XDNTM... Huyện đoàn căn cứ lĩnh vực phụ trách xây
dựng kế hoạch tổ chức tuyên truyền đến các Đoàn viên, thanh niên tại các tổ chức
Đoàn cơ sở, tổ chức các hội thi sân khấu hóa, thực hiện các mô hình dân vận khéo,
vận động hội viên chung tay XDNTM, với nội dung liên quan đến phát triển nông
nghiệp, nông dân, nông thôn; vai trò, trách nhiệm của các Đoàn xã, chi đoàn các
cấp, nhất là vai trò chủ thể của đoàn viên thanh niên, những gương điển hình tiên
tiến trong XDNTM; đoàn kết giúp nhau phát triển kinh tế,
Gần 10 năm XDNTM, cũng là thời gian huyện đoàn Ý Yên không ngừng
đẩy mạnh, đổi mới công tác tuyên truyền thông qua việc thực hiện có hiệu quả các
giải pháp, như: Lồng ghép đưa chuyên đề XDNTM vào chương trình bồi dưỡng lý
luận chính trị cho cán bộ Đoàn, đảng viên hàng năm ở các xã, thị trấn. Xây dựng
các chuyên trang, chuyên mục hàng tuần về XDNTM; nêu gương các tổ chức
đoàn, đoàn viên thanh niên điển hình tiên tiến trong phát triển sản xuất, hiến đất,
góp công, gương mẫu đi đầu XDNTM, kết hợp tuyên truyền bằng băng rôn khẩu
hiệu, pano...
Vào cuộc cùng huyện đoàn, những năm qua, các tổ chức đoàn, chi đoàn cơ
sở cũng không ngừng đẩy mạnh công tác tuyên truyền về XDNTM thông qua việc
xây dựng kế hoạch tuyên truyền và phát hành bộ tài liệu hướng dẫn thực hiện
XDNTM cho nhân dân, đoàn viên thanh niên tại các địa phương; xây dựng hệ
thống pano, khẩu hiệu, tranh cổ động, các hội thi tìm hiểu về XDNTM, sổ tay
tuyên truyền, bản tin, phóng sự truyền hình, tuyên truyền trên báo Nam Định, báo
Văn hóa và Đời sống...
61
Tiểu kết chƣơng 3
Trên cơ sở thực trạng thực hiện chính sách XDNTM trên địa bàn huyện
Đoàn Ý Yên đề tài đã đưa ra những định hướng và giải pháp chủ yếu để tiếp tục
thực hiện chính sách XDNTM của huyện Đoàn gồm:
Xác định XDNTM là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, là cuộc vận
động lớn, toàn diện trên mọi lĩnh vực với sự tham gia của các tổ chức đoàn, đoàn
viên, thanh niên, thực hiện theo hướng bền vững, không chạy theo thành tích.
Đổi mới nhận thức trong các cấp tổ chức Đoàn trong quá trình thực hiện
chính sách, nâng cao chất lượng giáo dục ở các cấp tổ chức đoàn đã đẩy mạnh đào
tạo nghề, thu hút cán bộ đoàn giỏi, quan tâm chăm sóc sức khỏe nhân dân, quan
tâm hỗ trợ nguồn nhân lực phát triển cho đoàn viên, thanh niên, nâng cao hiệu quả
trong quá trình thực hiện chính sách và phải đảm bảo nguồn lực tài chính.
Các định hướng và giải pháp nêu trên muốn thực hiện được cần phải có sự
chuẩn bị chu đáo đầu tư thích đáng và sự phối hợp đồng bộ giữa huyện Đoàn và
các tổ chức đoàn cơ sở, đoàn viên, thanh niên và cùng sự phân định rõ vai trò,
nhiệm vụ của từng đối tượng trong thực hiện chính sách XDNTM tại huyện Ý Yên.
62
KIẾN NGHỊ
Có thể nói XDNTM là một chủ trương đúng đắn, hợp lòng dân và có tác
động rõ rệt đến khu vực nông nghiệp, nông dân và nông thôn. Để thực hiện chính
sách XDNTM thành công trong giai đoạn tới, đề nghị TW, Tỉnh cần quan tâm thực
hiện một số nhiệm vụ sau:
Một là, cần phải khắc phục ngay sự không thực tế, thiếu tính lý luận và xu
thế phong trào hóa trong quá trình triển khai XDNTM.
Bên cạnh đó, cần tiếp tục sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các cơ chế, chính sách
XDNTM cho sát với thực tế.
Cần có cơ chế lồng ghép các chương trình mục tiêu quốc gia; chương trình
hỗ trợ có mục tiêu các dự án trên địa bàn nông thôn theo hướng tăng cường phân
cấp tối đa cho hội đồng nhân dân, ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố. Về lâu dài
đề nghị Quốc hội xem xét giảm bớt số lượng các chương trình mục tiêu quốc gia
theo hướng tập trung, trọng điểm.
Hai là, cần có những cơ chế tạo điều kiện có sự tham gia trực tiếp của người
dân với vai trò chủ thể và các tầng lớp, các tổ chức xã hội, gắn phát triển kinh tế
với bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống. Có như vậy mới bảo đảm nông thôn
phát triển bền vững. Việc đó sẽ bảo đảm một không gian kinh tê, văn hóa, xã hội
ổn định, sinh thái bền vững cho sự phát triển chung của đất nước, tạo điều kiện cho
công nghiệp hóa, đô thị hóa diễn ra có hiệu quả,ít tốn kém.
Ba là, cần chú ý tới tính chất đa dạng cả về điều kiện sống, tập quán, tài
nguyên,... trong XDNTM, không nên khuôn mẫu áp đặt chung cho mọi nơi.
Bốn là, từng bước nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nông dân, cải
thiện môi trường sống, nâng cao sức khỏe con người, phát triển sự nghiệp công
ích, bảo đảm trật tự trị an, phát huy dân chủ ở cơ sở, bảo đảm an sinh xã hội và
tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước ở nông thôn dúng như mục tiêu của Đảng là
xây dựng một xã hội dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Năm là, tăng cường nguồn lực cho chính sách XDNTM tương xứng với mục
tiêu đề ra. Trong điều kiện ngân sách nhà nước còn khó khăn, sức dân lại có hạn,
63
trước yêu cầu của công cuộc XDNTM đã được phát động sâu rộng cần có những
cơ chế ưu đãi, đủ sức hấp dẫn để mời gọi được nhiều doanh nghiệp về đầu tư kinh
doanh trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, nhân tố quan trọng trong tổ chức lại
sản xuất, liên kết sản xuất, góp phần phát triển bền vững nông nghiệp, xây dựng
nông thôn mới.
64
KẾT LUẬN
Sau hơn 4 năm thực hiện chính sách XDNTM trên địa bàn huyện đã mang
lại nhiều kết quả tích cực, nhận thức của cán bộ từ huyện đến cơ sở rõ hơn, những
vấn đề chung về chính sách XDNTM được nâng lên. Từ đó đã xác định được mục
đích, yêu cầu, nội dung của XDNTM trên địa bàn huyện, đã xác định rõ hơn về
trách nhiệm của đoàn viên. Đã khắc phục được tình trạng trông chờ vào sự đầu tư
của Nhà nước.
Quá trình tổ chức thực hiện chính sách đã đi vào căn bản hơn, từ công tác tổ
chức, điều hành, công tác giáo dục tuyên truyền được coi trọng, quan tâm việc đào
tạo bồi dưỡng cán bộ công chức,... công tác quy hoạch được coi trọng từ hình thức
tổ chức sản xuất, văn hóa, xã hội, môi trường cho đến củng cố hệ thống chính trị
vững mạnh, song rõ nhất là thúc đẩy sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn, xây
dựng kết cấu hạ tầng nông thôn, y tế, văn hóa, giáo dục phát triển lối sống, điều
kiện canh tác của người nông dân được thay đổi,... thu nhập của người dân có tăng
lên, đời sống của nông dân ngày một khá. Bộ mặt nông thôn Ý Yên nhìn chung có
nhiều khởi sắc. Hiệu lực lãnh đạo của Đảng và Nhà nước qua đó được tăng cường.
Từ những thành công đó có thể khẳng định quá trình thực hiện chính sách
XDNTM của huyện Ý Yên dựa trên tinh thần tôn trọng khách quan, đáp ứng mục
tiêu chính trị, phù hợp nguyện vọng nhân dân, khơi dậy ở người dân tính tích cực
chính trị xã hội, tích cực lao động sản xuất. Xác định rõ mục tiêu, thiết kế nội dung
chính sách phù hợp, gắn với thực tiễn địa phương, khơi dậy được tính tích cực
chấp hành chính sách ở người dân. Nhận thức lãnh đạo, cán bộ thực hiện chính
sách về mô hình nông thôn mới rõ hơn, hiểu biết về khoa học chính sách có tiến
bộ. Sự tác động đúng hướng của hệ thống chính sách của huyện Ý Yên đã đạt được
nhiều thành tựu trên tất cả các mặt kinh tế xã hội, củng cố lòng tin của nhân dân
vào Đảng, vào chủ trương chính sách của Nhà nước ngày càng bền chặt.
Song, vẫn còn một số hạn chế sau: sự phối hợp liên ngành giữa các UBND
và các cơ quan thực thi (phòng, ban, ngành, các xã) chưa đi vào nề nếp, chưa có
biện pháp chính sách hữu hiệu kịp thời điều chỉnh giảm nhẹ thiệt thòi cho nông dân
65
khi có vướng mắc, trở ngại.
Trong tình hình mới hiện nay, để thực hiện tốt chính sách XDNTM trên địa
bàn huyện cần chú ý các vấn đề sau: Tập chung nguồn lực, trí tuệ và sức mạnh
khối đại đoàn kết toàn dân, phát huy thuận lợi về điều kiện tự nhiên - kinh tế - xã
hội, đặc biệt quan tâm chỉ đạo sâu sát của TW, Tỉnh, học tập kinh nghiệm mô hình
nông thôn mới ở các nước và địa phương.
Thực hiện đồng bộ các giải pháp cần chú trọng đổi mới nhận thức của Đoàn
về công tác thực hiện chính sách, giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ
thực hiện chính cách, cơ chế chính sách, bộ máy, nhân lực,... tạo ra sự hợp lực
nhằm hiện thực hóa cao nhất lợi ích nhân dân, thực hiện mục tiêu XDNTM. Đặc
biệt, chú ý giải pháp tăng cường sự tham gia của đoàn viên, thanh niên trong thực
hiện chính sách. Nội dung chính sách XDNTM dựa trên niềm tin của chính những
đoàn viên, thanh niên và họ có thể phải hợp tác một cách tích cực trong việc đưa ra
các giải pháp cho vấn đề XDNTM.
66
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bùi Hải Thắng, Một số khó khăn khi xây dựng nông thôn mới và giải
pháp khắc phục
2. Bá Thăng (2011), Xây dựng nông thôn mới ở Đăk Lăk; Tạp chí Rừng và
Đời sống, số tháng 7/2011.
3. Cổng thông tin điện tử huyện Ý Yên
4. Hoạch định và phân tích chính sách công, NXB khoa học và kỹ thuật kỹ
Hà Nội, năm 2008.
5. Huỳnh Ngọc Điền (2011), Xây dựng nông thôn mới tại xã điểm Tân Lập,
huyện Đồng Phú, tỉnh Bình Phước; http://www.binhphuoconline.com/2011/07/
6. Edward P. Reed- Trưởng đại diện Quỹ châu Á tại Hàn Quốc (2011),
Kinh nghiệm xây dựng nông thôn mới tại Hàn Quốc; Hội Thảo về xây dựng nông
thôn mới tại Hà Nội tháng 10/2011.
7. Ibrahim Ngah - Đại học Công nghệ Malaysia (2011), Kinh nghiệm xây
dựng nông thôn mới ở Malaysia; Hội Thảo về xây dựng nông thôn mới tại Hà Nội
tháng 10/2011
8. Quản Hải Yến và cộng sự (2010), Kinh nghiệm xây dựng nông thôn mới
hiện đại tại thôn Hoa Tây tỉnh Giang Tô; Tạp chí Nông nghiệp & Nông thôn, số
tháng 7/2011.
9. Phan Đình Hà (2011), Kinh nghiệm xây dựng nông thôn mới của Hàn
Quốc; Báo điện tử Hà Tĩnh, Số ngày 17/8/2011.
10. Phạm Hà (2011), Xây dựng nông thôn mới: hướng đi mới cho Quảng
Ninh; Tạp chí Nông nghiệp, số ngày 30/11/2011.
11. TW Đoàn TNCS Hồ Chí Minh (2002), Tổng quan tình hình thanh niên -
công tác đoàn và phong trào thanh thiếu nhi, NXB. Thanh Niên.
12. Tô Huy Rứa (2011), Nông nghiệp, nông dân, nông thôn trong đổi mới ở
Việt Nam - Một số vấn đề lý luận và thực tiễn; http://tohuyrua.wordpress.com
13. Tưởng Kiến Trung (2009), Nguồn gốc, những kinh nghiệm quý báu và ý
nghĩa của phong trào xây dựng nông thôn mới ở Hàn Quốc; Agriculture policy
67
development in Korea and current issues, Ministry for Food, Agriculture, Forestry
and Fisheries
14. Từ Tinh Minh và cộng sự (2010), 5 kinh nghiệm quý báu trong quá
trình xây dựng nông thôn mới của tỉnh Triết Giang; Tạp chí Nông nghiệp & Nông
thôn, số tháng 4/2011
15. Thanh Tân (2011), Xây dựng nông thôn mới ở xã Tân Đồng, huyện Trấn
Yên, tỉnh Yên Bái; http://www.baoyenbai.com.vn
16. Vũ Cao Đàm, Khoa học chính sách, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội.
17. Vũ Kiểm (2011), Xây dựng nông thôn mới ở Thái Bình; Tạp chí Phát
triển nông thôn, số tháng 6/2011.
18. 19 bộ tiêu chí về xây dựng nông thôn mới
https://www.mic.gov.vn/Pages/TinTuc/140118/19-tieu-chi-quoc-gia-ve-xa-nong-
thon-moi-giai-doan-2016---2020.html
68
PHỤ LỤC
Chính sách phát triển ngành nghề nông nghiệp, nông thôn
trong xây dựng nông thôn mới (nguồn: internet)
Áp dụng quy hoạch trong sản xuất nông nghiệp trong giai đoạn
xây dựng nông thôn mới (nguồn: internet)
69
Đoàn viên trường THPT Tống Văn Trân tham gia bảo vệ môi trường giữ gìn vệ
sinh (nguồn: trang Huyện đoàn Ý Yên)
Công trình đường cờ thanh niên trong xây dựng nông thôn mới ở huyện Ý Yên-
Nam Định (nguồn: tác giả đề tài chụp)
70
Bộ mặt cảnh quan nông thôn mới tại huyện Ý Yên (nguồn: internet)
Công trình thắp sáng nông thôn của Đoàn xã Yên Lộc (nguồn: trang facebook
huyện đoàn Ý Yên).
71
Huyện đoàn Ý Yên xây dựng nhà tình nghĩa cho người khuyết tật (nguồn: tác giả
Vũ Ngọc Dưỡng-Bí thư huyện đoàn Ý Yên).
Tập huấn nâng cao công tác đoàn trong thực hiện chính sách xây dựng nông thôn
mới (nguồn: internet).
72
Phổ biến tuyên truyền chính sách xây dựng nông thôn mới tại các lớp học cảm tình
Đảng (nguồn: internet).
Đoàn xã Yên Lương trồng hoa tạo cảnh quan nông thôn xanh-sạch-đẹp (nguồn:
internet).
73
Huyện đoàn tuyên truyền chính sách xây dựng nông thôn mới qua băng rôn khẩu
hiệu (nguồn: internet).
74
Chi đoàn thôn Minh Đức-xã Yên Lộc quyên góp xây dựng đường bê tông nông
thôn (nguồn: Trang facebook huyện đoàn Ý Yên).
75
Huyện đoàn biểu dương khen thưởng các cá nhân, tổ chức đoàn đạt thành tích xuất
sắc trong xây dựng nông thôn mới (nguồn: tác giả Trịnh Thị Hồng Tươi Phó Bí thư
huyện đoàn).
