D án nâng cao k thut chn nuôi bò sa cho các trang tri quy mô va và nh Vit Nam– JICA – Vin Chn nuôi
D án nâng cao k thut chn nuôi bò sa cho các trang tri quy mô va và nh Vit Nam– JICA – Vin Chn nuôi
Mc lc
1. Gii phu c quan sinh sn ...................................................................................................................
2. Sinh lý sinh sn c bn ..........................................................................................................................
2-1. S thành thc v tính ......................................................................................................................
2-2. Kim soát Hocmone .......................................................................................................................
2-3. Chu k ng dc ............................................................................................................................
2-4 . Sóng nang .....................................................................................................................................
2-5. Phát hin ng dc .........................................................................................................................
2-6. Th tinh và phát trin phôi ..............................................................................................................
2-7. Xác nh thi im dn tinh thích hp ............................................................................................
3. Ri lon sinh sn ...............................................................................................................................
3.1 Phân loi ngun gc ca các bnh ri lon sinh sn ....................................................................
3-1-1. Bnh do di truyn ....................................................................................................................
3-1-2 . Bnh truyn nhim ...........................................................................................................
3-1-3 . Bnh ni tit ..........................................................................................................................
3-2 . Phân loi bnh theo c quan sinh sn ........................................................................................
3-2-1. Các bnh bung trng ...........................................................................................................
3-2-2. Bnh t cung ........................................................................................................................
3-3 . Chn oán ri lon sinh sn ......................................................................................................
3-3-1 . Nguyên lý ca chn oán và iu tr ri lon sinh sn .............................................................
3-3-2 . Chn oán ri lon sinh sn như th nào ...........................................................................
3-4. Các phưng pháp cha tr các bnh ri lon sinh sn......................................................................
3-4-1 Các loi thuc s dng cho ri lon sinh sn .............................................................................
4. Phưng pháp khám qua trc tràng ......................................................................................................
4-1 . Trưc khi khám qua trc tràng .......................................................................................................
4-2. Khám qua trc tràng .......................................................................................................................
D án nâng cao k thut chn nuôi bò sa cho các trang tri quy mô va và nh Vit Nam– JICA – Vin Chn nuôi
4-3 . K thut ưa vào khám .................................................................................................................
5. Phưng pháp ghi chép kim tra sinh sn. ...............................................................................................
6. Chn oán mang thai .........................................................................................................................
6-1. Gii phu mang thai ...................................................................................................................
6-2. Tm quan trng ca chn oán mang thai sm ................................................................................
6-3 . Phưng pháp chn n mang thai ................................................................................................
6-4 . Chn oán mang thai b ng cách kéo màng thai ..............................................................................
6-5. Ting ng trong thai .....................................................................................................................
6-6. Th t kim tra trong chn oán mang thai .....................................................................................
6-7. Chn oán mang thai b ng siêu âm .................................................................................................
7. Các bnh xung quanh thi k sinh ! .................................................................................................
7-1 . Cân b ng n"ng lưng âm và ri lon sinh sn sau khi ! ................................................................
7-2 . Các bnh chính xu#t hin xung quanh thi k sinh ! ca bò .........................................................
7-2-2. Sa t cung ho$c âm o ..........................................................................................................
7-2-3. Sót nhau ..................................................................................................................................
7-3. Các bnh chính liên quan n trao %i ch#t .....................................................................................
7-3-1. St sa (Gim canxi huyt) .....................................................................................................
7-3-2 . Xê tôn huyt ..........................................................................................................................
7-3-3. Lch d múi kh ......................................................................................................................
8. &! và h' tr ! ......................................................................................................................................
8-1. Quá trình ! ....................................................................................................................................
8-2. &! k ............................................................................................................................................
8-3. Ba im miêu t tình trng thai .......................................................................................................
8-4. H' tr ! ........................................................................................................................................
8-5. Ch"m sóc bê mi sinh .....................................................................................................................
D án nâng cao k thut chn nuôi bò sa cho các trang tri quy mô va và nh Vit Nam– JICA – Vin Chn nuôi
Hình 1 biu th s  hình nh c quan sinh sn bò. &ây cách biu th r#t n gin. Trưc khi tin hành
th tinh, khám qua trc tràng ho$c cha tr các ri lon sinh sn cho bò, ngưi thc hin phi hiu r#t
v gii phu c quan sinh sn bò. Ch(ng hn, khi bn ưa dng c vào c quan sinh sn thông qua âm o,
bn phi hưng thit b lên phía trên. Nu bn hưng dng c xung phía dưi thì thì bn s) chc vào
bàng quang ho$c túi mù (túi th*a niu o ph). Vic hiu rõ gii phu c quan sinh sn bò c+ng r#t quan
trng trong trưng hp bn mun l#y mu nưc tiu b ng ng thông ưng tiu.
Hình 1. Phác tho hình nh c quan sinh sn bò cái
Hình 2 t gii phu t cung bung trng chi tit hn. Tuy nhiên, iu kin/kích thưc ca các c
quan sinh sn này thay %i nhiu ph thuc vào chu k ng dc, thi k tit sa, thi k sinh !, ch 
dinh dư,ng, v.v. Do ó, không ch- cn có kin thc v gii phu phi bit c iu kin ca t*ng con
bò.
D án nâng cao k thut chn nuôisa cho các trang tri quy mô va và nh Vit Nam– JICA – Vin Chn nuôi
1. Ovary
orifice
Hình 2. Gi
i ph
u c quan sinh s
n bò
1. Bu
ng
2. Dây ch ng bung trng
3. Ming ca ng dn trng
4. Tua rim bung trng
5. Phn phình ca ng dn trng
6. Phn eo ca ng dn trng
7. Màng treo ng dn trng
8. &u mút trưc s*ng t cung
9. S*ng t cung, xoang t cung
10. Ngc t cung
11. Mào (núm)
12. Mc treo d con
13. Dây ch ng gian s*ng
14. Thân t cung
15. C% t cung
16. Ming trong c% t cung
17. Mi
ng ngoài c
%
t
cung
18. Rãnh c% t cung
19. Phn c% t cung nhô vào âm o
20. Âm o 20’. Vòm âm o
21. Màng trinh
22. Tin ình âm o
23. Mn sót th wolf dc
24,25. Tuyn tin ình chính
26. Bàng quang
27. Niu o
28. L' ra ca niu o
29. Túi th*a dưi niu o
30. Môi âm h
31. Mép ni môi
32. Tuyn âm vt
33. Tuyn tin ình ph