Dùng acetaminophen cho trẻ
có an toàn không?
Acetaminophen, thành phần hoạt tính trong Tylenol, Tempra và nhiều
thuốc khác, là một chất chính làm giảm đau và hạ sốt được phép bán không
cần đơn từ năm 1960. Các chuyên gia y tế và công chúng nghĩ rằng nó là
thuốc an toàn và hiệu quả, ngày nay cha mẹ cho trẻ uống loại thuốc này
thường xuyên hơn bất kỳ thuốc giảm đau nào khác. Điều này đặc biệt đúng
từ những năm 1980, khi aspirin gây ra một bệnh hiếm gặp nhưng đôi khi gây
tử vong ở trẻ gọi là hội chứng Reye.
Nhưng acetaminophen có thể có hại không? Nếu uống quá nhiều, nó
có thể thực sự gây hại cho trẻ. Tuân theo các hướng dẫn sau, bạn có thể
tránh được tổn thương gan và những mối nguy hại khác khi dùng quá liều.
Tránh dùng quá liều
Theo Hội Nhi khoa Mỹ, các yếu tố sau liên quan với việc dùng quá
liều acetaminophen ở trẻ:
Vô tình dùng nhiều hơn 1 viên thuốc chứa acetaminophen
Không đọc hoặc không hiểu hướng dẫn sử dụng
Dùng muỗng lường không đúng
Dùng thuốc tác dụng chậm không đúng liều
Cho trẻ dùng thuốc của người lớn
Để cho một trẻ khác giám sát việc dùng acetaminophen
Chậm phát hiện triệu chứng sau khi có khả năng bị ngộ độc
Chậm điều trị ngộ độc
Trẻ dưới 10 tuổi
Một nghiên cứu công bố vào tháng 1/1998 trên Tạp chí Nhi khoa đã
xem xét các trường hợp dùng acetaminophen để giảm đau hoặc giảm sốt
bằng nhiều liều quá cao cho trẻ em. Trong số 47 trẻ nghiên cứu, tất cả dưới
10 tuổi, 24 trẻ đã chết và 5 trẻ phải ghép gan.
Nghiên cứu này rất có ý nghĩa vì các nghiên cứu trước đây về dùng
quá liều acetaminophen nhằm vào người lớn nghiện rượu kéo dài và những
người béo hoặc thiếu dinh dưỡng. Vì acetaminophen quá liều ở trẻ đe dọa
tính mạng, bạn cần chú ý cho trẻ dùng acetaminophen bao nhiêu và bao lâu.
Acetaminophen nguy hiểm đến mức nào?
Mặc dù có bằng chứng là quá liều acetaminophen có thể nguy hiểm,
nguy cơ đó trong viễn cảnh. Khi bạn dùng acetaminophen theo hướng dẫn
hoặc chỉ dẫn của bác sỹ, thì sẽ an toàn cho trẻ.
Mỗi loại thuốc đều có khả năng gây hại. Có những nguy cơ bị tác
dụng phụ, tương tác với các thuốc khác và quá liều. Acetaminophen và các
thuốc liên quan không kháng virus - chúng không thể nhanh chóng làm cho
trẻ khỏi cảm lạnh và các bệnh tương tự. Nhưng nếu mục đích của bạn là làm
giảm đau hoặc hạ sốt, những thuốc này có tác dụng nếu uống liều lượng và
lịch trình thích hợp.
Hãy nhớ là, nhận thức của cha mẹ về sự đau đớn của trẻ là chủ quan.
Bạn không thể luôn nói liệu trẻ có cần uống nhiều thuốc hơn hay không, vì
thế đừng thay đổi cách dùng trừ khi bác sỹ hướng dẫn bạn làm như vậy.
Vì làm giảm sốt nhẹ là không cần thiết và có thể cản trở cơ chế khỏi
bệnh tự nhiên, không cho trẻ dùng acetaminophen khi sốt nhẹ là làm giảm
nguy cơ dùng quá liều.
Dùng thuốc thận trọng
Tốt hơn là luôn cẩn thân với bất kỳ loại thuốc nào bởi vì tất cả các ảnh
hưởng có thể gặp của việc dùng quá liều đều chưa được biết hết. Hãy nhận
thức đúng việc dùng acetaminophen:
Đọc tất cả các nhãn cẩn thận và tuân theo hướng dẫn. Nếu khó
hiểu, hãy gọi cho dược sỹ hoặc bác sỹ để được giải thích.
Hãy cảnh giác với nguy cơ dùng quá liều. Hầu hết các thuốc
đều có thể nguy hiểm khi cho trẻ uống nhiều hơn liều lượng khuyên dùng.
Nếu liều khuyến nghị không có tác dụng, tuyệt đối không uống
nhiều hơn. Dùng thêm không tốt hơn và có thể nguy hiểm. Hãy hỏi ý kiến
bác sỹ.
Tính liều acetaminophen theo trọng lượng của trẻ - không ước
lượng dựa theo tuổi. Hướng dẫn trên nhãn có đưa thông tin này.
Hiểu sự khác nhau về dược lực của các công thức khác nhau.
Công thức rất mạnh có thể chứa 500mg acetaminophen/viên, trong khi viên
nhai cho trẻ em chứa 80mg. Nếu bạn cho trẻ uống số viên thuốc hoặc viên
nhộng dành cho người lớn như số viên hoặc dung dịch bào chế cho trẻ em,
bạn có thể vô ý đưa vào cơ thể lượng thuốc gấp 6 lần liều thông thường.
Tránh dùng acetaminophen với các thuốc khác cũng có
acetaminophen, hoặc bạn có thể ngẫu nhiên dùng quá liều. Nhiều dung dịch
thuốc ho và cảm lạnh có chứa acetaminophen. Kiểm tra nhãn thuốc có
acetaminophen trước khi cho trẻ uống.
Ghi lại số lượng và số lần tất cả các thuốc bạn cho trẻ uống.
Không uống acetaminophen khi sốt trên 3 ngày liên tiếp hoặc trên 5 ngày
trong một đợt. Nếu đau hoặc sốt dai dẳng, hãy hỏi ý kiến bác sỹ.
Nếu bạn nghi ngờ dùng quá liều
Gan phân hủy acetaminophen, cần theo dõi chức năng gan của những
người dùng quá liều thuốc này. Thuốc acetylcystein làm mất tác dụng
acetaminophen và có thể dùng để làm giảm độc tính của acetaminophen
trong cơ thể. Cùng lúc, bác sỹ theo dõi các dấu hiệu sống của bệnh nhân và
trợ giúp các chức năng bình thường của cơ thể.