Môc lôc:
A: lêi nãi ®Çu………..…………………………………………………..3.
B: néi dung:
1. T¹i sao cÇn ®Õn m« h×nh c«ng ty mÑ c«ng ty con…………..…….…3-5.
2. §iÒu kiÖn h×nh thµnh , ®Æc ®iÓm cña m« h×nh c«ng ty mÑ c«ng ty
con……………………………………………………………….…5- 10.
3. C¬ chÕ ho¹t ®éng c«ng ty mÑ c«ng ty con…..……………………..10- 14.
4. Vai trß c«ng ty mÑ c«ng ty con trong nÒn kinh tÕ thÕ giíi…………14- 22.
C: kÕt luËn.
D: danh môc tµi liÖu tham kh¶o.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
§Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ
2
A.lêi nãi ®Çu.
- NÒn kinh tÕ hiÖn nay ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn, nhng sù ph¸t triÓn ®ã thÓ
hiÖn kh«ng ®ång ®Òu. Cô thÓ lµ ë c¸c níc ph¸t triÓn th× nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn
m¹nh trong khi ®ã c¸c níc ®ang vµ kÐm ph¸t triÓn th× nÒn kinh tÕ cßn gÆp nhiÒu
khã kh¨n, ®Æc biÖt lµ vÒ nguån vèn vµ khoa häc c«ng nghÖ. V× vËy muèn ®a
c¸c níc kÐm vµ ®ang ph¸t triÓn ®i nªn th× diÒu cÇn thiÕt cÇn cã sù liªn kÕt kinh
tÕ gi÷a c¸c níc kÐm vµ ®ang ph¸t triÓn víi c¸c níc ph¸t triÓn.
Nh÷ng nguyªn nh©n trªn ®· nãi nªn sù cÇn thiÕt ph¶i cã mét m« h×nh kinh tÕ phï
hîp m« h×nh c«ng ty mÑ c«ng ty con lµ mét ®iÓn h×nh. §©y lµ mét m« h×nh nh»m
gióp ®ì c¸c níc ®ang ph¸t triÓn trong ®ã cã ViÖt Nam.
- Mét vÊn ®Ò ®Æt gia c¬ b¶n hiÖn nay ®ã lµ gi¶i ph¸p kinh tÕ ®Ó më réng
m« h×nh c«ng ty mÑ c«ng ty con ë ViÖt Nam. Mét níc giÇu tµi nguyªn vµ con
ngêi chóng ta cã trÝ s¸ng t¹o cao, muèn hoµ nhËp víi thÕ giíi ®Ó tiÕp thu víi
nÒn khoa häc hiÖn ®¹i ®ång thêi ph¸t huy tÝnh s¸ng t¹o. Chóng ta ®· vµ ®ang thÝ
®iÓm m« h×nh c«ng ty mÑ c«ng ty con trªn mét sè doanh nghiÖp ë c¸c lÜnh vùc
dÇu khÝ, ®iÖn lùc vµ trªn lÜnh vùc th«ng tin.
®Ó viÖc thùc hiÖn tèt m« h×nh c«ng ty mÑ c«ng ty con th× cÇn hiÓu râ m« h×nh
c«ng ty mÑ c«ng ty con, ®Æc ®iÓm ®iÒu kiÖn h×nh thµnh.
B. néi dung.
1.T¹i sao cÇn ®Õn m« h×nh c«ng ty mÑ c«ng ty con?
§Ó ®a nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn mét c¸ch nhanh chãng cã hiÖu qu¶.Th× viÖc ®a
m« h×nh c«ng ty mÑ c«ng ty con vµo níc ta lµ mét ®iÒu tÊt yÕu. Nhng muèn
ph¸t huy ®îc hiÖu qu¶ cña m« h×nh th× chóng ta cÇn hiÓu râ m« h×nh nµy.
- §Ó thùc hiÖn m« h×nh ®îc tèt th× ta cÇn hiÓu râ c«ng ty mÑ c«ng ty con lµ g×:
C«ng ty mÑ c«ng ty con lµ mét tæ chøc sn xuÊt kinh doanh ®îc thùc hiÖn bëi
sù liªn kÕt cña nhiÒu ph¬ng ph¸p kinh doanh nh»m hîp nhÊt c¸c nguån lùc cña
mét nhãm doanh nghiÖp ®ång thêi thùc hiÖn sù ph©n c«ng, hîp t¸c vÒ chiÕn lîc
dµi h¹n còng nh ng¾n h¹n trong s¶n xuÊt kinh doanh gi÷a c¸c doanh nghiÖp ®Ó
t¹o ra søc m¹nh chung vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng. Sù liªn kÕt thùc hÞªn c¸c
dù ¸n lín, thùc hiÖn chøc n¨ng lµ trung t©m x©y dùng chiÕn lîc nghiªn cøu ph¸t
triÓn, huy ®éng vèn ®Çu t, ®µo t¹o nh©n lùc s¶n xuÊt, l¾p gi¸p nh÷ng s¶n phÈm
®éc ®¸o, næi tiÕng ph¸t triÓn mèi quan hÖ ®èi ngo¹i.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
§Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ
3
- M« h×nh c«ng ty mÑ c«ng ty con ®· t¹o lªn søc m¹nh hîp nhÊt nguån lùc vµ
c¬ cÊu tµi chÝnh: C«ng ty mÑ c«ng ty con gióp cho viÖc nghiªn cøu khoa häc
nh»m t¹o ra sù hoµ nhËp gi÷u nghiªn cøu khoa häc víi s¶n xuÊt kinh doanh lÊy
viÖc ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ míi lµm c¬ së liªn kÕt. C¸c c«ng ty con lµ
®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh cßn nhiÖm vô øng dông kÕt qu¶ nghiªn cøu c¸c
c«ng nghÖ míi cña c«ng ty mÑ ®Ó biÕn thµnh lùc lîng s¶n xuÊt, chuyÓn nhanh
c¸c s¶n phÈm ®ã ra thÞ trêng. Tõ ®ã n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña c¸c
c«ng ty con. §ång thêi thu håi vèn ®Ó tiÕp tôc ®Çu t trë l¹i cho c«ng t¸c
nghiªn cøu s¶n xuÊt ®Ó thö nghiÖm. ®iÓn h×nh cho viÖc thùc hiÖn liªn kÕt lo¹i
h×nh nµy lµ tËp ®oµn TrÊn Quèc thµnh lËp. H¬n thÕ n÷a gi÷a c«ng ty mÑ vµ
c«ng ty con cã sù g¾n bã mËt thiÕt víi nhau sù chi phèi gi÷a c«ng ty mÑ vµ
c«ng ty con ®îc ph©n chia theo m« h×nh liªn kÕt trªn, nhng ®Òu lµ sù chi phèi
b»ng yÕu tè t¸i s¶n trong ®ã bao gåm tµi s¶n h÷u h×nh vµ tµi s¶n v« h×nh kh«ng
x¸c ®Þnh b»ng lîng nh së h÷u c«ng nghiÖp, ph¸t minh khoa häc vµ trong qu¸
tr×nh ho¹t ®éng viÖc sö dông nh÷ng tµi s¶n nµy cã t¸c dông rÊt tÝch cùc trong
viÖc bæ xung ®iÒu chØnh mèi liªn kÕt, chi phèi cña c«ng ty mÑ víi c«ng ty con.
C¬ chÕ ho¹t ®éng gi÷a c«ng ty mÑ víi c«ng ty con cã ¶nh hëng qua l¹i víi
nhau mét c¸ch chÆt trÏ ®îc thÓ hiÖn ë nh÷ng ®iÓm c¬ b¶n sau:
+ C«ng ty mÑ lµ chñ së h÷u cña phÇn vèn gãp vµo c¸c c«ng ty con, cã
ngêi ®¹i diÖn cho phÇn vèn gãp cña m×nh tham gia vµo héi ®ång qu¶n trÞ cña
c¸c c«ng ty con.
+ C«ng ty con ®îc c«ng ty mÑ gãp vèn vµo nhiÒu h¬n th× mèi liªn kÕt víi
c«ng ty mÑ chÆt trÏ h¬n. C¸c c«ng ty con cã mèi liªn kÕt chÆt trÏ thêng ®îc
c«ng ty mÑ ®Çu t vèn 100%.C«ng ty con tuy ®éc lËp nhng c«ng ty mÑ chi
phèi m¹nh mÏ nh: quyÕt ®Þnh c¬ cÊu tæ chøc qu¶n lý, bæ nhiÖm b·i bá, khen
thëng, kû luËt c¸c chøc danh qu¶n lý chñ yÕu; QuyÕt ®Þnh ®iÒu chØnh vèn hîp
lÖ, phª duyÖt dù ¸n vèn ®Çu t theo quy ®Þnh nhµ níc, quyÕt ®Þnh néi dung söa
®æi, bæ sung ®iÒu lÖ c«ng ty, ®¸nh gi¸, th«ng qua c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh hµng
n¨m, quyÕt ®Þnh ph¬ng ¸n sö dông vµ ph©n chialîi nhuËn…C¸c c«ng ty cã liªn
kÕt chÆt chÏ cã thÓ tham gia gãp vèn ®Ó h×nh thµnh c¸c c«ng ty “ch¸u” nhng
ph¶i ®îc sù ®ång ý cña c«ng ty mÑ.
+ C«ng ty con liªn kÕt chÆt chÏ hoÆc kh«ng chÆt chÏ cã thÓ lµ c«ng ty
tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n hoÆc c«ng ty cæ phÇn do thµnh lËp víi vèn kinh cña nhµ
níc kÕt hîp víi vèn cña t nh©n. Tõ ®ã cho thÊy trong c¬ chÕ thÞ trêng , Sù
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
§Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ
4
ph¸t triÓn trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña mét sè doanh nghiÖp cã mét
sè ®Æc ®iÓm riªng, ®Õn mét møc nµo ®ã sÏ n¶y sinh nhu cÇu liªn kÕt gi÷a c¸c
donh nghiÖp ®a hîp nhÊt c¸c nguån lùc vµ c¬ cÊu tµi chÝnh, thùc hiÖn ph©n c«ng
liªn kÕt vÒ s¶n xuÊt thÞ trêng, c«ng nghÖ. Mét trong nh÷ng m« h×nh tæ chøc liªn
kÕt nh thÕ kh¸ phæ biÕn trªn thÕ giíi lµ c«ng ty mÑ c«ng ty con.
2.§iÒu kiÖn h×nh thµnh vµ ®Æc ®iÓm cña m« h×nh c«ng ty mÑ c«ng ty con.
-§iÒu kiÖn h×nh thµnh:
+Sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña lÒn kinh tÕ thÕ giíi ®Æc biÖt lµ sù ph¸t triÓn
m¹nh mÏ cu¶ m¹ng líi c«ng ty xuyªn quèc gia. Trong lÒn kinh tÕ thÞ trêng cã
thÓ hiÓu mét c¸ch chung nhÊt vÒ c«ng ty nµy lµ nh÷ng c«ng ty cu¶ mét quèc gia
thùc hiÖn kinh doanh quèc tÕ. §Ó kinh doanh quèc tÕ c¸c c«ng ty nµy cã thÓ thùc
hiÖn theo nhiÒu c¸ch kh¸c nhau. Còng cã thÓ lËp c¸c “tr¹m trung gian” lµm
nhiÖm vô xuÊt khÈu nhËp níc ngoµi. Hîp ®ång cã thÓ cã thÓ thuéc lÜnh vùc
th¬ng m¹i, dÞch vô, còng cã thÓ lµ hîp ®ång s¶n xuÊt hoÆc cao h¬n lµ thiÕt lËp
c«ng ty chi nh¸nh cña m×nh(c«ng ty con). C¸c c«ng ty nh¸nh chÞu sù chi phèi
cña c«ng ty mÑ. Do vËy ngêi ta quan niÖm c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia lµ nh÷ng
c«ng ty cña mét quèc gia thùc hiÖn kinh doanh quèc tÕ b»ng c¸ng lËp c¸c c«ng
ty chi nh¸nh. Nh vËy mét c«ng ty xuyªn quèc gia cã hai bé phËn cÊu thµnh c¬
b¶n, ®ã lµ c«ng mÑ vµ c«ng ty chi nh¸nh. Mét c«ng ty mÑ cã thÓ gåm nhiÒu chi
nh¸nh, Ýt nhÊt lµ mét trung b×nh lµ tíi 5- 10 thËm chÝ trªn 100 chi nh¸nh. C¸c
c«ng ty xuyªn quèc gia nµy cã xu híng më réng sè lîng chi nh¸nh. Do vËy
ngêi ta Ýt dïng thuËt ng÷ c«ng ty con, ch¸u … mµ thêng dïng sè thø tù ®Ó chØ
c¸c chi nh¸nh nµy( nh c¸c c«ng c«ng ty cÊp 1, cÊp2, cÊp3 vµ sau cÊp 3 lµ c¸c
m¹ng líi).
Gi÷a c«ng ty mÑ vµ c«ng ty chi nh¸nh cã mèi liªn hÖ phô thuéc, l»m trong mét
hÖ thèng rÊt phøc t¹p. CÊu tróc hÖ thèng còng nh m« h×nh pháng theo c¸c c¸ch
kh¸c nhau cã thÓ thùc hiÖn sù liªn kÕt víi nhau t¹o lªn hÖ thèng ch»ng chÞt vµ lµ
mét thÓ thèng nhÊt dÇy m©u thuÉn bao gåm hai xu híng “híng t©m” vµ”li”
t©m.Mèi quan hÖ gi÷a c«ng ty mÑ vµ c«ng ty chi nh¸nh ®îc thùc hiÖn theo mét
c¬ chÕ phøc t¹p. Song, vÒ c¬ b¶n, c¸c c«ng ty chi nh¸nh lµ c¸c c«ng ty h¹ch to¸n
®éc lËp. Cßn c«ng y mÑ cã quyÒn chi phèi c¸c c«ng ty chi nh¸nh th«ng qua c¸c
®Þng híng chiÕn lîc cung c¸ap vµ kiÓm so¸t tµi chÝnh, kü thuËt, ®Ò b¹t, cÊt
nh¾c c¸c vÞ chÝ quan träng vÒ nh©n sù(nh phã gi¸m ®èc, gi¸m ®èc, ngêi phô
tr¸ch tµi chÝnh).
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
§Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ
5
+Sù h×nh thµnh c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia:
HiÖn tîng xuyªn quèc gia ho¸ trong kinh doanh ngµy cµng trë thµnh hiÖn tîng
phæ biÕn lµ c¸c xu híng kh¸ch quan. Xu híng nµy b¾t nguån tõ sù ph¸t triÓn
c¶u lùc lîng s¶n xuÊt vµ tÝnh chÊt quèc tÕ ho¸ cña nã. ChÝnh do lùc lîng s¶n
xuÊt ph¸t triÓn cvÒ tr×nh ®é vµ tÝnh chÊt, Kh¸ch quan ®ßi hái quan hÖ s¶n xuÊt
ph¶i cã sù ph¸t triÓn thÝch øng, mµ xuyªn quèc gia chÝnh lµ h×nh thøc vËn ®éng
thÝch øng cña quan hÖ s¶n xuÊt. §iÒu cÇn nhÊn m¹nh lµ khi ph©n tÝch quan hÖ
s¶n xuÊt kh«ng thÓ dõng l¹i díi h×nh thøc trõu tîng: tr¸i l¹i, ph¶i ph©n tÝch c¸c
h×nh th¸i biÓu hiÖn cô thÓ cña nã trong nh÷ng ®¬n vÞ tÕ bµo cña lÒn kinh tÕ, mµ
donh nghiÖp lµ tÕ bµo quan träng nhÊt trong kinh tÕ thÞ trêng vµ xuyªn quèc gia
chÝnh lµ h×nh thøc tæ chøc xÝ nghiÖp quèc tÕ thÝch øng víi tÝnh chÊt quèc tÕ ho¸
cña lùc lîng s¶n xuÊt.
Khi ph©n tÝch vÒ sù ra ®êi cña c¸c tæ chøc ®éc quyÒn t b¶n chñ nghÜa(mµ tæ
chøc nµy chÝnh lµ h×nh thøc vËn ®éng míi cña quan hÖ s¶n xuÊt t b¶n chñ nghÜa
trong ®iÒu kiÖn lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn),Lª Nin ®· tæng kÕt thùc tiÏn vµ ®a
ra kÕt luËn r»ng, tÝch tô vµ tËp trung s¶n xuÊt tíi mét giíi h¹n nhÊt ®Þnh tÊt yÕu
dÉn ®Õn viÖc ra ®êi c¸c tæ chøc ®éc quyÒn. §ã lµ mét quy luËt c¬ b¶n vµ phæ
biÕn. §ång thêi Lª Nin còng ®a ra c¸c dÉn ch÷ng cô thÓ vÒ sù h×nh thµnh c¸c
C¸c Ten,Xanh ®i ca, Tê rít quèc tÕ. §ã chÝnh lµ c¬ së ph¬ng ph¸p luËn ®Ó ph©n
tÝch sù ra ®êi cña c¸c ®éc quyÒn quèc tÕ nãi chung vµ c¸c c«ng ty quèc gia nãi
giªng.
Trªn c¬ së ph¬ng ph¸p luËn ®ã, cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng, Sù ra ®êi cña c¸c c«ng
ty ®éc quyÒn quèc tÕ lµ do kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh tÝch tô vµ tËp trung s¶n xuÊt
®îc ®Èy m¹nh h¬n n÷a, ®· lµm cho c¸c tæ chøc ®éc quyÒn quèc gia v¬n gia thÞ
trêng quèc tÕ díi d¹ng xuyªn quèc gia. Ngµy nay víi qu¸ tr×nh quèc tÕ ho¸ lùc
lîng s¶n xuÊt ®îc thóc ®Èy m¹nh mÏ biÓu hiÖn tríc hÕt ë qu¸ tr×nh tÝch tô vµ
tËp chung s¶n xuÊt ®· lµm cho hiªn tîng xuyªn quèc gia trë lªn phæ biÕn. Do
vËy mét quèc gia dï cßn ë tr×nh ®é ph¸t triÓn thÊp song do hiÖu øng cña qu¸
tr×nh tÝch tô vµ tËp chung nµy nen vÉn cã kh¶ n¨ng hiÖn thùc ®Ó c¸c c«ng ty cña
quèc gia díi h×nh thøc míi, ®a d¹ng phong phó th«ng qua c¸c h×nh thøc liªn
doanh, liªn kÕt.
Do ®ã cÇn kh¼ng ®Þnh r»ng, nguån gèc s©u xa cña sù h×nh thµnh c«ng ty xuyªn
quèc gia chÝnh lµ sù ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt, tríc hÕt lµ tÝnh chÊt quèc tÕ
ho¸ cña nã vµ biÓu hiÖn th«ng qua qu¸ tr×nh tÝch tô vµ tËp trung s¶n xuÊt, ®îc
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.