Ậ
Ể
TI U LU N
Ổ
ƯỚ
Ứ Ơ MÔN: T CH C C QUAN NHÀ N
C
Đ tàiề :
ộ ố ả
ứ
ệ
“M t s gi
ạ i pháp hoàn thi n các hình th c ho t
ủ ệ
ủ
ậ
ộ đ ng c a Chính ph Vi
ệ t Nam theo pháp lu t hi n
hành”.
1
Ụ
Ụ
M C L C
M Đ UỞ Ầ ....................................................................................................3
Ộ N I DUNG CHÍNH ..................................................................................4
ọ 1. Thông qua phiên h p Chính ph ủ............................................................4
ầ ờ 1.1. Th i gian, thành ph n phiên h p ọ .................................................4
ủ ộ 1.2. N i dung c a phiên h p ọ ...............................................................5
ế ủ ị 1.3. Ngh quy t c a phiên h p ọ ............................................................5
ạ ộ ủ ướ ủ 2. Thông qua ho t đ ng c a Th t ng Chính ph ủ.................................6
ạ ộ ộ ưở ủ ủ ưở ơ 3. Thông qua ho t đ ng c a B tr ng và Th tr ng c quan ngang
B .ộ ...............................................................................................................8
ộ ố ả ạ ộ ủ ủ ệ 4. M t s gi ứ i pháp hoàn thi n các hình th c ho t đ ng c a Chính ph
Vi t ệ
ệ ậ Nam theo pháp lu t hi n hành ...............................................................10
Ế K T LU N Ậ ................................................................................................14
Ệ TÀI LI U THAM KH O. Ả .......................................................................15
2
M Đ UỞ Ầ
ạ ộ ủ ượ ủ ệ ả ệ ả ả Hi u qu ho t đ ng c a Chính ph đ ằ c b o đ m b ng hi u qu ả
ạ ộ ủ ậ ủ ủ ủ ướ ủ ể ho t đ ng c a t p th Chính ph , c a Th t ừ ng chính ph và t ng
ủ ượ ị ạ ứ ủ ậ ổ thành viên Chính ph đ c quy đ nh t i Lu t T ch c Chính Ph năm
ạ ộ ự ế ủ ệ ẳ ả ị ị 2015 đã quy đ nh kh ng đ nh hi u qu ho t đ ng th c t c a Chính ph ủ
ả ượ ể ệ ở ứ ọ ph i đ c th hi n ủ ba hình th c là thông qua phiên h p Chính ph ,
ủ ủ ạ ộ ủ ướ ủ thông qua ho t đ ng c a c a Th t ạ ng Chính ph và thông qua ho t
ủ ủ ộ đ ng c a thành viên Chính ph .
ụ ể ứ ẽ ể ậ Bài ti u lu n này s trình bày c th ba hình th c trên đây trong
ạ ộ ủ ủ ệ ừ ộ ố ả ẽ ề ho t đ ng c a Chính ph Vi t Nam, t đó s đ ra m t s gi i pháp
ạ ộ ủ ủ ứ ệ ệ hoàn thi n các hình th c ho t đ ng c a Chính ph Vi t Nam theo pháp
ậ ệ lu t hi n hành.
3
Ộ
N I DUNG CHÍNH
ọ ủ 1. Thông qua phiên h p Chính ph
ạ ộ ủ ứ ủ ậ ọ Các phiên h p c a Chính ph là hình th c ho t đ ng t p th ch ể ủ
ạ ộ ế ị ế ấ ọ ộ ủ ế y u, quan tr ng nh t có ý nghĩa quy t đ nh đ n toàn b ho t đ ng c a
ậ ổ ứ ủ ủ ậ ị “Chính Chính ph . Vì v y, Lu t t ch c Chính ph năm 2015 quy đ nh:
ế ộ ế ợ ủ ậ ể ớ ủ ệ ệ ệ ph làm vi c theo ch đ k t h p trách nhi m c a t p th v i vi c đ ề
ủ ướ ủ ề ệ ạ ủ ỗ cao quy n h n và trách nhi m cá nhân c a Th t ng và c a m i thành
ể ể ơ ậ ọ viên Chính ph ”.ủ Có th hi u, phiên h p là n i t p trung trí tu c a c ệ ủ ả
ủ ớ ự ế ủ ể ơ ướ ậ t p th Chính ph v i s tham gia ý ki n c a các c quan Nhà n c, các
ộ ể ả ạ ủ ầ ớ ụ ế ệ ề ổ ứ t ch c xã h i đ gi i quy t ph n l n nhi m v , quy n h n c a Chính
ủ ệ ph Vi t Nam.
ờ ầ ọ 1.1. Th i gian, thành ph n phiên h p
4
ủ ọ ệ ậ ườ Theo pháp lu t hi n hành, Chính ph h p th ỳ ỗ ng k m i tháng
ộ ầ ể ọ ấ ườ ủ m t l n. Ngoài ra có th h p b t th ế ị ng theo quy t đ nh c a Th t ủ ướ ng
ủ ủ ặ ầ ấ ổ ố Chính ph ho c theo yêu c u c a ít nh t 1/3 t ng s thành viên Chính
ph .ủ
ủ ề ầ ọ ị ệ V thành ph n phiên h p: Thành viên Chính ph ch u trách nhi n
ự ầ ủ ế ắ ặ ả ọ ọ tham d đ y đ các phiên h p, n u v ng m t trong phiên h p thì ph i có
ủ ướ ủ ủ ướ ể ự ồ s đ ng ý c a Th t ng, Th t ắ ng có th cho phép thành viên v ng
ặ ượ ườ ủ ự ủ ọ m t đ ử c c ng i phó c a mình d phiên h p Chính ph . Ngoài các
ủ ị ủ ướ ề ọ thành viên Chính ph , Ch t ch n ự c có quy n tham d phiên h p Chính
ủ ấ ầ ế ộ ồ ủ ị ủ ộ ố ph khi xét th y c n thi ộ t. Ch t ch H i đ ng dân t c c a Qu c h i,
ố ệ ưở ệ ể Chánh án Tòa án nhân t i cao, Vi n tr ng Vi n ki m sát nhân dân t ố i
ủ ị ổ ộ ệ ườ ứ ầ cao, Ch t ch T ng liên đoàn lao đ ng Vi t Nam và ng i đ ng đ u các
ể ượ ọ ủ ự ờ ổ ứ t ể ch c đoàn th khác có th đ c m i tham d các phiên h p c a Chính
ề ấ ủ ề ầ ế ph khi bàn v v n đ có liên quan. Khi c n thi ể ờ ủ t, Chính ph có th m i
ủ ưở ủ ị Ủ ủ ơ ộ ỉ th tr ng C quan thu c Chính ph , Ch t ch y ban nhân dân T nh,
ố ự ộ ươ ự ủ Thành ph tr c thu c Trung ủ ọ ng tham d phiên h p c a Chính ph .
ể ượ ờ ự ọ ủ ả ạ Các đ i bi u đ c m i d h p không ph i là thành viên c a Chính ph ủ
ư ề ể ề ể ế ế có quy n phát bi u ý ki n nh ng không có quy n bi u quy t. Th t ủ ướ ng
ủ ế ủ ọ ủ ọ ượ ủ ướ Chính ph ch t a các phiên h p Chính ph , n u đ c Th t ủ ng y
ủ ướ ề ể ủ ọ ọ ộ quy n, m t Phó Th t ng có th ch t a phiên h p.
ủ ừ ậ ầ ớ ượ ọ V i thành ph n này phiên h p Chính ph v a t p trung đ c trí
ủ ừ ệ ậ ể ả ượ tu t p th các thành viên Chính ph , v a tham kh o đ ủ ế c ý ki n c a
ể ượ ạ ờ ừ ế ị ủ ầ các đ i bi u đ c m i, t ọ đó góp ph n làm cho quy t đ nh c a phiên h p
ự ế ớ ệ ề ệ ơ ồ ờ sát v i th c t ủ , toàn di n h n, đ ng th i cũng đ cao trách nhi m c a
ủ ể ế thành viên Chính ph trong quá trình bi u quy t.
ủ ộ ọ 1.2. N i dung c a phiên h p
5
ủ ả ế ị ữ ạ ậ ấ ọ T i phiên h p, Chính ph th o lu n và quy t đ nh nh ng v n đ ề
ụ ư ệ ề ạ ọ ộ ươ quan tr ng thu c nhi m v , quy n h n nh : Ch ạ ộ ng trình ho t đ ng
ự ự ủ ủ ệ ậ hàng năm c a Chính ph ; Các d án lu t, pháp l nh và các d án khác
Ủ ố ườ ế ượ ụ ự ố ộ trình Qu c h i và y ban th ộ ng v Qu c h i; d án chi n l c, quy
ể ạ ế ắ ạ ạ ộ ho ch phát tri n kinh t xã h i ng n h n và dài h n, các công trình quan
ự ọ ướ ụ ể ể tr ng, d án ngân sách nhà n c; Các chính sách c th phát tri n kinh
ề ạ ộ ố ố ố ế t xã h i, tài chính, qu c phòng, an ninh, đ i ngo i; Các đ án trình qu c
ộ ơ ứ ề ộ ỉ ị ộ ề ơ ầ ổ h i v c c u t ch c các B , c quan ngang B , đi u ch nh đ a gi ớ i
ế ị ấ ỉ ủ ộ ơ ấ hành chính c p t nh, quy t đ nh c c u thu c Chính ph , các báo cáo
ộ Ủ ố ườ ủ ị ụ ố ướ trình Qu c h i, y ban th ộ ng v Qu c h i và Ch t ch n ế c; quy t
ệ ậ ả ể ơ ậ ị đ nh vi c thành l p, sáp nh p, gi ủ ạ ộ i th c quan thu c Chính ph . T i
ủ ẽ ữ ủ ọ ộ ọ ế ị phiên h p c a Chính ph s quy t đ nh nh ng n i dung quan tr ng đó
ụ ủ ệ ệ ả ả góp đ m b o cho vi c hoàn thành nhi m v c a Chính ph ơ ủ c quan
ộ ướ hành pháp trong b máy nhà n c.
ị ọ ế ủ 1.3. Ngh quy t c a phiên h p
ủ ệ ế ậ ọ ị Theo pháp lu t hi n hành, Ngh quy t phiên h p c a Chính ph ủ
ả ượ ủ ể ử ổ ế ố ph i đ c quá n a t ng s thành viên Chính ph bi u quy t tán thành,
ườ ự ế ệ ế ể ợ tr ng h p bi u quy t ngang nhau, th c hi n theo ý ki n mà Th t ủ ướ ng
ự ế ợ ể ệ ể ế ẽ ặ ị đã bi u quy t. Quy đ nh này đã th hi n s k t h p ch t ch ch đ ế ộ
ể ề ớ ậ ể ủ ệ ậ trách nhi m cá nhân v i t p th , đ cao vai trò t p th c a Chính ph ủ
ế ị ữ ề ệ ấ ặ ọ ệ ề trong vi c quy t đ nh nh ng v n đ quan tr ng, và đ c bi t đ cao vai
ủ ướ ủ ế ị ủ ủ ọ trò c a Th t ầ ớ ng chính ph . Phiên h p chính ph quy t đ nh ph n l n
ơ ở ủ ụ ệ ề ạ ạ ọ các nhi n v , quy n h n quan tr ng trên c s bàn b c dân ch , công
ể ệ ế ủ ọ ộ ị ắ ậ ừ khai. Ngh quy t c a phiên h p v a th hi n n i dung nguyên t c t p
ờ ề ủ ồ ủ ướ ủ trung dân ch , đ ng th i đ cao vai trò c a cá nhân Th t ng Chính
ủ ượ ư ể ệ ớ ợ ớ ph . Đây đ ự c xem nh là đi m m i phù h p v i quan ni m xây d ng
ộ ướ B máy nhà n ế c theo Hi n pháp 2013.
6
ạ ộ ủ ướ ủ ủ 2. Thông qua ho t đ ng c a Th t ng Chính ph
ủ ướ ủ ườ ứ ủ ườ Th t ng Chính ph là ng i đ ng Chính ph , ng ạ i lãnh đ o,
ạ ộ ủ ủ ệ ề ị ắ ề ọ đi u hành và ch u trách nhi m v m i ho t đ ng c a Chính ph . Kh c
ạ ủ ụ ữ ế ề ề ạ ị ườ ứ ph c nh ng h n ch trong quy đ nh v quy n h n c a ng ầ i đ ng đ u
ủ ế ế ị Chính ph mà Hi n pháp 1983 đã quy đ nh, Hi n pháp 2013 và Lu t Tậ ổ
ứ ủ ư ữ ằ ị ch c Chính ph năm 20 15 đã đ a ra nh ng quy đ nh nh m tăng c ườ ng
ủ ườ ứ ủ ữ ầ ớ ị vai trò c a ng ề i đ ng đ u Chính ph . V i nh ng quy đ nh này, quy n
ượ ữ ậ ủ ớ ể ơ ị ạ h n đã đ c phân đ nh rõ ràng h n gi a t p th Chính ph v i cá nhân
ủ ướ ạ ủ ủ ướ ề ủ ượ Th t ng. Quy n h n c a Th t ng Chính ph đ ị c quy đ nh khá c ụ
ở ộ ề ề ể ầ ạ ướ th , rõ ràng và có ph n m r ng, nhi u quy n h n tr c đây giao cho
ộ ưở ủ ướ ể ộ ồ ậ t p th H i đ ng B tr ng này giao cho cá nhân Th t ng.
ị ế ổ Theo quy đ nh c a ủ Hi n pháp năm ậ 2013 và Lu t T ch c ứ Chính
ủ ủ ướ ủ ề ạ ph năm 20 15, Th t ữ ng Chính ph có nh ng quy n h n sau:
ệ ậ ế ộ ủ ọ ủ ọ ị ệ Tri u t p, ch t a phiên h p Chính ph ; quy đ nh ch đ làm vi c
ủ ướ ủ ị Ủ ủ ớ ủ c a Th t ng v i các thành viên Chính ph , Ch t ch y ban nhân dân
ộ ỉ ươ ủ ạ ố ự T nh, Thành ph tr c thu c Trung ng; lãnh đ o công tác c a Chính
ủ ưở ủ ủ ơ ủ ph , Thành viên c a Chính ph , Th tr ủ ộ ng c quan thu c Chính ph ,
ủ ị Ủ ề ấ ậ ặ ố ộ ị Ch t ch y ban nhân dân các c p; Đ ngh Qu c h i thành l p ho c bãi
ố ộ ộ ơ ề ẩ ộ ỏ b các B , c quan ngang B ; trình Qu c h i phê chu n đ ngh vi c b ị ệ ổ
ứ ệ ệ ễ ừ ứ ố ớ ủ ướ nhi m, mi n nhi m, cách ch c, cho t ch c đ i v i Phó Th t ng, B ộ
ưở ủ ưở ữ ơ ộ ờ ố tr ng, Th tr ộ ng c quan ngang B ; trong th i gian gi a Qu c h i
ủ ướ ọ ủ ị ủ ề ướ không h p thì Th t ng Chính ph có quy n trình Ch t ch n ế c quy t
ủ ướ ủ ạ ỉ ộ ưở ủ ưở ị đ nh t m đình ch công tác c a Phó th t ng, B tr ng, th tr ng c ơ
ỉ ạ Ủ ự ự ộ ố ộ quan ngang B . Ch đ o xây d ng các d án trình Qu c h i và y ban
ườ ụ ề ả ạ ẩ ố ộ ộ th ủ ng v Qu c h i, các văn b n quy ph m thu c th m quy n c a
ủ ướ Ủ ậ ườ ủ Chính ph và Th t ộ ồ ng. Thành l p h i đ ng và y ban th ng xuyên
ầ ặ ế ả ế ề ố ế ị ệ ờ ho c lâm th i khi c n thi t; Quy t đ nh các bi n pháp c i ti n l l i làm
7
ệ ệ ả ướ ỉ ệ ệ ố vi c, hoàn thi n h th ng qu n lý nhà n ặ c. Đình ch vi c thi hành ho c
ữ ỏ ỉ ị ư ủ ộ ưở ủ ưở ế ị bãi b nh ng quy t đ nh, ch th , thông t c a B tr ng, Th tr ng c ơ
ị ủ Ủ ế ị ộ ỉ ủ ị Ủ quan ngang B , Quy t đ nh, ch th c a y ban nhân dân và Ch t ch y
ố ự ộ ỉ ươ ế ớ ban nhân dân T nh, thành ph tr c thu c Trung ng trái v i Hi n pháp,
ủ ơ ả ậ ướ ỉ ệ ấ Lu t và các văn b n c a c quan Nhà n c c p trên; Đình ch vi c thi
ộ ồ ế ủ ữ ị ỉ ố ự hành nh ng Ngh quy t c a H i đ ng nhân dân T nh, thành ph tr c
ộ ươ ả ủ ơ ế ậ ớ thu c Trung ng trái v i Hi n pháp, Lu t và các văn b n c a c quan
ướ ờ ề ị Ủ ấ ồ ườ ụ ộ Nhà n c c p trên, đ ng th i đ ngh y ban th ố ng v Qu c h i bãi
b .ỏ
ể ự ủ ướ ụ ủ ệ ệ ề ạ Đ th c hi n nhi m v , quy n h n c a mình, Th t ng Chính
ế ủ ủ ứ ệ ế ậ ố ộ ị ph căn c vào Hi n pháp, Lu t, Ngh quy t c a Qu c h i, pháp l nh,
ị ườ ế ị ụ ủ ệ ố ộ ế ủ Ủ Ngh quy t c a y ban th ng v Qu c h i; L nh, quy t đ nh c a Ch ủ
ướ ủ ướ ủ ủ ế ị ị ị ị t ch n c, Ngh quy t, Ngh đ nh c a Chính ph . Th t ng Chính ph ủ
ế ị ự ệ ể ả ỉ ị ả ủ ệ ra quy t đ nh, ch th và ki m tra vi c th c hi n văn b n đó. Văn b n c a
ủ ướ ệ ự ủ ạ Th t ng Chính ph ban hành có hi u l c thi hành trong ph m vi c ả
ướ ủ ướ ồ ờ ướ ể ẫ n c và đ ng th i, Th t ng h ệ ng d n, ki m tra vi c thi hành các văn
ố ớ ị ươ ả b n đó đ i v i các ngành, các đ a ph ơ ở ng và các c s .
ư ậ ế ổ ứ ạ ủ Nh v y, Hi n pháp 2013 đã t ch c l i Chính ph theo h ướ ng
ườ ế ộ ủ ưở ệ ị ườ ứ tăng c ng ch đ th tr ng thì vi c quy đ nh cho ng ầ i đ ng đ u
ể ả ụ ư ủ ữ ệ ạ ớ ả ề Chính ph có nh ng nhi m v , quy n h n nh trên m i có th đ m b o
ượ ạ ủ ề ợ ị đ ế ử ổ c quy n lãnh đ o c a mình là hoàn toàn h p lý. Ngh quy t s a đ i,
ộ ố ề ủ ế ứ ậ ổ b sung m t s đi u c a Hi n pháp ổ 2013 và Lu t T ch c Chính ph ủ
ụ ể ơ ữ ị ườ ợ năm 2015 đã có nh ng quy đ nh c th h n trong tr ng h p nào thì
ộ ẽ ự ố ố ớ ề ỏ ế ệ ấ Qu c h i s t nêu v n đ b phi u tín nhi m đ i v i các Phó th ủ
ướ ộ ưở ể ế ủ ụ ễ ệ t ng, B tr ng (sau đó có th ti n hành th t c mi n nhi m), khi nào
ủ ướ ố ộ ứ ề ệ ị ừ ứ thì do Th t ễ ng đ ngh Qu c h i mi n nhi m, cách ch c, cho t ch c.
8
ơ ế ủ ướ ủ ệ ộ ưở C ch trách nhi m c a các Phó th t ng, B tr ng, Th tr ủ ưở ng
ộ ướ ủ ưở ư ượ ụ ể ơ c quan ngang b tr c th tr ng còn ch a đ c c th hóa.
ớ ấ ả ấ ắ ủ ữ ề ạ ị V i t t c nh ng quy đ nh trên, ta th y r ng quy n h n c a Th ủ
ướ ủ ệ ẩ t ng Chính ph đã có thay đ i. ặ ổ Đ c bi ề t là th m quy n ban hành văn
ự ả ứ ể ệ ả ợ ớ ả b n đã có s c i thi n đáng k . Hình th c văn b n đã phù h p v i vai
ạ ủ ủ ướ ề ứ ể ả trò, quy n h n c a Th t ng và qua hình th c văn b n có th phân bi ệ t
ả ủ ả ủ ủ ớ ủ ướ ữ ủ gi a văn b n c a Chính ph v i văn b n c a Th t ng Chính ph ban
ượ ự ề ẩ ề ế ẩ ồ ơ hành, tránh đ ề c s ch ng chéo v th m quy n. H n th , th m quy n
ủ ướ ụ ể ề ủ ệ ị ủ c a Th t ậ ng Chính ph đã quy đ nh rõ ràng và c th đi u ki n thu n
ợ ủ ướ ố ụ ề ệ ạ l i cho Th t ủ ng Chính ph hoàn thành t ủ t nhi m v , quy n h n c a
ơ ở ủ ả ướ ệ mình, là c s cho các chính sách c a Đ ng và Nhà n c Vi t Nam đ ượ c
ự ệ th c hi n trên th c t ự ế .
ạ ộ ộ ưở ủ ủ ưở 3. Thông qua ho t đ ng c a B tr ng và Th tr ng c ơ
quan ngang B .ộ
ạ ộ ạ ộ ủ ướ ủ ủ ọ Ngoài ho t đ ng c a phiên h p, ho t đ ng c a Th t ng và phó
ủ ướ ạ ộ ộ ưở ủ ủ ưở ơ Th t ng, ho t đ ng c a B tr ng và Th tr ng c quan ngang B ộ
ạ ộ ủ ọ đóng vai trò khá quan tr ng trong ho t đ ng c a Chính ph . B tr ủ ộ ưở ng
ủ ưở ộ ự ứ ả ơ và Th tr ệ ng c quan ngang B th c hi n ch c năng qu n lý Nhà n ướ c
ả ướ ự ặ ạ ố ớ đ i v i ngành ho c lĩnh v c công tác trong ph m vi c n c.
ộ ưở ủ ưở ơ B tr ng và Th tr ộ ng c quan ngang B là thành viên Chính
ụ ủ ủ ạ ộ ơ ộ ph , lãnh đ o công tác c a B và c quan ngang B , ph trách m t s ộ ố
ủ ộ ưở ủ ệ ị ướ ủ ướ công tác c a Chính ph . B tr ng ch u trách nhi m tr c Th t ng và
ướ ộ ề ả ố ướ tr ạ ộ c Qu c h i v ho t đ ng qu n lý Nhà n ạ c trong ph m vi ngành,
ự ượ lĩnh v c đ c phân công.
ộ ưở ủ ạ ộ ớ ư Thứ Trong Chính ph , các B tr ng ho t đ ng v i hai t cách:
ủ ả ủ ủ ể ậ nh tấ : là thành viên c a Chính ph , cùng t p th Chính ph gi ế i quy t
ủ ứ ủ ệ ọ Th hai công vi c chung c a Chính ph thông qua các phiên h p; : là
9
ườ ứ ự ự ệ ầ ặ ạ ộ ộ ng i đ ng đ u m t B , ngành ho c lĩnh v c th c hi n lãnh đ o, ch ỉ
ạ ộ ủ ự ề ộ ạ đ o, đi u hành ho t đ ng c a B , ngành, lĩnh v c.
ạ ủ ể ự ụ ề ệ ệ ệ ậ Đ th c hi n nhi m v quy n h n c a mình, pháp lu t hi n hành
ộ ưở ị ế ị ề ồ ỉ ị quy đ nh B tr ng có quy n ban hành g m quy t đ nh, ch th , thông t ư .
ộ ưở ế ủ ứ ế ố ị B tr ộ ậ ng căn c vào Hi n pháp, Lu t và Ngh Quy t c a Qu c h i;
ế ủ Ủ ệ ị ườ ụ ệ ố Pháp l nh, ngh quy t c a y ban th ế ộ ng v Qu c h i; L nh, Quy t
ủ ị ủ ướ ủ ướ ủ ủ ả ị đ nh c a Ch t ch n c, các văn b n c a Chính ph , Th t ng Chính
ủ ể ả ướ ể ẫ ph đ ra các văn b n trên và h ệ ng d n , ki m tra vi c thi hành các văn
ả b n đó.
ử ế ổ ỏ ị ổ Hi n pháp năm 1992 s a đ i, b sung năm 2011, đã b quy đ nh
ề ẩ ượ ủ ưở ủ th m quy n đ ả c ban hành các văn b n pháp quy c a Th tr ng các c ơ
ụ ủ ằ ộ ườ ự ủ quan thu c Chính ph nh m m c đích tăng c ố ng s giám sát c a Qu c
ủ ủ ư ạ ậ ớ ộ ị ộ h i v i ho t đ ng l p quy c a Chính ph , cũng nh tính ch u trách
ạ ộ ủ ướ ủ ủ ủ ệ nhi m c a Chính ph trong ho t đ ng này c a Chính ph tr ố c Qu c
ỉ ơ ớ ượ ậ ộ ề ố ộ h i. Ch c quan do Qu c h i thành l p m i đ c quy n ban hành văn
ả b n pháp quy.
ủ ủ ế ề ệ ề V trách nhi m c a Chính ph , Đi u 109 Hi n pháp năm 1992 quy
ủ ị ệ ướ ộ ố “Chính ph ch u trách nhi m tr c Qu c h i và báo cáo công tác ị đ nh:
ộ Ủ ố ườ ủ ị ụ ố ướ ớ v i Qu c h i, y ban th ộ ng v Qu c h i, Ch t ch n c”. C chơ ế
ủ ướ ủ ủ ệ ấ ớ trách nhi m m i này cho th y vai trò c a Chính ph , Th t ng Chính
ộ ậ ớ ư ủ ố ủ ấ ố ơ ph do Qu c h i l p ra v i t ộ cách là c quan ch p hành c a Qu c h i,
ướ ệ ấ ỉ ị ơ c quan Hành chính nhà n c cao nh t và ch ch u trách nhi m tr ướ c
ủ ướ ủ ố ộ ị ủ Qu c h i. Quy đ nh Chính ph , Th t ng Chính ph báo cáo công tác
ướ Ủ ườ ủ ị ụ ố ướ ể ả tr c y ban th ộ ng v Qu c h i và Ch t ch n c là đ đ m b o s ả ự
ớ ư ủ ữ ơ giám sát c a các c quan này – v i t ơ cách là nh ng c quant ham gia
ố ớ ộ ự ệ ề ướ th c hi n quy n giám sát đ i v i b máy hành chính Nhà n c.
10
ế ị ộ ưở “B tr ng và các thành viên khác Hi n pháp cũng quy đ nh rõ:
ủ ệ ướ ủ ướ ủ ị ủ c a Chính ph ch u trách nhi m tr c Th t ng Chính ph , tr ướ c
ộ ề ụ ự ố ư ậ Qu c h i v lĩnh v c, ngành mình ph trách”. Nh v y, các thành viên
ộ ưở ủ ủ ưở ộ ừ ơ ủ c a Chính ph (B tr ng và Th tr ị ng c quan ngang B ) v a ch u
ự ụ ư ệ ề ố ị trách nhi m v ngành, lĩnh v c mình ph trách (gi ng nh quy đ nh t ạ i
ế ướ ừ ệ ả ướ ủ ướ các Hi n pháp tr ị c) v a ph i ch u trách nhi m tr c Th t ng Chính
ủ ủ ế ị ụ ằ ư ậ ph . Quy đ nh nh v y c a Hi n pháp 2013 là nh m m c đích tăng
ủ ướ ủ ề ủ ố ớ ườ c ng vai trò đi u hành c a Th t ng Chính ph đ i v i các thành viên
khác trong chính ph .ủ
ế ủ ướ ủ ệ ề Hi n pháp 2013 đã đ cao trách nhi m cá nhân c a Th t ng, các
ộ ưở ướ ề ộ ọ ố B tr ng và thành viên khác tr c Qu c h i, song chú tr ng v trách
ủ ừ ứ ứ ệ ệ ả ậ nhi m cá nhân c a t ng ch c danh đó ch không ph i là trách nhi m t p
ư ướ ể th chung chung nh tr c đây.
ộ ố ả ạ ộ ứ ệ 4. M t s gi ủ i pháp hoàn thi n các hình th c ho t đ ng c a
ủ ệ ệ ậ Chính ph Vi t Nam theo pháp lu t hi n hành
ủ ướ ủ ứ ấ ạ ộ Th nh t là, Trong ho t đ ng c a Chính ph n ọ c ta, phiên h p
ượ ạ ộ ứ ề ộ ọ ị luôn đ c xác đ nh là m t hình th c ho t đ ng quan tr ng. Đi u này
ượ ụ ể ậ ổ ư ả ậ ứ đ c c th hóa trong các văn b n pháp lu t nh : Lu t t ộ ch c H i
ậ ổ ứ ộ ưở ủ ồ đ ng Chính ph năm 1960, Lu t t ộ ồ ch c H i đ ng B tr ng năm 1981,
ậ ổ ứ ủ ể ả ệ ả ả Lu t t ch c Chính ph năm 2015. ọ Đ đ m b o hi u qu cho phiên h p
ủ ủ ệ ệ ị ậ ự ầ ủ c a chính ph ngoài vi c hoàn thi n các quy đ nh c a pháp lu t, s c n
ế ở ộ ả ầ ọ ố ẩ thi t ph i m r ng thành ph n phiên h p, làm t ị ặ t công tác chu n b (đ c
ệ ị ự ư ẩ ọ ọ ộ bi ầ t là chu n b d án và các n i dung đ a ra phiên h p). Phiên h p c n
ả ế ố ữ ụ ủ ệ ọ ậ t p trung gi i quy t t ủ t nh ng nhi m v quan tr ng c a Chính ph .
ệ ủ ề ặ ế ể Ngoài ra hi n nay ở ướ n c ta do đ c thù c a n n kinh t ổ ấ chuy n đ i r t
ậ ề ề ị ế ấ nhi u quy đ nh mang tính ch t kĩ thu t v chính sách kinh t ộ ầ xã h i c n
ứ ả ầ ả ộ ờ ế ph i thông qua m t cách nhanh chóng d t khoát không c n ph i ch đ n
11
ợ ườ ệ ổ ủ ậ ứ phiên h p th ng k ủ ỳ c a Chính ph . Vì v y, vi c t ộ ơ ấ ch c m t c c u
ủ ủ ủ ầ ặ bên trong Chính Ph , có đ các thành ph n thay m t cho Chính ph có
ỏ ủ ể ư ứ ộ ờ ị ị th đ a ra quy đ nh nhanh chóng, k p th i đáp ng đòi h i c a xã h i,
ự ế ợ ự ứ ệ ệ ả ắ Th hai là, Th c hi n đúng, có s k t h p hi u qu nguyên t c
ề ệ ể ườ ứ ầ ắ ậ t p th và đ cao trách nhi m cá nhân ng i đ ng đ u nguyên t c th ủ
ưở ể ế ợ ắ ậ ệ ớ ườ ứ ầ tr ng. Nguyên t c t p th k t h p v i trách nhi m ng i đ ng đ u là
ơ ả ủ ủ ắ ộ ấ ứ m t nguyên t c c b n c a b t c Chính ph nào trong các nhà n ướ c
ế ợ ặ ủ ắ ậ ể ệ ệ ạ hi n đ i. Vi c k t h p hai m t c a nguyên t c t p th cá nhân Th ủ
ưở ạ ộ ủ ủ ự ẩ ộ tr ủ ủ ng là đ ng l c thúc đ y ho t đ ng c a Chính ph . Chính ph c a
ướ ủ ộ ệ ể ố ộ ậ n ộ c c ng hòa xã h i ch nghĩa Vi ấ t Nam là m t t p th th ng nh t
ướ ự ạ ủ ủ ướ d i s lãnh đ o c a Th t ủ ng Chính ph .
ự ệ ề ườ ố ổ ớ ủ ả Qua nhi u năm th c hi n đ ng l i đ i m i c a Đ ng, c c u t ơ ấ ổ
ứ ế ế ộ ươ ạ ộ ủ ứ ủ ch c, thi t ch b máy và ph ng th c ho t đ ng c a Chính Ph và b ộ
ướ ệ ượ ơ ả ổ ớ máy nhà n c Vi t Nam nói chung đã đ c đ i m i khá c b n theo
ướ ả ơ ủ ệ ệ ề ơ ơ h ng hoàn thi n h n, hi u qu h n, dân ch và vì dân h n. V hình
ạ ộ ủ ệ ứ ề ấ ổ ủ th c ho t đ ng c a Chính ph Vi t Nam n i lên hai v n đ quan tâm:
ủ ủ ủ ệ ị + Tính ch u trách nhi m c a Chính ph và các thành viên c a chính
phủ
ạ ộ ậ ự ộ ậ ủ ủ ể ố ư + Ho t đ ng c a Chính ph ch a th t s là m t t p th th ng
ả ể ế ả ừ ứ ủ ề ệ ấ ấ nh t, trong đó, ph i k đ n v n đ trách nhi m ph i t ch c c a các B ộ
ưở ể ủ ư ậ ạ tr ng cũng nh t p th c a Chính ph . ủ Bên c nh đó là các thành viên
ư ủ ề ượ ượ ấ ố ủ c a Chính Ph nhi u khi ch a đ ấ c th y đ c tính th ng nh t trong
ạ ộ ộ ổ ứ ư ủ ủ ặ ộ ho t đ ng c a Chính ph nh là m t t ẽ ữ ch c ch t ch gi a các B còn
ế ị ề ẫ ẫ ồ ấ r t nhi u quy t đ nh m u thu n, ch ng chéo lên nhau.
ủ ừ ủ ượ ệ Trách nhi m c a t ng thành viên Chính ph đ ị c quy đ nh trong
ậ ổ ạ ộ ủ ứ ệ ả ủ “Hi u qu ho t đ ng c a Chính ph đ ủ ượ c Lu t t ch c Chính ph :
ủ ậ ạ ộ ủ ủ ể ệ ả ằ ả ả đ m b o b ng hi u qu ho t đ ng c a t p th Chính ph , c a Th ủ
12
ừ ủ ướ t ng Chính ph và t ng thành viên Chính ph ” ủ . Tuy nhiên, Lu t tậ ổ
ề ủ ủ ớ ủ ướ ứ ẩ ỉ ị ch c Chính ph m i ch quy đ nh th m quy n c a Th t ng Chính ph ủ
ườ ứ ệ ệ ề ầ ầ ẩ ng ử i đ ng đ u n n hành pháp trong vi c phê chu n vi c b u c ,
ủ ị Ủ ủ ị ứ ệ ề ễ ộ mi n nhi m, đi u đ ng cách ch c Ch t ch, Phó Ch t ch y ban nhân
ủ ướ ủ ứ ể ạ ẽ dân c p. ấ Đ phát huy m nh m vai trò, ch c năng c a th t ng Chính
ủ ớ ư ườ ứ ệ ố ủ ầ ph v i t cách là ng i đ ng đ u Chính ph và h th ng hành chính
ướ ề ủ ả ề ủ ướ ầ ẩ Nhà n c. C n ph i đ cao th m quy n c a Th t ủ ố ng Chính ph đ i
ấ ỉ ậ ộ ỷ ớ ổ ứ ủ v i t ch c c a U ban nhân dân c p t nh nói riêng và các b ph n khác
ượ ổ ẽ ủ ệ ạ ặ nói chung khi đ ộ ề c b nhi m, bên c nh quy n giám sát ch t ch c a H i
ứ ụ ấ ỉ ớ ồ đ ng nhân dân c p t nh v i ch c v này.
ấ ượ ứ ứ ộ Th ba là, Nâng cao ch t l ủ ộ ng đ i ngũ cán b , công ch c c a
Chính ph .ủ
ứ ầ ứ ầ ẩ ộ ộ ạ Đáp ng yêu c u chu n hóa đ i ngũ cán b công ch c c n đào t o,
ậ ề ử ụ ộ ị ố b trí s d ng cán b . ban hành các quy đ nh pháp lu t v đánh giá cán
ậ ự ứ ọ ườ ả ộ b công ch c th t s khoa h c đúng ng i đúng vi c. ả ệ B o đ m chính
ợ ố ớ ấ ợ ậ ầ ộ ộ sách và l i ích v t ch t h p lý đ ng viên tinh th n đ i v i cán b , công
ứ ấ ố ộ ứ ạ ộ ọ ch c trong b máy hành chính. T i kì h p th nh t Qu c h i khóa XII đã
ượ ủ ệ ộ ớ ậ thành l p ra đ ồ c m t Chính Ph nhi m kì m i (2007 2011) bao g m
ủ ướ ủ ướ ộ ưở ủ ưở th t ng, 5 phó th t ng và 22 B tr ng và Th tr ơ ng c quan
ề ượ ư ậ ệ ộ ngang b . Đ u đ ớ ẻ ơ c d lu n chú ý là thành viên nhi m kì m i tr h n,
ượ ề ạ ả ơ ườ ằ ấ đ c đào t o chính quy bài b n h n, có nhi u ng ọ i có b ng c p h c
ủ ủ ầ ớ ọ ơ ị hàm h c v cao h n. So v i thành ph n c a Chính ph các khóa tr ướ c
ủ ệ ộ ố ỳ ộ ổ ẻ ơ ấ đây. Chính ph theo nhi m k Qu c h i khóa XII có đ tu i tr h n r t
ủ ủ ề ố ườ ộ ổ nhi u – trong s các thành viên c a Chính ph có 4 ng i đ tu i 6165,
ườ ộ ổ ườ ộ ổ có 20 ng i đ i tu i 5159 và 2 ng i đ tu i 48 50.
ứ ư ủ ệ ệ ả ầ ấ ọ Th t là, Chính ph Vi t Nam hi n nay c n ph i coi tr ng v n đ ề
ể ả ở ấ ả ộ ơ tham nhũng, tham nhũng có th x y ra t c các c quan trong b máy t
13
ướ ủ ữ ầ ệ ị nhà n c, nh ng năm g n đây Chính ph Vi t Nam cũng đã xác đ nh tham
ự ể ạ ẫ ế ư ế ả nhũng là v n n n, nó kìm hãm s phát tri n kinh t ố , nh ng k t qu ch ng
ở ệ ở ứ ộ ạ ế ộ tham nhũng Vi t Nam còn ữ m c đ h n ch . Đây là m t trong nh ng
ọ ượ ư ủ ệ tr ng tâm công tác đ c Chính ph nhi m kì khóa XII (20012011) u tiên
ỉ ạ ư ệ ạ quan tâm lãnh đ o ch đ o th c hi n.
ế ờ ị ươ ậ Th i gian qua, khi có ngh quy t Trung ng III và Lu t phòng
ủ ế ả ớ ố ị ch ng tham nhũng, v i quy t tâm chính tr cao c a Đ ng và Nhà n ướ c
ệ ạ ượ ữ ế Vi ố t Nam, công tác phòng ch ng tham nhũng đã đ t đ c nh ng k t qu ả
ự ướ ạ ự ứ ể ế ầ ậ ộ tích c c b ủ c đ u, t o s chuy n bi n trong nh n th c và hành đ ng c a
ụ ệ ổ ộ ự ề ị ả ệ ố c h th ng chính tr , nhi u v vi c tham nhũng tiêu c c n i c m đ ượ c
ử ệ ạ ượ ủ ề ạ phát hi n x lý nghiêm, t o đ ố c ni m tin c a nhân dân và b n bè qu c
.ế t
ự ệ ệ ể ả ố Đ duy trì và th c hi n có hi u qu công tác phòng, ch ng tham
ủ ế ụ ự ể ệ ậ ộ ồ nhũng Chính ph ti p t c tri n khai th c hi n đ ng b các lu t, ngh ị
ế ủ ủ ể ể ế ầ ạ ể quy t c a Chính ph và c n tri n khai k ho ch thanh tra, ki m tra, ki m
ố ớ ấ ả ể ậ ọ ọ toán có tr ng tâm tr ng đi m đ i v i t t c các lĩnh v c. ự T p trung ch ỉ
ụ ệ ử ể ậ ạ đ o đi u tra làm rõ là x lý đúng pháp lu t nhũng v vi c tham nhũng đã
ượ ộ ặ ệ ấ ớ ệ đ c phát hi n, nh t là tham nhũng l n mà xã h i đ c bi t quan tâm.
ạ ượ ể ệ ệ ả Ngoài ra đ công tác này đ t đ ố ự c hi u qu cao, th c hi n phòng, ch ng
ả ế ợ ẽ ớ ả ở ừ ặ tham nhũng ph i k t h p ch t ch v i c i cách hành chính ơ t ng c quan,
ị ươ ự ắ ơ ớ ị ế ệ ố đ a ph ng, đ n v và g n v i th c hành ti t ki m, ch ng lãng phí, quan
liêu.
14
Ậ
Ế
K T LU N
15
ạ ộ ư ậ ủ ủ ứ ề ệ Nh v y, v hình th c ho t đ ng c a Chính ph Vi t Nam theo
ạ ượ ệ ậ ề ệ ả ầ pháp lu t hi n hành đã đ t đ c nhi u hi u qu góp ph n đ a đ t n ư ấ ướ c
ộ ầ ể ạ ớ phát tri n thêm m t t m cao m i. Tuy nhiên, bên c nh đó còn t n t ồ ạ i
ấ ậ ầ ữ ữ ế ươ ướ nh ng y u kém b t c p c n có nh ng ph ng h ề ặ ệ ng hoàn thi n v m t
ạ ộ ủ ể ứ ứ ủ ượ ự ế hình th c ho t đ ng c a Chính ph đ đáp ng đ c th c t khách quan
ụ ủ ơ ệ ướ ấ ủ ướ và nhi m v c a c quan hành chính Nhà n c cao nh t c a n ộ c C ng
ủ ộ ệ ữ ữ ượ hòa xã h i ch nghĩa Vi t Nam, gi v ng đ ủ c lòng tin c a nhân dân.
16
Ả
Ệ
TÀI LI U THAM KH O
ử ổ ổ ế Hi n pháp năm 1992 s a đ i b sung năm 2001 1.
2.
ườ ế ạ ậ ậ ọ ộ Tr ng đ i h c Lu t Hà N i, Giáo trình Lu t hi n pháp Vi ệ t
ộ Nam. Nxb. CAND, Hà N i, 2011.
3.
ạ ọ ế ậ ậ ố ộ Khoa lu t – Đ i h c qu c gia Hà N i, Giáo trình lu t hi n pháp
ệ ộ Vi t Nam, NXB . ĐHQG , Hà N i 2005.
ậ ổ ứ ủ Lu t t ch c Chính ph năm 2001. 4.
ườ ậ ố ạ ậ ọ ộ ệ Tr ng đ i h c Lu t Hà N i, Khóa lu t t t nghi p PHICHIT 5.
ạ ộ ủ ủ ứ ề ổ ệ THOUN VILAY v “ T ch c và ho t đ ng c a Chính ph Vi t Nam
ệ ậ theo pháp lu t hi n hành”.
17
