III. GI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU HO T Đ NG Đ U T B NGẢ Ệ Ả Ạ Ộ Ầ Ư Ằ
NGU N V N NGÂN SÁCH NHÀ N CỒ Ố ƯỚ
Dàn tr i, lãng phí, không hi u qu là nh ng tính t quen thu c g n li n v i các dả ệ ả ữ ừ ộ ắ ề ớ ự
án b ng ngu n v n đ u t t ngân sách Nhà n c trong nhi u năm qua. M c dù c iằ ồ ố ầ ư ừ ướ ề ặ ả
cách công tác qu n lý đ u t t ngân sách Nhà n c đã di n ra trên m i góc đ trongả ầ ư ừ ướ ễ ọ ộ
h n 20 năm nh m đ i m i n n kinh t t phân c p qu n lý, đ n phân b , qu n lý giáơ ằ ổ ớ ề ế ừ ấ ả ế ổ ả
và v n đ c p phát, thanh toán v n đ u t . Tuy nhiên hi u qu ho t đ ng đ u tấ ề ấ ố ầ ư ệ ả ạ ộ ầ ư
b ng ngu n v n Ngân sách nhà N c ch a đ c c i thi n rõ r t. ằ ồ ố ướ ư ượ ả ệ ệ
Nh ng m t đ ng v n c a Nhà n c b ra, hi u qu thu đ c bao nhiêu đ u cóư ộ ồ ố ủ ướ ỏ ệ ả ượ ề
th đ c “cân đong” h p lý n u c ch qu n lý, cách nghĩ và hành đ ng d a trênể ượ ợ ế ơ ế ả ộ ự
nh ng nguyên t c và nguyên lý khoa h c và vì l i ích toàn dân. Vì v y đ nâng caoữ ắ ọ ợ ậ ể
hi u qu ho t đ ng đ u t t ngân sách Nhà n c, c n đ a ra m t vài gi i pháp nhệ ả ạ ộ ầ ư ừ ướ ầ ư ộ ả ư
sau:
3.1 Hoàn thi n phân c p trong qu n lý các d án đ u t ệ ấ ả ự ầ ư
Phân c p qu n lý kinh t nói chung và phân c p qu n lý trong đ u t nói riêng làấ ả ế ấ ả ầ ư
nh ng n i dung quan tr ng c u thành ch c năng qu n lý nhà n c đ i v i n n kinh tữ ộ ọ ấ ứ ả ướ ố ớ ề ế
qu c dân. Qu n lý đ u t hi u là qu n lý quy ho ch, k ho ch cân đ i và phân b cácố ả ầ ư ể ả ạ ế ạ ố ổ
ngu n l c, qu n lý s d ng các ngu n l c đ c phân b đúng quy đ nh và đ t hi uồ ự ả ử ụ ồ ự ượ ổ ị ạ ệ
qu cao nh t. ả ấ
M c tiêu c a phân c p trong qu n lý đ u t nh m đ m b o hi u l c và hi u quụ ủ ấ ả ầ ư ằ ả ả ệ ự ệ ả
c a ho t đ ng đ u t . Nghĩa là đ m b o phù h p v i các quy đ nh pháp lu t hi nủ ạ ộ ầ ư ả ả ợ ớ ị ậ ệ
hành, đ m b o vi c chu n b ra quy t đ nh m t cách nhanh nh t, đ m b o c p quy tả ả ệ ẩ ị ế ị ộ ấ ả ả ấ ế
đ nh là c p có đ đi u ki n c n thi t đ i v i vi c ra quy t đ nh, đ m b o ng i raị ấ ủ ề ệ ầ ế ố ớ ệ ế ị ả ả ườ
quy t đ nh là ng i duy nh t có quy n, đ ng th i có trách nhi m đ i v i quy t đ nhế ị ườ ấ ề ồ ờ ệ ố ớ ế ị
N i dung phân c p qu n lý: Xác đ nh lĩnh v c, c p ph i l p quy ho ch phát tri nộ ấ ả ị ự ấ ả ậ ạ ể
và th i h n t ng ng v i t ng c p, v trí, vai trò và m i quan h gi a các lo i quyờ ạ ươ ứ ớ ừ ấ ị ố ệ ữ ạ
ho ch v i nhau, tiêu chí phân c p cho vi c t ch c th m đ nh phê duy t. ạ ớ ấ ệ ổ ứ ẩ ị ệ
Phân c p trong quan lý cũng c n quy đ nh rõ trách nhi m đ i v i các đ i t ng liênấ ầ ị ệ ố ớ ố ượ
quan trong t ch c th m đ nh, phê duy t, đi u ch nh quy ho ch, n i dung quy ho ch,ổ ứ ẩ ị ệ ề ỉ ạ ộ ạ
trách nhi m c a c quan giám sát, ki m tra thanh tra vi c qu n lý th c hi n quyệ ủ ơ ể ệ ả ự ệ
ho ch. ạ
3.2 Nâng cao ch t l ng quy ho ch:ấ ượ ạ
Trong đi u ki n phát tri n kinh t xã h i hi n nay, công tác quy ho ch n c taề ệ ể ế ộ ệ ạ ở ướ
c n ph i xem xét, hoàn thi n đ phù h p v i tình hình m i. ầ ả ệ ể ợ ớ ớ
−Công tác quy ho ch t ng th cũng nh quy ho ch chi ti t ph i đi tr c m tạ ổ ể ư ạ ế ả ướ ộ
b c và ph i nghiên c u xây d ng phê duy t th m đ nh ch t ch trên c s phát huyướ ả ứ ự ệ ẩ ị ặ ẽ ơ ở
th m nh c a t ng ngành, t ng vùng, th ng là ph i k ho ch 5 năm và đ ng th iế ạ ủ ừ ừ ườ ả ế ạ ồ ờ
ch t l ng quy ho ch ph i phù h p v i th tr ng, đúng đ nh h ng đ m b o c c uấ ượ ạ ả ợ ớ ị ườ ị ướ ả ả ơ ấ
v n, cân đ i vĩ mô. ố ố
−Đ i m i m nh m công tác quy ho ch theo vùng, quy ho ch phát tri n k t c uổ ớ ạ ẽ ạ ạ ể ế ấ
h t ng kinh t , xã h i ph i mang tính th ng nh t và liên vùng.ạ ầ ế ộ ả ố ấ
−Ph i có quy ho ch t ng giai đo n phù h p phát tri n kinh t xã h i c a đ tả ạ ừ ạ ợ ể ế ộ ủ ấ
n c, ph i l u ý các v n đ h i nh p qu c t , th ng xuyên c p nh t, b sung đi uướ ả ư ấ ề ộ ậ ố ế ườ ậ ậ ổ ề
ch nh. ỉ
Đ đ m b o nh ng yêu c u trên c n th c hi n và hoàn thi n t t: ể ả ả ữ ầ ầ ự ệ ệ ố
−Nhanh chóng t o ra khung kh pháp lý cho công tác quy ho ch, s m ban hành cácạ ổ ạ ớ
văn b n v qu n lý Nhà n c đ i v i quy ho ch. ả ề ả ướ ố ớ ạ
−Đ i m i n i dung và ph ng pháp l p quy ho ch phát tri n phù h p v i đi uổ ớ ộ ươ ậ ạ ể ợ ớ ề
ki n kinh t th tr ng và h i nh p kinh t . Tăng kh năng và nâng cao ch t l ngệ ế ị ườ ộ ậ ế ả ấ ượ
công tác d báo và thông tin cho các ngành, đ a ph ng ph c v công tác quy ho chự ị ươ ụ ụ ạ
nh t là cung c p thông tin kinh t , th tr ng, khoa h c công ngh . Đ m b o quyấ ấ ế ị ườ ọ ệ ả ả
ho ch là c s v ng ch c đ nh h ng cho đ u t và kinh doanh c a m i thành ph nạ ơ ở ữ ắ ị ướ ầ ư ủ ọ ầ
kinh t . K t h p quy ho ch phát tri n kinh t xã h i, quy ho ch phát tri n ngành v iế ế ợ ạ ể ế ộ ạ ể ớ
quy ho ch s d ng đ t. ạ ử ụ ấ
−Các d án đ u t ph i tuân th theo quy ho ch bao g m: quy ho ch t ng th ,ự ầ ư ả ủ ạ ồ ạ ổ ể
phát tri n kinh t xã h i, và quy ho ch phát tri n, trong đó ph i l y quy ho ch và kể ế ộ ạ ể ả ấ ạ ế
ho ch phát tri n ngành làm tr ng tâm. Ph i có các ch tài đ m nh đ i v i các d ánạ ể ọ ả ế ủ ạ ố ớ ự
đ u t không tuân th pháp lu t, không th c hi n quy ho ch ho c sai quy ho ch. ầ ư ủ ậ ự ệ ạ ặ ạ
T ch c t t vi c th m đ nh các d án quy ho ch, đi u này có ý nghĩa quan tr ngổ ứ ố ệ ẩ ị ự ạ ề ọ
t ng b c nâng cao ch t l ng quy ho ch. Sau đó, c n nâng cao h n n a tính k t n iừ ướ ấ ượ ạ ầ ơ ữ ế ố
gi a các quy ho ch ngành vùng, quy ho ch t nh b ng cách rà soát ch n ch nh công tácữ ạ ạ ỉ ằ ấ ỉ
quy ho ch nhanh chóng kh c ph c tình tr ng” quy ho ch treo”ạ ắ ụ ạ ạ
C n ch n ch nh các khâu t quy ho ch, xây d ng chi n l c đ u t đ n vi cầ ấ ỉ ừ ạ ự ế ượ ầ ư ế ệ
qu n lý các ngu n v n đ u t . Th c hi n đ y đ , đúng quy trình các b c c a d ánả ồ ố ầ ư ự ệ ầ ủ ướ ủ ự
t vi c ch n d án, đ u th u, th m đ nh, th c hi n d án. Công khai các quy trình thừ ệ ọ ự ấ ầ ẩ ị ự ệ ự ủ
t c, th i h n, trách nhi m trong t ng khâu c a quá trình tri n khai d án. ụ ờ ạ ệ ừ ủ ể ự
3.3 C i cách s a đ i b sung văn b n chính sách, cách th c qu n lý trong quáả ử ổ ổ ả ứ ả
trình đ u tầ ư
Ban hành các văn b n v ch ng lãng phí, th t thoát trong đ u t d án. Nhà n cả ề ố ấ ầ ư ự ướ
c n s m ban hành văn b n pháp quy v ch ng lãng phí, th t thoát trong đ u t d ánầ ớ ả ề ố ấ ầ ư ự
làm căn c ti n hành vi c ch ng lãng phí, th t thoát nói chung và trong đ u t d ánứ ế ệ ố ấ ầ ư ự
nói riêng; t ch c tuyên truy n, ph bi n đ n t ng cán b , đ ng viên,ổ ứ ề ổ ế ế ừ ộ ả làm công tác
qu n lý Nhà N c v d án đ u t thi hành nghiêm Lu t Phòng, ch ng tham nhũng.ả ướ ề ự ầ ư ậ ố
Các b , ngành, đ a ph ng c n l p l i k c ng trong đ u t d án thông qua kộ ị ươ ầ ậ ạ ỉ ươ ầ ư ự ế
ho ch tri n khai th c hi n và t ng k t rút kinh nghi m; thành l p các c quan chuyênạ ể ự ệ ổ ế ệ ậ ơ
trách v ch ng lãng phí, th t thoát trong đ u t d án…ề ố ấ ầ ư ự
Hoàn thi n c ch , chính sách v vi c qu n lý d án đ u t . Xây d ng đ ng bệ ơ ế ề ệ ả ự ầ ư ự ồ ộ
các chính sách liên quan đ n vi c qu n lý Nhà n c đ i v i các d án đ u t nh cácế ệ ả ướ ố ớ ự ầ ư ư
chính sách v thu , lãi su t, chính sách v lao đ ng, đ t đai…T ch c l i các Banề ế ấ ề ộ ấ ổ ứ ạ
qu n lý d án, t ch c t v n theo quy đ nh v đi u ki n năng l c c a Lu t xây d ng.ả ự ổ ứ ư ấ ị ề ề ệ ự ủ ậ ự
Xây d ng m ng ki m đ nh xây d ng đ qu n lý ch t l ng công trình xây d ng trongự ạ ể ị ự ể ả ấ ượ ự
toàn qu c. C i cách th t c hành chính theo h ng phân c p m nh, rõ trách nhi m,ố ả ủ ụ ướ ấ ạ ệ
gi m th i gian c a các khâu trong quá trình đ u t và xây d ng…ả ờ ủ ầ ư ự
Tăng c ng công tác đào t o, b i d ng cán b qu n lý d án. Tăng c ng đàoườ ạ ồ ưỡ ộ ả ự ườ
t o, b i d ng năng l c ngh nghi p cho cán b qu n lý phù h p v i s phát tri nạ ồ ưỡ ự ề ệ ộ ả ợ ớ ự ể
c a n n kinh t . Qu n lý d án ph i tr thành m t ngh mang tính chuyên nghi p,ủ ề ế ả ự ả ở ộ ề ệ
qu n lý r i ro là n i dung quan tr ng hàng đ u c a qu n lý d án. Đào t o nh ng ki nả ủ ộ ọ ầ ủ ả ự ạ ữ ế
th c c b n và t o đi u ki n đ cán b qu n lý nghiên c u v kinh t th tr ng vàứ ơ ả ạ ề ệ ể ộ ả ứ ề ế ị ườ
các ki n th c liên quan nh th tr ng v n, th tr ng xây d ng, th tr ng b t đ ngế ứ ư ị ườ ố ị ườ ự ị ườ ấ ộ
s n...ả
Xây d ng, nâng c p h th ng thông tin, th ng kê v kinh t -xã h i, tr c h t, làự ấ ệ ố ố ề ế ộ ướ ế
thông tin v kinh t vĩ mô, v đ u t Nhà n c; phân tích k p th i, đ y đ di n bi nề ế ề ầ ư ướ ị ờ ầ ủ ễ ế
tình hình kinh t vĩ mô, di n bi n th tr ng trong và ngoài n c; d báo nh ng bi nế ễ ế ị ườ ướ ự ữ ế
đ ng tác đ ng đ n kinh t vĩ mô và đánh giá kh năng tác đ ng c a chúng đ n n đ nhộ ộ ế ế ả ộ ủ ế ổ ị
kinh t vĩ mô.ế
3.4 Nâng cao ch t l ng công tác th m đ nh hi u qu c a d ánấ ượ ẩ ị ệ ả ủ ự
Th m đ nh d án đ c ti n hành v i t t c các d án thu c m i ngu n v n,ẩ ị ự ượ ế ớ ấ ả ự ộ ọ ồ ố
m i thành ph n kinh t đ c bi t là các d án đ u t XDCB có v n t ngân sách nhàọ ầ ế ặ ệ ự ầ ư ố ừ
n c thì khâu th m đ nh d án đ u t XDCB càng đóng vai trò quan tr ng. Vi c th mướ ẩ ị ự ầ ư ọ ệ ẩ
đ nh, phân tích các l i ích kinh t , xã h i mà d án đ u t đem l i,… đ m b o cho quáị ợ ế ộ ự ầ ư ạ ả ả
tình s d ng v n đúng m c đích và sinh l i cho n n kinh t cũng nh ch đ u t . B iử ụ ố ụ ợ ề ế ư ủ ầ ư ở
th nâng cao ch t l ng công tác th m đ nh là v n đ c n thi t đ nâng cao hi uế ấ ượ ẩ ị ấ ề ầ ế ể ệ
qu n qu n lý đ u t .ả ả ầ ư
Vi c th m đ nh ch y u d a vào s đánh giá c a các cán b , chuyên gia tr cệ ẩ ị ủ ế ự ự ủ ộ ự
ti p th c hi n công tác này do đó ch t l ng c a công tác th m đ nh ph thu c ph nế ự ệ ấ ượ ủ ẩ ị ụ ộ ầ
l n năng l c, trình đ chuyên môn c a nh ng ng i làm công tác th m đ nh. C nớ ở ự ộ ủ ữ ườ ẩ ị ầ
th ng xuyên c p nh t các thông tin v văn b n pháp lu t m i, đ a cán b đi h c t pườ ậ ậ ề ả ậ ớ ư ộ ọ ậ
ki n th c m i, kinh nghi m m i trên B K ho ch Đ u t và các t nh b n. T đó m iế ứ ớ ệ ớ ộ ế ạ ầ ư ỉ ạ ừ ớ
có th tham m u đ xu t v i ban lãnh đ o đ đ a ra các quy t đ nh đ u t chính xácể ư ề ấ ớ ạ ể ư ế ị ầ ư
đ m b o hi u qu đ ng v n đ u t b ra.ả ả ệ ả ồ ố ầ ư ỏ
Xây d ng h th ng quy trình th m đ nh rõ ràng, ch t ch , đ m b o tính kháchự ệ ố ẩ ị ặ ẽ ả ả
quan trên c s bám sát theo các tiêu chu n quy đ nh c a nhà n c. Ban hành tiêu chíơ ở ẩ ị ủ ướ
th m đ nh, l a ch n d án đ u t b ng v n NSNN, tiêu chí đánh giá hi u qu kinh t -ẩ ị ự ọ ự ầ ư ằ ố ệ ả ế
xã h i c a d án đ u t ; c ch phân b v n đ u t Nhà n c theo h ng đ u t t pộ ủ ự ầ ư ơ ế ố ố ầ ư ướ ướ ầ ư ậ
trung, ch t l ng và hi u qu , ph c v thúc đ y ho c d n d t chuy n d ch c c uấ ượ ệ ả ụ ụ ẩ ặ ẫ ắ ể ị ơ ấ
kinh t .ế
3.5 Qu n lý t t vi c c p phát v n và thanh toán v n đ u tả ố ệ ấ ố ố ầ ư
Vi c c p phát v n đ u t ph i g n v i nhu c u th c t c a công trình phù h pệ ấ ố ầ ư ả ắ ớ ầ ự ế ủ ợ
v i ti n đ thi công c a các h n m c công trình, tránh tình tr ng c p phát v n tràn lanớ ế ộ ủ ạ ụ ạ ấ ố
d n đ n hi u qu s d ng v n không cao.ẫ ế ệ ả ử ụ ố
Công tác c p phát v n đ u t có th theo h ng c th nh sau đ đ m b oấ ố ầ ư ể ướ ụ ể ư ể ả ả
v n cho các công trình có th th c hi n theo đúng ti n đ : ố ể ự ệ ế ộ
- Dành 40% đ thanh toán n xây d ng c b n hoàn thànhể ợ ự ơ ả
- Dành 45% đ phân b cho các công trình chuy n ti pể ổ ể ế
- Dành 15% đ phân b cho các công trình m i đã đ th t c đ u t theo quy đ nhể ổ ớ ủ ủ ụ ầ ư ị
M t khác, c n nâng cao chuyên môn c a các cán b qu n lý đ u t xây d ng cặ ầ ủ ộ ả ầ ư ự ơ
b n đ cao ph m ch t c a cán b qu n lý, đ m b o cho công tác nghi m thuả ề ẩ ấ ủ ộ ả ả ả ệ công
trình đúng v i thi t k , đ m b o ch t l ng công trình đ a vào s d ng, qua đó nângớ ế ế ả ả ấ ượ ư ử ụ
cao ch t l ng thanh quy t toán v n đ u t xây d ng c b n. ấ ượ ế ố ầ ư ự ơ ả
3.6 Đ i m i c ch giám sát, tăng c ng thanh tra, ki m toán đ i v i ho t đ ngổ ớ ơ ế ườ ể ố ớ ạ ộ
đ u t t ngu n v n ngân sách nhà n cầ ư ừ ồ ố ướ
Lu t Ngân sách nhà n c cũng nh các văn b n pháp quy có liên quan đ n đ uậ ướ ư ả ế ầ
t t ngu n v n ngân sách nhà n c đã quy đ nh r t ch t ch quy trình, c ch qu nư ừ ồ ố ướ ị ấ ặ ẽ ơ ế ả
lý đ u t t khâu l p k ho ch, xét duy t, th m đ nh k ho ch, d án đ n khâu c pầ ư ừ ậ ế ạ ệ ẩ ị ế ạ ự ế ấ
phát qu n lý v n và quy t toán. Nói chung quy trình nhi u khi còn mang tính ch t hìnhả ố ế ề ấ
th c, đ u t còn dàn tr i theo c m tính, th t thoát còn l n, hi n t ng tiêu c c, thamứ ầ ư ả ả ấ ớ ệ ượ ự
nhũng còn x y ra, ngu n v n ngân sách nhà n c ch a đ c s d ng có hi u qu . Doả ồ ố ướ ư ượ ử ụ ệ ả
đó c n hoàn thi n c ch qu n lý v n đ u t t ngân sách nhà n c nh sau:ầ ệ ơ ế ả ố ầ ư ừ ướ ư
Th nh tứ ấ , ki m tra có vai trò đ c bi t quan tr ng là vũ khí đ đ m b o ch tể ặ ệ ọ ể ả ả ấ
l ng công vi c, ch ng th t thoát tiêu c c trong đ u t . Ngăn ng a phát hi n nh ngượ ệ ố ấ ự ầ ư ừ ệ ữ
sai sót trong l p k ho ch d toán đ u t , b o đ m ch t l ng đ u t , ch ng tiêu c cậ ế ạ ự ầ ư ả ả ấ ượ ầ ư ố ự
tham nhũng. Thúc đ y vi c khai thác s d ng h p lý có hi u qu ngu n v n ngân sáchẩ ệ ử ụ ợ ệ ả ồ ố
nhà n c th c hi n nhi m v phát tri n kinh t xã h i. ướ ự ệ ệ ụ ể ế ộ
Th haiứ, Th c hi n giám sát ngay t khâu b trí đ u vào đ m b o tuân th theoự ệ ừ ố ầ ả ả ủ
quy ho ch, k ho ch đ c duy t. Giám sát khâu chu n b đ u t , th c hi n đ u t .ạ ế ạ ượ ệ ẩ ị ầ ư ự ệ ầ ư
Đ c bi t trong c ch giám sát c n kiên quy t th c hi n khi d án ch a làm rõ hi uặ ệ ơ ế ầ ế ự ệ ự ư ệ
qu và tính kh thi không phê duy t, không đi u ch nh d án, n i dung đ u t khiả ả ệ ề ỉ ự ộ ầ ư
