1
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH
KHOA QUẢN LÝ TÀI CHÍNH CÔNG
--------&--------
Chủ biên: PGS.TS Trần Văn Giao
TÀI LIỆU HỌC TẬP
QUẢN LÝ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC
‘
HÀ NỘI 2012
2
MỤC LỤC
Phần mở đầu: TỔNG QUAN VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH CÔNG Trang
1. LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ TÀI CHÍNH CÔNG 4
1.1.Khái niệm Tài chính công 4
1.2. Đặc điểm của Tài chính công 7
1.3. Chức năng của Tài chính công 9
1.4. Cơ cấu của Tài chính công 14
1.5. Các nguyên tắc Tài chính công 19
1. 6. Vai trò của Tài chính công 20
2. QUẢN LÝ TÀI CHÍNH CÔNG 24
2.1.Khái niệm và đặc điểm Quản lý Tài chính công. 24
2.2. Nội dung quản lý tài chính công. 27
2.3. Tổ chức bộ máy quản lý Tài chính công. 32
Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC Trang
1. KHÁI NIỆM VỀ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC
1.1. Khái niệm ngân sách Nhà nước
1.1.1. Khái niệm ngân sách Nhà nước
1.1.2. Các đặc trương cơ bản của ngân sách Nhà nước
1.2. Phân loại thu, chi ngân sách Nhà nước
1.2.1. Phân loại thu ngân sách Nhà nước
1.2.2. Phân loại chi ngân sách nhà nước
1.2.3. Mục lục ngân sách nhà nước
2. QUẢN LÝ CHU TRÌNH NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC
2.1. Nguyên tắc quản lý ngân sách Nhà nước
2.2. Phân cấp quản lý ngân sách nhà nước
2.2.1. Khái niệm phân cấp quản lý ngân sách nhà nước
2.2.2. Các nguyên tắc phân cấp quản lý ngân sách nhà nước
2.2.3. Nội dung phân cấp quản lý ngân sách nhà nước
2.3. Quản lý chu trình ngân sách nhà nước
2.3.1. Lập dự toán ngân sách nhà nước
2.3.2. Chấp hành ngân sách nhà nước:
2.3.3. Quyết toán ngân sách nhà nước
3
Chương 2: QUẢN LÝ THU NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC Trang
1. QUẢN LÝ THU THUẾ
1.1. Những vấn đề cơ bản về thuế
1.1.1. Khái niệm và đặc điểm của thuế
1.1.2. Hệ thống thuế và các tiêu thức thiết lập một hệ thống thuế
1.1.3. Phân loại thuế
1.2. Mục tiêu, yêu cầu và các nguyên tắc quản lý thu thuế
1.2.1. Mục tiêu quản lý thu thuế:
1.2.2. Yêu cầu quản lý thu thuế
1.2.3. Các nguyên tắc quản lý thu thuế
1.3. Tổ chức công tác quản lý thu thuế
1.3.1. Lập dự toán thuế
1.3.2. Chấp hành dự toán thuế
1.3.3. Kế toán và quyết toán thuế
1.3.4. Thanh tra thuế
2. QUẢN LÝ THU PHÍ VÀ LỆ PHÍ THUỘC NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC
2.1. Một số vấn đề cơ bản về phí và lệ phí thuộc ngân sách Nhà nước
2.1.1. Bản chất và đặc điểm của phí và lệ phí
2.1.2. Phân loại phí và lệ phí
2.2. Quản lý thu phí và lệ phí thuộc ngân sách Nhà nước
2.2.1. Phân cấp thẩm quyền quy định về phí và lệ phí
2.2.2. Nguyên tắc xác định mức thu phí và lệ phí
2.2.3. Đối tượng nộp phí, lệ phí và các tổ chức, cá nhân được thu phí, lệ phí
2.2.4. Đăng ký, kê khai thu nộp phí và lệ phí
2.2.5. Quản lý sử dụng tiền thu phí và lệ phí
2.2.6. Thu nộp tiền thu phí, lệ phí vào Kho bạc Nhà nước
2.2.7. Kế toán, quyết toán phí và lệ phí
3 QUẢN LÝ CÁC KHOẢN THU KHÁC CỦA NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC
Chương 3: QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC Trang
1. QUẢN LÝ CHI ĐẦU TƯ PHÁT TRIỂN CỦA NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC
1.1. Khái niệm, nội dung và đặc điểm chi đầu tư phát triển
1.1.1. Khái niệm:
4
1.1.2. Nội dung chi đầu tư phát triển của ngân sách Nhà nước
1.1.3. Đặc điểm chi đầu tư phát triển của ngân sách nhà nước
1.2.Quản lý chi đầu tư xây dựng cơ bản của ngân sách Nhà nước
1.2.1. Những vấn đề chung về quản lý chi đầu tư xây dựng cơ bản của NSNN
1.2.2. Lập và điều chỉnh kế hoạch vốn đầu tư xây dựng cơ bản của NSNN
1.2.3. Cấp phát thanh toán vốn đầu tư đối với các công trình thuộc dự án đầu
tư sử dụng nguồn vốn ngân sách Nhà nước
1.3. Quản lý các khoản chi đầu tư phát triển khác của ngân sách Nhà nước
1.3.1. Quản lý chi đầu tư vốn cho các doanh nghiệp Nhà nước
1.3.2. Quản lý chi trợ cấp tài chính và trợ giá đối với doanh nghiệp
2. QUẢN LÝ CHI THƯỜNG XUYÊN CỦA NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC
2.1. Nội dung, đặc điểm chi thường xuyên của ngân sách Nhà nước
2.1.1. Nội dung chi thường xuyên của ngân sách Nhà nước
2.1.2. Đặc điểm chi thường xuyên của ngân sách Nhà nước
2.2. Các nguyên tắc quản lý chi thường xuyên của ngân sách Nhà nước
2.3. Tổ chức quản lý chi thường xuyên của ngân sách Nhà nước
2.3.1. Xây dựng định mức chi
2.3.2. Lập dự toán chi thường xuyên
2.3.3. Chấp hành dự toán chi thường xuyên
2.3.4. Quyết toán, kiểm toán chi thường xuyên của ngân sách Nhà nước
Chương 4: QUẢN LÝ CÂN ĐỐI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC Trang
1. LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CÂN ĐỐI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC
1.1. Khái niệm cân đối ngân sách Nhà nước
1.2. Một số học thuyết về cân đối ngân sách Nhà nước
1.3.Bội chi ngân sách Nhà nước
13.1. Khái niệm về bội chi ngân sách Nhà nước
1.3.2. Nguyên nhân bội chi ngân sách Nhà nước và nguồn bù đắp
2. TỔ CHỨC CÂN ĐỐI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC
2.1. Nguyên tắc thực hiện cân đối ngân sách Nhà nước ở nước ta
2.2. Biện pháp quản lý tài chính để cân đối ngân sách Nhà nước
5
PHẦN MỞ ĐẦU:
TỔNG QUAN VỀ TÀI CHÍNH CÔNG VÀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH CÔNG
1. LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ TÀI CHÍNH CÔNG
1.1.Khái niệm Tài chính công
Tài chính công là một khái niệm hiện đại bắt đầu được sử dụng trong đời
sống kinh tế của một quốc gia từ những năm đầu thế kỷ 20. Sự thay đổi có tính
bước ngoặt về định nghĩa Tài chính công diễn ra vào những năm 30 của thế kỷ
20 gắn liền với mối quan hệ về thiếu hụt ngân sách Nhà nước và trong các mối
liên quan với các bộ phận cấu thành Tài chính công. Sự phát triển lý luận kinh
tế học ở các nước phát triển và thực hiện các mục tiêu của chính sách kinh tế
dẫn đến phải đánh giá lại một số nguyên tắc được áp dụng trong lĩnh vực Tài
chính công như: sự phối hợp các công cụ của chính sách tiền tệ và chính sách tài
khoá, các vấn đề về thâm hụt hoặc bội thu ngân sách Nhà nước, làm sao ổn định
kinh tế vĩ mô thông qua hoạt động của Tài chính công, vận dụng ngân sách chu
kỳ và ngân sách cơ cấu như thế nào... Ở Việt Nam, Khái niệm Tài chính công
xuất hiện trong thời kỳ đổi mới kinh tế từ năm 1989 cho đến nay và gắn liền
với quá trình đổi mới quản lý Tài chính vĩ mô, đổi mới hoạt động của khu vực
công.
Để xác định khái niệm Tài chính công cần phải điểm qua các quan điểm
của các nhà kinh tế về Tài chính công và các khái niệm có liên quan. Các nhà
kinh tế bằng các quan điểm tiếp cận với những phương pháp khác nhau và ngay
từ đầu để tiếp cận với khái niệm Tài chính công, các nhà kinh tế đã đề cập đến
hai lĩnh vực đan xen nhau là Tài chính công và khu vực công.
Định nghĩa về Tài chính công có thể được tìm thấy trong tác phẩm của
A.Smith, trong đó về nguyên tắc A.Smith xuất phát từ hệ thống kinh tế gia đình
và nguyên tắc này được rút ra vận dụng cho Tài chính công, mà trước hết là cho
ngân sách Nhà nước (hàng năm ngân sách Nhà nước phải cân đối và tuân thủ
một số nguyên tắc cơ bản).
Tài chính công là một khái niệm hiện đại xác định các quan hệ kinh tế và
tài chính phát sinh trong hệ thống kinh tế giữa các chủ thể công quyền (Cơ
