Tµi kho¶n Quèc gia vµ NS Nhµ n−íc - National Accounts and State Budget 121
Tµi kho¶n Quèc gia vµ Ng©n s¸ch Nhµ n−íc
National Accounts and State Budget
BiÓu
Table
Trang
Page
54 Mét sè chØ tiªu chñ yÕu vÒ Tµi kho¶n Quèc gia
Key indicators on National Accounts 129
55 Tæng s¶n phÈm trong n−íc theo gi¸ thùc tÕ ph©n theo khu vùc kinh tÕ
Gross domestic product at current prices by economic sector 130
56 Tæng s¶n phÈm trong n−íc theo gi¸ so s¸nh 1994 ph©n theo khu vùc kinh tÕ
Gross domestic product at constant 1994 prices by economic sector 131
57 Tæng s¶n phÈm trong n−íc theo gi¸ thùc tÕ
ph©n theo thµnh phÇn kinh tÕ vµ ph©n theo ngµnh kinh tÕ
Gross domestic product at current prices by types of ownership
and kinds of economic activity 132
58 C¬ cÊu tæng s¶n phÈm trong n−íc theo gi¸ thùc tÕ
ph©n theo thµnh phÇn kinh tÕ vµ ph©n theo ngµnh kinh tÕ
Structure of gross domestic product at current prices by types of ownership
and kinds of economic activity 134
59 Tæng s¶n phÈm trong n−íc theo gi¸ so s¸nh 1994
ph©n theo thµnh phÇn kinh tÕ vµ ph©n theo ngµnh kinh tÕ
Gross domestic product at constant 1994 prices by types of ownership
and kinds of economic activity 136
60 ChØ sè ph¸t triÓn tæng s¶n phÈm trong n−íc theo gi¸ so s¸nh 1994
ph©n theo thµnh phÇn kinh tÕ vµ ph©n theo ngµnh kinh tÕ
Index of gross domestic product at constant 1994 prices by types of ownership
and kinds of economic activity 138
61 Sö dông tæng s¶n phÈm trong n−íc theo gi¸ thùc tÕ
Gross domestic product by expenditure category at current prices 140
62 Sö dông tæng s¶n phÈm trong n−íc theo gi¸ so s¸nh 1994
Gross domestic product by expenditure category at constant 1994 prices 141
122 Tµi kho¶n Quèc gia vµ NS Nhµ n−íc - National Accounts and State Budget
63 Tæng thu nhËp quèc gia theo gi¸ thùc tÕ
Gross national income at current prices 142
64 QuyÕt to¸n thu ng©n s¸ch Nhµ n−íc
State budget revenue final accounts 143
65 C¬ cÊu thu ng©n s¸ch Nhµ n−íc
Structure of state budget revenue final accounts 144
66 QuyÕt to¸n chi ng©n s¸ch Nhµ n−íc
State budget expenditure final accounts 145
67 C¬ cÊu chi ng©n s¸ch Nhµ n−íc
Structure of state budget expenditure final accounts 146
Tµi kho¶n Quèc gia vµ NS Nhµ n−íc - National Accounts and State Budget 123
Gi¶I thÝch thuËt ng÷, néi dung vμ ph−¬ng ph¸p tÝnh
mét sè chØ tiªu thèng kª tμI kho¶n quèc gia
vμ ng©n s¸ch nhμ n−íc
TμI kho¶n quèc gia
Gi¸ trÞ t¨ng thªm lμ gi¸ trÞ hμng hãa vμ dÞch vô míi s¸ng t¹o ra cña
c¸c ngμnh kinh tÕ trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh. Gi¸ trÞ t¨ng thªm lμ mét bé
phËn cña gi¸ trÞ s¶n xuÊt, b»ng chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ s¶n xuÊt vμ chi phÝ
trung gian. Gi¸ trÞ t¨ng thªm ®−îc tÝnh theo gi¸ thùc tÕ vμ gi¸ so s¸nh.
Tæng s¶n phÈm trong n−íc lμ gi¸ trÞ míi cña hμng hãa vμ dÞch vô
®−îc t¹o ra cña toμn bé nÒn kinh tÕ trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh.
Tæng s¶n phÈm trong n−íc ®−îc tÝnh theo gi¸ thùc tÕ vμ gi¸ so s¸nh. Cã 3
ph−¬ng ph¸p tÝnh:
• Ph−¬ng ph¸p s¶n xuÊt: Tæng s¶n phÈm trong n−íc b»ng tæng gi¸ trÞ
t¨ng thªm cña tÊt c¶ c¸c ngμnh kinh tÕ céng víi thuÕ nhËp khÈu hμng hãa
vμ dÞch vô.
• Ph−¬ng ph¸p thu nhËp: Tæng s¶n phÈm trong n−íc b»ng thu nhËp
t¹o nªn tõ c¸c yÕu tè tham gia vμo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh− lao ®éng, vèn,
®Êt ®ai, m¸y mãc. Theo ph−¬ng ph¸p nμy, tæng s¶n phÈm trong n−íc gåm 4
yÕu tè: Thu nhËp cña ng−êi lao ®éng tõ s¶n xuÊt (b»ng tiÒn vμ hiÖn vËt),
thuÕ s¶n xuÊt, khÊu hao tμi s¶n cè ®Þnh dïng trong s¶n xuÊt vμ thÆng d−
s¶n xuÊt.
• Ph−¬ng ph¸p sö dông cuèi cïng: Tæng s¶n phÈm trong n−íc b»ng
tæng cña 3 yÕu tè: Tiªu dïng cuèi cïng cña hé d©n c− vμ Nhμ n−íc; tÝch lòy
tμi s¶n (cè ®Þnh, l−u ®éng vμ quý hiÕm) vμ chªnh lÖch xuÊt, nhËp khÈu
hμng hãa vμ dÞch vô.
Tæng s¶n phÈm trong n−íc theo gi¸ thùc tÕ th−êng ®−îc dïng ®Ó
nghiªn cøu c¬ cÊu kinh tÕ, mèi quan hÖ tû lÖ gi÷a c¸c ngμnh trong s¶n
xuÊt, mèi quan hÖ gi÷a kÕt qu¶ s¶n xuÊt víi phÇn huy ®éng vμo ng©n s¸ch.
Tæng s¶n phÈm trong n−íc theo gi¸ so s¸nh ®· lo¹i trõ biÕn ®éng cña
yÕu tè gi¸ c¶ qua c¸c n¨m, dïng ®Ó tÝnh tèc ®é t¨ng tr−ëng cña nÒn kinh tÕ,
nghiªn cøu sù thay ®æi vÒ khèi l−îng hμng hãa vμ dÞch vô s¶n xuÊt.
Tæng s¶n phÈm trong n−íc b×nh qu©n ®Çu ng−êi lμ chØ tiªu ph¶n
¸nh mét c¸ch tæng quan møc sèng d©n c− vμ ®−îc tÝnh b»ng tû lÖ gi÷a tæng
124 Tµi kho¶n Quèc gia vµ NS Nhµ n−íc - National Accounts and State Budget
s¶n phÈm trong n−íc víi tæng d©n sè trung b×nh trong n¨m. Tæng s¶n
phÈm trong n−íc b×nh qu©n ®Çu ng−êi cã thÓ tÝnh theo gi¸ thùc tÕ, gi¸ so
s¸nh, tÝnh theo néi tÖ hoÆc theo ngo¹i tÖ.
Tæng s¶n phÈm trong n−íc tÝnh theo ngo¹i tÖ lμ chØ tiªu ph¶n
¸nh tæng s¶n phÈm trong n−íc theo néi tÖ ®−îc tÝnh chuyÓn sang ngo¹i tÖ.
ViÖc tÝnh chuyÓn nμy ®−îc sö dông cho c¸c môc ®Ých kh¸c nhau, trong ®ã
cã viÖc so s¸nh tæng s¶n phÈm trong n−íc cña c¸c quèc gia víi nhau. Cã hai
ph−¬ng ph¸p tÝnh chuyÓn:
• Ph−¬ng ph¸p tû gi¸ hèi ®o¸i thùc tÕ: LÊy tæng s¶n phÈm trong n−íc
theo néi tÖ chia cho tû gi¸ hèi ®o¸i chÝnh thøc b×nh qu©n n¨m gi÷a néi tÖ vμ
ngo¹i tÖ;
• Ph−¬ng ph¸p søc mua t−¬ng ®−¬ng: LÊy tæng s¶n phÈm trong n−íc
theo néi tÖ chia cho tû gi¸ theo søc mua t−¬ng ®−¬ng.
Tæng thu nhËp quèc gia lμ chØ tiªu ph¶n ¸nh tæng thu nhËp lÇn ®Çu
®−îc t¹o ra tõ c¸c yÕu tè thuéc së h÷u cña quèc gia tham gia vμo ho¹t ®éng
s¶n xuÊt trªn l·nh thæ quèc gia hay ë n−íc ngoμi trong mét thêi kú nhÊt
®Þnh. Tæng thu nhËp quèc gia b»ng tæng s¶n phÈm trong n−íc céng chªnh
lÖch gi÷a thu nhËp cña ng−êi lao ®éng ViÖt Nam ë n−íc ngoμi göi vÒ vμ thu
nhËp cña ng−êi n−íc ngoμi ë ViÖt Nam göi ra n−íc ngoμi céng víi chªnh
lÖch gi÷a thu nhËp së h÷u nhËn ®−îc tõ n−íc ngoμi víi thu nhËp së h÷u tr¶
n−íc ngoμi.
Tiªu dïng cuèi cïng lμ chØ tiªu ph¶n ¸nh toμn bé chi tiªu cho mua
s¾m hμng hãa vμ dÞch vô tiªu dïng cña hé d©n c− th−êng tró, cña c¸c tæ
chøc kh«ng vÞ lîi phôc vô hé d©n c− th−êng tró vμ cña Nhμ n−íc trong mét
thêi kú nhÊt ®Þnh. Tiªu dïng cuèi cïng lμ mét bé phËn cña thu nhËp quèc
gia kh¶ dông vμ còng lμ mét bé phËn cña tæng s¶n phÈm trong n−íc. Tiªu
dïng cuèi cïng ®−îc chia theo nhãm hμng hãa vμ dÞch vô tiªu dïng, ®−îc
tÝnh theo gi¸ thùc tÕ vμ gi¸ so s¸nh vμ th−êng t¸ch thμnh hai thμnh
phÇn: Tiªu dïng cuèi cïng cña hé d©n c− vμ tiªu dïng cuèi cïng cña Nhμ
n−íc.
TÝch lòy tμi s¶n lμ chØ tiªu ph¶n ¸nh chi tiªu cho ®Çu t− tμi s¶n cè
®Þnh, ®Çu t− tμi s¶n l−u ®éng vμ tμi s¶n quý hiÕm trong mét thêi kú nhÊt
®Þnh. TÝch lòy tμi s¶n ®−îc chia theo lo¹i tμi s¶n, tÝnh theo gi¸ thùc tÕ vμ
gi¸ so s¸nh.
• TÝch lòy tμi s¶n cè ®Þnh ®−îc tÝnh b»ng gi¸ trÞ tμi s¶n cè ®Þnh nhËn
vÒ trõ ®i tμi s¶n cè ®Þnh thanh lý trong kú cña c¸c ®¬n vÞ thÓ chÕ, kh«ng
bao gåm phÇn hé d©n c− tiªu dïng.
Tµi kho¶n Quèc gia vµ NS Nhµ n−íc - National Accounts and State Budget 125
• TÝch lòy tμi s¶n l−u ®éng gåm tμi s¶n lμ nguyªn vËt liÖu dïng cho
s¶n xuÊt, thμnh phÈm tån kho, s¶n phÈm dë dang; ®−îc tÝnh b»ng chªnh
lÖch cuèi kú vμ ®Çu kú cña c¸c ®¬n vÞ thÓ chÕ, kh«ng bao gåm tån kho cña
hé d©n c− cho tiªu dïng.
• Tμi s¶n quý hiÕm trong c¸c ®¬n vÞ thÓ chÕ gåm c¶ hé d©n c− tiªu dïng
n¾m gi÷ víi môc ®Ých b¶o toμn gi¸ trÞ cña c¶i. Tμi s¶n quý hiÕm kh«ng bÞ
hao mßn vμ gi¶m gi¸ trÞ theo thêi gian, ®−îc tÝnh b»ng chªnh lÖch gi÷a tμi
s¶n quý hiÕm nhËn ®−îc trong kú vμ nh−îng b¸n tμi s¶n quý hiÕm nhËn
®−îc trong kú ®ã.
Chªnh lÖch xuÊt nhËp khÈu hμng ho¸ vμ dÞch vô (hay xuÊt
khÈu thuÇn hμng ho¸ dÞch vô) lμ hiÖu sè cña xuÊt khÈu hμng ho¸, dÞch vô
trõ ®i nhËp khÈu hμng ho¸, dÞch vô. XuÊt nhËp khÈu hμng ho¸ vμ dÞch vô
bao gåm toμn bé s¶n phÈm vËt chÊt vμ dÞch vô ®−îc mua b¸n, trao ®æi,
chuyÓn nh−îng gi÷a c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc, c¸ nh©n d©n c− lμ ®¬n vÞ th−êng
tró cña ViÖt Nam víi c¸c ®¬n vÞ kh«ng th−êng tró (gi÷a c¸c ®¬n vÞ th−êng
tró cña ViÖt Nam víi n−íc ngoμi). Trong tμi kho¶n quèc gia, xuÊt khÈu vμ
nhËp khÈu ®Òu tÝnh theo gi¸ FOB.
Ng©n s¸ch Nhμ n−íc
Thu ng©n s¸ch Nhμ n−íc gåm toμn bé c¸c nguån thu vμo ng©n s¸ch
Nhμ n−íc tõ c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt, kinh doanh, dÞch vô, tõ d©n c− trong n−íc
vμ c¸c nguån thu tõ ngoμi n−íc, bao gåm c¸c kho¶n: Thu tõ thuÕ, phÝ, lÖ
phÝ, thu tõ ho¹t ®éng kinh tÕ cña Nhμ n−íc, c¸c kho¶n ®ãng gãp cña c¸c tæ
chøc vμ c¸ nh©n; thu viÖn trî cña n−íc ngoμi, c¸c kho¶n thu kh¸c.
Chi ng©n s¸ch Nhμ n−íc gåm toμn bé c¸c kho¶n chi tõ ng©n s¸ch
Nhμ n−íc cho c¸c doanh nghiÖp, c¬ quan, ®¬n vÞ, tæ chøc, d©n c− trong n−íc
vμ ngoμi n−íc, bao gåm c¸c kho¶n: Chi ®Çu t− ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi,
b¶o ®¶m quèc phßng, an ninh, b¶o ®¶m ho¹t ®éng cña bé m¸y Nhμ n−íc,
chi tr¶ nî cña Nhμ n−íc, chi viÖn trî n−íc ngoμi, c¸c kho¶n chi kh¸c.
