- 1 -
BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH
EÕD
NGUYEÃN NGOÏC TUYEÁT AÙNH
CAÙC GIAÛI PHAÙP TAØI CHÍNH
NHAÈM TAÊNG CÖÔØNG THU HUÙT FDI
SAU KHI VIEÄT NAM GIA NHAÄP WTO
LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KINH TEÁ
THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH - NAÊM 2007
- 2 -
MỤC LỤC
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
MỞ ĐẦU…………………………………………………………………...….…...1
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG .....................................................................................4
1.1 NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI .........................4
1.1.1 Khái niệm.........................................................................................................................4
1.1.2 Vai trò của đầu tư trực tiếp nước ngoài .......................................................................5
1.1.2.1 Mặt tích cực.................................................................................................................5
1.1.2.2 Mặt tiêu cực ................................................................................................................7
1.1.3 Các hình thức đầu tư trực tiếp nước ngoài ..................................................................9
1.1.3.1 Hợp đồng hợp tác kinh doanh...................................................................................9
1.1.3.2 Doanh nghiệp liên doanh .........................................................................................10
1.1.3.3 Doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài......................................................................10
1.1.3.4 Các hình thức đầu tư đặc thù khác ........................................................................10
1.2 TÁC ĐỘNG ĐẾN ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI SAU KHI VIỆT NAM GIA
NHẬP TỔ CHỨC THƯƠNG MẠI THẾ GIỚI (WTO) ......................................................12
1.2.1 Giới thiệu về WTO........................................................................................................12
1.2.2 Mục tiêu, nguyên tắc họat động và chức năng cơ bản của WTO .............................13
1.2.2.1 Mục tiêu họat động...................................................................................................13
1.2.2.2 Nguyên tắc họat động...............................................................................................14
1.2.2.3 Chức năng cơ bản.....................................................................................................16
1.2.3 Tiến trình gia nhập của Việt Nam ...............................................................................17
1.2.4 Tác động đến đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam sau khi Việt Nam gia nhập
WTO...............................................................................................................................18
1.2.4.1 Những tác động tích cực ..........................................................................................18
1.2.4.2 Những tác động tiêu cực ..........................................................................................19
1.3 KINH NGHIỆM CỦA MỘT SỐ NƯỚC VỀ THU HÚT ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC
NGOÀI.................................................................................................................................20
- 3 -
1.3.1.1 Kinh nghiệm của Malaysia ......................................................................................20
1.3.1.2 Kinh nghiệm của Trung Quốc.................................................................................22
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ............................................................................................................24
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG THU HÚT VỐN ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI TẠI
VIỆT NAM TRONG THỜI GIAN QUA......................................................................................25
2.1 TÌNH HÌNH THU HÚT VỐN ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI TẠI VIỆT NAM
TRONG GIAI ĐOẠN 1988-2006 .......................................................................................25
2.1.1 Theo ngành sản xuất........................................................................................................25
2.1.2 Theo địa phương..............................................................................................................26
2.1.3 Theo đối tác đầu tư..........................................................................................................28
2.1.4 Theo hình thức đầu tư.....................................................................................................30
2.2 ĐÓNG GÓP CỦA KHU VỰC ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI VÀO NỀN KINH
TẾ ........................................................................................................................................31
2.2.1 Cung cấp vốn đầu tư cho sự tăng trưởng kinh tế Việt Nam........................................31
2.2.2 Đóng góp vào xuất khẩu..................................................................................................32
2.2.3 Giải quyết công ăn việc làm............................................................................................34
2.2.4 Đóng góp vào giá trị tổng sản phẩm quốc nội...............................................................34
2.2.5 Đóng góp vào ngân sách..................................................................................................34
2.3 NHỮNG HẠN CHẾ TRONG VIỆC THU HÚT ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI
THỜI GIAN QUA ..............................................................................................................35
2.3.1 Những hạn chế về cơ chế - chính sách tài chính ...........................................................35
2.3.1.1 Chính sách thu hút và sử dụng đầu tư trực tiếp nước ngoài ...............................35
2.3.1.2 Chính sách về thuế...................................................................................................37
2.3.1.3 Chính sách tiền tệ và thị trường tài chính..............................................................39
2.3.1.4 Về cơ chế giám sát tài chính ....................................................................................41
2.3.1.5 Về chi phí đầu tư......................................................................................................42
2.3.2 Một số hạn chế khác........................................................................................................43
2.3.2.1 Buôn lậu, làm hàng nhái, hàng giả..........................................................................43
2.3.2.2 Sự kém phát triển của những ngành công nghiệp, dịch vụ hỗ trợ ......................44
2.3.2.3 Môi trường pháp lý ..................................................................................................46
2.3.2.4 Cơ sở hạ tầng ............................................................................................................47
- 4 -
2.3.2.5 Rào cản hành chính..................................................................................................49
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ............................................................................................................51
CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP TÀI CHÍNH NHẰM TĂNG CƯỜNG THU HÚT VỐN
ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI VÀO VIỆT NAM SAU KHI VIỆT NAM GIA NHẬP
WTO ..............................................................................................................................................52
3.1 MỘT SỐ CÁC CAM KẾT CHÍNH CỦA VIỆT NAM KHI GIA NHẬP WTO SẼ TĂNG
KHẢ NĂNG THU HÚT VỐN ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI VÀO VIỆT NAM52
3.1.1 Cam kết đa phương .........................................................................................................52
3.1.2 Cam kết về thuế nhập khẩu............................................................................................55
3.1.2.1 Mức cam kết chung ..................................................................................................55
3.1.2.2 Mức cam kết cụ thể..................................................................................................56
3.1.3 Cam kết về mở cửa thị trường dịch vụ..........................................................................57
3.2 MỘT SỐ GIẢI PHÁP TÀI CHÍNH NHẰM TĂNG CƯỜNG THU HÚT VỐN ĐẦU TƯ
TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI................................................................................................59
3.2.1 Hoàn thiện và phát triển hệ thống thị trường tài chính...............................................59
3.2.2 Giữ vững cân bằng ngân sách.........................................................................................61
3.2.3 Chính sách thuế ..............................................................................................................64
3.2.4 Hạ thấp chi phí đầu tư....................................................................................................67
3.2.5 Giải pháp và phương pháp chống chuyển giá...............................................................68
3.3 MỘT SỐ GIẢI PHÁP KHÁC ..............................................................................................71
3.3.1 Ổn định chính trị và duy trì an ninh xã hội ..................................................................71
3.3.2 Cải cách hệ thống pháp luật ...........................................................................................72
3.3.3 Đào tạo nguồn nhân lực ..................................................................................................73
3.3.4 Phát triển cơ sở hạ tầng ..................................................................................................74
3.3.5 Cải cách hành chính ........................................................................................................76
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ............................................................................................................77
KẾT LUẬN . ................................................................................................................................79
TÀI LIỆU THAM KHẢO
CÁC BẢNG PHỤ LỤC
−−−Ω−−−
- 5 -
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT
AFTA: ASEAN Free Trade Area – Khu vực mậu dịch tự do ASEAN
BTA: Bilaterial Trade Agreement - Hiệp định thương mại song phương
CNPT: Công nghiệp phụ trợ
ĐTNN: Đầu tư nước ngoài
IMF: International Monetary Fund - Quỹ tiền tệ quốc tế
FDI: Foreign Direct Investment - Đầu tư trực tiếp nước ngòai
FIAS: Foreign Investment Advisory Service
GATT: General Agreement on Tariffs and Trade - Hiệp định chung về thuế quan và
thương mại
GTGT: Giá trị gia tăng
MDPF: Mekong Project Development Facility
MFN: Most Favoured Nation – Đãi ngộ tối huệ quốc
NHTM: Ngân hàng thương mại
NHTMVN: Ngân hàng thương mại Việt Nam
MNC: Multi-National Corportion – Công ty đa quốc gia
NSNN: Ngân sách nhà nước
NT: Nation Treament – Đãi ngộ quốc gia
TNDN: Thu nhập doanh nghiệp
TNHH: Trách nhiệm hữu hạn
TP.HCM: Thành phố Hồ Chí Minh
TTCK: Thị trường chứng khoán
TTTC: Thị trường tài chính
WB: World Bank - Ngân hàng thế giới
WTO: World Trade Organization - Tổ chức thương mại thế giới
