Ch Ch
ươ ươ
ng I. C ch di truy n và bi n d ị ng I. C ch di truy n và bi n d ị
ơ ế ơ ế
ề ề
ế ế
10 bài
2 bài th c ự hành 7 bài lý thuy tế
1 bài t p ậ ngươ ch
GEN, MÃ DI TRUY N VÀ QUÁ TRÌNH Ề NHÂN ĐÔI ADN
I. GEN
1. Khái ni mệ
ạ ủ ẩ ộ ộ ả ể ẩ
- Gen là m t đo n c a phân t ADN mang thông tin mã ử hóa cho m t s n ph m xác đ nh (s n ph m đó có th là ị chu i polipeptit hay m t phân t ả ARN). ử ỗ ộ
GEN, MÃ DI TRUY N VÀ QUÁ TRÌNH Ề NHÂN ĐÔI ADN
I. GEN
1. Khái ni mệ
ạ ủ ẩ ộ ộ ả ể ẩ
- Gen là m t đo n c a phân t ADN mang thông tin mã ử hóa cho m t s n ph m xác đ nh (s n ph m đó có th là ị chu i polipeptit hay m t phân t ả ARN). ử ỗ ộ
GEN, MÃ DI TRUY N VÀ QUÁ TRÌNH Ề NHÂN ĐÔI ADN
I. GEN
2. C u trúc chung c a m t gen c u trúc ủ ấ ấ ộ
- M i gen c u trúc g m 3 vùng trình t nuclêôtit. ấ ỗ ồ ự
Vùng đi u hòa đ u gen
Vùng mã hóa
ề
ầ
Vùng k t thúc ế
GEN, MÃ DI TRUY N VÀ QUÁ TRÌNH Ề NHÂN ĐÔI ADN
Vùng đi u hòa đ u gen
Vùng mã hóa
ề
ầ
Vùng k t thúc ế
sinh v t nhân s có vùng mã hóa liên
ơ ả
cu i gen, k t ự ế
- n m ằ ở ố mang trình t sinh v t nhân th c có vùng ự thúc quá trình phiên ả mã .
ạ
Nu đi u
ự
ờ
ề
- mang thông tin mã hóa các axit amin. - N m đ u c a gen, có ằ ở ầ ủ + Gen ậ ở Nu đ c bi t giúp trình t ự ệ ặ t c (gen không phân m nh). ụ t ARN polimeraza nh n bi ế ậ + Ph n l n các gen ậ ở ầ ớ và liên k t đ kh i đ ng ế ể ở ộ mã hóa không liên t c (gen phân m nh). Bao ụ quá trình phiên mã đ ngồ g m đo n mã hóa axit amin (exon) và các đo n ạ ồ th i ch a trình t ứ không mã hóa axit amin (intron). hòa quá trình phiên mã.
GEN, MÃ DI TRUY N VÀ QUÁ TRÌNH Ề NHÂN ĐÔI ADN
I. GEN
3. Các lo i gen ạ
ấ ạ ầ ấ ứ
ữ ể ề ạ ả ẩ
- Gen c u trúc là gen mang thông tin mã hóa cho các s n ả ph m t o nên thành ph n c u trúc hay ch c năng c a t ủ ế ẩ bào. - Gen đi u hòa là nh ng gen t o ra s n ph m ki m soát ho t đ ng c a các gen khác. ạ ộ ủ
GEN, MÃ DI TRUY N VÀ QUÁ TRÌNH Ề NHÂN ĐÔI ADN
II. MÃ DI TRUY NỀ
1. Khái ni m:ệ
ự ị
các axit amin trong phân t các Nu trong gen quy đ nh prôtêin. ử
c đ c trên mARN và ADN.
- Mã di truy n là trình t ề trình t ự - Mã di truy n đ ề ượ ọ - Mã di truy n là mã b ba. ộ ề
GEN, MÃ DI TRUY N VÀ QUÁ TRÌNH Ề NHÂN ĐÔI ADN
II. MÃ DI TRUY NỀ
2. Đ c đi m ể ặ
- Mã di truy n là mã b ba. ề ộ
+ Ch có 4 lo i nucleotit
ạ
ỉ
B ba nucleotit: 4
3 = 64 t
ộ
h p ổ ợ
+ Kho ng 20 axit amin
ả
Đ đ mã hoá 20 lo i axit amin
ủ ể
ạ
GEN, MÃ DI TRUY N VÀ QUÁ TRÌNH Ề NHÂN ĐÔI ADN
II. MÃ DI TRUY NỀ 2. Đ c đi m: ể ặ
- Mã di truy n là mã b ba. Mã di truy n đ c đ c ề ượ ọ ề ộ
1 đi m xác đ nh và liên t c t ng b ba Nu. ể ộ
ệ ề ặ
ư ừ ề
t ụ ừ ị ừ - Mã di truy n có tính đ c hi u. - Mã di truy n có tính thoái hóa (d th a). - Mã di truy n có tính ph bi n.( ng h p ổ ế 1 s tr ố ườ ề ợ
ngo i l nh : triplet TXT ạ ệ ư ở ADN ti th là tín hi u ể ệ
ADN k t thúc d ch mã không mã hóa cho Arg nh ế ư ở ị
nhân).
GEN, MÃ DI TRUY N VÀ QUÁ TRÌNH Ề NHÂN ĐÔI ADN
III. C ch nhân đôi c a ADN
ơ ế
ủ
1. Nguyên t c:ắ
- Quá trình nhân đôi ADN
ủ ự
bào sinh v t nhân s , t ơ ậ ở ế nhân th c và ADN c a virut (d ng s i kép) đ u ề ợ theo nguyên t c b sung và bán b o t n. ạ ả ồ ắ ổ
ơ ế ủ
III. C ch nhân đôi c a ADN 2. C chơ ế a. Nhân đôi ADN sinh v t nhân s ( ở ậ
- Có m t đ n v nhân đôi khi ADN tách ra, t o thành ch c ch ữ
ộ ơ
ạ
ị
ơ E. coli) ạ
Y.
- Enzim ADN polimêraza ch có th b sung nuclêôtit vào ỉ , → 3, ), vì ạ
ể ổ ớ
ỉ ổ
ề
nhóm 3,OH (ch t ng h p m ch m i theo chi u 5 ợ v y: ậ
,→ 5, thì m ch m i b sung
ớ ổ
ạ
+ Đ i v i m ch khuôn có chi u 3 ố ớ c t ng h p liên t c có chi u 5’
đ
ề ề 3’
ượ ổ
ạ ợ
ụ
+ Đ i v i m ch có đ u 5’
ạ
ố ớ
ớ ổ
c c c chi u phát tri n c a ch c
ợ ừ ợ
ượ ượ ạ
ắ ượ
ể ủ
ạ ề 3’ ng
ầ →3, thì m ch m i b sung đ ạ t ng h p t ng đo n Okazaki ng n. Đo n Okazaki cũng đ ạ ổ t ng h p theo chi u 5’ ề ổ ch Yữ
ơ ế ủ
III. C ch nhân đôi c a ADN 2. C chơ ế a. Nhân đôi ADN
ở
ậ
ơ E. coli)
sinh v t nhân s ( ADN mẹ
Enzim m xo n
ở ắ
ADN polimeraza
ARN polimeraza t ng h p m i ồ ợ ổ
ADN polimeraza
Đo n m i ồ
ạ
Enzim n iố ligaza
Đo n Okazaki
ạ
M ch m i t ng h p ớ ổ
ợ
ạ
C NG C
Ủ
Ố
- Phân bi t gen ệ ở sinh v t nhân s và nhân th c ự ơ ậ
- Các đ c đi m c a mã di truy n ề ủ ể ặ
- C ch nhân đôi AND ơ ế
H
NG D N V NHÀ
ƯỚ
Ẫ
Ề
• Chú ý chi u t ng h p c a enzim AND pol ợ ủ ề ổ
• t h c sau: phân bi t c u trúc và ẩ ệ ấ
Chu n b cho ti ị ch c năng c a các lo i ARN. ế ọ ạ ủ ứ
