GIÁO TRÌNH ĐO ĐẠC LÂM NGHIỆP PHẦN 3

Chia sẻ: Nguyen Trinh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:20

Thêm vào BST

Báo xấu

276
lượt xem 82
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Chương 3 SỬ DỤNG BẢN ĐỒ ĐỊA HÌNH TRONG LÂM NGHIỆP. 3.1. KHÁI NIỆM VÀ PHÂN LOẠI BẢN ĐỒ ĐỊA HÌNH 3.1.1. Khái niệm bản đồ địa hình. Bản đồ địa hình trước hết thuộc bản đồ địa lý chung có tỷ lệ lớn (= 1:1.000.000) B n a hình th hi n chính xác y các i tư ng. Th hi n ng u các y u t a hình, t nhiên, kinh t xã h i. M c t m c a n i dung ph i phù h p v i m c ích s d ng, t...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: GIÁO TRÌNH ĐO ĐẠC LÂM NGHIỆP PHẦN 3

Ph n th hai O C TRONG LÂM NGHI P
Chương 3 S D NG B N A HÌNH TRONG LÂM NGHI P 3.1. KHÁI NI M VÀ PHÂN LO I B N A HÌNH 3.1.1. Khái ni m b n a hình B n a hình trư c h t thu c b n a lý chung có t l l n ( ≥ 1:1.000.000). B n a hình th hi n chính xác y các i tư ng. Th hi n ng u các y u t a hình, t nhiên, kinh t xã h i. M c t m c a n i dung ph i phù h p v i m c ích s d ng, t l b n và khu v c thành l p b n . B n a hình ư c dùng trong các ngành k thu t khác nhau, trong quân s qu c phòng, trong i u tra quy ho ch, trong kh o sát thi t k tr ng r ng, trong gi ng d y h c t p và quan tr ng hơn là thành l p các b n t l nh hơn. 3.1.2. Phân lo i b n a hình ti n l i cho vi c qu n lý và s d ng b n a hình, trong s n xu t hi n nay b n a hình ư c chia thành ba lo i cơ b n sau ây: B n a hình t l l n: ( 1:200 và 1:5.000) B n a hình t l trung bình: (t 1:5.000 n 1:10.000) B n a hình t l nh : (các m nh b n trên 1: 10.000) Hi n nay, b n a hình s d ng trong lâm nghi p v n ch y u là b n t l 1: 10.000 và m nh b n 1:50.000. c bi t trong thi t k tr ng r ng hay xây d ng b n hi n tr ng r ng chúng ta u s d ng b n a hình 1:10.000 là chính. Bên c nh ó vi c phân lo i b n a hình còn ư c quy nh b i màu s c c a b n a hình ó: Ví d : Màu nâu, l c, xanh...
3.2. XÁC NH V TRÍ M T I M, Y U T A HÌNH VÀ NH HƯ NG B N 3.2.1. Xác nh v trí m t i m Như chúng ta bi t vi c xác nh chính xác t a c a m t i m trên b n là h t s c c n thi t, c bi t v i nh ng công ngh m i như h th ng nh v toàn c u (GPS). Vi c xác nh chính xác m t i m có ý nghĩa vô cùng quan tr ng trong công tác thi t k các công trình. Th c t , b n a hình là hình v thu nh bi u di n các y u t a v t và a hình lên trên b n theo quy lu t toán h c nh t nh. T t c các lo i b n a hình u có lư i t a (k c t a a lý hay t a vuông góc b i v y vi c xác nh t a c a m t i m trên b n tr nên h t s c ơn gi n. Nói chung khi o v b n t l l n ta dùng h t a vuông góc, trên các t b n u ghi chú t a góc khung t b n . Vì v y có th d ng com pa, thư c t l o các o n vuông góc t i m cán xác nh t i c nh c a ô lư i t a ch a i m ó. 3.2.1.1. Xác nh t a a lý c a m t i m xác nh v trí c a m t i m A b ng h t a a lý, ph i d a vào v trí tương i c a i m này so v i các tr c kinh và vĩ . C th trên b n , các tr c này ư c th hi n b ng các khung phút. Khung phút ư c bi u th b ng v ch en tr ng, tùy theo t l b n mà giá tr dài m i v ch s có l n khác nhau. Thông thư ng i v i b n t l trung bình, m i v ch en tr ng có giá tr là m t phút, ph n l nh hơn m t phút c a kích thư c
b n ch xu t hi n u ho c cu i c a khung en tr ng ó. 3.2.1.2. Xác nh t a vuông góc c a m t i m Mu n xác nh t a vuông góc c a m t i m ph i d a vào v trí tương i c a i m ó v i các tr c t a vuông góc. Tr c ng kí hi u và x chính là kinh tuy n gi a c a múi ã t nh ti n v bên trái 500 km, còn tr c n m ngang là xích o. thu n l i cho vi c xác nh v trí các i m, ngư i ta ã k lên b n m t m ng lư i ô vuông hay còn g i là lư i tim. Các ư ng th ng ng c a lư i ô vuông là nh ng ư ng th ng song song v i kinh tuy n gi a, còn các ư ng n m ngang thì song song v i xích o.
Tuỳ theo t l b n mà c nh c a ô vuông có l n khác nhau và ư c ch n là m t s ch n km hay mét (hình 3-03). Công th c tính như sau: XA = xa + at YA = ya + ak ây xa và ya là các t a c a i m a. Như v y k c h t a a lý hay h t a vuông góc u có th giúp cho ta xác nh chính xác t a b t kỳ m t i m nào trên b n . 3.2.2. V lát c t theo a hình Vi c v lát c t này có ý nghĩa quan tr ng trong thi t k công trình, c bi t là công trình giao thông. v ư c lát c t theo ư ng ng m c chúng ta làm như sau: -Ch n lát c t AB: Lát c t AB ph i i qua khu c trưng c a a hình. - ánh d u i m giao nhau gi a ư ng ng m c và lát c t i qua. -Ghi chú cao a hình c a các i m giao nhau v i lát c t. - ưa lát c t vào b n v theo tr c hoành. T l ngang c a lát c t chính là t l b n Ch n tr c ng và biên ng theo cao Mìn và Max c a các i m c t. Lưu ý: Chúng ta có th v lát c t dài hay ng n, có th i qua nhi u d ng a hình ph c t p, tuy nhiên tránh nh m l n ta nên ánh d u các i m cùng ư ng ng m c b ng các ký hi u ng nh t. 3.2.3. nh hư ng b n Trong quá trình xây d ng các công trình cũng như i u tra r ng, kh o sát tuy n ư ng,... ta thư ng ph i nh hư ng b n trên th c a và xác nh hư ng ư ng th ng trên b n T ó theo b n xác nh ư c hư ng c a các a v t th c a so v i hư ng B c. nh hư ng b n trên th c a nghĩa là t b n sao cho hư ng B c c a b n trùng v i hư ng B c c a th c a. Khi ó hư ng ư ng th ng trên b n s trùng v i hư ng ư ng th ng ó th c ó V i các b n a hình t l l n dùng h th ng chi u b n Gauss thì tr c hoành X là hư ng Nam B c th c còn tr c tung Y là hư ng ông Tây th c.
3.2.3.1. Xác nh hư ng ư ng th ng trên b n . Xác nh hư ng ư ng th ng trên b n a hình chính là xác nh góc k p gi a ư ng th ng ó và tr c hoành X. Hư ng này có th bi u th b ng góc hai phương ho c góc phương v (góc nh hư ng tìm góc k p ó, trư c h t ta c n xác nh t a các i m u và cu i c a ư ng th ng. Sau ó tính ư c t s góc hai phương theo công th c: Tùy theo d u c a ty và y mà x bi t góc hai phương này thu c ô ph n tư nào c a h t a , t c là bi t ư c hư ng c a góc hai phương cũng t ó bi t ư c góc nh hư ng a c a ư ng th ng (Ph n này tham kh o m c 4- 4). 3.2.1.2. Xác nh hư ng av t th c a theo b n xác nh a v t th c a theo b n trư c h t ta c n nh hư ng b n . Sau ó i chi u hư ng c a các a v t th c a v i các hư ng c a a v t ã ư c bi u th trên b n . Do hư ng c a a v t trên b n c th d a vào tr c hoành X xác nh theo m t trong các cách nói trên nên theo hư ng này ta bi t ư c hư ng c a a v t th c a. Vi c nh hư ng b n có th ư c xác nh theo m t trong các cách sau: nh hư ng b n b ng a bàn nh hư ng b n theo a v t dài, th ng nh hư ng b n theo phương hư ng hai a v t.
3.3. TÍNH TOÁN TRÊN B N A HÌNH 3.3.1. Tính dài 3.3.1.1. Các d ng c thư ng dùng khi s d ng b n trong phòng Mu n s d ng b n trong phòng vào các vi c xác nh dài, cao, d c, c n ph i có các d ng c chuyên dùng như các lo i thư c t l xác nh dài n m ngang và thư c o ư ng cong trên b n . * Thư c t l th ng: C u t o cơ b n c a thư c t l th ng dùng cho b n là nh ng o n th ng liên ti p b ng nhau. M i o n g i là " ơn v cơ b n", dài c a m t ơn v cơ b n ph i ch n sao cho nó tương ng-.v i m t dài ch n ngoài m t t d n i suy. Ví d : Hình 3-06 là thư c t l 1:5000. ơn v cơ b n c a nó b ng 2cm tương ng v i dài m m m t t.
o n u c a thư c phía trái chia làm 10 o n nh b ng nhau và ghi s như hình v . S d ng com pa o o n th ng o trên b n và gi nguyên kh u compa, t lên thư c t l th ng sao cho m t u c a com pa trùng v i tr s tròn tr c n m bên ph i v ch không (0), còn u kia là ph n l n m bên trái v ch không (0) (hình 306) có dài n m ngang c a o n th ng MN = 220 m. Thư c t l th ng chính xác không cao vì khi kho ng cách có s l b ng 1/10 ơn v cơ b n thì ch ư c lư ng l y k t qu . * Thư c t l xiên Hình 3-07 là thư c t l xiên dùng cho b n t l 1:5000. Cũng như thư c t l th ng, o n ơn v cơ b n u tiên theo chi u ngang và chi u ng chia thành 10 ph n u nhau. Theo hình 3-07, xu t phát t tam giác ng d ng, tìm ư c dài c a o n th ng nh nh t trên thư c hay còn g i là chính xác c a thư c t l . V i t l 1:5000 o n AB= 2 cm trên gi y thì t = 1 m m t t. S ghi trên thư c là dài n m ngang m t t có ơn v là mét. Mu n o dài MN trên b n , t hai u com pa o trùng v i hai i m M, N r i l a cách compa lên thư c t l , sao cho hai u com pa trùng v i m t o n trên thư c. Như v y c s trên thư c t l xiên theo trình t là: Ph n ch n trăm mét d c bên ph i v ch (0) Ph n ch n ch c mét d c bên trái v ch (0) Ph n mét và l mét d c ngay trên c t ng t i v ch (0)
Theo c u t o c a hai lo i thư c t l th ng.ch .chính xác t i 1: 10 ơn v cơ b n, còn thư c t l xiên có chính xác t i 1: 100 ơn v cơ b n. * Máy o dài trên b n : xác nh dài trên b n hi n nay ngư i ta dùng máy o dài. Nguyên lý c u l o máy r t ơn gi n, g m có m t bánh răng truy n chuy n ng n m t chi c tám, chi c kim này có tâm quét gi a các vòng tròn ng tâm v ngay trên m t máy, bán kính và kho ng chia cũng như cách chưa s trên m i vòng tròn, ph thu c vào các lo i t l khác nhau ư c ghi tr c ti p ngay trên m i vòng tròn tương ng v i nó. Khi s d ng, ch c n ưa bánh xe c a máy di ng t u d n cu i ư ng th ng ho c ư ng cong. Căn c vào s c trên b ng d c s c a máy, tuỳ theo t l s bi t ư c dài quãng ư ng c n go. 3.3.1.2. Xác nh dài m t o n trên b n Mu n xác nh dài m t o n th ng trên b n có th dùng com pa o, b m hai u c a o n th ng r i t lên thư c t l , c dư c ngay dài n m ngang tương ng ngoài m t t. Cũng có th dùng com pa do b m tr c li p lên thư c k l m, r i nhân t s o ư c v i m u s t l b n . Trư ng h p bi t to vuông góc c a hai i m u ư ng th ng, có th lính ra dài ư ng th ng ó (gi i bài toán ngh ch). Mu n o dài m t ư ng cong trên b n , ngư i ta thư ng chia ư ng cong ó ra nhi u o n ng n coi như o n th ng, ti n hành o tr c ti p t ng o n r i l y t ng l i. Hi n nay o ư ng cong trên b n thư ng s d ng máy o dài. Khi s d ng ch c n ưa bánh xe c a máy di ng bám sát t u n cu i ư ng cong, tuỳ theo t l b n s c ư c dài quãng ư ng nh o. 3.3.2. Tính d c N u mu n xác nh d c m t cách chính xác c a a hình theo m t hư ng nào ó, nh t là i v i nh ng khu v c có a hình ph c t p thì ph i ti n hành v m t c t a hình theo hư ng ã nh. N i dung ã ư c gi i thi u ph n trên. ti n s d ng, ngư i ta ã v bi u tương quan gi a kho ng cao u và góc ho c d c ư c g i là thư c d c.
Mu n bi t góc d c m t t gi a 2 ư ng ng m c t i 1 nơi nào ó thì o kho ng cách S gi a 2 ư ng ng m c r i t o n S lên bi u theo hư ng tr c ng và c tr s góc d c trên tr c ngang. N u mu n bi t d c m t t tính theo ph n trăm ho c ph n nghìn, cũng o kho ng cách S gi a 2 ư ng ng m c, t o n S lên bi u d c theo hư ng tr c ng r i c tr s d c trên tr c ngang. i = tgα = h/a a = h.cotg α ti n s d ng ngư i ta ch t o ra thư c o d c sau (hình 3-09): Ví d : Trên b n l 1:10.000 có h = 2 m a' = 0,2 cotga 3.3.3. Tính cao Như ta ã nói t i chương 1, các phương tháp bi u di n a hình thì phương pháp bi u di n b ng ư ng ng m c là ưu vi t hơn b i chúng có th xác nh ư c cao b t kỳ c a m t i m nào trên b n , mà các phương pháp khác không có ư c. V y, xác nh cao m t i m trên b n a hình ta ti n hành như sau: Mu n xác nh cao m t i m trên b n ph i d a vào v trí tương ic a i m ó so v i các ư ng ng m c g n nó. Ví d . Trên hình 3-10 kho ng cao u c a ư ng ng m c là lom. i m A n m gi a ư ng ng m c 230 m và ư ng ng m c 240 m. N u coi gi a 2 ư ng ông m c có a hình bi n i u. ây h là kho ng cao u, trong trư ng h p này h = 10 m. Vi c xác nh cao c a i m A r t ơn gi n, b ng cách ta o kho ng cách th c trên b n theo hư ng d c nh t ( ư ng g n như vuông góc) gi a hai ư ng ng m c 230 m và ư ng 240 m i qua i m A. K t qu o ư c 1 ch tương ng chênh cao lo i, sau o ta o t ư ng ng m c 230 m n i m A gi s ư c 0,5 ch tương ng là 5 m. V y cao c a i m A s b ng 230 m + 5 m = 235 m. 3.3.4. Tính di n tích 3.3.4.1. Ý nghĩa o tính di n tích Th c t vi c o tính i n tích trên b n là c n thi t và có ý nghĩa quan tr ng trong
công tác qu n lý t ai, quy ho ch s d ng t, áp ng m c tiêu kinh doanh s n xu t t hi u qu cao nh t. B i o di n tích nh m: -Qu n lý ư c ngu n tài nguyên d t, theo dõi ư c s bi n ng trong s d ng t (bi n ng di n tích r ng). -Làm cơ s quan tr ng cho vi c quy ho ch, l p k ho ch s n xu t Nông Lâm nghi p. - ánh giá ư c giá tr c a tài nguyên t (như nh giá, trao i 3.3.4.2. M t s phương pháp o tính di n tích Trong công tác k thu t nói chung và i u tra quy ho ch r ng nói riêng, thư ng ph i o di n tích m t khu v c trên b n . xác nh ư c di n tích trên b n , ngư i ta thư ng dùng m y phương pháp sau ây:
* Phương pháp hình h c Phương pháp hình h c ư c s d ng cho trư ng h p di n tích con do dư c bao quanh b i nh ng ư ng th ng. Khi ó, chia di n tích thành nh ng hình có d ng cơ b n như tam giác, ch nh t r i ti n hành o các y u t chi u dài c nh và cao c a t ng hình, dùng công th c toán tiên ra di n tích m i hình. Sau ó, c ng di n tích các hình l i em nhân v i bình phương m u s t l b n s ư c di n tích c a khu v c ó ngoài th c a. Ví d : hình 3-11. Chia a giác ABCDEG thành 4 hình tam giác, ti n hành o a1, a2, a3, a4 và h1, h2, h3, h4. -Tính di n tích các hình tam giác G i di n tích ngoài th c a là S thì: Trong ó: n: S hình cơ b n trong a giác M: M u s t l b n * Phương pháp gi i tích Chúng ta bi t t i b t kỳ i m nào trên m t t u có t a . tính di n tích.hình 3- 12 có t a t i các i m 1,2,3,4,5 ta làm như sau: To các nh ta ánh s theo chi u thu n kim ng h , khi ó di n tích ư c tính theo công th c Hay T công th c trên ta cũng có th vi t Ví d : Áp d ng công th c ta có:
2 Thay s vào công th c ta có di n tích a giác trên là 250.000 m * Phương pháp lư i o di n tích Dùng t gi y can có k ô vuông t lên hình c n o, m s ô n m trong hình bi t di n tích m i ô, s tính ư c di n tích c a hình. Khi m ô vùng biên thư ng g p các ô thi u c n ư c lư ng các ô thi u, g n nhau d n thành ô . Trong th c t , thư ng k t h p v i gi y bóng m v i gi y k ly o di n tích trên b n như sau: t gi y bóng m lên b n , can chu vi hình c n o r i em t gi y ã can chu vi hình c n o t lên t gi y k ô ly và ti n hành m ô như n i dung trên. G i t ng s ô m ư c trong hình c n o là N. Di n tích m i ô tương ng ngoài th c a là s thì t ng di n tích toàn khu v c ư c xác nh theo công th c S = N.s N u s' là di n tích m i ô trên gi y thì ta có 2 S = N.s'.M Trong ó: M là m u s t l b n * Phương pháp phân m nh dài Trên t gi y bóng m k các ư ng song song cách u nhau m t o n là d, k các ư ng n m gi a m i d i b ng nét t o n r i t t gi y bóng m ó lên màn hình c n o (hình 3-14). Trên hình 3-14 ti n hành o dài n m gi a m i d i là li G i di n tích m i d i ch n b i chu vi hình c n o là si, có l n tương ương
v i di n tích c a m t hình ch nh t có kích thư c dài, r ng là li và d V y: si = d.li Di n tích hình c n o là: Di n tích tương ng ngoài th c a c a hình c n o là Trong ó: M: M u s t l b n N: Di n tích dư trên gi y t ư c lư ng S': Di n tích khu v c o trên gi y S: Di n tích khu v c o tương ng ngoài th c a * o di n tích b ng máy Máy o di n tích là d ng c áp d ng nguyên t c cơ h c, xác nh di n tích c a m t hình b t kỳ trên bình ho c b n . Ph bi n nh t thư ng dùng là máy o di n tích LASICO. + C u t o c a máy o di n tích Máy g m ba b ph n chính: - tr ng l c (1): Có tác d ng c nh máy khi ti n hành o. -B ph n c s (2): ây là b ph n quan tr ng cho ta k t qu o di n tích. T i
b ph n này có a D chuy n ng và ư c ánh s t 0 n 9. ĩa R chuy n ng cũng ư c ánh d u t 0 n 9, c quay ư c m t vòng thì ĩa D di chuy n ư c m t s . ĩa V ư c c nh và chia thành 10 v ch. -B ph n cánh tay òn (3): Cánh tay òn dài hay ng n nó quy t nh n k t qu o di n tích, nói úng hơn nó nh hư ng tr c ti p n h s P trong công th c tính di n tích + Nguyên lý ho t ng Th c ch t máy o di n tích d a trên nguyên lý cơ h c, o chu vi và suy ra di n tích. xác nh ư c di n tích trên b n ngư i ta ti n hành o chu vi c a hình c n o và ta có th c ư cs c nh nh t n 1/1000 vòng quay c a bánh xe V. Do c u t o như trên nên s c toàn b c a b ph n tính ph i có 4s c như sau: S vòng quay c a bánh xe V ư c th hi n trên ã tròn D: s ph n mư i và s ph n trăm c a m i vòng quay c a bánh xe V, c ngay trên bánh xe V, s ph n nghìn c a m i vòng quay c a bánh xe V, c trên du xích R tr s c là 2547, có nghĩa là 2.547 l n vòng bánh xe quay so v i tư s u. Hình 3 -16. Cách c s trên máy + S d ng máy o di n tích xác nh di n tích m t khu v c nào ó ta ti n hành như sau - t i m c c c a máy ngoài hình v . Khi ch n i m t c c, c n ch n sao cho i m tâm i m c n di chuy n n m tâm c a hình c n o, di chuy n ra m t i m A b t kỳ c a c nh hình c n o c s n1.1. Ti n hành di chuy n u và chính xác trên c nh c a hình theo chi u thu n kim ng h v t i i m A ta c ư c s n1.2. Sau ó t i t i m A và c ư c s n2.l và ti n hành di chuy n theo chi u ngư c kim ng h v i m A và c ư c s n2.2. Sau ó ta tính ư c di n tích hình ta c n o b ng công th c: Di n tích o l n 1: S1 = P.(n1.2 - n1.1) Di n tích o l n 2: S2 = P.(n2.2 - n2.1)
Như v y di n tích c a hình c n o ư c tính b ng công th c: S = (S1 +S2)/2 Trong công th c trên iv i m i dài nh t nh c a tay òn (3) thì tr s P là m t h ng s , g i là giá tr kho ng chia c a máy o di n tích. Cánh tay òn dài hay ng n thì h s P hoàn toàn ph thu c vào nó. N us c th hai là n1.2 nh hơn s c th nh t n thì c n c ng thêm 10.000 ho c b i s là 10.000, tuỳ theo s l n quay c a ĩa tròn D. + Nh ng i u c n chú ý khi s d ng máy o di n tích t ư c k t qu o di n tích v i chính xác cao, trư c khi s d ng, máy ph i ki m nghi m và c n tuân theo nh ng i u chú ý sau: 1 - Khu v c c n xác nh di n tích trên gi y ph i t lên m t b m t th t ph ng 2 - Ch n i m c c cho h p lý, sao cho hai cánh tay òn c a máy o di n tích không t o v i nhau m t góc quá nh ho c m t góc quá l n. 3 - Khi di chuy n kim o c a máy theo ư ng biên c a khu v c ó, c n ưa kim u tay và gi cho kim ch y úng ư ng biên c a khu v c ó. Lưu ý: Khi khu v c o quá l n ta có th chia làm nhi u ph n nh h p lí, ti n hành t c c ngoài o t ng ph n, sau ó tính toán và l y t ng di n tích các hình nh l i, s ư c i n tích c a t ng khu v c. Di n tích tính ư c c a khu v c m i ch là di n tích trên gi y, mu n bi t di n tích c a nó ngoài th c a thì ph i nhân v i bình phương m u s t l b n . 3.3.5. Xác nh lưu v c nư c 3.3.5.1. Ý nghĩa phòng lũ l t, ng th i có nư c tư i cho ng ru ng, hay là công trình thu i n... ta c n p các p nư c thích h p ngăn dòng nư c t o thành h ch a nư c. c bi t b o t n các di tích danh lam th ng c nh như h Ba B , h Thác Bà, duy trì ngu n nư c như h thu i n Hoà Bình... thì v c tr ng r ng phòng h là r t c n thi t. V y xác nh ranh gi i lưu v c giúp cho ta xác nh ư c di n tích r ng phòng h c n b o v và phát tri n. Bên c nh ó giúp cho các nhà nghiên c u có th tính ư c lư ng nư c ch a trong h và ưa ra các d báo dư c m c lên xu ng c a nư c h .
3.3.5.2. Phương pháp xác nh Bên c nh các y u t a hình c n xác nh như dông, khe, sư n, nh thì vi c xác nh y u t lưu v c trên b n a hình có ý nghĩa vô cùng quan tr ng trong lâm nghi p. Ngày nay, vi c quy ho ch các r ng phòng h nói chung, c bi t là r ng phòng h u ngu n nói riêng òi h i m i cán b k sư lâm nghi p c n xác nh ư c lưu v c c a m t khu r ng phòng h . N u chúng ta xác nh chính xác lưu v c thì vi c quy ho ch r ng phòng h có ý nghĩa thi t th c cao ng th i gi m chi phí v tài chính. Th c ch t các d án c a lâm nghi p u quan tâm công tác b o t n, công tác phòng h , chính vì v y h u h t ngư i ta u d a vào các y u t a hình xác nh t m quan tr ng c a các khu v c liên quan n vùng d án. xác nh ư c lưu v c c a m t h nư c (h Thác Bà, h thu i n Hoà Bình, h Núi C c, h Ba B ...), hay m t con p nào ó, chúng ta ph i quan tâm n các y u t a hình Trư c h t, ta ph i xác nh rõ các d ng a hình cơ b n: i núi lòng ch o, dông, khe và yên ng a... chân, sư n, nh. D a vào b n a hình ó ta ti n hành xác nh lưu v c cho m t p nư c hay m t h ch a nư c b ng cách xác nh toàn b di n tích có ư ng t p trung nư c (khe hay trũng máng) v ó Căn c vào các y u t a hình như nh i, dông và sư n i (hình 3-17). 3.3.6. Thi t k ư ng ô tô lâm nghi p 3.3.6.1. Ý nghĩa Trong s n xu t kinh doanh lâm nghi p, vi c thi t k các công trình lăm nghi p ph c v là c n thi t, trong ó công trình ư ng ô tô lâm nghi p là h t s c quan tr ng b i: -Giúp cho chúng ta xác nh ư c tuy n ư ng h p lý ph c v v n chuy n, v n xu t g ti t ki m chi phí và th i gian. -V n chuy n cây gi ng, v t tư ph c v tr ng chăm sóc r ng thu n l i. -Tăng kh năng qu n lý b o v , phòng ch ng cháy r ng. -T o ư ng du l ch sinh thái r ng 3.3.6.2. Phương pháp xác nh xác nh ư c tuy n ư ng ô tô ph c v s n xu t kinh doanh lâm nghi p chúng ta d a trên b n a hình thi t k . Vi c thi t k m b o các bư c sau: Bư c 1: Xác nh i m u và i m cu i (M&N) c a tuy n ư ng trên b n a hình c n thi t k có t l là bao nhiêu? Có kho ng cao u ư ng ng m c là bao nhiêu?
Bư c 2: Tính toán kho ng cách ngoài th c a tương ng trên b n có d c cho phép 5%; 10%... b ng công th c: Trong ó: St: Chi u dài ngoài th c a HAB: Kho ng cao u c a ư ng ng m c A n ư ng ng m c B i%: d c ph n trăm theo yêu c u Bư c 3: Tính kho ng cách ng n nh t tương ng v i S, trên b n mb o d c i% theo yêu c u: Trong ó: sbd: o n ng n nh t trên b n có d c theo yêu c u M: M u s t l b n Bư c 4: Ti n hành v lên b n a hình b ng cách -S d ng compa: m r ng kh u com pa b ng sbd và c nh l i. -Gi nguyên kh u com pa và t m t chân com pa t i v trí M -Ti n hành quay compa (x y ra 3 trư ng h p c t ư ng ng m c k ti p 1 i m ho c 2 i m ho c 3 i m) Lưu ý: Ta luôn ch n hư ng v N. Ví d : Xác nh m t tuy n ư ng ô tô lâm nghi p i t i m P n i m Q, có d c thi t k ≤ 5% trên t b n a hình có t l 1:10.000. Bi t kho ng cao u gi a các ư ng ng m c h = 10 m. gi i ví d này ta ch vi c áp d ng công th c trên theo trình t 4 bư c -Trư c h t ta tìm kho ng cách ngoài th c a St mb o c ≤ 5% -Tính o n ng n nh t trên b n sbd m b o ≤ 5:
-Như v y c ng v i m t o n 2 cm trên b n t l 1/10.000 có d c ≤ 5%. Mu n v lên ta s d ng compa v