§Ò ¸n: Kinh tÕ chÝnh trÞ
L I NÓI Đ UỜ Ầ
Công nghi p hoá- Hi n đ i hoá là con đ ng t t y u ph i ti nệ ệ ạ ườ ấ ế ả ế
hành đ i v i b t c n c nào, nh t là nh ng n c có xu t phát đi m tố ớ ấ ứ ướ ấ ữ ướ ấ ể ừ
n n nông nghi p kém phát tri n mu n xây d ng n n kinh t phát tri nề ệ ể ố ự ề ế ể
hi n đ i.ệ ạ
Hi n nay nhi u n c, nh t là n c đang phát tri n, phát tri nệ ở ề ướ ấ ướ ể ể
công nghi p nông thôn đ c coi là v n đ t t y u có ý nghĩa chi n l cệ ượ ấ ề ấ ế ế ượ
lâu dài. Đ i v i Vi t nam là m t qu c gia l c h u, h n 80% dân s s ngố ớ ệ ộ ố ạ ậ ơ ố ố
nông thôn v i m t c c u kinh t đ c canh thu n nông, năng su t laoở ớ ộ ơ ấ ế ộ ầ ấ
đ ng th p, nhu c u vi c làm r t b c bách. Đ i h i l n IX Đ ng C ngộ ấ ầ ệ ấ ứ ạ ộ ầ ả ộ
s n Vi t nam đã kh ng đ nh tính đúng đ n đ ng l i CNH- HĐH n cả ệ ẳ ị ắ ườ ố ướ
ta, trong đó đ c bi t coi tr ng phát tri n công nghi p nông thôn, t đóặ ệ ọ ể ệ ừ
làm chuy n d ch c c u kinh t th c hi n CNH- HĐH nông nghi p,ể ị ơ ấ ế ự ệ ệ
nông thôn.
T th c ti n và trên c s tham kh o các tài li u, em đã quy t đ nhừ ự ễ ơ ở ả ệ ế ị
t ch n đ tài ự ọ ề “Công nghi p hoá- Hi n hoá nông nghi p nông thôn ệ ệ ệ ở
n c ta. Th c tr ng và gi i phápướ ự ạ ả ” đ nghiên c u.ể ứ
V i đ tài này em mong góp ph n vào nh ng c g ng chungớ ề ầ ữ ố ắ
đáp ng nhu c u nghiên c u tình hình phát tri n công nghi p nông thônứ ầ ứ ể ệ
trong công cu c Công nghi p hoá- Hi n đ i hoá đ t n c.ộ ệ ệ ạ ấ ướ
Ngoài ph n m đ u, k t lu n, đ tài g m 3 ph n:ầ ở ầ ế ậ ề ồ ầ
I I-/ Vai trò c a công nghi p nông thôn trong quá trình Côngủ ệ
nghi p hoá- Hi n đ i hoá nông thôn. ệ ệ ạ
II-/ Th c tr ng công nghi p nông thôn Vi t nam.ự ạ ệ ệ
III-/ Ph ng h ng, m c tiêu và gi i pháp phát tri n công ươ ướ ụ ả ể
nghi p nông thôn Vi t nam đ n năm 2010.ệ ệ ế
SV: NguyÔn Träng NghÜa1
§Ò ¸n: Kinh tÕ chÝnh trÞ
CH NG IƯƠ
VAI TRÒ C A CÔNG NGHI P NÔNG THÔN TRONG QUÁỦ Ệ
TRÌNH CÔNG NGHI P HOÁ- HI N Đ I HOÁ NÔNG THÔNỆ Ệ Ạ
VI T NAM.Ệ
I-/ CÔNG NGHI P NÔNG THÔN TRONG CHUY N D CH C C U KINH TỆ Ể Ị Ơ Ấ Ế
VÀ PHÁT TRI N NÔNG THÔN. Ể
1-/ C c u kinh t nông thôn và công nghi p nông thôn.ơ ấ ế ệ
Trong l ch s và cho đ n nay, c c u kinh t Vi t nam đ c tị ử ế ơ ấ ế ệ ượ ổ
ch c g n li n v i các ngành ngh và lãnh th nh sau:ứ ắ ề ớ ề ổ ư
(1) Làng xã thu n nông.ầ
(2) Làng nông nghi p, kiêm thêm ngh ph .ệ ề ụ
(3) Làng chuyên các ngành ngh truy n th ng (Làng g m s , làngề ề ố ố ứ
d t…)ệ
(4) Làng ngh m i hình thành (ven đô th , ven tr c đ ng giaoề ớ ị ụ ườ
thông ).
(5) Các c s và doanh nghi p phi nông nghi p (trang tr i, xí nghi pơ ở ệ ệ ạ ệ
phi
nông nghi p các th tr n, th t ).ệ ở ị ấ ị ứ
(6) Các xí nghi p công th ng nghi p d ch v c a t nh (quy mô nh )ệ ươ ệ ị ụ ủ ỉ ỏ
SV: NguyÔn Träng NghÜa2
§Ò ¸n: Kinh tÕ chÝnh trÞ
(7) Các xí nghi p công th ng nghi p d ch v c a Trung ng đ tệ ươ ệ ị ụ ủ ươ ặ
t i ạ
đ a bàn t nh và các thành ph (Quy mô l n).ị ỉ ố ớ
Trong c c u kinh t hi n t i Vi t nam, có m t th c th baoơ ấ ế ệ ạ ở ệ ộ ự ể
g m các ho t đ ng phi nông nghi p nông thôn v i ph m vi tr i r ngồ ạ ộ ệ ở ớ ạ ả ộ
t các d ng hình t ch c ho t đ ng kinh t t (2) đ n (5) đ c quyừ ạ ổ ứ ạ ộ ế ừ ế ượ
c là các d ng ho t đ ng công nghi p nông thôn.ướ ạ ạ ộ ệ
2-/ Vai trò công nghi p nông thôn trong chuy n d ch c c u kinh tệ ể ị ơ ấ ế
và th c hi n công nghi p hoá.ự ệ ệ
- Công nghi p nông thôn là m t b ph n c a công nghi p v i cácệ ộ ộ ậ ủ ệ ớ
trình đ khác nhau, phân b nông thôn, g n li n v i s phát tri nộ ổ ở ắ ề ớ ự ể
kinh t xã h i nông thôn, bao g m nhi u ngành ngh , đan xenế ộ ở ồ ề ề
ch t ch v i .ặ ẽ ớ
- Kinh t nônhg thôn, nh t là s n xu t nông nghi p. Công nghi p nôngế ấ ả ấ ệ ệ
hôn không ph i là toàn b các ho t đ ng phi nông nghi p ho c bó h pả ộ ạ ộ ệ ặ ẹ
trong các ti u th công nghi p nông thôn mà bao g m b ph n s nể ủ ệ ở ồ ộ ậ ả
xu t công nghi p và các d ch v có tính ch t công nghi p.ấ ệ ị ụ ấ ệ
- Công nghi p nông thôn có vai trò ngày càng to l n, hi n đang thu hútệ ớ ệ
60% t ng s lao đ ng và t o ra kho ng 40% giá tr t ng s n l ng c aổ ố ộ ạ ả ị ổ ả ượ ủ
ti u th công nghi p trong c n c. Công nghi p nông thôn thúc đ y sể ủ ệ ả ướ ệ ẩ ự
.
SV: NguyÔn Träng NghÜa3
§Ò ¸n: Kinh tÕ chÝnh trÞ
- Hình thành hoàn thi n và m r ng th tr ng, góp ph n nâng cao trìnhệ ở ộ ị ườ ầ
đ k thu t, m r ng quy mô c a quá trình s n xu t và tái s n xu t kinhộ ỹ ậ ở ộ ủ ả ấ ả ấ
t nông thôn. công nghi p nông thôn g n ch t ch v i s phát tri n kinhế ệ ắ ặ ẽ ớ ự ể
t xã h i nông thôn, nó có tác đ ng đ n s n xu t nông nghi p c đ uế ộ ộ ế ả ấ ệ ở ả ầ
vào l n đ u ra trong s n xu t nông nghi p.ẫ ầ ả ấ ệ
* Nh ng thách th c đ i v i nông nghi p Vi t nam trong quáữ ứ ố ớ ệ ệ
trình phát tri n.ể
- Hi n nay khu v c nông thôn v n đang tình tr ng xu t phát th pệ ự ẫ ở ạ ấ ấ
khi chuy n sang giai đo n m i: GDP t nông nghi p ch chi m 30%ể ạ ớ ừ ệ ỉ ế
t ng s n ph m qu c n i, thu nh p bình quân m t lao đ ng trên thángổ ả ẩ ố ộ ậ ộ ộ
kho ng 100.000đ th p h n r t nhi u so v i thành th . Thêm vào đó tìnhả ấ ơ ấ ề ớ ị
tr ng phân hoá l n gi a các khu v c thu n nông và phi thu n nông.ạ ớ ữ ự ầ ầ
- Khu v c nông thôn t l ng i nghèo quá l n: thành th s h nghèoự ỷ ệ ườ ớ ị ố ộ
đói kho ng 2,4% còn nông thôn 35- 40%, đ c bi t vùng cao, vùng xa.ả ặ ệ
- S phát tri n không đ ng đ u gi a các khu v c nông thôn: Đ ngự ể ồ ề ữ ự ồ
b ng sông C u Long, mi n đông Nam B , đ ng b ng sông H ng là baằ ử ề ộ ồ ằ ồ
khu v c t ng đ i phát tri n, còn l i khu v c ch m phát tri n.ự ươ ố ể ạ ự ậ ể
- S bùng n ngành ngh nông thôn v i v n đ môi tr ng sinhự ổ ề ở ớ ấ ề ườ
thái.
- V n đ t l th t nghi p cao nông thôn lên t i 15%.ấ ề ỷ ệ ấ ệ ở ớ
* Nh ng đi u ki n ti n đ cho công nghi p hoá nông thôn.ữ ề ệ ề ề ệ
- Quá trình phân công lao đ ng trong nông thôn ph i th c s chuy nộ ả ự ự ể
đ i m nh m theo h ng gi i ngh nào làm ngh đó, không nên quáổ ạ ẽ ướ ỏ ề ề
SV: NguyÔn Träng NghÜa4
§Ò ¸n: Kinh tÕ chÝnh trÞ
ph thu c vào ngh nghi p thu n nông. Mu n v y c n có th ch choụ ộ ề ệ ầ ố ậ ầ ể ế
t n t i th tr ng trao đ i, chuy n nh ng ru ng đ t và th tr ng laoồ ạ ị ườ ổ ể ượ ộ ấ ị ườ
đ ng ộ
nông thôn.ở
- Năng su t lao đ ng trong nông nghi p ph i đ cao đ nuôi s ng sấ ộ ệ ả ủ ể ố ố
ng i không có vi c làm nông nghi p.ườ ệ ệ
- Ph i có các trung tâm ngành ngh m i(phi nông nghi p), th ng m iả ề ớ ệ ươ ạ
d ch v đ c m ra v i thu nh p cao h n s n xu t nông nghi p đ thuị ụ ượ ở ớ ậ ơ ả ấ ệ ể
hút lao đ ng nông nghi p.ộ ệ
- Văn hoá, tâm lý, t p quán c a nông dân đ a ph ng ph i phù h p,ậ ủ ị ươ ả ợ
thu n l i cho vi c di chuy n ngành ngh , chuy n đ i lao đ ng.ậ ợ ệ ể ề ể ổ ộ
CH NG IIƯƠ
TH C TR NG CÔNG NGHI P NÔNG THÔN VI T NAMỰ Ạ Ệ Ệ
I-/ TH C TR NG CÔNG NGHI P NÔNG THÔN- ĐÁNH GIÁ T NG QUÁT.Ự Ạ Ệ Ổ
- Công nghi p nông thôn đã có s chuy n bi n tích c c th c s , sệ ự ể ế ự ự ự ự
qu n lý x c ng gò bó tr c đây đã đ c xoá b v c b n nh ng chả ơ ứ ướ ượ ỏ ề ơ ả ữ ủ
tr ng, chính sách hoá đ i s ng kinh t đã d n d n th m vào m i ng iươ ờ ố ế ầ ầ ấ ỗ ườ
dân, c c u v n đ u t nông thôn đã chuy n theo h ng giành choơ ấ ố ầ ư ỏ ể ướ
s n xu t công nghi p và ti u th công nghi p nhi u h n. ả ấ ệ ể ủ ệ ề ơ
SV: NguyÔn Träng NghÜa5