ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN CỦ CHI
TRƯỜNG TRUNG CẤP NGHỀ CỦ CHI
GIÁO TRÌNH
MÔN HỌC/MÔ ĐUN: LẬP TRÌNH CĂN BẢN
NGÀNH/NGHỀ: KỸ THUẬT SỮA CHỮA & LẮP RÁP MÁY TÍNH
TRÌNH ĐỘ: TRUNG CẤP
Ban hành kèm theo Quyết định số: 89/QĐ-TCN ngày 15 tháng 08 năm 2024
của Hiệu trưởng Trường Trung cấp nghề Củ Chi
Củ Chi, năm 2024
Tuyên bố bản quyền:
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép dùng
nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu
lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.
Li gii thiu
Giáo trình là một trong ba yếu t quyết định chất lượng dạy nghề. Nhm đảm bảo tính
thng nhất trong quản l và thc hiện chương trình giáo trình trong thi gian tới tại
trưng Trung cấp nghề Củ Chi, để tng bước nâng cao chất lượng đào tạo.
Giáo trình “Lập trình căn bản” được biên soạn theo đơn vị bài học. Nội dung của
giáo trình được nhóm biên soạn, xây dng da trên cơ s chi tiết hóa chương trình môn
học “Lập trình căn bản” trình độ trung cấp nghề, đồng thi có s tham khảo các tài liệu,
cập nhật các nội dung mới và nhng kinh nghiệm thc tế giảng dạy.
Nội dung chính của giáo trình được chia thành 06 bài, bao gồm các nội dung:
• Bài 1: Tổng quan ng lập trình
• Bài 2: Các thành phần cơ bản của ngôn ng lập trình
• Bài 3: Các cấu trúc điều khiển
• Bài 4: Hàm và thủ tục
• Bài 5: D liệu kiểu tập hợp, mảng và bản ghi
• Bài 6: D liệu kiểu chuỗi
Giáo trình môn học “Lập trình căn bản” được dùng làm tài liệu giảng dạy và học tập
cho giáo viên và học sinh sinh viên nghề lắp ráp cài đặt & sa cha máy tính tại trưng
Trung cấp nghề Củ Chi, cng như mọi đi tượng quan tâm đến lnh vc nghề máy tính.
Tác giả biên soạn giáo trình “Lập trình căn bản” xin chân thành cảm ơn nhng kiến
góp đánh giá vô cùng qu giá của các đồng nghiệp, và nhng kiến phản biện khoa
học của các Nhà giáo, các nhà quản l và các Doanh nghiệp trong Hội đồng nghiệm thu
giáo trình, để cun giáo trình “Lập trình căn bản” được hoàn thiện ra mắt phục vụ cho
quá trình dạy và học.
…………., ngày … tháng … năm 2024
Tham gia biên soạn
MỤC LỤC
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN NGÔN NGỮ LẬP TRÌNH 1
1. Mục tiêu: ..................................................................................................................... 1
2. Nội dung: ..................................................................................................................... 1
2.1 Giới thiệu các khái niệm cơ bản về lập trình: ........................................................... 1
2.2 Giới thiệu lịch sử phát triển và ứng dụng của ngôn ng lập trình: ........................... 1
2.3 Làm quen môi trưng phát triển phần mềm: ............................................................ 3
2.4 Sử dụng s trợ giúp t help file về cú pháp lệnh, về cú pháp hàm, các chương trình
mẫu: ................................................................................................................................. 5
CHƯƠNG 2. CÁC THÀNH PHẦN CƠ BẢN CỦA NGÔN NGỮ LẬP TRÌNH 9
Giới thiệu ......................................................................................................................... 9
1. Mục tiêu: ..................................................................................................................... 9
2. Nội dung: ..................................................................................................................... 9
2.1. Hệ thng t khóa và kí hiệu được dùng trong ngôn ng lập trình: .......................... 9
2.2. Các kiểu d liệu cơ bản: kiểu s, k t, chuỗi, ... .................................................. 24
2.3 Hng, biến, hàm, các phép toán và biểu thức ......................................................... 27
2.4 Các lệnh, khi lệnh: ................................................................................................ 35
2.5 Thc thi chương trình, nhập d liệu, nhận kết quả ................................................. 36
CHƯƠNG 3. CÁC CẤU TRÚC ĐIỀU KHIỂN 38
1. Mục tiêu: ................................................................................................................... 38
2. Nội dung chương: ...................................................................................................... 38
2.1 Khái niệm về lệnh cấu trúc ..................................................................................... 38
2.2 Các lệnh cấu trúc la chọn ...................................................................................... 38
2.3 Các câu lệnh lặp ...................................................................................................... 44
2.4 Các lệnh chuyển điều khiển .................................................................................... 49
2.5 Kết hợp các cấu trúc điều khiển trong chương trình ............................................... 49
2.6 Kiểm tra ................................................................................................................... 50
BÀI TẬP ....................................................................................................................... 52
CHƯƠNG 4. HÀM VÀ THỦ TỤC 54
1. Mục tiêu: ................................................................................................................... 54
2. Nội dung: ................................................................................................................... 54
2.1 Khái niệm chương trình con ................................................................................... 54
2.2 Cấu trúc chương trình có sử dụng chương trình con .............................................. 55
2.3 Các hàm và thủ tục trong ngôn ng lập trình ......................................................... 61
2.4 Tham trị và tham biến ............................................................................................. 61
2.5 Biến toàn cục và biến địa phương .......................................................................... 63
2.6 Kiểm tra .................................................................................................................. 67
BÀI TẬP ....................................................................................................................... 67
CHƯƠNG 5. DỮ LIỆU KIỂU TẬP HỢP, MẢNG VÀ BẢN GHI 69
1. Mục tiêu: ................................................................................................................... 69
2. Nội dung: ................................................................................................................... 69
2.1 Kiểu tập hợp, các phép toán trên tập hợp ................................................................ 69
2.2 Khái niệm mảng, khai báo mảng, gán giá trị .......................................................... 74
2.3 Mảng nhiều chiều ................................................................................................... 76
2.4 Kiểu bản ghi ........................................................................................................... 78
2.5 Kiểm tra .................................................................................................................. 80
BÀI TẬP ....................................................................................................................... 81
CHƯƠNG 6. DỮ LIỆU KIỂU CHUỖI 82
1. Mục tiêu: ................................................................................................................... 82
2. Nội dung: ................................................................................................................... 82
2.1 Khai báo và các phép toán ...................................................................................... 82
2.2 Nhập, xuất chuỗi ..................................................................................................... 84
2.3 Các hàm làm việc với chuỗi ................................................................................... 85
2.4 Kiểm tra .................................................................................................................. 90
BÀI TẬP ....................................................................................................................... 90
Tài liệu cần tham khảo: ................................................................................................. 90
CHƯƠNG TRÌNH MÔN HỌC
(Kèm theo Thông tư số: 03/2017/TT-BLĐXH ngày 01/03/2017
Của Bộ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội)
Tên môn học: LẬP TRÌNH CĂN BẢN
Mã số môn học: MH 11
Thi gian môn học: 45 gi (Lý thuyết: 15 giờ; Thực hành: 27 giờ; Kiểm tra: 3 giờ)
I.
VỊ TRÍ, TÍNH CHẤT MÔN HỌC:
-
Vị trí: Môn học được b trí sau khi học sinh học xong các môn học chung, tin văn
phòng.
-
Tính chất: Là môn học lý thuyết cơ s nghề bắt buộc.
II.
MỤC TIÊU MÔN HỌC: Về kiến thức:
-
Trình bày được khái niệm về lập trình máy tính;
-
Mô tả được ngôn ng lập trình: cú pháp, công dụng của các câu lệnh;
-
Phân tích được chương trình: xác định nhiệm vụ chương trình;
-
Thc hiện được các thao tác trong môi trưng phát triển phần mềm: biên tập
chương trình, sử dụng các công cụ, điều khiển, thc đơn lệnh trợ giúp, gỡ ri, bẫy lỗi,...
-
Mô tả được bài toàn thc tiễn vào máy tính, d liệu vào, d liệu ra, xử lí mã nguồn.
Về kỹ năng:
-
Thc hành viết chương trình t căn bản đến bài toàn thc tiễn;
-
Phân tích bài toán, xác định rõ d liệu vào-ra và xử lí mã nguồn;
-
Tìm lỗi, xử lí lỗi, đọc các thông báo của trình biên dịch;
-
Thao tác sử dụng các chức năng của trình biên dịch;
-
Kỹ năng sử dụng máy tính thành thạo hơn.
Về năng lực tự chủ và trách nhim:
-
Rèn luyện lòng yêu nghề, tư thế tác phong công nghiệp , tính kiên trì, sáng tạo
trong công việc, trao đổi học hỏi bạn bè, làm việc nhóm, trách nhiệm với môn học, nội
quy thc hành, khả năng t tìm hiểu.
-
Rèn luyện trách nhiệm t học, t tìm hiểu thêm về môn học.
-
Thc hiện an toàn sử dụng máy tính, điện, trách nhiệm với trang thiết bị phòng học.
-
B trí làm việc khoa học đảm bảo an toàn cho ngưi và phương tiện học tập.