Giáo trình Lập trình cơ sở dữ liệu: Phần 1 - ĐH Sư phạm kỹ thuật Nam Định

Chia sẻ: Ermintrudetran Ermintrudetran | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:135

Thêm vào BST

Báo xấu

49
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo trình Lập trình cơ sở dữ liệu: Phần 1 cung cấp cho người học những kiến thức như: Tìm hiểu môi trường .NET và Visual Basic.NET; Cơ sở lập trình trong Visual Basic.NET; Lập trình hướng đối tượng; Làm việc với các điều khiển; Tạo lập cơ sở dữ liệu;...Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình Lập trình cơ sở dữ liệu: Phần 1 - ĐH Sư phạm kỹ thuật Nam Định

MỤC LỤC MỤC LỤC ........................................................................................................................ 1 Chương 1. Tìm hiểu môi trường .NET và Visual Basic.NET ...................................... 6 2. Các thành phần của MicroSoft .NET framework .................................................... 6 3. Tìm hiểu về Metadata .................................................................................................. 7 4. Tìm hiểu về Common Language Runtime- CRL ...................................................... 8 5. Tổ chức thư viện đối tượng bằng không gian tên (namespaces) ............................. 8 6. Tìm hiểu mã IL của .NET ......................................................................................... 10 7. Đóng gói chương trình .NET trong gói Assembly ................................................... 11 8. Giới thiệu Visual Studio.NET ................................................................................... 11 8.1. Môi trường phát triển Visual studio.NET ............................................................. 11 8.2. Khởi động Visual studio.NET .............................................................................. 11 8.3. Mở một dự án mới của Visual Basic .................................................................... 12 8.4. Mở một dự án cụ thể ............................................................................................. 13 8.5. Dự án (Project) và giải pháp (Solutions) .............................................................. 14 8.6. Các công cụ của Visual Studio.NET .................................................................... 14 8.6.1 Thanh tiêu đề (Title Bar) .................................................................................... 15 8.6.2 Thanh thực đơn (Menu Bar) ............................................................................... 15 8.6.3 Thanh công cụ (Tool Bar):.................................................................................. 15 8.6.4 Hộp công cụ (ToolBox) ...................................................................................... 16 8.7. Bộ thiết kế Windows Forms Designer .................................................................. 16 8.8. Chạy một chương trình Visual Basic ................................................................... 16 8.9. Cửa sổ thuộc tính Properties ................................................................................. 16 8.10. Thoát khỏi Visual Studio.NET ........................................................................... 17 Chương 2. Cơ sở lập trình trong Visual Basic.NET ............................................18 2.1. Kiểu dữ liệu cơ sở .................................................................................................... 18 2.2. Khai báo biến .......................................................................................................... 18 2.2.1. Khai báo nhiều biến .......................................................................................... 18 2.2.1. Phạm vi hoạt động của biến .............................................................................. 19 2.3. Khai báo hằng (Constants)..................................................................................... 19 2.4. Toán tử ..................................................................................................................... 20 2.4.1. Toán tử số học.................................................................................................... 20 2.4.1. Toán tử so sánh .................................................................................................. 20 2.4.2. Toán tử gán ........................................................................................................ 20 2.5. Một số hàm chuẩn ................................................................................................... 21 2.5.1 Hàm đại số .......................................................................................................... 21 2.5.2 Hàm thời gian ..................................................................................................... 22 2.6. Quy ước viết lệnh .................................................................................................... 23 2.6.1. Viết lời chú thích ............................................................................................... 23 2.6.2. Ngăn cách các câu lệnh trên một dòng .............................................................. 23 1
2.6.3. Kéo dài câu lệnh trên hai dòng........................................................................... 23 2.7. Lệnh IF…THEN ..................................................................................................... 24 2.8. Câu lệnh Select ...Case ............................................................................................ 25 2.9. Vòng lặp ................................................................................................................... 26 2.9.1.Lệnh lặp For ... Next ........................................................................................... 26 2.9.2. Vòng lặp không xác định ................................................................................... 26 2.10. Phương thức Console.Read và Console.Readln ................................................. 27 2.11. Phương thức Console.Write và phương thức Console.Writeline ..................... 27 2.12. Chương trình con .................................................................................................. 28 2.12.1. Các thủ tục và hàm do người dùng xác định .................................................... 28 2.12.2. Khai báo thủ tục và hàm .................................................................................. 28 1.12.3. Lời gọi thủ tục, hàm ......................................................................................... 29 2.12.4. Thoát khỏi thủ tục / hàm .................................................................................. 30 2.12.5 Tham số và việc truyền tham số cho chương trình con .................................... 30 2.12.6. Biến địa phương/biến toàn cục ........................................................................ 32 2.13. Kiểu mảng (Array) ................................................................................................ 34 2.14. Kiểu dữ liệu do người dùng tự định nghĩa .......................................................... 34 2.15. Lớp Collections ...................................................................................................... 35 2.16. Bẫy lỗi ..................................................................................................................... 35 Chương 3. Lập trình hướng đối tượng ................................................................. 37 3.1. Tạo một lớp (Class) mới ......................................................................................... 37 3.2. Lớp và không gian tên (namespace) ...................................................................... 37 3.3. Khai báo phương thức (Methods) ......................................................................... 38 3.4. Khai báo thuộc tính (Properties) ........................................................................... 40 3.5. Thuộc tính kiểu ReadOnly và WriteOnly ............................................................. 41 2.6. Thuộc tính ngầm định (Default Property) ............................................................ 41 3.6. Định nghĩa chồng phương thức (Overloading method)....................................... 42 3.7. Vòng đời của đối tượng (Object Lifecycle) ........................................................... 43 3.8. Thừa kế .................................................................................................................... 45 3.9. Các thành phầ n dùng chung của class .................................................................. 49 3.10. Biến dùng chung (Shared variable) ..................................................................... 50 3.11. Biến toàn cục (Global variable) ........................................................................... 51 3.12. Sinh sự kiện (Raising Event) để xử lý trong một Project khác ......................... 52 3.13. Sử du ̣ng mô ̣t số lớp đố i tươ ̣ng dưṇ g sẵn ............................................................. 54 3.13.1. Làm việc với Clipboard ................................................................................... 54 3.13.2. Lấ y thông tin về thời gian hê ̣ thố ng ................................................................. 55 3.13.3. Lấ y thông tin hê ̣ thố ng ..................................................................................... 56 3.13.4. Chơi nha ̣c ......................................................................................................... 56 2
3.13.5. Sử du ̣ng chuô ̣t .................................................................................................. 57 3.13.6. Sử du ̣ng bàn phim ́ ............................................................................................ 57 Chương 4. Làm việc với các điều khiển ................................................................58 4.1. Một số thao tác với các điều khiển ........................................................................ 58 4.1.1. Đưa điều khiển vào biểu mẫu (form) ................................................................. 58 4.1.2. Chọn một đối tượng trên Form .......................................................................... 58 4.1.3 Di chuyển đối tượng ........................................................................................... 58 4.1.4 Hiệu chỉnh kích thước đối tượng ........................................................................ 58 4.1.5. .Khoá các điều khiển (locked Điều khiển) ......................................................... 59 4.1.6. Thứ tự tab (Tab Order) của các điều khiển ........................................................ 59 4.2. Điều khiển, thuộc tính, phương thức và sự kiện .................................................. 60 4.2.1. Điều khiển (đối tượng) ....................................................................................... 60 4.2.2. Thuộc tính .......................................................................................................... 60 4.2.3. Phương thức ....................................................... Error! Bookmark not defined. 4.2.4. Sự kiện ............................................................................................................... 60 4.2.5. Mối quan hệ giữa phương thức, thuộc tính và sự kiện ..... Error! Bookmark not defined. 4.3. Mảng điều khiển (Arrays Control)........................................................................ 61 4.4. Tự động thay đổ i kích thước và định chỗ (positioning) ..................................... 63 4.5. Một số điều khiển thông dụng ............................................................................... 68 4.5.2. Textbox .............................................................................................................. 68 4.5.3. Label .................................................................................................................. 69 4.5.4. Button................................................................................................................. 71 Ví dụ sử dụng điều khiển textbox, button ................................................................... 71 4.5.5. Điều khiển Checkbox và Radiobutton ............................................................... 73 4.5.6. Điều khiển DateTimePicker............................................................................... 75 4.5.6. Forms ................................................................................................................. 82 4.6.1. Chọn Form khởi động (Startup Form) ............................................................... 84 4.6.2. Quy định vị trí ban đầu của form ....................................................................... 85 4.6.3. Thiết lập kiểu đường biên của Form .................................................................. 85 4.7. Hô ̣p thông báo (Message box) ................................................................................ 87 4.8. Các hộp thoại thông dụng ...................................................................................... 89 4.8.1. Điề u khiể n hô ̣p thoa ̣i Open ................................................................................ 90 4.8.2. Điề u khiể n hô ̣p thoa ̣i Save ................................................................................. 92 4.8.3. Điề u khiể n hô ̣p thoa ̣i Font ................................................................................. 93 4.8.4. Điề u khiể n hô ̣p thoa ̣i Color ................................................................................ 95 4.9. Điều khiển Splitter .................................................................................................. 96 4.10. Các điều khiển Providers ..................................................................................... 98 4.10.1. Điều khiển HelpProvider và ToolTip .............................................................. 98 4.10.2. Điều khiển ErrorProvider................................................................................. 99 4.11. Menus ................................................................................................................... 101 4.12. MDI Forms ................................................................ Error! Bookmark not defined. 4.13. Toolbars ............................................................................................................... 107 3
4.14. ListBox ................................................................................................................... 75 4.15. ComboBox.............................................................................................................. 79 Chương 5. Tạo lập cơ sở dữ liệu ........................................................................ 111 5.1. Tạo cơ sở dữ liệu Access ....................................................................................... 111 5.1.1. Tạo cơ sở dữ liệu .............................................................................................. 111 5.1.2. Tạo bảng ........................................................................................................... 112 5.1.3. Tạo mối quan hệ giữa các bảng ....................................................................... 115 5.1.4. Tạo Queries ...................................................................................................... 117 5.2. Tạo cơ sở dữ liệu sử dụng MicroSoft SQL Server Managemant Studio .......... 119 5.2.1. Tạo cơ sở dữ liệu .............................................................................................. 119 5.2.3. Tạo Query ........................................................................................................ 125 5.2.5. Thêm ràng buô ̣c cho bảng ................................................................................ 129 5.2.6. Thêm dữ liệu vào bảng..................................................................................... 129 5.2.7. Tạo views ......................................................................................................... 130 5.2.8. Thủ tục lưu trữ (Stored Procedure) .................................................................. 132 5.2.9. Trigger và thông báo sự kiện ........................................................................... 133 5.2.10. Giao dịch (Transaction) ................................................................................. 134 2.5.11. Bảo mật và quyền sở hữu ............................................................................... 134 Chương 6. Giới thiệu ADO.NET......................................................................... 136 6.1. Kiến trúc ADO.NET ............................................................................................. 136 6.2. Truy xuất dữ liệu với SQL Server Provider ....................................................... 137 6.2.1. Đối tượng kết nối SQLConnection .................................................................. 137 6.2.2. Thực thi lệnh SQL với SqlCommand .............................................................. 141 6.2.3. Truyền tham số với SqlParameter .................................................................... 147 6.2.4. Đọc dữ liệu với DataReader ............................................................................. 148 6.2.5. Tương tác dữ liệu với SQLDataAdapter .......................................................... 149 6.3. Các đối tượng dữ liệu ............................................................................................ 154 6.3.1. DataSet ............................................................................................................. 154 6.3.2. DataTable ......................................................................................................... 155 6.3.3. BindingSource .................................................................................................. 157 6.3.4. DataColumn ..................................................................................................... 157 6.3.5. DataRow........................................................................................................... 158 6.3.6. DataRelation..................................................................................................... 159 6.4. Các đối tượng trình diễn dữ liệu .......................................................................... 159 6.4.1. DataView ......................................................................................................... 159 6.4.2. DataGridView .................................................................................................. 160 6.5. Ràng buộc dữ liệu (Binding) với các điều khiển................................................. 161 Chương 7. Tạo báo cáo bằng Crystal report ..................................................... 163 7.1. Thiết kế báo cáo..................................................................................................... 163 7.2. Xem báo cáo ........................................................................................................... 172 7.3. Sử dụng các đối tượng của báo cáo ..................................................................... 174 7.3.1. Các đối tượng trên báo cáo .............................................................................. 174 4
7.3.2. Định dạng chuỗi ký tự ..................................................................................... 175 7.3.3. Sử dụng công cụ Formula Editor ..................................................................... 176 7.4. Sắp xếp và nhóm dữ liệu ...................................................................................... 177 7.4.1. Sắp xếp các bản ghi ......................................................................................... 177 7.4.2. Nhóm các bản ghi ............................................................................................ 178 7.5. Trình bày báo cáo phân cấp................................................................................. 180 7.6. Tổng hợp dữ liệu ................................................................................................... 180 7.7. Sử dụng tham số và công thức ............................................................................. 181 7.8. Đóng gói Project và report ................................................................................... 183 Chương 8. Phân phối và đóng gói ứng dụng Visual Basic.NET .......................188 8.1. Lập kế hoạch triển khai đóng gói dự án ............................................................. 188 8.2. Các cách đóng gói và triển khai ứng dụng khác nhau....................................... 188 8.3. Tạo dự án Deployment ......................................................................................... 189 8.3.1. Sử dụng trình Setup Winzard........................................................................... 191 8.3.2. Tạo dự án đóng gói sử dụng mẫu Setup Winzard ............................................ 193 8.4. Tùy biến các lựa chọn đóng gói ........................................................................... 193 8.4.1. Cấu hình các thiết lập....................................................................................... 193 8.4.2. Tạo shortcut cho ứng dụng cài đặt ................................................................... 195 8.4.3. Thiết lập tên công ty và phiên bản chương trình ............................................. 195 7.4.4. Đặt các thuộc tính cho gói ứng dụng ............................................................... 197 8.5. Biên dịch và đóng gói dự án – kiểm tra việc cài đặt .......................................... 197 8.6. Tìm hiều các file Setup và gỡ chương trình ........................................................ 200 8.6.1. Kiểm tra file cài đặt ......................................................................................... 200 8.6.2. Tháo gỡ chương trình ...................................................................................... 201 5
Chương 1. Tìm hiểu môi trường .NET và Visual Basic.NET 1. Giới thiệu về .NET Framework .NET được phát triển từ đầu năm 1998, lúc đầu có tên là Next Generation Windows Services (NGWS). Nó là hạ tầng cơ bản được chuẩn hoá, độc lập với ngôn ngữ lập trình, cho phép ta xây dựng, tích hợp, biên dịch, triển khai, chạy các dịch vụ Web, XML, tiện ích hay thực hiện chương trình đa cấu trúc (phát triển bằng các ngôn ngữ lập trình hỗ trợ .NET) trên hệ điều hành có cài đặt .NET Framework. Nó sẽ trở thành một phần của MicroSoft Windows và sẽ được xuất qua các platform khác, có thể ngay cả Unix. Mô hình ứng dụng của .NET Framework 2. Các thành phần của MicroSoft .NET framework Các phần chính của Microsoft.NET Framework: 6
.NET Framework bao gồm 2 phần chính là Common Language Runtime (CLR), và .NET Framework Class Library (FCL). CLR là thành phần chính của .NET Framework, quản lý mã có thể thực thi của chương trình, quản lý các tiến trình, quản lý tiểu trình (Threading), quản lý bộ nhớ, cung cấp dịch vụ để biên dịch, tích hợp và tác vụ truy nhập từ xa (Remoting) FCL bao gồm tất cả các dịch vụ giao tiếp người sử dụng, điều khiển, truy cập dữ liệu, XML, Threading, bảo mật 3. Tìm hiểu về Metadata Metadata là một thuật ngữ mà người lập trình sử dụng dùng để mô tả dữ liệu về dữ liệu. Môi trường .NET sử dụng Metadata để mô tả những đối tượng, các gói assembly, dữ liệu ADO.NET. Nét đặc trưng của môi trường .NET là những đối tượng có thể tự mô tả. Một chương trình có thể truy vấn thông tin về một đối tượng để xác định phương thức, thuộc tính, trường mà đối tượng sẵn sàng hỗ trợ cho chương trình sử dụng. .NET có một file đặc biệt gọi là assembly sử dụng metadata để mô tả thông tin về những lớp mà ứng dụng cung cấp và những thành phần mà ứng dụng sử dụng (như các file dữ liê ̣u), XML định nghĩa metadata, metadata định nghĩa các dữ liệu khác. 7
4. Tìm hiểu về Common Language Runtime- CRL Môi trường .NET được xây dựng dựa trên hai nền tảng mạnh và độc lập về ngôn ngữ với thư viện runtime, đó là thư viện thực thi ngôn ngữ chung (Common Language Runtime- CLR) và thư viện lớp (Class Libraries). Vì những thư viện này độc lập với ngôn ngữ, một lập trình viên Visual Basic.NET có cùng một tập hợp hàm, lớp, thủ tục để sử dụng như một lập trình viên C# hay C++.NET. Mọi ngôn ngữ lập trình đều được biên dich ̣ ra ngôn ngữ trung gian Microsoft Intermediate Language (IL) nhờ bắt buộc mọi ngôn ngữ đều phải dùng cùng các kiểu dữ liệu chung (gọi là Common Type System). Vì vậy, cho phép các ngôn ngữ có thể hợp tác nhau một cách thông suốt. Tức là trong .NET, các chương trình VB.NET có thể kế thừa các chương trình C# và ngược lại một cách hoàn toàn tự nhiên. 5. Tổ chức thư viện đối tượng bằng không gian tên (namespaces) Trong môi trường lập trình hướng đối tượng, người lập trình thường sử dụng các lớp để mô tả đối tượng. Để tổ chức các lớp tốt hơn và để đơn giản, người lập trình thường nhóm các lớp vào trong thư viện lớp. Thông thường, các lớp trong thư viện lớp sẽ liên hệ với nhau để xử lý một nhiệm vụ nào đó. Khi số lớp trong một thư viện tăng lên, khả năng xung đột tên rất dễ xảy ra. Để giảm bớt xung đột tên tiềm ẩn có thể xảy ra, lập trình viên lên sử dụng không gian tên (namespaces) để tổ chức các lớp đối tượng. Namespaces là một cách đặt tên để giúp sắp đặt các lớp ta dùng trong chương trình một cách thứ tự để thuận lợi cho việc tìm kiếm chúng. Tất cả mã chương trình trong .NET, viết bằng Visual Basic.NET, C# hay ngôn ngữ nào khác, đều được chứa trong các namespace. Điểm này cũng áp dụng cho thư viện lớp của .NET. Chẳng hạn, các lớp của WinForms đều nằm trong System.Windows.Forms namespace. Và các lớp dùng cho tập hợp như Queue, Stack, Hashtable .v.v.. đều nằm trong System.Collections namespace. Mỗi namespace chứa những phần của mã lệnh thích hợp cho nó trong chương trình nói chung, trong .NET ta có thể có hai lớp có cùng một tên nhưng nằm trong hai namespaces khác nhau. Ta có thể dùng namespaces bằng cách chỉ ra tên của 8
namespace rồ i đế n tên lớp , tiế p theo là tên lớp dẫn xuấ t …hoă ̣c có thể dùng từ khoá Import để chỉ ra tên namespace chứa lớp mà ta đề cập đến . Nhưng điều tiên quyết là ta phải tham chiếu đến file assembly chứa namespace mà ta muốn dùng. Ta thực hiện việc ấy bằng cách chọn Project | Add References. Khi hộp thoại Add References hiện ra, chọn Tab .NET cho standard .NET components hay Tab Projects cho dữ liê ̣u của một .NET project khác, chọn dữ liệu bạn muốn rồi Click nút Select, sau đó Click nút OK. Chẳng hạn ta muốn sử du ̣ng các phương thức read và write từ studio để nhập dữ liệu và hiển thị dữ liệu trong ứng dụng dạng Console (ứng dụng có giao diện dạng text g iống như MS - DOS trước đây ). Namespace ta cần sẽ là System.Console. Trong cách viế t thứ nhấ t ta sẽ viết lệnh như sau để viết hàng chữ "Chào thế giới": System.Console.WriteLine("Hello world!"). Nếu ta dùng từ khoá Import bằng cách sử dụng câu lệnh Imports System.Console ở đầu phần mã lệnh trong module, ta có thể code gọn hơn: WriteLine ("Hello world!") Dưới đây là một số namespaces thông dụng: Namespace Mục đích System.CodeDOM Chứa các lớp mà chương trình có thể sử dụng để biểu diễn tài liệu mã nguồn System.Colection Chứa các lớp định nghĩa các cấu trúc dữ liệu dạng tập hợp như: Mảng, danh sách, hàng đợi, ngăn xếp,… System.Configuration Chứa các lớp xử lý thông tin cấu hình .NET Framework System.Data Chứa các lớp đối tượng cơ sở dữ liệu System.Diagnostics Chứa các lớp để chuẩn đoán, gỡ lỗi System.Drectory.Services Chứa các lớp dịch vụ thư mục cung cấp khả năng giao tiếp với hệ thống Active Directory System.Drawing Chứa các lớp hỗ trợ tính năng đồ hoạ System.Globalization Chứa các lớp hỗ trợ khả năng quốc tế hoá như ngày tháng, thời gian, tiền tệ System.IO Chứa các lớp hỗ trợ thao tác vào/ra dữ liệu System.Management Chứa các lớp quản lý giao diện với dịch vụ thiết bị của 9
windows System.Messaging Chứa các lớp thực hiện gửi/nhận thông điệp qua hàng đợi System.NET Chứa các lớp thực hiện thao tác xử lý mạng System.Reflection Chứa các lớp thực hiện truy vấn khả năng của một đối tượng System.Runtime Chứa các lớp dùng để gọi tương tác với mã assembly, các đối tượng COM, các đối tượng từ xa System.Security Chứa các lớp xử lý về bảo mật và mã hoá System.Text Chứa các lớp xử lý ký tự ASCII, Unicode, UTF System.Timers Chứa các lớp hỗ trợ sự kiện Timer System.Web Chứa các lớp hỗ trợ truy xuất Web System.Windows.Forms Chứa các lớp tạo cửa sổ giao diện của ứng dụng dạng Windows Form System.XML Chứa các lớp xử lý dữ liệu XML 6. Tìm hiểu mã IL của .NET Thông thường khi biên dịch chương trình, trình biên dịch sẽ chuyển mã nguồn (source) thành mã máy (các chỉ thị CPU). Các chỉ thị này phụ thuộc vào từng loại CPU, như Intel, Macintosh,...Để hỗ trợ chương trình chạy trên nhiều máy, Java tạo nên một máy ảo. Các chương trình biên dịch ra mã máy ảo và máy ảo của Java chuyển dịch mã máy ảo thành chỉ thị CPU mà máy ảo chạy trên đó. .NET hoạt động tương tự như vậy, các chương trình .NET không biên dịch ra ra mã máy như các file .EXE thông thường, thay vào đó, chương trình được biên dịch ra mã IL (Intermediamte Language- mã trung gian). Chính vì vậy, chương trình .EXE của .NET hoàn toàn không giống như chương trình .EXE của windows trước đây. Những chương trình .EXE của .NET phải chạy trên bộ khung .NET Framework, có thể coi đây là máy ảo dùng diễn dịch mã IL thành chỉ thị CPUđể thực thi chương trình. 10
Để xem mã IL của chương trình .NET sau khi biên dịch, ta sử dụng chương trình ILDASM.EXE như sau: C:\ildasm .exe 7. Đóng gói chương trình .NET trong gói Assembly Trong .NET các chương trình được ngắt ra thành các đơn vị gói (được gọi với thuật ngữ Assembly). Một gói assembly có thể chứa mã chương trình, thư viện lớp hoặc thông tin về đối tượng (được lưu dạng metadata). File assembly có thể có phần mở rộng là EXE hoặc DLL. Nếu một assembly là thư viện lớp nó có thể dùng riêng cho ứng dụng hoặc dùng chung giữa các ứng dụng. Các assembly dùng chung được đặt trong thư mục C:\WinNT\Assembly 8. Giới thiệu Visual Studio.NET 8.1. Môi trường phát triển Visual studio.NET Visual Studio.NET là bộ công cụ giúp phát triển các ứng dụng từ ứng dụng desktop đến ứng dụng mạng. Nó là môi trường để phát triển ứng dụng sử dụng tất cả các ngôn ngữ như Visual Basic.NET, Visual C++, Visual C#.Net hết sức mạnh mẽ và thuận lợi. 8.2. Khởi động Visual studio.NET Việc khởi động Visual Studio.NET cũng tương tự như các phần mềm khác như MicroSoft Word hay Excel. Nếu lần đầu khởi động Visual Studio.NET sẽ yêu cầu xem bạn chạy nó với ưu tiên ứng dụng và ngôn ngữ nào. Để sử dụng ngôn ngữ lập trình Visual Basic.NET, bạn chọn Visual Basic và start Visual Studio.NET . Màn hình bắt đầu như sau: 11
Nếu trang start page không hiện, bạn có thể làm nó xuất hiện bằng cách chọn menu View | Other Windows | Start Page. 8.3. Mở một dự án mới của Visual Basic - Chọn File/New/ Project 12
xuất hiện hộp thoại Chọn kiểu ứng dụng rồi Click nút OK 8.4. Mở một dự án cụ thể - Click chuột vào project (dự án) của phần Open tại trang Start Page. - Duyệt đến thư mục chứa dự án của bạn 13
- Mở file Quanlythuvien.sln. Khi này trang Start Page sẽ tạm ẩn đi, một cửa sổ mới xuất hiện: 8.5. Dự án (Project) và giải pháp (Solutions) Trong Visual Studio.NET, các chương trình đang triển khai và phát triển được gọi là dự án (Project) hoặc giải pháp (Solution) bởi chúng chứa rất nhiều file và do nhiều thành phần, đối tượng riêng lẻ hợp lại. Một chương trình Visual Studio.NET bao gồm một file giải pháp và một file dự án hợp lại. File dự án chứa thông tin đặc biệt liên quan đến một tác vụ lập trình đơn lẻ. File giải pháp lại chứa thông tin về một hay nhiều dự án. 8.6. Các công cụ của Visual Studio.NET Công cụ trong Visual Studio.NET rất phong phú. Sau đây là màn hình làm việc của bộ Visual Studio.NET: 14
Thanh thực đơn Cửa sổ thiết kế form Thanh công cụ chuẩn Solution Explorer Hộp công cụ Cửa sổ hiển thị kết quả- Output Cửa sổ thuộc tính 8.6.1 Thanh tiêu đề (Title Bar) Thanh tiêu đề thể hiện tên của chương trình (project) mặc định là Project1 8.6.2 Thanh thực đơn (Menu Bar) Thanh thực đơn (Menu Bar) xuất hiện ngay dưới thanh tiêu đề, chứa các lệnh đơn để thao tác với Visual Studio. Mỗi lệnh đơn chứa một nhóm lệnh để thực hiện các thao tác trên cùng đối tượng (ví dụ lệnh đơn File chứa các lệnh để thao tác với tệp tin). Thanh thực đơn bao gồm các lệnh đơn sau: 8.6.3 Thanh công cụ (Tool Bar): Thanh công cụ là thanh chứa các lệnh được thể hiện dưới dạng biểu tượng giúp người sử dụng có thể thi hành một lệnh nhanh hơn. Thanh công cụ bao gồm các nút: 15
8.6.4 Hộp công cụ (ToolBox) Hộp công cụ chứa các đối tượng điều khiển (Control) sẽ được đặt vào biểu mẫu (Form) khi thiết kế giao diện của chương trình. Nó được nhóm thành các nhóm công cụ. Để chọn một công cụ trong nhóm, trước tiên ta chọn nhóm công cụ bằng cách Click chuột vào dấu + ở đầu nhóm. Khi đó một danh sách các công cụ trong nhóm sẽ mở ra để ta chọn. 8.7. Bộ thiết kế Windows Forms Designer Visual Studio.NET có một bộ thiết kế form trực quan, bạn sẽ làm quen dần dần bởi vì thường trong các dự án phát triển có thể có rất nhiều Form. Để hiển thị bộ thiết kế Windows Forms Designer ta hiển thị cửa sổ Solution Explorer bằng cách chọn View | Solution Explorer. Cửa sổ này chứa toàn bộ các phần tử có sử du ̣ng trong dự án. Click chuột vào biểu tượng View Designer trong solution để hiển thị form thiết kế ở dạng trực quan. 8.8. Chạy một chương trình Visual Basic Click chuột vào nút start màu xanh trên thanh công cụ để chạy chương trình (bạn cũng có thể ấn phim ́ F5). 8.9. Cửa sổ thuộc tính Properties Cho phép thay đổi thông số của đối tượng thiết kế form sau này. 16
8.10. Thoát khỏi Visual Studio.NET - Lưu lại những gì chúng ta làm bằng cách chọn File | Save all. - Chọn File | Exit để thoát khỏi Visual Studio.NET. 17
Chương 2. Cơ sở lập trình trong Visual Basic.NET 2.1. Kiểu dữ liệu cơ sở Chương trình sử dụng các biến để lưu trữ các giá trị. Mỗi biến phải có một kiểu dữ liệu xác định. Một kiểu của biến sẽ xác định các giá trị mà biến đó có thể nhận. Visual Basic cung cấp các kiểu dữ liệu cơ bản sau: Kích thước Tên kiểu Phạm vi giá trị (byte) Boolean True, False 2 Byte Các số nguyên trong đoạn từ 0 đến 255 1 Char Các ký tự Unicode 16 bits 2 Decimal Các số nguyên trong đoạn từ - 295 đến 295 – 1 16 Double Các số thực dấu phẩy động 64 bits 8 Integer Các số nguyên trong đoạn từ - 231 đến 231 – 1 4 Long Các số nguyên trong đoạn từ - 263 đến 263 – 1 8 Short Các số nguyên trong đoạn từ - 231 đến 231 – 1 4 Single Các số thực dấu phẩy động 32 bits 4 Một thay đổi lớn cho Data Type của VB.NET, là những biến dùng Data Type cơ bản như Integer, Single, Boolean,.v.v.. đều là những biến kiểu đối tượng (Objects). Chúng đều được xuất phát từ lớp căn bản nhất tên Object trong VB.NET. 2.2. Khai báo biến 2.2.1. Khai báo nhiều biến Biến được sử dụng để lưu trữ và đọc thông tin trong quá trình thực hiện chương trình. Để khai báo biến ta dùng từ khoá Dim và chỉ ra tên biến cùng với kiểu dữ liệu của biến. Trong VB 6.0 ta có thể khai báo nhiều biến trên cùng một hàng như: Dim i, j, k As Integer Kết quả là chỉ có k là Integer, còn i và j là Variant. Trong VB.NET thì cả ba i, j và k đều là Integer. Ta có vừa khai báo biến vừa khởi gán giá trị cho biến. 18
Ví dụ : Dim X As Integer = 12 2.2.1. Phạm vi hoạt động của biến Tuỳ theo vị trí khai báo biến và các từ khoá quy định phạm vi mà ta sử dụng biến sẽ có phạm vi hoạt động khác nhau. VB.NET cho phép khai báo biến trong một khối lệnh IF ..THEN...END IF, DO...LOOP, WHILE...END WHILE, FOR...NEXT,..v.v..vì vậy, những biến này chỉ có phạm vi hoạt động ở trong khối lệnh đó. Khi chương trin ̀ h thực hiê ̣n xong khố i lê ̣nh đó thì các biế n cũng bi ̣hủy Ngoài ra , trong VB.NET ta có thể quyết định giới hạn việc truy cập một biến bằng cách dùng các từ khoá sau: 2.3. Khai báo hằng (Constants) Hằng là đại lượng mà giá trị không thay đổi trong suốt quá trình thực hiện chương trình. Khi khai báo hằng trong VB.NET ta phải khai rõ kiểu dữ liệu của nó là String, Integer, hay Boolean ..v.v.: Public Const myConstantString As String = "happy" Public Const maxStudent As Integer = 30 19
2.4. Toán tử 2.4.1. Toán tử số học Là các toán tử có các toán hạng dạng số và kết quả thực thu được cũng có dạng số, bao gồm Toán tử Giải thích + Phép cộng - Phép trừ * Phép nhân / Phép chia \ Phép chia lấy phần nguyên ^ Phép luỹ thừa Mod Phép chia lấy phần dư 2.4.1. Toán tử so sánh Là các toán tử có kết quả thu được sau khi thực hiện là giá trị logic (True hoặc False), bao gồm: Toán tử Giải thích > Lớn hơn < Nhỏ hơn >= Lớn hơn hoặc bằng