0
TRƯỜNG TRUNG CẤP QUỐC TẾ MEKONG
GIÁO TRÌNH
MÔN HỌC: SỨC KHỎE TRẺ EM
NGÀNH: Y SỸ
TRÌNH ĐỘ TRUNG CẤP
Ban hành kèm theo Quyết định số 47/2024/QĐ-TCQTMK ngày 25 tháng 01 năm 2024
của Hiệu trưởng Trường Trung cấp Quốc tế Mekong
Thành phố Cần Thơ, tháng 01 năm 2024
Lưu hành nội bộ
LỜI GIỚI THIỆU
Nhằm đáp ứng nhu cầu đào tạo y sỹ đa khoa thực hành tuyến cơ sở. Trường Trung
cấp Quốc tế Mekong biên soạn giáo trình phục vụ cho việc dạy và học của nhà trường.
Trong đó, Sức khỏe trẻ em là một phần không thể thiếu trong chương trình đào tạo cho
y sỹ đa khoa. Trong thời gian qua Khoa đã áp dụng các phương pháp giảng dạy tích cực,
đánh giá quá trình học tập của học sinh bằng phương pháp khách quan, bước đầu biên
soạn giáo trình theo chủ đề thống nhất giữa các trường y trong cả nước.
Giáo trình Môn học này trang bị cho người học được những kiến thức về đặc
điểm giải phẫu sinh lý và sự phát triển của cơ thể trẻ em; Trình bày nguyên nhân, triệu
chứng, tiến triển, biến chứng và biện pháp phòng các bệnh thường gặp ở trẻ em. Chế dộ
nuôi dưỡng và chăm sóc trẻ em.
Trong quá trình biên soạn giáo trình này, tổ biên soạn đã cố gắng bám sát khung
chương trình đào tạo, cập nhật các kiến thức từ nhiều nguồn tài liệu, nhằm thể hiện được
kiến thức cơ bản, hiện đại và thực tiễn. Trường rất mong nhận được những ý kiến đóng
góp của các chuyên gia, các đồng nghiệp, các độc giả để giáo trình hoàn thiện hơn trong
lần ban hành sau.
Xin cảm ơn các cơ quan liên quan, các đơn vị và cá nhân đã tham gia.
Cần Thơ, ngày 25 tháng 01 năm 2024
Hiệu trưởng
(đã ký)
DSCKII. Nguyễn Văn Ảnh
LỜI NÓI ĐẦU
Nhằm đáp ứng nhu cầu đào tạo y sỹ đa khoa thực hành tuyến cơ sở. Trường Trung
cấp Quốc tế Mekong biên soạn giáo trình phục vụ cho việc dạy và học của nhà trường.
Trong đó, Nhi khoa là một phần không thể thiếu trong chương trình đào tạo cho y sỹ đa
khoa. Trong thời gian qua Khoa đã áp dụng các phương pháp giảng dạy tích cực, đánh
giá quá trình học tập của học sinh bằng phương pháp khách quan, bước đầu biên soạn
giáo trình theo chủ đề thống nhất giữa các trường y trong cả nước.
Quyển giáo trình Sức khỏe trẻ em được viết dưới dạng các bài giảng, có mục
tiêu như sau:
- Về kiến thức: Trình bày đặc điểm giải phẩu sinh lý và sự phát triển của cơ thể
trẻ em; Trình bày nguyên nhân, triệu chứng, tiến triển, biến chứng và biện pháp phòng
các bệnh thường gặp ở trẻ em. Chế dộ nuôi dưỡng và chăm sóc trẻ em.
- Về kỹ năng: Làm được bệnh án trẻ em bị bệnh.
Về năng lực tự chủ và trách nhiệm: Có trình độ năng lực và kỹ năng xử lý các
tình huống có liên quan đến các bệnh thường gặp ở trẻ em.
Quyển giáo trình này là tài liệu học tập cho các học sinh y sỹ. Mong rằng quyển
giáo trình này sẽ đóng góp tích cực, có hiệu quả vào chương trình đào tạo y khoa.
TM. Tổ biên soạn
(đã ký)
ThS. La Thanh Chí Hiếu
MỤC LỤC
BÀI 1. SỰ PHÁT TRIỂN CƠ THỂ TRẺ QUA CÁC THỜI KỲ
1. Đại cương:
2. Các thời kỳ của trẻ em
3. Đặc điểm sinh học và bệnh lý từng thời kỳ
4. Kết luận
BÀI 2. ÑAËC ÑIEÅM GIAÛI PHAÃU, SINH LYÙ CÔ THEÅ TREÛ
EM
1. Ñaëc ñieåm heä hoâ haáp
2. Ñaëc ñieåm heä tuaàn hoaøn
3. Ñaëc ñieåm heä tieâu hoùa
4. Ñaëc ñieåm heä tieát nieäu
5. Da vaø lôùp môõ döôùi da
6. Heä cô
7. Heä xöông
8. Ñaëc ñieåm heä maùu
BÀI 3. SỰ TĂNG TRƯỞNG THỂ CHẤT, TÂM THẦN VÀ VẬN
ĐỘNG CỦA TRẺ
1. Tăng trưởng về thể chất
2. Sự phát triển tâm thần và vận động
BÀI 4. DINH DÖÔÕNG ÔÛ TREÛ EM
1. Taàm quan troïng cuûa nuoâi con baèng söõa meï
2. Caùc bieän phaùp baûo veä nguoàn söõa meï
3. Caùch cho con buù ñuùng
4. Aên boå sung (aên sam, aên daëm)
5. Höôùng daãn nuoâi döôõng treû
6. Aên nhaân taïo
7. Ñaùnh giaù cheá ñoä nuoâi döôõng
BÀI 5. THIẾU VITAMIN A VÀ BỆNH KHÔ MẮT Ở TRẺ EM
1. Ñaïi cöông
2. Nguyeân nhaân gaây thieáu vitamin a
3. Trieäu chöùng laâm saøng
4. Phoøng beänh
5. Ñieàu trò
6. Toùm laïi:
BÀI 6. TRẺ CÒI XƯƠNG DO THIẾU VITAMIN D
1. Nguyên nhân
2. Triệu chứng lâm sàng
3. Điều trị
4. Phòng bệnh
BÀI 7. NHIỄM KHUẨN SƠ SINH
1. Dịch tễ học
2. Nhiễm trùng sơ sinh sớm truyền bằng đường mẹ - thai
3. Nhiễm trùng sơ sinh mắc phải sau sinh
BÀI 8. NOÂN TRÔÙ VAØ TAÙO BOÙN
1. Noân
2. Táo bón
1
1
1
2
6
8
8
10
11
12
14
16
16
16
18
21
21
24
28
29
30
32
33
34
36
36
38
46
46
46
47
47
48
48
50
50
50
52
53
55
55
55
57
BÀI 9. BEÄNH TIEÂU CHAÛY VAØ CHÖÔNG TRÌNH PHOØNG
CHOÁNG TIEÂU CHAÛY
1. Chöông trình phoøng choáng tieâu chaûy
2. Beänh tieâu chaûy
BÀI 10. BỆNH THẤP TIM VÀ CHƯƠNG TRÌNH PHÒNG CHỐNG
THẤP TIM
1. Đại cương
2. Nguyên nhân
3. Lâm sàng
4. Cận lâm sàng
5. Điều trị
6. Phòng bệnh
BÀI 11. NHIỄM KHUẨN HÔ HẤP CẤP TÍNH VÀ CHƯƠNG TRÌNH
ARI
1. Taàm quan troïng vaø muïc tieâu
2. Nguyeân nhaân
3. Daáu hieäu chính vaø phaân loaïi
4. Xöû trí
5. Ñaùnh giaù
6. Ñieàu trò trieäu chöùng
7. Phoøng beänh
BÀI 12. BỆNH THẬN VÀ TIẾT NIỆU
1. Định nghĩa
2. Dịch tể học
3. Sinh lý bệnh - bệnh sinh
4. Triệu chứng lâm sàng
5. Cận lâm sàng :
6. Điều trị
7. Tiến triển và tiên lượng.
8. Dự phòng.
BÀI 13. SỐT, CO GIẬT, VIÊM MÀNG NÃO MỦ Ở TRẺ EM
1. Nguyên nhân
2. Triệu chứng lâm sàng
3. Cận lâm sàng
4. Chẩn đoán
5. Điều trị
6. Tiến triển và biến chứng
7. Phòng bệnh.
BÀI 14 .BEÄNH SUY DINH DÖÔÕNG VAØ CHÖÔNG TRÌNH
PHOØNG CHOÁNG SUY DINH DÖÔÕNG
1. Chöông trình phoøng choáng suy dinh döôõng
2. Suy dinh döôõng
BÀI 15. CÁC DỊ TẬT BẨM SINH
1. Đại cương
2. Dị tật bẩm sinh ở hệ tiêu hóa
3. Bệnh tim bẩm sinh
4. Não úng thủy
5. Dị tật hệ vận động
61
61
64
69
69
70
85
85
85
85
86
86
87
89
89
90
91
94
97
99
99
101
101
101
101
102
102
103
105
106
123
123
124
125
127
128
130
130
132
132
133
143