GIÁO TRÌNH THỰC HÀNH PHA CHẾ HÓA CHẤT

Chia sẻ: Trương Bách Chiến | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:29

Thêm vào BST

Báo xấu

1.001
lượt xem 363
download

GIÁO TRÌNH THỰC HÀNH PHA CHẾ HÓA CHẤT

Mô tả tài liệu

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Cuốn sách thực hành pha chế hóa chất này được biên soạn dựa trên tài liệu của TCVN, AOAC, ISO và các bài giảng của chính tác giả...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: GIÁO TRÌNH THỰC HÀNH PHA CHẾ HÓA CHẤT

TRƯ NG ð I H C CÔNG NGHI P TH C PH M Tp HCM KHOA CÔNG NGH TH C PH M GIÁO TRÌNH TH C HÀNH PHA CH HÓA CH T H CAO ð NG NGH KI M NGHI M Biên so n : ThS. Trương Bách Chi n Thành ph H Chí Minh, 2 – 2011
TRƯ NG ð I H C CÔNG NGHI P TH C PH M KHOA CÔNG NGH TH C PH M _______________________________________________________________________________________ L IM ð U Cu n giáo trình th c hành pha ch hóa ch t này ñư c biên so n d a trên các tài li u c a TCVN, AOAC, ISO, và các bài gi ng c a chính tác gi …, có s ñi u ch nh phù h p v i trình ñ , thi t b , nhu c u th c ti n, s ti t qui ñ nh c a chương trình ñào t o ngh ki m nghi m lương th c th c ph m t i Khoa công ngh th c ph m. Do ñ nh hư ng c a nhà trư ng là rèn luy n tay ngh cho sinh viên và giúp cho sinh viên n m b t ngay công vi c ngay sau khi ra trư ng, nên cu n giáo trình th c hành ñòi h i các sinh viên ph i n m v ng qui trình, bi t s p x p h p lí công vi c, thao tác nhanh nh n, chính xác thì m i thu ñư c k t qu t t sau khi hoàn t t h c ph n này. R t mong s ñóng góp ý ki n c a các th y cô ñ ng nghi p và các c p lãnh ñ o ñ quy n giáo trình th c t p này ngày càng hoàn thi n, ñáp ng ñư c yêu c u nâng cao ch t lư ng h c t p cho sinh viên. Xin chân thành cám ơn. M i ý ki n ñóng góp xin g i v : Trương Bách Chi n – Khoa Công ngh Th c Ph m – Trư ng ð i h c Công Nghi p Th c Ph m TpHCM – s 140 Lê Tr ng T n Tân Phú TpHCM Email: truongbachien@yahoo.com 2 Biên so n: ThS. Trương Bách Chi n
TRƯ NG ð I H C CÔNG NGHI P TH C PH M KHOA CÔNG NGH TH C PH M _______________________________________________________________________________________ N I QUY PHÒNG THÍ NGHI M ______________________________________________________ 1. H c sinh, sinh viên (SV) vào phòng thí nghi m (PTN), ph i tuân th th c hi n m i yêu c u c a giáo viên hư ng d n th c hành (GVHD) và cán b phòng thí nghi m (CBPTN) ði h c ñúng gi , sinh viên ñi tr quá 15 phút không ñư c vào th c t p. 2. 3. Khi vào PTN, n u sinh viên không thu c bài th c hành, thì GVHD yêu c u sinh viên ra kh i PTN Sinh viên ch u trách nhi m v các d ng c , thi t b ñư c giao khi vào 4. phòng thí nghi m. N u làm hư h ng, SV ph i ch u ñ n bù cho CBPTN, và b GVHD tr ñi m bài th c hành ñó Khi th c t p, ph i tuy t ñ i gi im l ng, không ñư c nói l n ti ng, hút 5. thu c lá, n ào, làm m t tr t t trong phòng thí nghi m Khi phá m u, ñun trên b p ñi n có mùi, hay ph i làm vi c v i acid ñ c, 6. ki m ñ c, các dung môi bay hơi, thì nh t thi t ph i làm trong t hút. Các máy móc thi t b ph i v n hành ñúng s ch d n c a GVHD, SV 7. không ñư c t ý v n hành khi chưa ñư c hư ng d n. Các máy móc trư c và sau khi ño ph i ki m tra ngu n ñi n, ngu n nư c, 8. v sinh máy, không ñư c di chuy n máy trong phòng hay ra ngoài phòng.. 3 Biên so n: ThS. Trương Bách Chi n
TRƯ NG ð I H C CÔNG NGHI P TH C PH M KHOA CÔNG NGH TH C PH M _______________________________________________________________________________________ Không ñư c t ti n l y hoá ch t, v t tư thi t b , d ng c ra kh i PTN. 9. 10. Ph i n m v ng quy trình phân tích, tìm hi u ý nghĩa c a m i thao tác trư c khi làm, không ñư c làm c u th , vô ý th c., làm hao phí hóa ch t. 11. Ph i có s tay ghi các thông s th c nghi m. 12. Khi ra v , ph i r a s ch s các d ng c , d n d p ngăn n p, giao tr d ng c cho Cán b PTN 13. M i s làm m t mát, hư h ng do SV gây ra, SV ph i ch u trách nhi m v i Nhà Trư ng, t k lu t ñ n bù, h h nh ki m ñ n bu c thôi h c. 14. Khi k t thúc môn h c, SV ph i n p bài báo cáo th c hành cho GVHD vào bu i cu i cùng môn h c này. Bài báo cáo ph i ñư c th c hi n ñúng quy ñ nh sau: - Bài vi t trong v h c sinh ñóng thành t p - Bìa v ghi rõ : h và tên SV, l p, Mã s SV - Trong m i bài báo cáo th c hành, g m các ph n báo cáo sau: + ð u bài ghi rõ tên c a bài th c hành và ngày tháng năm th c hi n bài th c hành ñó. + Ph n 1: Tr l i câu h i – SV vi t câu tr l i các câu h i do GVHD yêu c u khi th c hành và các câu h i có trong giáo trình sau m i bài th c hành + Ph n 2: Báo cáo k t qu - SV vi t các d li u giá tr ño ñu c, tính toán ñư c và báo cáo hàm lư ng ch tiêu ñã th c hành. 4 Biên so n: ThS. Trương Bách Chi n
TRƯ NG ð I H C CÔNG NGHI P TH C PH M KHOA CÔNG NGH TH C PH M _______________________________________________________________________________________ CHƯƠNG TRÌNH MÔ ðUN ðÀO T O PHA CH HÓA CH T Mã s mô ñun: 25330014 Th i gian mô ñun: 150gi ; (Lý thuy t: 60gi ; Th c hành: 90gi ) I. V TRÍ, TÍNH CH T C A MÔ ðUN - Mô ñun Pha ch hóa ch t là môn thu c kh i ki n th c chuyên môn ngh trong danh m c các môn h c, mô ñun ñào t o b t bu c c a ngh Ki m nghi m ch t lư ng lương th c, th c ph m. - Mô ñun Pha ch hóa ch t mang tính tích h p gi a ki n th c chuyên môn, k năng pha ch hóa ch t và thái ñ th c hi n công vi c c a ngư i ki m nghi m. II. M C TIÊU MÔ ðUN H c xong mô ñun này ngư i h c có kh năng: - Tính toán ñư c lư ng hóa ch t c n dùng ñ pha ch thành m t dung d ch ch t chu n có th tích, n ng ñ xác ñ nh; - Trình bày ñư c nguyên t c pha ch m t dung d ch; - Chu n b ñư c d ng c , thi t b , hóa ch t c n s d ng trong pha ch ; - S d ng ñư c thành th o và an toàn các d ng c thi t b , hóa ch t; - Tuân th th c hi n ñư c bi n pháp an toàn trong quá trình pha ch ; - Rèn luy n ñư c tính c n th n, t m , chính xác trong quá trình pha ch . III. N I DUNG MÔ ðUN 1. N i dung t ng quát và phân b th i gian: Th i gian Tên các bài trong S TT Lý mô ñun T ng s Th c hành Ki m tra* thuy t M ñu v 1 dung 15 15 0 0 d ch Pha ch dung d ch 2 20 5 15 0 ch t t y r a Pha ch dung d ch 3 20 5 15 0 ch t ch th Pha ch dung d ch 5 Biên so n: ThS. Trương Bách Chi n
TRƯ NG ð I H C CÔNG NGHI P TH C PH M KHOA CÔNG NGH TH C PH M _______________________________________________________________________________________ thu c th h u cơ 4 25 5 20 0 Pha ch dung d ch ñm 5 15 5 10 0 Pha ch dung d ch chu n 6 55 25 25 5 C ng 150 60 85 5 ñư c ñư c tính vào gi th c hành * Ghi chú: Th i gian ki m tra 5 gi 2. N i dung chi ti t Bài 1: M ñ u v dung d ch Th i gian: 15gi M c tiêu c a bài: - N m ñư c các ñ i lư ng tính toán trong dung d ch: ñ ñi n ly, h ng s cân b ng dung d ch - Trình bày ñư c các khái ni m liên quan trong các h cân b ng dung d ch. - N m ñư c khái ni m v các lo i n ng ñ trong hóa h c, nh t là các ñ i lư ng n ng ñ dung trong ki m nghi m phân tích - Tính toán ñư c các n ng ñ dung d ch theo yêu c u - Chuy n hóa ñư c ñơn v tính gi a các ñ i lư ng n ng ñ c a dung d ch. 1. S ñi n ly – H ng s cân b ng trong dung d ch 2. Ph n ng th y phân – Ph n ng trao ñ i 3. Cân b ng trong h dung d ch 4. N ng ñ dung d ch - Các lo i n ng ñ - cách chuy n ñ i các n ng ñ 5. Các phương pháp tính toán n ng ñ dung d ch Bài 2: Pha ch dung d ch ch t t y r a Th i gian: 20gi - Trình bày ñư c quy trình pha ch dung d ch ch t t y r a - Tính toán ñư c lư ng hóa ch t c n l y ñ pha ch thành dung d ch ch t t y r a có th tích, n ng ñ chính xác theo yêu c u; - Chu n b ñư c d ng c , thi t b , hóa ch t c n s d ng ñ pha ch ; 6 Biên so n: ThS. Trương Bách Chi n
TRƯ NG ð I H C CÔNG NGHI P TH C PH M KHOA CÔNG NGH TH C PH M _______________________________________________________________________________________ - Thao tác pha ch dung d ch ch t t y r a t hóa ch t tinh khi t chu n xác và thành th o; - S d ng ñư c cân và m t s d ng c dùng trong pha ch ; - Phát hi n ñư c nh ng nguyên nhân làm sai l ch n ng ñ dung d ch ñã pha ch ; - Rèn luy n ñư c tính c n th n, t m , ñ m b o an toàn và ñ chính xác cao. - Rèn luy n k năng s d ng máy tính cá nhân ñ tính toán ñ sai th c t. 1. Khái ni m v ch t t y r a 2. Pha ch m t s dung d ch t y r a 3. Th c hành pha ch dung d ch ch t t y r a 3.1. Ki m tra ngo i quan hóa ch t g c 3.2. Chu n b d ng c 3.3. L y hóa ch t ra t ng chu n 3.4. Cho hóa ch t vào c c th y tinh 3.5. Pha hóa ch t v i m t ít dung môi 3.6. Chuy n dung d ch hóa ch t vào bình ñ nh m c 3.7. Thêm dung môi ñ n v ch và l c ñ u 3.8. Cho hóa ch t vào chai, l ch a, dán nhãn và b o qu n hóa ch t ñã pha 3.9. V sinh thi t b , d ng c Bài 3: Pha ch dung d ch ch t ch th Th i gian: 20gi M c tiêu c a bài: - Trình bày ñư c quy trình pha ch dung d ch ch th ; - Chu n b ñư c d ng c , thi t b , hóa ch t c n s d ng ñ pha ch ; - Tính ñư c lư ng ch t c n dùng ñ pha theo n ng ñ yêu c u; - Thao tác pha ch dung d ch ch th chu n xác và thành th o; - S d ng thành th o và an toàn các d ng c th y tinh, hóa ch t; - Rèn luy n ñư c tính c n th n, t m , ñ m b o an toàn và ñ chính xác cao. 7 Biên so n: ThS. Trương Bách Chi n
TRƯ NG ð I H C CÔNG NGHI P TH C PH M KHOA CÔNG NGH TH C PH M _______________________________________________________________________________________ - Rèn luy n k năng s d ng máy tính cá nhân ñ tính toán ñ sai th c t. 1. Khái ni m v ch t ch th 2. Pha ch m t s dung d ch ch t ch th 3. Th c hành pha ch dung d ch ch t ch th 3.1.Ki m tra ngo i quan hóa ch t dùng làm ch t ch th c n pha 3.2.Chu n b d ng c , dung môi 3.3.Tính toán lư ng hóa ch t tinh khi t ñ pha dung d ch có n ng ñ , t l yêu 3.c u 3.4.Cân lư ng hóa ch t ñã tính toán 3.5.Cho hóa ch t vào c c th y tinh 3.6.Pha hóa ch t v i lư ng dung môi theo yêu c u 3.7.Chuy n dung d ch ch t ch th ñã pha vào chai, l ch a, dán nhãn và b o qu n 3.8.V sinh thi t b , d ng c Bài 4: Pha ch dung d ch thu c th ch t h u cơ Th i gian: 25gi M c tiêu c a bài: - Trình bày ñư c quy trình pha ch dung d ch thu c th ch t h u cơ - Chu n b ñư c d ng c , thi t b , hóa ch t c n s d ng ñ pha ch . - Thao tác pha ch dung d ch thu c th ch t h u cơ t ng chu n chu n xác và thành th o. - S d ng thành th o các d ng c dùng trong pha ch . - Phát hi n ñư c nh ng nguyên nhân làm sai l ch n ng ñ dung d ch pha ch . - Rèn luy n k năng s d ng máy tính cá nhân ñ tính toán ñ sai th c t. 1. Khái ni m v thu c th h u cơ 2. M t s thu c th h u cơ thư ng dùng 3. Pha ch m t s dung d ch thu c th h u cơ 4. Th c hành pha ch dung d ch thu c th h u cơ 8 Biên so n: ThS. Trương Bách Chi n
TRƯ NG ð I H C CÔNG NGHI P TH C PH M KHOA CÔNG NGH TH C PH M _______________________________________________________________________________________ 4.1. Ki m tra ngo i quan hóa ch t g c 4.2. Chu n b d ng c 4.3. L y hóa ch t ra t ng chu n 4.4. Cho hóa ch t vào c c th y tinh 4.5. Pha hóa ch t v i m t ít dung môi 4.6. Chuy n dung d ch hóa ch t vào bình ñ nh m c 4.7. Thêm dung môi ñ n v ch và l c ñ u 4.8. Cho hóa ch t vào chai, l ch a, dán nhãn và b o qu n hóa ch t ñã pha 4.9. V sinh thi t b , d ng c Bài 5: Pha ch dung d ch ñ m Th i gian: 15 gi M c tiêu c a bài: - Trình bày ñư c quy trình pha ch dung d ch ñ m - Tính toán ñư c lư ng hóa ch t c n l y ñ pha ch thành dung d ch ñ m có th tích, n ng ñ chính xác theo yêu c u; - Chu n b ñư c d ng c , thi t b , hóa ch t c n s d ng ñ pha ch ; - Thao tác pha ch dung d ch ñ m t hóa ch t tinh khi t chu n xác và thành th o; - S d ng ñư c cân và m t s d ng c dùng trong pha ch ; - Phát hi n ñư c nh ng nguyên nhân làm sai l ch n ng ñ dung d ch ñã pha ch ; - Rèn luy n ñư c tính c n th n, t m , ñ m b o an toàn và ñ chính xác cao. - Rèn luy n k năng s d ng máy tính cá nhân ñ tính toán ñ sai th c t. 1. Khái ni m v dung d ch ñ m 2. Pha ch m t s dung d ch ñ m 3. Th c hành pha ch dung d ch ñ m 3.1. Ki m tra ngo i quan hóa ch t g c 3.2. Chu n b d ng c 9 Biên so n: ThS. Trương Bách Chi n
TRƯ NG ð I H C CÔNG NGHI P TH C PH M KHOA CÔNG NGH TH C PH M _______________________________________________________________________________________ 3.3. L y hóa ch t ra t ng chu n 3.4. Cho hóa ch t vào c c th y tinh 3.5. Pha hóa ch t v i m t ít dung môi 3.6. Chuy n dung d ch hóa ch t vào bình ñ nh m c 3.7. Thêm dung môi ñ n v ch và l c ñ u 3.8. Cho hóa ch t vào chai, l ch a, dán nhãn và b o qu n hóa ch t ñã pha 3.9. V sinh thi t b , d ng c Bài 6: Pha ch dung d ch chu n Th i gian: 55gi M c tiêu c a bài: - Thi t l p ñư c cách tính lư ng hóa ch t ñ pha ch dung d ch theo yêu cu - Phân bi t ñư c cách tính toán lư ng pha trong lý thuy t và cách cân pha hóa ch t trong th c t phòng ki m nghi m - Trình bày ñư c quy trình pha ch dung d ch ch t chu n t ng chu n; - Chu n b ñư c d ng c , thi t b , hóa ch t c n s d ng ñ pha ch ; - Thao tác pha ch dung d ch ch t chu n t ng chu n chu n xác và thành th o; - S d ng thành th o các d ng c dùng trong pha ch ; - Phát hi n ñư c nh ng nguyên nhân làm sai l ch n ng ñ dung d ch pha ch . - Rèn luy n k năng s d ng máy tính cá nhân ñ tính toán ñ sai th c t. 1. Khái ni m v dung d ch chu n 2. Cách pha dung d ch chu n theo n ng ñ ban ñ u 3. K thu t chu n ñ 4 . Tính k t qu n ng ñ ñư c pha 5. Các quy ñ nh nhà nư c v hóa ch t 6. Pha ch m t s hóa ch t chu n 7. Hi u chu n dung d ch ñã pha ch 8. Th c hành 10 Biên so n: ThS. Trương Bách Chi n
TRƯ NG ð I H C CÔNG NGHI P TH C PH M KHOA CÔNG NGH TH C PH M _______________________________________________________________________________________ 8.1. Pha t ch t r n 8.2. Pha t dung d ch 8.3. Công th c pha ch dung d ch có n ng ñ mol/Lít (M) 8.4. Công th c pha ch dung d ch có n ng ñ g/g (%) 8.5. Công th c pha ch dung d ch có n ng ñ ñương lư ng (N) 8.6. Công th c pha ch dung d ch có n ng ñ mg/L (ppm) 8.7. Ki m tra ngo i quan hóa ch t g c 8.8. Cách s d ng ng chu n 8.9. Dung d ch chu n AgNO3 0,05N 8.10. Dung d ch chu n EDTA 0,1N 8.11. Dung d ch chu n NaOH 0,5N 8.12. Dung d ch chu n HCl 1,0 N 8.13. Dung d ch chu n I2 0,15N 8.14. Dung d ch chu n Fe3+ 0,006g/l 8.15. Dung d ch chu n Na2S2O3 0,1N 8.16. Dung d ch chu n KMnO4 0,03N 8.17. Ki m tra IV. ðI U KI N TH C HI N MÔ ðUN 1. D ng c , trang thi t b Cân phân tích, b p ñi n, bình ñ nh m c, ph u th y tinh, c c th y tinh, kim th y tinh, ñũa th y tinh, ng hút, chai th y tinh có nút nhám, bút, keo, nhãn,... 2. Nguyên li u, hóa ch t ng hóa ch t chu n, hóa ch t tinh khi t theo yêu c u. 3. H c li u - Các tài li u k thu t v quy trình pha ch hóa ch t dùng trong ki m nghi m ch t lư ng LTTP; - H sơ lưu tr hóa ch t. V. PHƯƠNG PHÁP VÀ N I DUNG ðÁNH GIÁ 11 Biên so n: ThS. Trương Bách Chi n
TRƯ NG ð I H C CÔNG NGHI P TH C PH M KHOA CÔNG NGH TH C PH M _______________________________________________________________________________________ 1. Phương pháp ñánh giá Th c hi n theo Quy ch thi, ki m tra và công nh n t t nghi p trong d y ngh h chính quy, ban hành kèm theo Quy t ñ nh s 14/2007/Qð- BLðTBXH, ngày 24 tháng 5 năm 2007 c a B trư ng B Lao ñ ng – Thương binh và Xã h i. ðây là mô ñun lý thuy t k t h p v i th c hành vì v y khi ñánh giá c n lưu ý: * Ki m tra ñ nh kỳ D a vào s tham gia ñ y ñ các bu i h c lý thuy t và th c hành thí nghi m, thông qua các câu h i tr c nghi m, v n ñáp ho c t lu n tùy theo t ng bài c th ñ i v i t ng h c sinh trong quá trình gi ng d y và bài t p k năng trong th i gian 2 -4 gi ñ i v i t ng nhóm (2-4 h c sinh) khi k t thúc m t bài. * Ki m tra k t thúc mô ñun Làm bài th c hành pha ch m t dung d ch cho trư c và vi t báo cáo trong 5 gi 2.N i dung ñánh giá * Ph n lý thuy t : Vi t và ch ng minh ñư c các công th c tính lư ng gam ch t c n dùng ñ pha ch dung d ch có th tích, tính toán ñư c các n ng ñ xác ñ nh theo ñơn v yêu c u, trình bày ñư c quy trình pha ch hóa ch t. * Ph n th c hành: Th c hi n pha ch dung d ch ch t chu n có th tích, n ng ñ xác ñ nh VI. HƯ NG D N TH C HI N MÔ ðUN 1. Ph m vi áp d ng chương trình Chương trình mô ñun ñư c áp d ng cho các cơ s ñào t o ngh Ki m nghi m ch t lư ng lương th c, th c ph m trình ñ trung c p ngh ho c cao ñ ng ngh 2. Hư ng d n m t s ñi m chính v phương pháp gi ng d y mô ñun - Các bài trong mô ñun là các n i dung c n thi t ph i th c hi n. Ph n lý thuy t gi ng d y t i trư ng, ph n th c hành gi ng d y t i phòng ki m nghi m có ñ y ñ các trang thi t b , hóa ch t c n thi t ñ th c hi n các bài th c hành trong mô ñun. - Lý thuy t: S d ng phương pháp l y h c sinh làm trung tâm k t h p v i các hình v , hình nh ñ làm sinh ñ ng l p h c. - Th c hành: S d ng phương pháp theo trình t hư ng d n k năng. 12 Biên so n: ThS. Trương Bách Chi n
TRƯ NG ð I H C CÔNG NGHI P TH C PH M KHOA CÔNG NGH TH C PH M _______________________________________________________________________________________ 3. Nh ng tr ng tâm chương trình c n chú ý - Lý thuy t: Các công th c tính lư ng hóa ch t c n dùng ñ pha ch dung d ch có th tích, n ng ñ xác ñ nh theo yêu c u; Quy trình pha ch các dung d ch chu n t ng chu n, t hóa ch t tinh khi t, pha ch các dung d ch ch th . - Th c hành: Các bài th c hành pha ch dung d ch ch t chu n có th tích, n ng ñ xác ñ nh, pha ch các dung d ch ch th theo yêu c u. 4. Tài li u c n tham kh o 4.1. Tiêu chu n: Tiêu chu n Vi t Nam hi n hành liên quan ñ n cách pha ch hóa ch t 4.2. Sách tham kh o [1]. Nguy n Văn ð t, Ngô Văn Tám, (1974), Phân tích lương th c th c ph m, B LTTP. [2]. Bùi Th Nhu Thu n, Ph m Văn S , (1978), Ki m nghi m lương th c th c ph m, B LTTP. [3]. Công ty ñư ng Biên Hoà, (1997), Phương pháp phân tích [4]. Lê Văn Khoa (ch biên), (2001), Phương pháp phân tích ñ t, nư c, phân bón và cây tr ng, Nhà xu t b n Giáo d c, Hà N i 13 Biên so n: ThS. Trương Bách Chi n
TRƯ NG ð I H C CÔNG NGHI P TH C PH M KHOA CÔNG NGH TH C PH M _______________________________________________________________________________________ BÀI 1: K THU T PHA CH DUNG D CH CH T T Y R A 1. M c tiêu Pha ch các dung d ch làm ch t t y r a cho các d ng c th y tinh trong phòng ki m nghi m 2. K năng - S d ng thành th o các d ng c th y tinh dùng trong pha ch - Rèn tính c n th n khi dung các hóa ch t ñ c, kh năng x lý và ñ m b o an toàn khi ti p xúc v i các hóa ch t ñ c - Rèn luy n tính lao ñ ng, kh năng làm vi c theo nhóm, tính tương tác trong t p th 3. D ng c và thi t b − Pipet th ng 10mL ng nh gi t − − ðũa th y tinh 10cm − Pipet b u 25mL − Pipet b u 50mL − R nh a − Beacher 100mL − Giá pipet − Beacher 250mL − Giá c c th y tinh − Beacher 1000mL − T hút ng ñong 100mL − Cân k thu t 2 s − − Dĩa cân hóa ch t − Cân phân tích 4 s − Gi y l c băng vàng − T sy − Ch u th y tinh − Bình tia 4. Hóa ch t − K2Cr2O7 R n − Ca(OH)2 R n − HCl ñ c L ng − Na2Cr2O7 Rn − H2SO4 ñ c L ng − NaOH R n − HNO3 ñ c L ng − Nu c c t siêu s ch L ng − NaHSO4 R n − CaSO4 R n − FeSO4 R n − KMnO4 R n 5. Cách ti n hành 14 Biên so n: ThS. Trương Bách Chi n
TRƯ NG ð I H C CÔNG NGHI P TH C PH M KHOA CÔNG NGH TH C PH M _______________________________________________________________________________________ 5.1. Dung d ch t y r a 5.1 5.1.1. T o dung d ch 1 (DD1) - L y ñĩa cân nh a, r a s ch b ng nư c , r i tráng l i nhi u l n b ng nư c ct - S y khô 900C. - Dùng cân k thu t, r i cân l i b ng cân phân tích ñ cân 2,3g (ch t K1) - L y pipet b u 25mL ñã ñư c r a và tráng nư c c t nhi u l n, dùng bóp cao su hút 25mL H2SO4 ññ ñã ñư c ñ s n trong t hút, cho vào c c 100mL - Cho lư ng (ch t K1) v a cân trên vào lư ng acid v a hút trong c c 100mL, khu y cho tan hoàn toàn t o ñư c (DD1) 5.1.2. T o dung d ch 2 (DD2) - L y ñĩa cân nh a, r a s ch b ng nư c , r i tráng l i nhi u l n b ng nư c ct - S y khô 900C. - Dùng cân k thu t, r i cân l i b ng cân phân tích ñ cân 1,5g (ch t N1) . - L y pipet b u 25mL ñã ñư c r a và tráng nư c c t nhi u l n, dùng bóp cao su hút 25mL cho vào c c 100mL r i ñem c c vào t hút. - L y pipet b u 25mL ñã ñư c r a và tráng nư c c t nhi u l n, dùng bóp cao su hút 25mL H2SO4 ññ ñã ñư c ñ s n trong t hút, cho vào c c 100mL có s n 25mL nư c c t trên. - Cho lư ng (ch t N1) v a cân trên vào lư ng acid có trong c c 100mL. Khu y cho tan hoàn toàn t o ñư c (DD2) 5.1.3. T o dung d ch 3 (DD3) - L y ñĩa cân nh a, r a s ch b ng nư c , r i tráng l i nhi u l n b ng nư c ct - S y khô 900C. - Dùng cân k thu t, r i cân l i b ng cân phân tích ñ cân 0,1g (ch t N2) - L y ng ñong 100mL ñã ñư c r a s ch b ng nư c c t nhi u l n, ñ ñong 100mL nư c c t, r i cho vào c c 250mL - Cho lư ng (ch t N2) v a cân trên vào lư ng acid có trong c c 100mL. Khu y cho tan hoàn toàn t o ñư c (DD3) 5.1.4. . T o dung d ch 4 (DD4) - L y ñĩa cân nh a, r a s ch b ng nư c , r i tráng l i nhi u l n b ng nư c ct - S y khô 900C. - Dùng cân k thu t, r i cân l i b ng cân phân tích ñ cân 0,1g (ch t F1) - L y ng ñong 100mL ñã ñư c r a s ch b ng nư c c t nhi u l n, ñ ñong 100mL nư c c t, r i cho vào c c 250mL - Cho lư ng (ch t F1) v a cân trên vào lư ng acid có trong c c 100mL. Khu y cho tan hoàn toàn t o ñư c (DD4) 5.1.5. T o dung d ch 5 (DD5) 15 Biên so n: ThS. Trương Bách Chi n
TRƯ NG ð I H C CÔNG NGHI P TH C PH M KHOA CÔNG NGH TH C PH M _______________________________________________________________________________________ - L y ñĩa cân nh a, r a s ch b ng nư c , r i tráng l i nhi u l n b ng nư c ct - S y khô 900C. - Dùng cân k thu t, r i cân l i b ng cân phân tích ñ cân 0,1g (ch t H1) - L y ng ñong 100mL ñã ñư c r a s ch b ng nư c c t nhi u l n, ñ ñong 100mL nư c c t, r i cho vào c c 250mL - Cho lư ng (ch t H1) v a cân trên vào lư ng acid có trong c c 100mL, Khu y cho tan hoàn toàn t o ñư c (DD5) 5.2. T o dung d ch 6 (DD6) - L y ñĩa cân nh a, r a s ch b ng nư c , r i tráng l i nhi u l n b ng nư c ct - S y khô 900C. - Dùng cân k thu t, r i cân l i b ng cân phân tích ñ cân 5g (ch t K1) . - L y pipet b u 25mL ñã ñư c r a và tráng nư c c t nhi u l n, dùng bóp cao su hút 25mL cho vào c c 100mL r i ñem c c vào t hút. - L y pipet b u 25mL ñã ñư c r a và tráng nư c c t nhi u l n, dùng bóp cao su hút 25mL HNO3 ññ ñã ñư c ñ s n trong t hút, cho vào c c 100mL có s n 25mL nư c c t trên. - Cho lư ng (ch t K1) v a cân trên vào lư ng acid có trong c c 100mL, Khu y cho tan hoàn toàn, t o ñư c (DD6) 5.3. T o dung d ch 7 (DD7) - L y ñĩa cân nh a, r a s ch b ng nư c , r i tráng l i nhi u l n b ng nư c ct - S y khô 900C. - Dùng cân k thu t, r i cân l i b ng cân phân tích ñ cân 1g (ch t K2) - L y pipet b u 25mL ñã ñư c r a và tráng nư c c t nhi u l n, dùng bóp cao su hút 25mL nư c siêu s ch cho vào c c 100mL. Khu y cho tan hoàn toàn. - L y pipet b u 25mL ñã ñư c r a và tráng nư c c t nhi u l n, dùng bóp cao su hút 3 mL dd H2SO4 ññ trong t hút, cho vào c c 100mL ñã có s n dung d ch pha trên. Khu y cho tan hoàn toàn, ñư c (DD7) 5.4. T o dung d ch 8 (DD8) - L y ñĩa cân nh a, r a s ch b ng nư c , r i tráng l i nhi u l n b ng nư c ct - S y khô 900C. - Dùng cân k thu t, r i cân l i b ng cân phân tích ñ cân 10g (ch t C1). Cho vào c c 100mL. - Cho t t nư c siêu s ch vào c c cho ñ n khi (ch t C1) còn m t it không tan ti p ñư c. 16 Biên so n: ThS. Trương Bách Chi n
TRƯ NG ð I H C CÔNG NGHI P TH C PH M KHOA CÔNG NGH TH C PH M _______________________________________________________________________________________ - ð l ng, dung d ch thu ñư c là (DD8) 5.5. Dung d ch r a acid 5.5.1. T o dung d ch 9 (DD9) - L y pipet b u 25mL ñã ñư c r a và tráng nư c c t nhi u l n, dùng bóp cao su hút 25mL cho vào c c 100mL r i ñem c c vào t hút. - L y pipet b u 25mL ñã ñư c r a và tráng nư c c t nhi u l n, dùng bóp cao su hút 1mL (ch t h1) ññ ñã ñư c ñ s n trong t hút, cho vào c c 100mL có s n 25mL nư c c t trên. - Chuy n lư ng trong c c vào bình ñ nh m c 100mL - Dùng nư c c t tráng c c. Lư ng nư c tráng cho h t vào c c BDM - ð nư c c t t i v ch thu ñư c (DD9) 5.5.2. T o dung d ch 10 (DD10) - L y pipet b u 25mL ñã ñư c r a và tráng nư c c t nhi u l n, dùng bóp cao su hút 25mL cho vào c c 100mL r i ñem c c vào t hút. - L y pipet b u 25mL ñã ñư c r a và tráng nư c c t nhi u l n, dùng bóp cao su hút 1mL (ch t h2) ññ ñã ñư c ñ s n trong t hút, cho vào c c 100mL có s n 25mL nư c c t trên. - Chuy n lư ng trong c c vào bình ñ nh m c 100mL - Dùng nư c c t tráng c c. Lư ng nư c tráng cho h t vào c c BDM - ð nư c c t t i v ch thu ñư c (DD 10) 5.5.3. T o dung d ch 11 (DD11) - L y pipet b u 25mL ñã ñư c r a và tráng nư c c t nhi u l n, dùng bóp cao su hút 25mL cho vào c c 100mL r i ñem c c vào t hút. - L y pipet b u 25mL ñã ñư c r a và tráng nư c c t nhi u l n, dùng bóp cao su hút 1mL (ch t h3) ññ ñã ñư c ñ s n trong t hút, cho vào c c 100mL có s n 25mL nư c c t trên. - Chuy n lư ng trong c c vào bình ñ nh m c 100mL - Dùng nư c c t tráng c c. Lư ng nư c tráng cho h t vào c c BDM - ð nư c c t t i v ch thu ñư c (DD 11) 5.6. T o dung d ch 12 (DD12) - L y ñĩa cân nh a, r a s ch b ng nư c , r i tráng l i nhi u l n b ng nư c ct - S y khô 900C. - Dùng cân k thu t, r i cân l i b ng cân phân tích ñ cân 4g NaOH r n. Thao tác cân lư ng NaOH r n ph i th t nhanh và chu n xác. - L y ng ñong 100mL ñã ñư c r a s ch b ng nư c c t nhi u l n, ñ ñong 100mL nư c c t, r i cho vào c c 250mL 17 Biên so n: ThS. Trương Bách Chi n
TRƯ NG ð I H C CÔNG NGHI P TH C PH M KHOA CÔNG NGH TH C PH M _______________________________________________________________________________________ - Cho lư ng (ch t N2) v a cân trên vào lư ng acid có trong c c 100mL, Khu y cho tan hoàn toàn, t o ñư c (DD12) 6. Câu h i chu n b 6.1. Các dung d ch v a pha trên là nh ng dung d ch gì? Nêu rõ tên và m c ñích pha các dung d ch trên là gì? 6.2. ð r a các ch t nh a (can nh a, bình nh a…) thì dùng dung d ch gì trong các dung d ch ñã pha trên? 6.3. Các d ng c b b n b i d u h a, c n dùng dung d ch gì trong các dung d ch ñã pha trên ñ t y r a d u bám vào? 6.4. Các d ng c b b n b i d u ăn, c n dùng dung d ch gì trong các dung d ch ñã pha trên ñ t y r a d u bám vào? 6.5. Vì sao trong thí nghi m 5.6 c n ph i cân nhanh lư ng NaOH? 18 Biên so n: ThS. Trương Bách Chi n
TRƯ NG ð I H C CÔNG NGHI P TH C PH M KHOA CÔNG NGH TH C PH M _______________________________________________________________________________________ BÀI 2: K THU T PHA CH DUNG D CH CH TH 1. M c tiêu Pha ch các dung d ch làm ch t ch th ñư c s d ng cho các bài chu n ñ trong phòng ki m nghi m 2. K năng - S d ng thành th o các d ng c th y tinh dùng trong pha ch - Rèn tính c n th n khi dung các hóa ch t ñ c, kh năng x lý và ñ m b o an toàn khi ti p xúc v i các hóa ch t ñ c - Rèn luy n tính lao ñ ng, kh năng làm vi c theo nhóm, tính tương tác trong t p th 3. D ng c và thi t b − Pipet th ng 10mL − Ph u th y tinh − ðũa khuâý th y tinh − Pipet b u 10mL − Pipet b u 50mL − Cân k thu t 2 s − Beacher 250mL − Cân phân tích 4 s ng ñong 100mL − B p ñi n − − Lư i amiang − Bình tia − Bóp cao su − Lò nung − C i s + chày − T sy 4. Hóa ch t 19 Biên so n: ThS. Trương Bách Chi n
TRƯ NG ð I H C CÔNG NGHI P TH C PH M KHOA CÔNG NGH TH C PH M _______________________________________________________________________________________ − Methyl Organge − Methyl red − Bromethymol blue − Phenolphtalein − h tinh b t − Xylenol orange − K2CrO4 − Thymol xanh − Eriochrome Black T − Metylen xanh − Murexit − KCl − axit Sunfosalysilic − NaCl − Rư u Etylic 96% − Eriochrome cyanine − CH3COOH − NaOH − H2SO4 ñ c − Na2HPO4 − Nư c siêu s ch − Alizarin vàng 5. Cách ti n hành 5.1. TN1 : Pha ch Ch th Methyl orange (MO) 0,1% − Cân 0,1g Methyl orange (MO) trong c c 250mL, thêm nư c c t ñ ñư c 100mL dung d ch ch th . Khu y ñ u dung d ch. − B o qu n ch th trong chai nh a ho c th y tinh có n p ñ y kín. 5.2. TN2 : Pha ch Ch th Bromethymol blue 0,2% − Cân 0,2g Bromethymol blue trong c c th y tinh 100mL − T m ư t b ng 20mL ancol 98o − Thêm nư c c t thành 100mL, khu y ñ u dung d ch. − B o qu n ch th trong chai nh a có n p ñ y kín. 5.3. TN3 : Pha ch Ch th h tinh b t 1% − Cân 1g h tinh b t trong c c 250mL. − T m m t ít nư c c t, r i khu y thành h . − Thêm nư c c t ñ ñư c 100mL dung d ch. − ðem ñun sôi trong 10 phút. ð ngu i, nh thêm 5 gi t formaldehit − B o qu n ch th trong chai th y tinh có n p ñ y kín. 5.4. TN4 : Pha ch Ch th K2CrO4 5% − Cân 1g K2CrO4 trong c c th y tinh 50mL. − Thêm nư c c t ñ ñư c 100mL dung d ch ch th . Khu y ñ u cho tan h t. 20 Biên so n: ThS. Trương Bách Chi n