TRƯỜNG TRUNG CẤP QUỐC TẾ MEKONG
GIÁO TRÌNH
MÔN HỌC: TỔ CHỨC QUẢN LÝ Y TẾ
NGÀNH: Y SỸ, Y SỸ YHCT
TRÌNH ĐỘ TRUNG CẤP
Ban hành kèm theo Quyết định số 40/2024/QĐ-TCQTMK ngày 25 tháng 01 năm 2024
của Hiệu trưởng Trường Trung cấp Quốc tế Mekong
Thành phố Cần Thơ, tháng 01 năm 2024
Lưu hành nội bộ
LỜI GIỚI THIỆU
Giáo trình "Tổ chức Quản lý y tế” được biên soạn dựa trên chương trình giáo
dục do Bộ Lao động – Thương Binh & Xã hội ban hành của ngành Y sĩ hệ trung cấp.
Giáo trình dùng cho các đối tượng học sinh trung cấp, được biên soạn nhằm đáp ứng
nhu cầu học tập cho học sinh trung cấp, đồng thời nâng cao chất lượng đào tạo trong các
trường trung cấp quốc tế Mekong.
Nội dung giáo trình có những nội dung chính như sau
- Hệ thống tổ chức quản lý y tế
- Vai trò và chức năng của bộ máy y tế từ trung ương đến địa phương.
Trong quá trình biên soạn giáo trình này, tổ biên soạn đã cố gắng bám sát khung
chương trình đào tạo, cập nhật các kiến thức từ nhiều nguồn tài liệu, nhằm thể hiện được
kiến thức cơ bản, hiện đại và thực tiễn. Trường rất mong nhận được những ý kiến đóng
góp của các chuyên gia, các đồng nghiệp, các độc giả để giáo trình hoàn thiện hơn trong
lần ban hành sau.
Xin cảm ơn các cơ quan liên quan, các đơn vị và cá nhân đã tham gia.
Cần Thơ, ngày 25 tháng 01 năm 2024
Hiệu trưởng
(đã ký)
DSCKII. Nguyễn Văn Ảnh
LỜI NÓI ĐẦU
Tổ chức - Quản lý y tế là một môn khoa học của chuyên ngành Y xã hội học.
Kiến thức về Tổ chức - Quản lý y tế sẽ giúp cho các cán bộ y tế sử dụng các nguồn lực
của đơn vị, cộng đồng một cách có hiệu quả.
Môn học này đã triển khai dạy cho học sinh y khoa hệ chính quy ở các trường
Trung cấp, Cao đẳng và Trường Đại học Y trong nhiều năm qua. Tổ biên soạn đã tổ
chức biên soạn tài liệu "Tổ chức - Quản lý y tế” dành cho học sinh học môn học này.
Mục tiêu của giáo trình là hướng dẫn học sinh thực hiện các bài học của môn học theo
kế hoạch thống nhất và dạy/học dựa trên các vấn đề thực tiễn của cộng đồng như:
- Về kiến thức: Trình bày hệ thống tổ chức y tế Việt Nam, các quan điểm, đường
lối của Đảng về công tác y tế, nhiệm vụ của Ngành Y tế trong giai đoạn hiện nay; Trình
bày được một số khái niệm cơ bản về quản lý y tế và quy trình quản lý; Trình bày đạo
đức của người cách mạng và đạo đức của người cán bộ y tế (y đức).
- Về kỹ năng: Học sinh vận dụng được chức trách nhiệm vụ của ngành trong quản
lý tổ chức tuyến cơ sở.
- Về năng lực tự chủ và trách nhiệm: Có tính độc lập và trung thực xử lý các vấn
đề phát sinh trong chuyên môn.
Giáo trình Tổ chức - Quản lý y tế được biên tập lần đầu tiên, không sao tránh
khỏi thiếu sót, mong các bạn đọc đóng góp ý kiên để chúng tôi tiếp tục sửa chữa, bổ
sung in lần sau nhằm hoàn thiện hơn cuốn tài liệu.
Xin trân trọng cảm ơn.
TM. Tổ biên soạn
(đã ký)
TS. BS Hồng Xuân Trường
MỤC LỤC
BÀI 1. TỔ CHỨC HỆ THỐNG Y TẾ VIỆT NAM
1.
Những nguyên tắc cơ bản về tổ chức hệ thống y tể việt nam
2.
Mô hình tổ chức của hệ thống y tế
2.1.
Tổ chức hành chính nhà nước
2.2.
Thành phần kinh tế (đầu tư kinh phí)
2.3.
Tổ chức theo khu vực dân cư
2.4.
Tổ chức y tế hai khu vực
3.
Mô hình tố chức và chức năng, nhiệm vụ của các tuyến
3.1.
Tuyến y tế trung ương
3.2.
Tuyến y tế tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương
3.3.
Phòng Y tế
3.4.
Trung tâm Y tế huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh
3.5.
Tuyến y tế xã, phường, thị trấn
3.6.
Y tế tư nhân
BÀI 2. NHỮNG QUAN ĐIỂM, CHIẾN LƯỢC VÀ CHÍNH SÁCH Y TẾ
VIỆT NAM
1.
Các điểm cơ bản trong lịch sử phát triển quan điểm y tế của Đảng ta
1.1.
Quan điểm xây dựng ngảnh y tế của Chủ tịch Hồ Chí Minh sau cách
mạng tháng Tám năm 1945
1.2.
Các nghị quyết của đại hội Đảng, nghị quyết của trung ương Đảng
1.3.
Những văn bản quan trọng của nhà nước
2.
Đặc điểm nhu cầu sức khỏe và chăm sóc sức khỏe nhân dân
2.1.
Đất nước đang phát triển
2.2.
Đặc điểm sức khỏe chung hiện nay
2.3.
Mô hình bệnh tật, tử vong
2.4.
Môi trường
2.5.
Dịch vụ chăm sóc sức khỏe
2.6.
Hệ thống cơ sở, tổ chức, quản lý
2.7.
Chế độ, chính sách
3.
Phân tích nội dung cơ bản của chiến lược bảo vệ sức khỏe và quan điểm
về y tế
3.1.
Những quan điểm cơ bản về y tế của Việt Nam hiện nay
3.2.
Mục tiêu chiến lược và ưu tiên về bảo vệ sức khỏe nhân dân Việt Nam
3.3.
Những giải pháp cơ bản để đạt mục tiêu
BÀI 3. CÁC CHỈ SỐ SỨC KHỎE VÀ QUẢN LÝ THÔNG TIN Y TẾ
1.
Khái niệm thông tin, chỉ số y tế
2.
Ý nghĩa và vai trò của thông tin y tế
3.
Yêu cầu cơ bản đối với thông tin
4.
Các đặc tính của thông tin y tế
5.
Phân loại thông tin/ chỉ số/ chỉ tiêu y tế
6.
Cách tính và ý nghĩa của một số chỉ số quan trọng ở tuyến y tế cơ sở
7.
Hệ thống sổ sách, báo cáo của trạm y tế cơ sở
BÀI 4. TỔ CHỨC VÀ QUẢN LÝ BỆNH VIỆN
1.
Khái lược về sự hình thành và phát triển của bệnh viện và quản lý bệnh
viện
2.
Định nghĩa Bệnh viện
1
1
2
3
3
3
3
4
4
14
21
23
25
29
30
30
30
30
30
31
32
32
32
32
35
35
35
35
36
36
44
45
54
54
54
55
56
56
58
62
65
65
66
3.
Vai trò của bệnh viện
4.
Nhiệm vụ của bệnh viện
5.
Mô hình bệnh viện
6.
Quản lý bệnh viện
7.
Cơ sở pháp lý của quản lý
BÀI 5. LẬP KẾ HOẠCH Y TẾ
1.
Đặt vấn đề
2.
Khái niệm về kế hoạch và lập kế hoạch
3.
Quy trình lập kế hoạch y tế công cộng
BÀI 6. ĐIỀU HÀNH VÀ GIÁM SÁT HOẠT ĐỘNG Y TẾ
1.
Đại cương
2.
Khái niệm, vai trò giám sát
3.
Tiêu chuẩn, nhiệm vụ, thái độ/hành vi của giám sát viên
4.
Phương pháp giám sát
5.
Qui trình giám sát
BÀI 7. ĐÁNH GIÁ CÁC CHƯƠNG TRÌNH, HOẠT CỘNG Y TẾ
1.
Đại cương
2.
Khái niệm đánh giá
3.
Chỉ số trong đánh giá
4.
Các bước cơ bản của đánh giá
TÀI LIỆU THAM KHẢO
66
67
68
70
74
76
76
76
78
86
86
86
87
89
89
97
97
97
99
100
105