Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – HÖ thèng phanh HÖ thèng phanh
-1-
Kh¸i qu¸t Kh¸i qu¸t
HÖ thèng g¹t n8íc vµ röa kÝnh lµ mét hÖ thèng ®¶m b¶o cho
ng8êi l¸i nh×n ®8îc râ rµng b»ng c¸ch g¹t n8íc m8a trªn
kÝnh tr8íc vµ kÝnh sau khi trêi m8a.
HÖ thèng cã thÓ lµm s¹ch bôi bÈn trªn kÝnh ch¾n giã phÝa
tr8íc nhê thiÕt bÞ röa kÝnh. V× vËy ®©y lµ thiÕt bÞ cÇn thiÕt cho
sù an toµn cña xe khi ch¹y. GÇn ®©y mét sè kiÓu xe cã thÓ
thay ®æi tèc ®é g¹t n8íc theo tèc ®é xe vµ tù ®éng g¹t n8íc
khi trêi m8a.
(1/1)
C¸c bé phËn VÞ trÝ
HÖ thèng g¹t n8íc vµ röa kÝnh gåm c¸c bé phËn sau.
1. CÇn g¹t n8íc phÝa tr8íc/L8ìi g¹t n8íc phÝa tr8íc
2. M« t¬ vµ c¬ cÊu dÉn ®éng g¹t n8íc phÝa tr8íc
3. Vßi phun cña bé röa kÝnh tr8íc
4. B×nh chøa n8íc röa kÝnh (cã m« t¬ röa kÝnh)
5. C«ng t¾c g¹t n8íc vµ röa kÝnh (Cã r¬le ®iÒu khiÓn g¹t
n8íc gi¸n ®o¹n)
6. CÇn g¹t n8íc phÝa sau/l8ìi g¹t n8íc phÝa sau
7. M« t¬ g¹t n8íc phÝa sau
8. R¬le ®iÒu khiÓn bé g¹t n8íc phÝa sau
(1/2)
Tham kh¶o
9. Bé ®iÒu khiÓn g¹t n8íc (ECU J/B phÝa hµnh kh¸ch)
10. C¶m biÕn n8íc m8a
(2/2)
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – HÖ thèng phanh HÖ thèng phanh
-2-
C¸c bé phËn CÊu t¹o
1. CÇn g¹t n8íc/thanh g¹t n8íc
(1) Kh¸i qu¸t chung
Cã mét sè bé phËn chÝnh trong hÖ thèng g¹t n8íc. CÊu tróc cña g¹t n8íc lµ
mét l8ìi cao su g¹t n8íc ®8îc l¾p vµo thanh kim lo¹i gäi lµ thanh g¹t n8íc.
G¹t n8íc ®8îc dÞch chuyÓn tuÇn hoµn nhê cÇn g¹t.
V× l8ìi g¹t n8íc ®8îc Ðp vµo kÝnh tr8íc b»ng lß xo nªn g¹t n8íc cã thÓ g¹t
®8îc n8íc m8a nhê dÞch chuyÓn thanh g¹t n8íc.
ChuyÓn ®éng tuÇn hoµn cña g¹t n8íc ®8îc t¹o ra bëi m« t¬ vµ c¬ cÊu dÉn
®éng.
V× l8ìi cao su l¾p vµo thanh g¹t n8íc bÞ mßn do sö dông vµ do ¸nh s¸ng mÆt
trêi vµ nhiÖt ®é m«i tr8êng v.v… nªn phi thay thÕ phÇn l8ìi cao su nµy mét
c¸ch ®Þnh kú.
(2) G¹t n8íc ®8îc che mét nöa/g¹t n8íc che hoµn toµn
G¹t n8íc th«ng th8êng cã thÓ nh×n thÊy tõ phÝa tr8íc cña xe.
Tuy nhiªn ®Ó ®¶m b¶o tÝnh khÝ ®éng häc, bÒ mÆt l¾p ghÐp ph¼ng vµ tÊm
nh×n réng nªn nh÷ng g¹t n8íc gÇn ®©y ®8îc che ®i d8íi n¾p ca p«.
G¹t n8íc cã thÓ nh×n thÊy mét phÇn gäi lµ g¹t n8íc che mét nöa, g¹t n8íc
kh«ng nh×n thÊy ®8îc gäi lµ g¹t n8íc che hoµn toµn.
Gîi ý:
Víi g¹t n8íc che hoµn toµn nÕu nã bÞ phñ b¨ng tuyÕt hoÆc ë trong c¸c ®iÒu
kiÖn kh¸c, th× g¹t n8íc kh«ng thÓ dÞch chuyÓn ®8îc. NÕu cè t×nh lµm s¹ch
tuyÕt b»ng c¸ch cho hÖ thèng g¹t n8íc ho¹t ®éng c8ìng bøc cã thÓ lµm
háng m« t¬ g¹t n8íc. §Ó ng¨n ngõa hiÖn t8îng nµy, phÇn lín c¸c mÉu xe
cã cÊu tróc chuyÓn chÕ ®é g¹t n8íc che hoµn toµn sang chÕ ®é g¹t n8íc
che mét phÇn b»ng tay.
Sau khi bËt sang g¹t n8íc che mét nöa, cÇn g¹t n8íc cã thÓ ®ãng trë l¹i
b»ng c¸ch dÞch chuyÓn nã theo h8íng mòi tªn ®8îc chØ ra trªn h×nh vÏ.
1/5)
2. C«ng t¾c g¹t n8íc vµ röa kÝnh
(1) C«ng t¾c g¹t n8íc
C«ng t¾c g¹t n8íc ®8îc bè trÝ trªn trôc trô l¸i, ®ã lµ vÞ trÝ mµ ng8êi l¸i cã thÓ
®iÒu khiÓn bÊt kú lóc nµo khi cÇn.
C«ng t¾c g¹t n8íc cã c¸c vÞ trÝ OFF (dõng), LO (tèc ®é thÊp) vµ HI (tèc ®é
cao) vµ c¸c vÞ trÝ kh¸c ®Ó ®iÒu khiÓn chuyÓn ®éng cña nã. Mét sè xe cã vÞ trÝ
MIST (g¹t n8íc chØ ho¹t ®éng khi c«ng t¾c g¹t n8íc ë vÞ trÝ MIST (s8¬ng
mï), vÞ trÝ INT (g¹t n8íc ho¹t ®éng ë chÕ ®é gi¸n ®o¹n trong mét kho¶ng
thêi gian nhÊt ®Þnh) vµ mét c«ng t¾c thay ®æi ®Ó ®iÒu chØnh kho¶ng thêi gian
g¹t n8íc.
Trong nhiÒu tr8êng hîp c«ng t¾c g¹t n8íc vµ röa kÝnh ®8îc kÕt hîp víi c«ng
t¾c ®iÒu khiÓn ®Ìn. V× vËy, ®«i khi ng8êi ta gäi lµ c«ng t¾c tæ hîp.
ë nh÷ng xe cã trang bÞ g¹t n8íc cho kÝnh sau, th× c«ng t¾c g¹t n8íc sau
còng n»m ë c«ng t¾c g¹t n8íc vµ ®8îc bËt vÒ gi÷a c¸c vÞ trÝ ON vµ OFF.
Mét sè xe cã vÞ trÝ INT cho g¹t n8íc kÝnh sau. ë nh÷ng kiÓu xe gÇn ®©y,
ECU ®8îc ®Æt trong c«ng t¾c tæ hîp cho MPX (hÖ thèng th«ng tin ®a chiÒu).
(2) R¬le ®iÒu khiÓn g¹t n8íc gi¸n ®o¹n
R¬ le nµy kÝch ho¹t c¸c g¹t n8íc ho¹t ®éng mét c¸ch gi¸n ®o¹n.
PhÇn lín c¸c kiÓu xe gÇn ®©y c¸c c«ng t¾c g¹t n8íc cã r¬le nµy ®8îc sö
dông réng r·i.
Mét r¬le nhá vµ m¹ch tranzisto gåm cã tô ®iÖn vµ ®iÖn trë cÊu t¹o thµnh r¬
le ®iÒu khiÓn g¹t n8íc gi¸n ®o¹n.
Dßng ®iÖn tíi m« t¬ g¹t n8íc ®8îc ®iÒu khiÓn b»ng r¬ le nµy theo tÝn hiÖu
®8îc truyÒn tõ c«ng t¾c g¹t n8íc lµm cho m« t¬ g¹t n8íc ch¹y gi¸n ®o¹n.
(3) C«ng t¾c röa kÝnh
C«ng t¾c bé phËn röa kÝnh ®8îc kÕt hîp víi c«ng t¾c g¹t n8íc. M« t¬ röa
kÝnh ho¹t ®éng vµ phun n8íc röa kÝnh khi bËt c«ng t¾c nµy.
(2/5)
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – HÖ thèng phanh HÖ thèng phanh
-3-
C¸c bé phËn CÊu t¹o
3. M« t¬ g¹t n8íc
(1) Kh¸i qu¸t chung
M« t¬ d¹ng lâi s¾t tõ lµ nam ch©m vÜnh cöu ®8îc sö dông
lµm m« t¬ g¹t n8íc. M« t¬ g¹t n8íc gåm cã m«t¬ vµ bé
truyÒn b¸nh r¨ng ®Ó lµm gi¶m tèc ®é ra cña m« t¬. M« t¬
lâi s¾t tõ g¹t n8íc cã 3 chæi than tiÕp ®iÖn: chæi tèc ®é
thÊp, chæi tèc ®é cao vµ mét chæi dïng chung (®Ó tiÕp
m¸t).
Mét c«ng t¾c d¹ng cam ®8îc bè trÝ trong b¸nh r¨ng ®Ó
g¹t n8íc dõng ë vÞ trÝ cè ®Þnh trong mäi thêi ®iÓm.
(2) ChuyÓn ®æi tèc ®é m«t¬
Mét søc ®iÖn ®éng ng8îc ®8îc t¹o ra trong cuén d©y
phÇn øng khi m« t¬ quay ®Ó h¹n chÕ tèc ®é quay cña m«
t¬.
· Ho¹t ®éng ë tèc ®é thÊp
Khi dßng ®iÖn ®i vµo cuén d©y phÇn øng tõ chæi than tèc
®é thÊp, mét søc ®iÖn ®éng ng8îc lín ®8îc t¹o ra. KÕt
qu¶ lµ m« t¬ quay víi vËn tèc thÊp.
· Ho¹t ®éng ë tèc ®é cao
Khi dßng ®iÖn ®i vµo cuén d©y phÇn øng tõ chæi tiÕp ®iÖn
tèc ®é cao, mét søc ®iÖn ®éng ng8îc nhá ®8îc t¹o ra.
KÕt qu¶ lµ m« t¬ quay víi tèc ®é cao.
(3/5)
(3) C«ng t¾c d¹ng cam
C¬ cÊu g¹t n8íc cã chøc n¨ng dõng thanh g¹t n8íc t¹i vÞ
trÝ cè ®Þnh. Do cã chøc n¨ng nµy thanh g¹t n8íc lu«n
®8îc b¶o ®¶m dõng ë d8íi cïng cña kÝnh ch¾n giã khi t¾t
c«ng t¾c g¹t n8íc.
C«ng t¾c d¹ng cam thùc hiÖn chøc n¨ng nµy.
C«ng t¾c nµy cã ®Üa cam sÎ r·nh ch÷ V vµ 3 ®iÓm tiÕp
xóc.
Khi c«ng t¾c g¹t n8íc ë vÞ trÝ LO/HI, ®iÖn ¸p ¾c qui ®8îc
®Æt vµo m¹ch ®iÖn vµ dßng ®iÖn ®i vµo m« t¬ g¹t n8íc
qua c«ng t¾c g¹t n8íc lµm cho m« t¬ g¹t n8íc quay. Tuy
nhiªn, ë thêi ®iÓm c«ng t¾c g¹t n8íc t¾t, nÕu tiÕp ®iÓm
P2 ë vÞ trÝ tiÕp xóc mµ kh«ng ph¶i ë vÞ trÝ r·nh th× ®iÖn ¸p
cña ¾c qui vÉn ®8îc ®Æt vµo m¹ch ®iÖn vµ dßng ®iÖn ®i
vµo m« t¬ g¹t n8íc tíi tiÕp ®iÓm P1 qua tiÕp ®iÓm P2 lµm
cho m« t¬ tiÕp tôc quay.
Sau ®ã b»ng viÖc quay ®Üa cam lµm cho tiÕp ®iÓm P2 ë
vÞ trÝ r·nh do ®ã dßng ®iÖn kh«ng ®i vµo m¹ch ®iÖn vµ
m« t¬ g¹t n8íc bÞ dõng l¹i. Tuy nhiªn, do qu¸n tÝnh cña
phÇn øng, m« t¬ kh«ng dõng l¹i ngay lËp tøc vµ tiÕp tôc
quay mét Ýt. KÕt qu¶ lµ tiÕp ®iÓm P3 v8ît qua ®iÓm dÉn
®iÖn cña ®Üa cam. Thùc hiÖn viÖc ®ãng m¹ch nh8 sau:
PhÇn øng ® Cùc (+)1 cña m« t¬ ® c«ng t¾c g¹t n8íc ®
cùc S cña m« t¬ g¹t n8íc ® tiÕp ®iÓm P1 ® P3®phÇn
øng.
V× phÇn øng t¹o ra søc ®iÖn ®éng ng8îc trong m¹ch
®ãng nµy, nªn qu¸ tr×nh h·m m« t¬ b»ng ®iÖn ®8îc t¹o
ra vµ m« t¬ ®8îc dõng l¹i t¹i ®iÓm cè ®Þnh.
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – HÖ thèng phanh HÖ thèng phanh
-4-
C¸c bé phËn CÊu t¹o
(4/5)
4. M« t¬ röa kÝnh
(1) M« t¬ röa kÝnh tr8íc/kÝnh sau
§æ n8íc röa kÝnh vµo b×nh chøa trong khoang ®éng c¬.
B×nh chøa n8íc röa kÝnh ®8îc lµm tõ b×nh nhùa mê vµ
n8íc röa kÝnh ®8îc phun nhê m« t¬ röa kÝnh ®Æt trong
b×nh chøa.
M« t¬ bé röa kÝnh cã d¹ng c¸nh qu¹t nh8 ®8îc sö dông
trong b¬m nhiªn liÖu. Cã hai lo¹i hÖ thèng röa kÝnh ®èi
víi « t« cã röa kÝnh sau: Mét lo¹i cã b×nh chøa chung cho
c¶ bé phËn röa kÝnh tr8íc vµ sau, cßn lo¹i kia cã hai b×nh
chøa riªng cho bé phËn röa kÝnh tr8íc vµ bé phËn röa
kÝnh sau.
Ngoµi ra, cßn cã mét lo¹i ®iÒu chØnh vßi phun cho c¶ kÝnh
tr8íc vµ kÝnh sau nhê m« t¬ röa kÝnh ®iÒu khiÓn c¸c van
vµ mét lo¹i kh¸c cã hai m« t¬ riªng cho bé phËn röa kÝnh
tr8íc vµ bé phËn röa kÝnh sau ®8îc ®Æt trong b×nh chøa.
(2) VËn hµnh kÕt hîp víi bé phËn röa kÝnh
Lo¹i nµy tù ®éng ®iÒu khiÓn c¬ cÊu g¹t n8íc khi phun
n8íc röa kÝnh sau khi bËt c«ng t¾c röa kÝnh mét thêi gian
nhÊt ®Þnh ®ã lµ “sù vËn hµnh kÕt hîp víi bé phËn röa
kÝnh”.
§ã lµ sù vËn hµnh ®Ó g¹t n8íc röa kÝnh ®8îc phun trªn
bÒ mÆt kÝnh tr8íc.
(5/5)
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – HÖ thèng phanh HÖ thèng phanh
-5-
Ho¹t ®éng Nguyªn lý ho¹t ®éng cña g¹t n8íc
1. Nguyªn lý ho¹t ®éng khi c«ng t¾c g¹t n8íc ë vÞ trÝ
LOW/MIST
Khi c«ng t¾c g¹t n8íc ®8îc bËt vÒ vÞ trÝ tèc ®é thÊp hoÆc
vÞ trÝ g¹t s8¬ng, dßng ®iÖn ®i vµo chæi than tiÕp ®iÖn tèc
®é thÊp cña m« t¬ g¹t n8íc (tõ nay vÒ sau gäi t¾t lµ “LO”)
nh8 ®8îc chØ ra trªn h×nh vÏ vµ g¹t n8íc ho¹t ®éng ë tèc
®é thÊp.
(1/6)
2. Nguyªn lý ho¹t ®éng khi c«ng t¾c g¹t n8íc ë vÞ trÝ
HIGH
Khi c«ng t¾c g¹t n8íc ®8îc bËt vÒ vÞ trÝ tèc ®é cao, dßng
®iÖn ®i vµo chæi tiÕp ®iÖn cao cña m« t¬ g¹t n8íc HI nh8
®8îc chØ ra trªn h×nh vÏ vµ g¹t n8íc ho¹t ®éng ë tèc ®é
cao.
(2/6)