Sổ tay
HỆ THỐNG ĐIỀU KHIỂN TÚI KHÍ
Giảng viên: Nguyễn Văn Nhu
Đơn vị công tác: Trường ĐH CN Giao thông vận tải
Điện thoại: 0975.910.620
Website: http://uttcar.com
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – §iÖn 2 Tói khÝ SRS vµ bé c¨ng ®ai khÈn cÊp
-
1
-
Kh¸i qu¸t Tói khÝ SRS lµ g×?
1. An toµn xe
Cã hai yªu cÇu an toµn ®èi víi « t«. Thø nhÊt lµ an toµn chñ ®éng liªn
quan ®Õn viÖc ng¨n ngõa tai n¹n xÈy ra vµ thø hai lµ an toµn thô
®éng liªn quan ®Õn viÖc b¶o vÖ ngVêi vµ hµnh lý trªn xe t¹i thêi ®iÓm
va ®Ëp. §Ó b¶o vÖ ngVêi vµ hµnh lý trªn xe khi va ®Ëp. §iÒu quan
träng lµ ph¶i gi÷ cho ca bin bÞ hV háng Ýt nhÊt ®ång thêi ph¶i gi¶m
thiÓu sù xuÊt hiÖn c¸c va ®Ëp thø cÊp g©y ra bëi sù dÞch chuyÓn cña
ngVêi l¸i vµ hµnh lý trong ca bin. §Ó thùc hiÖn ®Vîc ®iÒu nµy ngVêi ta
sö dông khung xe cã cÊu tróc hÊp thô ®Vîc t¸c ®éng cña lùc va ®Ëp,
®ai an toµn, tói khÝ SRS.v.v.
2. Th©n xe cã cÊu tróc hÊp thô ®Cîc t¸c ®éng cña lùc va ®Ëp
(CIAS)
Sù hÊp thô vµ ph©n t¸n lùc va ®Ëp th«ng qua biÕn d¹ng c¸c phÇn
®»ng trVíc vµ ®»ng sau cña th©n xe sÏ lµm gi¶m lùc va ®Ëp tíi ngVêi
l¸i vµ hµnh kh¸ch. CÊu tróc ca bin cøng v÷ng còng gióp gi¶m thiÓu
®Vîc biÕn d¹ng cña nã.
3.
§ai an toµn
§ai an toµn lµ mét trong nh÷ng phV¬ng tiÖn c¬ b¶n b¶o vÖ ngVêi l¸i
vµ hµnh kh¸ch. §eo ®ai an toµn sÏ gióp cho ngVêi l¸i vµ hµnh kh¸ch
kh«ng bÞ v¨ng ra khái xe trong qu¸ tr×nh va ®Ëp ®ång thêi còng gi¶m
thiÓu sù xuÊt hiÖn va ®Ëp thø cÊp trong ca bin.
4. Tói khÝ SRS (hÖ thèng gi¶m va ®Ëp bæ sung)
Tói khÝ SRS ®Vîc trang bÞ ®Ó b¶o vÖ bæ sung cho ngVêi l¸i vµ hµnh
kh¸ch khi hä ®· ®Vîc b¶o vÖ b»ng ®ai an toµn. §èi víi nh÷ng va ®Ëp
nghiªm träng ë phÝa trVíc hoÆc sVên xe, tói khÝ SRS cïng víi ®ai an
toµn sÏ ng¨n ngõa hoÆc gi¶m thiÓu chÊn thV¬ng.
(1/1)
Kh¸i qu¸t Sù cÇn thiÕt
1. Sù cÇn thiÕt ph¶i cã ®ai an toµn vµ tói khÝ SRS
Khi xe ®©m vµo xe kh¸c hoÆc vËt thÓ cè ®Þnh, nã dõng l¹i rÊt nhanh
nhVng kh«ng ph¶i ngay lËp tøc. VÝ dô nÕu khi xe ®©m vµo Barie cè
®Þnh víi vËn tèc 50 km/h, bÞ ®©m ë phÝa ®Çu xe, th× xe chØ dõng l¹i
hoµn toµn sau kho¶ng 0,1 gi©y hoÆc h¬n mét chót.
ë thêi ®iÓm va ®Ëp, ba ®ê sèc trVíc ngõng dÞch chuyÓn nhVng phÇn
cßn l¹i cña xe vÉn dÞch chuyÓn víi vËn tèc 50 km/h. Xe b¾t ®Çu hÊp
thô n¨ng lVîng va ®Ëp vµ gi¶m tèc ®é v× phÇn trVíc cña xe bÞ Ðp l¹i.
Trong qu¸ tr×nh va ®Ëp, khoang hµnh kh¸ch b¾t ®Çu chuyÓn ®éng
chËm l¹i hoÆc gi¶m tèc, nhVng hµnh kh¸ch vÉn tiÕp tôc chuyÓn ®éng
lao vÒ phÝa trVíc víi vËn tèc nhV vËn tèc ban ®Çu trong khoang xe.
NÕu ngVêi l¸i vµ hµnh kh¸ch kh«ng ®eo d©y an toµn, hä sÏ tiÕp tôc
chuyÓn ®éng víi vËn tèc 50 km/h cho ®Õn khi hä va vµo c¸c vËt thÓ
trong xe. Trong vÝ dô cô thÓ nµy hµnh kh¸ch vµ ngVêi l¸i dÞch chuyÓn
nhanh nhV khi hä r¬i tõ tÇng 3 xuèng.
NÕu ngVêi l¸i vµ hµnh kh¸ch ®eo d©y an toµn th× tèc ®é dÞch chuyÓn
cña hä sÏ gi¶m dÇn vµ do ®ã gi¶m ®Vîc lùc va ®Ëp t¸c ®éng lªn c¬
thÓ hä. Tuy nhiªn, víi c¸c va ®Ëp m¹nh hä cã thÓ vÉn va ®Ëp vµo c¸c
vËt thÓ trong xe nhVng víi mét lùc nhá h¬n nhiÒu so víi nh÷ng ngVêi
kh«ng ®eo d©y an toµn.
Tói khÝ SRS gióp gi¶m h¬n n÷a kh¶ n¨ng va ®Ëp cña mÆt vµ ®Çu víi
c¸c vËt thÓ trong xe vµ hÊp thô mét phÇn lùc va ®Ëp lªn ngVêi l¸i vµ
hµnh kh¸ch.
· Ho¹t ®éng cña tói khÝ trVíc.
· Ho¹t ®éng cña tói khÝ bªn.
(1/1)
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – §iÖn 2 Tói khÝ SRS vµ bé c¨ng ®ai khÈn cÊp
-
2
-
Kh¸i qu¸t Nguyªn lý ho¹t ®éng
1. Nguyªn lý ho¹t ®éng
(1) Khi va ch¹m, c¶m biÕn tói khÝ x¸c ®Þnh møc ®é va ch¹m vµ khi møc
®é nµy vVît qu¸ gi¸ trÞ qui ®Þnh cña côm c¶m biÕn tói khÝ trung t©m
(côm c¶m biÕn tói khÝ), th× ngßi næ n»m trong bé thæi tói khÝ sÏ bÞ ®¸nh
löa.
(2) Ngßi næ ®èt chÊt måi löa vµ h¹t t¹o khÝ vµ t¹o ra mét lVîng khÝ lín
trong thêi gian ng¾n.
(3) KhÝ nµy b¬m c¨ng tói khÝ ®Ó gi¶m t¸c ®éng lªn ngVêi trªn xe ®ång
thêi ngay lËp tøc tho¸t ra ë c¸c lç x¶ phÝa sau tói khÝ. §iÒu nµy lµm
gi¶m lùc t¸c ®éng lªn tói khÝ vµ còng ®¶m b¶o cho ngVêi l¸i cã mét thÞ
trVêng cÇn thiÕt ®Ó quan s¸t.
Chó ý:
2. Tói khÝ SRS næ (ngCêi l¸i vµ hµnh kh¸ch)
HÖ thèng tói khÝ SRS phÝa trVíc ®Vîc thiÕt kÕ ®Ó kÝch ho¹t ngay nh»m
®¸p øng víi nh÷ng va ®Ëp nghiªm träng phÝa trVíc trong khu vùc
mÇu tèi giíi h¹n bëi c¸c mòi tªn nhV trong h×nh vÏ.
Tói khÝ SRS phÝa trVíc sÏ næ nÕu møc ®é va ®Ëp phÝa trVíc vVît qu¸
giíi h¹n thiÕt kÕ. TV¬ng ®V¬ng víi vËn tèc va ®Ëp kho¶ng 20 - 25
km/h khi va ®Ëp trùc diÖn vµo vËt thÓ cè ®Þnh kh«ng biÕn d¹ng.
NÕu møc ®é va ®Ëp thÊp h¬n giíi h¹n thiÕt kÕ th× c¸c tói khÝ SRS phÝa
trVíc cã thÓ kh«ng næ.
Tuy nhiªn, tèc ®é ngVìng nµy sÏ cao h¬n ®¸ng kÓ nÕu xe ®©m vµo
vËt thÓ nhV xe ®ang ®ç, cét mèc tøc lµ nh÷ng vËt thÓ cã thÓ dÞch
chuyÓn hoÆc biÕn d¹ng khi va ®Ëp hoÆc khi xe va ®Ëp vµo nh÷ng vËt
thÓ n»m dVíi mòi xe vµ sµn xe hoÆc khi xe ®©m vµo gÇm xe t¶i.
(2/5)
3. Tói khÝ SRS sÏ næ (ngCêi l¸i vµ hµnh kh¸ch)
(1) Tói khÝ SRS phÝa trVíc sÏ kh«ng næ, nÕu xe va ®Ëp ë bªn sVên hoÆc
phÝa sau, hoÆc xe bÞ lËt, hoÆc va ®Ëp phÝa trVíc víi tèc ®é thÊp.
(2) Tói khÝ SRS phÝa trVíc cã thÓ næ nÕu xÈy ra va ®Ëp nghiªm träng ë
phÝa gÇm dVíi xe nhV ®Vîc chØ ra trªn h×nh vÏ.
(3/5)
Kü thuËt viªn chÈn ®o¸n – §iÖn 2 Tói khÝ SRS vµ bé c¨ng ®ai khÈn cÊp
-
3
-
Kh¸i qu¸t Nguyªn lý ho¹t ®éng
4. Tói khÝ SRS sÏ næ (Tói khÝ bªn, tói khÝ bªn phÝa trªn)
(1) Tói khÝ bªn + tói khÝ bªn phÝa trªn (chØ ë phÝa trVíc)
<1> C¸c tói khÝ bªn vµ tói khÝ bªn phÝa trªn ®Vîc thiÕt kÕ ®Ó ho¹t ®éng
khi xe bÞ ®©m m¹nh tõ bªn sVên.
<2> Khi xe bÞ va ®Ëp chÐo hoÆc trùc diÖn ë bªn sVên xe nhV ®Vîc chØ ra
ë h×nh vÏ bªn tr¸i nhVng kh«ng ë khu vùc khoang hµnh kh¸ch, th× tói
khÝ bªn vµ tói khÝ bªn phÝa trªn cã thÓ kh«ng næ.
(2) Tói khÝ bªn + tói khÝ bªn phÝa trªn (TrVíc + Sau).
<1> C¸c tói khÝ SRS vµ tói khÝ bªn phÝa trªn ®Vîc thiÕt kÕ ®Ó ho¹t ®éng
khi phÇn khoang xe bÞ ®©m tõ bªn sVên xe hoÆc tai sau cña xe.
<2> Khi xe bÞ va ®Ëp trùc diÖn vµo hoÆc chÐo vµo thµnh bªn nhV ®Vîc
chØ ra ë h×nh vÏ bªn tr¸i nhVng kh«ng thuéc khu vùc khoang hµnh
kh¸ch, th× tói khÝ bªn vµ tói khÝ bªn phÝa trªn cã thÓ kh«ng næ.
(4/5)
5. Tói khÝ SRS sÏ næ ( Tói khÝ bªn, tói khÝ bªn phÝa trªn)
Tói khÝ bªn vµ tói khÝ bªn phÝa trªn sÏ kh«ng næ, khi va ®Ëp tõ phÝa
trVíc hoÆc phÝa sau, hoÆc bÞ lËt,hoÆc va ®Ëp bªn víi tèc ®é thÊp.
(5/5)
Kh¸i qu¸t Ph©n lo¹i tói khÝ
1. C¸c lo¹i tói khÝ SRS
· Tói khÝ phÝa trVíc cho ngVêi l¸i
(lo¹i mét gai ®o¹n vµ lo¹i 2 giai ®o¹n)
· Tói khÝ phÝa cho hµnh kh¸ch phÝa trVíc
(lo¹i mét gai ®o¹n vµ lo¹i 2 giai ®o¹n)
· Tói khÝ bªn
· Tói khÝ bªn phÝa trªn
(chØ ë phÝa trVíc, PhÝa trVíc + phÝa sau)
2. C¸c lo¹i c¶m biÕn tói khÝ
· C¶m biÕn tói khÝ phÝa trVíc
· Côm c¶m biÕn tói khÝ trung t©m
(Côm c¶m biÕn tói khÝ)
· C¶m biÕn tói khÝ bªn
(c¶m biªn tói khÝ bªn vµ c¶m biÕn tói khÝ bªn phÝa trªn)
· C¶m biÕn tói khÝ bªn phÝa trªn
(chØ khi tói khÝ bªn phÝa trªn ®Vîc l¾p ®Æt c¶ ë phÝa trVíc
vµ phÝa sau)
· C¶m biÕn cöa bªn
(ChØ ®èi víi xe 2 cöa vµ 3 cöa cã trang bÞ tói khÝ bªn)
· C¶m biÕn tói khÝ theo vÞ trÝ ghÕ
(chØ cã ë tói khÝ lo¹i 2 giai ®o¹n)
· C¶m biÕn x¸c ®Þnh ngVêi trªn xe
Gîi ý:
Mét sè xe cã c¶m biÕn tói khÝ sè 2. Cã vai trß nhV c¶m biÕn
tói khÝ phÝa trVíc ghÕ cña hµnh kh¸ch phÝa trVíc (VÝ dô nhV
ë xe Dyna)
