Hoa mua - Hoa của núi rừng
Hoa mua là loài hoa quen thuộc của đồng bào các dân tộc miền núi nước ta.
Vào cuối xuân đầu hè, hoa Mua nở rộ trên các sườn đồi, ven rừng, ven suối.
Hoa Mua có nhiều loại, loại màu hồng tím (Dã mẫu đơn), loại màu đỏ (Mua
leo), loại màu hồng (Mua núi)... song phổ biến hơn cả là Dã mẫu đơn và Mua
núi. Đây cũng là hai cây thuốc dân gian quen thuộc của đồng bào các dân tộc
miền núi.
DÃ MẪU ĐƠN
Dã mẫu đơn tên khoa học là Melastoma candidum D.Don, thuộc họ Mua
MELASTOMACEAE. Dã mẫu đơn là loại cây bụi, cành non có nhiều lông, lá hình
bầu dục mọc đối, mặt trên ráp vì có lông ngắn và cứng, mặt dưới có nhiều lông
mềm. Cây ra hoa từ tháng 4 đến tháng 7, cánh hoa mầu hồng tím. Lá được nhân
dân ta dùng chữa mụn nhọt, viêm tấy (lấy lá tươi giã, hơ nóng đắp, có thể dùng
riêng hoặc phối hợp với lá Cà pháo); chữa tụ máu (lấy lá tươi giã trộn nước vo gạo
đắp vào chỗ đau); chữa vàng da, băng huyết (lấy lá sao vàng, sắc uống). Liều dùng
mỗi ngày 8-16g. Dùng đắp ngoài không kể liều lượng.
MUA NÚI
Mua núi có tên khoa học là Melastoma dodecandrum Lour, là loài cây nhỏ mọc bò,
phân nhánh nhiều. Cây mọc hoang ở rừng núi, chỗ ẩm thấp, thân nhẵn, màu xanh
hay tím đỏ. Lá nhỏ, mọc đối, hai mặt nhẵn. Hoa Mua núi nhỏ, màu hồng, mọc
riêng lẻ hoặc 2 - 3 bông một ở ngọn thân. Quả hình cầu, màu đỏ hơi tím.
Mua núi ra hoa, có quả vào cuối xuân đầu hè (từ tháng 4 đến tháng 8). Cả cây Mua
núi được dùng làm thuốc chữa bệnh:
@ Chữa mụn nhọt, ứ huyết, tê thấp: Lấy 8-16g cả cây phơi khô sắc uống
@ Chữa phụ nữ sau đẻ bị phù nề: Lấy 50-100 g cả cây tươi nấu nước tắm
@ Chữa sai khớp: Lấy 30g cây tươi, giã nhỏ với 30g lá Láng hoa trắng, 20g lá Loét
mồm, hơ nóng đắp bó.
Chú ý : Không nên nhầm cây Mua núi với Mua leo, cũng ra hoa mầu hồng, mọc
hoang nhiều ở vùng rừng núi. Mua leo loài dây leo, dài hàng chục mét, cành mảnh
hình trụ, lá mọc đối không cuống, hình bầu dục, phiến lá nguyên có 5 gân dọc. Cây
ra hoa vào cuối xuân ( tháng 4 – 5 ). Hoa mua leo mọc thành cụm ở ngọn thân hoặc
kẽ lá, buông thõng xuống, cánh hoa mầu hồng hoặc đỏ trông rất đẹp. Dây Mua leo
cũng được nhân dân ta dùng làm thuốc chữa sưng tấy, tụ máu, thường dùng phối
hợp với một số vị thuốc khác làm cao dán