ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

M C L C

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

Ụ Ơ Ồ Ả DANH M C S  Đ , B NG BI U

ơ ồ

S  đ  1: Quy trình h ch toán kho n ph i thu khách hàng.

.......Error: Reference

source not found

ươ

B ng 1.1 Ch

ng trình ki m toán

.....................................................................14

ủ ụ

ế

B ng 1.2 Th  t c phân tích trong l p k  ho ch ki m toán

......Error: Reference

source not found

B ng 1.3 B ng đánh giá tính tr ng y u

ổ ứ

B ng 1.4 B ng phân b  m c tr ng y u cho các kho n m c

ế .............................................................24 ụ ....Error: Reference  ế

source not found

ủ ụ

ế

B ng 1.5 Th  t c phân tích trong l p k  ho ch ki m toán

......Error: Reference

source not found

ể B ng 1.6: Ki m tra chi ti

ế ..............................Error: Reference source not found

t

ể B ng 1.7: Ki m tra chi ti

ế ..............................Error: Reference source not found

t

ủ ụ

B ng 1.8 Th  t c phân tích trong th c hi n ki m toán t

i công ty ABC

. .Error:

Reference source not found

ợ B ng 1.9 B ng t ng h p ph i thu khách hàng t

i công ty ABC

Error: Reference

source not found

ế

ả B ng 1.10 Biên b n đ i chi u công n

ợ...........Error: Reference source not found

ủ ụ B ng 1.11 Th  t c ki m tra chi ti

ế ạ t t

i công ty ABC

. . .Error: Reference source

not found

ậ ự

B ng 1.12 Trích l p d  phòng t

i công ty ABC

.......Error: Reference source not

found

ổ ứ

ụ ạ

ế

B ng 1.13 B ng phân b  m c tr ng y u cho các kho n m c t

i công ty XYZ

..........................................................................Error: Reference source not found

ạ ậ

ơ ộ

ủ ụ

ế

B ng 1.14 Th  t c phân tích s  b  trong giai đo n l p k  ho ch ki m toán

..........................................................................Error: Reference source not found

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ủ ụ

B ng 1.15 Th  t c phân tích trong giai đo n th c hi n ki m toán

...........Error:

Reference source not found

ợ B ng 1.16 B ng t ng h p ph i thu khách hàng t

i công ty XYZ

..............Error:

Reference source not found

B ng 1.17 Ki m tra chi ti

ế ạ t t

i công ty XYZ

..Error: Reference source not found

ậ ự

B ng 1.18 Trích l p d  phòng t

i công ty XYZ

.......Error: Reference source not

found

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

Ờ Ở Ầ L I M  Đ U

ạ ộ ệ ể ặ ệ ề Trong n n kinh t ế ị ườ  th  tr ng hi n nay, ho t đ ng ki m toán đ c bi t là

ộ ậ ể ầ ở ế ế ạ ộ ố ớ ki m toán đ c l p đã tr  thành nhu c u thi t y u đ i v i ho t đ ng kinh doanh

ấ ượ ủ ệ ả và nâng cao ch t l ng qu n lý c a các doanh nghi p.

ờ ủ ừ ữ ự ể ậ ầ ỷ T  nh ng năm đ u th p k  90 s  ra đ i c a các công ty ki m toán Vi ệ   t

ớ ự ế ớ ủ ể ầ Nam, cùng v i s  tham gia c a các công ty ki m toán hàng đ u th  gi ạ   i, ho t

ạ ệ ướ ầ ể ể ể ộ đ ng ki m toán t i Vi t Nam đã b c đ u hình thành và phát tri n. Ki m toán đã

ự ị ị ườ ụ ề ệ ộ ở ộ ộ tr  thành m t ngh  nghi p, m t lĩnh v c d ch v  có th  tr ớ ng r ng l n và ngày

ớ ề ở ọ ế ệ càng tr  nên quan tr ng v i n n kinh t hi n nay.

ớ ư ệ ố ộ ộ ụ ậ ấ ả V i t ủ  cách là m t b  ph n c u thành c a h  th ng công c  qu n lý kinh

ỉ ố ớ ể ả ở ọ ơ ế t , ki m toán ngày càng tr  nên quan tr ng không ch  đ i v i các c  quan qu n lý

ủ ứ ướ ố ớ ệ ả ch c năng c a nhà n c mà còn đ i v i các nhà qu n lý doanh nghi p. Thông

ụ ủ ự ứ ệ ệ ệ qua vi c th c hi n các ch c năng, nhi m v  c a mình, các KTV còn giúp cho các

ủ ệ ệ ệ ả ằ ả ộ ị ạ   nhà qu n tr  phát hi n và hoàn thi n b  máy qu n lý c a doanh nghi p nh m đ t

ả ả ệ ấ hi u qu  s n xu t kinh doanh cao.

ạ ộ ệ ệ ả ấ ỉ ự   Trong các doanh nghi p hi n nay, ho t đ ng s n xu t kinh doanh ch  th c

ấ ượ ệ ả ả ạ ạ ư ế ở ự s  có hi u qu  khi giai đo n s n xu t đ c k t thúc b i giai đo n l u thông.

ượ ề ủ ả Quá trình này đ c ph n ánh khá rõ nét qua chu trình bán hàng thu ti n c a doanh

ượ ể ệ ả ợ ỉ ệ nghi p và đ c bi u hi n trên BCTC qua các ch  tiêu doanh thu và n  ph i thu.

ể ể ư ề ệ ệ Đ  hi u rõ quá trình l u thông hàng hóa và thu ti n trong doanh nghi p hi u qu ả

ứ ả ầ ợ ra sao, chúng ta c n nghiên c u quy trình n  ph i thu khách hàng. Xét trên khía

ụ ớ ả ả ả ợ ộ ố   ạ c nh tài chính, N  ph i thu khách hàng là m t kho n m c l n trên B ng cân đ i

ệ ả ố ớ ệ ấ ớ ế k  toán đ i v i các doanh nghi p nói chung và v i các doanh nghi p s n xu t nói

ậ ả ợ ế ế ị riêng. N  ph i thu khách hàng liên quan m t thi ủ   t đ n doanh thu bán ch u c a

ữ ạ ả ậ ả ộ ớ doanh nghi p,ệ  là m t tài s n khá nh y c m v i nh ng sai sót và gian l n có th ể

ậ ế ế ạ ộ ế ả ả x y ra và cũng có liên quan m t thi ậ   t đ n k t qu  ho t đ ng kinh doanh. Nh n

ứ ượ ủ ụ ể ả th c đ ể   c vai trò c a kho n m c này, em đã đi sâu vào tìm hi u quy trình ki m

ớ ơ ộ ế ế ợ ụ ậ ả ả ệ   toán kho n m c ph i thu khách hàng , k t h p v i c  h i ti p c n công  vi c

1

ự ậ ể ề ệ ờ ọ ki m toán trong th i gian th c t p, em đã ch n đ  tài: “Hoàn thi n quy trình

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ể ể ể ả ả ki m toán kho n ph i thu trong ki m toán báo cáo tài chính do công ty ki m toán

ệ ự PKF th c hi n ”.

ề ự ậ ớ ề ự ủ ọ ượ V i đ  tài đã l a ch n, chuyên đ  th c t p chuyên ngành c a em đ c trình

ơ ở ự ể ả ạ ợ ạ bày trên c  s  th c tr ng quy trình ki m toán N  ph i thu khách hàng t i Công ty

ể ừ ư ữ ệ ậ ằ ị ki m toán PKF, t ế  đó đ a ra nh ng nh n xét, ki n ngh  nh m hoàn thi n quy

ụ ể ả ạ ụ ể ề ồ trình ki m toán kho n m c này t ầ   i Công ty. C  th  chuyên đ  bao g m 2 ph n

ư chính nh  sau:

ươ ự ể ả ả ạ Ch ng I: Th c tr ng quy trình ki m toán kho n ph i thu khách hàng trong

ự ể ể ệ ki m toán báo cáo tài chính do công ty ki m toán PKF th c hi n

ươ ậ ả ệ ể Ch ng II: Nh n xét và các gi ả   i pháp hoàn thi n quy trình ki m toán kho n

ể ể ả ph i thu khách hàng trong ki m toán báo cáo tài chính do công ty ki m toán PKF

ự ệ th c hi n.

ế ề ặ ự ể ạ ờ Tuy nhiên, do h n ch  v  m t th i gian và năng l c, em không th  bao quát

ữ ề ế ề ế ể ấ ỏ ấ ả t ế   t c  các v n đ  liên quan đ n đ  tài, vì th  không th  tránh kh i nh ng thi u

sót.

ị ể ấ ầ ạ ể R t mong quý th y cô và các anh ch  ki m toán viên t i công ty ki m toán

ỉ ả ể ể ố ư ổ ề ch  b o thêm đ  em có th  hoàn thành t t bài chuyên đ  này cũng nh  b  sung

2

ứ ề ế ể thêm ki n th c v  chuyên ngành ki m toán.

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

Ụ Ừ Ế Ắ DANH M C T  VI T T T

ố ế ả BCĐKT:                         B ng cân đ i k  toán

BCTC:                            Báo cáo tài chính

ể KTV:                              Ki m toán viên

ệ ố ộ ộ ể HTKSNB:                      H  th ng ki m soát n i b

ả PTKH:                            Ph i thu khách hàng

ả ắ ạ TSNH:                            Tài s n ng n h n

ố ư ầ SDDK:                            S  d  đ u kì

ố ư ố SDCK:                            S  d  cu i kì

PS:                                  Phát sinh

ả ố ị TSCĐ:                            Tài s n c  đ nh

3

ệ ữ ạ TNHH:                           Trách nhi m h u h n

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ƯƠ

CH

NG I

TH C TR NG QUY TRÌNH KI M TOÁN KHO N M C PH I THU

KHÁCH HÀNG TRONG KI M TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH DO

CÔNG TY KI M TOÁN PKF VI T NAM TH C HI N

ể ụ ể ả

1.1 M c tiêu ki m toán ph i thu khách hàng trong ki m toán báo cáo

ể ệ ự tài chính do công ty ki m toán PKF Vi ệ . t Nam th c hi n

ể ẩ ệ ố ự Theo Chu n m c ki m toán Vi ắ   ụ t Nam s  200 ­  “ M c tiêu và nguyên t c

ế ị ể ố ơ ả c  b n chi ph i ki m toán Báo cáo tài chính” (Ban hành theo Quy t đ nh s ố

ủ ộ 120/1999/QĐ­BTC ngày 27/9/1999 c a B  Tài chính):

ụ ủ ể ể “M c tiêu c a ki m toán báo cáo tài chính là giúp cho ki m toán viên và

ậ ằ ư ể ế ượ ậ Công ty ki m toán đ a ra ý ki n xác nh n r ng báo cáo tài chính có đ c l p trên

ặ ượ ự ệ ẩ ấ ế ộ ế ơ ở c  s  Chu n m c và Ch  đ  k  toán hi n hành (ho c đ ậ c ch p nh n), có tuân

ủ ự ạ ậ ả ợ ọ   th  pháp lu t liên quan và ph n ánh trung th c và h p lý trên các khía c nh tr ng

ế y u hay không?

ị ượ ủ ụ ể ơ M c tiêu c a ki m toán báo cáo tài chính còn giúp cho đ n v  đ ể   c ki m

ồ ạ ữ ấ ấ ượ ụ ể ắ ằ toán th y rõ nh ng t n t i, sai sót đ  kh c ph c nh m nâng cao ch t l ng thông

ủ ơ ị tin tài chính c a đ n v ”.

ủ ữ ệ ầ ả ả ả ặ   Tính hi n h u và tính đ y đ : các kho n ph i thu ghi trong b ng kê ho c

ầ ấ ờ ạ ủ ề ề ậ ầ ố ả b ng cân đ i thu ti n theo th i h n đ u có th t và đ y đ . KTV c n l y và theo

ậ ủ ườ ế ợ ề ả ả ớ dõi xác nh n c a ng ọ   i mua v  các kho n ph i thu có quy mô l n k t h p ch n

ỏ ể ả các kho n có quy mô nh  đi n hình.

ề ở ữ ủ ụ ề ề ả ả ộ Quy n và nghĩa v : các kho n ph i thu đ u thu c quy n s  h u c a doanh

ả ư ệ ể ệ ấ ầ ổ ơ ế   nghi p. KTV c n ki m tra d u hi u đã ghi s  các b n l u hóa đ n liên quan đ n

ả ả ả ế ấ ấ kho n ph i thu có chú ý kho n chi ồ t kh u, h i kh u.

ề ượ ả ả ề ổ ố ả Tính giá: các kho n ph i thu đ u đ c tính giá đúng.(c  v  t ng s  và riêng

ể ả ượ ầ ấ ủ ậ ườ các kho n có th  thu đ c). KTV c n l y và theo dõi xác nh n c a ng i mua

4

ế ợ ể ả ả ả ớ ọ ớ ề v  các kho n ph i thu có quy mô l n k t h p v i ch n đi n hình các kho n thu

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ổ ớ ề ở ề ả ỏ ị ả có quy mô nh , trao đ i v i nhà qu n lý bán ch u v  kh  năng thu ti n các

ả ả ạ ượ kho n quá h n và đánh giá kh  năng thu đ ề c ti n.

ơ ọ ả ả ả ặ ả ố Chính xác c  h c: các kho n ph i thu trong b ng kê ho c b ng cân đ i thu

ờ ạ ớ ổ ố ổ ề ề ớ ộ ti n theo th i h n kh p đúng v i s  theo dõi thu ti n và s  t ng c ng đ ượ   c

ộ ố ế ể ả ả ổ ọ ố chuy n đúng vào s  cái. KTV ch n ra m t s  tài kho n ph i thu đ i chi u v i s ớ ổ

ề ộ ạ ặ ả ả ộ ồ ố ổ thu ti n và s  cái, c ng l i các trang và c ng d n b ng kê ho c b ng cân đ i thu

ế ổ ề ế ả ố ti n và đ i chi u các tài kho n liên quan đ n s  cái.

ặ ả ề ả ạ ả ố ả Phân lo i: các kho n ph i thu trong b ng kê ho c b ng cân đ i thu ti n theo

ượ ế ầ ả ả ạ ố ờ ạ th i h n đ ả   c phân lo i đúng. KTV c n đ i chi u các kho n ph i thu trên b ng

ờ ạ ứ ặ ả ố ớ ừ ế ề kê ho c b ng cân đ i thu ti n theo th i h n v i ch ng t ổ  và s  chi ti ề t, đi u tra

ứ ế ả ả ả ớ ừ ề qua ti p xúc v i các nhà qu n lý v  các kho n ph i thu trên các ch ng t và s ổ

ế ể ệ ạ chi ti t đ  xác minh vi c phân lo i.

ề ả ượ ế ả Trình bày: các kho n ph i thu đ u đ c trình bày và thuy t minh rõ. KTV

ố ề ụ ế ả ạ ả ả ớ ả ố đ i chi u các b ng cân đ i v  kho n ph i thu v i phân lo i các kho n m c trên

ả ả ố ả ể ề ơ ả b ng cân đ i tài s n và b n gi ả   i trình, ki m tra các hóa đ n thu ti n các biên b n

ề ả ả ả ổ ớ ọ h p giao ban có liên quan và trao đ i v i nhà qu n lý v  các kho n ph i thu

ạ ả ủ ố không rõ ràng và xác minh l i các gi i trình c a giám đ c.

ệ ụ ề ờ ạ ề ờ ị ệ ớ   ề K p th i: các nghi p v  v  thu ti n đ u ghi đúng th i h n trong quan h  v i

ụ ụ ệ ệ ọ ở ố ỳ ầ nghi p v  bán hàng. KTV ch n các nghi p v  bán hàng cu i k  này và đ u k ỳ

ể ố ứ ớ ừ ậ ể ế sau đ  đ i chi u v i ch ng t ậ    v n chuy n có liên quan, có chú ý ngày v n

ự ế ể ổ ậ chuy n th c t ể  và ngày ghi s , ki m tra các lô hàng tr ả ạ  l ả   i sau ngày l p b ng

ệ ế ế ỳ khai tài chính và quan h  đ n k  quy t toán.

ấ ả ả ượ ậ ầ ủ ệ ấ ả ự T t c  các kho n d  phòng ph i đ c l p đ y đ  khi có d u hi u khó đòi.

ặ ể ủ ế ả ể 1.2 Đ c đi m k  toán ph i thu khách hàng c a khách hàng ki m toán

ả ưở ế ể ể ể nh h ng đ n ki m toán báo cáo ki m toán tài chính do công ty ki m toán

ệ ự PKF th c hi n.

ể ể ặ ả ả ả ưở ớ ể 1.2.1 Đ c đi m ki m toán các kho n ph i thu  nh h ng t i ki m toán

ả ả ừ Các kho n ph i thu ở ườ  ng i mua phát sinh t quá trình bán hàng nên có quan

ẽ ớ ề ạ ệ ặ h  ch t ch  v i quá trình này t o nên chu trình bán hàng – thu ti n. Tuy nhiên, do

ộ ễ ố ề ủ ề ớ “đ  tr ” c a quá trình thu ti n so v i quá trình bán hàng nên s  ti n ghi trên

ố ư ủ ủ ả ố ế ụ ả ả ả   kho n m c này c a b ng cân đ i k  toán, cũng là s  d  c a các tài kho n ph i

5

ế ừ ố ướ ố ỳ ế thu khách hàng là s  lũy k  t các quá trình kinh doanh tr c đ n cu i k  kinh

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ờ ạ ể ớ ờ doanh này. Cùng v i th i đi m phát sinh và th i h n thanh toán khác nhau khác

ế ế ề ả ả ườ ặ nhau, các kho n ph i thu còn liên quan đ n đ n nhi u ng ể   i mua có đ c đi m,

ề ệ ả ả ể ẫ   đi u ki n kinh doanh qu n lý và kh  năng thanh toán khác nhau và có th  d n

ặ ả ạ ợ ợ ượ ở ườ ế đ n các kho n n  quá h n, n  khó đòi ho c không đòi đ ng c i mua. Do đó,

ệ ế ả ả ả ầ   ớ v i các kho n thu này, vi c trình bày, thuy t minh rõ các kho n ph i thu c n

ộ ộ ể ể ệ ể ượ ả ượ đ c coi là công vi c ki m soát n i b . Đ  ki m soát đ ả c các kho n ph i thu

ả ượ ề ố ườ ả và b o đ m thu đ ả c ti n các công ty ph i theo dõi giám đ c th ng xuyên trên

ố ỳ ầ ậ ữ ả ả ậ ớ ố các b ng kê, nh t ký. Cu i k  c n l p ra b ng cân đ i gi a doanh thu v i các

ả ả ả ạ ả ả ố ợ kho n đã thu và các kho n ph i thu còn l ữ i, b ng cân đ i gi a các kho n n  quá

ờ ạ ủ ế ụ ệ ể ớ ạ h n v i các th i h n khác nhau. … M c đích ch  y u công vi c ki m soát này là

ầ ả ế ệ ệ ẳ ả ả góp ph n gi i quy t các quan h  thanh toán sòng ph ng và b o đ m hi u qu ả

ầ ượ ụ ể kinh doanh nói chung. Theo đó, m c tiêu trình bày trong ki m toán c n đ c quan

ầ ừ ắ ầ ượ ử ụ ủ tâm đ y đ . Cũng t ệ  đó các tr c nghi m phân tích c n đ c s  d ng tri ệ ể ả  t đ  c

ậ ạ ươ ự ể ể ẫ ế trong l p k  ho ch, ch ế   ng trình ki m toán l n trong th c hành ki m toán k t

ố ư ự ệ ế ế ề ặ ắ ặ ợ h p tr c nghi m tr c ti p các s  d . M t khác, n u hàng hóa và ti n m t đã thu

ả ồ ạ ữ ị ượ ơ ể ậ ớ là nh ng tài s n t n t i trong đ n v  đ c ki m toán v i hình thái v t ch t c ấ ụ

ể ế ợ ể ể ớ ươ ể th  nên có th  k t h p ki m kê v i các ph ng pháp ki m toán khác thì các

ả ả ạ ễ ể kho n ph i thu l ư ậ i không xác minh d  dàng nh  v y. Do đó trong ki m toán các

ả ươ ề ẫ ấ ậ ọ ả kho n ph i thu, ph ng pháp đi u tra thông qua ch n m u và l y xác nh n có

ộ ặ ủ ụ ự ụ ể ệ ệ ể   th  coi là m t đ c thù riêng trong vi c th c hi n các m c tiêu và th  t c ki m

ả ả toán các kho n ph i thu.

ả ụ ạ ả ả 1.2.2 Quy trình h ch toán kho n m c ph i thu khách hàng  nh h ưở   ng

ớ ể t i ki m toán

ả ử ụ 1.2.2.1 Tài kho n s  d ng

ả ượ ử ụ ạ ả ả Các tài kho n đ c s  d ng trong quy trình h ch toán kho n ph i thu

ụ ả ữ ế ả ẩ khách hàng là nh ng tài kho n liên quan đ n doanh thu và tiêu th  s n ph m.

ể ả ả ả ả   TK131:  ph i thu khách hàng. Tài kho n này dùng đ  ph n ánh các kho n

ủ ệ ả ả ả ợ ớ   ợ n  ph i thu và tình hình thanh toán các kho n n  ph i thu c a doanh nghi p v i

ề ề ầ ư ẩ ả ấ ị khách hàng v  ti n bán s n ph m hàng hóa, BĐS đ u t , TSCĐ, cung c p d ch

ủ ể ả ả ả ườ ả ụ v . Tài kho n này còn dùng đ  ph n ánh các kho n ph i thu c a ng ậ   i nh n

ầ ớ ườ ố ượ ề ầ th u XDCB v i ng i giao th u v  kh i l ng công tác XDCB đã hoàn thành.

6

ề ặ TK 111: ti n m t

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ề ử TK 112: ti n g i ngân hàng

ầ ế TK 333: thu  GTGT đ u ra

TK 511: doanh thu

ế ươ TK 521: chi ấ t kh u th ạ ng m i

ả TK 531: gi m giá hàng bán

ị ả ạ TK 532: hàng bán b  tr  l i

TK 711: doanh thu khác

ệ ử ụ ả ế ệ ố ầ ả Doanh nghi p s  d ng tài kho n 131chi ti ủ   t và h  th ng tài kho n đ y đ ,

ế ố ố ế ả ậ ố ợ ổ rõ ràng chi ti t. Cu i tháng k  toán t ng h p và l p b ng cân đ i s  phát sinh

ồ ử ủ ế ả ả ả ố hàng tháng c a tài kho n ph i thu khách hàng r i g i biên b n đ i chi u công

ệ ẽ ạ ế ệ ể ặ ợ n . vi c h ch toán ch t ch  và theo dõi chi ti t này giúp công vi c ki m toán

ậ ợ ễ ượ đ c di n ra thu n l i và nhanh chóng.

ứ ừ ổ ế 1.2.2.2 Ch ng t , s  sách k  toán

ệ ử ụ ể ạ ả ả ệ ố   Đ  h ch toán kho n ph i thu khách hàng, doanh nghi p s  d ng h  th ng

ừ ổ ế ị ả ả ượ ứ ch ng t ộ  s  sách theo quy t đ nh 15 B  Tài Chính, kho n ph i thu đ c doanh

ạ ổ ệ ả ổ ổ ế nghi p theo dõi trên các lo i s  sách: s  cái tài kho n 131, s  chi ti ả   t tài kho n

ổ ợ ả ả ậ ả ả ả 131, b ng kê các kho n ph i thu, b ng phân tích tu i n  và b ng trích l p d ự

ứ ừ ử ụ ế ệ ả ồ phòng. Các ch ng t s  d ng bao g m: phi u thu, các biên b n nghi m thu, hóa

ứ ố ứ ự ủ ự ệ ầ ơ đ n bán hàng. Ch ng t ừ ượ  đ c đánh s  th  t , ký hi u rõ ràng, đ y đ  s  phê

ệ ủ ề ẩ ấ duy t c a các c p có th m quy n.

ừ ổ ế ượ ử ụ ọ ư ủ ầ ứ Ch ng t s  sách k  toán đ c s  d ng đ y đ , theo dõi khoa h c, l u tr ữ

ệ ể ượ ự ệ ộ ợ h p lý giúp cho công vi c ki m toán đ c th c hi n m t cách nhanh chóng và có

ả ơ ệ hi u qu  h n.

ả ả ạ 1.2.2.3 Quy trình h ch toán kho n ph i thu

ơ ồ ả ả ạ S  đ  1: Quy trình h ch toán kho n ph i thu khách hàng.

TK 33311

TK 521,531,532

ế

ươ

Thu  GTGT đ u ra                                  CK th

ng m i

gi m giá hàng bán

7

TK  511                                                                                        TK 131

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

hàng bán tr  l

iả ạ

711

ư

Thu nh p khác ch a thu ti n

ả ả ạ ượ ự ệ Quy trình h ch toán kho n ph i thu đ ế ộ ạ   c th c hi n theo đúng ch  đ , t o

ễ ể ề ế ệ ễ ạ ấ ậ   ự ố s  th ng nh t trong công tác k  toán, d  hi u d  theo dõi, t o đi u ki n thu n

ể ạ ơ ợ l i cho công tác ki m toán t ị i đ n v .

ể ả ả ả ể Các sai sót có th  x y ra trong ki m toán kho n ph i thu khách hàng:

ư ạ ế ố ượ ư ả Ch a có h ch toán chi ti t cho đ i t ự   ng ph i thu. Khách hàng ch a th c

ộ ộ ư ệ ả ả ả ả ạ ả hi n phân lo i các kho n ph i thu nh  ph i thu n i b , ph i thu khác, ph i thu

ề ấ ặ ồ t n lâu ngày ho c có v n đ …

ư ặ ạ ả ả ượ Các kho n ph i thu quá h n thanh toán ( ho c lâu ngày ch a đ c gi ả   i

quy t)ế

ư ầ ủ ự ư ế ệ ế ặ ố ố Khách hàng ch a th c hi n đ i chi u ho c đ i chi u ch a đ y đ  công n ợ

ạ ể ờ ố ớ v i khách hàng t i th i đi m cu i năm.

ả ả ố ư ổ ế ệ ả ợ ố ớ ế   S  d  công n  ph i tr  trên s  k  toán chênh l ch v i biên b n đ i chi u

ư ượ ử ư ả ợ công n  ph i thu nh ng ch a đ c x  lý.

ả ả ị ạ Các kho n ph i thu b  h ch toán sai trong kì.

ế ợ ệ ố ớ ả ả ợ Không theo dõi chi ti t công n  theo nguyên t đ i v i công n  ph i tr  có

ố g c ngo i t ạ ệ .

ố ỳ ế ư ạ ố ư Cu i k , k  toán công ty khách hàng ch a đánh giá l ả   i s  d  các kho n

ạ ệ ả ỷ ị ạ ờ ố ph i thu   g c ngo i t theo t giá giao d ch liên ngân hàng t ậ   ể i th i đi m l p

BCTC

ả ả ả ả ạ ộ Phân lo i sai n i dung các kho n ph i thu khác vào các kho n ph i thu

ả ả ạ ươ ạ ươ khách hàng, không phân lo i kho n ph i thu th ng m i và phi th ạ   ng m i,

ộ ạ h ch toán không đúng n i dung kinh t ế .

ổ ợ ể ề ế ạ ả ả ợ Không có b ng phân tích tu i n  đ  có k  ho ch thu ti n, các kho n n  quá

8

ư ượ ạ h n ch a đ c thanh toán.

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ư ạ ế ề ậ ả ả Ch a h ch toán ti n lãi ph i thu n u khách hàng ch m tr

ả ả ạ ợ ườ ợ Không h ch toán gi m công n  ph i thu trong tr ả ng h p gi m giá hàng

ế ươ ế ấ bán hay đ ượ ưở c h ng chi ấ t kh u th ạ ng m i, chi t kh u thanh toán.

ẩ ủ ỳ ế ư ạ ậ ấ H ch toán xu t nh p kh u  y thác ch a đúng k  k  toán và theo dõi công

ướ ợ ợ ớ ố n  v i đ i tác n ư c ngoài ch a thích h p.

ư ợ ợ ộ ố   Theo dõi công n  ch a phù h p : Theo dõi trên hai mã cho cùng m t đ i

ừ ố ớ ợ ủ ả ượ t ế ng, không ti n hành bù tr ộ ố    đ i v i các kho n công n  c a cùng m t đ i

ngượ t

ư ẽ ả ặ ả ạ ợ ợ ữ   Qu n lí và h ch toán công n  ph i thu ch a phù h p và ch t ch . Nh ng

ả ả ợ ị ượ ủ ợ ạ kho n công n  ph i thu không xác đ nh đ ậ   c ch  n  đã h ch toán tăng thu nh p

ủ ằ ư ứ khác, nh ng không đ  b ng ch ng h p l ợ ệ .

ố ệ ổ ổ ổ ợ ế ố ố ả S  li u trên s  t ng h p và s  chi ti t, b ng cân đ i s  phát sinh không

ứ ớ ớ ơ ừ ố ặ ớ ớ ớ kh p nhau và không kh p v i hóa đ n, ch ng t g c ho c không kh p v i th ư

ậ ủ ể xác nh n c a Ki m toán viên.

ơ ở ứ ả ậ ả ơ ừ ặ Ghi nh n kho n ph i thu không trên c  s  hóa đ n ch ng t ơ    ho c hóa đ n

ừ ợ ệ ứ ch ng t không h p l .

ả ả ứ ứ ớ ừ ợ ệ  h p l , không đ ượ   c

Các kho n ph i thu v i bên th  ba không có ch ng t ặ ả ả ợ

ghi chép, ph n ánh, trình bày ho c ph n ánh không h p lí. ớ ổ ặ ề ử ố ệ ổ ề ợ S  li u trên s  ti n m t và ti n g i ngân hàng v i t ng phát sinh N  trên tài

ệ ả ả ớ ớ kho n ph i thu không kh p nhau, có chênh l ch l n.

ằ ệ ủ ặ ớ ị ớ ề

ể ệ ể ả ư ệ ẽ ả ặ ặ

ế ự ấ ợ ụ ủ ẫ ặ ố ro b t l

Vi c thu c a khách hàng b ng ti n m t v i giá tr  l n thông qua các nhân   ủ   ề ủ viên c a Công ty th  hi n vi c qu n lý ti n m t ch a ch t ch , có th  x y ra r i ế i cho công ty ho c d n đ n s  chi m d ng v n c a Công ty cho các   ờ ạ ụ ề ậ ị m c đích cá nhân do nh n ti n không k p th i h n thanh toán.

ủ ụ ổ ế ề ậ ậ ơ ớ

ố ư ư ả ấ ả Th  t c nh p kho báo s  ti n hành ch m h n so v i bút toán thu ti n làm ự ạ i 31/12 TK113 có s  d  có nh ng th c ch t đây không ph i là kho n đã thu cho t

ề ừ ti n t khách hàng.

ể ả ả ạ i công ty khách hàng.

ộ ộ ố ớ 1.2.3. Ki m soát n i b  đ i v i kho n ph i thu t ủ ủ ụ ạ ố

ể   ề T i công ty ABC là khách hàng truy n th ng c a PKF, các th  t c ki m ượ ạ ụ c áp d ng t i công ty: soát đ

ạ ­ Các nhân viên, các phòng ban trong công ty nói chung và t

ượ ệ ặ i phòng tài chính   ả   ả c phân công phân nhi m rõ ràng, tránh trùng l p, đ m b o ế k  toán nói riêng đ

9

ệ ạ ắ không vi ph m nguyên t c phân công phân nhi m.

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ệ ổ ứ ế ứ ừ ể ầ ẫ ­ Trong vi c t

ch c k  toán, đ  tránh sai sót, nh m l n các ch ng t ố ứ ề ệ ủ ừ ự ệ ị ty quy đ nh rõ ràng v  cách ký hi u, đánh s  ch ng t , công   ấ   , s  phê duy t c a các c p

ề ẩ có th m quy n.

ậ ố ư ế ề ợ ị ự ộ ­ Công ty đã xây d ng riêng m t quy ch  v  xác nh n s  d  công n  đ nh

ậ ự ổ ợ

ỳ k , theo dõi tu i n  và l p d  phòng. ế ố ỳ ị ả ư ­ Đ nh k  cu i tháng phòng k  toán tài chính ph i đ a ra báo cáo qu n tr

ự ể ề ố ố

ạ ộ ượ ữ ừ ư ợ ị  ả ạ ộ   trình ban giám đ c đ  ban giám đ c có cái nhìn sát th c v  tình hình ho t đ ng ủ c a công ty t

đó đ a ra nh ng sách l ố ề c ho t đ ng phù h p. ệ ủ

ể ữ ứ ướ ồ ơ ể ộ ộ ẽ ki m soát n i b  s  căn c  vào h  s  ki m toán năm tr

ổ ậ ệ ể ữ ư ki m toán viên thu th p trong năm tài chính hi n hành nh  nh ng thay đ i và b

ỏ ấ ế ự ề ạ ề ữ ưở

ỡ ộ ặ ế ấ ỏ ố

ệ ố    ABC là khách hàng truy n th ng c a công ty, do đó vi c đánh giá h  th ng   c và nh ng thông tin ổ  sung v  lo i hình, lĩnh v c kinh doanh. Ph ng v n k  toán tr   ng v  nh ng thay ậ   ể ậ ổ đ i trong b  máy k  toán, g p g , ph ng v n ban giám đ c công ty đ  c p nh t ự s  thay đ i. ố ớ ể ầ ầ ạ i công ty này nên

Đ i v i công ty XYZ, do đây là l n đ u tiên ki m toán t ệ ố ừ ầ ể ể ể ế ả

ki m toán viên ph i tìm hi u h  th ng ki m soát t ể ưở ướ ầ ậ ấ ỏ c đ u ki m toán viên đã thu th p đ

ph ng v n và tham quan nhà x ề ệ ố ng, b ộ ộ ủ ể ể ạ

ộ ộ ử ụ ể ẫ đ u. Qua quá trình ti p xúc,   ượ   c thông tin v  h  th ng ki m soát n i b  c a khách hàng. Bên c nh đó, ki m toán   ế ế  t k

ệ ố viên còn s  d ng m u đánh giá h  th ng ki m soát n i b  do công ty thi s n.ẵ

ệ ạ ế ế ể ả ả T i công ty XYZ, vi c thi ộ ộ ố ớ t k  ki m soát n i b  đ i v i kho n ph i thu

ẽ ả ặ ả ượ ử ậ ớ ỗ khá ch t ch , các kho n ph i thu đ c g i xác nh n v i khách hàng m i tháng,

ả ế ố ớ ừ ượ đ c theo dõi riêng trên các tài kho n chi ti t đ i v i t ng khách hàng, tuy nhiên

ộ ố ơ ở ư ủ ữ ủ ế ầ m t s  phi u thu ch a có đ y đ  ch  ký c a các bên liên quan làm c  s  cho

ệ ả ả ả vi c ghi gi m kho n ph i thu.

ể ả ả ể   ụ 1.3 Quy trình ki m toán kho n m c ph i thu khách hàng trong ki m

ể ệ ệ toán báo cáo tài chính do công ty ki m toán PKF Vi ự t Nam th c hi n.

ụ ủ ể ả ả 1.3.1 Quy trình ki m toán chung kho n m c ph i thu c a khách hàng do

ể ệ ệ công ty ki m toán PKF Vi ự t Nam th c hi n.

ậ ế ể ạ 1.3.1.1 L p k  ho ch ki m toán.

ậ ạ ế 1.3.1.1.1 L p k  ho ch chi n l ế ượ c

10

ự ệ ệ ể ả ả ượ ắ ề ớ ể Vi c th c hi n ki m toán kho n ph i thu đ c g n li n v i ki m toán báo cáo

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ế ượ ế ạ ậ ự ệ ể tài chính, công ty không l p k  ho ch chi n l ệ c cho vi c th c hi n ki m toán các

ả ả kho n ph i thu khách hàng.

ế ậ ổ 1.3.1.1.2 ạ L p k  ho ch t ng quát.

ậ ơ ở * Thu th p thông tin c  s

ạ ộ ủ ể ề ­  Tìm hi u ngành ngh  và ho t đ ng kinh doanh c a khách hàng, xem xét

ệ ậ ạ ồ ơ ể l i h  s  ki m toán, nh n di n các bên liên quan.

ứ ạ ứ ể ả ạ ả ừ ổ ­ Tìm hi u hình th c h ch toán kho n ph i thu và các lo i ch ng t s  sách

ạ ớ ụ ả ử ụ s  d ng t ệ i doanh nghi p liên quan t ả i kho n m c ph i thu khách hàng.

ủ ­ Xem xét các chính sách bán hàng c a công ty.

ữ ủ ệ ề ậ ư   ­ Thu th p nh ng thông tin v  trách nhi m pháp lý c a khách hàng nh :

ề ệ ấ ậ ể gi y phép thành l p và đi u l công ty, các BCTC, báo cáo ki m toán, thanh tra

ủ ệ ể ướ ả ọ ộ hay ki m tra c a năm hi n hành hay năm tr ộ ồ   c, biên b n các cu c h p h i đ ng

ế ế ả ố ọ ả   ổ c  đông và ban giám đ c, các cam k t quan tr ng liên quan đ n các kho n ph i

thu khách hàng.

ồ ợ ế ủ ­ Các h p đ ng kinh t c a khách hàng….

ứ ố ớ ế ị ể ể Sau khi Công ty ki m toán có quy t đ nh ki m toán chính th c đ i v i công

ưở ự ể ể ẽ ty khách hàng, tr ệ   ng phòng ki m toán s  phân công nhóm ki m toán th c hi n

ể ộ ưở ể ượ ẽ ậ cu c ki m toán đó. Tr ng nhóm ki m toán sau khi đ c phân công s  l p k ế

ụ ể ể ể ế ạ ạ ộ ể ho ch ki m toán c  th  cho cu c ki m toán. Trong k  ho ch ki m toán, tr ưở   ng

ụ ể ể ệ ả ả ờ   ự nhóm phân công c  th  ki m toán viên th c hi n kho n ph i thu khách hàng, th i

ệ ầ ự ệ ườ ưở ể gian th c hi n và các công vi c c n làm. Thông th ng tr ng nhóm ki m toán

ự ụ ể ệ ả ả ồ ờ   ẽ s  phân công ki m toán viên th c hi n kho n m c ph i thu khách hàng đ ng th i

ự ủ ệ ể th c hi n ki m toán doanh thu bán hàng c a khách hàng.

ơ ộ ự ệ ủ ụ * Th c hi n th  t c phân tích s  b

ủ ụ ự ể ệ ầ ậ Theo VSA 520 ki m toán viên c n th c hi n th  t c phân tích khi l p k ế

ể ể ủ ả ạ ợ ộ ho ch đ  ki m tra tính h p lý c a toàn b  báo cáo tài chính và các kho n m c, t ụ ừ

ế ợ đó thi ế ế ươ t k  ch ể ng trình ki m toán chi ti t cho phù h p.

ạ ơ ả ủ ụ ồ Các th  t c phân tích bao g m hai lo i c  b n:

ự ả ả ệ Phân tích ngang: phân tích d a trên vi c so sánh kho n ph i thu khách hàng

ể ả ố ớ So sánh s  ph i thu năm ki m toán so v i các năm tr ướ ể ấ ượ c đ  th y đ ế   c bi n

ấ ườ ầ ượ ả ị ộ đ ng b t th ả ng và xác đ nh các kho n ph i thu nào c n đ c quan tâm.

11

ự ế ớ ố ệ ự ặ ớ ướ ả ố So sánh s  ph i thu th c t v i s  li u d  toán ho c v i ủ c tính c a KTV

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ớ ữ ệ ủ ữ ệ ủ So sánh d  ki n c a công ty khách hàng v i d  ki n c a ngành.

ơ ở ự ệ ọ ­ Phân tích d c: là vi c phân tích d a trên c  s  so sánh các t ỷ ệ ươ   ng  t l

ủ ụ ỉ ả quan c a các ch  tiêu và kho n m c khác nhau trên BCTC.

ể ỷ ấ ợ ả ầ Ki m toán viên c n phân tích các t su t n  ph i thu trên doanh thu, n ợ

ả ả ph i thu khó đòi trên n  ph i thu…

ế ọ ứ ướ ượ ề ế ầ ọ ợ (cid:0) Đánh giá tính tr ng y u: m c c l ng ban đ u v  tính tr ng y u là

ố ằ ở ứ ể ị ư ẫ ượ l ng t i đa mà KTV tin r ng ư    m c đó các BCTC có th  b  sai nh ng v n ch a

ả ưở ế ị ủ ế ườ ử ụ nh h ng đ n các quy t đ nh c a ng i s  d ng hay nói cách khác đó chính là

ể ấ ậ ượ ố ớ ự ề ộ các sai sót có th  ch p nh n đ c đ i v i toàn b  BCTC. D a vào nhi u năm

ạ ộ ự ự ệ ể ả   kinh nghi m ho t đ ng trong lĩnh v c ki m toán, công ty đã xây d ng văn b n

ự ẫ ọ ỉ ợ ướ h ế ng d n đánh giá tính tr ng y u chung d a vào các ch  tiêu: l ậ i nhu n tr ướ   c

ế ổ ả ả ắ ạ ắ ạ ổ ợ thu , t ng doanh thu, t ng tài s n, tài s n ng n h n và n  ng n h n.

ế

ướ ế c thu

ỉ Ch  tiêu ậ ợ 1. L i nhu n tr 2. Doanh thu 3. TSNH ạ ợ 4. N  ng n h n ả ổ 5. T ng tài s n ọ ứ M c tr ng y u 3% ­ 7% 0,5% ­ 0,8% 0,4% ­ 0,8% 1,5% ­ 2,5% 0,8% ­ 1%

ứ ể ẽ ế ấ ấ ọ ọ ỉ Ki m toán viên s  ch n ch  tiêu có m c tr ng y u th p nh t trong các ch ỉ

ượ ử ụ ứ ộ ọ ế tiêu đ c s  d ng đ ể ướ ượ c l ng m c đ  tr ng y u.

ứ ế ể ọ ộ Sau khi đánh giá m c tr ng y u cho toàn b  Báo cáo tài chính, ki m toán

ổ ứ ẽ ế ừ ụ ả viên s  ti n hành phân b  m c đánh giá này cho t ng kho n m c.

ố ớ ẽ ế ể ả ả Đ i v i kho n ph i thu khách hàng, ki m toán viên s  ti n hành phân b ổ

ứ ướ ượ ụ ư ế ả ả ọ m c c l ả   ng tr ng y u cho các kho n m c nh : doanh thu, các kho n ph i

ủ ề ể ể ị ượ thu và ti n c a khách hàng. Qua đó, ki m toán viên có th  xác đ nh đ c s ố

ố ớ ừ ứ ể ả ậ ả ằ ợ ượ l ng b ng ch ng ki m toán thích h p ph i thu th p đ i v i t ng kho n m c ụ ở

ả ổ ứ ể ẫ ấ ấ ợ ả m c chi phí th p nh t có th  mà v n đ m b o t ng h p các sai sót trên BCTC

ượ ứ ướ ượ ề ọ ế ầ không v t quá m c c l ng ban đ u v  tr ng y u.

ẽ ượ ụ ả Các kho n m c trên BCĐKT s  đ ớ   c chia làm ba nhóm khác nhau đi v i

ệ ố ệ ố ươ ứ ụ ủ ớ các h  s  1, 2, 3. Trong đó, h  s  1 t ề   ả ng  ng v i các kho n m c có r i ro ti m

ủ ứ ể ể ậ ằ ấ   tàng cao, r i ro ki m soát là cao, chi phí thu th p b ng ch ng ki m toán là th p;

ệ ố ụ ủ ủ ể ấ ả ề H  s  2 là nhóm kho n m c có r i ro ti m tàng và r i ro ki m soát là th p, chi

12

ệ ố ứ ủ ể ậ ằ ề   phí thu th p b ng ch ng ki m toán là trung bình; H  s  3 là nhóm có r i ro ti m

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ủ ứ ể ể ằ ậ ấ tàng cao và r i ro ki m soát th p, chi phí thu th p b ng ch ng ki m toán là cao.

ủ ứ ể ệ ằ ậ Theo kinh nghi m c a PKF, chi phí thu th p b ng ch ng ki m toán v ề

ế ả ả ả ấ ồ ợ ả ả   Hàng t n kho là cao nh t, sau đó đ n công n  (kho n ph i thu, kho n ph i tr ).

ấ ơ ả ứ ể ằ ậ i có chi phí thu th p b ng ch ng ki m toán th p h n.

ự ủ ủ ệ ể ườ ặ ạ ụ Các kho n m c còn l (cid:0) Đánh giá r i ro. D a vào kinh nghi m c a các ki m toán viên, r i ro th ể   ng g p trong ki m

ể ả ả toán kho n ph i thu khách hàng có th  là:

ề ệ ư ế ợ ồ ệ   ­ Ch a có quy ch  tài chính v  vi c thu h i công n , quy trình phê duy t

ề ố ề ầ ủ ợ ố ư ẽ ặ ị ị bán ch u không đ y đ , ch t ch , ch a có quy đ nh v  s  ti n n  t ờ ạ   i đa, th i h n

thanh toán.

ư ổ ế ố ượ ừ ả ­ Ch a có s  chi ti t theo dõi t ng đ i t ộ ố   ặ ng ph i thu ho c cùng m t đ i

ừ ư ề ả ợ ượ t ng nh ng theo dõi trên nhi u tài kho n khác nhau, không bù tr  công n  cùng

ố ượ ừ ặ ợ ố ỳ ư ố ượ đ i t ng ho c bù tr  công n  không cùng đ i t ng, cu i k  ch a đánh giá l ạ   i

ả ố các kho n thu có g c ngo i t ạ ệ .

ủ ư ế ế ế ầ ặ ố ợ ố ờ   ­ Ch a ti n hành đ i chi u công n  ho c đ i chi u không đ y đ  vào th i

ổ ế ữ ế ệ ể ả ậ ố đi m l p Báo cáo tài chính, chênh l ch gi a biên b n đ i chi u và s  k  toán

ư ượ ử ch a đ c x  lý.

ố ề ấ ả ạ ả ạ ộ ­ H ch toán sai n i dung, s  ti n, tính ch t tài kho n ph i thu, h ch toán các

ấ ả ả ả ả kho n ph i thu không mang tính ch t ph i thu vào tài kho n 131.

ị ả ạ ả ạ ả ả ợ ­ H ch toán gi m công n  ph i thu hàng bán b  tr  l i, gi m giá hàng bán

ư ứ ơ ậ nh ng không có hóa đ n, ch ng t ừ ợ ệ  h p l ợ   ả , ghi nh n tăng ph i thu không phù h p

ậ ớ v i ghi nh n tăng doanh thu.

ự ư ả ặ ả ậ ậ ­Ch a trích l p d  phòng các kho n ph i thu khó đòi ho c đã trích l p d ự

ư ừ ế ặ ượ ự phòng nh ng trích thi u ho c th a, v t quá t ỷ ệ  l ồ ơ ậ  cho phép, h  s  l p d  phòng

ư ầ ủ ộ ồ ử ợ ị ố   ậ ch a đ y đ  theo quy đ nh, không thành l p h i đ ng x  lý công n  khó đòi, cu i

ạ ể ậ ự ỳ ư ế k  ch a ti n hành đánh giá l i đ  hoàn nh p d  phòng hay trích thêm…

ộ ộ ủ ệ ố ủ ể ể ể   Tìm hi u h  th ng ki m soát n i b  c a khách hàng và đánh giá r i ro ki m

soát:

ủ ế ể ặ ế ế ể ộ ộ ồ Tìm hi u trên hai m t ch  y u là thi t k  ki m soát n i b  bao g m thi ế   t

ế ế ộ ạ ộ ụ ể ế ể ế ề k  v  quy ch  ki m soát và thi t k  b  máy ki m soát, ho t đ ng liên t c và có

ệ ự ủ ộ ộ ể ề ể ể ạ ộ   hi u l c c a ki m soát n i b . Ki m toán viên tìm hi u v  quy trình ho t đ ng

13

ề ủ ụ ế ộ ủ ủ ụ ể ệ ổ và các th  t c ki m soát qua vi c xem xét s  tay v  th  t c và ch  đ  c a công

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ứ ể ừ ổ ấ ư ổ ổ ế ty; ki m tra các ch ng t s  sách đã hoàn t t nh  s  cái, s  chi ti ả   t tài kho n

ả ả ấ ẩ ề 131; th m v n nhân viên khách hàng v  quy trình theo dõi các kho n ph i thu,

ử ư ệ ệ ậ ỳ ị ố ớ   vi c g i th  xác nh n đ nh k , trách nhi m các nhân viên trong công ty đ i v i

ỏ ự ể ả ẫ ậ ả ả ả kho n ph i thu. Ngo i ra, ki m toán viên còn l p b ng h i d a trên m u đã thi ế   t

ế ẵ ủ k  s n c a công ty.

ượ ự ể ế ề ệ ố ộ ộ ể ể Sau khi đã có đ c s  hi u bi t v  h  th ng ki m soát n i b , ki m toán

ố ớ ơ ở ẫ ố ư ủ ể ệ ế ầ viên c n ti n hành đánh giá r i ro ki m soát đ i v i c  s  d n li u cho s  d  tài

ả ả kho n ph i thu khách hàng.

ủ ể Mô hình r i ro ki m toán

ủ ể AR = IR x CR x DR              Trong đó: AR : R i ro ki m toán. AR ủ ề (Hay DR = ) IR   : R i ro ti m tàng. I R x CR ủ ể CR  : R i ro ki m soát.

ủ ệ DR  : R i ro phát hi n.

ự ể ế ủ ề ệ Theo mô hình trên, d a vào hi u bi t và kinh nghi m c a KTV v  khách hàng

ứ ủ ể ừ ủ ể ề ẽ ị mà KTV s  xác đ nh m c r i ro ki m soát và r i ro ti m tàng đ  t ứ   ị  đó xác đ nh m c

ể ấ ệ ậ ủ r i ro phát hi n có th  ch p nh n.

ể 1.3.1.2 Thi ế ế ươ t k  ch ng trình ki m toán.

ự ươ ể ầ ỗ Công ty có xây d ng ch ớ   ng trình ki m toán chung cho m i ph n hành v i

ệ ụ ể ể ế ữ ự ể ệ   nh ng công vi c c  th  mà các ki m toán viên d a vào đó đ  ti n hành công vi c.

ủ ừ ố ượ ể ể ạ ặ ặ Tùy vào đ c đi m kinh doanh và đ c đi m h ch toán c a t ng đ i t ể ng ki m toán

14

ợ ớ ể ể ể ộ ổ ổ ụ ể c  th  mà ki m toán viên có th  thay đ i, b  sung cho phù h p v i cu c ki m toán.

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

15

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

16

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

17

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ử ự ệ ệ ể 1.3.1.2.1 Th c hi n các th  nghi m ki m soát.

ự ể ẩ ệ ệ ể ố ị Chu n m c ki m toán Vi ệ   ử t Nam s  500 quy đ nh: th  nghi m ki m soát là vi c

ề ự ế ế ự ậ ứ ể ể ể ằ ậ ợ ki m tra đ  thu th p b ng ch ng ki m toán v  s  thi t k  phù h p và s  v n hành

ệ ủ ệ ố ậ ử ụ ế ỹ ệ ố ữ h u hi u c a h  th ng k  toán và h  th ng KSNB. Các k  thu t s  d ng :

ữ ủ ề ế ả   Đi u tra: xem xét ch  ký c a các bên liên quan trên các phi u thu, các biên b n

ế ợ ố đ i chi u công n .

ả ờ ủ ư ể ậ ấ ỏ ỏ Ph ng v n: ki m toán viên đ a ra các câu h i và thu th p các câu tr  l i c a các

ể ể ụ ủ ệ ề ệ ệ ố   nhân viên đ  hi u rõ v  nhi m v , trách nhi m c a các nhân viên trong h  th ng

ố ớ ủ ể ả ả ki m soát c a công ty đ i v i kho n ph i thu khách hàng.

ệ ạ ặ ạ ự ạ ộ ủ ể ậ ộ Th c hi n l i: l p l i ho t đ ng c a m t nhân viên đã làm đ  xác nh n m c đ ứ ộ

ủ ọ ớ ệ ượ ự ệ ệ ụ ự ệ ạ th c hi n trách nhi m c a h  v i công vi c đ c giao, ví d  th c hi n l ệ   i công vi c

ề ớ ệ ả ậ ả ừ ậ t ơ  l p hóa đ n thu ti n t i vi c ghi nh n kho n ph i thu.

ể ừ ầ ế ự ế ợ ề ậ ấ ỏ ố Ki m tra t ữ ỹ  đ u đ n cu i: là s  k t h p gi a k  thu t ph ng v n, đi u tra và

ậ ự ễ ừ ế ế ượ quan sát theo tr t t di n bi n qua t ng chi ti ệ ụ ụ ể t nghi p v  c  th  đã đ c ghi trong

ả ổ s  cái tài kho n 131.

ể ệ ụ ừ ổ ể ệ ộ ờ Ki m tra ng ượ ạ c l i theo th i gian là bi n pháp ki m tra m t nghi p v  t s  cái

ờ ể ệ ụ ả tài kho n ng ượ ạ ế c l i đ n th i đi m phát sinh nghi p v  đó.

ủ ụ ả ả ể 1.3.1.2.2  Th  t c phân tích trong ki m toán kho n ph i thu khách hàng.

ủ ụ ự ế ể ệ ể ả ả   Th  t c phân tích là không th  thi u trong th c hi n ki m toán kho n ph i

ữ ệ ệ ấ ằ ườ ữ ể ươ thu nh m phát hi n nh ng sai l ch b t th ng đ  có nh ng ph ể   ng pháp ki m

ệ ằ ợ toán thích h p nh m phát hi n sai sót.

ậ ế ạ ủ ụ ể ả B ng 1.2 Th  t c phân tích trong l p k  ho ch ki m toán

ụ ủ ụ M c tiêu

ổ ớ   v i doanh thu năm ợ ị Xác đ nh t ỷ ệ  l cho n  trên doanh thu

ả ố ư ả ớ ổ   v i t ng tài

ả ả Quy   mô   các   kho n   ph i   thu   trong ổ t ng tài s n

ả ả ượ Các kho n ph i thu không thu đ c Th  t c phân tích ả So sánh t ng ph i thu   nay So sánh các s  d  ph i thu   s nả ỷ ệ ợ   l So   sánh   t ớ doanh thu v i các năm tr ớ ổ     n   khó   đòi   so   v i   t ng ướ c

ừ ự ủ ả ố ặ ả ư ớ So sánh s  ngày c a các kho n ph i thu ch a thanh toán v i các năm tr ả ướ c

ế ặ

18

ủ ư ố ớ ả ả ỷ ệ ự  l So sánh t  d  phòng ph i thu khó đòi ướ ả ổ c trên t ng ph i thu c a năm tr ố   ế Trích th a ho c thi u d  phòng đ i ả ớ v i   các   kho n   ph i   thu   không   thu   ồ ượ h i đ c ự  Báo cáo d  ho c  báo cáo thi u d ả   phòng đ i v i kho n ph i thu không

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

thu h i đ ồ ượ c

ầ ạ ố ề ả ả Ngoài ra KTV cũng c n xem xét l ớ   i các kho n ph i thu có s  ti n quá l n

ặ ấ ườ ả ầ ả ượ ặ ệ ho c b t th ng. Các kho n ph i thu c n đ c chú ý đ c bi ố ư ớ   t là các s  d  l n,

ư ượ ể ả ộ ờ ả các tài kho n ch a đ c tr  trong m t th i gian dài. Ki m toán viên xem xét l ạ   i

ệ ể ậ ả ả ị ả b ng li ầ   t kê các tài kho n vào ngày l p báo cáo đ  xác đ nh tài kho n nào c n

ả ượ ể ph i đ c ki m tra thêm.

ủ ụ ể ế ụ ả 1.3.1.2.3 Th  t c ki m tra chi ti ả t kho n m c ph i thu khách hàng.

ộ ộ ế ể ệ ả ệ Thông qua k t qu  đánh giá công vi c ki m soát n i b  và vi c phân tích

ủ ụ ể ế ể ả ố ớ đ i v i khoán ph i thu khách hàng, ki m toán viên ti n hành th  t c ki m tra chi

ớ ụ ti ế ướ t h ng t i các m c tiêu sau:

ố ư ủ ề ể ả ả ợ S  d  các kho n ph i thu c a khách hàng đ u h p lý: Ki m toán viên

ữ ể ề ả ả ặ ả ố ớ ớ   ki m tra b ng kê ho c b ng cân đ i thu ti n v i nh ng kho n có quy mô l n

ố ấ ệ ặ ấ ườ ể ầ ho c có s  d u hi u b t th ng. Ngoài ra ki m toán viên cũng c n tính toán các

ữ ộ ớ ớ ướ ỷ ấ t ế  su t và theo dõi nh ng bi n đ ng l n so v i năm tr c.

ặ ả ơ ọ ả ả ả ố   Chính xác c  h c: các kho n ph i thu ghi trong b ng kê ho c b ng cân đ i

ớ ổ ố ổ ề ề ạ ờ ớ ộ thu  ti n  theo  th i   h n  kh p  v i   s   theo  dõi  thu   ti n  và   s   t ng  c ng   đ ượ   c

ộ ố ố ượ ể ẫ ổ ọ ể ể ế chuy n đúng vào s  cái. Ch n m u m t s  đ i t ng đ  ki m tra chi ti ằ   t nh m

ổ ợ ượ ả ớ ợ ế ằ ả ố ả đ m b o tu i n  đ ồ   c ph n ánh chính xác b ng cách đ i chi u v i h p đ ng

ặ ợ ụ ứ ấ ồ ị ừ ố bán hàng ho c h p đ ng cung c p d ch v  và ch ng t thanh toán g c.

ệ ự ẹ ậ ổ ế ả ọ Tính hi u l c và tính tr n v n: thu th p s  chi ti t ph i thu khách hàng,

ả ướ ườ ế ả ả ả ộ tr  tr c ng i bán, ph i thu theo ti n đ  công trình và các kho n ph i thu khác

ố ứ ố ứ ự ả ả ổ ợ ị ấ   và d  phòng ph i thu. T ng h p đ i  ng các tài kho n, xác đ nh các đ i  ng b t

ườ ể ế ệ ụ ế ố ứ ấ ườ th ng và ki m tra chi ti t các nghi p v  kinh t có đ i  ng b t th ng.

ề ả ả ượ ở ữ ủ ủ Các kho n ph i thu c a khách hàng đ u đ ệ   c s  h u c a doanh nghi p:

ả ư ể ế ể ệ ấ ổ ơ Ki m toán viên ti n hành ki m tra d u hi u đã ghi s  các b n l u hóa đ n liên

ủ ư ế ế ả ả ế quan đ n ph i thu c a khách hàng trong đó l u ý đ n các kho n chi ồ   ấ t kh u, h i

ề ự ầ ề ế ả ấ ớ kh u. Đi u tra qua ti p xúc v i các nhà qu n lý có liên quan v  s  đ y đ  c ủ ả

ủ ụ ớ ơ ấ ề ượ ả trong c  c u và th  t c v i các kho n thu ti n đ ổ c ghi s .

ề ả ả ượ ể ủ Các kho n ph i thu c a khách hàng đ u đ c tính giá đúng: Ki m toán

ậ ủ ề ả ả ấ ặ viên l y ho c theo dõi xác nh n c a khách hàng v  các kho n ph i thu có quy mô

19

ổ ớ ể ả ả ọ ỏ ớ l n và ch n đi n hình các kho n ph i thu có quy mô nh , trao đ i v i các nhà

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ề ở ụ ả ả ạ ả ả ề qu n lý tín d ng v  kh  năng thu ti n các kho n ph i thu quá h n và đánh giá

ồ ượ ả kh  năng thu h i đ c.

ả ả ượ ệ ạ Các kho n ph i thu khách hàng đ ắ c phân lo i đúng đ n: xem xét vi c thu

ộ ớ ố ư ủ ề ả ợ ế   ế ti n c a các kho n công n  sau ngày k t thúc niên đ  v i s  d  vào ngày k t

ộ ố ớ ổ ế ế ị ả ơ ế thúc niên đ , đ i chi u v i s  chi ti ầ t và yêu c u đ n v  gi i thích n u có chênh

ể ề ệ ậ ả ả ộ ớ ệ l ch, ki m tra vi c thu ti n sau niên đ  v i các kho n ph i thu xác nh n không

ả ờ ặ ậ ượ ố ệ ư ẫ ọ ượ đ c tr  l i ho c nh n đ ả   ệ c nh ng s  li u chênh l ch. Ch n m u các kho n

ả ạ ụ ư ệ ế ế ể ờ ố ớ ph i thu t i th i đi m k t thúc năm và đ i chi u v i nghi p v  ch a thanh toán

ứ ề ố ớ ừ ố ể ả ả ượ ử ặ ị ế ti n, đ i chi u v i ch ng t g c đ  đ m b o hàng đã đ c g i đi ho c d ch v ụ

ượ ể ệ ả ả ả ấ đã đ ố   c cung c p. Ki m tra vi c trình bày các kho n ph i thu trên b ng cân đ i

ế ế k  toán và thuy t minh báo cáo tài chính.

ả ự ố ớ ể ả ả ả   Đ i v i ki m toán các kho n d  phòng ph i thu khó đòi và các kho n ph i

ố ớ ể ế ệ ể ả ổ ụ   thu đã xóa s : Ki m toán viên ti n hành ki m toán toàn di n đ i v i kho n m c

ụ ấ ụ ệ ệ ườ ủ ụ ể ả này vì các nghi p v  này là nghi p v  b t th ng, x y ra ít. Th  t c ki m toán

ườ ệ ủ ệ ườ ẩ thông th ng là xem xét vi c phê duy t c a ng ơ ở ủ   ề i có th m quy n, c  s  c a

ệ ậ ợ ớ ư ự ế ề ị ệ   vi c l p d  phòng cũng nh  xóa n  v i các quy đ nh v  tài chính k  toán hi n

ườ ầ ợ ế ả ả ườ ể hành.Trong tr ng h p c n thi t ph i xem xét c  môi tr ng ki m soát và th ủ

ụ ữ ự ể ệ ườ ổ ớ ườ ụ t c ki m soát, s  phân cách nhi m v  gi a ng i ghi s  v i ng ệ   i phê duy t

xóa s .ổ

ổ ạ ả ả ả ứ ự

ả ề ữ ữ ư ự ế Kh  năng sai ph m trong ghi s  các kho n ph i thu còn ch a đ ng  ậ ể “đánh l n” gi a nh ng kho n th c t

ả ả ể ể ẫ  đã thu ti n nh ng v n còn chuy n vào s ủ ố ề ấ ự ặ

ặ ề ừ ặ ườ ứ ể ạ ợ ộ

ng h p này bu c ph i ki m tra l ướ ti n m t. Trong tr ặ i các ch ng t ậ ườ ề ấ các gi y báo ho c báo cáo thu ti n, h

ữ ự ệ ấ ặ ậ

ậ ố ề ữ ề ấ ậ ớ ổ ộ này v i nh ng s  nh t ký thu ti n và gi y biên nh n s  ti n đã n p. Ph

ả ế ợ ườ ệ ả ờ ố ớ ở ệ    vi c ổ  ụ   sách thành kho n ph i thu đ  bi n th  s  ti n đã thu ho c che d u s  thâm h t ả ệ t là  đ c bi   ố ề   ề i nh n ti n, s  ti n ng chú ý vào tên ng ứ   ế ố ừ đã nh n ho c ngày ghi trên gi y báo. T  đó th c hi n đ i chi u gi a các ch ng ươ   ừ ng t   ng t n th i gian nên ph i k t h p v i vi c kh o sát và đánh giá pháp này th

ủ ệ ố ộ ộ ề ữ ề ể ế nh ng y u kém c a h  th ng ki m soát n i b  v  thu ti n.

1.3.1.3 Phát hành báo cáo ki m toán ứ ượ ể ằ ư ế ậ

Sau khi đã thu đ ữ ự ư ứ ự ể ằ

20

ườ ủ ế ả ậ   c các b ng ch ng đáng tin c y, KTV đ a ra k t lu n ệ   ế ki m toán d a vào nh ng b ng ch ng này, các ý ki n KTV đ a ra khi th c hi n ệ   ủ ng liên quan đ n doanh thu c a khách hàng. Các ch  nhi m ụ kho n m c này th

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ể ụ ể ệ

ậ ự ụ ế ạ ả ả ọ ồ ờ

ề ề ệ ổ ứ ạ ử ả ả

ư ư ệ ả ằ ư ph  trách soát xét công vi c phân công cho các ki m toán viên và đ a ra ki m toán    ữ   ề ế k t lu n v  kho n m c ph i thu d a trên khía c nh tr ng y u. Đ ng th i, nh ng ấ  ch c h ch toán, ghi chép, theo dõi và x  lý các kho n ph i thu v n đ  v  vi c t   ệ  ượ c công ty đ a ra trong th  qu n lý nh m giúp khách hàng hoàn thi n h

cũng đ ố ế th ng k  toán t

ủ ả ạ ơ ị   i đ n v . ể ả 1.3.2 Quy trình ki m toán kho n ph i thu khách hàng c a công ty ABC

ể ệ ệ ự t Nam th c hi n.

do công ty ki m toán PKF Vi ể ậ ế ạ 1.3.2.1 L p k  ho ch ki m toán.

ề 1.3.2.1.1 Khái quát v  công ty ABC

ủ ề

ố ư ự ự ể ề ặ ạ ộ   ố Công ty ABC là khách hàng truy n th ng c a PKF, đây là công ty ho t đ ng   trong lĩnh v c xây d ng. Vì đ c đi m ngành ngh , công ty có s  d  và phát sinh

ả ươ ố ớ ng đ i l n.

các tài kho n t ậ ơ ở * Thu th p thông tin c  s  công ty ABC

Khái quát chung v  công ty: ổ ầ ượ ổ ừ ệ Công ty ABC là Công ty c  ph n đ ầ c c  ph n hoá t

ế ị ố doanh nghi p nhà ủ ộ ướ n c theo Quy t đ nh s  3461/QĐ­BGTVT ngày 21/3/2005 c a B  Giao thông

ậ ả v n t i.

ấ ở

ử ổ ố Theo Gi y đăng ký kinh doanh s a đ i s  0103007521 ngày 10/5/2007 do S ạ ầ ư ộ ấ ế ố thành ph  Hà N i c p. K  ho ch và Đ u t

ủ ể ạ ộ ổ ố ờ T ng s  cán b  công nhân viên c a Công ty t i th i đi m 31/12/2009 là: 294

ng i.ườ

ườ ồ ỷ ề ệ ố là: 12.521.600.000 đ ng (M i hai t , năm trăm hai

Công ty có v n đi u l ồ ệ ố m t tri u, sáu trăm nghìn đ ng).

ạ ộ ủ : Ho t đ ng chính c a Công ty là

ụ ự ạ ­  Xây d ng các h ng m c công trình;

ủ ợ ự ụ ệ ­  Xây d ng các công trình: giao thông, dân d ng, công nghi p, th y l i;

ặ ằ ặ ằ ự ẹ ấ ạ ọ ­  D n d p, t o m t b ng xây d ng (san l p m t b ng);

ẵ ố ấ ấ ả ọ ố ­  S n xu t t m bê tông đúc s n,  ng bê tông, c c bê tông c t thép;

ả ấ ạ ­  S n xu t g ch ngói;

ự ậ ệ ­  Mua bán v t li u xây d ng;

ố ế ạ ộ ­  B c x p hàng hoá, ho t đ ng kho bãi;

ể ậ ỹ ­  Ki m tra và phân tích k  thu t;

21

ậ ệ ự ể ệ ệ ệ ể ệ   ­ Thí nghi m, ki m nghi m v t li u xây d ng, thí nghi m, ki m nghi m

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ế ấ ộ ề ơ ọ đ  b n c  h c bê tông, k t c u;

ề ở ữ ấ ộ ặ ả ớ ­  Kinh doanh b t đ ng s n v i quy n s  h u ho c đi thuê.

ắ ầ ừ ỳ ế ủ ế ế K  k  toán: năm tài chính c a công ty b t đ u t ngày 01/01 đ n h t ngày

ươ 31/12 năm d ị ng l ch.

ị ề ệ ử ụ ị ề ệ ượ ế ơ ơ Đ n v  ti n t s  d ng trong k  toán: Đ n v  ti n t đ ử ụ   c Công ty s  d ng

ổ ế ậ ồ ệ ể đ  ghi s  k  toán và l p Báo cáo tài chính là Đ ng Vi t Nam (VNĐ).

ế ộ ế ự ụ ẩ Chu n m c và Ch  đ  k  toán áp d ng:

ế ộ ế ế ộ ế ụ ụ ệ   Ch  đ  k  toán áp d ng: Công ty áp d ng Ch  đ  K  toán Doanh nghi p

ệ ế ị ố Vi t Nam ban hành kèm theo Quy t đ nh s  15/2006/QĐ­BTC ngày 20/3/2006

ộ ưở ủ ộ ượ ợ ủ c a B  tr ng B  Tài chính. Báo cáo tài chính c a Công ty đ ữ   ộ c h p c ng gi a

ủ ủ ớ ệ   Báo cáo tài chính c a văn phòng Công ty v i Báo cáo tài chính c a các Xí nghi p

thành viên.

ắ ậ ắ ố Nguyên t c l p Báo cáo tài chính: nguyên t c giá g c.

ứ ổ ế ụ ậ ổ Hình th c s  k  toán áp d ng: Nh t ký s  cái.

ố ề ệ ế ộ ế ự ế ủ ẩ ế   Tuyên b  v  vi c tuân th  Chu n m c k  toán và Ch  đ  k  toán: Cho đ n

ậ ố ượ ế ngày l p Báo cáo tài chính này, Ban Giám đ c Công ty đã đ c bi ụ   t và áp d ng

ươ ự ế ẩ ệ ượ ộ hai m i sáu (26) Chu n m c K  toán Vi t Nam đã đ c B  Tài chính ban hành

ệ ậ ư ủ trong vi c l p và trình bày Báo cáo tài chính c a Công ty trong năm 2007 nh  sau:

ế ị ố ố   ­ Quy t đ nh 149/2001/QĐ­BTC ngày 31/12/2001 ban hành và công b  b n

ế ẩ ệ ướ ẫ ợ ế ự (4) Chu n m c K  toán Vi t Nam (đ t 1). H ng d n chi ti ế   t thi hành quy t

ượ ộ ư ị đ nh này cũng đã đ c B  Tài chính ban hành qua Thông t 89/2002/TT­BTC

ngày 09/102002.

­ Quy t đ nh 165/2002/QĐ­BTC ngày 31/12/2002 ban hành và công b  sáu

ế ị ố

ế ẩ ệ ướ ẫ ợ ế ự (6) Chu n m c K  toán Vi t Nam (đ t 2). H ng d n chi ti ế   t thi hành quy t

ượ ộ ư ị đ nh này cũng đã đ c B  Tài chính ban hành qua Thông t 105/2003/TT­BTC

ngày 04/11/2003.

­ Quy t đ nh s  234/2003/QĐ­BTC ngày 30/12/2002 ban hành và công b

ế ị ố ố

ự ế ẩ ệ ợ ư ố sáu (6) Chu n m c K  toán Vi t Nam (đ t 3), Thông t s  23/2005/TT­BTC

ướ ẫ ế ế ị ngày 30/03/2005 h ng d n chi ti t thi hành Quy t đ nh 234/2003/QĐ­BTC.

­ Quy t đ nh 12/2005/QĐ­BTC ngày 15/02/2005 ban hành và công b  sáu (6)

ế ị ố

ự ế ẩ ệ ướ ẫ ợ ế ế ị Chu n m c K  toán Vi t Nam (đ t 4). H ng d n chi ti t thi hành quy t đ nh

22

ượ ộ ư này cũng đã đ c B  Tài chính ban hành qua Thông t 20/2006/TT­BTC ngày

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

20/03/2006.

­ Quy t đ nh 100/2005/QĐ­BTC ngày 28/12/2005 ban hành và công b  (4)

ế ị ố

ự ế ẩ ệ ợ ư Chu n   m c   K   toán   Vi t   Nam   (đ t   5),   Thông   t 21/2006/TT­BTC   ngày

ướ ẫ ế ế ị 20/03/2006 h ng d n chi ti t thi hành quy t đ nh 100/2005/QĐ­BTC.

ế ị ủ ự ế ẫ Tuân th  các quy t đ nh và thông t ư ướ  h ẩ ng d n các Chu n m c K  toán

ệ ự ự ế ẩ ọ ố Vi t Nam nói trên, Ban Giám đ c Công ty đã l a ch n các Chu n m c K  toán

ệ ụ ượ ố ớ ạ ộ ủ Vi ể t Nam có th  áp d ng đ ể ậ   c đ i v i ho t đ ng kinh doanh c a Công ty đ  l p

Báo cáo tài chính.

ụ ụ ế ả ả : ớ Các chính sách k  toán áp d ng v i kho n m c ph i thu khách hàng

ả ướ ả ả ườ ộ ộ ả Các kho n ph i thu khách hàng, tr  tr c ng ả   i bán, ph i thu n i b , ph i

ự ế ả ả ộ ạ ể ế ờ thu theo ti n đ  xây d ng và các kho n ph i thu khác t i th i đi m báo cáo n u:

ờ ạ ồ ướ ỳ ả ặ ấ ộ + Có th i h n thu h i d ộ i m t năm ho c trong m t chu k  s n xu t kinh

ượ ắ ạ ạ ả doanh đ c phân lo i là tài s n ng n h n.

ờ ạ ỳ ả ặ ồ ộ ộ + Có th i h n thu h i trên m t năm ho c trong m t chu k  s n xu t đ ấ ượ   c

ạ ạ ả phân lo i là tài s n dài h n.

ậ ự ả + L p d  phòng ph i thu khó đòi.

ụ ể ể ề ậ ậ   * Thu th p thông tin v  nghĩa v  pháp lý công ty ABC: Đ  có th  thu th p

ủ ể ấ ỗ ượ đ ầ   c các thông tin mang tính ch t pháp lý c a m i công ty, ki m toán viên c n

ề ạ ứ ề ả ả ậ ồ ợ ị ể ph i thu th p h p đ ng mua bán ch u đ  làm rõ các đi u kho n v  h n m c cho

ụ ứ ể ấ ờ vay, th i gian thanh toán, lãi su t áp d ng, hình th c thanh toán. Ki m toán viên

ệ ế ư ậ cũng ti n hành thu th p các tài li u quan nh :

ể ể ­ Báo cáo tài chính: Báo cáo ki m toán, thanh tra hay ki m tra năm tr ướ c

ệ ế ả ả ­ Các tài li u liên quan đ n kho n ph i thu khách hàng

ổ ổ ế ư ả ­ S  cái, s  chi ti t các tài kho n có liên quan nh  131, 511, 3331,…

ợ ố ế ả ố ộ ­ Biên b n đ i chi u công n  cu i niên đ

ứ ừ ế ­ Các ch ng t k  toán liên quan.

ộ ộ ệ ố ủ ể ể ể 1.3.2.1.2 Tìm hi u h  th ng ki m soát n i b  và đánh giá r i ro ki m soát.

ườ ể ạ ể ề * Tìm hi u v  môi tr ng ki m soát t i Công ty ABC

ự ệ ấ ỏ Qua quá trình quan sát, th c hi n tham quan, ph ng v n nhân viên trong

ồ ơ ể ướ ể ậ công ty và xem xét các h  s  ki m toán năm tr ấ   c và ki m toán viên nh n th y

ớ ướ ườ ủ ể ề ổ so v i các năm tr c môi tr ng ki m soát c a ABC không có nhi u thay đ i:

23

ạ ộ ủ ả ấ ­ Tình hình ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a công ty, các chính sách k ế

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ụ ế ả ộ ế toán áp d ng nói chung hay tác đ ng đ n k  toán ph i thu khách hàng nói riêng

ổ ớ không có gì thay đ i l n.

ượ ể ọ ế ­ Công tác k  toán luôn đ c coi tr ng và tuân theo quy trình ki m soát

ừ ứ ế ậ ầ ấ ố ừ ế ưở th ng nh t: k  toán t ng ph n hành l p ch ng t trình lên k  toán tr ng, k ế

ưở ẽ ệ ố ố ỉ toán tr ng sau khi xem xét s  trình lên Giám đ c. Giám đ c ch  phê duy t các

ừ ủ ầ ế ủ ế ự ể ưở ứ ch ng t khi có đ  các thông tin c n thi t và s  ki m soát c a k  toán tr ng.

ự ượ ủ ế ị ­ Công ty đã xây d ng đ c quy ch  tài chính c a riêng mình, quy đ nh v ề

ưở ế ộ các chính sách khen th ng, đãi ng , thanh toán công tác phí, chi phí ti p khác

ớ ặ ủ ể ờ ợ ị ướ ủ ồ đ ng th i phù h p v i đ c đi m c a công ty và các quy đ nh c a nhà n c.

ạ ộ ủ ệ ­ Đi u l ề ệ ổ ứ  t ch c ho t đ ng c a Công ty đã hoàn thi n.

ủ ể ế ọ 1.3.2.1.3 Đánh giá tr ng y u và r i ro ki m toán.

ứ ộ ọ ự ể ế ệ ị ướ *  Đ  xác đ nh m c đ  tr ng y u công ty đã th c hi n hai b c:

ứ ộ ọ ế Ướ ượ ứ ộ ọ ế ượ ­ Ướ ượ c l ng m c đ  tr ng y u: c l ng m c đ  tr ng y u là l ng t ố   i

ằ ở ứ ể ị ư ẫ ộ đa mà KTV tin r ng ư ả    m c đ  đó các BCTC có th  b  sai nh ng v n ch a  nh

ủ ế ườ ử ụ ưở h ế ị ng đ n quy t đ nh c a ng i s  d ng.

ả ướ ế ể ẫ ọ Theo văn b n h ng d n đánh giá tính tr ng y u trong ki m toán BCTC

ỉ ượ ử ụ ứ ộ ọ ế ợ ạ t i công ty PKF, các ch  tiêu đ c s  d ng làm m c đ  tr ng y u là: l ậ   i nhu n

ướ ả ư ộ ế ổ ả ạ ắ ợ ổ tr c thu , t ng doanh thu, t ng tài s n, tài s n l u đ ng và n  ng n h n.

ọ ế ả ả B ng 1.3 B ng đánh giá tính tr ng y u

ế

ướ ế c thu

ỉ Ch  tiêu ậ ợ 1. L i nhu n tr 2. Doanh thu 3. TSNH ạ ợ 4. N  ng n h n ả ổ 5. T ng tài s n ọ ứ M c tr ng y u 3% ­ 7% 0,5% ­ 0,8% 0,4% ­ 0,8% 1,5% ­ 2,5% 0,8% ­ 1%

ứ ế ậ ắ ọ ọ ọ ỉ ấ   ẽ Theo nguyên t c th n tr ng, KTV s  ch n ch  tiêu có m c tr ng y u th p

ấ ỉ ượ ử ụ ứ ộ ọ ế nh t trong các ch  tiêu đ c s  d ng đ ể ướ ượ c l ng m c đ  tr ng y u. Xem xét

ứ ộ ọ ế ủ ứ ậ ấ ả ướ ượ b ng c l ọ   ng m c đ  tr ng y u c a công ty ABC, KTV nh n th y m c tr ng

ấ ắ ạ ỏ ọ ộ ỉ ế ủ ợ y u c a n  ng n h n là nh  nh t, đây là m t ch  tiêu quan tr ng trên báo cáo tài

ủ ế ả ư ử ụ ủ ộ chính c a công ty, nó cho bi t tình hình s  d ng tài s n l u đ ng c a doanh

ủ ệ ệ ắ ạ ậ ả ế   nghi p, kh  năng thanh toán ng n h n c a doanh nghi p.... Vì v y, KTV quy t

24

ứ ự ủ ự ế ể ọ ọ ộ ị đ nh l a ch n m c tr ng y u cho cu c ki m toán BCTC c a công ty d a trên ch ỉ

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ứ ế ọ ượ tiêu TSNH.Theo đó, m c tr ng y u đ ị c xác đ nh là 130.192.494. Theo đó, t ngổ

ượ ế ớ ủ ệ ạ sai ph m đ ơ   c phát hi n trong báo cáo tài chính c a công ty ABC n u l n h n

ẽ ượ ẽ ế ọ 130.192.494 thì s  đ ế c coi là tr ng y u, n u nh  h n ỏ ơ 130.192.494 thì s  coi là

ế ầ ọ ế ư ề ỉ không tr ng y u và không c n thi t đ a ra bút toán đi u ch nh.

ầ ế ọ

ố ng ban đ u tính tr ng y u T i đaố ỉ ỉ STT Ch  tiêu ị Giá tr  ch  tiêu Ướ ượ c l ể T i thi u ứ M c ọ   tr ng ứ M c ọ   tr ng % %

ậ ợ 1 3 y uế 7 y uế 647.067.562 L i   nhu n   tr ướ   c 9.243.822.319

2 thuế Doanh thu thu nầ 61.924.555.100 0,5 309.622.775 0,8 495.396.440

3 TSNH 32.548.123.557 0,4 130.192.494 0,8 260.384.988

ạ ợ 4 ắ N  ng n h n 29.887.187.178 1,5 448.307.807 2,5 747.179.679

ả ổ 5 T ng tài s n 60.131.445.223 0,8 481.051.561 1 601.314.452

ổ ứ ụ ả ọ ế ­  Phân b  m c tr ng y u cho các kho n m c:

ổ ứ ế ả ọ ự   ế KTV ti n hành phân b  m c tr ng y u cho các tài kho n trên BCTC d a

ế ợ ế ố ủ ủ ệ ể ề ớ trên kinh nghi m k t h p v i các y u t : r i ro ti m tàng, r i ro ki m soát.

ủ ạ ề ệ Theo kinh nghi m c a KTV, t i công ty ABC, ủ r i ro ti m tàng là trung bình,

ứ ể ậ ằ ấ ượ ủ r i ro ki m soát th p, chi phí thu th p b ng ch ng là trung bình nên đ ư   c đ a

ớ ệ ố vào nhóm 2 v i h  s  là 2.

ổ ọ ế Cách tính phân b  tr ng y u:

ứ ọ   M c tr ng ầ Ướ ượ c l ng ban đ u v ề S  dố ư ế y u phân ọ ế tr ng y u c aủ ệ ố   H  s  đi b  choổ = x x kho nả kèm ố ư ả ổ ụ   T ng s  d  kho n m c ả ụ   kho n m c m c Zụ ớ ệ ố nhân v i h  s  đi kèm

ư ậ ứ ụ ế ả ả ọ ổ Z Nh  v y, m c tr ng y u phân b  cho kho n m c ph i thu là:

25

X  25.141.715.173  X  2 = 18.006.463 130.192.494 363.565.310.138

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ư ậ ế ả ạ ở ụ ả ả ớ Nh  v y, n u sai ph m x y ra ơ    kho n m c ph i thu khách hàng l n h n

ượ ế ượ ạ ế 18.006.463   thì   đ ọ c   coi   là   tr ng   y u,   ng c   l ỏ ơ   ạ i   n u   sai   ph m   nh   h n

ế ọ 18.006.463 thì không coi là tr ng y u.

ổ ứ ọ ế ả ả ả ụ B ng 1.4 B ng phân b  m c tr ng y u cho các kho n m c

ế ướ ượ c l ng ban

Ụ Ả KHO N M C h  sệ ố Quy mô

ọ ứ M c tr ng y u  đ uầ Báo cáo th aừ 5.340.479 Báo cáo thi uế 5.340.479 7.456.100.714

Ti nề ồ Hàng t n kho 1 1

2

7.930.176 18.669.308 18.006.463 7.930.176 18.669.308 18.006.463 11.072.592.823 26.067.220.293 25.141.715.173

ả ạ ả Ph i thu ả Ph i thu khách hàng ắ Tài s n ng n h n khác 1 19.243.461.703 13.782.141 13.782.141

ả ố ị Tài s n c  đ nh 2

3 1

ầ ư  dài h n Đ u t ạ ắ ả ả ợ N  ph i tr  ng n h n ả ả ườ ợ i  bán N  ph i tr  ng

15.097.533.426 123.600.000 29.887.187.178 6.199.343.759 21.493.300.000 10.812.833 88.352 21.405.163 18.763.935 15.393.473 10.812.833 88.352 21.405.163 18.763.935 15.393.473 1

ổ ố ồ Ngu n v n CSH ộ T ng c ng

130.192.494 ộ ủ ủ ể 130.192.494 ể * Đánh giá r i ro ki m toán: r i ro ki m toán trên toàn b  báo cáo tài chính

ự ủ ủ ủ ề ể ệ ượ đ c đánh giá d a trên r i ro ti m tàng, r i ro ki m soát và r i ro phát hi n.

ủ ề ủ   Đánh giá r i ro ti m tàng công ty ABC: công ty là khách hàng lâu năm c a

ổ ủ ậ ề ự PKF, do đó, KTV thu th p thông tin v  s  thay đ i c a khách hàng trong năm có

ả ưở ạ ộ ồ ơ ủ ự ế nh h ng đ n ho t đ ng kinh doanh c a công ty. D a vào h  s  chung năm

ướ ủ ự ẫ ở tr ư c, các khách hàng c a công ty v n nh  cũ, các công trình xây d ng d  dang

ế ụ ượ ậ ỉ ẫ v n đang ti p t c đ c hoàn thành, trong năm công ty ch  nh n thêm hai công

ự ậ ệ ị ớ trình xây d ng nhà ở ạ  t i khu đô th  m i. Tuy nhiên, nguyên v t li u trong ngành

ư ắ ế ố ự ủ ộ ớ ị xây d ng nh : s t thép, xi măng... ch u tác đ ng l n c a các y u t ư    vĩ mô nh :

ề ệ ạ ệ ủ ề ề ấ ậ chính sách ti n t , ngo i t ẩ , tình hình v  xu t nh p kh u. Do đó, r i ro ti m tàng

ượ đ c đánh giá là trung bình.

ộ ộ ệ ố ủ ể ể ạ   Đánh giá r i ro ki m soát: công ty ABC có h  th ng ki m soát n i b  ho t

ậ ủ ệ ự ể ượ ấ ộ đ ng có hi u l c, vì v y r i ro ki m soát đ c đánh giá là th p.

ủ ự ủ ệ ể Đánh giá r i ro phát hi n: d a vào mô hình đánh giá r i ro ki m toán, KTV

26

ủ ụ ệ ả ả ợ ượ ố ớ đánh giá r i ro phát hi n đ i v i kho n m c n  ph i thu đ c đánh giá ở ứ    m c

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

trung bình.

ạ ậ ủ ụ ế ạ ơ ộ 1.3.2.1.4 Th  t c phân tích s  b  trong giai đo n l p k  ho ch.

ậ ế ạ ủ ụ ể ả B ng 1.5 Th  t c phân tích trong l p k  ho ch ki m toán

ố ệ ố ệ S  li u tr ướ   c S  li u sau Chênh l chệ

ể ể ụ ả Kho n m c ki m toán năm ki m toán năm

Giá trị % 2009 2008

26.067.220.293 25.141.715.173 434.590.006 13.334.567.875 10.326.909.666 636.578.445 12.732.652.418 14.814.805.507 ­201.988.439

ườ ộ ộ ả Các kho n ph i thu ả Ph i thu khách hàng ả ướ i bán c ng Tr  tr ắ   ả Ph i thu n i b  ng n 195,49 243,46 68,27 454,30 212.453.878 46.765.320

ả ả h nạ Các   kho n   ph i   thu 165.688.558 209.970.891 406,57 278.461.236 68.490.345

khác Doanh   thu   bán   hàng 215.456.348.97 185.574.750.00 29.881.598.968 116.10

ị ụ ấ và cung c p d ch v 6 8

ấ ả ả ả ổ Xem xét b ng trên ta th y: t ng các kho n ph i thu năm 2009 tăng 95,49%

ớ ươ ứ ạ ấ ớ so  v i   năm  2008  t ng  ng  v i  12.732.652.418,   trong   đó  tăng  m nh  nh t   là

ả ả ươ ứ ớ kho n ph i thu khách hàng là 143,46% t ng  ng v i 14.814.805.507. Trong khi

ụ ấ ị ỉ ươ đó,   doanh   thu   bán   hàng   và   cung   c p   d ch   v   ch   tăng   16,1%   t ứ   ng   ng

ư ậ ề ộ ả ủ   ớ ự ế 29.881.598.968. Nh  v y, so sánh v i s  bi n đ ng v  doanh thu thì tài s n c a

ụ ệ ế ị ươ ầ ố doanh nghi p năm nay b  chi m d ng t ng đ i cao. KTV c n chú ý xem xét

ợ ừ ệ ợ ừ ữ ữ ồ vi c thu h i công n  t nh ng khách hàng phát sinh công n  t nh ng năm tr ướ   c

ổ ợ ệ ả ậ đó và theo dõi doanh nghi p có qu n lý khách hàng theo tu i n  và trích l p d ự

ể ả ả ạ ợ phòng h p lý không, tìm hi u nguyên nhân làm kho n ph i thu tăng m nh trong

ư ụ ế năm nay nh : chính sách tín d ng, chính sách bán hàng, khuy n mãi...

ế 1.3.2.1.5 Thi ế ế ươ t k  ch ể ng trình ki m toán chi ti t

ự ộ ươ ụ ể ả ả Công ty PKF đã xây d ng m t ch ng trình ki m toán kho n m c ph i thu

ậ ọ ươ khách hàng chung cho m i khách hàng, không l p ch ỗ   ng trình riêng cho m i

ậ ạ ệ ố   khách hàng. T i công ty ABC, sau khi thu th p các thông tin, đánh giá h  th ng

ộ ộ ự ự ể ệ ể ộ ươ ki m soát n i b  thì KTV th c hi n cu c ki m toán d a trên ch ng trình đã

ự ệ ể ẵ ự ượ ậ đ c l p s n, trong quá trình th c hi n ki m toán, KTV t ổ   ạ  linh ho t thay đ i

27

ươ ớ ch ợ ng trình cho phù h p v i khách hàng.

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ự ệ ể 1.3.2.2 Th c hi n ki m toán.

ự ử ệ ệ ể 1.3.2.2.1 Th c hi n các th  nghi m ki m soát

ượ ả ủ ủ ụ ự ệ ể ệ Công vi c này đ ể   ệ c th c hi n đ  đánh giá hi u qu  c a các th  t c ki m

ậ ủ ố ớ ụ ả ả ợ ộ ế   soát đ i v i kho n m c N  ph i thu khách hàng và đ  tin c y c a thông tin. N u

ả ủ ử ệ ể ạ ộ ể ậ ế k t qu  c a các th  nghi m ki m soát đem l i đ  tin c y cho ki m toán viên v ề

ộ ộ ủ ơ ẽ ử ụ ữ ể ể ị ằ   ệ ố h  th ng ki m soát n i b   c a đ n v  thì ki m toán viên s  s  d ng nh ng b ng

ố ượ ự ứ ể ả ủ ụ ể ch ng này đ  đánh giá và d a vào đó gi m s  l ng các th  t c ki m tra chi ti ế   t.

ộ ố ử ủ ế ỉ ự ữ ệ ể ả ả ọ ể   Ki m toán viên ch  l a ch n m t s  th  nghi m ch  y u đ m b o nh ng ki m

ố ớ ủ ụ ề ế ế ả ầ ộ ợ ả   soát này tác đ ng đ n h u h t các r i ro ti m tàng đ i v i kho n m c N  ph i

thu khách hàng.

ủ ụ ữ ừ ể ể T  nh ng th  t c ki m soát đã tìm hi u đ ượ ở c ậ   ế  trên, KTV ti n hành l p

ủ ể ấ ả ể ể ạ ả b ng r i ro đ  đánh giá xem trong t t c  các lo i ki m soát thì ki m soát nào x ử

ượ ề ủ ử ừ ự ể ệ ấ lý đ ọ c nhi u r i ro nh t. T  đó, l a ch n các th  nghi m ki m soát chính đ ể

ụ ủ ệ ự ạ ộ ủ ụ ạ đánh giá tính hi u l c và ho t đ ng liên t c c a các th  t c này t i Công ty ABC.

ử ể ệ ượ ự ệ ồ Các th  nghi m ki m soát chính đ c th c hi n bao g m:

ể ườ ủ ể Tìm hi u và đánh giá môi tr ố ớ   ng ki m soát c a công ty ABC  đ i v i

ụ ạ ả ả ợ kho n m c N  ph i thu khách hàng qua các khía c nh:

ụ ủ ế ể + Liên k t các m c tiêu ki m soát r i ro

ế ậ ệ + Thi ệ t l p trách nhi m và phân chia công vi c

ự ệ ệ ệ ấ + Th c hi n phân công, phân nhi m, b t kiêm nhi m

ộ ủ ổ ự ồ ể ự ậ ủ ổ ộ a> Ki m tra s  đ ng b  c a s  sách, trình t ghi s  và đ  tin c y c a thông

tin.

ả ế ể B ng 1.6: Ki m tra chi ti t

ể Công ty ki m toán PKF ế Tham chi u: E130

ự Khách hàng ABC ệ Ngày th c hi n: 03/2010

ự ể ộ ổ ườ ự ệ N i dung th c hi n: ki m tra s  sách Ng ệ i th c hi n: Long

28

ộ Niên đ  31/12/09

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ể Báo cáo doanh thu theo ngàyBáo cáo  doanh thu theo ngàyBáo cáo doanh thu  theo ngàyKi m soát

ả ả Báo cáo các kho n ph i thu theo ngày

ổ ụ S  ph  ngân hàng

ậ Ghi nh n doanh thu

ả ả Báo cáo các kho n ph i thu theo ngày

ề ả Báo cáo tăng gi m ti n theo ngày (Bao ệ ử ụ Các tài li u s  d ng ả ề ử ề ặ ồ g m   c   ti n   m t   và   ti n   g i   ngân

hàng)

ủ ể ố ể   Ki m tra c a giám đ c và ban ki m

soát

ả ả Báo cáo các kho n ph i thu theo ngày

ế ả ố ớ B ng đ i chi u hàng tháng v i ngân

hàng

ề ế ố ả   Đ i   chi u   v   doanh   thu,   các   kho n

ề ượ ả ả c và các kho n ph i thu

ti n thu đ ơ Hóa đ n bán hàng

ủ Báo cáo doanh thu theo ngày c a các chi

nhánh

ề ế ậ Nh t ký thu ti n (Các phi u thu gi ữ ở    b i

ủ ỹ ạ th  qu  t ỹ i qu )

ổ ụ S  ph  ngân hàng

ả Báo cáo doanh thu, các kho n thu đ ượ   c,

ả ả các   kho n   ph i   thu   hàng   ngày,   hàng

29

tháng, các quý

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ế ậ K t lu n:

ữ ữ ự ườ ệ Có s  phân chia trách nhi m rõ ràng gi a nh ng ng i có liên quan. PKF

ố ớ ơ ả ả ủ ủ ụ ệ ể ể đã ki m tra tính hi u qu  c a các th  t c ki m soát c  b n đ i v i chu trình bán

ữ ề ấ ỏ ườ ị ằ ở hàng và thu ti n, ph ng v n nh ng ng ệ i có trách nhi m (Ch  H ng chi nhánh

ả ố ở ị ở thành ph  Qu ng Ninh, Anh Trung chi nhánh Thái Nguyên, ch  Vân chi nhánh

ệ ố ế ả ả ậ ậ ộ Hà Nam) và k t lu n thông tin qua h  th ng đ m b o đ  tin c y.

ụ ầ ủ ể ự ệ ổ ứ b> Tìm hi u s  phân cách nhi m v  đ y đ  trong t ch c công tác tài chính

ế k  toán.

ự ế ệ ậ ấ ỏ Qua quan sát và ph ng v n, KTV k t lu n Công ty ABC đã th c hi n đúng

ệ ấ ế ậ ệ ắ đ n phân công phân nhi m, b t kiêm nhi m, thi ệ t l p trách nhi m, phân chia

ể ệ ố ụ ủ ụ ế ệ ể ạ công vi c và liên k t các m c tiêu ki m soát r i ro đ  h  th ng đ t m c tiêu đã

30

ướ ủ ụ ủ ể ấ ượ ệ ị đ nh tr c. Th  t c ki m soát c p II c a công ty đ ả c đánh giá là có hi u qu .

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ả ế ể B ng 1.7: Ki m tra chi ti t

ợ Chênh l chệ Ghi chú ụ ả Kho n m c

Theo biên b n ả ế ố đ i chi u công n (VNĐ) Theo s  chiổ   ả ế t ph i thu ti (VNĐ)

ầ ư

8.544.287.343 2.544.287.343 ­

525.975.533 363.598.094 525.975.533 363.598.094 ­ ­

ty 5.570.935.033 570.935.033 ­

8635..731.720 863.731.720 ­

ọ     Ng c 508.593.533 508.593.533 ­

ồ ỳ

ề ầ ỳ ặ

ướ

ư 31/12/2009 Công   ty   đ u   t   và ể phát   tri n   nhà   Hà N iộ ầ Tr n Nga Mai ươ D ng Minh Hà Công VINACONEX ị Phan Th  Nhung ễ Nguy n Trung ị ở ầ Tr n Th  N ị Vũ Th  Nhài ấ H  Tu n Qu nh Hoàng Hoa Ki u Trang ị Tr n Th  Th m Hu nh Nga Mai ị ươ Đ ng Th  H ng Vũ Văn Vĩnh ư ầ Tr n Văn H ng ộ ầ Tr n Ph c L c ị Bùi Th  Bình ạ L u Phát Đ t 412.825.273 954.278.320 390.549.337 425.585.789 359.793.233 457.049.865 231.855.193 361.069.476 341.769.060 205.867.940 160.295.466 245.065.933 473.428.522 ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­ ­

412.825.273 954.278.320 390.549.337 425.585.789 359.793.233 457.049.865 231.855.193 361.069.476 341.769.060 205.867.940 160.295.466 245.065.933 473.428.522 ả ớ ế c> Đ i chi u ph i thu v i khách hàng

ỏ ế ế ố

ợ ể ả

ể ự ệ

ế ế

ẫ ạ ế ố ư ượ ố ở ố ủ ụ Th  t c: ề ấ   Ph ng v n k  toán các chi nhánh v  quá trình đ i chi u công n  hàng quý ồ ơ ủ ế ả   ự ớ v i các khách hàng. Tr c ti p ki m tra h  s  c a chi nhánh Hà Nam đ  đ m b o ố ượ ố c th c hi n su t các quý trong năm. quá trình đ i chi u này đ ợ ớ   ố ả ấ ầ Yêu c u k  toán các chi nhánh cung c p các biên b n đ i chi u công n  v i i ngày 30/6/2009 và 31/12/2009 đ i v i các khách   ớ ố ư

31

ậ ủ ế ạ ả các khách hàng ch n m u t hàng A, B, C. Đ i chi u s  d  xác nh n b i các khách hàng đ ổ theo s  chi ti t ph i thu khách hàng c a Công ty t ế ố ớ ọ c ch n v i s  d i các ngày nói trên.

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ự ệ ế ỏ ợ ố Qua ph ng v n, các phòng k  toán đã th c hi n đ i chi u công n  hàng quý

ử ế ớ v i khách hàng b ng cách g i th  đ i chi u.

ấ ằ ả ố ế ư ố ấ ế ế ệ ữ ố ư t nào gi a s  d  công n

ế ả ớ ổ ế ố ợ  ả   t các kho n ph i thu

ẫ ượ ả ọ c ch n.

Các k t qu  đ i chi u cho th y không có khác bi ủ c a các khách hàng theo biên b n đ i chi u v i s  chi ti ủ c a công ty trong m u đ ậ

ạ ộ ư ệ ả

K t lu n: ế ế t k . Ki m soát ho t đ ng hi u qu  theo nh  thi ử ế ể ế ệ ế ậ ể

ể ệ ố K t lu n chung sau khi ti n hành các th  nghi m ki m soát:  ả ộ ộ ủ ớ

ạ ộ

ơ ả ầ ả ể ử ệ

ả H  th ng ki m soát n i b  c a công ty ABC v i kho n ph i thu khách ể ự ế ế t k . KTV có th  d a vào HTKSNB ự ệ ả ệ hàng là ho t đ ng hi u qu  theo đúng thi ể ả ủ c a khách hàng đ  gi m thi u các th  nghi m c  b n c n th c hi n. ủ ụ ả ể 1.3.2.2.2. Th  t c phân tích trong ki m toán kho n ph i thu khách hàng t ạ   i

ằ ệ ự

công ty ABC ủ ụ ủ ả Th  t c phân tích đ ả ớ

ạ ộ ể ế

ợ ủ ự ế   ượ c th c hi n nh m đánh giá tính phù h p c a s  bi n ả ả ướ ộ   đ ng c a các kho n ph i thu năm nay so v i năm tr c, các kho n ph i thu so ủ ề ớ v i doanh thu đ  xem xét tình hình thu ti n bán hàng c a công ty và các chính   sách liên quan đ n các ho t đ ng bán hàng. ủ ụ ự ệ ể ạ ả B ng 1.8 Th  t c phân tích trong th c hi n ki m toán t i công ty ABC

ườ ả ệ

ự ự ướ c

ườ ế Tham chi u: E130 ệ ự i th c hi n: : Long Ng ệ Ngày th c hi n: 03/2010 i rà soát: LTV Ng

ơ ị

Chênh l chệ

Ghi  chú

ố ề ỉ

ể Công ty ki m toán PKF Khách hàng ABC ộ N i dung th c hi n: So sánh ph i thu năm nay ớ v i năm tr ộ Niên đ : 31/12/09 VNĐ Đ n v  tính:  243,4610.326 .909.66625.1 41.715.17314 .814.805.507 S   ti n%Ch tiêu

ư

ả Ph i thu khách hàng ể   Ch a   ki m toán 31/12/09

32

ể Đã ki m toán 31/12/08

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ả ả ươ ề ạ ớ Kho n ph i thu th ng m i năm nay tăng nhi u so v i năm ngoái trong khi

ủ ự ề ề doanh thu tăng không nhi u. Đi u này là do s  khó khăn trong thanh toán c a các

ờ ạ ợ ủ ạ ồ khách hàng cũ nên công ty đ ng ý tăng th i h n n  c a khách hàng. Bên c nh đó,

ề trong năm nay công ty có nhi u công trình hoàn thành bàn giao và khách hàng gi ữ

ố ề ẽ ổ ị ạ ờ ộ ạ l i 5% t ng giá tr  công trình và s  thanh toán s  ti n còn l i sau m t th i gian

ồ ợ ị ượ đ c quy đ nh trong h p đ ng.

ể Công ty ki m toán PKF ế Tham chi u: E130

ườ ự Khách hàng: ABC Ng ệ i th c hi n: Long

ự ộ ự ọ ệ N i dung th c hi n:phân tích d c ệ Ngày th c hi n: 03/2009

ả ả Kho n ph i thu

ộ Niên đ : 31/12/09

ỉ Ch  tiêu 31/12/2009 31/12/2008

ả Ph i thu khách hàng 25.141.715.173 10.326.909.666

Doanh thu 215.456.348.976 185.574.750.008

ỷ ệ T  l PTKH/DT 11,66% 5,56%

ồ ố ợ S  ngày thu h i công n 42,5 20,3

ợ ế ồ ố ổ ướ S  ngày thu h i công n  bi n đ i theo xu h ng tăng lên. Công ty ABC

ạ ộ ự ự ặ ườ ho t đ ng trong ngành xây d ng, là lĩnh v c đ c thù và thông th ả   ng có kho n

ỷ ệ ả ớ ả ớ ph i thu l n. T  l ph i thu khách hàng trên doanh thu năm nay so v i năm tr ướ   c

ứ ạ ỏ ụ ế ề ố ơ ị tăng m nh, ch ng t công ty đang b  chi m d ng v n nhi u h n. Lý do các

ả ả ượ ả ở kho n ph i thu tăng đã đ c gi i thích trên.

ủ ụ ể ế ụ ả ạ 1.3.2.2.3 Th  t c ki m tra chi ti ả t kho n m c ph i thu khách hàng t i công

ty ABC

ế ể ả ổ ợ ế ả ợ Ki m toán viên ti n hành b ng t ng h p chi ti t các kho n công n  (theo c ả

ệ ố ư ầ ề ạ ồ ồ ỳ nguyên t và đ ng ti n h ch toán) bao g m s  d  đ u k , phát sinh trong k , s ỳ ố

ế ố ệ ự ệ ả ợ ổ ố ế ư ố ỳ d  cu i k …). Th c hi n đ i chi u s  li u trên b ng t ng h p chi ti t công n ợ

ổ ế ổ ế ợ ổ ế ớ ố ệ v i s  li u trên s  k  toán t ng h p, s  k  toán chi ti t và Báo cáo tài chính.

33

ế ố ư ể ế ầ ế ố Ki m toán viên đ i chi u s  d  chi ti ỳ ớ ố ư t đ u k  v i s  d  chi ti ố ỳ t cu i k  năm

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ướ ượ ể ể ả ả ả tr c đã đ ố   c ki m toán và ki m tra trình bày kho n ph i thu trên B ng cân đ i

ế k  toán.

ổ ả ả ả ạ ợ B ng 1.9 B ng t ng h p ph i thu khách hàng t i công ty ABC

ể Công ty ki m toán PKF ế Tham chi u: E130

ườ ự Khách hàng: công ty ABC Ng ệ i th c hi n: Long

ự ệ ả ả ổ ợ ộ ự N i dung th c hi n: t ng h p các kho n ph i thu ệ Ngày th c hi n: 03/2010

ộ Niên đ : 31/12/09

16.685.385.156   134.376.738.960            125.920.214.900                     25.141.909.173

ư ố ỳ ư ầ ợ ỳ D  đ u k                PS n                            PS có                            d  cu i k

AFT08                                                                                                    BF09

ế ể ớ ố ớ AFT08: đ i chi u kh p v i báo cáo đã ki m toán năm 2008

ế ố ớ ớ ướ ể BF09:   đ i chi u kh p v i báo cáo tr c ki m toán năm 2009

ượ ấ ố ế ớ ổ ế ả ớ ố ố ệ S  li u đ c l y trên B ng cân đ i k  toán, đã đ i chi u kh p đúng v i s  cái

ế ứ ả ỏ ằ ố ệ ổ ế ổ và s  chi ti ề t tài kho n. Đi u này ch ng t r ng s  li u trên s  chi ti t đã đ ượ   c

ả ổ ph n ánh trên s  cái và trên Báo cáo tài chính.

ậ ượ ố ệ ợ ố ệ ể ậ ổ Sau khi thu th p đ ấ   c s  li u, t ng h p s  li u ki m toán viên nh n th y

ố ư ả ả ằ   r ng phát sinh ph i thu khách hàng và s  d  ph i thu khách hàng trong năm tài

ủ ự ế ớ ộ chính 2009 tăng so v i năm 2008. Nguyên nhân c a s  bi n đ ng này là do trong

ồ ượ ư ả ợ ả ộ năm 2009 các kho n n  năm 2008 ch a thu h i đ c c ng thêm các kho n n ợ

năm 2009.

ậ ự ổ ợ ế ả ậ Ti p theo KTV thu th p b ng phân tích tu i n  và trích l p d  phòng.

ự ế ậ ả ả Công ty đã ti n hành trích l p d  phòng các kho n ph i thu khách hàng theo

ư ố Thông t s  13/2006/TT – BTC:

ỷ ệ ể ả ệ ậ ự ả ậ ớ T  l trích l p d  phòng đ  gi m b t các sai sót x y ra do vi c l p d ự

ộ ướ ậ ự ủ ủ ứ ụ phòng ph  thu c vào ả c tính ch  quan c a nhà qu n lý. M c trích l p d  phòng

34

ư ả ạ ả ố ớ đ i v i kho n ph i thu quá h n nh  sau:

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ị ố ớ ạ ừ ả ả ế ướ 30% giá tr  đ i v i kho n ph i thu quá h n t 3 tháng đ n d i 1 năm

ị ố ạ ừ ả ả ớ ế ướ 50% giá tr  đ i  v i kho n ph i thu quá h n t 1 năm đ n d i 2 năm

ị ố ớ ạ ừ ả ả ế ướ 70% giá tr  đ i v i kho n ph i thu quá h n t 2 năm đ n d i 3 năm

ạ ừ ả ả ớ ố ượ Đ i  v i kho n ph i thu quá h n t ở  3 năm tr  lên thì đ ả   c coi là kho n

ả ả ồ ượ ử ph i thu không có kh  năng thu h i và đ c x  lý.

ộ ố ả ắ ả ị ả   ậ Quy đ nh m t s  nguyên t c   ghi nh n các kho n ph i thu là các kho n

ả ph i thu khó đòi.

ế ướ ạ ả ợ ợ ồ N  ph i thu đã quá h n thanh toán ghi trên h p đ ng, các kh c vay n ợ

ế ợ ặ ho c cam k t n  khác.

ư ư ế ạ ả ợ ổ ứ ế N  ph i thu ch a đ n h n thanh toán nh ng t ch c kinh t đã lâm vào

ủ ụ ạ ả ả ườ ợ ấ ặ tình tr ng phá s n ho c đang làm th  t c gi ể i th , ng ỏ ố   i n  m t tích, b  tr n,

ậ ơ ị ố ữ ử ặ đang b  các c  quan pháp lu t truy t , giam gi , xét x , đang thi hành án ho c đã

ch t.ế

ạ ừ ả ở ượ ư ả ợ Các kho n n  quá h n t 3 năm tr  lên đ c coi nh  không có kh  năng thu

h i.ồ

ư ủ ự ế ộ ị ậ Công ty ABC ch a ti n hành trích l p d  phòng theo quy đ nh c a B  Tài

Chính.

ử ư ậ ­ G i th  xác nh n:

ợ ớ ế ố ố Công ty XYZ cu i năm tài chính Công ty đ i chi u công n  v i m t s ộ ố

ế ế ả ả ổ ố khách hàng, chi m   35% t ng s  các khách hàng. K  toán các kho n ph i thu

ộ ố ụ ư ể ệ ầ ứ   khách hàng cũng đ a ra m t s  nghi p v  thanh toán đ u năm 2010 đ  ch ng

ố ư ố ư ử ể ế ầ ậ   minh s  d  cu i năm 2009. Do đó ki m toán viên c n ti n hành g i th  xác nh n

ự ế ệ ả ả ợ ố ư ố ớ đ i v i kho n ph i thu khách hàng ch a th c hi n đ i chi u công n , cho t ớ   i

ư ự ệ ệ ể ể ờ ọ   th i đi m ki m toán ch a th c hi n thanh toán. Đây là công vi c quan tr ng

ệ ế ể ả ư ậ ả ả ả ể trong vi c ki m tra chi ti t các kho n ph i thu. Th  xác nh n đ  đ m b o tính

ậ ủ ủ ẹ ả ả ọ có th t c a các kho n ph i thu khách hàng và tính tr n v n, chính xác c a các

ả ự kho n d  phòng.

ậ ớ ự ử ư ể ọ Ki m toán viên l a ch n g i th  xác nh n t ố ư ớ   i các khách hàng có s  d  l n,

ờ ạ ữ ố ố ư s  d  quá th i h n thanh toán lâu, nh ng khách hàng có s  phát sinh trong năm

ố ư ữ ư ớ l n và nh ng khách hàng có s  d  nh ng trong năm tài chính không có nghi p v ệ ụ

ướ ư ử ế ể ế phát sinh… Tr ậ c khi ti n hành g i th  xác nh n ki m toán viên cũng ti n hành

35

ữ ề ế ả ả ấ ỏ ph ng v n k  toán theo dõi các kho n ph i thu thông tin v  nh ng khách hàng

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ế ủ ổ ự ệ ả ả ọ này. D a trên vi c xem xét tính tr ng y u c a t ng các kho n ph i thu, s  l ố ượ   ng

ả ể ố ề ự ủ ế ả ả ả các kho n ph i thu, s  phân b  v  quy mô c a các tài kho n, k t qu  hi u bi ế   t

ộ ộ ủ ể ế ả ả ậ ề ơ ấ v  c  c u ki m soát n i b  c a khách hàng, k t qu  kh o sát xác nh n trong các

ướ ậ ớ ử ư ể ế năm tr c, ki m toán viên ti n hành g i th  xác nh n t i 12 khách hàng.

ấ ủ ự ượ ự ở Do tính ch t c a ngành xây d ng, các công trình đ c xây d ng ị   ề  nhi u đ a

ể ệ ả ả ẫ ỉ ặ   đi m, t nh thành khác nhau các kho n ph i thu phát sinh d n vi c theo dõi g p

ữ ề ể ế ọ ố ư ớ   nhi u khó khăn. Ki m toán viên ti n hành ch n nh ng khách hàng có s  d  l n

ứ ụ ế ả ả ọ ổ ơ h n m c tr ng y u phân b  cho kho n m c ph i thu khách hàng đã đánh giá đ ể

ậ ượ ư ư ả ờ ổ ế ư ậ ậ ử g i th  xác nh n và đã nh n đ c th  tr  l i xác nh n đúng nh  theo s  k  toán

ậ ủ c a ABC đã ghi nh n.

ố ư ợ ớ ể ế ọ ơ   ữ Ki m toán viên ti n hành ch n nh ng khách hàng có s  d  n  l n h n

ể ể ử ế ổ ứ ư ử ư ậ ọ m c tr ng y u t ng th  đ  g i th  xác nh n. Công ty đã g i th  xác nh n t ậ ớ   i 5

ố ề ớ ổ ỷ ệ ố khách hàng v i t ng s  ti n 7.050.243.775 VNĐ. T  l ế  đ i chi u 28%.

C ng hòa xã h i ch  nghĩa Vi

t Nam

Công ty ABC

ộ ậ

ự        Đ c l p ­ T  do ­ H nh phúc

ả ố ế ả ợ B ng 1.10 Biên b n đ i chi u công n

ế

ả ố                 Biên b n đ i chi u công n

Đ i di n công ty ABC

ứ ụ

Ông: Tr n Văn Đoàn

ố                                             Ch c v : Giám đ c

ứ ụ ế

ị ằ

ưở

Bà: Nguy n Th  H ng                                             Ch c v : K  toán tr

ng

Đi n tho i: xxx                                                       Fax: yyy

ỉ ố

ườ

ộ Đ a ch : S  100 – Đ ng M ­ Qu n Thanh Xuân – Hà N i

Đ i di n công ty VINACONEX

ứ ụ

ố Ông: Phan Trung Kiên                                          Ch c v  : Giám đ c

ứ ụ

ế

ưở

Bà: Ph m Th  Loan                                               Ch c v  : K  toán tr

ng

Đi n tho i: xxx

Fax: yyy

Đ a ch :

ố ệ ụ ể

ợ ế

ư

ế

ế

ế   Hai bên đ i chi u công n  đ n h t ngày 31/12/2009. s  li u c  th  nh  sau: Tính đ n

ố ề

ế h t ngày 31/12/2009, công ty VINACONEX còn n  Công ty ABC s  ti n là:

B ng s : 3.000.953.000

B ng ch  (……………)

ư

N i dung Công ty VINACONEX ch a thanh toán 40% công trình xây d ng nhà

ạ t

ị ớ i khu đô th  m i

36

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ả ượ ậ

ư

ượ ậ

Biên b n đ

c l p lúc 14 h cùng ngày có giá tr  pháp lý nh  nhau và đ

ố   c l p thành b n

ỗ ả b n, m i bên gi

ả  2 b n.

Công ty ABC

ế

ưở

ưở

Công ty VINACONEX Giám đ cố

K  toán tr

ố ng              Giám đ c

ế       K  toán tr

ng

ể Công ty ki m toán PKF

ế Tham chi u: E130

ườ

Ng

ệ i th c hi n: Long

ệ Ngày th c hi n: 03/2010

ế t

Khách hàng:Công ty ABC          *  Ki m tra chi ti Niên đ : 31/12/09 ẫ   Vi c ch n m u ki m tra chi ti ệ N i dung th c hi n: ki m tra chi ti ệ

ế ệ ụ ả ể ộ t các nghi p v  ph i thu khách hàng: ự ệ ế ự ả t kho n ph i thu khách hàng d a vào kinh ể ể ọ ự ể ủ ể ể ế ả nghi m c a ki m toán viên. Ki m toán viên ki m tra chi ti ả t các kho n ph i thu

ượ

ế ể ả ả ế ớ ừ ổ theo s  chi ti t kho n ph i thu khách hàng, ki m tra chi ti i t ng khách hàng. t t

c   ký   k t   ngày   1/1/2009   v i   n i   dung:

ợ ể ấ ộ ể ợ ố ả H p   đ ng   xây   d ng   đ ả   Qua ki m tra b ng cân đ i phát sinh công n  ki m toán viên th y có 6 kho n ế

ợ ỳ ế ả ợ

ể ả ơ   ả t 100% các kho n ph i thu có s  d  l n h n ợ ng ABC trong tr ụ

ợ h p đ ng và là s  ti n b i th ọ

ng h p VINACONEX ệ

ặ ọ ể ố ề ể

toán viên ti n hành ki m tra chi ti ế ườ ả ườ ế ồ ớ ể   công n  không phát sinh trong k  k  toán, 5 kho n công n  phát sinh l n. Ki m ệ   ự VINACONEX đ t c c cho ABC  75.000.000 VNĐ đ  đ m b o th c hi n ố ư ớ

ỏ ợ

ứ ế ổ ồ m c tr ng  y u t ng th  130.192.494 VNĐ. Các nghi p v  không phát sinh trong ẽ ừ ố ề   ồ phá b  h p đ ng. Khi thanh lý h p đ ng đúng h n thì ABC s  tr  s  ti n

này   vào   s   ti n   mà   VINACONEX   ph i   tr

cho   ABC   là   3.116.749.600

ẽ ượ

k . ỳ

ố ề ả ủ ụ B ng 1.11 Th  t c ki m tra chi ti ộ ử ố ề VNĐ, m t n a s  ti n này s  đ

ạ   i

ượ

đ

c thanh toán vào quý I năm sau.

ớ ộ

ố ề

ế

ặ   Phi u thu ngày 1/1/2006 s  ti n 75.000.000 v i n i dung ti n đ t

ọ c cVINACONEX.

ơ

ố ề   Hóa đ n bán hàng (GTGT) ngày 31/12/2010 cho khách hàng s  ti n

là: 3.116.749.600 VNĐ

37

ế ạ ể t t i công ty ABC ố c thanh toán vào cu i năm, n a còn l

ớ SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ố ề

ế

chi ti

t kho n ph i thu khách hàng:3.116.749.600  VNĐ

ể ể ấ Gi y báo có c a Ngân hàng ngày 31/12/2010 s  ti n qua ki m tra

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ấ ằ ả ợ ố Sau khi xem xét b ng cân đ i phát sinh công n , KTV th y r ng có 2 khách

ự ớ ố ổ ệ hàng có s  phát sinh l n là t ng công ty xây d ng Vi t Nam VINACONEX và

ầ ư ể ể ộ ộ công ty đ u t và phát tri n nhà Hà N i HUD. KTV ki m tra toàn b  các phát

ủ ể ế ố ớ ể sinh c a 2 công ty này. KTV ki m tra chi ti t đ i v i 2 khách hàng trên ki m toán

ữ ổ ự ế ệ ế ố viên đã th c hi n đ i chi u gi a s  chi ti ợ ủ t theo dõi công n  c a Công ty ABC

ứ ớ ừ ế ư ứ ơ ớ v i 2 công ty trên v i các ch ng t k  toán nh  hóa đ n bán hàng, các ch ng t ừ

ộ ố ứ ừ ố ớ ư ượ thanh toán, và m t s  ch ng t khác. Đ i v i các công trình ch a đ ệ   c nghi m

ấ ượ ư ả ủ ầ ậ ả thu do ch a đ m b o ch t l ng công trình, KTV đã thu th p đ y đ  các văn

ệ ế ữ ử ể i công trình đ  hoàn thành s a ch a.

ậ ự ệ ể ạ ả ạ ả ủ b n c a hai bên liên quan đ n vi c tr  l (cid:0) Ki m tra vi c trích l p d  phòng t i công ty ABC

38

ủ ụ Th  t c phân tích

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ố ề ỉ Ch  tiêu ị S  ti n( giá tr )

ự ả D  phòng ph i thu khó đòi 2.906.027.192

ả Ph i thu khách hàng 21.456.348.976

ự ả ổ ả   D   phòng   ph i  thu/   t ng  sô  ph i 0,1354

thu

ộ ỷ ệ ự ế ậ ấ ả Qua phân tích trên ta nh n th y d  phòng ph i thu chi m m t t l ỏ    nh  so

ợ ố ề ấ ả ớ v i ph i thu khách hàng, đi u này cho th y công ty có tình hình thu n  t t, các

kho n ả

ế ả ph i thu khó đòi chi m t ỷ ệ  l ỏ  nh .

Ướ

tháng­1

c tính

3   năm

1   năm­   2  năm

2   năm­   3  năm

234.025.964

124.508.465

229.308.045

Trên 3 năm T   lỷ trích  ậ l p(%) 30 50 70 609.620.762 100

70.207.789 622.524.324 160.515.632 609.620.762 2.906.949.192

ố ư

Tên công ty

T ng s  d

N  trong h n

ạ N  quá h n

ST T

iướ

1

Công ty l p máy và XD s  1

3 tháng­ d 1năm

1 năm­  i 2ướ   d năm

2năm­  i 3ướ   d năm

2

Công ty l p máy và XD s  2

227.451.500

227.451.500

3

BQLDA nhà Ga Hàng không

1.180.529.453

1.100.563.541

4

Công ty xây d ng s  12

875.264.930

875.264.930

5

ệ ắ Xí nghi p l p máy

25.465.000

25.465.000

ệ ắ

6

Xí nghi p l p máy H36

52.078.000

52.078.000

7

Công ty Thăng Long

35.496.547

35.496.547

8

Ti n bán c  ph n ch m tr

(349.200.000)

(349.200.000)

ợ ạ ứ

9

Công n  t m  ng

188.411.945

188.411.945

10

T ngổ

2.396.285.430

39

ướ Mô hình ớ ự c tính v i d  phòng

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ậ ự ả ạ B ng 1.12 Trích l p d  phòng t i công ty ABC

ườ ự ể Công ty ki m toán PKF ế Tham chi u: E130Ng ệ   i th c hi n:

Khách hàng: công ty ABC Long

ộ ự Niên đ : 31/12/2009 ệ Ngày th c hi n: 03/2010

ự ệ ể ệ ộ N i  dung  th c   hi n: ki m  tra   vi c  trích

ậ ự l p d  phòng

ố ư ự ự ệ ệ ậ Vào cu i năm 2009, ả   Công ty ch a th c hi n vi c trích l p d  phòng các kho n

ị ủ ư ế ể ả ự   ph i thu khách hàng. Nh ng theo ki n ngh  c a ki m toán viên công ty đã th c

ủ ệ ậ ộ ị hi n trích l p theo quy đ nh c a B  Tài chính

ợ N  TK 642: 2.117.949.460

Năm

T  lỷ ệ

M c doanh

TT

N i dung

ố ề S  ti n

trích

M c trích l p

ệ nghi p đã

phát

sinh

l pậ

trích

ơ

C.ty   CP   c   khí   3­2   Thái

1998

82.373.000

100% 82.373.000

­

1

Nguyên ự Cty CP Xây d ng s  4 HD

2006

44.048.316

100% 44.048.316

21.512.000

2

ế ế

(Ông Th )ọ Cty Ch  bi n NVL &SX S

Tây   S n  ơ (đã   thanh   toán

3

2006

44.616.286

0%

­

44.616.286

năm 2010) Xí nghi p XD2; Cty XLSX

4

2006

266.280.000

100% 266.280.000

66.570.000

(HCM)­HN Cty   TNHH   XD   PT   Năng

5

2007

9.500.000

100% 9.500.000

9.500.000

ượ

l

ng V.N­HN

6

Công ty C  ph n INCERA

2007

47.245.000

100% 47.245.000

47.245.000

Cty   CP   TMTH   Kim   khí

6

2008

105.253.851

50% 52.626.926

26.313.000

Gang thép

7

Cty Chung thành An – HN

2007

14.850.597

100% 14.850.597

14.850.597

Cty TNHH V t t

ậ ư ậ ả   i

v n t

8

2007

59.757.825

70% 41.830.478

­

t Trì ổ

9

Vi ầ Cty   C   Ph n   XDCTGT

2007

2.065.236.229

70% 1.445.665.360

413.047.000

40

Có TK 139: 2.117.949.460

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

246­HN

Chi   nhánh   XD&SXCN­

10

2008

211.358.329

50% 105.679.165

­

Ô.Khôi CN Công ty CP xây d ng sự

11

2009

83.234.771

30% 24.970.431

­

1­HD

12

Công ty TNHH B ch Đ ng

2008

200.000.000

50% 100.000.000

­

13

Công ty TNHH Long H iả

2008

155.589.768

50% 77.794.884

­

Cty   TNHH   MTVTVTK

14

2009

145.791.193

30% 43.737.358

­

ĐT&XD T.Công s  3ố

ươ

15

6.982.400

100% 6.982.400

6.982.400

2006

Cty TNHH Vi

t ph

ng

16

Công ty xây d ng s  6

31.230.629

100% 31.230.629

31.230.629

2003

Cty   G ch   men   s

Long

17

2006

85.696.070

100% 85.696.070

85.696.070

H u­Thái bình

ắ ạ

18

Nhà máy Xi măng B c c n

2006

21.414.750

100% 21.414.750

21.414.750

ế ấ Nhà máy k t c u thép Sông

19

2008

572.882.700

50% 404.101.829

­

Công ế ấ Nhà máy k t c u thép Sông

20

2007

168.086.398

70% 82.373.000

­

Công

T ng c ng

4.376.811.826

2.906.027.192  788.077.732

Chênh l chệ

2.117.949.460

ố ướ ầ ế Cu i cùng, sau khi đã hoàn thành các b ệ c công vi c c n thi ậ   t, KTV l p

ề ể ề ả ấ ổ ợ ỉ ả b ng t ng h p các v n đ  phát sinh và ph n ánh bút toán đi u ch nh lên bi u ch ỉ

đ o.ạ

ố Số Tham S  tr ố ướ c ể   S  sau ki m ộ ề ỉ N i dung Đi u ch nh ể TK chi uế ki m toán toán

25.141.715.17 131 ả Ph i thu E130 (2.117.949.460) 23.023.765.713 3

ố ứ ố ứ ể ấ ổ ườ ợ Ki m tra đ i  ng  t ng h p: Không có đ i  ng b t th ng

ứ ể ừ ộ ố ứ ế ừ ư ạ ộ Ki m tra ch ng t : còn thi u m t s  ch ng t do l u t i các đ i thi công ở

41

ề ư ỉ ạ ố ề ổ ư các   t nh   khác,   ch a   mang   v   l u   t i   văn   phòng   công   ty,   t ng   s   ti n   là:

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

34.674.567

ạ ệ ạ ả ố ả Công ty đã đánh giá lai kho n ph i thu có g c ngo i t t i ngày 31/12/2009.

ư ự ự ệ ệ ả ả ậ Công ty ch a th c hi n vi c trích l p d  phòng các kho n ph i thu khách

ị ủ ư ự ế ể ệ ậ   hàng. Nh ng theo ki n ngh  c a ki m toán viên công ty đã th c hi n trích l p

ủ ộ ị theo quy đ nh c a B  Tài chính.

ợ N  TK 642: 2.117.949.460

Có TK 139: 2.117.949.460

ồ ợ ự ề ệ ể ầ ị Đ  ngh  Công ty ABC c n có bi n pháp tích c c thu h i n , tìm hi u xem

ồ ầ ự ậ ả ặ ả ợ ợ có kh  năng không thu h i c n trích l p d  phòng n  ph i thu ho c xoá n  theo

ủ ằ ả ạ ộ ị ả quy đ nh c a B  Tài chính nh m đ m b o lành m nh tình hình tài chính.

ế ậ K t lu n:

ự ế ệ ề ế ấ ả ạ ừ  D a vào k t qu  công vi c và ngo i tr  (các v n đ  trên), theo ý ki n tôi:

ơ ở ữ ệ ả ợ ầ C  s  d  li u cho ph n Ph i thu khách hàng

ố ư ế ọ ự ắ ổ tr ng y u và t ng s  d : 25. 141.715.173 trung th c theo đúng các nguyên t c k ạ    thích h p trên các khía c nh ế

ượ ấ ậ ượ ậ ấ ớ ướ toán đ c ch p nh n chung và đ c l p nh t quán v i năm tr c.

ế ể ả ạ 1.3.2.3 K t thúc ki m toán ph i thu khách hàng t i công ty ABC

ể ả ả ạ Sau khi ki m toán xong các kho n ph i thu t i Công ty ABC nhóm tr ưở   ng

ư ể ề ề ả ậ ậ ỉ ki m toán viên đ a ra nh n xét và các bút toán đi u ch nh v  kho n trích l p d ự

ủ ả ả ự ệ   phòng kho n ph i thu khách hàng c a Công ty ABC. KTV đã xem xét các s  ki n

ự ệ ậ ấ ậ phát sinh sau ngày l p báo cáo tài chính và nh n th y không có s  ki n nào có

ả ưở ế ế ọ ượ ậ ế nh h ng tr ng y u đ n báo cáo tài chính đ c l p cho năm tài chính k t thúc

vào 31/12/2009.

ủ ể ả ả 1.3.3 Quy trình ki m toán kho n ph i thu khách hàng c a công ty XYZ do

ự ệ ể công ty ki m toán PKF th c hi n.

ậ ế ể ạ 1.3.3.1 L p k  ho ch ki m toán

ạ ộ ự ổ ươ ầ Công ty XYZ là công ty c  ph n ho t đ ng trong lĩnh v c th ạ   ạ ng m i, ho t

ủ ệ ộ đ ng chính c a công ty là mua bán máy tính và các linh ki n, ngoài ra công ty còn

ệ ắ ự ừ ậ ừ ệ ả ố th c hi n l p ráp máy tính t các linh ki n nh p t ấ  nhà s n xu t. V n đi u l ề ệ

ủ c a công ty là 4.346.570.178.

ắ ầ ừ ỳ ế ủ ế ế K  k  toán: năm tài chính c a công ty b t đ u t ngày 01/01 đ n h t ngày

ươ 31/12 năm d ị ng l ch.

42

ị ề ệ ử ụ ị ề ệ ượ ế ơ ơ Đ n v  ti n t s  d ng trong k  toán: Đ n v  ti n t đ ử ụ   c Công ty s  d ng

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ổ ế ậ ồ ệ ể đ  ghi s  k  toán và l p Báo cáo tài chính là Đ ng Vi t Nam (VNĐ).

ế ộ ế ự ụ ẩ Chu n m c và Ch  đ  k  toán áp d ng:

ế ộ ế ế ộ ế ụ ụ ệ   Ch  đ  k  toán áp d ng: Công ty áp d ng Ch  đ  K  toán Doanh nghi p

ệ ế ị ố Vi t Nam ban hành kèm theo Quy t đ nh s  15/2006/QĐ­BTC ngày 20/3/2006

ộ ưở ủ ộ ượ ợ ủ c a B  tr ng B  Tài chính. Báo cáo tài chính c a Công ty đ ữ   ộ c h p c ng gi a

ủ ủ ớ ệ   Báo cáo tài chính c a văn phòng Công ty v i Báo cáo tài chính c a các Xí nghi p

thành viên.

ắ ậ ắ ố Nguyên t c l p Báo cáo tài chính: nguyên t c giá g c.

ứ ổ ế ứ ụ ậ ừ Hình th c s  k  toán áp d ng: Nh t ký ch ng t

ố ề ệ ế ộ ế ự ế ủ ẩ ế   Tuyên b  v  vi c tuân th  Chu n m c k  toán và Ch  đ  k  toán: Cho đ n

ậ ố ượ ế ngày l p Báo cáo tài chính này, Ban Giám đ c Công ty đã đ c bi ụ   t và áp d ng

ươ ự ế ẩ ệ ượ ộ hai m i sáu (26) Chu n m c K  toán Vi t Nam đã đ c B  Tài chính ban hành

ệ ậ ủ ư trong vi c l p và trình bày Báo cáo tài chính c a Công ty trong năm 2007 nh  sau:

ế ị ố ố   ­ Quy t đ nh 149/2001/QĐ­BTC ngày 31/12/2001 ban hành và công b  b n

ế ẩ ệ ướ ẫ ợ ế ự (4) Chu n m c K  toán Vi t Nam (đ t 1). H ng d n chi ti ế   t thi hành quy t

ượ ộ ư ị đ nh này cũng đã đ c B  Tài chính ban hành qua Thông t 89/2002/TT­BTC

ngày 09/102002.

­ Quy t đ nh 165/2002/QĐ­BTC ngày 31/12/2002 ban hành và công b  sáu

ế ị ố

ế ẩ ệ ướ ẫ ợ ế ự (6) Chu n m c K  toán Vi t Nam (đ t 2). H ng d n chi ti ế   t thi hành quy t

ượ ộ ư ị đ nh này cũng đã đ c B  Tài chính ban hành qua Thông t 105/2003/TT­BTC

ngày 04/11/2003.

­ Quy t đ nh s  234/2003/QĐ­BTC ngày 30/12/2002 ban hành và công b

ế ị ố ố

ự ế ẩ ệ ợ ư ố sáu (6) Chu n m c K  toán Vi t Nam (đ t 3), Thông t s  23/2005/TT­BTC

ướ ẫ ế ế ị ngày 30/03/2005 h ng d n chi ti t thi hành Quy t đ nh 234/2003/QĐ­BTC.

­ Quy t đ nh 12/2005/QĐ­BTC ngày 15/02/2005 ban hành và công b  sáu (6)

ế ị ố

ự ế ẩ ệ ướ ẫ ợ ế ế ị Chu n m c K  toán Vi t Nam (đ t 4). H ng d n chi ti t thi hành quy t đ nh

ượ ộ ư này cũng đã đ c B  Tài chính ban hành qua Thông t 20/2006/TT­BTC ngày

20/03/2006.

­ Quy t đ nh 100/2005/QĐ­BTC ngày 28/12/2005 ban hành và công b  (4)

ế ị ố

ự ế ẩ ệ ợ ư Chu n   m c   K   toán   Vi t   Nam   (đ t   5),   Thông   t 21/2006/TT­BTC   ngày

ướ ẫ ế ế ị 20/03/2006 h ng d n chi ti t thi hành quy t đ nh 100/2005/QĐ­BTC.

43

ế ị ủ ự ế ẫ Tuân th  các quy t đ nh và thông t ư ướ  h ẩ ng d n các Chu n m c K  toán

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ệ ự ự ế ẩ ố ọ Vi t Nam nói trên, Ban Giám đ c Công ty đã l a ch n các Chu n m c K  toán

ệ ụ ượ ố ớ ạ ộ ủ Vi ể t Nam có th  áp d ng đ ể ậ   c đ i v i ho t đ ng kinh doanh c a Công ty đ  l p

Báo cáo tài chính.

ụ ụ ế ả ả : ớ Các chính sách k  toán áp d ng v i kho n m c ph i thu khách hàng

ả ả ượ ờ ớ ậ ậ ồ Các kho n ph i thu đ c ghi nh n đ ng th i v i doanh thu, thu nh p và các

ả ả ượ ế ậ ị kho n ph i thu. Doanh thu đ ả c ghi nh n khi k t qu  giao d ch hàng hóa đ ượ   c

ồ ượ ả ậ ộ ị ợ xác đ nh m t cách đáng tin c y và công ty có kh  năng thu h i đ c các l i ích

ị ượ ậ kinh t ế ừ  t các giao d ch này. Doanh thu bán hàng đ c ghi nh n khi giao hàng hóa

ề ở ữ ể ườ ậ ượ ề và chuy n quy n s  h u cho ng i mua. Khi nh n đ ạ   c ti n hàng công ty h ch

ề ả ả ả toán tăng ti n và gi m các kho n ph i thu.

ụ ể ể ề ậ ậ   * Thu th p thông tin v  nghĩa v  pháp lý công ty ABC: Đ  có th  thu th p

ủ ể ấ ỗ ượ đ ầ   c các thông tin mang tính ch t pháp lý c a m i công ty, ki m toán viên c n

ề ệ ậ ả ậ ấ ộ ọ ph i thu th p gi y phép thành l p, đi u l ả  công ty, biên b n các cu c h p c ổ

ộ ồ ế ả ợ ồ ị ố đông, h i đ ng qu n tr  và Ban giám đ c, các h p đ ng bán hàng, cam k t quan

ố ớ ể ế ả ả ọ ậ   tr ng đ i v i kho n ph i thu khách hàng. Ki m toán viên cũng ti n hành thu th p

ệ ư các tài li u quan nh :

ể ể ­ Báo cáo tài chính: Báo cáo ki m toán, thanh tra hay ki m tra năm tr ướ c

ệ ế ả ả ­ Các tài li u liên quan đ n kho n ph i thu khách hàng

ổ ổ ế ­ S  cái, s  chi ti ả t các tài kho n có liên quan

ợ ố ế ả ố ộ ­ Biên b n đ i chi u công n  cu i niên đ

ứ ừ ế ­ Các ch ng t k  toán liên quan.

ệ ố ộ ộ ủ ể ể ể 1.3.3.1.2 Tìm hi u h  th ng ki m soát n i b  và đánh giá r i ro ki m soát.

ạ ậ ế ạ ớ Công ty XYZ là khách hàng m i nên trong giai đo n l p k  ho ch công ty

ệ ố ể ể ậ ả ấ ộ   ầ c n đánh giá kh  năng ch p nh n ki m toán và đánh giá h  th ng ki m soát n i

ự ế ể ẫ ẫ ệ ố   ạ ộ ủ b  c a khách hàng d a trên m u k  ho ch ki m toán và m u đánh giá h  th ng

ụ ụ ể ộ ộ ki m soát n i b .( ph  l c)

ủ ế ể ọ 1.3.3.1.3 Đánh giá tr ng y u và r i ro ki m toán.

ứ ộ ọ ự ể ế ệ ị ướ *  Đ  xác đ nh m c đ  tr ng y u công ty đã th c hi n hai b c:

ứ ộ ọ ế Ướ ượ ứ ộ ọ ế ượ ­ Ướ ượ c l ng m c đ  tr ng y u: c l ng m c đ  tr ng y u là l ng t ố   i

ằ ở ứ ể ị ư ẫ ộ đa mà KTV tin r ng ư ả    m c đ  đó các BCTC có th  b  sai nh ng v n ch a  nh

ủ ế ườ ử ụ ưở h ế ị ng đ n quy t đ nh c a ng i s  d ng.

44

ả ướ ế ể ẫ ọ Theo văn b n h ng d n đánh giá tính tr ng y u trong ki m toán BCTC

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ỉ ượ ử ụ ứ ộ ọ ế ợ ạ t i công ty PKF, các ch  tiêu đ c s  d ng làm m c đ  tr ng y u là: l ậ   i nhu n

ướ ả ư ộ ế ổ ắ ạ ả ợ ổ tr c thu , t ng doanh thu, t ng tài s n, tài s n l u đ ng và n  ng n h n.

ế

ế ướ c thu

ỉ Ch  tiêu ậ ợ 1. L i nhu n tr 2. Doanh thu 3. TSNH ợ ạ 4. N  ng n h n ả ổ 5. T ng tài s n ậ ắ ứ ế ọ ọ ỉ ọ ứ M c tr ng y u 3% ­ 7% 0,5% ­ 0,8% 0,4% ­ 0,8% 1,5% ­ 2,5% 0,8% ­ 1% ấ   ọ ẽ Theo nguyên t c th n tr ng, KTV s  ch n ch  tiêu có m c tr ng y u th p

ấ ỉ ượ ử ụ ứ ộ ọ ế nh t trong các ch  tiêu đ c s  d ng đ ể ướ ượ c l ng m c đ  tr ng y u. Xem xét

ứ ộ ọ ế ủ ứ ậ ấ ả ướ ượ b ng c l ọ   ng m c đ  tr ng y u c a công ty XYZ, KTV nh n th y m c tr ng

ướ ế ấ ọ ỏ ỉ ế ủ ợ y u c a l ậ i nhu n tr ộ c thu  là nh  nh t, đây là m t ch  tiêu quan tr ng trên báo

ủ ế ế ả ỗ ủ cáo tài chính c a công ty, nó cho bi t k t qu  kinh doanh lãi l ệ    c a doanh nghi p.

ế ị ự ứ ể ế ậ ọ ộ ọ ủ   Vì v y, KTV quy t đ nh l a ch n m c tr ng y u cho cu c ki m toán BCTC c a

ự ỉ ứ ế ọ ượ ị công   ty   d a   trên   ch   tiêu LNTT.   Theo   đó,   m c   tr ng   y u   đ c   xác   đ nh   là

ạ ổ ượ ệ 67.314.669. Theo đó, t ng sai ph m đ ủ   c phát hi n trong báo cáo tài chính c a

ế ớ ẽ ượ ế ọ công ty XYZ n u l n h n ơ 67.314.669 thì s  đ ỏ ơ   ế c coi là tr ng y u, n u nh  h n

ế ẽ ầ ọ ế ư 67.314.669 thì s  coi là không tr ng y u và không c n thi ề   t đ a ra bút toán đi u

ỉ ch nh.

ổ ứ ụ ạ ọ ế ả ả ả B ng 1.13 B ng phân b  m c tr ng y u cho các kho n m c t i công ty

XYZ

ế ọ

ố ng ban đâu tính tr ng y u T i đaố ỉ ỉ STT Ch  tiêu ị Giá tr  ch  tiêu Ướ ượ c l ể T i thi u ứ M c ọ   tr ng ứ M c ọ   tr ng % %

ậ ợ 3 y uế 67.314.669 7 y uế 157.067.562 L i   nhu n   tr ướ   c 2.243.822.319 1

thuế Doanh thu thu nầ 54.924.555.100 0,5 274.622.775 0,8 439.396.440 2

TSNH 20.548.123.557 0,4 82.192.494 0,8 164.384.988 3

45

ạ ợ ắ N  ng n h n 5.887.187.578 1,5 88.307.813 2,5 147.179.689 4

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ả ổ 5 T ng tài s n 34.139.455.023 0,8 273.115.640 1 341.394.550

ổ ứ ụ ả ọ ế ­  Phân b  m c tr ng y u cho các kho n m c:

ổ ứ ế ả ọ ự   ế KTV ti n hành phân b  m c tr ng y u cho các tài kho n trên BCTC d a

ế ợ ế ố ủ ủ ề ệ ể ớ trên kinh nghi m k t h p v i các y u t : r i ro ti m tàng, r i ro ki m soát.

ủ ạ ủ ề ệ Theo kinh nghi m c a KTV, t i công ty XYZ, ủ r i ro ti m tàng là cao, r i ro

ứ ể ằ ậ ấ ượ ư ki m soát th p, chi phí thu th p b ng ch ng là cao nên đ ớ   c đ a vào nhóm 3 v i

ệ ố h  s  là 3.

ổ ọ ế Cách tính phân b  tr ng y u:

ứ ọ   M c tr ng ầ Ướ ượ c l ng ban đ u v ề S  dố ư ế y u phân ọ ế tr ng y u c aủ ệ ố   H  s  đi b  choổ = x x kho nả kèm ố ư ả ổ ụ   T ng s  d  kho n m c ả ụ   kho n m c m c Zụ ớ ệ ố nhân v i h  s  đi kèm Z

ư ậ ụ ứ ế ả ả ọ ổ Nh  v y, m c tr ng y u phân b  cho kho n m c ph i thu là:

X  5.676.734.193X  3 = 11,904,787 67.314.669 9.450.864.525

ư ậ ế ả ạ ở ụ ả ả ớ Nh  v y, n u sai ph m x y ra ơ    kho n m c ph i thu khách hàng l n h n

ượ ế ượ ạ ế 18.006.463   thì   đ ọ c   coi   là   tr ng   y u,   ng c   l ỏ ơ   ạ i   n u   sai   ph m   nh   h n

ế ọ 18.006.463 thì không coi là tr ng y u.

ế ướ ượ c l ng ban

Ụ Ả KHO N M C h  sệ ố Quy mô

ắ ả 1 1 3 2 3.564.650.809 9.546.321.889 5.676.734.193 2.145.461.003 ọ ứ M c tr ng y u  đ uầ Báo cáo th aừ 2,491,832 6,673,258 11,904,787 2,999,525 Báo cáo thi uế 2,491,832 6,673,258 11,904,787 2,999,525

46

Ti nề ồ Hàng t n kho Ph i thu khách hàng ạ   Tài   s n   ng n   h n khác ả ố ị Tài s n c  đ nh 2 15.887.133.334 22,211,473 22,211,473

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ắ     ng n 3 1 300.600.000 5.887.187.578 630,394 4,115,378 630,394 4,115,378

1 23.300.570.000

ổ ạ ầ ư  dài h n Đ u t ả ả ợ N   ph i   tr hạn ố ồ Ngu n v n CSH ộ T ng c ng 16,288,023 67,314,669 16,288,023 67,314,669

ủ ủ ể ộ ể * Đánh giá r i ro ki m toán: r i ro ki m toán trên toàn b  báo cáo tài chính

ủ ự ủ ủ ệ ề ể ượ đ c đánh giá d a trên r i ro ti m tàng, r i ro ki m soát và r i ro phát hi n.

ớ ủ ủ ề Đánh giá r i ro ti m tàng công ty XYZ: công ty là khách hàng m i c a PKF,

ầ ủ ự ề ậ ả   do đó, KTV thu th p thông tin v  thông tin ban đ u c a khách hàng d a vào b ng

ể ạ ấ ỏ ớ ướ ỏ h i và ph ng v n trong. KTV liên l c v i ki m toán các năm tr ể   c và tìm hi u

ự ể ọ ướ nguyên nhân mà khách hàng không l a ch n công ty ki m toán năm tr c đ ể

ể ượ ế ể ướ ki m toán năm nay và đ c bi t lý do là công ty ki m toán năm tr c đã tăng phí

ể ấ ộ ườ ầ ầ ở ki m toán m t cách b t bình th ng vào năm nay. B i bì đây là l n đ u tiên PKF

ứ ủ ự ệ ể ề ị th c hi n ki m toán công ty XYZ nên KTV xác đ nh m c r i ro ti m tàng cao.

ủ ượ ể ế ấ ể R i ro ki m soát đ c đánh giá là th p thông qua quá trình tìm hi u và ti p xúc,

ấ ỏ ph ng v n công ty XYZ.

ủ ự ủ ể ệ Đánh giá r i ro phát hi n: d a vào mô hình đánh giá r i ro ki m toán, KTV

ụ ủ ệ ả ả ợ ượ ố ớ đánh giá r i ro phát hi n đ i v i kho n m c n  ph i thu đ c đánh giá ở ứ    m c

cao.

ạ ậ ủ ụ ế ạ ơ ộ 1.3.3.1.4 Th  t c phân tích s  b  trong giai đo n l p k  ho ch.

ạ ậ ế ạ ơ ộ ủ ụ ể ả B ng 1.14 Th  t c phân tích s  b  trong giai đo n l p k  ho ch ki m toán

ạ t i công ty XYZ

ố ệ ố ệ S  li u tr ướ   c S  li u sau Chênh l chệ

ể ể ụ ả Kho n m c ki m toán năm ki m toán năm

Giá trị % 2009 2008

ả Ph i thu khách hàng (669.036.794) 89,45 5.676.734.193 6.345.770.987

ả ướ ườ Tr  tr c ng i bán 208.752.235 130,44 894.330.235 685.578.000

47

ả ả Các   kho n   ph i   thu 374.373.009 232.578.120 141.794.889 160,96

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

khác

Doanh   thu   bán   hàng 12.190.218.50 83.473.223.008 71.283.004.50 117,11 ị ụ ấ và cung c p d ch v 0 0

ả ấ ả ả ổ ả   Xem xét b ng trên ta th y: t ng các kho n ph i thu năm 2009 tăng gi m

ươ ứ ứ ớ ỏ ệ ớ 11,5% so v i năm 2008 t ng  ng v i 669.036.794 ch ng t doanh nghi p đã có

ữ ự ể ế ằ ợ ồ nh ng chính sách tích c c nh m thu h i công n , có th  liên quan đ n chính sách

ế ể ả ả ấ ợ ợ chi t kh u trong thanh toán, có th  do chính sách gi m n  cho các kho n n  quá

ụ ấ ị ỉ ạ h n khó đòi... Trong khi đó, doanh thu bán hàng và cung c p d ch v  ch  tăng

ươ ớ ự ế ư ậ ứ ề ộ 17,11% t ng  ng 12.190.218.500. Nh  v y, so sánh v i s  bi n đ ng v  doanh

ả ủ ơ ấ ụ ệ ế ề ị thu thì tài s n c a doanh nghi p năm nay ít b  chi m d ng h n r t nhi u. Do các

ặ ể ả ướ ề ề ề ả ả ả kho n ph i thu gi m nhi u nên công ty có nhi u ti n m t đ  tr  tr c cho khách

ể ặ ọ ơ ờ ơ ấ ổ ả ả ơ ị ị ồ hàng đ  đ t c c h n đ m b o có ngu n cung c p  n đ nh h n, k p th i h n.

ế 1.3.3.1.5 Thi ế ế ươ t k  ch ể ng trình ki m toán chi ti t

ự ộ ươ ụ ể ả ả Công ty PKF đã xây d ng m t ch ng trình ki m toán kho n m c ph i thu

ậ ọ ươ khách hàng chung cho m i khách hàng, không l p ch ỗ   ng trình riêng cho m i

ậ ạ ệ ố   khách hàng. T i công ty XYZ, sau khi thu th p các thông tin, đánh giá h  th ng

ộ ộ ự ự ể ệ ể ộ ươ ki m soát n i b  thì KTV th c hi n cu c ki m toán d a trên ch ng trình đã

ự ệ ể ẵ ự ượ ậ đ c l p s n, trong quá trình th c hi n ki m toán, KTV t ổ   ạ  linh ho t thay đ i

ươ ớ ch ợ ng trình cho phù h p v i khách hàng.

ự ệ ể 1.3.3.2 Th c hi n ki m toán.

ự ử ệ ệ ể 1.3.3.2.1 Th c hi n các th  nghi m ki m soát

ượ ả ủ ủ ụ ự ệ ể ệ Công vi c này đ ể   ệ c th c hi n đ  đánh giá hi u qu  c a các th  t c ki m

ậ ủ ố ớ ụ ả ả ợ ộ ế   soát đ i v i kho n m c N  ph i thu khách hàng và đ  tin c y c a thông tin. N u

ả ủ ử ệ ể ạ ộ ể ậ ế k t qu  c a các th  nghi m ki m soát đem l i đ  tin c y cho ki m toán viên v ề

ộ ộ ủ ơ ẽ ử ụ ữ ể ể ị ằ   ệ ố h  th ng ki m soát n i b   c a đ n v  thì ki m toán viên s  s  d ng nh ng b ng

ố ượ ự ứ ể ả ủ ụ ể ch ng này đ  đánh giá và d a vào đó gi m s  l ng các th  t c ki m tra chi ti ế   t.

ộ ố ử ủ ế ỉ ự ữ ể ệ ả ả ọ ể   Ki m toán viên ch  l a ch n m t s  th  nghi m ch  y u đ m b o nh ng ki m

ố ớ ủ ụ ế ề ế ả ầ ộ ợ ả   soát này tác đ ng đ n h u h t các r i ro ti m tàng đ i v i kho n m c N  ph i

48

thu khách hàng.

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ộ ộ ở ệ ố ự ể ả KTV đã d a vào b ng đánh giá h  th ng ki m soát n i b ể  trên đ  đánh

ộ ộ ủ ệ ố ự ể ệ giá h  th ng ki m soát n i b  c a công ty XYZ và qua th c hi n đánh giá, KTV

ạ ộ ộ ộ ệ ố ụ ậ ấ ể nh n th y khách hàng có h  th ng ki m soát n i b  ho t đ ng liên t c và có

ệ ự ự ữ ữ ệ ườ hi u l c, có s  phân chia trách nhi m rõ ràng gi a nh ng ng i có liên quan.

ế ậ ử ệ ể ế K t lu n chung sau khi ti n hành các th  nghi m ki m soát:

ộ ộ ủ ệ ố ể ả ả ớ H  th ng ki m soát n i b  c a công ty XYZ v i kho n ph i thu khách

ạ ộ ả ế ế ệ hàng là ho t đ ng hi u qu  theo đúng thi ể ự t k . KTV có th  d a vào HTKSNB

ơ ả ầ ể ả ử ự ệ ệ ể ủ c a khách hàng đ  gi m thi u các th  nghi m c  b n c n th c hi n.

ủ ụ ả ả ể 1.3.3.2.2. Th  t c phân tích trong ki m toán kho n ph i thu khách hàng t ạ   i

công ty XYZ

ủ ụ ượ ự ệ ằ Th  t c phân tích đ ợ ủ ự ế   c th c hi n nh m đánh giá tính phù h p c a s  bi n

ủ ả ả ớ ướ ả ả ộ đ ng c a các kho n ph i thu năm nay so v i năm tr c, các kho n ph i thu so

ủ ể ề ớ v i doanh thu đ  xem xét tình hình thu ti n bán hàng c a công ty và các chính

ạ ộ ế sách liên quan đ n các ho t đ ng bán hàng.

ủ ụ ự ệ ể ạ ả B ng 1.15 Th  t c phân tích trong giai đo n th c hi n ki m toán

49

ạ t i công ty XYZ

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ể Công ty ki m toán PKF ế Tham chi u: E130

ườ ự Khách hàng: XYZ Ng ề ệ i th c hi n: Hi n

ự ộ ự ọ ệ N i dung th c hi n:phân tích d c ệ Ngày th c hi n: 03/2009

ả ả Kho n ph i thu

ộ Niên đ : 31/12/09

ỉ Ch  tiêu 31/12/2009 31/12/2008

ả Ph i thu khách hàng 5.676.734.193 6.345.770.987

Doanh thu 83.473.223.008 71.283.004.500

ỷ ệ T  l PTKH/DT 6,8% 8,9%

ồ ố ợ S  ngày thu h i công n 24,82 32,48

ả ả ươ ề ạ ả ớ Kho n ph i thu th ng m i năm nay gi m nhi u so v i năm ngoái trong khi

ủ ề ấ ố ơ doanh thu tăng. Đi u này cho th y tình hình tài chính c a công ty đã t t h n so

ả ướ ượ ề ả ớ v i năm ngoái, các kho n ph i thu các năm tr c đã thu đ c nhi u và công ty đã

ữ ủ ế có nh ng chính sách khuy n khích thanh toán nhanh, các khách hàng c a công ty

ả ợ ạ ả có kh  năng tài chính cao, đã tr  n  đúng h n.

ợ ế ố ồ ổ ướ ả ố S  ngày thu h i công n  bi n đ i theo xu h ng gi m xu ng. Công ty XYZ

ạ ộ ươ ự ạ ườ ả ho t đ ng trong ngành th ng m i nên, là lĩnh v c thông th ố ng có s  ph i thu

ợ ố ủ ế ụ ứ ệ ớ l n, các nghi p v  mua bán ch  y u là mua bán theo hình th c n , s  ngày thu

ỷ ệ ắ ả ớ ồ ợ h i n  ng n . T  l ph i thu khách hàng trên doanh thu năm nay so v i năm tr ướ   c

ả ả ả ồ ờ ạ ứ ỏ gi m là do ph i thu khách hàng gi m đ ng th i doanh thu l i tăng, ch ng t công

ạ ộ ả ơ ụ ế ệ ố ơ ị ty đang b  chi m d ng v n ít h n và do đó ho t đ ng có hi u qu  h n.

ủ ụ ể ế ụ ả ạ 1.3.3.2.3 Th  t c ki m tra chi ti ả t kho n m c ph i thu khách hàng t i công

ty XYZ

ể ế ả ổ ợ ế ả ợ Ki m toán viên ti n hành b ng t ng h p chi ti t các kho n công n  (theo c ả

ệ ố ư ầ ề ạ ồ ồ ỳ nguyên t và đ ng ti n h ch toán) bao g m s  d  đ u k , phát sinh trong k , s ỳ ố

50

ế ố ệ ự ệ ả ổ ố ợ ế ư ố ỳ d  cu i k …). Th c hi n đ i chi u s  li u trên b ng t ng h p chi ti t công n ợ

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ổ ế ổ ế ợ ổ ế ớ ố ệ v i s  li u trên s  k  toán t ng h p, s  k  toán chi ti t và Báo cáo tài chính.

ế ố ư ể ế ầ ế ố Ki m toán viên đ i chi u s  d  chi ti ỳ ớ ố ư t đ u k  v i s  d  chi ti ố ỳ t cu i k  năm

ướ ượ ể ể ả ả ả tr c đã đ ố   c ki m toán và ki m tra trình bày kho n ph i thu trên B ng cân đ i

ế k  toán.

ổ ả ả ả ạ ợ B ng 1.16 B ng t ng h p ph i thu khách hàng t i công ty XYZ

ể Công ty ki m toán PKF ế Tham chi u: E130

ườ ự Khách hàng: công ty XYZ Ng ề ệ i th c hi n: Hi n

ự ệ ả ả ợ ổ ộ ự N i dung th c hi n: t ng h p các kho n ph i thu ệ Ngày th c hi n: 03/2010

ộ Niên đ : 31/12/09

6.345.770.987          11.933.348.568            12.602.385.350                    5.676.734.193

ư ố ỳ ư ầ ợ ỳ D  đ u k                    PS n                            PS có                            d  cu i k

AFT08                                                                                                    BF09

ế ể ớ ớ ố AFT08: đ i chi u kh p v i báo cáo đã ki m toán năm 2008

ế ớ ớ ố ướ ể BF09:   đ i chi u kh p v i báo cáo tr c ki m toán năm 2009

ượ ấ ố ế ớ ổ ế ả ớ ố ố ệ S  li u đ c l y trên B ng cân đ i k  toán, đã đ i chi u kh p đúng v i s  cái

ế ứ ả ỏ ằ ố ệ ổ ế ổ và s  chi ti ề t tài kho n. Đi u này ch ng t r ng s  li u trên s  chi ti t đã đ ượ   c

ả ổ ph n ánh trên s  cái và trên Báo cáo tài chính.

ậ ượ ố ệ ợ ố ệ ể ậ ổ Sau khi thu th p đ ấ   c s  li u, t ng h p s  li u ki m toán viên nh n th y

ố ư ả ả ằ   r ng phát sinh ph i thu khách hàng và s  d  ph i thu khách hàng trong năm tài

ủ ự ế ả ớ ộ chính 2009 gi m so v i năm 2008. Nguyên nhân c a s  bi n đ ng này là do trong

ồ ượ ả ả ợ ợ năm 2009 các kho n n  năm 2008 đã thu h i đ c và các kho n n  năm 2009 ít

ơ h n năm 2008.

ậ ự ổ ợ ế ả ậ Ti p theo KTV thu th p b ng phân tích tu i n  và trích l p d  phòng.

ự ế ả ả ậ Công ty đã ti n hành trích l p d  phòng các kho n ph i thu khách hàng theo

ư ố Thông t s  13/2006/TT – BTC:

ỷ ệ ể ả ệ ậ ự ả ậ ớ T  l trích l p d  phòng đ  gi m b t các sai sót x y ra do vi c l p d ự

ộ ướ ậ ự ủ ủ ứ ụ phòng ph  thu c vào ả c tính ch  quan c a nhà qu n lý. M c trích l p d  phòng

ư ạ ả ả ố ớ đ i v i kho n ph i thu quá h n nh  sau:

51

ị ố ớ ạ ừ ả ả ế ướ 30% giá tr  đ i v i kho n ph i thu quá h n t 3 tháng đ n d i 1 năm

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ị ố ạ ừ ả ả ớ ế ướ 50% giá tr  đ i  v i kho n ph i thu quá h n t 1 năm đ n d i 2 năm

ị ố ớ ạ ừ ả ả ế ướ 70% giá tr  đ i v i kho n ph i thu quá h n t 2 năm đ n d i 3 năm

ạ ừ ả ả ố ớ ượ Đ i  v i kho n ph i thu quá h n t ở  3 năm tr  lên thì đ ả   c coi là kho n

ả ả ồ ượ ử ph i thu không có kh  năng thu h i và đ c x  lý.

ộ ố ắ ả ả ị ả   ậ Quy đ nh m t s  nguyên t c   ghi nh n các kho n ph i thu là các kho n

ả ph i thu khó đòi.

ế ướ ạ ả ợ ồ ợ N  ph i thu đã quá h n thanh toán ghi trên h p đ ng, các kh c vay n ợ

ế ợ ặ ho c cam k t n  khác.

ư ư ế ạ ả ợ ổ ứ ế N  ph i thu ch a đ n h n thanh toán nh ng t ch c kinh t đã lâm vào

ủ ụ ả ạ ả ườ ợ ấ ặ tình tr ng phá s n ho c đang làm th  t c gi ể i th , ng ỏ ố   i n  m t tích, b  tr n,

ậ ơ ị ố ữ ử ặ đang b  các c  quan pháp lu t truy t , giam gi , xét x , đang thi hành án ho c đã

ch t.ế

ạ ừ ả ợ ở ượ ư ả Các kho n n  quá h n t 3 năm tr  lên đ c coi nh  không có kh  năng

thu h i.ồ

ậ ự ế Công ty XYZ đã ti n hành trích l p d  phòng 390.276.449

ử ư ậ ­ G i th  xác nh n:

ợ ớ ế ố ố ầ ớ   Công ty XYZ cu i năm tài chính Công ty đ i chi u công n  v i ph n l n

ử ư ế ế ể ậ ố ớ   khách hàng, chi m 60%. Ki m toán viên ti n hành g i th  xác nh n đ i v i

ư ự ệ ế ả ả ố ợ ớ ờ kho n ph i thu khách hàng ch a th c hi n đ i chi u công n , cho t ể   i th i đi m

ư ự ể ệ ệ ệ ọ ể   ki m toán ch a th c hi n thanh toán. Đây là công vi c tr ng tâm trong vi c ki m

ế ậ ủ ể ả ư ả ả ả tra chi ti ậ t các kho n ph i thu. Th  xác nh n đ  đ m b o tính có th t c a các

ả ự ủ ẹ ả ả ọ kho n ph i thu khách hàng và tính tr n v n, chính xác c a các kho n d  phòng.

ậ ớ ự ử ư ể ọ Ki m toán viên l a ch n g i th  xác nh n t ố ư ớ   i các khách hàng có s  d  l n,

ờ ạ ữ ố ố ư s  d  quá th i h n thanh toán lâu, nh ng khách hàng có s  phát sinh trong năm

ố ư ữ ư ớ l n và nh ng khách hàng có s  d  nh ng trong năm tài chính không có nghi p v ệ ụ

ướ ử ư ế ể ế phát sinh… Tr ậ c khi ti n hành g i th  xác nh n ki m toán viên cũng ti n hành

ữ ế ề ả ả ấ ỏ ph ng v n k  toán theo dõi các kho n ph i thu thông tin v  nh ng khách hàng

ế ủ ổ ự ệ ả ả ọ này. D a trên vi c xem xét tính tr ng y u c a t ng các kho n ph i thu, s  l ố ượ   ng

ả ể ố ề ự ủ ế ả ả ả các kho n ph i thu, s  phân b  v  quy mô c a các tài kho n, k t qu  hi u bi ế   t

ộ ộ ủ ể ế ả ả ậ ề ơ ấ v  c  c u ki m soát n i b  c a khách hàng, k t qu  kh o sát xác nh n trong các

ướ ậ ớ ử ư ể ế năm tr c, ki m toán viên ti n hành g i th  xác nh n t i 12 khách hàng và yêu

52

ệ ử ư ố ự ả ầ c u công ty XYZ th c hi n g i th  đ i chi u t ế ớ ấ ả i t ả   t c  các khách hàng đ m b o

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ệ ể ả ả ố t t cho vi c ki m tra theo dõi các kho n ph i thu khách hàng.

ươ ủ ế ạ ồ ợ ấ ủ Do tính ch t c a ngành th ng m i, các h p đ ng mua bán ch  y u là phát

ố ượ ợ ụ ậ ớ ợ ộ ờ sinh n  nên s  l ng l n, th i gian thu n  nhanh hay ch m ph  thu c vào tình

ủ ữ ế ể ọ hình kinh doanh c a công ty. Ki m toán viên ti n hành ch n nh ng khách hàng có

ụ ứ ế ả ả ơ ọ ổ ố ư ớ s  d  l n h n m c tr ng y u phân b  cho kho n m c ph i thu khách hàng đã

ể ử ư ậ ậ ượ ư ả ờ đánh giá đ  g i th  xác nh n và đã nh n đ c th  tr  l ậ i xác nh n đúng nh ư

ổ ế ủ ậ theo s  k  toán c a XYZ đã ghi nh n.

ố ư ợ ớ ế ể ọ ơ   ữ Ki m toán viên ti n hành ch n nh ng khách hàng có s  d  n  l n h n

ể ể ử ế ổ ứ ư ử ư ậ ọ m c tr ng y u t ng th  đ  g i th  xác nh n. Công ty đã g i th  xác nh n t ậ ớ   i 5

C ng hòa xã h i ch  nghĩa Vi

t Nam

Công ty XYZ

ộ ậ

ự        Đ c l p ­ T  do ­ H nh phúc

ố ề ớ ổ ỷ ệ ố khách hàng v i t ng s  ti n 3.455.908.000 VNĐ. T  l ế  đ i chi u 60,87%.

ế

ả ố                 Biên b n đ i chi u công n

ứ ụ

Đ i di n công ty XYZ Ông: Mai Văn H nhạ

ố                                               Ch c v : Giám đ c

ứ ụ ế

ưở

Bà: Tr n Mai H ng                                                   Ch c v : K  toán tr

ng

Đi n tho i: xxx                                                       Fax: yyy

ỉ ố

ườ

ế

ộ Đ a ch : S  5 – Đ ng A ­ Qu n Hoàn Ki m – Hà N i

Đ i di n công ty máy tính Phúc Anh

ươ

ứ ụ

Ông: L

ố ng Văn Can                                                Ch c v  : Giám đ c

ườ

ứ ụ

ế

ưở

Bà: Tr n Tu n Tr

ng                                               Ch c v  : K  toán tr

ng

Đi n tho i: xxx

Fax: yyy

Đ a ch :

ố ệ ụ ể

ợ ế

ư

ế

ế

ế   Hai bên đ i chi u công n  đ n h t ngày 31/12/2009. s  li u c  th  nh  sau: Tính đ n

ố ề

ế h t ngày 31/12/2009, công ty Phúc Anh còn n  Công ty XYZ s  ti n là:

B ng s : 145.000.953

B ng ch  (……………)

ư

ậ   N i dung Công ty Phúc Anh ch a thanh toán 60% lô hàng máy tính ASUS nh p

tháng 12/2009

ượ ậ

ư

ượ ậ

Biên b n đ

c l p lúc 9 h cùng ngày có giá tr  pháp lý nh  nhau và đ

ố   c l p thành b n

ỗ ả b n, m i bên gi

ả  2 b n.

Công ty XYZ

ế

ưở

ưở

Công ty Phúc Anh Giám đ cố

K  toán tr

ố ng              Giám đ c

ế       K  toán tr

ng

53

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ể ế ệ ụ ả *  Ki m tra chi ti t các nghi p v  ph i thu khách hàng:

ể ệ ọ ế ự ả ả ẫ   Vi c ch n m u ki m tra chi ti t kho n ph i thu khách hàng d a vào kinh

ủ ể ệ ể ể ế ả nghi m c a ki m toán viên. Ki m toán viên ki m tra chi ti ả t các kho n ph i thu

ế ể ả ả ế ớ ừ ổ theo s  chi ti t kho n ph i thu khách hàng, ki m tra chi ti i t ng khách hàng. t t

ợ ể ể ấ ả ố ả   Qua ki m tra b ng cân đ i phát sinh công n  ki m toán viên th y có 3 kho n

ỳ ế ả ợ ợ ớ ể   công n  không phát sinh trong k  k  toán, 2 kho n công n  phát sinh l n. Ki m

ế ể ế ố ư ớ ả toán viên ti n hành ki m tra chi ti ơ   ả t 100% các kho n ph i thu có s  d  l n h n

ế ổ ứ ụ ệ ể ọ m c tr ng  y u t ng th  67.314.669 VNĐ. Các nghi p v  không phát sinh trong

k . ỳ

ấ ằ ả ố ợ Sau khi xem xét b ng cân đ i phát sinh công n , KTV th y r ng có 2 khách

ố ế ầ ớ hàng   có   s phát   sinh   l n   là   công   ty   máy   tính   Tr n   Ti n   và   ngân   hàng

ủ ể ộ ể   Viêtcombank. KTV ki m tra toàn b  các phát sinh c a 2 công ty này. KTV ki m

ế ố ớ ự ể ế ệ ố tra chi ti ữ   t đ i v i 2 khách hàng trên ki m toán viên đã th c hi n đ i chi u gi a

ế ợ ủ ứ ớ ớ ổ s  chi ti t theo dõi công n  c a Công ty XYZ v i 2 công ty trên v i các ch ng t ừ

ư ứ ơ ừ ộ ố ứ ừ ế k  toán nh  hóa đ n bán hàng, các ch ng t thanh toán, và m t s  ch ng t khác.

ể Công ty ki m toán PKF

ế Tham chi u: E130

ườ

Khách hàng:Công ty ABC

Ng

ề   ệ i th c hi n: Hi n

Niên đ : 31/12/09

ự Ngày th c hi n:

03/2010

ệ N i dung th c hi n: ki m tra chi ti

ế t

ượ

ế

H p   đ ng   xây   d ng   đ

c   ký   k t   ngày   1/1/2009   v i   n i   dung:

ặ ọ

ể ả

ự   VINACONEX đ t c c cho ABC   75.000.000 VNĐ đ  đ m b o th c

ố ề

ườ

ườ

hi n   h p   đ ng   và   là   s   ti n   b i   th

ng   ABC   trong   tr

ợ   ng   h p

ỏ ợ

VINACONEX phá b  h p đ ng. Khi thanh lý h p đ ng đúng h n thì

ẽ ừ ố ề

ả ả

ố ề

ABC s  tr  s  ti n này vào s  ti n mà VINACONEX ph i tr  cho ABC

ộ ử

là 3.116.749.600 VNĐ, m t n a

ẽ ượ

ố ề s  ti n này s  đ

c thanh toán vào cu i năm, n a còn l

ạ ượ i đ

c thanh

toán vào quý I năm sau.

ớ ộ

ố ề

ế

ặ   Phi u thu ngày 1/1/2006 s  ti n 75.000.000 v i n i dung ti n đ t

ọ c cVINACONEX.

Hóa đ n bán hàng (GTGT) ngày 31/12/2010 cho khách hàng s

54

ả ể B ng 1.17 Ki m tra chi ti ế ạ t t i công ty XYZ

ơ SV: Phan T t Thành

ti n là: 3.116.749.600 VNĐ

ố ề

Gi y báo có c a Ngân hàng ngày 31/12/2010 s  ti n qua ki m tra

ấ ớ ể L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ậ ự ả ạ B ng 1.18 Trích l p d  phòng t i công ty XYZ

ườ

ộ ự ế Tham chi u: E130 ự ề ệ i th c hi n: Hi n Ng ệ Ngày th c hi n: 03/2010

ự ệ ậ ự

ự ệ ả ố

ả ự ự ế ệ ể

ế ị

ể Công ty ki m toán PKF Khách hàng: công ty XYZ Niên đ : 31/12/2009 ể ệ ộ N i   dung   th c   hi n:   ki m   tra   vi c   trích   l p   d phòng ậ ệ Công ty th c hi n vi c trích l p d  phòng các kho n ph i thu Vào cu i năm 2009,  ị ủ ư khách hàng thi u. Nh ng theo ki n ngh  c a ki m toán viên công ty đã th c hi n trích ậ ộ ủ l p theo quy đ nh c a B  Tài chính ợ N  TK 642:  319.974.741 Có TK 139: 319.974.741

TT

N i dung

ố ề S  ti n

ứ M c trích l pậ

Năm  phát  sinh

M c doanh ệ nghi p đã   trích

Tỷ  lệ  trích  l pậ

ậ ả ườ

1

Công ty v n t

i đ

ắ ng s t

2008

12.373.000

100% 12.373.000

­

2

B nh vi n b ch mai

2008

14.048.316

100% 14.048.316

21.312.000

3

ộ ậ Công ty xu t nh p kh u Hà N i

2008

41.616.286

30% 12.484.885

11.616.286

4

Ngân hàng vietcombank

2008

111.280.000

100%

63.570.000

124.831.76 3

ậ ả

5

Công ty v n t

ể i bi n

2008

8.500.000

100% 8.500.000

9.545.000

6

Công ty C  ph n INCERA

2008

70.245.000

100% 70.245.000

47.205.000

ươ

ạ   ng   m i

6

2009

4.253.851

50% 2.126.925

1.317.000

ổ Công   ty   c   ph n   th ồ r ng vàng

7

Cty Chung thành An – HN

2009

15.850.597

100% 15.850.597

10.850.597

55

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ậ ư

8

Cty TNHH V t t

hà nam

2009

19.757.825

70% 13.830.477

11.768.000

ế

9

Cty C  Ph n máy tính Tr n Ti n

2009

300.236.229

70%

79.832.537

10

Tr n văn Kim

98.047.000

2009

12.358.329

50%

210.165.36 0 105.679.16 5

ị ằ

11

Lê Th  H ng

2009

6.234.771

30% 5.970.431

­

ế

12

Tr n Chí Hi u

2009

9.000.000

50% 4.500.000

­

13 B ch Công Đoàn

2009

112.589.768

50% 56.294.884

­

ễ 14 Nguy n Chí Thanh

2009

23.791.193

30% 7.137.358

­

ễ 15 Nguy n văn Qu nh

2009

9.982.400

100% 9.982.400

5.982.400

ườ

16

Lang Tr

ng Long

2009

36.230.629

100% 36.230.629

29.230.629

390.276.449

T ng c ng

4.376.811.82 6

Chênh l chệ

710.251.19 0  319.974.74 1 ầ

ế ố ướ Cu i cùng, sau khi đã hoàn thành các b ệ c công vi c c n thi ậ   t, KTV l p

ể ề ề ả ấ ợ ổ ỉ ả b ng t ng h p các v n đ  phát sinh và ph n ánh bút toán đi u ch nh lên bi u ch ỉ

đ o.ạ

ố Số Tham S  tr ố ướ c ể   S  sau ki m ộ ề ỉ N i dung Đi u ch nh ể TK chi uế ki m toán toán

5.676.734.19 5.356.759.452 131 ả Ph i thu E130 (319.974.741) 3

ố ứ ố ứ ể ấ ổ ườ ợ Ki m tra đ i  ng  t ng h p: Không có đ i  ng b t th ng

ứ ể ừ ầ ủ ứ ừ Ki m tra ch ng t : đ y đ  ch ng t

ạ ạ ệ ạ ả ả ố Công ty đã đánh giá l i kho n ph i thu có g c ngo i t t i ngày 31/12/2009.

ự ự ệ ệ ả ả ậ Công ty th c hi n vi c trích l p d  phòng các kho n ph i thu khách hàng

ị ủ ư ự ể ế ế ệ ậ   thi u. Nh ng theo ki n ngh  c a ki m toán viên công ty đã th c hi n trích l p

ủ ộ ị theo quy đ nh c a B  Tài chính.

ợ N  TK 642: 319.974.741

Có TK 139: 319.974.741

56

ế ậ K t lu n:

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ự ế ệ ề ế ấ ả ạ ừ  D a vào k t qu  công vi c và ngo i tr  (các v n đ  trên), theo ý ki n tôi:

ơ ở ữ ệ ả ợ ầ C  s  d  li u cho ph n Ph i thu khách hàng

ế ổ ọ ắ tr ng y u và t ng s  d : ố ư 5.676.734.193 trung th c theo đúng các nguyên t c k ự ạ    thích h p trên các khía c nh ế

ượ ấ ậ ượ ậ ấ ớ ướ toán đ c ch p nh n chung và đ c l p nh t quán v i năm tr c.

ế ể ả ạ 1.3.3.3 K t thúc ki m toán ph i thu khách hàng t i công ty XYZ

ể ả ả ạ Sau khi ki m toán xong các kho n ph i thu t i Công ty XYZ nhóm tr ưở   ng

ư ể ề ề ả ậ ậ ỉ ki m toán viên đ a ra nh n xét và các bút toán đi u ch nh v  kho n trích l p d ự

ủ ả ả ự ệ   phòng kho n ph i thu khách hàng c a Công ty XYZ. KTV đã xem xét các s  ki n

ự ệ ậ ấ ậ phát sinh sau ngày l p báo cáo tài chính và nh n th y không có s  ki n nào có

ả ưở ế ế ọ ượ ậ ế nh h ng tr ng y u đ n báo cáo tài chính đ c l p cho năm tài chính k t thúc

vào 31/12/2009.

ả ụ ể ả 1.3.4 So sánh quy trình ki m toán kho n m c ph i thu khách hàng t ạ   i

ự ể ệ công ty ABC và XYZ do công ty ki m toán PKF th c hi n.

ự ụ ệ ể ả ạ ả KTV th c hi n ki m toán kho n m c ph i thu khách hàng t i 2 công ty

ấ ị ữ ư ở ả ể ộ ABC và XYZ có nh ng khác nhau nh t đ nh nh ng ề    c  hai cu c ki m toán đ u

ự ươ ủ ể ế ế ẵ ệ th c hi n theo ch ng trình ki m toán chung c a công ty đã thi t k  s n.

ạ ậ ế ể ạ 1.3.4.1 Giai đo n l p k  ho ch ki m toán.

ướ ị ể ẩ Trong b ủ   c chu n b  ki m toán, khách hàng ABC là khách hàng lâu năm c a

ự ạ ợ ồ ớ ệ   PKF, đã có h p đ ng dài h n v i công ty nên năm nay công ty không th c hi n

ả ấ ậ ướ b ớ ủ   c kh o sát và ch p nh n khách hàng. Công ty XYZ là khách hàng m i c a

ế ủ ề ệ ả ố   công ty trong năm nay nên ph i đánh giá các đi u ki n liên quan đ n r i ro đ i

ư ủ ể ế ả ị ề ớ v i báo cáo tài chính nh : quan đi m đi u hành c a ban qu n tr  công ty, k t qu ả

ạ ộ ể ư ủ ữ ầ ế   ho t đ ng kinh doanh c a công ty trong nh ng năm g n đây…đ  đ a ra quy t

ề ấ ậ ố ị đ nh ch p nh n khách hàng. Vì công ty ABC là khách hàng truy n th ng nên các

ơ ấ ổ ứ ủ ụ ề ề thông tin v  nghĩa v  pháp lý, ngành ngh  kinh doanh, c  c u t ch c c a công

ượ ư ồ ơ ườ ệ ố ự ể ty đã đ c l u trong h  s  th ng tr c. Khi đánh giá h  th ng ki m soát n i b ộ ộ

ỉ ầ ữ ề ổ   ậ ủ c a công ty ABC, KTV ch  c n thu th p thêm các thông tin v  nh ng thay đ i

ơ ấ ổ ứ ạ ộ ị ườ ề trong c  c u t ch c, ngành ngh  kinh doanh, tình hình ho t đ ng, th  tr ủ   ng c a

ề ấ ả ớ ọ công ty… Trong khi đó, XYZ là khách hàng m i nên m i thông tin v  t t c  các

ề ề ượ ậ ừ ầ ề ầ ờ ấ v n đ  đ u đ c thu th p t ạ    đ u và c n nhi u th i gian và chi phí cho giai đo n

này h n.ơ

57

ướ ậ ệ ố ế ể ể ạ Trong b ủ   c l p k  ho ch ki m toán, KTV đánh giá h  th ng ki m soát c a

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ậ ộ ạ ử ề ệ 2 công ty có đ  tin c y cao, nên t ệ   ự i 2 công ty KTV đ u th c hi n các th  nghi m

ể ả ố ượ ể ơ ả ử ệ ở ả ki m soát đ  gi m s  l ng các th  nghi m c  b n. Tuy nhiên, c  hai công ty,

ủ ế ấ ả ử ư ề ế ậ ầ ầ ậ ộ KTV đ u yêu c u b  ph n k  toán g i th  xác nh n đ y đ  đ n t t c  các

khách hàng.

ự ề ể ệ ể ạ V  phân công nhóm ki m toán: khi th c hi n ki m toán t i công ty ABC là

ủ ề ố ể   khách hàng truy n th ng c a PKF nên công ty xem xét và phân công nhóm ki m

ủ ế ủ ể ể ộ ừ toán ch  y u là các ki m toán viên đã t ng tham gia cu c ki m toán c a các năm

ướ ự ể ể ế ấ ị tr c, do các ki m toán viên này có s  hi u bi ạ   ề t nh t đ nh v  tình hình ho t

ậ ạ ậ ợ ủ ề ệ ả ấ ộ đ ng s n xu t kinh doanh c a khách hàng, do v y t o đi u ki n thu n l i trong

ố ớ ự ệ ể ể ộ quá trình th c hi n cu c ki m toán. Đ i v i khách hàng này ki m toán viên đã

ượ ề ủ ủ ủ ể ề ướ ầ b c đ u đánh giá đ c v  các r i ro ki m soát, r i ro ti m tàng c a khách hàng

ứ ự ủ ữ ệ ệ ể ộ căn c  vào kinh nghi m th c hi n các cu c ki m toán c a nh ng năm tr ướ   c,

ể ự ể ượ ủ ố ớ ể ki m toán viên cũng có th  d  đoán đ c r i ro ki m toán đ i v i Báo cáo tài

ủ ườ ủ ế ở ấ ụ ả chính c a khách hàng th ệ ng xu t hi n ch  y u ự    kho n m c nào do năng l c

ự ự ể ề ể ặ ệ   ủ ế c a k  toán hay đ c đi m ngành ngh  kinh doanh đ  có s  phân công th c hi n

ể ợ ướ ộ ố ư ể ầ ki m toán phù h p và b ư c đ u đ a ra m t s  các l u ý cho các ki m toán viên

ự ệ ể ầ ớ   th c hi n ki m toán các ph n hành khác. Trong khi đó XYZ là khách hàng m i

ể ể ậ ượ ự ệ ủ c a Công ty ki m toán, vì v y nhóm ki m toán đ ộ   c phân công th c hi n cu c

ể ể ể ộ ki m toán này là các ki m toán viên có trình đ  chuyên môn cao, do các ki m toán

ư ể ế ơ ộ ề ạ ộ viên ch a có hi u bi ư ư   t s  b  v  tình hình ho t đ ng kinh doanh cũng nh  ch a

ộ ự ề ủ ủ ủ ể ề ợ có m t s  đánh giá h p lý v  r i ro ki m soát và r i ro ti m tàng c a khách hàng.

ế ể ướ ỹ ề N u không tìm hi u k  v  Công ty khách hàng tr c khi phân công công vi c s ệ ẽ

ụ ể ủ ệ ệ ợ ớ ẫ ớ d n t i vi c phân công công vi c không phù h p v i tình hình c  th  c a Công

ự ế ế ể ề ề ấ ty XYZ, vì th  có th  phát sinh nhi u v n đ  ngoài d  ki n.

ự ế ế ể ẫ ạ Trên th c t , k  ho ch ki m toán cho các khách hàng là theo m u đ ượ   c

ậ ẵ ể công ty ki m toán l p s n.

ố ớ ả ế ể ạ Trong k  ho ch ki m toán đ i v i c  hai Công ty ABC và XYZ, Công ty

ề ậ ể ả ướ ệ ụ ể ầ ự ệ ẫ ki m toán đ u l p b ng h ể   ng d n các công vi c c  th  c n th c hi n khi ki m

ụ ộ ướ ẫ ượ ậ ố ấ ả ả toán m t kho n m c, các h ng d n này đ c l p gi ng nhau cho t t c  các

ừ ự ể ộ ớ ạ   cu c ki m toán, tuy nhiên tùy t ng khách hàng khác nhau v i các lĩnh v c ho t

ộ đ ng khác nhau và do đó

58

ươ ủ ể ượ ụ Ch ng trình ki m toán chung c a Công ty đ c áp d ng chung cho t ấ ả  t c

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ụ ể ủ ể ộ ươ các  cu c  ki m  toán c a  các  khách  hàng  c   th ,   ch ể ng trình  ki m  toán này

ượ ế ố ớ ệ không đ c chi ti t đ i v i các doanh nghi p khác nhau.

ủ ả ố ớ ụ ể ả ả M c tiêu ki m toán đ i v i kho n ph i thu khách hàng c a c  Công ty ABC

ượ ự ụ ệ ể và Công ty XYZ đ c th c hi n theo m c tiêu ki m toán chung trong ch ươ   ng

ủ ể ả ả trình ki m toán kho n ph i thu khách hàng c a Công ty và không đ ượ ụ ể  c c  th

ụ ể ệ ở ừ ự ể ả ộ hoá cho t ng khách hàng c  th . Trong c  hai cu c ki m toán th c hi n hai

ụ ể ể ề ặ ị khách hàng trên, ki m toán viên đ u không xác đ nh m c tiêu ki m toán đ c thù

ủ ừ ả ả ố ớ đ i v i kho n ph i thu khách hàng c a t ng Công ty.

ạ ế ể ể ạ ượ Tóm l ủ i, k  ho ch ki m toán c a Công ty ki m toán đ ự c xây d ng trên c ơ

ề ờ ư ỉ ự ệ ể ẵ ầ ộ ở ẫ s  m u có s n, và h u nh  ch  khác nhau v  th i gian th c hi n cu c ki m toán,

ư ể ờ ệ ủ   th i gian phát hành báo cáo, phân công nhóm ki m toán cũng nh  công vi c c a

ố ớ ự ệ ể ộ ể ừ t ng ki m toán viên th c hi n cu c ki m toán đó. Đ i v i khách hàng cũ và

ứ ủ ể ớ ượ ạ khách hàng m i thì m c r i  ro ki m toán đ c đánh giá khác nhau, còn l ố   i gi ng

nhau.

ự ệ ể ạ 1.3.4.2 Giai đo n th c hi n ki m toán

ố ớ ự ệ ể ể ộ Khi th c hi n cu c ki m toán đ i v i hai Công ty ABC và XYZ, ki m toán

ỉ ẫ ủ ươ ể viên không hoàn toàn tuân theo các ch  d n c a ch ả   ng trình ki m toán kho n

ự ả ẫ ph i thu khách hàng m u mà Công ty đã xây d ng.

ủ ụ ư ầ ượ ử ụ ự ệ ể Th  t c phân tích h u nh  ít đ c s  d ng khi th c hi n ki m toán, th ủ

ủ ế ỉ ượ ự ệ ệ ẫ ụ t c phân tích ch  y u ch  đ ọ c th c hi n trong vi c ch n m u các nghi p v  đ ệ ụ ể

ể ế ệ ỷ ệ ự ư ượ ki m tra chi ti t, vi c phân tích t d  phòng trên doanh thu ch a đ l ự   c th c

ủ ụ ệ ỷ ệ ợ ư ượ ể ệ ấ ờ hi n th  t c phân tích t n  khó đòi ch a đ l c th  hi n trên các gi y t làm

ố ệ ủ ệ ể ệ ượ ỉ ự vi c   c a   ki m   toán   viên,   vi c   phân   tích   s   li u   thu   đ c   ch   d a   vào   kinh

ủ ệ ể ượ ự ư ệ nghi m c a ki m toán viên. Tuy đ ủ ụ   ể c th c hi n trong ki m toán nh ng th  t c

ư ả ỉ ướ ủ ế ộ ố ệ phân tích ch a có hi u qu , ch  làm rõ xu h ệ ố   ng bi n đ ng c a các s  tuy t đ i.

ủ ụ ỉ ượ ử ụ ệ ượ Th  t c phân tích ch  đ ả c s  d ng có hi u qu  khi KTV đánh giá đ c các ch ỉ

ỉ ệ ớ tiêu tài chính trong quan h  v i các ch  tiêu phi tài chính.

Ở ậ ớ ử ư ộ ố ạ công ty ABC, KTV g i th  xác nh n t i m t s  khách hàng, còn t i công

ậ ớ ư ầ ớ ử ty XYZ, KTV g i th  xác nh n t i ph n l n khách hàng.

ủ ụ ế ố ớ ả ở ả ể Th  t c ki m tra chi ti ả t đ i v i kho n ph i thu khách hàng c  Công ty

ề ượ ể ượ ớ ự ủ ế ABC và Công ty XYZ đ u đ c ki m tra ng c v i trình t c a k  toán.

59

ủ ụ ế ậ ớ ượ ứ ằ ể Th  t c ki m tra chi ti ỉ t trên m i ch  thu th p đ ể   c các b ng ch ng ki m

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ư ữ ủ ế ệ ả ả toán liên quan đ n tính hi n h u c a kho n ph i thu khách hàng, mà ch a thu

ậ ượ ẹ ủ ứ ể ế ả ằ ọ th p đ ả   c các b ng ch ng ki m toán liên quan đ n tính tr n v n c a kho n ph i

ả ả thu khách hàng có nghĩa là các kho n ph i thu khách hàng đã phát sinh có đ ượ   c

ổ ầ ủ ghi s  đ y đ  không.

ố ớ ừ ủ ụ ụ ệ ể ợ Vi c áp d ng các th  t c ki m toán h p lý đ i v i t ng khách hàng c  th ụ ể

ể ậ ượ ứ ằ đã giúp ki m toán viên thu th p đ ậ   ể c các b ng ch ng ki m toán đáng tin c y

ủ ả ấ ả ế nh t liên quan đ n các kho n ph i thu khách hàng c a hai Công ty ABC và XYZ,

ự ủ ể ệ ể ầ ả góp ph n làm gi m r i ro ki m toán khi th c hi n ki m toán cho hai Công ty này.

ể ạ ế 1.3.4.3 Giai đo n k t thúc ki m toán

ư ế ề ể ả ả ậ K t lu n v  các kho n ph i thu khách hàng và ki m toán viên đ a ra căn c ứ

ề ế ự ể ệ ẩ ị ế   vào các chu n m c, các quy đ nh v  k  toán và ki m toán hi n hành. Các k t

ụ ủ ề ể ả ậ ả lu n ki m toán v  kho n m c ph i thu khách hàng c a Công ty ABC và Công ty

ậ ượ ự ứ ậ ằ ể XYZ d a vào các b ng ch ng ki m toán đáng tin c y thu th p đ ậ   ế c, các k t lu n

ế ủ ừ ự ạ ợ ọ đó là hoàn toàn h p lý và d a trên các khía c nh tr ng y u c a t ng khách hàng.

ự ệ ế ể ậ ả ộ Công ty ki m toán thu th p các s  ki n x y ra sau ngày k t thúc niên đ  và

ự ệ ấ ậ ấ ườ ả ả ưở ế ị ế nh n th y không có s  ki n nào b t th ng x y ra  nh h ng đ n quy t đ nh

ườ ử ụ ủ c a ng i s  d ng báo cáo tài chính.

ƯƠ CH NG II

Ậ Ả Ệ NH N XÉT VÀ CÁC GI Ể   I PHÁP HOÀN THI N QUY TRÌNH KI M

Ả Ụ Ả Ể TOÁN KHO N M C PH I THU KHÁCH HÀNG TRONG KI M TOÁN

Ệ Ể Ự BÁO CÁO TÀI CHÍNH DO CÔNG TY KI M TOÁN PKF TH C HI N

60

ề ự ụ ể ả ạ ậ ả 2.1 Nh n xét v  th c tr ng quy trình ki m toán kho n m c ph i thu

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ể ể ự   khách hàng trong ki m toán báo cáo tài chính do công ty ki m toán PKF th c

hi n.ệ

ủ ệ ể ề Trong n n kinh t ế ị ườ  th  tr ng hi n nay, vai trò c a công tác ki m toán ngày

ượ ể ệ ệ càng đ c nâng cao, vi c ki m toán báo cáo tài chính giúp doanh nghi p phát

ệ ề ệ ấ ổ ứ ế ệ ả hi n ra các v n đ , hoàn thi n công tác t ả    ch c k  toán, nâng cao hi u qu  qu n

ụ ố ớ ấ ả ả ả ủ ệ ệ ầ ả ự lý và hi u qu  s n xu t đ m b o th c hi n đ y đ  nghĩa v  đ i v i nhà n ướ   c

ụ ườ ệ ắ ạ và các nghĩa v  pháp lý khác. Trong môi tr ng c nh tranh gay g t hi n nay,

ấ ượ ủ ể ệ ầ ị ọ công ty hi u rõ t m quan tr ng c a vi c nâng cao ch t l ấ   ụ ng d ch v  cung c p,

ở ộ ế ớ m  r ng quy mô công ty, tìm ki m thêm khách hàng m i.

Ư ể 2.1.1  u đi m

ề ổ ứ ệ ả *V  t ch c qu n lý công vi c.

ệ ổ ủ ả ộ ợ ứ B  máy qu n lý c a Công ty h p lý, vi c t ứ    ch c theo phòng ban ch c

ạ ộ ự ệ ớ năng là s  chuyên môn hóa cao. V i kinh nghi m lâu năm ho t đ ng trong ngành

ệ ớ ể ạ ự ự ủ ộ ki m toán Ban lãnh đ o Công ty th c s  ch  đ ng trong quan h  v i khách hàng,

ứ ắ ố ầ ừ ắ n m b t và đáp  ng t t các nhu c u t phía khách hàng. Công ty ngày càng có uy

ị ườ ự ế ể ư ấ tín trên th  tr ng  trong lĩnh v c k  toán, ki m toán và t v n.

ự ệ ế ể ạ ự   Vi c phân công các nhóm ki m toán do lãnh đ o các phòng tr c ti p th c

ự ể ệ ế ề ể ả hi n d a vào hi u bi ạ   t v  khách hàng và kh  năng các ki m toán viên: Lãnh đ o

ườ ủ ể ế ắ ị ướ ộ phòng th ng s p x p và báo l ch đi ki m toán c a các nhóm tr ầ   c m t tu n,

ủ ộ ề ế ể ệ ệ ắ ẩ ạ t o đi u ki n cho các ki m toán viên ch  đ ng s p x p công vi c và chu n b ị

cho công tác.

ố ớ ệ ự ể ọ ườ Vi c l a ch n nhóm ki m toán: đ i v i khách hàng th ng niên thì nhóm

ưở ượ ữ ổ ỉ ợ ố ớ ể tr ng đ c gi nguyên, ch  thay đ i các tr lý ki m toán; đ i v i các khách

ự ừ ể ọ ớ ộ hàng  m i, PKF l a ch n ki m toán viên có trình đ  chuyên môn cao, t ng có

ự ủ ệ ưở kinh nghi m trong lĩnh v c kinh doanh c a khách hàng làm nhóm tr ớ   ng. V i

ự ể ệ ự ư ậ ọ ế ộ ể vi c l a ch n nh  v y, các ki m toán viên luôn có s  hi u bi t m t cách t ố   t

ấ ề ạ ộ ủ ả ấ ố   nh t v  tình hình ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a khách hàng mà không t n

ề ờ nhi u th i gian và chi phí.

ề ộ * V  đ i ngũ nhân viên.

ữ ư ủ ứ ạ ẩ

61

Nhân viên c a PKF là nh ng cá nhân có t ẩ cách đ o đ c, ph m ch t t ệ ề ứ ủ ự ệ ạ luôn tuân th  đúng theo chu n m c đ o đ c ngh  nghi p, nhi ấ ố   t,   t tình trong công

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ệ ạ ẹ ự ượ ự ỹ ừ ữ vi c, có năng l c, nhanh nh n, sáng t o, đ

ổ ứ ọ c l a ch n k  t ệ ạ

ượ ch c hàng năm. Sau khi đã làm vi c t ụ ể ạ ả ọ ộ ỳ ị do Công ty t ẫ PKF v n luôn đ

ấ ả ế ị ư ả ị ữ ể ắ

t c  các văn b n, thông t ớ ư ắ ượ ượ c ban hành m i cũng nh  s p đ ụ c áp d ng, ch

ượ ệ ể ệ ộ ể   ỳ  nh ng k  thi tuy n ủ   i PKF, các nhân viên c a c chú tr ng đào t o m t cách liên t c, đ nh k  và bài b n đ  có   ự   ị , ngh  đ nh, quy t đ nh…trong lĩnh v c ươ   ng ệ ố   t Nam đánh giá có h  th ng c hi p h i ki m toán Vi th  n m v ng t ể ế k  toán, ki m toán đã đ ạ ủ trình đào t o c a PKF đ

ấ ượ và ch t l

ồ ơ ể * V  h  th ng h  s  ki m toán.

ng cao ề ệ ố ệ ố ồ ơ ể ượ ạ ợ ồ c phân lo i và trình bày h p lý, g m h  s

ự ườ ượ ắ ế th H  th ng h  s  ki m toán đ ồ ơ ể ng tr c và h  s  ki m toán năm, đ

ế ạ ượ ệ ế ề ệ ệ ể đánh ký hi u tham chi u t o đi u ki n cho vi c ki m tra, đ i chi u đ

ư ễ ệ ể ệ ể ở ộ ồ ơ  ệ   ọ c s p x p khoa h c thông qua vi c ự   ố c th c ự   hi n d  dàng b i các ki m toán viên th c hi n cu c ki m toán cũng nh  không

ự ế ự ể ộ ệ tr c ti p th c hi n cu c ki m toán.

ồ ơ ể ụ ể ộ

ướ ể ể ả

ơ ở ố ướ ể ế ể ặ ng t. Tr ủ H  s  ki m toán luôn tuân theo m t quy trình soát xét c  th  và nghiêm   ồ ơ ể   c khi ki m toán khách hàng, ki m toán viên ph i xem xét h  s  ki m   c đ  làm c  s  đ i chi u và ki m tra các thông tin và toán c a các năm tr

ẩ ị ồ ơ ể ể

ề ươ ẫ * V  ch

ầ ủ chu n b  h  s  ki m toán cho năm ki m toán đ y đ . ể ng trình ki m toán m u. ươ ẫ ẵ ể ụ ọ Đây là ch

ọ ệ ươ ượ hình doanh nghi p, m i khách hàng. Ch

ế ế ừ ể ng trình ki m toán đ ủ ợ ớ ặ ụ ể ả lý và chi ti

ượ ủ ự ự ệ ể t Nam hi n nay. Quy trình ki m toán c a PKF đ c xây d ng d a trên c  s Vi

ế ộ ế ộ ậ ữ ự ủ ể ệ ẩ

ờ ự ụ ữ ự ệ ệ ậ ẩ ồ ọ ạ   ng trình ki m toán theo m u s n, áp d ng chung cho m i lo i ợ   ự c xây d ng h p ệ   t đ n t ng kho n m c, phù h p v i đ c đi m c a các doanh nghi p ơ ở  ệ ủ   tuân th  nh ng chu n m c ki m toán đ c l p và ch  đ  k  toán hi n hành c a    chung t Nam, đ ng th i l a ch n và v n d ng nh ng chu n m c, thông l

ố ế ơ ở ự ế ợ ớ ạ ộ ả ấ trên c  s  phù h p v i th c t ho t đ ng s n xu t kinh doanh và

Vi ủ c a qu c t ạ ả ệ qu n lý t t Nam.

i Vi ươ ẫ ủ ể ả ộ ướ ẫ Ch ng trình ki m toán m u c a PKF là m t văn b n h ng d n cho các

ể ự ể ệ

ki m toán viên trong th c hi n công tác ki m toán. ạ ộ ề ệ ố ấ ượ ng ho t đ ng ki m toán.

ể * V  h  th ng ki m soát ch t l ự ể ộ ể ấ ượ ạ ộ PKF đã xây d ng   m t quy trình ki m soát ch t l

ặ ẽ ớ ự ừ ấ

ưở ưở ư ự ệ ố nhi m soát xét nh  Giám đ c, Tr

62

ng phó phòng, Tr ệ ẽ ữ ượ ế ặ ậ ộ ể   ng ho t đ ng ki m ị toán khá ch t ch , v i s  phân công phân c p rõ ràng cho t ng cá nhân ch u trách   ố ợ   ng nhóm; có s  ph i h p   c ti n hành 3 ch t ch  gi a các b  ph n, cá nhân có liên quan. Vi c soát xét đ

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ướ ượ ứ ể ấ c p tr c báo cáo ki m toán chính th c.

ươ ộ ộ ủ ể ể c khi ra đ ề * V  ph ệ ố ng pháp tìm hi u, đánh giá h  th ng ki m soát n i b  c a khách

hàng.

ề ệ ố ủ ể ể Đ  tìm hi u và đánh giá v  h  th ng KSNB c a khách hàng, PKF th ườ   ng

ớ ư ể ả ỏ ượ ậ ể ẵ ử ụ s  d ng b ng câu h i khách hàng v i  u đi m là đ c l p s n nên ki m toán

ể ế ề ấ ọ ỏ ư   viên có th  ti n hành nhanh chóng và không b  sót các v n đ  quan tr ng. Nh ng

ế ế ể ạ ả ỏ ớ ợ do thi t k  chung nên b ng câu h i đó có th  không phù h p v i các lo i hình

ứ ệ ậ ượ ề ấ doanh nghi p khác nhau. Nh n th c đ ệ c v n đ  đó, hi n nay trong m t s ộ ố

ườ ệ ử ụ ế ợ ự ợ ươ ả tr ng h p, PKF đã th c hi n s  d ng k t h p ph ỏ ớ   ng pháp b ng câu h i v i

ươ ư ả ặ ườ ậ ừ ể ph ồ ng  pháp  l u  đ   ho c   b ng  t ng   thu t,   t đó ki m  toán viên  có đ ượ   c

ầ ủ ề ệ ố ữ ủ ậ nh ng thu th p đ y đ  v  h  th ng KSNB c a khách hàng.

ế ổ ổ ứ ề ọ ị ể * V  xác đ nh và phân b  m c tr ng y u t ng th .

ế ổ ứ ủ ệ ộ ọ ị ể Vi c xác đ nh m c tr ng y u t ng th  là m t xét đoán mang tính ch  quan

ả ướ ẫ ướ ủ c a KTV. Công ty đã có văn b n h ằ ng d n chung nh m giúp các KTV ứ   c m c

ế ổ ể ự ư ợ ọ ố ỉ ướ tr ng y u t ng th  d a trên các ch  tiêu g c nh : l ậ i nhu n tr ế c thu , doanh

ả ư ộ ầ ư ắ ầ ư ạ ạ ớ ợ thu, tài s n l u đ ng và đ u t ạ  ng n h n, đ u t ắ  dài h n, n  ng n h n v i các t ỷ

ị ệ l xác đ nh

ề ể ộ *V  quy trình cu c ki m toán.

ủ ể ẩ ợ ớ Quy trình ki m toán c a PKF là hoàn toàn phù h p v i các tiêu chu n đánh

ượ ậ ạ ấ ệ ự ế ề ớ ệ giá chung đ c ch p nh n t i Vi ắ t Nam và luôn g n li n v i th c t Vi t Nam.

ơ ở ự ự ể ể Công ty đã d a trên c  s  quy trình ki m toán chung đ  xây d ng riêng cho mình

ẽ ặ ộ ọ ợ m t quy trình khá phù h p, ch t ch  và khoa h c.

2.1.2 T n t ồ ạ i

ồ ự ữ ư ể ạ ạ ườ Bên c nh nh ng  u đi m trên, do ngu n l c có h n và môi tr ể   ng ki m

ạ ệ ư ượ ữ ệ ẫ ạ toán t i Vi t Nam ch a đ ồ   c hoàn thi n và lành m nh nên v n còn nh ng t n

ạ t i sau:

ề ổ ứ ệ ả * V  t ch c qu n lý công vi c.

ự ụ ệ ề ạ ộ ị ị ả   Công ty PKF th c hi n nhi u lo i hình d ch v  trên đ a bàn r ng( c  3

ề ớ ượ ổ ứ ạ mi n v i 3 chi nhánh) nên Công ty đ ch c theo lo i hình phân tán: Công ty c t

ả ướ ơ ấ ổ ứ có 3 văn phòng trong c  n c. Do quy mô phân tán và c  c u t ứ ạ    ch c ph c t p

ộ ổ ứ ố ợ ủ ả ỏ nên Công ty đòi h i trình đ  t ỏ    ch c ph i h p cao c a các nhà qu n lý, đòi h i

63

ệ ủ ể ạ ả kh  năng chuyên môn cao, toàn di n c a ki m toán viên và lãnh đ o Công ty, đòi

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ề ệ ố ỏ ầ ư ớ ả ề h i đ u t l n c  v  chuyên gia, kinh ngi m, ti n v n.

ề ộ * V  đ i ngũ nhân viên.

ộ ố ượ ư ể ớ Tuy Công ty đã có m t s  l ớ ng ki m toán viên l n nh ng v i kh i l ố ượ   ng

ư ủ ầ ủ ư ệ ứ ệ ẫ ị công vi c nh  hi n nay v n ch a đ  đáp  ng th  ph n c a công ty trên th  tr ị ườ   ng

ể ki m toán.

ề ươ ẫ * V  ch ể ng trình ki m toán m u.

ươ ể ươ Các   ch ng   trình   ki m   toán  nói   chung  và   ch ể ng   trình   ki m   toán   các

ủ ả ả ượ ế ế ẵ ụ kho n ph i thu khách hàng nói riêng c a PKF đ c thi t k  s n, áp d ng chung

ự ệ ạ ọ ọ cho m i lo i hình doanh nghi p, m i khách hàng mà không xây d ng riêng cho

ụ ể ấ ề ể ệ ừ t ng khách hàng c  th , v n đ  này gây khó khăn cho vi c ki m toán các doanh

ự ư ự ệ ể ả ặ nghi p kinh doanh trong các lĩnh v c đ c thù nh : xây d ng, b o hi m, ngân

hàng…

ươ ể ả ả ẫ Trong ch ng trình ki m toán m u kho n ph i thu khách hàng, công ty

ụ ể ệ ố ủ ụ ự ể ề ộ ộ ố   không xây d ng c  th  các th  t c v  đánh giá h  th ng ki m soát n i b  đ i

ự ể ệ ả ả ớ v i kho n ph i thu đó. Vi c đánh giá này là do ki m toán viên d a vào kinh

ủ ể ệ nghi m c a mình đ  đánh giá.

ươ ộ ộ ủ ể ể ề * V  ph ệ ố ng pháp tìm hi u, đánh giá h  th ng ki m soát n i b  c a khách

hàng.

ỉ ừ ớ ủ ụ ủ ể PKF m i ch  d ng l ạ ở i ể  tìm hi u các th  t c ki m soát c a khách hàng,

ắ ằ ủ ụ ư ế ể ể ể ẳ ắ ị ch a ti n hành ki m tra đ  kh ng đ nh ch c ch n r ng các th  t c ki m soát là

ự ự ệ ự th c s  có hi u l c.

ề ể ộ * V  quy trình cu c ki m toán.

ự ế ệ ể ể ạ ộ ộ Tuy   PKF   th c   hi n   k   ho ch   ki m   toán   cho   toàn   b   cu c   ki m   toán

ạ ế ậ ư ừ ế ể ạ ả ọ ư nh ng l ụ   i ch a chú tr ng đ n l p k  ho ch ki m toán cho t ng kho n m c.

ươ ề ậ ế ể ầ ộ Ch ụ ể ng trình ki m toán các ph n hành c  th  cũng không đ  c p đ n n i dung

ệ ầ ữ ế ể ầ ẩ ậ ạ khâu l p k  ho ch ki m toán cho ph n hành đó, nh ng công vi c c n chu n b ị

ướ ữ ệ ế ế ệ ể ả ạ ả tr c và nh ng k  ho ch ti n hành công vi c, vi c ki m toán kho n ph i thu

khách hàng cũng v y.ậ

ả ụ ệ ả ả 2.2 Các gi ể i pháp hoàn thi n quy trình ki m toán kho n m c ph i thu

ể ể ự   khách hàng trong ki m toán báo cáo tài chính do công ty ki m toán PKF th c

64

hi n.ệ

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ể ạ ậ ế ạ 2.2.1 Giai đo n l p k  ho ch ki m toán.

ể ế ạ ộ ơ ị ả Ki m toán viên nên có k  ho ch kh o sát đ n v  khách hàng m t cách c ụ

ể ế ơ ứ ủ ư ậ ể ẽ ợ th , chi ti ố ớ   t h n. Nh  v y ki m toán viên s  đánh giá h p lý m c r i ro đ i v i

ụ ứ ể ể ạ ằ ậ ả ả ế kho n m c ph i thu khách hàng đ  có k  ho ch thu th p b ng ch ng ki m toán

ụ ể ả ị ế ể ợ h p lý cho kho n m c này. Vì th  ki m toán viên cũng có th  xác đ nh đ ượ   c

ươ ứ ụ ụ ể ả ầ ằ ậ ph ng pháp thu th p b ng ch ng ki m toán c n áp d ng cho kho n m c hay

ệ ụ ể ầ ơ ở ự ệ ể ả ộ các công vi c c  th  c n th c hi n khi ki m toán trên c  s  cu c kh o sát trên.

ầ ượ ệ ả ể ộ ộ Vi c kh o sát này c n đ c giao cho m t ki m toán viên có trình đ  chuyên môn

ấ ề ữ ể ổ cao, đ  có nh ng đánh giá và cái nhìn t ng quan nh t v  Công ty khách hàng.

ộ ự ể ự ể ể ệ ộ Ki m toán viên th c hi n cu c ki m toán nên có m t s  hi u bi ế ơ ộ  t s  b

ướ ể ế ạ ậ ế ể ự ượ ề v  khách hàng tr c khi l p k  ho ch ki m toán chi ti t đ  xây d ng đ c k ế

ể ạ ế ự ừ ể ể ấ ấ ho ch ki m toán chi ti t nh t, sát th c nh t. T  đó, ki m toán viên có th  đánh

ố ớ ư ể ơ ươ ầ ứ ủ giá chính xác h n đ i v i m c r i ro ki m toán và đ a ra ph ự   ng pháp c n th c

ụ ượ ệ ể ả ơ ợ ơ hi n khi ki m toán các kho n m c đ c chính xác h n, phù h p h n.

ươ ụ ể ể Trong ch ng trình ki m toán cho các khách hàng c  th , PKF có h ướ   ng

ủ ụ ầ ố ớ ộ ố ộ ố ự ụ ệ ả ẫ d n th c hi n m t s  các th  t c c n làm đ i v i m t s  kho n m c, tuy nhiên

ướ ụ ể ố ớ ừ ư ế ẫ các h ng d n này cũng ch a tính đ n tình hình c  th  đ i v i t ng khách hàng

ả ố ớ ư ể ệ ậ ậ ặ đ c thù, vì v y ch a có hi u qu  đ i v i các khách hàng này. Vì v y, ki m toán

ự ể ả ế ể ụ ể ấ ị ề viên ph i có s  hi u bi t nh t đ nh v  công ty khách hàng đ  c  th  hoá các

ố ớ ừ ụ ể ể ệ ạ ệ ấ ả ẫ ướ h ng d n trên đ i v i t ng khách hàng c  th  đ  công vi c đ t hi u qu  nh t.

ủ ụ ự ủ ể ệ ể ả Các ch  nhi m ki m toán ph i xây d ng thêm các th  t c ki m toán b ổ

ể ử ụ ậ ử ể ề ư ậ ỹ sung đ  đ  phòng khi không th  s  d ng k  thu t g i th  xác nh n trong quá

ự ế ể ế ộ ạ trình xây d ng k  ho ch ki m toán chi ti ụ ể ể t cho các cu c ki m toán c  th .

ị ề ệ ứ ủ ế ế ọ * Ki n ngh  v  vi c đánh giá m c r i ro và tr ng y u.

ố ớ ườ ự ể ả Đ i v i khách hàng th ng xuyên, ki m toán viên ph i có s  xem xét s ơ

ữ ủ ể ổ ộ ề b  v  nh ng thay đ i chung c a Công ty khách hàng trong năm ki m toán đ ể

ứ ủ ủ ề ể ợ đánh giá m c r i ro h p lý v  Báo cáo tài chính c a khách hàng, ki m toán viên

ể ả ố ớ ự ữ ợ ớ ố   ầ c n có s  đánh giá thích h p đ i v i nh ng khách hàng này đ  gi m b t kh i

ệ ầ ả ủ ơ ở ự ế ể ệ ộ ượ l ng công vi c c n th c hi n trên c  s  xem xét k t qu  c a cu c ki m toán

ướ tr c đó.

ệ ể ạ ự 2.2.2 Giai đo n th c hi n ki m toán.

65

ậ ử ề ỹ ư ậ ươ ử ư ậ V  k  thu t g i th  xác nh n: ph ộ   ng pháp g i th  xác nh n là m t

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ươ ệ ể ả ph ể   ng pháp có hi u qu  cao trong ki m toán tài chính nói chung và trong ki m

ầ ả ả ượ ằ toán kho n ph i thu khách hàng nói riêng, góp ph n thu đ ể   ứ c b ng ch ng ki m

ư ể ế ậ ộ toán có đ  tin c y cao, giúp  các ki m toán viên đ a ra các ý ki n thích đáng v ề

ụ ả ả kho n m c ph i thu khách hàng.

ả ắ ọ ư ủ ệ ể ế ầ ớ Trách nhi m c a ki m toán viên c n ph i g n v i ý ki n mà h  đ a ra có

ủ ể ệ ế ớ ả nghĩa là ki m toán viên ph i có trách nhi m v i ý ki n c a mình, và Công ty

ể ể ả ớ ệ ki m toán ph i có trách nhi m v i báo cáo ki m toán đã phát hành. Do đó, các k ỹ

ậ ượ ậ ử ư ỹ ứ ể ậ ằ thu t thu đ ộ c các b ng ch ng ki m toán có đ  tin c y cao nh  k  thu t g i th ư

ậ ẽ ượ ử ụ ợ ơ xác nh n s  đ c s  d ng h p lý h n.

ậ ố ư ư ử ử ệ ề ờ Do vi c g i th  xác nh n t n nhi u th i gian nên KTV nên g i th  xác

ướ ố ớ ố ư ả ướ ắ ầ ể ộ ậ nh n tr c đ i v i s  d  các tài kho n tr ề   c khi cu c ki m toán b t đ u, đi u

ậ ử ư ẽ ậ ỹ ượ ự ủ ệ ầ ướ này s  giúp cho k  thu t g i th  xác nh n đ c th c hi n đ y đ  các b c theo

ự ể ử ư ử ư ể ậ trình t ậ ầ    chung khi g i th  xác nh n, ki m toán viên có th  g i th  xác nh n l n

ị ớ ạ ể ế ặ ẫ ở ờ hai do không b  gi ậ   i h n b i th i gian ki m toán, ho c n u v n không nh n

ư ứ ế ể ể ậ ộ ượ đ c th  xác nh n thì khi ti n hành cu c ki m toán chính th c, ki m toán viên

ủ ể ủ ụ ệ ể ầ ậ ằ ứ   ổ ẽ ự s  th c hi n các th  t c ki m toán b  sung đ y đ  đ  thu th p b ng ch ng

ố ớ ủ ể ậ ằ ả ộ ứ   ế ki m toán đ i v i các kho n này. Vì th  nâng cao đ  tin c y c a b ng ch ng

ể ượ ừ ươ ậ ki m toán thu đ ph c t ỹ ng pháp k  thu t này.

ệ ố ự ề ể ể ệ ộ ộ V  đánh giá h  th ng ki m soát n i b : ki m toán viên nên th c hi n các

ắ ằ ệ ố ế ợ ề ể ể ắ ậ ấ ỏ ỹ k  thu t ph ng v n và đi u tra k t h p đ  ch c ch n r ng h  th ng ki m soát

ệ ự ạ ộ ủ c a khách hàng ho t đ ng có hi u l c.

ự ề ươ ố ớ ộ ố ể ặ V  xây d ng ch ư   ng trình ki m toán: đ i v i m t s  ngành đ c thù nh :

ự ể ả ế ế ươ ể xây d ng, b o hi m, ngân hàng, công ty nên thi t k  các ch ng trình ki m toán

ế ớ ặ ể ợ chi ti ề t phù h p v i đ c đi m ngành ngh .

ươ ự ể ẩ ọ ệ ố ề V  ph ng pháp ch n m u: ẫ Theo chu n m c ki m toán Vi t Nam s  530,

ủ ụ ự ể ẫ ọ ọ ế ế ủ ụ ch n m u ki m toán và các th  t c l a ch n khác: “khi thi ể   t k  các th  t c ki m

ị ượ ươ ể ự ợ ọ ả toán, KTV ph i xác đ nh đ c các ph ng pháp phù h p đ  l a ch n ph n t ầ ử

ằ ệ ử ứ ụ ể ể ậ ằ ỏ

ể ử ế ậ ạ ọ ự T i công ty PKF, khi ti n hành l a ch n các khách hàng đ  g i th

ượ ự ủ ế ọ ố ớ th  nghi m nh m thu th p b ng ch ng ki m toán th a mãn m c tiêu ki m toán”. ư xác nh n, các ể   ủ c l a ch n ch  y u theo s  phát sinh l n và theo phán đoán c a ki m ẫ m u đ

ử ụ ươ ẫ toán viên. Tuy nhiên, công ty nên s  d ng thêm ph ẫ   ọ ng pháp ch n m u ng u

66

ể ể ổ ể ớ nhiên vì khi quy mô t ng th  l n, không th  ki m tra chi ti ế ế ượ t h t đ ớ c. V i quy

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ủ ư ụ ể ệ ề ể ầ mô c a Công ty hi n nay, Công ty ch a th  áp d ng ph n m m ki m toán do chi

ự ề ệ ể ầ phí xây d ng ph n m m ki m toán hi n nay còn khá cao. Do đó, Công ty nên áp

ươ ẫ ẫ ả ẫ ọ ố ụ d ng ph ặ   ự ng pháp ch n m u ng u nhiên d a vào B ng s  ng u nhiên ho c

ệ ố ẫ ọ ch n m u theo h  th ng.

ề ủ ụ ự ệ ể ể V  th  t c phân tích trong th c hi n ki m toán: Trong quá trình ki m toán

ủ ụ ự ệ ả ở ả ợ n  ph i thu khách hàng, Công ty đã th c hi n th  t c phân tích ạ    c  ba giai đo n

ủ ụ ề ể ộ ợ ủ c a cu c ki m toán, đi u này là hoàn toàn phù h p. Tuy nhiên, các th  t c phân

ỉ ừ ụ ớ ỷ ấ tích mà Công ty áp d ng m i ch  d ng l ạ ở i phân tích t su t và phân tích xu

ủ ụ ụ ề ẽ ệ ạ ữ ướ h ng. Vi c áp d ng nhi u th  t c phân tích khác nhau s  đem l ế   i nh ng k t

ả ậ ơ ổ ơ qu  đánh giá tin c y h n và t ng quát h n.

ể ự ệ ệ ể ệ ợ Công ty có th  th c hi n thêm vi c ki m tra tính h p lý, công vi c này

ườ ơ ả ữ ư ồ th ng bao g m nh ng so sánh c  b n nh :

ố ợ ự ế ả ố ế ừ ự ạ So sánh s  N  ph i thu th c t và s  k  ho ch, d  toán,...T  đó, đánh giá

ự ế ữ ề ệ ớ ể ế ạ và đi u tra các chênh l ch l n gi a th c t và k  ho ch đ  tìm ra nguyên nhân.

ủ ơ ố ệ ữ ủ ể ị ỉ So sánh gi a các ch  tiêu c a đ n v  và s  li u bình quân c a ngành đ  đánh

ạ ộ ủ ằ ướ ủ giá ho t đ ng c a công ty có n m trong xu h ng chung c a ngành không.

ư ố ệ ữ So sánh các thông tin tài chính và phi tài chính nh  m i quan h  gi a doanh

ả ượ ố ượ ữ ợ thu và s n l ng bán ra, gi a doanh thu và s  l ng khách hàng xem có h p lý

hay không.

ớ ố ệ ướ ố ệ ủ ủ ể So sánh s  li u c a khách hàng v i s  li u ự   c tính c a ki m toán viên d a

ể ế ủ ủ ệ ề trên hi u bi t và kinh nghi m c a KTV trong ngành ngh  kinh doanh c a khách

hàng.

ố ớ ỷ ấ ể ự ệ Đ i v i phân tích t su t, Công ty có th  th c hi n phân tích thêm m t s ộ ố

ỷ ấ t su t sau:

ố ợ ơ ấ ủ ả ắ ả ợ ổ ạ Phân tích c  c u n  ph i thu ng n h n trong t ng s  n  ph i thu c a doanh

ủ ệ ể ả ầ ồ ờ ề   nghi p đ  xem xét các kho n thu h i trong th i gian g n c a khách hàng, đi u

ưở ớ ệ ố ủ ả này  nh h ng t i các h  s  thanh toán c a khách hàng.

ả ưở ố ớ ủ ả ả ả Phân tích  nh h ng c a các kho n ph i thu khách hàng đ i v i kh  năng

ồ ợ ủ ủ ể ệ ả thanh toán c a doanh nghi p đ  xem xét kh  năng thu h i n  c a khách hàng.

ạ ế ể 2.2.3 Giai đo n k t thúc ki m toán

67

ự ệ ả ộ ưở ế ả ế Các s  ki n sau ngày k t thúc niên đ  có  nh h ả ng đ n kho n ph i thu

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ượ ệ ồ ạ ả ả ị ầ c n đ ư c xem xét nh : vi c t n t i các kho n ph i thu khách hàng đang b  tranh

ệ ồ ạ ấ ồ ượ ả ả ả ch p, hay vi c t n t i các kho n ph i thu có kh  năng không thu h i đ c do

ặ công ty khách hàng đang g p khó khăn…

ấ ờ ứ ể ệ ả ồ Các gi y t ậ   ằ  làm vi c (bao g m c  các b ng ch ng ki m toán) thu th p

ể ả ả ượ ậ ượ đ c trong quá trình ki m toán kho n ph i thu khách hàng đ ợ c t p h p cho

ưở ể ưở ể tr ng nhóm ki m toán soát xét. Tr ế ng nhóm ki m toán ti n hành soát xét toàn

ụ ế ể ệ ộ ấ ờ b  gi y t ằ    làm vi c liên quan đ n các m c tiêu ki m toán và đánh giá các b ng

ứ ể ệ ầ ượ ế ch ng ki m toán. Công vi c này c n đ ự   c ti n hành ngay trong quá trình th c

ệ ể hi n ki m toán:

ủ ệ ể ấ ­ Ki m tra tính tuân th  trong cách trình bày các gi y làm vi c.

ầ ủ ủ ứ ể ể ằ ươ ­ Ki m tra tính đ y đ  c a các b ng ch ng ki m toán và ch ể   ng trình ki m

toán

ề ố ệ ế ự ữ ứ ằ ợ ố ượ ớ ­ Đ i chi u s  phù h p v  s  li u gi a các b ng ch ng thu đ ấ   c v i gi y

ụ ế ệ ả ặ ổ ờ t làm vi c, s  sách k  toán các kho n m c có liên quan ho c các báo cáo liên

quan.

ữ ổ ế ề ố ệ ế ự ể ả ợ ố ớ ­ Đ i chi u s  phù h p v  s  li u gi a s  k  toán v i biên b n ki m kê và

ư ậ th  xác nh n…

ể ạ ứ ừ ố ướ ế ­ Ki m tra l i các ch ng t g c phát sinh tr c và sau ngày k t thúc niên đ ộ

ả ỳ ể ả đ  đ m b o tính đúng k .

ủ ố ệ ế ề ể ả ả   ­ Ki m tra tính chính xác c a s  li u và các thuy t minh v  kho n ph i

thu ... trình bày trong Báo cáo tài chính.

ưở ư ể ế ể ạ ổ ợ Tr ng nhóm ki m toán t ng h p các sai ph m và đ a ra ý ki n ki m toán

ự ứ ể ằ ả ả ượ ề v  kho n ph i thu khách hàng d a trên các b ng ch ng ki m toán thu đ ế   c. K t

ế ầ ớ ưở ư ế ề ề ợ h p v i các ý ki n v  ph n hành khác, tr ng nhóm đ a ra ý ki n chung v  báo

ư ả ể ể ế cáo ki m toán và phát hành báo cáo ki m toán và th  qu n lý( n u có).

ớ ệ ưở Ngoài ra công ty nên duy trì nâng cao và quan tâm t i vi c khen th ng đãi

ộ ể ữ ư ệ ế ầ ng  đ  khuy n khích tinh th n làm vi c cho các nhân viên cũng nh  nh ng hình

ỷ ậ ứ ự ố ớ ể ả ữ ả ạ th c k  lu t, phê bình, t phê bình đ i v i nh ng sai ph m đ  đ m b o gi ữ

ạ ộ ủ ề ệ ạ ắ ữ v ng nguyên t c ho t đ ng c a công ty. Công ty nên t o đi u ki n cho nhân viên

ọ ậ ư ọ ụ ạ ộ ữ ể ạ   ệ tham gia h c t p nâng cao trình đ  nghi p v , cũng nh  h c ngo i ng  đ  t o

ậ ợ ề ế ợ ố ớ ệ ế ồ ố ệ đi u ki n thu n l i cho vi c giao ti p, ký k t h p đ ng đ i v i các đ i tác n ướ   c

68

ệ ệ ả ằ ngoài nh m nâng cao hi u qu  công vi c.

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ề ả ươ ị ạ ế ấ ặ ặ M t khác, do b  h n ch  trong v n đ  tr  l ng nên công ty g p khó khăn

ệ ữ ườ ộ ọ ượ ỗ trong vi c gi chân ng i lao đ ng khi h  tìm đ ứ   ệ c ch  làm vi c khác có m c

ặ ệ ứ ủ ể ướ ươ l ơ ng cao h n, đ c bi t là s c thu hút c a các công ty ki m toán n c ngoài hay

ộ ố ể ố ớ ớ ộ các công ty l n đ i v i m t s  ki m toán viên, nhân viên có trình đ , có kinh

ự ỉ ạ ể ệ ầ ậ ạ nghi m ki m toán lâu năm. Vì v y, ban lãnh đ o công ty c n có s  ch  đ o xây

ế ạ ổ ộ ạ ứ ự ự ệ ệ ạ ồ ự d ng k  ho ch và t ch c th c hi n đào t o cán b  t o ngu n, th c hi n luân

ộ ề ạ ự ệ ệ ể ổ ộ ộ chuy n cán b , đ  b t, b  nhi m cán b  và th c hi n chính sách cán b  theo

ấ ượ ẩ ả ị ể ừ ả đúng quy trình quy đ nh đ  v a đ m b o tiêu chu n ch t l ộ ừ ạ   ng cán b , v a h n

ế ự ể ể ỏ ủ ch  s  thuyên chuy n công tác c a các ki m toán viên, nhân viên gi i.

K T LU N

ề ể ứ ệ ả ả ể   Qua vi c nghiên c u v  ki m toán kho n ph i thu khách hàng trong ki m

ể ấ ủ ụ ả ả ọ ầ toán báo cáo tài chính ta có th  th y rõ t m quan tr ng c a kho n m c ph i thu

ả ẽ ả ượ ươ ả trên Báo cáo tài chính. Các kho n ph i thu là tài s n s  thu đ c trong t ng lai

ệ ả ả ả ả ậ ộ ệ   ủ c a Công ty do v y, doanh nghi p ph i qu n lý kho n ph i thu m t cách có hi u

69

ạ ả ả ả ả ằ ố qu  nh m đ m b o tình hình tài chính lành m nh, gi m t ằ   ợ ấ i đa n  x u b ng

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ệ ề ả ả ả ạ nhi u bi n pháp. Bên c nh đó, kho n ph i thu khách hàng cũng là kho n m c d ụ ễ

ả ặ ể ậ ệ ư ề ả x y ra sai sót và gian l n nên ki m toán viên ph i đ c bi ệ ữ   t l u ý v  tính hi n h u

ề ở ữ ủ ệ ả ả ả ả ả   ố ớ và quy n s  h u c a doanh nghi p đ i v i kho n ph i thu. Qu n lý kho n ph i

ệ ệ ệ ả ả ả thu có hi u qu  giúp doanh nghi p tăng vòng quay kho n ph i thu, tăng hi u qu ả

ụ ả ề ạ ấ ẩ ẩ ả   tiêu th  s n ph m, thúc đ y quá trình s n xu t kinh doanh. Xét v  khía c nh tài

ả ả ả ưở ệ ế ắ ả chính, kho n ph i thu  nh h ạ ủ ng đ n tài s n ng n h n c a doanh nghi p, do đó,

ả ưở ự ế ơ ấ ệ ố ế ả ả nh h ng tr c ti p đ n các h  s  kh  năng thanh toán, c  c u tài s n và m t s ộ ố

ơ ở ể ế ị ọ ỉ ủ   ỉ ch  tiêu tài chính quan tr ng khác. Các ch  tiêu này là c  s  đ  ra quy t đ nh c a

ầ ư ố ượ ị ể ư ủ ả các nhà đ u t và cũng là đ i t ng phân tích c a các nhà qu n tr  đ  đ a ra các

ạ ộ ủ ệ ệ ệ ấ ằ ả ả bi n pháp nh m c i thi n ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p.

ươ ủ ể ả ả Ch ự   ng trình ki m toán kho n ph i thu khách hàng c a Công ty xây d ng

ấ ượ ủ ệ ể ả ầ ả ộ m t cách hi u qu  góp ph n làm gi m r i ro ki m toán và tăng ch t l ủ   ng c a

ụ ủ ể ả ả ả ộ ớ ụ   cu c ki m toán. Kho n m c ph i thu khách hàng có r i ro khá l n và kho n m c

ớ ả ưở ự ế ế ả này liên quan t i doanh thu, do đó  nh h ế ng tr c ti p đ n k t qu  kinh doanh

ỳ ủ ầ ườ ể ệ trong k  c a doanh nghi p và ph n hành này th ng do ki m toán viên có kinh

ự ệ ệ nghi m th c hi n.

ự ề ệ ả ả ể Trong quá trình th c hi n đ  tài ki m toán kho n ph i thu khách hàng, em

ể ượ ấ ự ế ề ể ứ ề ạ đã tìm hi u đ ế c r t nhi u ki n th c th c t v  ki m toán t ể   i Công ty Ki m

ơ ộ ượ ậ ụ ữ ứ ế toán và  PKF. Em đã có c  h i đ c v n d ng nh ng ki n th c mình đ ượ ọ ở  c h c

ườ ọ ậ ầ ộ ờ ồ ượ ấ ề tr ệ ng vào m t ph n công vi c đ ng th i cũng h c t p đ ề c r t nhi u v  quy

ể ể ả ợ trình ki m toán nói chung và ki m toán N  ph i thu khách hàng nói riêng t ạ   i

ự ậ ượ ạ ị Công ty. Trong quá trình th c t p, em đã đ ọ   c các anh ch  trong Công ty t o m i

ậ ợ ề ỡ ệ ể ự ậ ệ đi u ki n thu n l i và giúp đ  nhi ệ   t tình. Chính vì v y em đã có th  th c hi n

ự ậ ạ ệ ủ ờ ố t t công vi c c a mình trong th i gian th c t p t i Công ty.

ế ứ ố ắ ấ ị ữ ư ế ạ ặ M c dù đã h t s c c  g ng nh ng do nh ng h n ch  nh t đ nh nên trong

ế ề ề ế ấ ắ ắ quá trình vi t chuyên đ , ch c ch n em còn nhi u thi u sót. R t mong cô giáo

ề ự ậ ể ể ậ nh n xét, góp ý cho chuyên đ  th c t p chuyên ngành này đ  em có th  rút kinh

ữ ứ ệ ầ nghi m cho nh ng l n nghiên c u sau.

ộ ầ ữ ị ả ơ M t l n n a, em xin chân thành c m  n các anh ch  trong Công ty TNHH

ể ạ ề ự   Ki m toán PKF và cô giáo T  Thu Trang đã giúp em hoàn thành chuyên đ  th c

70

ộ ố ấ ậ t p chuyên ngành m t cách t t nh t.

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

DANH M C TÀI LI U

Ệ THAM KH OẢ

ế ễ ể 1. GS.TS. Nguy n Quang Quynh (2005), Giáo trình Lý thuy t ki m toán,

71

ạ ọ ế ố ộ Đ i h c Kinh t Qu c dân, NXB Tài chính, Hà N i.

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

ễ ệ 2. GS.TS   Nguy n   Quang   Quynh,   TS.   Ngô   Trí   Tu   (2006),   Giáo   trình

ạ ọ ể ế ố ộ Ki m toán tài chính, NXB Đ i h c Kinh t qu c dân, Hà N i.

ế ặ ị 3. ạ ọ   PGS.TS. Đ ng Th  Loan (2005), Giáo trình K  toán tài chính, Đ i h c

ế ố ố kinh t qu c dân, NXB Th ng kê.

ữ ứ ể ườ 4. TS. Vũ H u Đ c, ThS. Võ Anh Dũng (2004), Ki m toán, Tr ạ   ng Đ i

ế ố ọ h c kinh t TP.HCM, NXB Th ng kê.

ể ị ố   5. A. Aren & J.K. Locbbecke (2003), Ki m toán (Sách d ch), NXB Th ng

kê.

ộ ế ể ệ ế ạ 6. H i k  toán và ki m toán Vi t Nam (VAA), T p chí k  toán

ự ế ể ẩ ộ ệ 7. B  Tài chính, Chu n m c k  toán, ki m toán Vi t Nam.

ồ ơ ể ấ ờ ể 8.  Công ty TNHH Ki m toán PKF, H  s  ki m toán, gi y t ệ ủ    làm vi c c a

ể ki m toán viên.

72

9.       Các trang web: kiemtoan.vnn.vn, webketoan.com……

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A

ề ự ậ ố

Chuyên đ  th c t p t

ệ t nghi p

73

ấ ớ ể SV: Phan T t Thành L p: Ki m toán 48A