TRƯỜNGĐẠIHỌCNAMCẦNTHƠTạpchíKhoahọcvàKinhtếpháttriểnsố08
41
HOÀNTHIỆNVĂNHÓATỔCHỨC
TẠITÒASOẠNBÁOKHĂNQUÀNGĐỎ
TrầnVănTuyên
12
Tómtắt:Nghiêncứuđượcthựchiệnnhằmđánhgiáđiểmmạnhvàhạnchếvềvănhóa
tổchức(VHTC)hiệntạicủaBáoKhănQuàng Đỏ(KQĐ) vàtìmgiải pháphoànthiệnmô
hìnhVHTCcủaBáoKQĐphùhợpvớisựkỳvọngtrongtươnglai.Từđóxácđịnhcácloại
hìnhVHTChiệntạivàloạihìnhvănhóatổchứcđượckỳvọngtrongtươnglai,đểđềxuấtcác
giảipháphoànthiệnVHTCtạiBáoKQĐtheomôhìnhVHTCđượckỳvọngtrongtươnglai.
Từkhóa:Vănhóatổchức,môitrườnglàmviệcbáoKQĐ
Abstract: The study was carried out to assess the organization culture strength and
limitofKhanQuangDoNewspaperandfindthesolutiontoperfectthemodeloforganization
culture of Khan QuangDo newspaper in line withfutureexpections. Determination of the
currentandexpectedorganizationalstructuretoproposetheimprovementmeasuresofKhan
QuangDoNewspaperfollowingtheorganizationalmodelcultureexpectations.
Keywords:Organizingandworkingenvironment,KhanQuangDoNewspaper
1.ĐẶTVẤNĐỀ
Vănhóatổchức(VHTC)làtoànbộnhữnggiátrịmàtổchứctạoratrongquátrìnhhoạt
động,tácđộngtớitìnhcảm,lýtrívàhànhvicủacácthànhviêncũngnhưsựpháttriểncủatổ
chức.Mỗitổchứcđềucómộtvănhóariêng,giúpphânbiệttổchứcnàyvớitổchứckhác.
Trongtổchức,vănhóacómộtvaitròrấtquantrọngảnhhưởngtớihoạtđộngcũngnhưsựtồn
tạivàpháttriểncủatổchức.
TòasoạnBáoKhănQuàngĐỏ(BáoKQĐ)làmộtcơquanbáochínhànước.Trongsuốt
thờigianxâydựngvàpháttriển,vănhóatổchứccủaBáoKQĐđãđượcthiếtlậpvàmanglại
nhiều ảnhhưởngtích cựcđối vớihoạt độngcủabáo. Nhậnthứcđượctầm quan trọng của
VHTC,trongnhữngnămgầnđây,BáoKQĐcũngđãquantâmvàđẩymạnhcôngtácxây
dựngVHTC.Tuynhiên,vìnhiềulýdomànhữngnétvănhóađóchưađượcbiểuhiệnmột
cáchrõnétvàchưatạodựngđượchìnhảnhcủamộttổchứcmạnh.Niềmtinvàmộtsốgiátrị
vănhóacốtlõimàBáoKQĐmongmuốncóđượctrongbảnsắcvănhóacủamìnhvẫnchưa
trởthànhhiệnthực.NghiêncứuđượcthựchiệnnhằmđánhgiálạiquátrìnhxâydựngVHTC
vàtìmragiảiphápđểcủngcố,hoànthiệnVHTCcủamìnhphùhợpvớichiếnlượcpháttriển
trongtươnglai,gópphầnnângcaonănglựcvàhiệuquảhoạtđộngcủaBáoKQĐ.
12
Trưởng Văn phòng Đại diện khu vực ĐBSCL Báo Khăn Quàng Đỏ
TRƯỜNGĐẠIHỌCNAMCẦNTHƠTạpchíKhoahọcvàKinhtếpháttriểnsố08
42
2.CƠSỞLÝTHUYẾTVÀPHƯƠNGPHÁPĐOLƯỜNGVĂNHÓATỔCHỨC
2.1.KháiniệmvềVHTC
VHTClàtoànbộ các giátrịvậtchấtvà tinhthầnđược gâydựng nêntrongsuốtquá
trìnhhìnhthành,tồntạivàpháttriểncủamộttổchức.Cácgiátrịđótrởthànhquanniệm,tập
quán,truyềnthốngănsâuvàohoạtđộngcủatổchứcvàchiphốiđếntìnhcảm,nếpsuynghĩ,
niềmtin,lýtưởng,hànhvicủamọithànhviêncủatổchứctrongviệcthựchiệncácmụctiêu
chung.VHTClàmộttrongnhữngyếutốgắnkếtlợiíchcánhânvớilợiíchtậpthể,hướng
hànhvicánhânvàoviệcthựchiệntốtnhấtmụctiêuvàsựkỳvọngcủatổchức.VHTClàsản
phẩm củanhữngngười làm cùng trongmột tổ chức vàđáp ứng nhu cầu giátrịbền vững.
VHTCxáclậpmộthệthốngcácgiátrịđượcmọingườitrongtổchứcchấpnhận,đềcao,chia
sẻvàứngxửtheocácgiátrịđó.
2.2.Vaitròcủavănhóatổchức
Thứnhất,VHTCtạonênbảnsắcriêngcócủatổchức.Đặctrưng,bảnsắccủatừngtổ
chứcđượchìnhthànhtừnhiềuyếutốcấuthànhVHTCnhưcáctậptục,lễnghi,thóiquen,
hànhviứngxử,triếtlýhoạtđộng,v.v...
Thứhai,VHTCtạonênmộtcamkếtchungvìmụctiêuvàgiátrịcủatổchức.VìVHTC
làmộthệthốngkiểmsoátnhậnthứchướngvềnhữnggiátrịchungcủatổchứcnênvaitròcủa
VHTClàxácđịnhranhgiớihànhxửchothànhviêntrongtổchứctheođúnggiátrịcốtlõicủa
tổchứcđó(RobbinsvàJudge,2009).
Thứba,VHTCtạoralợithếcạnhtranh.MộttổchứccóVHTCmạnhsẽtạođượcsự
thốngnhất,giảmthiểurủiro,tăngcườngphốihợpvàgiámsát,thúcđẩyđộngcơlàmviệccủa
mọithànhviên,tănghiệusuấtvàhiệuquảcủatổchức.Từđó,tăngđượcsứccạnhtranhvà
khảnăngthànhcôngcủatổchứctrênthịtrường.
Thứtư,VHTCtạođộngcơlàmviệc,khuyếnkhíchsựsángtạocủacáccánhântrongtổ
chức(DươngThịLiễuvàcộngsự,2009).
Thứnăm,VHTCgópphầnlàmgiảmmâuthuẫn,tạokhốiđoànkếttrongtổchức.Nhiều
nhà nghiên cứu về văn hóa đã chorằngvăn hóa có vai trò đặc biệt quantrọngtrong việc
khuyếnkhíchgắnkếtxãhộitrongtổchức.Vănhóađượcmôtảnhư“chấtkeo”đểkếtnốicác
thànhviêntrongtổchứcvớinhau.
2.3.Phânloạivănhóatổchức
Đểxâydựnghoànthiệnvàpháttriểnvănhóacủamộttổchứccầnphảixácđịnhrõloại
hìnhVHTC hiệntạivà loạihình VHTC được kỳvọngtrong tươnglai. Muốnvậy,VHTC
trướchếtcầnphảiđượcnghiêncứuvàphânloại.Hiệnnay,córấtnhiềucáchphânloạiVHTC
khácnhaudựatrêncáctiêuchíphânloạiVHTCkhácnhau.TheoquanđiểmcủaCameronvà
Quinn(2006),vănhóatổchứcđượcphântíchtheo2khíacạnh:(1)vănhóatổchứchướng
đếntínhlinhhoạt,tựdohaylàhướngđếntínhổnđịnh,kiểmsoát.(2)vănhóatổchứccóxu
hướnghòanhậpvàhướngnộihaylàcạnhtranhvàhướngngoại.
TRƯỜNGĐẠIHỌCNAMCẦNTHƠTạpchíKhoahọcvàKinhtếpháttriểnsố08
43
Với2xuhướngđốilậptrongmỗikhíacạnhnêutrênsẽkếthợptạothànhkhunggiátrị
cạnhtranhbaogồm4khunggiátrịvănhóahaycòngọilà4loạihìnhvănhóakhácnhau,bao
gồm:Vănhóahợptác,Vănhóasángtạo,VănhóacạnhtranhvàVănhóacấpbậc(Cameron
và Quinn, 2006). Theo Cameron và Quinn (2006),mỗi loại hình văn hóa sẽ đại diện cho
nhữnggiảđịnhcơbản,nhữngquanniệmchung,niềmtinvàgiátrịkhácnhaucủavănhóatổ
chức.Cácxuhướngnóitrêncủavănhóatổchứcđượcphântíchvànhậndạngtheo6đặc
tính:(1)Đặcđiểmnổitrội;(2)Tổchứclãnhđạo;(3)Quảnlýnhânviên;(4)Chấtkeokếtdính
củatổchức;(5)Chiếnlượcnhấnmạnhvà(6)Tiêuchícủasựthànhcông.
Trêncơsởđó,4loạihìnhvănhóatổchứcđượcxácđịnhgồm:Vănhóahợptác,Vănhóa
sángtạo,VănhóacạnhtranhvàVănhóacấpbậc.Trongmộttổchứccóthểtồntạiđồngthời4
loạihìnhvănhóanêutrên.Tuynhiêntrongđónổibậtlênmộtloạihìnhvănhóachủđạo.Để
địnhvịloạihìnhvănhóanàolànổitrộitrongmộttổchứccầnphảicócôngcụnhậndạng.
Hình2.1:Khunggiátrịcạnhtranhcủavănhóatổchức
(Nguồn:DiagnosingandChangingOrganizationalCulture,2006)[17]
3.PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU
Phương pháp nghiên cứu định lượng: sử dụng bộ công cụ OCAI (Organizational
Culture AssessmentInstrument)và MSAI (ManagementSkills AssessmentInstrument)của
QuiinvàCamoron(2005)đểđolườngcácyếutốliênquanđếnVHTCcủaBáoKQĐ.Cụthể,
côngcụOCAIđượcsửdụngxácđịnhloạihìnhVHTChiệntạivàVHTCđượckỳvọngtrong
tươnglaitạiBáoKQĐ.BộcôngcụMSAIđượcsửdụngđểđánhgiánănglựcquảntrịvăn
hóatạiTòasoạnBáoKQĐ;
PhươngphápchuyêngiađượcsửdụngđểđiềuchỉnhthangđoOCAIvàMSAI.Theo
phươngphápnày,họcviênsẽthảoluậnvớicácnhàbáokỳcựu,cáccánbộlãnhđạotrong
BáoKQĐđểđiềuchỉnhthangđoOCAIvàMSAIchophùhợpvớilĩnhvựchoạtđộngbáochí
tạiViệtNam.Phươngphápđiềutraxãhộihọc:đượcsửdụngtrongphỏngvấnbằngbảnghỏi
OCAIvàMSAIđốivớiCB-CC-VCtrongBáoKQĐ.
TRƯỜNGĐẠIHỌCNAMCẦNTHƠTạpchíKhoahọcvàKinhtếpháttriểnsố08
44
4.ĐOLƯỜNGVĂNHÓATỔCHỨCCỦABÁOKQĐ
Báo KQĐ là cơ quan ngôn luận của Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh tại
TPHồChíMinhđượcthànhlậpngày12/1/1977.Trongquátrìnhpháttriển,BáoKQĐđã
thuhútđượcnhiềunhàbáogạocộivàtrởthành“thầntượng”trongthếgiớihọcđường.Báo
đãquitụđượcnhữngcâyviếtnổitiếngnhư:anhCỏCúbiệtdanh“đạigiáosưtiếnsĩtâmlý
tuổicặpkè”);anhNhíNhố(biệtdanhnhàphânphốithuốcbổ -nụcườitrêntoànquốc);...
Bêncạnhđó,Tòasoạnđãthuhútnhữngcâybúttuổimớilớncủakhắpcảnướcđặcbiệtlà
nhómVòmMeXanhtrêntờMựcTím,đãkhơidậyphongtràosángtácvănchươngtrong
cáctrườngcấp3.Đặcbiệt,phảikểđếnsựgópmặtcủanhiềunhàvăn,nhàthơnổitiếngviết
chotuổihọctròđãgópmặttrênbáo.Cáchoạtđộngsaumặtbáonhư:Chươngtrình “Bay
đếnướcmơ”;“Quỹhọcbổng“VìtươnglaiViệtNam”;Chươngtrìnhgiaolưu“Khitôi18”;
“Lênmạngtuổimớilớn”...
4.1.KháiquátvềVHTCcủatòasoạnBáoKQĐ
4.1.1Cấpđộvănhóathứnhất(nhữngquátrìnhvàcấutrúchữuhìnhtrongtổchức)
củaBáoKQĐ
Cáclễkỷniệm,lễnghivàcácsinhhoạtvănhóa
BáoKQĐrasốbáođầutiênvàongày12-1-1977,đâylàmốcthờigianđểtòasoạntổ
chứcnhiềuđợtkỷniệmcủatừngchặngđườngpháttriểncủatờbáo.Quanhữngchặngđường
pháttriển,báoKQĐluônxemlễkỷniệmngàythànhlậpbáolàmộthoạtđộngvănhóacủacơ
quan hàngnăm.Hoạtđộngnày nhằmôn lạinhữngkỷniệm, tônvinhnhữngtruyền thống,
đồngthờipháthuynhữnggiátrịđểlạicủacácthếhệđitrước.
Đồngphục
ĐồngphụccủabáoKQĐluônluôngắnvớinhữngmàusắcmangtêncủacáctờbáođó
là:màuđỏlàtờKQĐ,màutímlàtờMựcTímvàmàuvànglàtờRùaVàng.Đâylànhữngmàu
đồngphụcmangtínhnăngđộng,trẻtrung,phùhợpvớilứatuổithanhthiếuniênnhiđồng.
Lịchsử,truyềnthống
Ngày 9/10/1975,trên tờ báo Tuổi Trẻ năm thứ nhất số 7, nhiều bài báo viết về mái
trường,độithiếuniêntiềnphong,nhiềuthôngtinvềhoạtđộngmăngnondànhchothiếunhi
đãthuhúthàngtriệuthiếunhicảnướcquantâm.kểtừđótờbáoKQĐđầutiêndànhcho
thiếunhicủaphíaNamrađời,đếnnayKQĐđãcóthêmcácấnphẩm:báoRùaVàng,báoNhi
Đồng,báoMựcTím,MựcTímonlinevàhọabáoNgôiSaoNhỏ.42nămlàquãngđườngdài,
nhiềuđộcgiảthếhệđầutiênnayđãcócháunội,cháungoại,nhưngbáoKQĐvẫncứhồn
nhiêntrẻtrung,yêuđời.
Cácchuẩnmựchànhvi,ứngxử
Làmộttờbáoluônhướngchocácemmộtlốisốngđẹp,lýtưởng.Hướngcácemtrở
thànhnhữngthanhniêncónhữngphẩmchấtđạođứcchuẩnmực,vìvậytoànthểcácthành
TRƯỜNGĐẠIHỌCNAMCẦNTHƠTạpchíKhoahọcvàKinhtếpháttriểnsố08
45
viêncủaNgôinhàKQĐđãxâydựngđượcchuẩnmựctronghànhvivàứngxử,mỗicánhân
phảicónhữngquiđịnhtrongcáchxưnghô,ứngxử,tínhlễphép,lịchsự,hòanhãcủachính
mình,đểphùhợpvớinhiệmvụcôngtácthiếunhivàhoạtđộngđúngtônchỉ,mụcđíchcủatờ
báodànhchoĐộithiếuniêntiềnphong.
4.1.2.Cấpđộvănhóathứhai-nhữnggiátrịđượctuyênbốcủaBáoKQĐ
Triếtlýhoạtđộng-nuôidưỡngvănhóađọc,chiasẻcuộcsốngyêuthươngchothiếu
nhi,cốgắngđểnộidungtrangbáohay,thiếtthực,hìnhthứcđadạng,sángtạovàtăngtính
tươngtácvớibạnđọc.
Sứmệnhvàtầmnhìn-giữvữnghìnhảnhcủamộttờbáođápứngtốtnhấtmọinhucầu
chođộcgiả,đólàlàmbạncủathiếunhivàtuổimớilớn,chuẩnbịchocácemthiếuniêntrở
thànhthanhniêncóphẩmchấttốt,đủniềmtinvàkiếnthứclàmhànhtrangvàođời.
Chiếnlượcpháttriển-khẳngđịnhquantâmđếnngườilaođộnglàmộttrongnhững
mụctiêuquantrọngcũnglàđộnglựcpháttriểncủa tòasoạn.Niềmtinvàosứmệnh,chiến
lượcvàcamkếtcủaBanbiêntậpđãgópphầnlớnvàoviệcgâydựngmộttậpthểvữngmạnh
cósứcphấnđấu,chấpnhậnthửtháchvàcótínhxâydựng.
Cácquanniệmchung-đạođứctuổithiếuniên,tinhthầnnhânvăn,tinhthầnyêunước,
tinh thần lao động chân chính, sự hăng say học tập, ngoan ngoãn,... Từ những khái niệm
chungnhấttheotinhthầndântộcvàtinhthầnXHCN,Báođãtruyềntảiquacáctácphẩm,ấn
phẩmcógiátrị,đượccácthếhệtuổithơViệtNamyêuquí;quađógópphầnbồidưỡngđào
tạonhữngconngườiViệtNamthờiđạimới.
Cácniềmtincốtlõi-cuộcsốngluônngàycàngtốthơn,tàkhôngthắngchính;cócông
khổluyệncóngàythànhcông;cólàmcóhưởng.Cácgiátrịnàyđượctoànthểcácthànhviên
trongcơquanthừanhận,chiasẻ,tônvinhvàcùngứngxửtheonhằmtheođuổivàđạtđược
mụctiêucủacơquan.Hệthốngniềmtincốtlõichínhlàkimchỉnamchomọihoạtđộng.
4.2.Đolường-xácđịnhvănhóatổchứctòasoạnBáoKQĐ
4.2.1.Đolường-xácđịnhmôhìnhcủaBáoKQĐquanhậnthức
BộcôngcụOCAIcủaCameronvàQuinnđượcsửdụngtrongnghiêncứunày.Bảnghỏi
OCAIđượcthiếtkếđểxácđịnhmứcđộnổitrộicủacácloạihìnhvănhóa(Vănhóahợptác,
Vănhóasángtạo,Vănhóacạnhtranh,Vănhóacấpbậc).Có6tiêuchíđượcsửdụngđểđo
lườnggồm:(1)ĐặcđiểmnổitrộicủaBáoKQĐ;(2)LãnhđạoBáoKQĐ;(3)Quảnlýnhân
viêncủaBáoKQĐ;(4)ChấtkeokếtdínhtrongtổchứccủaBáoKQĐ;(5)Chiếnlượcnhấn
mạnhcủaBáoKQĐ;(6)TiêuchícủasựthànhcôngcủaBáoKQĐ.
Bảnghỏigồm24quansát,theo6tiêuchí.ThangđođượcsửdụnglàThangđotổng
điểmcốđịnh100(tổngđiểmđánhgiácho4loạihìnhvănhóatrongcùng1quansátphải