N n t ng n đ nh – Phát tri n đ a ph ng ươ
Th.S – L ng y Nguy n Thanh Tu n ươ
H NG D N CHĂM SÓC RĂNG MI NG HI U QUƯỚ
Ngoài v n đ th m m , mi ng là c a ngõ chính đ đi vào c th và đóng vai trò vô cùng quan tr ng ơ
trong:
- S c kho
- Dinh d ngưỡ
- Ngôn ng & phát âm
- Giao ti p xã h i & giúp b n t tinế
- Ch t l ng cu c s ng ượ
S c kho răng mi ng đóng vai trò vô cùng quan tr ng đ i v i s c kho c a b n. Tuy nhiên h u h t ế
m i ng i ch đ ý đ n răng mi ng do v n đ th m m mà không nh n th y t m quan tr ng & ườ ế
m c đ nh h ng c a răng mi ng v i s c kho . Nh ng thông tin d i đây s giúp b n hi u rõ ưở ướ
h n v t m quan tr ng c a răng mi ng và ch c s khi n b n mu n đánh răng ngày 2 l n và g pơ ế
nha s th ng xuyên h n. ườ ơ
Mi ng là c a ngõ vi khu n và vi trùng xâm nh p vào c th ng i. Mi ng là n i d d n đ n vi c ơ ườ ơ ế
nhi m trùng và t n i này vi khu n /vi trùng đi t i các b ph n khác trong c th . Trên th c t , r t ơ ơ ế
nhi u b nh đ c b t đ u t mi ng. Các nghiên c u cho th y v sinh răng mi ng kém có nh ượ
h ng, ho c d n đ n viêm n u, ti u đ ng, b nh tim m ch, r i ro trong khi mang thai, và th mưở ế ướ ườ
chí đ t qu . Nó nghiêm tr ng h n, nh ng th t khó ch u và vi c chăm sóc răng mi ng kém d n đ n ơ ư ế
b nh hôi mi ng.
Đ ng quên mi ng là n i b n nh t c a c th , b i nó ch a r t nhi u vi trùng và vi khu n – k c ơ ơ
khi b n đánh răng r t s ch. Tuy nhiên, n u ít đ c chăm sóc đ n răng mi ng, mi ng b n s nhi u ế ượ ế
vi khu n và vi trùng h n n a ơ . Đánh răng nhi u cũng ch a đ , đánh răng th ng xuyên, súc mi ng ư ườ
v i n c súc mi ng di t khu n, dùng ch nha khoa, và đi khám nha s đ nh kỳ 6 tháng/ 1 l n đ ướ
đ c làm s ch răng là c n thi t, nh ng mi ng b n không b o gi h t đ c vi khu n.ượ ế ư ế ượ
Ch đ ăn lành m nh cũng s t t đ i v i răng c a b n, Canxi s giúp răng và x ng b n kho h n.ế ươ ơ
Tránh hút thu c s giúp b n có h i th th m h n. Đ tránh b các b nh v răng mi ng và ơ ơ ơ b h ng
răng, hãy chăm sóc răng b n th t t t. T t nh t b n nên đánh răng m i sáng sau khi th c d y và đánh
l i sau m i b a ăn. Dùng n c súc mi ng 2 l n/ ngày, và dùng ch nha khoa ít nh t 2 l n / ngày. Đi ướ
khám răng đ đ c làm s ch & đánh bóng và ki m tra ít nh t 2 l n/ năm. ượ
Làm gì khi b hôi mi ng?
Hôi mi ng là tình tr ng h i th có mùi khó ch u. Mùi hôi này có th th ng tr c ho c b gây ra do ơ ườ
các tác nhân nào đó.
Đ i v i h u h t các b nh nhân, hôi mi ng bi gây nên do hàng tri u con vi khu n s ng trong mi ng, ế
bám trên các m ng bám tích t sau khi ăn. Mi ng là môi tr ng tuy t v i cho vi khu n s ng & sinh ườ
sôi do đ c đi m m c a môi tr ng mi ng. Trên th c t , hôi mi ng cũng có th đ c phát hi n ườ ế ượ
m t cách đ n gi n ngay sau b n th c d y ho c có th có nguyên nhân t v n đ s c kho toàn ơ
http:// nhathuocgiatruyen.vn
- 1 -
N n t ng n đ nh – Phát tri n đ a ph ng ươ
Th.S – L ng y Nguy n Thanh Tu n ươ
thân. Tuy nhiên, theo th ng kê, h n 80% các ca b nh hôi mi ng không ph i là do nguyên nhân b nh ơ
lý nghiêm tr ng v s c kho mà do vi khu n trong mi ng gây ra.
Hôi mi ng khi th c d y bu i sáng là do khi b n ng n c b t ít ti t ra h n. Khi n c b t ít ti t ra, ướ ế ơ ướ ế
các t bào ch t s đóng trên l i Và vi khu n trong mi ng s ăn các t bào ch t trên l i, gây raế ế ưỡ ế ế ưỡ
mùi hôi. Đây là nguyên nhân t i sao m i ng i khi th c d y bu i sáng đ u b ườ hôi mi ng.
M t ly do đ c bi t khác là nguyên nhân v sinh răng mi ng kém. N u b n không đánh răng th ng ế ườ
xuyên, ch c ch n đôi lúc b n s b hôi mi ng.
Trong m t s tr ng h p, khi b sâu răng, viêm n u, nhi m trùng răng cũng là nguyên nhân b hôi ườ ướ
mi ng. Nh ng tr ng h p này, sau khi đ c ch a răng t t, b n s h t b hôi mi ng. Vi c t ch a ườ ượ ế
s không giúp b n gi i quy t g c r v n đ hôi mi ng. Ngoài ra hôi mi ng tr m tr ng cũng có th ế
gây nên b i các b nh lý ti u đ ng, b nh lý v gan ho c ph i. ườ
H n n a, các th c ăn gây mùi nh t i, hành, cà phê, thu c lá cũng gây hôi mi ng.ơ ư
Hi v ng nh ng thông tin trên b ích và giúp b n tránh đ c tình tr ng hôi mi ng. Đ ng đ ng i ượ ườ
khác c m th y ái ng i kih ti p xúc vì h i th không m y thi n c m c a b n. ế ơ
Dùng ch nha khoa nh th nào? ư ế
Chăm sóc răng mi ng là vô cùng quan tr ng. M t vi c quan tr ng trong chăm sóc răng mi ng mà
nhi u ng i không m y quan tâm là s d ng ch nha khoa. Viêc nghe thì r t đ n gi n nh ng dùng ườ ơ ư
ch nha khoa th nào là đúng cách. ế
B m t gi a các răng là n i mà bàn ch i c a b n không ch i đ n đ c, thì cách v sinh t t nh t là ơ ế ượ
dùng ch nha khoa. B n nên dùng ch nha khoa th ng xuyên nh ườ ư đánh răng và t t nh t là sau các
b a ăn, ho c t i thi u là bu i t i tr c khi đi ng . ướ
Đ b t đ u, hãy c t 1 đo n kho ng 15cm, qu n 2 đ u c a s i ch nha khoa vào ngón gi a, dùng
ngón cái và ngón tr đ đ iu khi n s i ch lu n là ch i qua l i gi a các răng. Khi ch i gi a các răng
b ng ch nha khoa, l u ý đ ng c t sâu vào n u. L u ý làm s ch k gi a các răng b ng vi c d ch ư ướ ư
chuy n qua l i s i ch gi a các k răng.
Đánh răng nh th nào?ư ế
Vi c đ u tiên là b n nên ch n cho mình m t chi c bàn ch i t t. Đ u bàn ch i nh và lông bàn ch i ế
m m. S i bàn ch i ph i m m v a ph i đ đ m b o đánh s ch b m t răng nh ng không quá c ng ư
đ làm nh h ng đ n ưở ế n u răngướ ho c mòn răng c a b n.
Công vi c ti p theo là vi c ch n kem đánh răng. Nói chung b t kỳ l ai kem đánh răng nào có ế
ch a Fluor đ u có th giúp phòng ng a sâu răng tr khi b n c n m t đi u tr b sung do nha sĩ
ch đ nh.
Nguyên t c đ u tiên cho vi c ch i răng là b t đ u v i 1 v trí nh t đ nh và sau đó th c hi n
gi ng nh v y v trí đ i di n và sau đó th c hi n cho t i khi ch i s ch tòan b c hai hàm. ư
Voi cách th c nh v y b n s không b sót vùng răng nào c . Thông th ng m t l ng kem ư ườ ượ
http:// nhathuocgiatruyen.vn
- 2 -
N n t ng n đ nh – Phát tri n đ a ph ng ươ
Th.S – L ng y Nguy n Thanh Tu n ươ
đánh răng nh b ng h t đ u là đ . Ch i răng t t s t n kh ang 2 phút và lý t ng nh t là ưở
kho ng 4 phút.
Có r t nhi u ph ng pháp ch i răng khác nhau nh ng ph ng pháp ph bi n nh t s đ c th c ươ ư ươ ế ượ
hi n nh sau: ư
Đ t lông bàn ch i nghi ng m t góc 45 đ h ng v phía răng và n u. H i ép nh lông bàn ướ ướ ơ
ch i v phía răng sao cho đ u lông bàn ch i chui đ c vào k gi a răng và n u. Rung nh ượ ướ
kh ang vài l n r i ch i bàn ch i xu ng đ làm s ch m ng bám trên răng và n u. L p l i đ ng ướ
tác này kh ang 6-10 l n và di chuy n sang vùng 2-3 răng bên c nh. N u mi ng b n đ y b t, thì ế
có th nh n c mi ng và ti p t c ch i răng. Vi c ch i răng se hòan t t khi khi t t c các m t ướ ế ế
răng đ u s ch.
Trên b m t nhai, ch i nh ng nhát ng n s giúp làm s ch m ng bám trên các h và rãnh trên m t
răng. Cũng gi ng nh v y đ i v i vùng răng c a, đ d c bàn ch i s d làm s ch răng h n. ư ơ
V n đ ch i răng bao nhiêu l n trong m t ngày cũng r t đáng đ c quan tâm, lý t ng nh t là ượ ưở
nên ch i răng sau m i b a ăn. Nh ng n u b n không th th c hi n đ c nh v y thì ch i răng ít ư ế ượ ư
nh t 2 l n / ngày sau b a sáng và tr c khi đi ng . Cùng v i vi c ch i răng nh đ ng quên dùng ướ
ch nha khoa.
S th t v n c súc mi ng ướ
M t s n ph m đ duy trì v sinh răng mi ng đ c g i là n c súc mi ng. Đây là m t dung d ch ượ ướ
thu c súc mi ng đ c dùng đ súc mi ng nh m giúp cho mi ng s ch h n. Dung d ch súc mi ng ượ ơ
có ch t kháng khu n và thành ph n kháng m ng bám giúp di t vi khu n, do đó ngăn ng a m ng
bám, viêm n u và tránh hôi mi ng. Có r t nhi u lo i n c súc mi ng khác nhau và cũng có tácướ ướ
d ng phòng ng a sâu răng. N c súc mi ng có Fluor có th giúp ngăn ng a sâu răng. Tuy nhiên ướ
đ ng quên ch i răng và dùng ch nha khoa khi b n có s d ng n c súc mi ng. ướ
Nói chung, s l n súc mi ng b ng n c súc mi ng cho m t ng i v i s l n ướ ườ 2 l n/ ngày vào
kho ng 20ml. Đ t o hi u qu t t khi s d ng n c súc mi ng, nên súc mi ng vào kho ng 30 ướ
giây và sau đó thì nh n c súc mi ng ướ
Thymol, eucalyptol, methyl salicylate, menthol, chlorhexidine gluconate, benzalkonium chloride,
cetylpyridinium chloride, hydrogen peroxide, fluorides, enzymes and calcium là nh ng thành ph n
th ng có trong n c súc mi ng. Ngoài nh ng thành ph n bên trên, còn có n c, sorbitol,ườ ướ ướ
sodium, saccharine và m t l ng nh c n . M t s s n ph m n c súc mi ng thì l i không có ượ ướ
ch a c n.
Có m t lo i n c súc mi ng g i là n c mu i súc mi ng. Thông th ng là mu i s đ c hòa ướ ướ ườ ượ
tan trong n c n c m. Lo i n c súc mi ng này th ng đ c s d ng đ đi u tr nhi mướ ướ ướ ườ ượ
trùng ho c các v n đ răng mi ng khác. M t l ai n c súc mi ng khác cũng đ c s d ng là ướ ượ
n c oxy già pha loãng.ướ
M t lo i n c súc mi ng khá ph bi n hi n nay là n c súc mi ng Listerine. S n ph m này ướ ế ướ
đ c đ t tên theo tên ng i sáng l p ra nghành kháng khu n hi n đ i lá Joseph Lister L oi n cượ ườ ứơ
súc mi ng này đ c phát minh năm 1895. Lúc đ u, nó đã đ c đi u ch b i Bác sĩ Joseph ượ ượ ế
Lawerence and Jordan Wheat Lambert nh là m t ch t kháng khu n trong ph u thu t. ư R t s m
ngay sau đó, Listerine đã tr thành n c súc mi ng đ u tiên đ c bán M . ướ ượ
http:// nhathuocgiatruyen.vn
- 3 -
N n t ng n đ nh – Phát tri n đ a ph ng ươ
Th.S – L ng y Nguy n Thanh Tu n ươ
S d ng th ng xuyên n c súc mi ng n i ti ng ho c t ch t i nhà đ u có tác d ng ng a sâu ườ ướ ế ế
răng và c i thi ng v sinh răng mi ng.
Nh đã đ c p trên, v sinh răng thì r t quan tr ng đ duy trì s c kh e răng mi ng. Cùng v iư
n c súc mi ng, ch i răng và dùng ch nha khoa cũng đ c coi nh là nh ng nhân t quan tr ngướ ượ ư
trong vi c gi gìn v sinh răng mi ng.
Làm nh th nào đ ph c h i l i nh ng răng b h ?ư ế ư
Có răng sâu không ch nh h ng đ n s c kh e mà còn nh h ng đ n v n đ tâm lý. Trong xã ưở ế ưở ế
h i ngày nay, ch có nh ng ng i n c i hòan h o s có nhi u c h i đ thành công. Tr c ườ ườ ơ ướ
đây th ng nh ng ng i có n c i đ p là ngôi sao đi n nh, nh ng ng i có đ kh năng chiườ ườ ườ ườ
tr cho nh ng v n đ th m m .
Ngày nay nh ng quy trình v th m m nha khoa đã r t ph bi n và r h n so v i tr c đây. ế ơ ướ
Trong khi nha khoa th m m đã r đi đáng k , nên không có lý do gì đ b n trì hõan vi c t o l i
v th m m cho n c i c a b n v i chi phí r h n và ít đau đ n h n. ườ ơ ơ
Tùy thu c tình tr ng răng c a b n, b n s có m t s l a ch n. Đi u tr ph bi n nh t và đ n ế ơ
gi n nh t là t y tr ng răng giúp nh ng răng đã b ng màu sáng tr l i. Ngày nay quy trình t y
tr ng răng r t hi u qu và an tòan. Có r t nhi u b thu c t y tr ng răng khác nhau có th giúp
b n có hàm răng tr ng và sáng h n sau vài ngày ho c vài tu n. Tuy nhiên n u b n c m th y ơ ế
không hài lòng v i k t qu đ t đ c, thì b n có th t i phòng khám đ th c hi n t y tr ng răng ế ượ
t a phòng khám v i m t chi phí cao h n m t chút nh ng hi u qu s là t i u. ơ ư ư
Răng chen chúc cũng là v n đ th ng g p Tùy thu c m c đ chen chúc, b n cũng s có m t s ườ
l a ch n. Răng chen chúc nh cũng có th đ c đi u ch nh l i b ng m t dán s . Đây là m t m t ượ
dán c c m ng s đ c làm và dán vào răng c a b n. ượ Trong tr ng h p răng chen chúc nhi u, sườ
đ c s p x p l i cho b t chen chúc tr c. Sau đó có th th c hi n m t dán s trên các răng. Kượ ế ướ
h gi a các răng cũng s đ c đóng l i v i m t dán s . ượ
M t tr ng h p răng chen chúc th c s đ c ch nh s a b ng m c cài ho c b ng d ng c làm ườ ượ
th ng răng. Nh ng tr ng h p nh có th ch nh b ng d ng c làm th ng răng trong khi nh ng ườ
tr ng h p n ng thì b t bu c ph i có s can thi p b ng m c cài.ườ Ngày nay các m c cài s s
đ m b o đ c tính th m m h n là m c cài kim lo i. M c cài hi n nay r t d mang và không ượ ơ
t o s khó ch u.
N u răng b h h ng n ng, không th ch a đ c và b t bu c ph i nh b , thì có th khôi ph cế ư ượ
l i b ng Implant. V i k thu t c m Implant s giúp b n có m t chi c răng m i. Tr c đây vi c ế ướ
c m Implant có th kéo dài hàng tháng và v i nhi u đau đ n. Ngày nay vi c c m Implant có th
th c hi n nhanh h n và ít ch n th ng. V i k thu t CT Scan, bác sĩ có th m v trí t i u đ ơ ươ ư
c m Implant, nha sĩ s s d ng 1 mũi khoan có kích c trùng v i kích c c a Impalnt đ gi m
thi u ch n th ng. ươ B n s r i kh i gh v i m t chi c răng m i trong mi ng. ế ế
M t n c i h n u cũng là v n đ c a r t nhi u ng i. Cho dù b n có hàm răng đ p, n u ườ ướ ườ ế
quá nhi u n u b l ra s làm cho răng c a b n ng n l i. Ngày nay v i k thu t laser, v n đ ướ
c i h n u có th đ c gi i quy t. N u c a b n s đ c c t ch trong vài phút mà khôngườ ướ ượ ế ướ ượ
đau đ n gì.
http:// nhathuocgiatruyen.vn
- 4 -
N n t ng n đ nh – Phát tri n đ a ph ng ươ
Th.S – L ng y Nguy n Thanh Tu n ươ
Có r t nhi u k thu t tiên ti n phát tri n trong nh ng năm g n đây trong lĩnh v c nha khoa th m ế
m . Không có lý do gì đ nh ng v n đ nh răng ho c n c i không th m m t n t i. ư ườ
Nguyên nhân gây sâu răng và làm nhh th nào đ phòng tránh sâu răng?ư ế
Sâu răng là m t quá trình r t ch m. Sâu răng th ng gây ra b i vi khu n gây sâu răng n trong răng. ườ
Vi khu n gây sâu răng có th cũng làm nhi m trùng, d n đ n răng lung lay và m t răng n u không ế ế
đ c ch a tr k p th i.ượ
Cách t t nh t đ phòng tránh sâu răng là nên đánh răng, dùng ch nha khoa và súc mi ng b ng n c ướ
súc mi ng có Flour th ng xuyên là g p nha s đ nh kỳ 2 l n/ năm. B n cũng nên tránh ăn ho c ườ
u ng n c có n ng đ đ ng quá cao. ướ ườ
Nguyên nhân gây sâu răng:
S k t h p c a th c ăn đóng trên m t răng và vi khu n trong mi ng là môi tr ng d n đ n sâu b ế ườ ế
m t men và ngà răng. Th c ăn nh tinh b t, đ ng, sau khi ănn u không đ c đánh răng s dính ư ườ ế ượ
trên m t răng. Vi khu n trong mi ng s ăn nh ng th c ăn dính trên m t răng và t o ra m t l p acid
trên b m t răng, d n đ n sâu răng. ế
Các tri u ch ng c a sâu răng:
Răng sâu th ng không có tri u ch ng gì, tr khi l sâu đã đ c hình thành rõ ràng trên m t răng.ườ ượ
Khi l sâu đ c hình th nh rõ ràng, b n có th b đau răng. ượ
Ch n đoán sâu răng:
Nha s có nhi u cách ch n đoán sâu răng khác nhau. Thông th ng nha s s ch p phim X-Quang ườ
hàm răng c a b n và dùng 1 d ng c nh có đ u nh n hay còn g i là thám châm đ thăm dò sâu
răng.
Đi u tr sâu răng:
Vi c đi u tr và k ho ch đi u tr ph thu c vào tình tr ng sâu c a răng. Khi răng b n đ c x ế ượ
Fluor, thì kh năng b sâu răng s gi m. Tr ng h p l sâu nh và nông, nha s có th trám l i l ườ
sâu b ng composite. Tr ng h p răng & tu răng b ch t, b n c n ch a tu . Trong m t s tr ng ườ ế ườ
h p nghiêm tr ng, b n có th c n ph i nh răng.
M t v n đ răng mi ng nghiêm tr ng khác là tình tr ng n u c a b n. Li u n u răng c a b n có ướ ướ
kho & t t không? Đ bi t thêm thông tin v n u răng, vui lòng đ c nh ng thông tin d i đây. ế ướ ướ
B nh lý v n u răng có ch a đ c không? ướ ượ
B nh lý v n u răng có ch a đ c không? ướ ượ Câu tr l i là “Có”. N u b n đ n nha sĩ đ đ c s ế ế ượ
s m, b nh n u răng c a b n hòan tòan có th ch a kh i đ c. Nh ng tr ng h p b nh n u răng ướ ượ ướ ướ
n ng ho c đã b lâu, kh năng ch a kh i s khó h n và nó đòi h i nha sĩ ph i làm v sinh răng ơ
mi ng r t s ch và theo dõi th ng xuyên 1 th i gian cho đ n khi n đ nh. ườ ế
http:// nhathuocgiatruyen.vn
- 5 -