1
TRƯỜNG ĐẠI HỌC QUỐC TẾ HỒNG BÀNG
PGS.TS MAI VĂN THÌN
BÀI GIẢNG
GIẢI PHẪU HỌC
TỨ CHI - ĐẦU MẶT CỔ
TP.HCM 2020
2
Chủ biên
PGS.TS Mai Văn Thìn
Tham gia biên soạn
PGS.TS Mai Văn Thìn
BSCKII. Nguyễn Chiến Thắng
BSCKII. Phương Minh Hải
TP.HCM.2019
3
GIỚI THIỆU
Để phục vụ cho việc giảng dạy và học tập của sinh viên Đại học
- Khoa học sức khỏe, chúng tôi tái bản lần 1 cuốn Bài giảng Giải
phẫu học theo kết cấu hai phần: Phần I là Thần kinh - Ngực - Bụng và
phần II là Tứ chi - Đầu Mặt Cổ, có chọn một số hình ảnh mầu từ cuốn
Atlas of Human Anatomy của Frank H. Netter, M.D và một số hình
ảnh minh họa trắng đen, hình ảnh Xquang và điện toán CT, MRI…
Cuốn Bài giảng Giải phẫu học này tinh giản và ngắn gọn hơn,
phong phú hơn để sinh viên và các bạn đọc dễ học và dễ nhớ. Các
danh từ và nội dung trong cuốn Bài giảng này đều được sử dụng theo
bản danh từ giải phẫu quốc tế Nomina Anatomica (N,A).
Ở đầu mỗi phần chúng tôi có nêu mục tiêu chung của học phần
và mục tiêu riêng của từng bài. Cuối bài chúng tôi đưa ra một số câu
hỏi trắc nghiệm khách quan theo dạng câu trả lời nhiều chọn lựa
(MCQ) để giúp sinh viên ôn tập, làm quen và nhớ lại bài.
Trong quá trình soạn thảo không thể tránh khỏi một vài sai sót,
mong các đồng nghiệp và các bạn đọc đóng góp để chúng tôi chỉnh
sửa.
Xin chân thành cảm ơn.
TP.Hồ Chí Minh tháng 12 năm 2019
Tác giả
4
MỤC LỤC
NỘI DUNG
TRANG
GIỚI THIỆU
PHẦN I. CHI TRÊN
1.1. Xương khớp chi trên
1.2. Nách
1.3. Cánh tay - Khuỷu
1.4. Cẳng tay – Bàn tay
PHẦN II. CHI DƯỚI
2.1. Xương khớp chi dưới
2.2. Mông
2.3. Đùi- Gối
2,4. Cẳng chân - Bàn chân
PHẦN II : - ĐẦU - MẶT - CỔ
3.1. Xương Khớp đầu mặt
3.2. Cơ và mạc đầu mặt cổ
3.3. Tĩnh mạch - Bạch mạch đầu mặt cổ
3.4. Hệ động mạch cảnh và Động mạch dưới đòn
3.5. Đám rối thần kinh cổ
3.6. Ổ miệng - Hầu
3.7. Thanh quản
3.8. Khí quản - Tuyến giáp - Cận giáp
3.9. Mũi – Cơ quan thị giác
3.10. Cơ quan tiền đình ốc tai
3.11. Tài liệu tham khảo
5-23
24-35
36-44
45-67
68-79
80-84
85-98
99-125
126-145
146-161
162-172
173-187
188-193
194-209
210-220
221-227
228-245
246-255
255
5
CHI TRÊN
XƯƠNG KHỚP CHI TRÊN
MỤC TIÊU LÝ THUYẾT :
1. Mô tả được Vị trí, hình thể, cấu tạo các xương chi trên.
2. Mô tả cấu tạo và hoạt động của khớp vai và khớp khuỷu.
3. Nêu được các cấu tạo của xương và khớp chỉ trên thích nghi với chức năng của chúng.
MỤC TIÊU THỰC TẬP :
1 Định hướng được các xương dài chi trên.
2. Chỉ được các chi tiết giải phẫu quan trọng trên xương, trên hình vẽ.
3. Chỉ được các thành phần của khớp vai, khớp khuỷu trên mô hình, tranh vẽ ,xương.
4. Sờ được các mốc của xương trên cơ thể người sống.
NỘI DUNG BÀI GIẢNG:
Ở người, có bốn chi gồm hai chi trên và hai chi dưới, dính với thân bởi vai và
hàng. Chi trên và chi dưới tương đối giống nhau, chỉ khác là bàn tay Ở chi trên trong
quá trình lao động đã dần dần biến đổi thành một khí cụ dùng để cầm nắm. Còn chi
dưới, chức phận khác với chi. trên, chỉ dùng để nâng đờ, đứng và đi. Chi trên sấp,
ngửa và gấp la trước. .Chi dưới gấp ra sau.
xương chi trên gồm có :
- Các xương ở vai : có 2 xương (xương đòn và xương vai) gọi chung là đai vai.
- Xương ở cánh tay : có 1 xương (xương cánh tay) dài hơi xoắn theo trục ra. phía
trước.
- Các xương ở cẳng tay : có 2 xương (xương trụ và xương quay). Khi cùng tay ngửa, 2
xương nằm song song xương trụ ở trong, xương quay ở ngoài.
- Các xương Ở cổ tay : có 8 xương nhỏ, gọi chung là khối xương cổ tay. Các 'xương
này xếp làm hai hàng, mỗi hàng cố 4 xương.
Xương cánh tay và xương vai nhìn trước
Xương đòn
Góc trên
Mỏm cùng vai
Mỏm quạ
Chỏm xương cánh tay
Cổ giải phẫu
Củ lớn
Rãnh gian củ
Cổ phẫu thuật
Rãnh thần kinh quay
Lồi củ delta
Hố mỏm khuỷu
Các lồi cầu
Mỏm trên lồi cầu trong
Ròng rọc