Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

HƯỚNG DẪN GIẢI BÀI C1,C2,C3,C4,C5,C6,C7,C8, TRANG 109,110 SGK

LÝ 9: HIỆN TƯỢNG KHÚC XẠ ÁNH SÁNG

Tóm tắt lý thuyết và Giải bài tập C1,C2,C3,C4 trang 109; bài C5,C6,C7,C8 trang 110 SGK

Vật Lý 9: Hiện tượng khúc xạ ánh sáng – Chương 3: Quang Học

A: Tóm Tắt Lý Thuyết: Hiện tượng khúc xạ ánh sáng

+ Hiện tượng tia sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác

bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi trường được gọi là hiện tượng khúc xạ ánh sáng

+ Khi tia sáng truyền từ không khí sang nước, góc khúc xạ nhỏ hơn góc tới

+ Khi tia sáng truyền được từ nước sang không khí, góc khúc xạ lớn hơn góc tới

B: Hướng dẫn giải bài tập trang 109,110 SGK Vật Lý 9: Hiện tượng khúc xạ ánh sáng

Bài 1 trang 108 SGK Lý 9

Quan sát hình 40.2 và nêu nhận xét về đường truyền của tia sáng:

a) Từ S tới I (trong không khí)

b) Từ I tới K (trong nước).

c) Từ S đến mặt phân cách rồi tới K.

Đáp án và hướng dẫn giải bài 1:

a) Từ S tới I (trong không khí), ánh sáng truyền theo đường thẳng

b) Từ I tới K (trong nước), ánh sáng truyền theo đường thẳng

c) Từ S đến mặt phân cách, ánh sáng truyền thẳng, bị gãy khúc tại mặt phân cách, rồi lại

truyền thẳng đến K

Bài C1 trang 109 SGK Lý 9

Hình 40.2. Hãy cho biết tia khúc xạ có nằm trong mặt phẳng tới không? Góc tới và góc khúc

xạ, góc nào lớn hơn?

Đáp án và hướng dẫn giải bài C1:

Trong thí nghiệm ở hình 40.2 sgk, tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới. Góc tới lớn hơn góc

Trang | 1

W: www.hoc247.vn F: www.facebook.com/hoc247.vn T: 098 1821 807

khúc xạ.

Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

Bài C2 trang 109 SGK Lý 9

Hãy đề xuất phương án thí nghiệm để kiểm tra xem những nhận xét trên có còn đúng khi

thay đổi góc tới hay không?

Đáp án và hướng dẫn giải bài C2:

Muốn biết những điều trên còn đúng hay không khi ta thay đổi góc tới thì phải thay đổi

hướng của tia tới, quan sát tia khúc xạ, độ lớn góc khúc xạ, độ lớn góc tới.

Bài C3 trang 109 SGK Lý 9

Hãy thể hiện kết luận trên bằng hình vẽ.

Đáp án và hướng dẫn giải bài C3:

Bài C4 trang 109 SGK Lý 9

Kết luận trên còn đúng trong trường hợp tia sáng truyền từ nước sang không khí hay

không? Đề xuất một phương án thí nghiệm để kiểm tra dự đoán đó?

Đáp án và hướng dẫn giải bài C4:

Vì ánh sáng có thể truyền ngược lại nên khi ánh sáng truyền từ nước sang không khí chưa

chắc góc tới đã lớn hơn góc khúc xạ. Có thể làm theo cách sau để chiếu tia sáng từ nước sang

không khí: Đặt nguồn sáng (đền) ở đáy bình nước, hoặc đặt đáy bình lệch ra khỏi mặt bàn,

đặt nguồn sáng ở ngoài bình, chiếu tia sáng qua đáy bình vào nước rồi sang không khí

Bài C5 trang 110 SGK Lý 9

Chứng minh rằng: Đường nối vị trí của ba ghim là đường truyền của tia sáng từ đỉnh ghim A

Trang | 2

W: www.hoc247.vn F: www.facebook.com/hoc247.vn T: 098 1821 807

tới mắt.

Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

Đáp án và hướng dẫn giải bài C5:

Mắt chỉ nhìn thấy A khi ánh sáng từ A phát ra truyền được vào mắt. Khi mắt chỉ nhìn thấy B

mà không nhìn thấy A có nghĩa là ánh sáng từ A phát ra đã bị B che khuất, không truyền đến

được mắt. Khi mắt chỉ nhìn thấy C mà không nhìn thấy A, B có nghĩa là ánh sáng từ A, B phát

ra bị C che khuất không đến được mắt. Khi bỏ qua B, C đi ta lại nhìn thấy A có nghĩa là ánh

sáng từ A phát ra đã truyền qua nước và không khí đến được mắt ta. Vậy đường nối các vị

trí của ba đỉnh ghim A, B, C biểu diễn đường truyền của tia sáng từ đỉnh ghim A ở trong

nước đến mặt phân cách giữa nước và không khí, rồi tới mắt

Bài C6 trang 110 SGK Lý 9

Nhận xét đường truyền của tia sáng, chỉ ra điểm tới, tia tới, tia khúc xạ, vẽ pháp tuyến tại

điểm tới. So sánh độ lớn của góc khúc xạ và góc tới.

Đáp án và hướng dẫn giải bài C6:

Đường truyền của tia sáng từ nước sang không khí bị khúc xạ tại mặt phân cách giữa nước

và không khí.

Trong trường hợp này, góc khúc xạ lớn hơn góc tới

Bài C7 trang 110 SGK Lý 9

Phân biệt các hiện tượng khúc xạ và phản xạ ánh sáng

Đáp án và hướng dẫn giải bài C7:

Hiện tượng tia sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác

bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi trường được gọi là hiện tượng khúc xạ ánh sáng

Hiện tượng phản xạ ánh sáng Hiện tượng khúc xạ ánh sáng

– Tia tới gặp mặt phân cách giữa hai môi – Tia tới gặp mặt phân cách giữa hai môi

trường trong suốt bị hắt trở lại môi trường trường trong suốt bị gãy khúc tại mặt phân

trong suốt cũ cách và tiếp tục đi vào môi trường trong

suốt thứ hai – Góc phản xạ bằng góc tới

Trang | 3

W: www.hoc247.vn F: www.facebook.com/hoc247.vn T: 098 1821 807

– Góc phản xạ không bằng góc tới

Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

Bài C8 trang 110 SGK Lý 9

Giải thích hiện tượng nêu ra ở phần mở bài.

Đáp án và hướng dẫn giải bài C8:

Khi chưa đổ nước vào bát, ta không nhìn thấy đầu dưới A của chiếc đũa. Trong không khí,

ánh sáng chỉ có thể đi theo đường thẳng từ A đến mắt. Nhưng những điểm trên chiếc đũa

Trang | 4

W: www.hoc247.vn F: www.facebook.com/hoc247.vn T: 098 1821 807

thẳng đã chắn mất đường truyền đó nên tia sáng này không đến được mắt

Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai

Website Hoc247.vn cung cấp một môi trường học trực tuyến sinh động, nhiều tiện ích thông minh, nội dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những giáo viên nhiều năm kinh nghiệm, giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹ năng sư phạm đến từ các trường Đại học và các trường chuyên danh tiếng.

I. Luyện Thi Online

Học mọi lúc, mọi nơi, mọi thiết bi – Tiết kiệm 90%

- Luyên thi ĐH, THPT QG với đội ngũ GV Giỏi, Kinh nghiệm từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng.

- H2 khóa nền tảng kiến thức luyên thi 6 môn: Toán, Ngữ Văn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh Học.

- H99 khóa kỹ năng làm bài và luyện đề thi thử: Toán,Tiếng Anh, Tư Nhiên, Ngữ Văn+ Xã Hội.

II. Lớp Học Ảo VCLASS

Học Online như Học ở lớp Offline

- Mang lớp học đến tận nhà, phụ huynh không phải đưa đón con và có thể học cùng con.

- Lớp học qua mạng, tương tác trực tiếp với giáo viên, huấn luyện viên.

- Học phí tiết kiệm, lịch học linh hoạt, thoải mái lựa chọn.

- Mỗi lớp chỉ từ 5 đến 10 HS giúp tương tác dễ dàng, được hỗ trợ kịp thời và đảm bảo chất lượng học tập.

Các chương trình VCLASS:

- Bồi dưỡng HSG Toán: Bồi dưỡng 6 phân môn Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học và Tổ Hợp dành cho học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: TS. Lê Bá Khánh Trình, TS. Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn cùng đôi HLV đạt thành tích cao HSG Quốc Gia.

- Luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán: Ôn thi HSG lớp 9 và luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán các trường PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An và các trường Chuyên khác cùng TS.Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức Tấn.

- Hoc Toán Nâng Cao/Toán Chuyên/Toán Tiếng Anh: Cung cấp chương trình VClass Toán Nâng Cao,

Toán Chuyên và Toán Tiếng Anh danh cho các em HS THCS lớp 6, 7, 8, 9.

III. Uber Toán Học

Học Toán Gia Sư 1 Kèm 1 Online

- Gia sư Toán giỏi đến từ ĐHSP, KHTN, BK, Ngoại Thương, Du hoc Sinh, Giáo viên Toán và Giảng viên ĐH. Day kèm Toán mọi câp độ từ Tiểu học đến ĐH hay các chương trình Toán Tiếng Anh, Tú tài quốc tế IB,…

- Học sinh có thể lựa chọn bất kỳ GV nào mình yêu thích, có thành tích, chuyên môn giỏi và phù hợp nhất.

- Nguồn học liệu có kiểm duyệt giúp HS và PH có thể đánh giá năng lực khách quan qua các bài kiểm tra

độc lập.

- Tiết kiệm chi phí và thời gian hoc linh động hơn giải pháp mời gia sư đến nhà.

Trang | 5

W: www.hoc247.vn F: www.facebook.com/hoc247.vn T: 098 1821 807