Tóm tắt lý thuyết cấu tạo vũ trụ và hướng dẫn giải các bài tập trang 216,217 SGK Lý 12 sẽ là tài liệu hữu ích dành cho các em học sinh trong quá trình học tập, nâng cao kiến thức và rèn luyện kỹ năng giải bài tập hiệu quả. Mời các em cùng tham khảo.
A. Tóm tắt lý thuyết: Cấu tạo vũ trụ
1. Các thành phần cấu tạo chình của Hệ Mặt Trời là Mặt Trời, các hành tinh và các vệ tinh.
Mặt Trời là thiên thể trung tâm của hệ Mặt Trời. Lực hấp dẫn của Mặt Trời đóng vai trò
quyết định đến sự hình thành, phát triển và chuyển động của hệ. Nguồn năng lượng của Mặt
Trời là phản ứng nhiệt hạch trong đó các hạt nhân của hidro được tổng hợp thành hạt nhân
heli.
2. Các hành tinh: Có 8 hành tinh theo thứ tự tính từ Mặt Trời ra xa là Thủy tinh, Kim tinh,
Trái Đất, Hỏa tinh, Mộc tinh, Thổ tinh, Thiên Vương tinh, Hải Vương tinh. Các hành tinh
chuyển động quanh Mặt Trời theo cùng một chiều, trùng với chiều quay của bản thân Mặt
Trời quanh minh nó. Hệ Mặt Trời có cấu trúc hình đĩa phẳng, các hành tinh gần như cùng
nằm trên một phẳng, mặt phẳng đó gọi là mặt phẳng hoàng đạo.
Xung quanh đa số hành tinh có các vệ tinh. Chúng chuyển động hầu như trên cùng một mặt
phẳng quanh hành tinh.
Ngoài ra, trong hệ Mặt Trời còn có các tiểu hành tinh, sao chổi và thiên thạch.
3. Sao là một khối khí nóng sáng, giống như Mặt Trời. Nhiệt độ ở trong lòng các ngôi sao lên
đến hàng chục triệu độ, trong đó xảy ra các phản ứng nhiệt hạch. Khối lượng các sao nằm
trong khoảng từ 0,1 đến vài chục lần khối lượng Mặt Trời.
4. Thiên hà là một hệ thống sao gồm nhiều loại sao và tinh vân. Tổng số sao trong một thiên
hà có thể lên đến vài trăm tỉ. Đa số các thiên hà có dạng hình xoắn ốc.
5. Hệ Mặt Trời là thành viên của một thiên hà mà ta gọi là Ngân Hà. Ngân Hà có dạng hình
đĩa, phần giữa phồng to, ngoài mép dẹt.
Hệ Mặt Trời nằm trên mặt phẳng qua tâm và vuông góc với trục của Ngân Hà, cách tâm một
khoảng cỡ bán kính của nó. Ngân Hà cũng có cấu trúc dạng xoắn ốc.
Trang | 1
W: www.hoc247.vn F: www.facebook.com/hoc247.vn T: 098 1821 807
B. Hướng dẫn giải bài 1,2,3,4,5,6,7,10,11,12,13 trang 216,217 sgk Lý 12: Cấu tạo vũ
Bài 1 trang 216 sgk vật lí 12
Trình bày cấu tạo của hệ Mặt Trời?
Hướng dẫn giải:
Cấu tạo của hệ Mặt Trời gồm: Mặt Trời, các hành tinh và các vệ tinh của nó, các tiểu hành
tinh, sao chổi và thiên thạch
Bài 2 trang 216 sgk vật lí 12
Mặt Trời có vai trò gì trong hệ Mặt Trời?
Hướng dẫn giải:
- Lực hâp dẫn của Mặt Trời đóng vai trò quyết định đến sự hình thành, phát triển và chuyển
động của hệ
- Mặt Trời là nguồn cung cấp năng lượng chính cho cả hệ.
Bài 3 trang 216 - sgk vật lý 12
Phân biệt hành tinh và vệ tinh.
Hướng dẫn giải:
Hành tinh là một thiên thể lớn, quay quanh Mặt Trời; vệ tinh là một thiên thể nhỏ quay
quanh hành tinh.
Bài 4 trang 216 - sgk vật lý 12
Tiểu hành tinh là gì?
Hướng dẫn giải:
Tiểu hành tinh là những thiên thể có kích thước rất nhỏ, nó chuyển động trên các quỹ đạo
giữa quỹ đạo của Hỏa tinh và Mộc tinh
Bài 5 trang 216 sgk vật lí 12
Những hành tinh nào thuộc nhóm Trái Đất và những hành tinh nào thuộc nhóm Mộc tinh?
Nêu những đặc điểm chung của các hành tinh trong mỗi nhóm.
Trang | 2
W: www.hoc247.vn F: www.facebook.com/hoc247.vn T: 098 1821 807
Hướng dẫn giải:
Các hành tinh thuộc nhóm Trái Đất gồm Thủy tinh, Kim tinh, Trái Đất, Hỏa tinh. Đó là các
hành tinh nhỏ nhưng là các hành tinh rắn, có khối lượng nhỏ, nhưng khối lượng riêng lớn.
Chúng có rất ít, hoặc không có vệ tinh. Nhiệt độ bề mặt tương đối cao.
Các hành tinh thuộc nhóm Mộc tinh gồm: Mộc tinh, Thổ tinh, Hải Vương tinh và Thiên
Vương tinh. Chúng có kích thước lớn, khối lượng lớn, nhưng khối lượng riêng nhỏ. Chúng là
những khối khí hoặc một nhân rắn bao bọc bởi khối khí dày. Chúng có nhiều vệ tinh.
Bài 6 trang 216 - sgk vật lý 12
Sao chổi, thiên thạch, sao băng là gì? Sao băng có phải là một thành viên của hệ Mặt Trời hay
không?
Hướng dẫn giải:
Sao chổi, thiên thạch đều là các thành viên của hệ Mặt Trời. Khi thiên thạch bay vào khí
quyển của Trái Đất, nó nóng sáng và bốc chảy gọi là sao băng.
Bài 7 trang 216 sgk vật lí 12
Thiên hà là gì? Đa số thiên hà có dạng cấu trúc nào? Nêu những thành viên của thiên hà.
Hướng dẫn giải:
Thiên hà là một hệ thống gồm nhiều loại sao và tinh vân. Đa số các thiên hà có dạng hình
xoắn ốc. Các thành viên của một thiên hà gồm các sao (sao, sao kềnh, sao chắt, sao đôi, sao
mới, sao siêu mới), các punxa, các lỗ đen và các tinh vân.
Bài 10 trang 217 sgk vật lí 12
Hãy chỉ ra cấu trúc không là thành viên của một thiên hà ?
A. Sao siêu mới
B. Punxa
C. Lỗ đên
D. Quaza
Hướng dẫn giải:
Trang | 3
W: www.hoc247.vn F: www.facebook.com/hoc247.vn T: 098 1821 807
Đáp án: D
Khoảng cách từ Mặt Trăng và Trái Đất đến Mặt Trời coi như bằng nhau. Khoảng cách từ Mặt
Trời đến Trái Đất coi như bằng 300 lần khoảng cách từ Mặt Trăng đến Trái Đất. Khối lượng
Mặt Trời coi như bằng 300 000 lâng khối lượng Trái Đất. Xét các lực hấp dẫn mà Mặt Trời
và Trái Đất tác dụng lên Mặt Trăng. Lực nào lớn hơn và lớn hơn bao nhiêu lần?
A. Hai lực bằng nhau
B. Lực hút do Mặt Trời nhỏ hơn
C. Lực hút do Mặt Trời bằng lực hút do Trái Đất.
D. Lực hút do Mặt Trời bằng lực hút do Trái Đất.
Hướng dẫn giải:
Đáp án: D
Bài 12 trang 217 sgk vật lí 12
Nêu những sự tương tự và những sự khác biệt về cấu trúc của hệ Mặt Trời và nguyên tử
nêon.
Hướng dẫn giải:
So sánh giữa cấu trúc của hệ Mặt Trời và cấu trúc của nguyên tử nê on:
Sự tương tự:
- Một hạt có khối lượng rất lớn nằm tại tâm và các thành viên quay xung quanh.
- Chuyển động của các thành viên bị chi phối bởi một lực hút xuyên tâm có cường độ tỉ lệ
nghịch với bình phương khoảng cách.
Sự khác nhau:
- Trong hệ Mặt Trời, giữa Mặt Trời và các hành tinh có lực hấp dẫn, còn trong nguyên tử
nêon, giữa hạt nhân và các eelectron có lực Cu- long.
- Các hành tinh chuyển động trên những quỹ đạo xác định, còn các electron trong nguyên tử
lại tồn tại trên những orbitan.
Trang | 4
W: www.hoc247.vn F: www.facebook.com/hoc247.vn T: 098 1821 807
- Trong hệ Mặt Trời, các thành viên khác nhau; còn trong nguyên tử nêon các thành viên thì
giống nhau.
Bài 13 trang 217 sgk vật lí 12
Có phải tất cả các sao mà ta nhìn thấy từ Trái Đất đều thuộc Ngân Hà hay không ? Tại sao các
sao nằm ngoài dải Ngân Hà cũng thuộc Ngân Hà?
Hướng dẫn giải:
Tất cả các sao ta thấy trên bầu trời đều thuộc về Thiên Hà của chúng ta (còn gọi là Ngân Hà).
Mặt Trời gần như nằm trên mặt phẳng đi qua tâm và vuông góc với trục Ngân Hà. Như vậy,
ở tất cả các phía đều có sao. Nhìn về phía tâm Ngân Hà (phía chòm sao Nhân Mã) ta sẽ thấy
một vùng dày đặc những sao: đó là "hình chiếu" của Ngân Hà trên nền trời và cũng là dải
Trang | 5
W: www.hoc247.vn F: www.facebook.com/hoc247.vn T: 098 1821 807
Ngân Hà. Do đó, những sao nằm ngoài dải Ngân Hà vẫn thuộc về Thiên Hà của chúng ta.
- Luyên thi ĐH, THPT QG với đội ngũ GV Giỏi, Kinh nghiệm từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng.
- H2 khóa nền tảng kiến thức luyên thi 6 môn: Toán, Ngữ Văn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh Học.
- H99 khóa kỹ năng làm bài và luyện đề thi thử: Toán,Tiếng Anh, Tư Nhiên, Ngữ Văn+ Xã Hội.
- Mang lớp học đến tận nhà, phụ huynh không phải đưa đón con và có thể học cùng con.
- Lớp học qua mạng, tương tác trực tiếp với giáo viên, huấn luyện viên.
- Học phí tiết kiệm, lịch học linh hoạt, thoải mái lựa chọn.
- Mỗi lớp chỉ từ 5 đến 10 HS giúp tương tác dễ dàng, được hỗ trợ kịp thời và đảm bảo chất lượng học tập.
- Bồi dưỡng HSG Toán: Bồi dưỡng 6 phân môn Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học và Tổ Hợp dành cho học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: TS. Lê Bá Khánh Trình, TS. Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn cùng đôi HLV đạt thành tích cao HSG Quốc Gia.
- Luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán: Ôn thi HSG lớp 9 và luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán các trường PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An và các trường Chuyên khác cùng TS.Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức Tấn.
- Hoc Toán Nâng Cao/Toán Chuyên/Toán Tiếng Anh: Cung cấp chương trình VClass Toán Nâng Cao,
Toán Chuyên và Toán Tiếng Anh danh cho các em HS THCS lớp 6, 7, 8, 9.
- Gia sư Toán giỏi đến từ ĐHSP, KHTN, BK, Ngoại Thương, Du hoc Sinh, Giáo viên Toán và Giảng viên ĐH. Day kèm Toán mọi câp độ từ Tiểu học đến ĐH hay các chương trình Toán Tiếng Anh, Tú tài quốc tế IB,…
- Học sinh có thể lựa chọn bất kỳ GV nào mình yêu thích, có thành tích, chuyên môn giỏi và phù hợp nhất.
- Nguồn học liệu có kiểm duyệt giúp HS và PH có thể đánh giá năng lực khách quan qua các bài kiểm tra
độc lập.
- Tiết kiệm chi phí và thời gian hoc linh động hơn giải pháp mời gia sư đến nhà.
Trang | 6
W: www.hoc247.vn F: www.facebook.com/hoc247.vn T: 098 1821 807
