1
phÇn i : Më ®Çu
§Êt níc ta bíc vµo thêi k× qu¸ ®é lªn CNXH khi mµ nÒn s¶n xuÊt cha
vËn ®éng theo con ®êng b×nh thêng cña nã. LÞch sö ®· ®Ó l¹i cho chóng ta
mét nÒn s¶n xuÊt nghÌo nµn vµ l¹c hËu, l¹i bÞ chiÕn tranh tµn ph¸ nÆng nÒ, lùc
lîng s¶n xuÊt rÊt thÊp kÐm. Nhng ngµy nay khi ®éc lËp d©n téc g¾n kiÒn
víi CNXH lµ mét xu thÕ tÊt yÕu cña lÞch sö, khi giai cÊp c«ng nh©n ®· n¾m
quyÒn l·nh ®¹o c¸ch m¹ng th× kÕt thóc cuéc c¸ch m¹ng d©n téc d©n chñ còng lµ
lóc b¾t ®Çu cuéc c¸ch m¹ng XHCN. C¸ch m¹nh XHCN ë níc ta lµ mét qu¸
tr×nh biÕn ®æi c¸ch m¹ng toµn ®iÖn, s©u s¾c vµ triÖt ®Ó. ®ã lµ mét qu¸ tr×nh võa
xo¸ bá c¸i cò, võa x©y dùng c¸i míi tõ gèc ®Õn ngän. Ph¶i t¹o ra c¶ c¬ së kinh tÕ
lÉn kiÕn tróc thîng tÇng míi, t¹o ra cña c¶i ®êi sång vËt chÊt míi lÉn ®êi sèng
tinh thÇn vµ v¨n ho¸ míi. Do ®ã, trong qu¸ tr×nh ®i lªn CNXH chóng ta ph¶i tiÕn
hµnh c«ng nghiÖp ho¸ , hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.theo quan ®iÓm cña ban chÊp hµnh
trung ¬ng §¶ng kho¸ VII ®· kh¼ng ®Þnh“C«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ lµ qu¸
tr×nh chuyÓn ®æi c¨n b¶n toµn diÖn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh, dÞch vô,
qu¶n lý kinh tÕ –x· héi tõ sö dông lao ®éng thñ c«ng lµ chÝnh sang sö dông mét
c¸ch phæ biÕn søc lao ®éng cïng víi c«ng nghÖ, ph¬ng tiÖn vµ ph¬ng ph¸p
tiªn tiÕn hiÖn ®¹i dùa trªn sù ph¸t triÓn cña c«ng nghiÖp vµ tiÕn bé khoa häc c«ng
nghÖ t¹o ra n¨ng suÊt lao ®éng x· héi cao”. Quan ®iÓm nµy ®· g¾n c«ng nghiÖp
ho¸ víi hiÖn ®¹i ho¸ ®ång thêi ®· x¸c ®Þnh vai trß khoa häc-c«ng nghÖ lµ then
chèt ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸. Trong ®iÒu kiÖn giao lu kinh tÕ gi÷a c¸c níc
cha ®îc më réng, qu¸ tr×nh chuyÓn giao c«ng nghÖ gi÷a c¸c níc cha ph¸t
triÓn m¹nh mÏ ph¶i”tù lùc c¸nh sinh” th× ®ã chÝnh lµ mét tr×nh tù hîp lÝ ®Ó tiÕn
hµnh c«ng nghiÖp ho¸. Song hiÖn nay cuéc c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ
®ang t¸c ®éng mét c¸ch s©u réng trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi kho¶ng thêi gian ®Ó
ph¸t minh míi ra ®êi thay thÕ ph¸t minh cò ngµy cµng ®îc rót ng¾n l¹i, xu
híng chuyÓn giao c«ng nghÖ gi÷a c¸c níc ngµy cµng trë thµnh ®ßi hái cÊp
b¸ch, kh«ng chØ ®èi víi c¸c níc l¹c hËu, mµ ngay c¶ ®ãi víi c¸c níc ph¸t
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
2
triÓn. Thùc tÕ cho thÊy cã thÓ chuyÓn giao mét c¸ch cã hiÖu qu¶ cho c¸c níc ®i
sau khi mµ c¸c níc ®i sau ®· cã sù chuÈn bÞ kÜ cµng ®Ó ®ãn nhËn. VÊn ®Ò ®Æt ra
lµ c¸c níc ®i sau trong ®ã cã níc ta cÇn ph¶i lµm ng÷ng g× ®Î iÕp nhËn mét
c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt nh÷ng thµnh tùu mµ c¸c níc ®i tríc ®· ®¹t ®îc. Bµi häc
thµnh c«ng trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ cña c¸c níc NIC ®· chØ ra r»ng:
viÖc x©y dùng mét c¬ cÊu kinh tÕ theo híng më cöa víi bªn ngoµi ng»m tiÕp
nhËn mét c¸ch cã chän läc nh÷ng thµnh tùu cña c¸c níc ®i tríc kÕt hîp víi
viÖc ®Èy m¹nh cuéc c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, ®ã chÝnh lµ con
®êng ng¾n nhÊt, cã hiÖu qu¶ nhÊt quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña qu¸ tr×nh c«ng
nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
3
ch¬ng I: cë së lý luËn
1. Néi dung khoa häc c«ng nghÖ
HiÖn nay cuéc c¸ch m¹ng khoa häc- c«ng nghÖ cã nhiÒu néi dung phong
phó, trong ®ã cã thÓ chØ ra nh÷ng néi dung næi bËt sau:
- C¸ch m¹ng vÒ ph¬ng ph¸p s¶n xuÊt: ®ã lµ tù ®éng ho¸. Ngoµi ph¹m vi tù
®éng nh tríc ®©y, hiÖn nay tù ®éng ho¸ cßn bao gåm c viÖc sö dông réng r·i
ngêi m¸y thay thÕ con ngêi trong qu¸ tr×nh vËn hµnh s¶n xuÊt.
- C¸ch m¹ng vÒ n¨ng lîng: bªn c¹nh nh÷ng n¨ng lîng truyÒn thèng mµ
con ngêi sö dông tríc kia nh nhiÖt ®iÖn, thuû ®iÖn th× ngµy nay con ngêi
cµng t¹o ra nhiÒu n¨ng lîng míi vµ sö dông chóng réng r·i trong s¶n xuÊt nh
n¨ng lîng nguyªn tö, n¨ng lîng mÆt trêi.
- C¸ch m¹ng vÒ vËt liÖu míi : ngµy nay ngoµi viÖc sö dông c¸c vËt liÖu tù
nhiªn, con ngêi ngµy cµng t¹o ra nhiÒu vËt liÖu tù nhiªn, con ngêi ngµy cµng
t¹o ra nhiÒu vËt liÖu nh©n t¹o míi thay thÕ cã hiÖu qu¶ cho c¸c vËt tù nhiªn khi
mµ c¸c vËt liÖu tù nhiªn ®ang cã xu híng ngµy cµng c¹n dÇn .
- C¸ch m¹ng vÒ c«ng nghÖ sinh häc, c¸c thµnh tùu cña cuéc c¸ch m¹ng
nµy ®ang ®îc ¸p dông r«ng r·i trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp, y tÕ,
ho¸ chÊt, b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i.
- C¸ch m¹ng vÒ ®iÖn tö vµ tin häc : ®©y lµ lÜnh vùc hiÖn nay loµi ngêi
®ang ®Æc biÖt quan t©m trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn lÜnh vùc m¸y tÝnh ®iÖn tö.
Nh vËy, khoa häc c«ng nghÖ ngµy nay bao gåm mét ph¹m vi réng, nã
kh«ng chØ lµ c¸c ph¬ng tiÖn, thiÕt bÞ do con ngêi s¸ng t¹o ra mµ cßn lµ c¸c bÝ
quyÕt biÕn c¸c nguån lùc cã s½n thµnh s¶n phÈm. Víi ý nghÜ ®ã khi mãi tíi c«ng
nghÖ th× sÏ còng bao hµm c¶ kü thuËt. ®Æc biÖt lµ trong giai ®o¹n hiÖn nay khoa
häc, kÜ thuËt lu«n n¾n bã chÆt chÏ víi nhau : khoa häc lµ tiÒn ®Ò trùc tiÕp cña
c«ng nghÖ vµ c«ng nghÖ l¹i lµ kÕt qu¶ cña khoa häc.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
4
2. Vai trß cña khoa häc c«ng nghÖ
Trong thêi ®¹i ngµy nay, cã lÏ kh«ng cßn ai kh«ng nhËn thøc ®îc r»ng
khoa häc vµ c«ng nghÖ cã vai trß rÊt quan träng vÒ nhiÒu mÆt ®èi víi sù ph¸t
triÓn. Khoa häc vµ c«ng nghÖ lµ c¸i kh«ng thÓ thiÕu ®îc tr«ng ®êi sèng kinh tÕ
– v¨n ho¸ cña mét quèc gia. Vai trß nµy cña khoa häc vµ c«ng nghÖ cµng trë lªn
®Æc biÖt quan träng ®èi víi níc ta ®ang trªn con ®êng rót ng¾n giai ®o¹n ph¸t
triÓn ®Ó sím trë thµnh mét x· héi hiÖn ®¹i. Ngay tõ khi b¾t ®Çu tiÕn hµnh c«ng
cuéc ®æi míi ®Êt níc, §¶ng ta ®· x¸c ®Þnh khoa häc vµ c«ng nghÖ lµ c¸i gi÷ vai
trß quan träng trong sù ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt vµ n©ng cao tr×nh ®é qu¶n
lý, b¶n ®¶m chÊt lîng vµ tèc ®é ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. C«ng nghiÖp ho¸,
hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc v× môc tiªu d©n giµu níc m¹nh x· héi c«ng b»ng, v¨n
minh, khoa häc vµ c«ng nghÖ ph¶i trë thµnh “quèc s¸nh hµng ®Çu”.
Níc ta ®ang bíc vµo mét thêi kú ph¸t triÓn míi- thêi kú ®Èy m¹nh
CNH- H§H. NghÞ quyÕt Trung ¬ng hai cña Ban chÊp hµnh Trung ¬ng §¶ng
kho¸ VIII ®· x¸c ®Þnh râ :”CNH- H§H ®Êt níc ph¶i b»ng vµ dùa vµo khoa häc
vµ c«ng nghÖ” “khoa häc vµ c«ng nghÖ ph¶i trë thµnh nÒn t¶ng vµ ®éng lùc cho
CNH- H§H”. ChØ b»ng con ®êng CNH- H§H, ph¸t triÓn khoa häc vµ c«ng
nghÖ míi cã thÓ ®a níc ta tõ nghÌo nµn l¹c hËu trë thµnh mét níc giµu m¹nh
v¨n minh. ViÖc ®a khoa häc vµ c«ng nghÖ, tríc hÕt lµ phæ cËp nh÷ng tri thøc
khoa häc vµ c«ng nghª cÇn thiÕt vµo s¶n xuÊt vµ ®êi sèng x· héi lµ mét nhu cÇu
cÊp thiÕt cña x· héi ta hiÖn nay. NghÞ quyÕt trung ¬ng II còng ®· nhÊn m¹nh
ph¶i thËt sù coi “Sù ph¸t triÓn khoa häc vµ c«ng nghÖ lµ sù nghiÖp c¸ch m¹ng
cña toµn d©n, ph¸t huy cao ®é kh¶ n¨ng s¸ng t¹o cña quÇn chóng. Bëi lÏ dï
chóng ta cã tiÕn hµnh cuéc c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ, cã ®a trang thiÕt
bÞ kü thuËt t©n tiÕn nhÊt, nh÷ng quy tr×nh c«ng nghÖ hiÖn ®¹i nhÊt vµo níc ta th×
còng kh«ng cã g× ®Ó cã thÓ b¶o ®¶m ®Èy m¹nh ®îc CNH- H§H. NÕu kh«ng cã
®îc nh÷ng con ngêi am hiÓu vµ sö dông chóng. Do ®ã, x· héi ho¸ tri thøc
khoa häc vµ c«ng nghÖ lµ mét trong nh÷ng nhu cÇu thiÕt thùc vµ cÊp b¸ch nhÊt
®Ó ®Èy m¹nh sù nghiÖp CNH- H§H ®Êt níc.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
5
Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ lµ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ n©ng cao
tr×nh ®é c«ng nghiÖp. ViÖc n©ng cao tr×nh ®é c«ng nghÖ ®îc thùc hiÖn trong
qu¸ tr×nh ®iÖn khÝ ho¸, c¬ giíi ho¸, tù ®éng ho¸, tin häc ho¸, ho¸ häc ho¸ vµ sinh
häc ho¸. Trong c¸c ngµnh lÜnh vùc kinh tÕ quèc d©n, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, c¸c
vïng kinh tÕ cña ®¸t níc trong ®ã cÇn u tiªn ®a ngµnh c«ng nghÖ hiÖn ®¹i
thÝch hîp vµo c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, c¸c vïng l·nh thæ
mòi nhän träng ®iÓm, ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao, tÝch luü nhanh vµ lín. Cã nh vËy
míi t¹o kh¶ n¨ng thu hót vµ thóc ®Èy CNH- H§H c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc vµ c¸c
thµnh phÇn kinh tÕ.
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.