Bài giảng Kết quả tầm soát huyết áp ở người trưởng thành tại thành phố Huế theo chương trình MMM* 2019 của ISH

?????????????? P P T ??, ????????????????, ??????????, ?????????! ???????????, ?????????????????! iba otu.com

KẾT QUẢ TẦM SOÁT HUYẾT ÁP Ở NGƯỜI TRƯỞNG THÀNH TẠI THÀNH PHỐ HUẾ THEO CHƯƠNG TRÌNH MMM* 2019 CỦA ISH

Báo cáo viên: Lê Văn Nam**

Hướng dẫn đề tài: GS. TS Huỳnh Văn Minh

*MMM: May Measurement Month ** Sinh viên trường Đại học Y Dược Huế

Thành viên nhóm nghiên cứu**: Trần Tú Nguyên, Nguyễn Văn Dũng, Nguyễn Quốc Vinh, Nguyễn Vũ Hà Nguyên, Phan Văn Sang

Mục lục

?????????????? P P T ??, ????????????????, ??????????, ?????????! ???????????, ?????????????????! iba otu.com

Đặt vấn đề

Đâu là những thách thức của tăng huyết áp?

Khoảng 10 triệu cái chết mỗi năm

Chỉ 1/2 số người THA biết mình bị THA

YTNC hàng đầu góp phần vào tử vong trên toàn cầu

?????????????? P P T ??, ????????????????, ??????????, ?????????! ???????????, ?????????????????! iba otu.com

Thường có thể điều trị được, cách đơn giản nhất để nhận biết bạn có THA là tầm soát

THA thường không có triệu chứng nên bạn không thể biết mình đang mắc THA

“We want MMM to help turn 46% awareness to 96%. When we reach that level, we can stop.” - Professor Neil Poulter, Former President of ISH -

Vào tháng 5 hàng năm, các tình nguyện viên sẽ thực hiện việc tầm soát HA với quy mô toàn thế giới. “Chúng tôi muốn chương trình MMM này sẽ giúp nâng tỷ lệ nhận thức từ 46% lên 96%. Khi đạt được tỷ lệ đó, chúng ta có thể dừng lại” - GS. Neil Poulter, Cựu chủ tịch ISH -

Maymonthmeasurement.com

Đặt vấn đề

GIỚI

BÉO PHÌ

TUỔ I

STRES S/LO LẮNG

?????????????? P P T ??, ????????????????, ??????????, ?????????! ???????????, ?????????????????! iba otu.com

LỐI SỐNG TĨNH TẠI

RƯỢU, BIA

THUỐC LÁ

ĂN MẶN

DI TRUYỀN

1. Mục tiêu

ü Khảo sát tỷ lệ tăng huyết áp, tỷ lệ nhận biết bệnh

?????????????? P P T ??, ????????????????, ??????????, ?????????! ???????????, ?????????????????! iba otu.com

và tỷ lệ kiểm soát huyết áp ở người trưởng thành

(≥ 18 tuổi) tại Thành phố Huế.

ü Khảo sát tương quan giữa tăng huyết áp với các

yếu tố nguy cơ và các thành tố liên quan.

?????????????? P P T ??, ????????????????, ??????????, ?????????! ???????????, ?????????????????! iba otu.com

2. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu

Nghiên cứu cắt ngang có phân tích

Phương pháp lấy mẫu thuận tiện

?????????????? P P T ??, ????????????????, ??????????, ?????????! ???????????, ?????????????????! iba otu.com

6156 người dân ở Thành phố Huế trên 18 tuổi.

Địa điểm: Bệnh viện, trạm y tế, địa điểm công cộng (ngoài trời, trong nhà) ở Thành phố Huế. Thời gian: Trong vòng 1 tháng, từ 5/2019 đến 6/2019.

• Người trưởng thành (≥18 tuổi) có thể chất,

• Không sử dụng các thuốc cường giao cảm

tinh thần tốt.

• Không sử dụng cafe trong 1 giờ trước đo

trước khi đo.

• Không hút thuốc lá trong vòng 15 phút

[6].

trước đo [6].

Tiêu chuẩn lựa chọn

?????????????? P P T ??, ????????????????, ??????????, ?????????! ???????????, ?????????????????! iba otu.com

• Những người không đủ sức lực, tinh

• Chưa đủ 18 tuổi, từ chối tham gia

thần không ổn định.

• Không đủ thời gian đo huyết áp 3 lần. • Bệnh nhân đang điều trị tăng huyết áp

nghiên cứu.

Tiêu chuẩn loại trừ

ở bệnh viện

Kĩ thuật đo huyết áp

1. Chuẩn bị

2. Đo huyết áp

3. Đánh giá, tư vấn

?????????????? P P T ??, ????????????????, ??????????, ?????????! ???????????, ?????????????????! iba otu.com

Công cụ

?????????????? P P T ??, ????????????????, ??????????, ?????????! ???????????, ?????????????????! iba otu.com

Máy đo huyết áp tự động OMRON HEM 7322

Cân điện tử OMRON HN 283

Tư thế đo huyết áp

?????????????? P P T ??, ????????????????, ??????????, ?????????! ???????????, ?????????????????! iba otu.com

2 chân chạm đất, lưng dựa ghế, tay đặt lên bàn, băng cuốn huyết áp ngang tim

Thomas Unger, et al (2020), International Society of Hypertension Global Hypertension Practice Guidelines, J of Hypertension,Vol 75, issue 6

Phân tích và xử lý số liệu

- Số liệu được nhập bằng phần mềm Epidata. - Số liệu được xử lý bằng phần mềm SPSS 22.0 và phần mềm R. - Dữ liệu được kiểm định lại hai lần trước nhập và sau nhập để kiểm soát sai số trong nhập liệu.

?????????????? P P T ??, ????????????????, ??????????, ?????????! ???????????, ?????????????????! iba otu.com

3. Kết quả

Đặc điểm đối tượng tham gia nghiên cứu

Đặc điểm của các đối tượng tham gia nghiên cứu

Nam

Nữ

Tổng

Đặc điểm nghiên cứu

μ ± SD

?????????????? P P T ??, ????????????????, ??????????, ?????????! ???????????, ?????????????????! iba otu.com

42,63 ± 16,92

42,95 ± 17,58

42,82 ± 17,31

22,08 ± 3,04

21,25 ± 3,04

21,59 ± 3,06

122,03 ± 16,07

111,11 ± 17,64

115,62 ± 17,84

79,07 ± 11,41

72,83 ± 10,72

75,41 ± 11,43

2542 (41,3%)

3614 (58,7%)

6156

Tuổi BMI HATTTB* HATTrTB** Tổng

HATTTB: huyết áp tâm thu trung bình, HATTrTB: huyết áp tâm trương trung bình

Đặc điểm đối tượng tham gia nghiên cứu

?????????????? P P T ??, ????????????????, ??????????, ?????????! ???????????, ?????????????????! iba otu.com

Tuổi

Phân bố độ tuổi của người tham gia nghiên cứu

Tương quan đa biến giữa chỉ số huyết áp, tần số tim, BMI và tuổi.

?????????????? P P T ??, ????????????????, ??????????, ?????????! ???????????, ?????????????????! iba otu.com

Ma trận tương quan đa biến giữa chỉ số HATTTB, HATTrTB với tần số tim, BMI và tuổi.

Tỷ lệ tăng huyết áp, nhận biết và kiểm soát

*Chẩn đoán tăng huyết áp khi Huyết áp tâm thu ≥ 140mmHg và/hoặc Huyết áp tâm trương ≥ 90 mmHg và/hoặc đang điều trị thuốc tăng huyết áp.

?????????????? P P T ??, ????????????????, ??????????, ?????????! ???????????, ?????????????????! iba otu.com

*2018 ESC/ESH Clinical Practice Guidelines for the Management of Arterial Hypertension

Tỷ lệ tăng huyết áp, nhận biết và kiểm soát huyết áp.

Tỷ lệ tăng huyết áp theo AHA/ACC 2017, ESC 2018, ISH 2020

?????????????? P P T ??, ????????????????, ??????????, ?????????! ???????????, ?????????????????! iba otu.com

*Paul K. Whelton,2017 ACC/AHA/AAPA/ABC/ACPM/AGS/APhA/ASH/ASPC/NMA/PCNA Guideline for the Prevention, Detection, Evaluation, and Management of High Blood Pressure in Adults: A Report of the American College of Cardiology/American Heart Association Task Force on Clinical Practice Guidelines **2018 ESC/ESH Clinical Practice Guidelines for the Management of Arterial Hypertension ***Thomas Unger, et al (2020), International Society of Hypertension Global Hypertension Practice Guidelines, J of Hypertension,Vol 75, issue 6

So với các nghiên cứu trước đây

MMM 2018 toàn cầu**** MMM toàn quốc 2017 ** MMM 2018 Huế *** MMM 2019 Huế

Điều tra THA toàn quốc 2015- 20161

1 504 963 5454 10 993 6087 6156

?????????????? P P T ??, ????????????????, ??????????, ?????????! ???????????, ?????????????????! iba otu.com

Cỡ mẫu (N)

33,4% 47,3% 28,7% 18,3% 23,9% THA

59,5% 60,9% - 62.5% 66,1% Nhận biết

60% 31,3% 62,3% 57,5% 56,3%

1Nguyễn Lân Việt, Kết quả mới nhất điều tra tăng huyết áp toàn quốc 2015-2016, Báo cáo Hội nghị THA Việt Nam lần thứ II năm 2016 **Van Minh H, Viet NL, Sinh CT, et al. Blood pressure screening during the May Measurement Month 2017 programme in Vietnam- South-East Asia and Australasia. Eur Heart J Suppl. 2019;21(Suppl D):D127-D129. doi:10.1093/eurheartj/suz076 ***Trần Tú Nguyên (2018), Kết quả tầm soát huyết áp ở người trưởng thành tại thành phố Huế theo chương trinh MMM 2018 của ISH, Tạp chí Tim mạch học Việt Nam số 88, trang 61. ****Thomas Beaney, Neil R Poulter, the MMM Investigators, May Measurement Month 2018: a pragmatic global screening campaign to raise awareness of blood pressure by the International Society of Hypertension, European Heart Journal, Volume 40, Issue 25, 1 July 2019, Pages 2006–2017

kiểm soát HA

Tỷ lệ tăng huyết áp tâm thu đơn độc

?????????????? P P T ??, ????????????????, ??????????, ?????????! ???????????, ?????????????????! iba otu.com

THA tâm thu đơn độc

THA

Tỷ lệ THA theo nhóm tuổi

Tỷ lệ THA tâm thu đơn độc theo nhóm tuổi trong số người bị THA

Tỷ lệ tăng huyết áp theo tần số tim

Tỷ lệ THA (%)

?????????????? P P T ??, ????????????????, ??????????, ?????????! ???????????, ?????????????????! iba otu.com

Tỷ lệ tăng huyết áp theo tần số tim lúc nghỉ

Mối liên quan giữa Tăng huyết áp và các YTNC Mô hình hồi quy logistic đa biến giữa các YTNC với tăng huyết áp

0,0001

Giới tính

?????????????? P P T ??, ????????????????, ??????????, ?????????! ???????????, ?????????????????! iba otu.com

Hút thuốc lá

0,0001

0,090

Yếu tố nguy cơ Giá trị p

Sử dụng rượu bia

0,79 (0,62-1,02)

0,073

Béo phì/thừa cân*

0,0001

Đái tháo đường

0,0001

Nữ Nam Không Có Hiếm khi 1-3 lần /tháng Ít nhất 1 tuần /lần Không Có Không Có

OR (95% CI) 1 1,45 (1,24-1,69) 1 1,43 (1,21-1,70) 1 0,82 (0,66-1,02)

1 2,4 (2,11-2,72) 1 3,74 (2,70-5,20)

Béo phì/thừa cân*: (Có: BMI ≥ 23kg/m2, Không: BMI < 23 kg/m2)

Tỷ lệ biến chứng theo phân độ THA

?????????????? P P T ??, ????????????????, ??????????, ?????????! ???????????, ?????????????????! iba otu.com

Tỷ biến chứng theo phân độ Tăng huyết áp

Tiền THA (130-139/85-89 mmHg) THA độ 1 (140-159/90-99 mmHg) THA độ 2 (160-179 /100-109) THA độ 3 ( >180/110) mmHg *2018 ESC/ESH Guidelines for the management of arterial hypertension The Task Force for the management of arterial hypertension of the European Society of Cardiology (ESC) and the European Society of Hypertension (ESH)

Tương quan giữa THA và biến chứng

Mô hình hồi quy logistic đa biến giữa tăng huyết áp và biến chứng tim mạch

Biến chứng

Giá trị p

?????????????? P P T ??, ????????????????, ??????????, ?????????! ???????????, ?????????????????! iba otu.com

Tiền sử NMCT

0,0001

Tiền sử đột quỵ

0,0001

Không Có Không Có

OR (95% Cl) 1 5,27 (2,73-10,17) 1 5,56 (2,32-13,34)

Khác biệt huyết áp trung bình giữa 3 lần đo

Khác biệt của huyết áp trung bình và tỷ lệ huyết áp cao giữa các lần đo

?????????????? P P T ??, ????????????????, ??????????, ?????????! ???????????, ?????????????????! iba otu.com

Trung bình lần 2

Lần 1 Lần 3

và 3

HA tâm thu trung bình 118,56 115,36 115,48

HA tâm trương trung

76,99 75,23 75,04

bình

Tỷ lệ có huyết áp cao 1171 (19,0%) 889 (14,4%) 912 (14,8%)

Tình hình sử dụng thuốc ở những đối tượng tăng huyết áp

?????????????? P P T ??, ????????????????, ??????????, ?????????! ???????????, ?????????????????! iba otu.com

Tỷ lệ kiểm soát

Tình hình sử dụng thuốc ở những đối tượng tăng huyết áp N (%)

Thuốc huyết áp

huyết áp

1 loại thuốc 554 (82,1 %) 55,59 %

2 loại thuốc 96 (14,2 %) 60,4 %

3 loại thuốc 17 (2,5%) 64,7 %

?????????????? P P T ??, ????????????????, ??????????, ?????????! ???????????, ?????????????????! iba otu.com

4. Kết Luận, Kiến Nghị

Kết Luận

ü Tỷ lệ Tăng huyết áp ở người trưởng thành (≥ 18 tuổi) ở thành phố Huế còn cao (23.9%) và có xu hướng tăng dần khi so sánh giữa các nghiên cứu từ năm 2018 đến nay.

?????????????? P P T ??, ????????????????, ??????????, ?????????! ???????????, ?????????????????! iba otu.com

ü Tỷ lệ nhận biết mình bị tăng huyết áp có chiều hướng tăng lên (66,1% năm 2019 so với 62.5% năm 2018)

ü Việc kiểm soát huyết áp hiện nay vẫn chưa thực sự tốt,

cụ thể: - 30,7% số người Tăng huyết áp không được điều trị - 43,7% số người đang điều trị không thể kiểm soát tốt

được huyết áp mục tiêu.

Kết Luận

ü Các YTNC có liên quan với Tăng huyết áp bao gồm:

• Giới Nam • Thừa cân/béo phì • Đái tháo đường • Hút thuốc lá

?????????????? P P T ??, ????????????????, ??????????, ?????????! ???????????, ?????????????????! iba otu.com

ü Điều trị THA bằng 1 loại thuốc chiếm (82,1%) trong nhóm BN đang được điều. Tuy nhiên, tỷ lệ kiểm soát HA ở nhóm này còn thấp (55,9%).

ü Đo huyết áp 1 lần sẽ làm tăng tỷ lệ chẩn đoán THA so

với việc đo HA 3 lần và lấy trung bình lần 2 và 3.

ü Tỷ lệ THA tâm thu đơn độc có xu hướng tăng lên theo

nhóm tuổi.

Kiến Nghị

ü Huyết áp nên được đo 3 lần ở tư thế chuẩn theo

ISH, với giá trị huyết áp dùng để chẩn đoán và theo dõi là trung bình của lần đo 2 và 3.

?????????????? P P T ??, ????????????????, ??????????, ?????????! ???????????, ?????????????????! iba otu.com

ü Cần chú ý đến tần số tim khi đo huyết áp, bệnh nhân trước khi đo cần tuân thủ thời gian nghỉ ngơi, và tránh sử dụng các thuốc làm tăng nhịp tim.

ü Tăng huyết áp tâm thu đơn độc cần được chú ý và quản lý sử dụng thuốc điều trị huyết áp phù hợp.

Kiến Nghị

?????????????? P P T ??, ????????????????, ??????????, ?????????! ???????????, ?????????????????! iba otu.com

ü Trong thực hành lâm sàng, bác sĩ cần chú ý tới việc kiểm soát huyết áp trong những lần tái khám ở những bệnh nhân đang điều trị, điều chỉnh thuốc nếu cần để đạt mức huyết áp mục tiêu.

ü Kiểm soát cân nặng, bỏ thuốc lá và quản lý tốt đái tháo đường là rất quan trọng để giúp bệnh nhân hạn chế mắc bệnh lý tăng huyết áp.

ü Cần duy trì và nhân rộng những hoạt động tầm soát huyết áp như MMM đến nhiều tỉnh thành ở Việt Nam để có thể phát hiện nhiều bệnh nhân THA hơn nữa.

?????????????? P P T ??, ????????????????, ??????????, ?????????! ???????????, ?????????????????! iba otu.com