Khả năng dự đoán của động vật
Trong khi trên thế giới, vài người có khả năng tiên tri dẫu cho là khoa
học chưa giải thích được hoặc không công nhận, thì một bất ngờ khác
lại lớn không kém khi các nhà khoa học thừa nhận một số động vật
cũng có khả năng dự đoán kỳ diệu này. Điểm khác biệt là khả năng
"biết trước" ở động vật thường có trong cả một loài, và phần lớn đều
là… tai họa
Dự đoán chu kỳ biến động của thức ăn
Trong công trình nghiên cứu kéo dài hơn thập kỷ của các nhà khoa học ĐH
Michigan State (Mỹ). Họ dùng lạc củ để nhử loài sóc đỏ (Tamiasciurus
hudsonicus) trong khu rừng Yukon, Canada vào những chiếc bẫy rồi gắn
chip điện tử lên cơ thể chúng để theo dõi. Cứ sau một khoảng thời gian nhất
định, họ tìm cách bắt lũ sóc và kiểm xem những con cái có thai hay không.
Đồng thời, các chuyên gia cũng theo dõi số lượng nón trên các cây vân sam
(thuộc họ thông) trong khu. Hạt trong các nón của cây vân sam là thức ăn
chủ yếu của sóc đỏ, tuy nhiên số lượng nón mà vân sam sản sinh được thay
đổi theo từng năm khác nhau. Chẳng hạn, một cây chỉ sản sinh 10 nón trong
năm nay, nhưng có thể cho ra tới 500 nón vào năm sau.
Sóc đỏ Bắc Mỹ kết đôi vào tháng 1 và sinh con từ tháng 3. Vào những năm
cây vân sam cho ra nhiều nón, các nhà nghiên cứu nhận thấy một hiện tượng
thú vị: lũ sóc cái sẽ sinh thêm một lứa vào mùa xuân của những năm đó.
Điều này đồng nghĩa với việc sóc đỏ, bằng cách nào đó đã phát triển được
khả năng đoán trước quy luật sinh sản của cây vân sam.
"Chúng tôi thường nghĩ rằng động vật ăn hạt, chẳng hạn như sóc đỏ, buộc
phải tuân theo trò chơi của thực vật. Đây là bằng chứng đầu tiên về khả năng
dự đoán chu kỳ sinh sản của thực vật ở một loài động vật", Andrew
McAdam, trưởng nhóm nghiên cứu nhận xét.
Lượng hạt dư thừa trong mùa thu là nguồn thức ăn quan trọng đối với lũ sóc
con trong những tháng đầu tiên của cuộc đời – khoảng thời gian chúng rất dễ
bị tổn thương.
Hiện các chuyên gia vẫn chưa rõ tại sao sóc có thể dự đoán được rằng số
lượng nón của cây vân sam sẽ giảm trong một năm nhất định. McAdam cho
rằng, loài động vật này biết cách xác định nồng độ một số hormon nhất định
trong chồi nón trên cây vân sam. Cũng có thể chúng biết cách rút kinh
nghiệm qua những lần quan sát. Khi nhìn thấy nhiều chồi nón trên cây vân
sam vào mùa xuân, lũ sóc biết rằng năm đó sẽ có nhiều thức ăn.
Tiên đoán cái chết
Tại Trung tâm y tế Steere, thành phố
Providence, bang Rhode Island, Mỹ,
chuyên chăm sóc và điều trị những
người mắc chứng suy giảm trí nhớ nặng,
các nhân viên nuôi một con mèo có tên
Oscar. Con mèo lông màu trắng pha lẫn
đốm đen này không bao giờ "giao du" Sóc đỏ có khả năng dự báo nguồn
hoặc tỏ ra thân thiện với người sống. thức ăn.
Nhưng với người sắp chết thì khác, nếu
Oscar đột nhiên tới gần một bệnh nhân nào đó và "âu yếm" nằm bên cạnh,
vài giờ sau người ấy sẽ qua đời.
TS. David Dosa – chuyên gia về các bệnh tuổi già của trung tâm và cũng là
giáo sư của Đại học Brown, Mỹ khẳng định, trong suốt nhiều năm qua,
Oscar hầu như không mắc sai lầm khi tiên đoán ngày lìa đời của các bệnh
nhân. Mỗi khi con mèo tới gần một bệnh nhân, các bác sĩ liền hiểu rằng
mình sẽ… bó tay. Kể từ đó tới nay nó đã dự đoán chính xác khoảng 50
trường hợp.
Nếu một phòng nào đó có bệnh nhân sắp chết nhưng cửa phòng đóng chặt,
Oscar sẽ cào cửa và tìm mọi cách để vào bên trong.
Khả năng "thần chết" này không hề ngẫu nhiên, các y tá đã thử đoán một
bệnh nhân nào đó sắp qua đời và bế Oscar tới giường của người đó, nhưng
nó lập tức bỏ đi và tới giường của một bệnh nhân khác. Quả nhiên bệnh
nhân thứ hai qua đời vài giờ sau đó, còn bệnh nhân tưởng sắp chết lại sống
thêm ít thời gian nữa.
"Hiệu quả" như thế nên khi con mèo nhảy lên một giường nào đó và nằm
bên cạnh người bệnh, thì các nhân viên trung tâm phải tức tốc báo cho thân
nhân tới trung tâm ngay để kịp… chia tay. Tuy nhiên, chú mèo Oscar là hiện
tượng đặc biệt bởi cũng ở trung tâm này còn nuôi nhiều mèo nữa, nhưng
không con nào có khả năng giống như thế.
Các nhà nghiên cứu không đưa ra được bất kỳ lời giải thích chắc chắn nào
về khả năng kỳ lạ của con mèo, mà chỉ phán đoán rằng Oscar có khả năng
ngửi thấy mùi xeton – nhóm hợp chất hữu cơ mà các tế bào thải ra khi chúng
sắp chết, giống như loài chó.
Dù sợ hãi hay đau buồn, nhưng phần lớn thân nhân người bệnh được Oscar
âu yếm nằm bên đều cảm thấy an ủi khi cho rằng, ít nhất thì chú mèo cũng
đã ở bên cạnh người thân của họ trong những giây phút cuối cùng.
Dự đoán cả… động đất
Cho đến nay, các nhà địa chấn học vẫn
cho rằng chưa thể dự báo về địa điểm và
thời điểm sẽ diễn ra động đất. Một số
quốc gia, trong đó có Trung Quốc, đã
tìm cách sử dụng những thay đổi của tự
nhiên – thường là hành vi của động vật Cóc nhảy lên đường là điềm gở? làm dấu hiệu cảnh báo sớm, tuy chưa
thật chính xác nhưng trước mắt thì cũng còn hơn… những tính toán khoa
học.
Có khoảng 10 triệu người ở tỉnh Tứ Xuyên (Sichuan) chịu ảnh hưởng trực
tiếp từ cơn địa chấn lịch sử mạnh 7,9 độ Richter, diễn ra năm 2008, làm hơn
50.000 người thiệt mạng.
Chỉ ba ngày trước khi cơn địa chấn kinh hoàng ập đến, hàng nghìn con cóc
đã nhảy trên đường phố Miên Châu (Mianzhu), nơi bị ảnh hưởng nặng của
động đất và có đến 2.000 người thiệt mạng. Hai ngày trước cơn động đất,
người dân Miên Châu lo ngại dấu hiệu này cho thấy thiên tai sắp đến, nhưng
văn phòng khí tượng địa phương khẳng định điều đó là bình thường.
Vào hôm diễn ra động đất, những con ngựa vằn ở vườn thú thành phố Vũ
Hán (Wuhan) đập đầu vào cửa sắt. Thành phố này cách tâm chấn 900km.
Cũng tại đây, nhiều con voi quay cái vòi của chúng một cách điên cuồng.
Khoảng 20 con sư tử và hổ vốn thường ngủ trưa cứ đi đi lại lại trong chuồng.
5 phút trước khi động đất bắt đầu, hàng chục con công cùng rít lên.
Nhà địa chấn học Roger Musson thuộc Cơ quan nghiên cứu địa lý Anh quốc
cho rằng, có một số nguyên nhân khiến động vật thay đổi hành vi. Khả năng
lớn nhất là do trước động đất, những khối đá lớn dưới lòng đất phát ra sóng
điện từ mà động vật có thể tiếp nhận. Một giả thuyết khác là các con vật có
khả năng cảm nhận các chấn động yếu xuất hiện trước động đất, điều mà con
người không có được.
Mùa đông năm 1975, giới chức Trung Quốc đã cho sơ tán một thành phố ở
tỉnh Đông Bắc Liêu Ninh (Liaoning) một ngày trước khi trận động đất mạnh
7,3 độ richter, nhờ quan sát sự thay đổi… hành vi của động vật và mực nước
trong các ao hồ
