KHÓ TH TR EMỞ Ở Ẻ
Trong các b nh v hô h p tr em thì khó th thanh qu n làệ ề ấ ở ẻ ở ả
m t trong nh ng b nh đ c đ t trong tình tr ng c p c u. Hi nộ ữ ệ ượ ặ ạ ấ ứ ệ
nay s tr nh p vi n vì các b nh đ ng hô h p đang tăng lên,ố ẻ ậ ệ ệ ở ườ ấ
nhi u tr ng h p đ n vi n trong tình tr ng b nh r t n ng gâyề ườ ợ ế ệ ạ ệ ấ ặ
khó khăn cho công tác đi u tr . Nh n bi t b nh và phòng b nhề ị ậ ế ệ ệ
t t cho tr là đi u c n thi t đ i v i các b c cha m . ố ẻ ề ầ ế ố ớ ậ ẹ
Các m c đ nguy hi m c a b nh ứ ộ ể ủ ệ
H u h t tr b khó th thanh qu n đ u có nh ng d u hi u nhầ ế ẻ ị ở ả ề ữ ấ ệ ư
hít th khó, th ch m, nghe có ti ng rít thanh qu n khi th , xu tở ở ậ ế ả ở ấ
hi n các c n co kéo hô h p nh t là tình tr ng lõm c và rút lõmệ ơ ấ ấ ạ ứ
l ng ng c. Bên c nh đó tr còn có nh ng tri u ch ng khác nhồ ự ạ ẻ ữ ệ ứ ư
khàn ti ng hay m t ti ng khi nói, ho, khóc. Đ u tr th ng bế ấ ế ầ ẻ ườ ị
g t gù khi th và hay b ng a ra sau trong thì hít vào. N u quanậ ở ị ử ế
sát s th y s n thanh qu n nhô lên khi hít vào, m t tr b nhănẽ ấ ụ ả ặ ẻ ị
l i, hai cánh mũi n r ng.ạ ở ộ
Đ ch n đoán m c đ khó th thanh qu n c a tr ng i ta chiaể ẩ ứ ộ ở ả ủ ẻ ườ
ra 3 m c đ n ng, nh khác nhau, đây là yêu c u r t c n thi tứ ộ ặ ẹ ầ ấ ầ ế
đ có th đ a ra nh ng x trí đúng đ n nh t.ể ể ư ữ ử ắ ấ
M c đ 1:ứ ộ
Tr xu tẻ ấ
hi n khànệ
và rè ti ngế
khi khóc,
nói nh ngư
ti ng hoế
có th v nể ẫ
còn trong
ho c h iặ ơ
rè. Bi uể
Tr khó th có nguyên nhân thanh qu n b t nẻ ở ả ị ổ
th ng:ươ
hi n khó th ch a đi n hình, ti ng rít thanh qu n nh ho c ch aệ ở ư ể ế ả ẹ ặ ư
rõ, c n co kéo hô h p ít. Tình tr ng toàn thân ch a nh h ng,ơ ấ ạ ư ả ưở
tr v n còn ch i, ch a qu y khóc nhi u. ẻ ẫ ơ ư ấ ề
M c đ 2: Tr b m t ti ng, nói không rõ t , ti ng ho tr nênứ ộ ẻ ị ấ ế ừ ế ở
ông ng. Lúc này tri u ch ng khó th thanh qu n r t đi n hình,ổ ệ ứ ở ả ấ ể
ti ng rít thanh qu n rõ, c n co kéo hô h p m nh. Tr xu t hi nế ả ơ ấ ạ ẻ ấ ệ
tr ng thái kích thích, v t vã, h t ho ng, lo s .ạ ậ ố ả ợ
M c đ 3: Tr b m t ti ng hoàn toàn, khóc ho c nói khôngứ ộ ẻ ị ấ ế ặ
thành ti ng, nghe ph u phào. Ngay c khi ho cũng không thànhế ề ả
ti ng ho c mu n ho mà không ho đ c. Bi u hi n khó th trế ặ ố ượ ể ệ ở ở
nên d d i, có tri u ch ng thi u ôxy n ng n , lúc này tr có thữ ộ ệ ứ ế ặ ề ẻ ể
b tím tái, r i lo n nh p th . Toàn thân tr b nh h ng th nị ố ạ ị ở ẻ ị ả ưở ầ
kinh (hôn mê, l đ hay v t vã...), tim m ch, da tái vã m hôi...ờ ờ ậ ạ ồ
Tr c n đ c chăm sóc và nuôi d ng t t ẻ ầ ượ ưỡ ố
T t c nh ng tr ng h p khó th thanh qu n đ u c n đ c theoấ ả ữ ườ ợ ở ả ề ầ ượ
dõi ch t ch và x trí b nh k p th i, đ c bi t là tình tr ng c pặ ẽ ử ệ ị ờ ặ ệ ạ ấ
tính. N u tr có nguyên nhân b d v t đ ng th ph i nhanhế ẻ ị ị ậ ườ ở ả
chóng l y d v t kh i thanh qu n. Nhi u tr ng h p n ng ph iấ ị ậ ỏ ả ề ườ ợ ặ ả
m n i khí qu n, th ôxy. Tùy theo t ng nguyên nhân gây b nhở ộ ả ở ừ ệ
và m c đ b nh, các bác sĩ s ch đ nh s d ng các lo i thu cứ ộ ệ ẽ ỉ ị ử ụ ạ ố
khác nhau.
Khó th thanh qu n là b nh do nhi u nguyên nhân gây ra trongở ả ệ ề
đó có nh ng nguyên nhân có th d phòng đ c. Các b c chaữ ể ự ượ ậ
m không nên đ tr ng m đ v t d gây hóc, m t khác còn gâyẹ ể ẻ ậ ồ ậ ễ ặ
nhi m khu n, giun sán. Nên v sinh s ch s cho b n thân tr vàễ ẩ ệ ạ ẽ ả ẻ
ng i chăm sóc tr , nh t là v sinh tr c khi cho tr ăn và sauườ ẻ ấ ệ ướ ẻ
khi đi v sinh. C n tiêm phòng đ y đ cho tr theo l ch tiêmệ ầ ầ ủ ẻ ị
ch ng. Mang l i cho tr m t không gian s ng thoáng, s ch. N uủ ạ ẻ ộ ố ạ ế
th y có nh ng d u hi u b t th ng đ ng hô h p nên đ a trấ ữ ấ ệ ấ ườ ở ườ ấ ư ẻ
đi khám các chuyên khoa hô h p đ phát hi n b nh và đi u trở ấ ể ệ ệ ề ị
s m.ớ
TS. Đào Minh Tu n ấ
Virut, vi khu n là nh ng th ph m gây b nh ẩ ữ ủ ạ ệ
Trong tr ng h p tr b khó th thanh qu n c p tính th ng là doườ ợ ẻ ị ở ả ấ ườ
nh ng nguyên nhân nh d v t đ ng th , đây là do trong quáữ ư ị ậ ườ ở
trình ăn, ng m th c ăn ho c đ v t nào đó b r i vào thanh qu n.ậ ứ ặ ồ ậ ị ơ ả
Tr ng h p này r t hay g p, nh t là khi tr v a ăn v a ch iườ ợ ấ ặ ấ ẻ ừ ừ ơ
không t p trung. Viêm thanh qu n c p là m t nguyên nhân quanậ ả ấ ộ
tr ng gây ra tình tr ng này, b nh xu t hi n có th do vi khu nọ ạ ệ ấ ệ ể ẩ
(H.influenzae, streptocoque, staphylocoque) ho c do virut (hay g pặ ặ
nh t là virut cúm, sau đó là virut nhóm myxovirut); Nh ng tr bấ ữ ẻ ị
còi x ng và nhi m khu n n ng h ng, đau không nu t, nóiươ ễ ẩ ặ ở ọ ố
đ c cũng hay m c ph i tình tr ng khó th thanh qu n c p tính.ượ ắ ả ạ ở ả ấ
Bên c nh đó b nh b ch h u thanh qu n và viêm thanh qu n doạ ệ ạ ầ ả ả
s i cũng là nh ng y u t quan tr ng khi n tr r i vào tình tr ngở ữ ế ố ọ ế ẻ ơ ạ
c p c u này.ấ ứ
Các tr ng h p khó th m n tính có th do m m s n thanh qu n,ườ ợ ở ạ ể ề ụ ả
d d ng s n thanh qu n, (trong nh ng tr ng h p này tr s cóị ạ ụ ả ữ ườ ợ ẻ ẽ
ti ng th rít thanh qu n b m sinh) ho c do h p thanh qu n m nế ở ả ẩ ặ ẹ ả ạ
tính (do h u qu c a ch n th ng ho c h p thanh qu n do u máu,ậ ả ủ ấ ươ ặ ẹ ả
d d ng b m sinh...). Khó th m n tính còn do papillon thanhị ạ ẩ ở ạ
qu n, đó là lo i u nhú, lành tính thanh qu n, u phát tri n nhanh,ả ạ ở ả ể
tái phát gây khó th thanh qu n t t . Đ xác đ nh chính xác c nở ả ừ ừ ể ị ầ
ph i soi thanh qu n.ả ả
Kho 24 - Ch t L ng Cu c S ng ẻ ấ ượ ộ ố
www.khoe24.vn
Ngu n: SKDS ồ
B NH VIÊM RU T TH A TR EMỆ Ộ Ừ Ở Ẻ
Ru t th a là m t c quan nh nh ngón tay dính v i ru t giàộ ừ ộ ơ ỏ ư ớ ộ
n m phía d i bên ph i c a b ng. Bên trong ru t th a hìnhằ ở ướ ả ủ ổ ụ ộ ừ
thành m t túi cùng th ng m raộ ườ ở
vào ru t già. Khi ho t đ ng mộ ạ ộ ở
c a chi c túi cùng này b c n tr ,ủ ế ị ả ở
ru t th a s ng lên và có th d bộ ừ ư ể ễ ị
nhi m trùng b i vi khu n. ễ ở ẩ
N u ru t th a b nhi m trùngế ộ ừ ị ễ
không đ c c t b , nó có th vượ ắ ỏ ể ỡ
và truy n vi khu n đi, gây nhi mề ẩ ễ
trùng kh p vùng b ng, có th d nắ ụ ể ẫ
đ n các v n đ s c kh e nghiêmế ấ ề ứ ỏ
tr ng. ọ
Viêm ru t th a th ng nhộ ừ ườ ả
h ng đ n tr , đ c bi t tr trongưở ế ẻ ặ ệ ẻ
đ tu i 11-20. Ph n l n các caộ ổ ầ ớ
b nh x y ra t tháng 5 đ n thángệ ả ừ ế
10. Nh ng tr mà ti n s gia đìnhữ ẻ ề ử
có ng i b viêm ru t th a có thườ ị ộ ừ ể
tăng nguy c m c b nh này, đ c bi t bé trai.ơ ắ ệ ặ ệ ở
Đi u quan tr ng là ph i bi t cách nh n ra các d u hi u c a cănề ọ ả ế ậ ấ ệ ủ
b nh này và phân bi t nó v i b nh đau d dày đ tr đ c chămệ ệ ớ ệ ạ ể ẻ ượ
sóc y t thích h p. ế ợ
Không có cách nào đ ngăn ng a viêm ru t th a. Nh ng v i cácể ừ ộ ừ ư ớ
ph ng pháp ki m tra và xét nghi m hi n đ i hi n nay, cùng v iươ ể ệ ệ ạ ệ ớ
kháng sinh, h u h t các tr ng h p b nh viêm ru t th a có thầ ế ườ ợ ệ ộ ừ ể
đ c xác đ nh và đi u tr mà không gây bi n ch ng. ượ ị ề ị ế ứ
Các tri u ch ng c a viêm ru t th a: Các tri u ch ng đ c tr ngệ ứ ủ ộ ừ ệ ứ ặ ư
c a viêm ru t th a th ng b t đ u b ng s t nh , đau xungủ ộ ừ ườ ắ ầ ằ ố ẹ
quanh r n, và có th đi kèm v i nôn m a, tiêu ch y hay táo bón...ố ể ớ ử ả
Ph i bi t cách nh n ra cácả ế ậ
d u hi u c aấ ệ ủ viêm ru tộ
th aừ và phân bi t nó v i b nhệ ớ ệ
đau d dày đ tr đ c chămạ ể ẻ ượ
sóc y t thích h p. ế ợ
nh: CorbisẢ
- Đau b ng d d i, đ c bi t vùng quanh r n hay vùng b ng d iụ ữ ộ ặ ệ ố ụ ướ
bên ph i (c n đau có th b t đ u xu t hi n r i h t, sau đó trả ơ ể ắ ầ ấ ệ ồ ế ở
thành c n đau kéo dài và đau nhói). ơ
- S t nh .ố ẹ
- Không mu n ăn.ố
- Bu n nôn và nôn m a.ồ ử
- Tiêu ch y (đ c bi t tiêu ít và có n c nh y).ả ặ ệ ướ ầ
- Th ng xuyên đi ti u ho c c m th y n ng b ng bu c ph i điườ ể ặ ả ấ ặ ụ ộ ả
ti u.ể
- B ng s ng ho c tr ng lên, đ c bi t tr nh .ụ ư ặ ươ ặ ệ ở ẻ ỏ
N u viêm ru t th a không đ c đi u tr thì ru t th a b viêm cóế ộ ừ ượ ề ị ộ ừ ị
th v trong vòng 24 đ n 27 gi sau khi các tri u ch ng b t đ uể ỡ ế ờ ệ ứ ắ ầ
xu t hi n. N u ru t th a b v , c n đau tr có th lan ra kh pấ ệ ế ộ ừ ị ỡ ơ ở ẻ ể ắ
vùng b ng và tr có th b s t r t cao.ụ ẻ ể ị ố ấ
N u nghi ng tr b viêm ru t th a, hãy đ a ngay tr đ n c sế ờ ẻ ị ộ ừ ư ẻ ế ơ ở
y t g n nh t, tuy t đ i không t ý cho tr u ng thu c ho c choế ầ ấ ệ ố ự ẻ ố ố ặ
tr ăn hay u ng th gì.ẻ ố ứ
Bác sĩ Tr n Qu c Ninhầ ố
Kh e 24 (ngu n: SKDS)ỏ ồ