ĐẠI HỌC LÂM NGHIỆP VIỆT NAM
KHOA CƠ ĐIỆN VÀ CÔNG TRÌNH
BỘ MÔN KỸ THUẬT ĐIỆN VÀ TỰ ĐỘNG HÓA
KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP
Tên đề tài:
NGHIÊN CỨU THIẾT KẾ HỆ THỐNG ĐIỀU KHIỂN TRONG QUY
TRÌNH XỬ LÝ NƢỚC THẢI SỬ DỤNG PLC S7-300
NGÀNH: CÔNG NGHỆ CƠ ĐIỆN TỬ
MÃ NGÀNH: 7510203
Giảng viên hƣớng dẫn : ThS. Trần Kim Khuê
Sinh viên thực hiện : Vũ Văn Linh
MSV : 1551080793
Lớp : K60_CĐT
Khoá học : 2015 - 2019
Hà Nội - năm 2019
LỜI NÓI ĐẦU
Ngày nay, với sự phát triển của nền kinh tế - xã hội. Đời sống con ngƣời
ngày càng đƣợc nâng cao. Đô thị đƣợc mở rộng nhiều. Nếu không đƣợc sự quan
tâm của chính quyền, cũng nhƣ ngƣời dân, môi trƣờng sống sẽ ngày càng giảm sút.
Đặc biệt là môi trƣờng nƣớc. Nguyên nhân chính gây ra ô nhiễm nƣớc thải là do
quá trình sử dụng của con ngƣời trong các hoạt động sống hay sản xuất của mình,
làm thay đổi tính chất và thành phần nƣớc ban đầu. Các chất thải này khi thải ra môi
trƣờng nƣớc, gây mùi hôi thối, làm chậm quá trình chuyển hóa và hòa tan oxy vào
nƣớc, dinh dƣỡng hóa nƣớc mặt, làm cản trở quá trình sinh trƣởng và phát triển của
sinh vật. Có rất nhiều phƣơng pháp xử lý nƣớc thải, nhƣng do tính chất và thành
phần của nƣớc thải khác nhau cần lựa chọn phƣơng pháp xử lý cho phù hợp. Chính
vì thế mà em đã chọn đề tài “Nghiên cứu thiết kế hệ thống điều khiển trong quy
trình xử lý nƣớc thải sử dụng PLC S7-300”.
Mục tiêu nghiên cứu chính trong đề tài này là Nghiên cứu lí thuyết công nghệ xử lý
nƣớc thải. Lập trình điều khiển hệ thống xử lý nƣớc thải bằng phần mềm S7 Manager. Lập
trình hệ thống điều khiển giám sát mô phỏng trên máy tính bằng WinCC.
Đề tài của em chia làm 2 phần chính sau:
Phần 1: Tổng quan về vấn đề nghiên cứu
Phần 2: Nội dung khóa luận
Chƣơng 1: Tổng quan
Chƣơng 2: Các thiết bị chấp hành và xây dựng sơ đồ mạch động lực
Chƣơng 3: Bài toán điều khiển và lập trình mô phỏng cho hệ thống
xử lý nƣớc thải
Trong suốt thời gian làm đề tài đƣợc sự giúp đỡ của các thầy, cô giáo
trong bộ môn Kỹ thuật điện và Tự đông hóa và đặc biệt là sự hƣớng dẫn tận tình,
chi tiết của thầy giáo ThS. Trần Kim Khuê đã giúp em hoàn thành bản khóa luận
này. Mặc dù đã rất cố gắng nhƣng kiến thức và kinh nghiệm còn hạn chế nên khóa
luận của em không thể tránh những thiếu sót, em rất mong đƣợc sự chỉ bảo của các
thầy cô, để em hoàn thiện tốt khóa luận tốt nghiệp này.
Hà Nội, Ngày 16 tháng 05 năm 2019
Sinh viên thực hiện
Vũ Văn Linh
NHẬN XÉT
(Của giảng viên hƣớng dẫn)
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
GIẢNG VIÊN HƢỚNG DẪN
(Chữ ký, họ tên)
NHẬN XÉT
(Của giảng viên phản biện)
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
.......................................................................................................................................
GIẢNG VIÊN PHẢN BIỆN
(Chữ ký, họ tên)
MỤC LỤC
LỜI NÓI ĐẦU ............................................................................................................ 2
MỤC LỤC ................................................................................................................... 5
DANH MỤC CÁC BẢNG .......................................................................................... 7
DANH MỤC CÁC HÌNH ........................................................................................... 8
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN ....................................................................................... 1
1.1 Khái niệm .......................................................................................................... 1
1.2 Công nghệ xử lí nƣớc thải trong nƣớc .............................................................. 1
1.3 Công nghệ xử lí nƣớc thải ở nƣớc ngoài ........................................................... 1
1.4 Các thông số ô nhiễm đăc trƣng của chất thải .................................................. 3
1.5 Tính chất của nguồn nƣớc thải cần xử lí ............................................................... 4
1.6 Nghiên cứu áp dụng công nghệ tự động hóa nƣớc thải ........................................ 4
2.2 Các thiết bị chấp hành trong hệ thống nƣớc thải .................................................. 8
2.3 Sơ đồ đấu nối các thiết bị chấp hành ................................................................ 9
2.4 Các đầu đo sử dụng trong hệ thống xử lí nƣớc thải ........................................ 17
2.5 Sơ đồ đấu nối các đầu đo với PLC – 300 ............................................................ 18
CHƢƠNG 3: BÀI TOÁN ĐIỀU KHIỂN VÀ LẬP TRÌNH MÔ PHỎNG CHO S7 –
300 ............................................................................................................................. 19
3.1 Xây dựng bài toán xử lí nƣớc thải tự động ..................................................... 19
3.1.1 Khảo sát và tính toán dân số ............................................................................ 19
3.1.2 Tính toán lƣu lƣợng nƣớc thải .......................................................................... 19
3.1.3. Cơ sở đề xuất công nghệ xử lý . ...................................................................... 19
3.1.4 Thống kê các thiết bị điện hiện có trong dây chuyền XLNT. .......................... 21
3.2. Xây dựng lƣu đồ thuật toán ................................................................................ 33
3.2.1. Điều khiển bơm P1 vào Bể cân bằng .............................................................. 33
3.2.1 Điều chỉnh pH trong Bể trung hoà ................................................................... 37
3.2 Viết chƣơng trình điều khiển cho S7 – 300 ........................................................ 40
3.2.1 Các bƣớc tạo và viết chƣơng trình điều khiển cho S7 - 300 ............................ 40
3.2.2 Chƣơng trình điều khiển cho S7 – 300 ............................................................ 46
THIẾT KẾ PHẦN MỀM ĐIỀU KHIỂN GIÁM SÁT CHO HỆ THỐNG XỬ LÍ
NƢỚC THẢI ............................................................. Error! Bookmark not defined.
4.1 Thiết kế giao diện phần mềm trên WinCC ......... Error! Bookmark not defined.
4.2 Lƣu trữ, báo cáo thống kê hoạt động của hệ thống ........... Error! Bookmark not
defined.
4.3 Vận hành hệ thống, chạy mô phỏng .................... Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 5: KẾT LUẬN ........................................................................................ 61
5.1 Giới hạn đề tài ..................................................................................................... 61
5.2. Kết luận kiến nghị .............................................................................................. 61
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.1: khối lƣợng chất rắn có trong nƣớc thải sinh hoạt (g/ngƣời.ngày) .............. 3
Bảng 1.2: Tính chất của nguồn nƣớc thải cần xử lý ................................................... 4
Bảng 2.1: Đầu ra ......................................................................................................... 9
Bảng 2.2: Đầu vào ..................................................................................................... 10
Bảng 3.1: Hệ số điều hòa phụ thuộc vào lƣu lƣợng. ................................................. 19
Bảng 3.2: So sánh chất lƣợng nƣớc thải sau xử lý với QCVN 14:2008/BTNMT. ... 20
Bảng 3.3: Các biến sử dụng trong hệ thống .............................................................. 21
Hình 2.1: Nguyên lý đấu dây Module EM323.................................................................... 11
Hình 2.2: CPU 312 và Module EM323 của Siemens .......................................................... 11
Hình 2.3: Bộ nguồn 24VDC cấp cho CPU 312 và Module EM323 của Siemens ............... 12
Hình 2.5: Sơ đồ dấu nối thiết bị đầu vào ............................. Error! Bookmark not defined.
Hình 2.6: Mạch động lực động cơ bơm và nút ấn ............................................................... 14
Hình 2.7: Mạch động lực Động cơ bơm định lƣợng, Động cơ máy khuấy, Động cơ sục khí ............................................................................................................................................. 14
Hình 2.8: Mạch động lực Động cơ máy gạt bùn, Động cơ bơm bùn, Động cơ máy ép bùn. ............................................................................................................................................. 16
Hình 3.1: Transmitter MAG 5000 SIEMENS .................................................................... 22
Hình 3.2: MAG 5100W SIEMENS .................................................................................... 23
Hình 3.3: Clorator ................................................................................................................ 23
Hình 3.4 : Cảm biến phát hiện rò rỉ khí Clo ........................................................................ 24
Hình 3.4: Máy khuấy ........................................................................................................... 26
Hình 3.5: Máy bơm chìm nƣớc thải APP KS-50 GT 5 HP (có dao cắt) .............................. 27
Hình 3.6: Cảm biến nhiệt độ PT100 .................................................................................... 28
Hình 3.7: PM6RTD .............................................................................................................. 29
Hình 3.8: Đồng hồ đo lƣu lƣợng EFM-115 ......................................................................... 30
Hình 3.9: Bảng chọn model tất cả các dòng đồng hồ đo lƣu lƣợng EFM-115 .................... 31
Hình 3.10: Model Orbipac CPF81D .................................................................................... 33
Hình 3.11 khởi động chƣơng trình ....................................................................................... 41
Hình 3.12 khai báo ............................................................................................................... 41
Hình 3.13 khai báo ............................................................................................................... 42
Nhấp Hardware mở ra màn hình đặt cấu hình cứng cho trạm ............................................ 42
Hình 3.14 đặt câú hình cứng cho trạm ................................................................................. 42
Hình 3.15 đặt câú hình cứng cho trạm ................................................................................. 43
Hình 3.16 đặt câú hình cứng cho trạm ................................. Error! Bookmark not defined.
Hình 3.17 đặt câú hình cứng cho trạm ................................................................................. 43
............................................................................................. Error! Bookmark not defined.
............................................................................................................................................. 44
............................................................................................................................................. 44
............................................................................................. Error! Bookmark not defined.
............................................................................................................................................. 45
............................................................................................. Error! Bookmark not defined.
............................................................................................................................................. 45
............................................................................................................................................. 46
DANH MỤC CÁC HÌNH
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN
1.1 Khái niệm
Nƣớc thải sinh hoạt là nƣớc đã đƣợc sử dụng bởi con ngƣời và trong đó
chứa tất cả các chất bẩn sau khi sử dụng. Nó đƣợc sinh ra bởi các nhu cầu hàng
ngày, nhƣ tắm rửa, vệ sinh, và từ các cống thoát nƣớc đó là loại nƣớc tắm rửa của
con ngƣời, giặt giũ, chế biến thực phẩm, nấu ăn, vệ sinh nhà bếp,…
Đặc trƣng của nƣớc thải sinh hoạt là: hàm lƣợng chất hữu cơ cao (55-65%
tổng lƣợng chất bẩn), chứa nhiều vi sinh vật có cả vi sinh vật gây bệnh, vi khuẩn
phân hủy chất hữu cơ cần thiết cho các quá trình chuyển hóa chất bẩn trong nƣớc
thải.
1.2 Công nghệ xử lí nƣớc thải trong nƣớc
Công nghệ xử lí nƣớc thải bằng AFBR (Advance Fixed Bed Reactor) là ứng
dụng để xử lí các chất hữu cơ hòa tan trong nƣớc thải cũng nhƣ 1 số chất vô cơ
Công nghệ xử lí nƣớc thải MBR (Membrane Bio-Reactor – MBR hay còn
gọi là màng MBR) bể hoặc thiết bị sinh học xử lí nƣớc thải trong đó áp dụng kĩ
thuật bùn hoạt tính AS phân tán có kết hợp với màng lọc tách vi sinh. Công nghệ có
thể đẩy nồng độ vi sinh hay bùn hoạt tính trong bể MBR lên tới 15g/l.
Công nghệ xử lý nƣớc thải AAO Anaerobic – Anoxic – Oxic (Kị khí –
Thiếu khí – Hiếu khí) đƣợc ứng dụng cho các loại nƣớc thải có tỷ lệ BOD/COD >
0.5, hàm lƣợng các hợp chất hữu cơ dễ phân hủy sinh học cao. Công nghệ AAO có
khả năng xử lý triệt để hàm lƣợng các chất dinh dƣỡng (Nito, photpho) cao. Với đặc
điểm vận hành ổn định
Bởi vì khả năng ứng dụng rộng rãi của công nghệ này. Mặc dù vấn đề cần
phải xử lý, hóa lý trƣớc sinh học (trừ xử lý bậc cao) nhƣng có rất nhiều hệ thống xử
lý nƣớc thải đã xây dựng vẫn sử dụng quá trình sử lý sinh học trƣớc hóa lý. Nguyên
nhân là do có nhiều công ty chƣa có kinh ngiệm trong lĩnh vực xử lý nƣớc thải áp
dụng không đúng quá trình xử lý trên nên hiệu quả xử lý thấp. Để xác định đƣợc
loại hóa chất phù hợp với loại nƣớc thải nào đó thì cần phải test thử mẫu trƣớc khi
ứng dụng vào thực tế.
1.3 Công nghệ xử lí nƣớc thải ở nƣớc ngoài
1
Cùng với sự phát triển của sản xuất công nghiệp, xử lý nƣớc thải công nghiệp
đang là vấn đề vô cùng quan trọng, bảo đảm cho sự trong sạch môi trƣờng sống
đồng thời góp phần vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế mọi quốc gia trên
thế giới. Tại nhiều nƣớc có nền công nghiệp phát triển cao nhƣ Nhật, Mỹ, Anh,
Pháp,... các hệ thống xử lý nƣớc thải công nghiệp đã đƣợc nghiên cứu và đƣa vào
ứng dụng từ lâu, đặc biệt các thành tựu tiên tiến trong lĩnh vực tự động hoá cũng
đã đƣợc áp dụng và đem lại hiệu quả kỹ thuật, kinh tế xã hội vô cùng to lớn.
Nhiều hãng đi đầu trong lĩnh vực này nhƣ USFilter, Aquatec Maxcon, Hunter
Water Corporation (HWC), Global Industries.Inc... đã đƣa ra các giải pháp công
nghệ xử lý nƣớc thải hiện đại. Những công nghệ tự động hoá của các công ty
hàng đầu trên thế giới nhƣ SIEMENS, AB, YOKOGAWA,... đƣợc sử dụng rộng
rãi trong các công trình xử lý nƣớc thải.
Có thể nói trình độ tự động hoá xử lý nƣớc thải đã đạt mức cao, tất cả các công
việc giám sát, điều khiển đều có thể thực hiện đƣợc tại một Trung tâm, tại đây
ngƣời vận hành đƣợc hỗ trợ bởi những công cụ đơn giản, dễ sử dụng nhƣ giao
diện đồ hoạ trên PC, điều khiển bằng kích chuột,... góp phần nâng hiệu quả cho
công việc quản lý điều hành dây chuyền công nghệ. Ngoài ra cùng với sự phát
triển của công nghệ thông tin và viễn thông, khoảng cách về không gian và thời
gian đã đƣợc rút ngắn, cho phép ngƣời vận hành có thể điều khiển từ cách xa
hàng ngàn km với chỉ một máy tính PC hoặc nhận đƣợc thông tin về hệ thống
thông qua SMS. Hơn thế, hệ thống tự động hoá xử lý nƣớc thải còn đƣợc tích hợp
với các hệ thống điều hành ở cấp độ điều khiển cao hơn nhƣ cấp điều hành sản
xuất (manufacturing execution: workflow, order tracking, resources), cấp xí
nghiệp (enterprise:Production planning, orders, purchase) và trên cùng là cấp
quản trị (administration:Planning, Statistics, Finances) nhằm nâng cao hơn nữa
mức tự động hoá và tối ƣu hoá quá trình sản xuất.
Ngoài ra, trong lĩnh vực điều khiển đã có rất nhiều các lý thuyết điều khiển
hiện đại đƣợc áp dụng nhƣ điều khiển mờ, mạng nơ-ron, điều khiển dự báo trƣớc
(predicted control), điều khiển lai ghép (hybrid control),... đƣợc ứng dụng trong
xử lý nƣớc thải để nâng cao chất lƣợng điều khiển và hiệu suất của các công đoạn
xử lý. Lý thuyết hệ chuyên gia cũng đƣợc áp dụng mở ra khả năng tự động hoá
2
hoàn toàn cho xử lý nƣớc thải.
1.4 Các thông số ô nhiễm đặc trƣng của chất thải
Hàm lƣợng chất rắn trong nƣớc thải.
Nƣớc thải là hệ đa phân tán bao gồm nƣớc và các chất bẩn. Các nguyên tố chủ
yếu có trong thành phần của nƣớc thải sinh hoạt là C, H, O, N với công thức trung
bình C12H26O6N. Các chất bẩn trong nƣớc thải gồm cả vô cơ và hữu cơ, tồn tại dƣới
dạng cặn lắng, các chất rắn không lắng đƣợc là các chất hòa tan và dạng keo.
Bảng 1.1. khối lƣợng chất rắn có trong nƣớc thải sinh hoạt (g/ngƣời.ngày)
Cặn không Chất hòa Thành phần Cặn lắng Tổng cộng tan
Hữu cơ Vô cơ Tổng cộng 30 10 40 lắng 10 5 15 50 75 125 90 90 180
Tổng chất rắn là thành phần vật lý đặc trƣng của nƣớc thải. Các chất rắn
không hoà tan có hai dạng: chất rắn keo và chất rắn lơ lửng. Chất rắn lơ lửng đƣợc
giữ lại trên giấy lọc kích thƣớc lỗ 1,2 micromet (bao gồm chất rắn lơ lửng lắng
đƣợc và chất rắn lơ lửng không lắng đƣợc), làm giảm lƣợng hóa chất cần sử dụng
trong quá trình xử lý.
+ Độ pH của nƣớc
pH là chỉ số đặc trƣng cho nồng độ H+ có trong dung dịch, thƣờng dùng để
biểu hiện tính kiềm hay tính axit của nƣớc.
Độ pH có liên quan đến dạng tồn của kim loại và khí hòa tan trong nƣớc, ảnh
hƣởng tới hiệu quả của các quá trình xử lý nƣớc. Ngoài ra độ pH còn ảnh hƣởng tới
quá trình trao đổi chất trong cơ thể sinh vật tồn tại trong nƣớc. Do vậy rất có ý
nghĩa về khía cạnh sinh thái môi trƣờng.
+ Hàm lƣợng oxy hòa tan(Dissolved oxygen - DO).
DO là lƣợng oxy hòa tan cần thiết cho sự hô hấp của các sinh vật sống trong
nƣớc, thƣờng đƣợc tạo ra do sự hòa tan từ khí quyển hay sự quang hợp của tảo.
Nồng độ oxy tự do trong nƣớc nằm trong khoảng 8-10 ppm, và dao động
mạnh vào nhiệt độ, sự phân hủy hóa chất, sự quang hợp của tảo.Các quá trình oxy
hóa của các chất thải sẽ làm giảm nồng độ oxy hòa tan trong các nguồn nƣớc, đe
dọa sự sống các loài sinh vật sống trong nƣớc. Do vậy, DO là chỉ số quan trọng để
đánh giá mức độ ô nhiễm của nƣớc.
3
Nhu cầu oxy sinh hóa (Biochemical Oxygen Demand - BOD).
BOD là lƣợng oxy cần thiết để vi sinh vật oxy hóa các chất hữu cơ theo phản
ứng:
Chất hữu cơ + O2 CO2 + H2O + tế bào mới + Sản phẩm cố định
Do đó, nó là thƣớc đo nồng độ chất hữu cơ trong chất thải có thể bị oxy hóa bởi
vi sinh vật.
Nhu cầu oxy hóa học(Chemical Oxygen Demand - COD).
COD là lƣợng oxy cần thiết để oxy hóa các hợp chất hóa học trong nƣớc bao
gồm cả vô cơ và hữu cơ.
Toàn bộ lƣợng oxy sử dụng cho các phản ứng trên đƣợc lấy từ oxy hoà tan
trong nƣớc (DO). Do vậy nhu cầu oxy hoá học và oxy sinh học cao sẽ làm giảm
nồng độ DO của nƣớc, có hại cho sinh vật nƣớc và hệ sinh thái nƣớc nói chung.
Nƣớc thải hữu cơ, nƣớc thải sinh hoạt và nƣớc thải hoá chất là các tác nhân tạo ra
các giá trị BOD và COD cao của môi trƣờng nƣớc.
1.5 Tính chất của nguồn nƣớc thải cần xử lí
Bảng 1.2. Tính chất của nguồn nƣớc thải cần xử lý
STT Thông số Đơn vị Giá trị
1 pH - 7,3
2 SS mg/l 130
3 COD mg/l 246
4 mg/l 200 BOD5
5 Nitơ mg/l 8
6 P mg/l 3
7 Dầu mỡ thực vật mg/l 14
1.6 Nghiên cứu áp dụng công nghệ tự động hóa nƣớc thải
1.6.1 Mục đích áp dụng tự động hoá xử lý nƣớc thải
Tự động hoá xử lý nƣớc thải là điều cần thiết nhƣng cũng không cần phải vội
vàng, mà phải phân tích rõ mục đích của tự động hoá và đặc biệt phải chú ý: vì sao
phải tự động hoá và cho ai?
Cải thiện điều kiện làm việc: Mục đích đầu tiên của tự động hoá là phải loại
4
bỏ công việc lặp lại và khó nhọc cho việc vận hành, ví dụ: liên tục theo dõi, kiểm tra
nhiều thông số công nghệ, tắt bật cơ cấu chấp hành, ghi chép số liệu, sự cố,...Tự
động hoá và giám sát bằng máy tính làm tiện lợi thêm khả năng khống chế từ xa
một số lƣợng lớn các thông tin, đơn giản hoá nhiệm vụ khai thác, giám sát và quản
lý.
Nâng cao hiệu quả của thiết bị: Trƣớc hết ta có thể cải thiện chất lƣợng xử lý nƣớc
bằng các thiết bị đo và điều chỉnh . Ví dụ nhƣ định lƣợng chất phản ứng, mức độ ô
xy hoá, kiểm tra nhiệt độ các bể phản ứng…Tự động hoá quá trình cho phép giải
phóng con ngƣời và làm tăng tốc độ tin cậy của hệ thống. Nhƣng mục tiêu quan
trọng là nâng cao độ chắc chắn vận hành của thiết bị có tính đến các tiêu chuẩn độ
tin cậy qua việc nghiên cứu các sự cố vận hành. Nghĩa là dự phòng các phƣơng án
để thiết bị có thể làm việc liên tục trong trƣờng hợp bị hỏng hóc một bộ phận nào đó
bằng cách đƣa tự động các thiết bị dự phòng vào làm việc và giải quyết hỏng hóc.
Tự động hoá cho phép việc nghiên cứu thống kê các dữ liệu đã thu đƣợc, mở ra con
đƣờng tối ƣu của việc xử lý.
Tăng năng suất lao động: Tự động hoá nhằm nâng cao năng suất bằng cách
giảm chi phí vận hành. Ta cũng có thể tối ƣu hoá giá thành năng lƣợng chi phí hàng
giờ và chi phí vật liệu. Giảm nhân công vận hành và giảm công việc bảo dƣỡng
cũng cho phép giảm giá thành.
Trợ giúp việc giám sát: Nó bao gồm việc lắp đặt bộ biến đổi, phát hiện báo động,
đặt các phƣơng tiện ghi các dữ liệu và truyền đi xa cho đến nơi giám sát bằng máy
tính. Tự động hoá không có mục đích riêng, mức độ phức tạp của thiết bị phải đáp
ứng điều kiện của nhà máy và đối tƣợng xử lý. Tự động hoá chỉ xem nhƣ một bộ trợ
giúp, không ép buộc. Một trong những hậu quả của một hệ thống tự động không
chắc chắn là khi “mất nhớ” nó không tiếp xúc trực tiếp đƣợc với quá trình công
nghệ đƣợc nữa. Tuy nhiên những ƣu điểm của nó quá rõ ràng nếu thiết bị đƣợc một
5
chuyên gia về xử lý nƣớc thải thiết kế và vận hành thực hiện.
CHƢƠNG 2: CÁC THIẾT BỊ CHẤP HÀNH VÀ XÂY DỰNG SƠ ĐỒ MẠCH
ĐỘNG LỰC
2.1 Bài toán xử lý nƣớc thải tự động
Nƣớc thải từ dân cƣ đƣợc thu gom vào hố bơm. Từ hố bơm P1 bơm nƣớc qua
song chắn rác. Đây là bƣớc xử lý sơ bộ. Mục đích của quá trình là khử tất cả các
tạp vật có thể gây ra sự cố trong quá trình vận hành hệ thống xử lý nƣớc thải nhƣ
làm tắc máy bơm, đƣờng ống hoặc kênh dẫn. Đây là bƣớc quan trọng đảm bảo an
toàn và điều kiện làm việc thuận lợi cho cả hệ thống. Rác tự động vào thùng chứa
bằng cách xối nƣớc liên tục hoặc cào thủ công.
Sau song chắn rác, nƣớc tự chảy vào bể cân bằng. Bể này có tác dụng điều hoà
lƣu lƣợng để duy trì dòng thải vào gần nhƣ không đổi cho các công đoạn sau, khắc
phục những vấn đề vận hành do sự dao động lƣu lƣợng nƣớc thải gây ra và nâng
cao hiệu suất của các quá trình ở cuối dây chuyền xử lý. Nhiệt độ nƣớc đƣợc đo
thủ công theo chu kỳ hoặc thời điểm tuỳ thuộc vào kỹ sƣ vận hành. Máy bơm P2 sẽ
bơm nƣớc từ bể cân bằng vào bể trung hoà và ổn định lƣu lƣợng.
Nƣớc thải chứa các axít vô cơ hoặc kiềm cần đƣợc trung hoà đƣa pH về khoảng
7±0.2 trƣớc khi sử dụng cho công đoạn xử lý tiếp theo. Trung hoà nƣớc thải thực
hiện bằng cách bổ sung các tác nhân hoá học. Trong quá trình trung hoà, một
lƣợng bùn cặn đƣợc tạo thành. Lƣợng bùn này phụ thuộc vào nồng độ và thành
phần của nƣớc thải cũng nhƣ loại và lƣợng các tác nhân sử dụng cho quá trình
Để trung hoà trong công nghệ này ngƣời ta sử dụng tác nhân hoá học là NaOH và
HCl. Khi pH vƣợt ngƣỡng dƣới thì bơm định lƣợng DP bổ sung thêm NaOH, khi pH
vƣợt ngƣỡng trên thì DP bổ sung HCl và cho máy khuấy M1 hoạt động. Máy khuấy tạo
điều kiện thuận lợi cho phản ứng trung hoà và làm đồng đều hoá chất bổ sung với nƣớc
thải. Điều khiển pH đƣợc thực hiện thủ công. Để bảo đảm an toàn cho vi sinh vật ngƣời
vận hành thƣờng xuyên phải đo tay độ pH đầu nguồn nƣớc vào bể kỵ khí để đảm bảo
chắc chắn rằng pH không vƣợt ngƣỡng cho phép. Khi phát hiện pH không đạt yêu cầu
thì ngƣời vận hành tắt P1, P2, P3 để cắt nguồn nƣớc không bảo đảm chỉ tiêu pH cho
công đoạn xử lý sinh học tiếp sau vì các vi sinh vật rất nhạy cảm với pH, pH ảnh hƣởng
rất lớn đến quá trình tạo men trong tế bào và quá trình hấp thụ các chất dinh dƣỡng vào
6
tế bào. Nếu vi sinh vật chết sẽ cần nhiều thời gian và kinh phí để khôi phục lại chúng
đồng thời làm gián đoạn sản xuất
Sau khi trung hoà nƣớc đƣợc xử lý tiếp bằng các phƣơng pháp sinh học. Ngƣời
ta sử dụng các phƣơng pháp sinh học để làm sạch nƣớc thải khỏi nhiều chất hữu cơ
hoà tan và một số chất vô cơ nhƣ H2S, các chất sunfit, amoniac, nitơ…Phƣơng
pháp này dựa trên cơ sở sử dụng hoạt động của vi sinh vật để phân huỷ các chất
hữu cơ gây nhiễm bẩn trong nƣớc thải. Các vi sinh vật sử dụng các chất hữu cơ và
một số chất khoáng làm nguồn dinh dƣỡng và tạo năng lƣợng. Trong quá trình
dinh dƣỡng, chúng nhận các chất dinh dƣỡng để xây dựng tế bào, sinh trƣởng và
sinh sản nên sinh khối của chúng đƣợc tăng lên. Quá trình phân huỷ các chất hữu
cơ nhờ vi sinh vật gọi là quá trình oxy hoá sinh hoá . Trong công nghệ sử dụng hai
phƣơng pháp là kỵ khí và hiếu khí tại các bể kỵ khí và hiếu khí.
Phƣơng pháp kỵ khí đƣợc dùng để lên men bùn cặn sinh ra trong quá trình xử
lý bằng phƣơng pháp sinh học hoặc nƣớc thải công nghiệp chứa hàm lƣợng các
chất hữu cơ cao (BOD=4÷5 g/l). Đây là phƣơng pháp cổ điển nhất dùng để ổn định
bùn cặn, trong đó các vi khuẩn kỵ khí phân huỷ các chất hữu cơ. Tuỳ thuộc vào
loại sản phẩm cuối cùng, ngƣời ta phân loại quá trình này thành: lên men rƣợu, lên
men axit lactic, lên men metan, ...Những sản phẩm cuối của quá trình lên men là:
cồn, các axit, axeton, khí CO2, H2, CH4. Trong công nghệ các chất khí (biogas) sẽ
đƣợc thu hồi và đốt nhờ hệ thống thu hồi và xử lý khí.
Phƣơng pháp hiếu khí là phƣơng pháp sử dụng các nhóm vi sinh vật hiếu khí.
Bể hiếu khí luôn chứa các vi khuẩn hiếu khí. Trong công đoạn có hệ thống sục khí
bao gồm máy thổi khí B và các ống dẫn khí làm nhiệm vụ cung cấp đủ lƣợng ôxi
cần thiết cho vi khuẩn trong quá trình phân giải chất hữu cơ đồng thời xáo trộn làm
tăng khả năng hấp thụ các chất hữu cơ của vi sinh vật đảm bảo sự phân giải tối đa.
Kết quả là hình thành các bông sinh học có thể lắng trọng lực ở đầu ra của bể. Đối
với đa số các vi sinh vật khoảng giá trị pH tối ƣu là 6.5÷8.5. Nhiệt độ nƣớc thải
ảnh hƣởng rất lớn tới chức năng hoạt động của vi sinh vật. Đối với đa số vi sinh vật, nhiệt độ nƣớc thải phải từ 6÷370 C. Nói chung giá trị DO luôn đƣợc bảo đảm
trong khoảng cho phép nhờ công suất không đổi của máy thổi khí theo thiết kế trừ
trƣờng hợp có sự cố (hỏng máy thổi, tắc ống dẫn khí,...) và đƣợc giám sát thủ công.
7
Nhiệt độ nƣớc trong bể đo thủ công theo quy trình vận hành (định kỳ hoặc theo
thời điểm do kỹ sƣ vận hành quyết định).
Nƣớc thải sau khi đƣợc xử lý tại bể hiếu khí sẽ tràn sang bể lắng đứng. Tại đây
sử dụng phƣơng pháp lắng trọng lực. Trong nƣớc thải vào các bể này chứa bùn
hoạt tính là sản phẩm của quá trình phân giải của vi sinh tại bể hiếu khí. Bùn hoạt
tính có dạng bông màu vàng nâu, dễ lắng, kích thƣớc từ 3 đến 5µm. Những bông
này gồm các vi sinh vật sống và chất rắn (40%). Vi sinh bao gồm vi khuẩn, động
vật bậc thấp, dòi, giun, nấm men, nấm mốc, xạ khuẩn,.... , một phần bùn đƣợc đƣa
quay trở lại bể hiếu khí để bảo đảm đủ lƣợng vi sinh cần thiết. Bể lắng có thể tích
thiết kế đủ lớn để nƣớc đƣợc lƣu trong đó vài giờ, đủ thời gian cho quá trình lắng,
do đó có thể xả bùn và ép bùn liên tục (luôn bật máy gạt bùn M2, bơm hút bùn SP
và máy ép bùn D). Các van tay V4, V5 đƣợc mở trƣớc ở các độ mở nhất định, các
mức mở này do kỹ sƣ vận hành thực hiện nhằm đảm bảo sự cân bằng giữa thức ăn
và vi khuẩn hiếu khí.
2.2 Các thiết bị chấp hành trong hệ thống nƣớc thải
Đèn hệ thống làm việc.
Động cơ bơm 1, 2, 3.
Động cơ bơm bùn .
Động cơ sục khí.
Động cơ bơm định lƣợng.
Động cơ máy khuấy.
Động cơ máy ép bùn .
Động cơ máy gạt bùn .
8
Van điện từ V1, V2, V3, V4, V5.
2.3 Sơ đồ đấu nối các thiết bị chấp hành
Bảng 2.1. Đầu ra
TT Giải thích Symbol Bit Ký hiêu công tắc tơ
1 Đèn hệ thống làm việc Q_DEN_RUN Q 0.0 Đ1
2 Động cơ bơm 1 Q_BOM_1 Q 0.1 M1
3 Động cơ bơm 2 Q_BOM_2 Q 0.2 M2
4 Động cơ bơm 3 Q_BOM_3 Q 0.3 M3
5 Động cơ bơm định lƣợng Q_BOM_DL Q 0.4 M4
6 Động cơ máy khuấy Q_DC_KHUAY Q 0.5 M5
7 Động cơ sục khí Q_DC_SUC_KHI Q 0.6 M6
8 Động cơ máy gạt bùn Q_MAY_GAT_BUN Q 0.7 M7
9 Động cơ bơm bùn Q_BOM_BUN Q 1.0 M8
10 Động cơ máy ép bùn Q_EP_BUN Q 1.1 M9
11 Van 1 Q_VAN_1 Q 1.2 V1
12 Van 2 Q_VAN_2 Q 1.3 V2
13 Van 3 Q_VAN_3 Q 1.4 V3
14 Van 4 Q_VAN_4 Q 1.5 V4
9
15 Van 5 Q_VAN_5 Q 1.6 V5
Bảng 2.2. Đầu vào
TT Giải thích Symbol Bit Ký hiệu nút ấn
1 Nút ấn Start B_START I 0.0 B1
2 Nút ấn Stop B_STOP I 0.1 B2
3 Nút ấn chế độ tự động B_AUTO I 0.2 B3
4 Nút ấn chế độ bằng tay B_MANU I 0.3 B4
5 Nút ấn xác nhận lỗi B_XAC_NHAN_LOI I 0.4 B5
6 Cảm biến mức 1 CB_LEVEL_1 I 0.5 CB1
7 Cảm biến mức 2 CB_LEVEL_2 I 0.6 CB2
8 Cảm biến mức 3 CB_LEVEL_3 I 0.7 CB3
9 Cảm biến mức 4 CB_LEVEL_4 I 1.0 CB4
10 Bật tắt bơm 1 B_BOM_1 I 1.1 B6
11 Bật tắt bơm 2 B_BOM_2 I 1.2 B7
12 Bật tắt bơm 3 B_BOM_3 I 1.3 B8
13 Bật tắt bơm định lƣợng B_BOM_DL I 1.4 B9
14 Bật tắt động cơ khuấy B_DC_KHUAY I 1.5 B10
15 Bật tắt máy sục khí B_DC_SUC_KHI I 1.6 B11
16 Bật tắt máy gạt bùn B_MAY_GAT_BUN I 1.7 B12
17 Bật tắt bơm bùn B_BOM_BUN I 2.0 B13
18 Bật tắt máy ép bùn B_EP_BUN I 2.1 B14
19 Đóng mở van 1 B_VAN_1 I 2.2 B15
20 Đóng mở van 2 B_VAN_2 I 2.3 B16
21 Đóng mở van 3 B_VAN_3 I 2.4 B17
22 Đóng mở van 4 B_VAN_4 I 2.5 B18
B19 23 Đóng mở van 5 B_VAN_5 I 2.6
Theo thống kê các bit vào ra của bài toán thì có 23 bit input và 15 bit out put,
cho nên chọn 2 Module EM323 (mỗi module có 16/16 input/Output), đồng thời lựa
10
chọn CPU là CPU 321, và chọn một bộ nguồn 24VDC.
Hình 2.1. Nguyên lý đấu dây Module EM323
11
Hình 2.2. CPU 312 và Module EM323 của Siemens
12
Hình 2.3. Bộ nguồn 24VDC cấp cho CPU 312 và Module EM323 của Siemens
13
Hinh 2.4. Sơ đồ đấu nối thiết bị đầu ra và đầu vào
Hình 2.5. Mạch động lực động cơ bơm 1và bơm 2
Trong đó:
M1: Động cơ bơm 1 M2: Động cơ bơm 2
K1: Khởi động từ cho động cơ bơm 1 K2: Khởi động từ cho động cơ bơm 2
R1: Rơle trung gian điều khiển khởi R2: Rơle trung gian điều khiển khởi
động từ K1 động từ K2
Q0.1: Địa chỉ cổng ra của PLC cung cấp Q0.2: Địa chỉ cổng ra của PLC cung cấp
điện áp +24 V điện áp +24 V
Hình 2.6. Mạch động lực Động cơ bơm 3 và bơm định lƣợng
14
Trong đó:
M3: Động cơ bơm 3 M4: Động cơ bơm định lƣợng
K3: Khởi động từ cho động cơ bơm 3 K4: Khởi động từ cho động cơ bơm định
R3: Rơle trung gian điều khiển khởi lƣợng
động từ K3 R4: Rơle trung gian điều khiển khởi
Q0.3: Địa chỉ cổng ra của PLC cung cấp động từ K4
điện áp +24 V Q0.4: Địa chỉ cổng ra của PLC cung cấp
điện áp +24 V
Hình 2.7. Mạch động lực động cơ máy khuấy và động cơ máy sục khí
Trong đó:
M5: Động cơ máy khuấy M6: Động cơ máy sục khí
K5: Khởi động từ cho động cơ máy K6: Khởi động từ cho động cơ máy sục
khuấy khí
R5: Rơle trung gian điều khiển khởi R6: Rơle trung gian điều khiển khởi
động từ K5 động từ K6
Q0.5: Địa chỉ cổng ra của PLC cung cấp Q0.6: Địa chỉ cổng ra của PLC cung cấp
15
điện áp +24 V điện áp +24 V
Hình 2.8. Mạch động lực Động cơ máy gạt bùn, Động cơ bơm bùn
Trong đó:
M7: Động cơ máy gạt bùn M8: Động cơ bơm bùn
K7: Khởi động từ cho động cơ máy gạt bùn K8: Khởi động từ cho động cơ
R7: Rơle trung gian điều khiển khởi động từ bơm bùn
K7 R8: Rơle trung gian điều khiển
Q0.7: Địa chỉ cổng ra của PLC cung cấp điện khởi động từ K8
áp +24 V Q1.0: Địa chỉ cổng ra của PLC
16
cung cấp điện áp +24 V
Hình 2.9. Mạch động lực động cơ máy ép bùn
Trong đó:
M9: Động cơ máy ép bùn
K9: Khởi động từ cho máy ép bùn
R9: Rơle trung gian điều khiển khởi động từ K8
Q1.1: Địa chỉ cổng ra của PLC cung cấp điện áp +24 V
2.4 Các đầu đo sử dụng trong hệ thống xử lí nƣớc thải
Cảm biến mức 1
Đo mức nƣớc thải trong bể cân bằng ở trạng thái mức nƣớc live 1.
Cảm biến mức 2
Đo mức nƣớc thải trong bể cân bằng ở trạng thái mức nƣớc live 2.
Cảm biến mức 3
Đo nồng độ NAOH trong nƣớc thải để điều khiển van 1 đóng hoặc mở, điều
chỉnh độ PH trong nƣớc.
17
Cảm biến mức 4
Đo nồng độ HCL trong nƣớc thải để điều khiển van 2 mở hoặc đóng, điều chỉnh
độ PH trong nƣớc .
2.5 Sơ đồ đấu nối các đầu đo với PLC – 300
18
Hình 2.10. Sơ đồ đấu nối các đầu đo với PLC – 300
CHƢƠNG 3: BÀI TOÁN ĐIỀU KHIỂN
VÀ LẬP TRÌNH MÔ PHỎNG CHO HỆ THỐNG XỬ LÝ NƢỚC THẢI
3.1 Xây dựng bài toán xử lí nƣớc thải tự động
3.1.1 Khảo sát và tính toán dân số
Niên hạn thiết kế : 20 năm.
Dân số: 300.000 ngƣời. Tốc độ gia tăng dân số: r = 1,2% .
Dân số sau 20 năm. N = N0.(1+r)20 = 300000 x (1+0,012)20 =380.830 ngƣời.
3.1.2 Tính toán lƣu lƣợng nƣớc thải
Lƣu lƣợng trung bình ngày đêm đƣợc tính theo công thức.
qtb N 350 380830
Qngđ = = = 133.291 m3 /ngđ
1000 1000
Trong đó:qtb tiêu chuẩn nƣớc thải trung bình (lấy bằng 100% nƣớc cấp, theo
TCVN 33:2006), qtb = 350 lít/ngƣời.ngđ.
Bảng 3.1. Hệ số điều h a phụ thuộc vào lƣu lƣợng
Lƣu lƣợng nƣớc thải trung bình qtb (l/s)
5 10 20 50 100 300 500 1000 5000 Hệ số không điều hoà chung
2,5 2,1 1,9 1,7 1,6 1,55 1,5 1,47 1,44 K0 max
min =0,693
0,38 0,45 0,5 0,55 0,59 0,62 0,66 0,69 K0 min 0,71
Nội suy với qtb = 1543 l/s, ta đƣợc: K0
max =1,466 ; K0 max =1,466 x 5554 = 8142 m3 min = 0,693 x 5554 = 3849 m3
Qh
Qh
3.1.3 Cơ sở đề xuất công nghệ xử lý
Các thông số ô nhiễm vƣợt tiêu chu n thải, cần phải xử lý là SS, COD,
BOD5, dầu m TV, Nitơ
Nồng độ ô nhiễm hữu cơ không quá cao, tỷ lệ BOD5/COD = 0,813, thích
hợp để xử lý bằng phƣơng pháp vi sinh hiếu khí. Tuy nhiên, do giới hạn về mặt
bằng, nhóm sẽ không lựa chọn công nghệ xử lý sinh học trong điều kiện tự nhiên.
19
Để vi sinh vật hiếu khí phát triển tốt thì cần phải duy trì một lƣợng dinh dƣỡng đầy
đủ, thông thƣờng tỉ lệ BOD:N:P = 100:5:1. Dựa vào chất lƣợng nƣớc đầu vào cung
cấp cho hệ thống xử lý nƣớc thải thì tỉ lệ dinh dƣợng hiện tại là: BOD:N:P =
100:4:1,5. Nhƣ vậy thì lƣợng nito cung cấp cho vi sinh vật là không đủ. Nhƣng giá
trị dinh dƣỡng chỉ xét đến đối với các công trình sinh học. Trong hệ thống xử lý
nƣớc thải còn các công trình xử lý sơ bộ nên có thể lƣợng BOD sẽ giảm hơn. Vì vậy
sau khi đề xuất hiệu xuất xử lý của các công trình cơ học thì mới có thể xác định
đƣợc tỉ lệ chất dinh dƣỡng đƣa vào các công trình sinh học hiếu khí, khi đó mới
quyết định có bổ sung chất dinh dƣỡng hay không.
Cần phải xử lý Nitơ nên công trình sinh học phải khử đƣợc Nitơ. Ta sẽ dựa
vào hiệu suất xử lý Nitơ của công trình xử lý sinh học để xem xét có cần thiết phải
xây dựng thêm công trình xử lý Nitơ hay không, cũng nhƣ loại công trình sinh học
cần sử dụng và cách thiết kế chúng.
Nồng độ chất lơ lửng SS = 130 mg/l < 150 mg/l, nên không cần phải cân
nhắc có nên xây dựng bể làm thoáng sơ bộ hoặc đông tụ sinh học (theo 8.12.1,
7957:2008) Theo yêu cầu đồ án không đề cập tới lƣợng kim loại nặng, nên nhóm sẽ
không thiết kế công trình xử lý các chất này. Các công trình sinh học phía sau đƣợc
xem nhƣ không bị ảnh hƣởng bởi các kim loại nặng gây hại cho vi sinh vật.
Dầu, mỡ: bám vào thành ống nƣớc thải, làm giảm công suất đƣờng ống. Nồng độ dầu mỡ TV là 14mg/l, ứng với công suất 133.291 m3/ngđ, thì tải lƣợng dầu
mỡ sẽ rất lớn. Do đó, nhóm quyết định chọn bể lắng kết hợp tuyển nổi khí hòa tan
DAF để xử lý dầu mỡ và SS có trong nƣớc.
Bảng 3.2. So sánh chất lƣợng nƣớc thải sau xử lý với QCVN
14:2008/BTNMT
QCVN 14:2008 cột A Thông số
BOD (mg/l) 30
COD (mg/l) 50
SS (mg/l) 50
Amoni (mg/l) 5
20
Dầu mỡ (mg/l) 10
Kết luận: Dựa theo bảng để chọn phƣơng án đáp ứng đƣợc QCVN
14:2008/BTNMT
3.1.4 Thống kê các thiết bị điện hiện có trong dây chuyền XLNT
a)Thiết bị phần cứng
Bảng 3.3. Các biến sử dụng trong hệ thống
SYMBOL WINCC IẾN NHẬP
Nhiệt độ T1 thực tế MD100 T1_REAL
Nhiệt độ T1 max MD104 T1_SETPOINT_MAX
Nhiệt độ T1 min MD108 T1_SETPOINT_MIN
Nhiệt độ T2 thực tế MD112 T2_REAL
Nhiệt độ T2 max MD116 T2_SETPOINT_MAX
Nhiệt độ T2 min MD120 T2_SETPOINT_MIN
Độ PH1 thực tế MD124 PH1_REAL
Độ PH1 max MD128 PH1_SETPOINT_MAX
Độ PH1 min MD132 PH1_SETPOINT_MIN
Độ PH2 thực tế MD136 PH2_REAL
Độ PH2 max MD140 PH2_SETPOINT_MAX
Độ PH2 min MD144 PH2_SETPOINT_MIN
Lƣu lƣợng 1 thực tế MD148 LL1_REAL
Lƣu lƣợng 1 max MD152 LL1_SETPOINT_MAX
Lƣu lƣợng 1 min MD156 LL1_SETPOINT_MIN
Lƣu lƣợng 2 thực tế MD160 LL2_REAL
Lƣu lƣợng 2 max MD164 LL2_SETPOINT_MAX
Lƣu lƣợng 2 min MD168 LL2_SETPOINT_MIN
Nồng độ ox DO thực tế MD172 DO_REAL
Nồng độ ox DO max MD176 DO_SETPOINT_MAX
Nồng độ ox DO min MD180 DO_SETPOINT_MIN
21
+ Lựa chọn cảm biến
Các thiết bị đo lƣu lƣợng bằng nguyên lý điện từ của hãng Siemens bao gồm hai
phần chính là cảm biến (sensor) và bộ chuyển đổi tín hiệu (Transmitter). Phần cảm
biến bao gồm các dòng sản phẩm sau: Mag 5100W, Bộ chuyển đổi tín hiệu bao gồm
các dòng sản phẩm sau: Mag 5000.
Các nguyên tắc đo lƣu lƣợng dựa trên định luật cảm ứng điện từ Faradays, là các
cảm biến chuyển đổi dòng chảy thành một điện áp điện tỉ lệ với vận tốc của dòng
chảy.
Transmitter MAG 5000 SIEMENS
Hình 3.1. Transmitter MAG 5000 SIEMENS
MAG 5000 là bộ chuyển đổi tín hiệu dùng cho các dòng cảm biến đo lƣu lƣợng
Mag 1100, Mag 1100F, Mag 5100W,
Mag3100W, và Mag 3100. Bộ chuyển đổi tín hiệu này có độ chính xác cao
0.5% và giá rẻ, nó dùng kèm với các cảm biến lƣu lƣợng trong các ứng dụng
thông thƣờng và không yêu cầu chức năng định mẻ (Batching controller).
Độchính xác 0.5%.
Không có chức năng định mẻ (Batching controller).
Hiển thị lƣu lƣợng tức thời và lƣu lƣợng tổng, có thể hiển thị lƣu lƣợng tổng theo
chiều thuận, ngƣợc của dòng chảy và lƣu lƣợng tuyệt đối. Có thể tuỳ chọn
không có màn hình hiển thị.
Tín hiệu ra : Một tín hiệu ra tƣơng tự 4-20 mA, một tín hiệu ra xung, một tín
hiệu ra Relay.
Nguồn cung cấp: Có thể chọn DC 11…30V, AC 11 …
24V hoặc AC 115…230 V.
Cảm biến tƣơng thích: Mag5100W, Mag 3100, Mag 3100W, Mag 1100, Mag
22
1100F.
Mag 5000 có thể lắp trực tiếp (compact) hoặc lắp từ xa với Sensor ở mọi kích
cỡ.
Hình 3.2. MAG 5100W SIEMENS
Độ chính xác : 0.25%.
Size : DN 25 -1200.
Áp lực max : 40 bar.
Nhiệt độ : ( - 5 ) - 90 oC.
Cấp bảo vệ : IP 67/68.
+ Ứng dụng
Đo lƣu lƣợng của nƣớc và nƣớc thải, hoặc các chất lỏng dẫn điện không ăn
mòn nhƣ nƣớc mía, nƣớc trái cây không yêu cầu kiểu lắp đặt theo chuẩn vệ sinh với nhiệt độ cho phép của chất lỏng cần đo lên tới 70oC .
23
Hình 3.3. Clorator
K S10 ™ thiết bị clorator chân không thƣờng đƣợc sử dụng để xử lí nƣớc thải
công nghiệp, sinh hoạt và khử trùng bể bơi.
+ Độ chính xác
Cho ăn khí ga là ± 4% dòng chỉ thị.
Áp lực tại điểm đặt.
Áp lực cực đại với ống mềm hay polyetylen là 5bar / 75psi.
Ống mềm áp suất cao hoặc ống cứng vững sẽ cho phép ứng dụng chống lại áp
lực ngƣợc đến 10.7 bar/ 160 psi.
+ Phƣơng pháp điều khiển
Tốc độ cấp khí của k S10 ™ đƣợc kiểm soát bằng cách một hoặc cả hai phƣơng
pháp này : ngắt cung cấp nƣớc cho injector để đóng cắt chân không hoặc thay đổi
diện tích lỗ thoát khí.
Start-Stop or Control Program: loại điều khiển này đƣợc thực hiện với việc thực
hiện đơn giản. Đóng, cắt bằng cách ngƣng cung cấp nƣớc phun.
+ Điều chỉnh tự động
K S10 ™ có thể đƣợc cung cấp điều khiển tỉ lệ theo vận tốc cấp dòng tự động, từ
đơn giản phức tạp. Tín hiệu đầu vào 4-20mA.
24
Hình 3.4. Cảm biến phát hiện r rỉ khí Clo
Bộ phát hiện khí rò rỉ clo ADVANCETM serie 1610B, 1620B cho phép phát hiện
liên tục khí clo, (hoặc các khí khác nhƣ sulphua hoặc Amoniac nếu sử dụng đầu dò
khác nhau) trong môi trƣờng làm việc. Bộ phát hiện khí rò rỉ này sử dụng lí tƣởng
cho việc bảo vệ ngƣời, tài sản ở những nơi có khả năng xuất hiện khí rò rỉ ở mức
dƣới ngƣỡng yêu cầu của cơ quan vệ sinh của Mỹ OSHA. Đầu rò cho phép phát
hiện đƣợc ngay khi khí bị rò rỉ, và đƣợc thiết kế để tránh báo động giả do bị nhiễu
khí và môi trƣờng làm việc.
Serie 1610B thiết kế để bảo vệ nhiễu sóng radio và sóng điện từ(RFI/RMI) có
trong các nhà máy công nghiệp.
+ Thông số kỹ thuật máy phát hiện r rỉ Clo 1610B
Tiêu chuẩn chất lƣợng: ISO 9001.
Nguồn điện: 120 hoặc 240 Vac, 50/60 Hz, pha.
Công suất tiêu thụ: 12 watts.
Đầu vào từ các cảm biến: 4-20 mAdc.
Cảm biến đếm thời gian ổn định: Jumper lựa chọn 1/2, 1, 2, 4, 8, 16 phút.
Vạch đồ thị chỉ số phạm vi: 0-10 ppm CL2 & SO2; 0-50 ppm; 0-100 ppm NH3.
Độ chính xác: ± 1 phân vạch.
Đèn chỉ thị: Power, Sẵn sàng, báo, trục trặc.
Đo đƣợc 8 điểm.
Chỉ số tín hiệu đầu ra: 4-20 mAdc vào tối đa 900 ohms trở kháng.
Báo động và kiểm soát sự cố: 10 amps.
25
Cảnh báo và sự cố kiểu tiếp xúc: lựa chọn chốt nhảy thủ công hoặc tự động.
Hình 3.4. Máy khuấy
Ứng dụng
Xử lý nƣớc thải.
Xử lý nƣớc cấp.
Mục đích
Bồn pha dung dịch keo tụ (PAC), dung dịch trợ lắng (PAM).
Bồn pha dung dịch axit (H2SO4), dung dịch bazơ (NaOH).
Bồn pha dung dịch Clo khử trùng nƣớc, dung dịch Nitơ, Photpho..
Thông số kỹ thuật
Công suất máy khuấy: 0.2 – 7.5 kW.
Điện áp: 380 V/ 3 pha / 50 Hz hoặc 220 V / 1 pha / 50 Hz.
Tốc độ khuấy: 20 – 70 vòng/ phút.
Kiểu lắp đặt: Trục đứng, trục ngang
Kiểu cánh khuấy: Tuabin, cánh quạt.
Số cánh khuấy: Từ 2-4 cánh đối xứng nhau.
26
Số tầng cánh: 1-2 tầng (tuỳ thuộc vào dung tích bồn pha).
Hình 3.5. Máy bơm chìm nƣớc thải APP KS-50 GT 5 HP (có dao cắt)
Chuyên hút nƣớc thải.
Hut nƣớc tầng hầm cho hộ gia đình và bãi đậu xe.
Công trình xử lý nƣớc thải, cải tạo cầu cống, môi trƣờng.
Công suất: SHP 3750W.
Cột áp: 22m.
Lƣu lƣợng (m3/h) : 1200 Lit/phut.
Cỡ nòng (inch) : 4 – 100mm.
Sử dụng đƣờng ống (mm) : 114mm.
Nguồn điện (V) : 380V.
Trọng lƣợng (kg) : 48 kg.
27
Kiểu lắp đặt : Máy đứng, để chìm.
Hình 3.6. Cảm biến nhiệt độ PT100
+ Tín hiệu RTD là gì?
RTD là thuật ngữ viết tắt của từ Resistance Temperature Detectors là một
loại cảm biến nhiệt độ dùng để đo nhiệt. RTD có thiết kế là một thanh kim loại hay
dây kim loại mà điện trở của nó phụ thuộc theo sự thay đổi của nhiệt độ.
RTD cũng đƣợc gọi là điện trở nhiệt bao gồm các loại : Pt100, Pt500,
Pt1000, Ni100, Ni500. Trong đó 2 loại chính thƣờng dùng trong công nghiệp đo là
loại Pt100 và Ni100.
Pt là thuật ngữ viết tắt của từ Platinum còn có cái tên gọi là bạch kim là loại
kim loại quý hiếm.
Cảm biến nhiệt độ Pt100 hay còn gọi là nhiệt điện trở kim loại (RTD), đƣợc
cấu tạo từ kim loại Platinum đƣợc quấn tùy theo hình dáng của đầu dò nhiệt có giá
trị điện trở khi ở 0ºC là 100 Ohm. Đây là loại cảm biến thụ động nên khi sử dụng
cần phải cấp một nguồn ngoài ổn định. Giá trị điện trở thay đổi tỉ lệ thuận với sự
28
thay đổi nhiệt độ và đƣợc tính theo công thức sau:
Ƣu điểm
RTD là cảm biến nhiệt độ Pt100 vì cơ bản Pt100 hiện nay là dòng sản phẩm
luôn đƣợc tìm mua nhiều nhất, bởi thang đo của nó rất rộng, sai số trong khi đo rất
thấp mà giá thành lại rẻ hơn các cặp nhiệt điện rất nhiều.
Pt100 đƣợc thiết kế rất đa dạng về chiều dài, loại dây, loại cây nên rất linh
hoạt trong việc lắp đặt trong nhà máy.
Nhƣợc điểm
Nó chỉ có nhƣợc điểm duy nhất là với những ứng dụng cần đo nhiệt độ trên
850ºC thì Pt100 không thể đo đƣợc.
Ứng dụng
Dùng để đo nhiệt độ ở các khu vực có nhiệt độ cao trong nhà máy để đảm
bảo quy trình vận hành của nhà máy đƣợc ổn định hơn mang lại hiệu quả cao trong
sản xuất kinh doanh.
Tùy vào nhiệt độ khu vực đo mà ta nên chọn các loại RTD sao cho hợp lý về
giá và công suất hoạt động của sản phẩm đạt hiệu quả tốt nhất.
Hiện nay, để thu thập và truyền dữ liệu từ các loại RTD đi xa, thƣờng sử
dụng bộ chuyển đổi tín hiệu đầu vào là các RTD và đầu ra là tín hiệu số, qua cổng
RS485 và giao thức Modbus RTU.
29
Hình 3.7. PM6RTD
PM6RTD là module đầu vào RTD 6 kênh của hãng Procon. PM6RTD có
thể kết nối với cảm biến RTD loại 2 dây hoặc 3 dây. Điện trở RTD đƣợc đọc bởi
các mạch module, đƣợc tuyến tính hóa và đƣợc chuyển đổi sang độ Celsius. Đặc
biệt, PM6RTD hỗ trợ cổng RS485 và giao thức modbus RTU giúp các kỹ sƣ giải
pháp dễ dàng lấy đƣơc tín hiệu về PLC hoặc máy tính hoặc vi xử lý, máy tính
nhúng,.....một cách vô cùng đơn giản thông qua chuẩn Modbus RTU.
Hình 3.8. Đồng hồ đo lƣu lƣợng EFM-115
Ứng dụng
Đồng hồ đo lƣu lƣợng EFM-115 ( Cảm biến đo lƣu lƣợng EFM-115 ) là thiết
bị đo lƣu lƣợng màn hình hiển thị hay còn gọi đồng hồ đo lƣu lƣợng nƣớc; nƣớc
thải; dầu; axit; hóa chất dạng điện tử. Là một trong những dòng cảm biến đo lƣu
30
lƣợng chất lỏng xuất xứ EU với sai số rất thấp 0.003 đƣợc tích hợp các lớp nhƣ
PTFE, Hastelloy; Tantalum, Titanium hay Platinum giúp thiết bị không bị ăn mòn
trong khi đo lƣu lƣợng các dòng chảy dạng axit; hóa chất có tính ăn mòn cao nhƣ
Axit HCL; Axit H2SO4; Khí HF….
Thông số kĩ thuật
Cảm biến đo lƣu lƣợng EFM-115 có 2 tích hợp nguồn vào tùy ngƣời dùng
chọn đó là nguồn 85 … 260 V AC và nguồn 24V
Cảm biến đo lƣu lƣợng đƣợc tích hợp chống nƣớc chống bụi IP67.
Mặc dù trên Catalog thiết bị có đề cập rõ Đƣờng kính DN bao nhiêu thì
lƣợng dòng chảy sẽ chảy qua tƣơng đƣơng bấy nhiêu dạng đơn vị m3/h – l /min – l
/s.
Tuy nhiên; Ta có thể Setup đƣợc dòng chảy đầu vào với mức min 0,3m/s và
mức max 12 m/s.
Là dòng đồng hồ đo lƣu lƣợng điện tử tích hợp truyền thông modbus rtu / rs485.
Output có thể cho ra 1-2-3 relay tùy vào nhu cầu sử dụng.
Hoặc output có thể là dòng 4-20mA hoặc 0-10V.
31
Hình 3.9. Bảng chọn model tất cả các d ng đồng hồ đo lƣu lƣợng EFM-115
+ Ví dụ chọn model đồng hồ đo lƣu lƣợng dinel
Ngƣời dùng cần đo lƣu lƣợng dòng chảy D40 output tín hiệu đầu ra 3 relay
với nguồn cấp 220V tín hiệu truyền thông modbus rtu mục đích hiển thị trên vi tính
ta chọn model EFM-11-DN40-R3-M-230.
Hoặc đo lƣu lƣợng nƣớc thải DN80 9 Đƣờng kính 80mm). Tín hiệu đầu ra 2
relay; cấp nguồn 220V. Ta chọn model EFM-115-DN80-R2-0-230V.
+ Orbipac CPF81D sensor
Ứng dụng: thiết bị chuyên dùng đo nồng độ ph trong môi trƣờng nƣớc thải
công nghiệp.
Đầu dò pH loại kỹ thuật số, sử dụng công nghệ Memosens kết nối với thiết bị hiển
thị, ghi nhận dữ liệu CM444.
Thiết bị có khả năng tháo rời khỏi dây cáp để cân chỉnh trong phòng thí
nghiệm, lƣu trữ dữ liệu hiệu chỉnh tại đầu đo.
Phƣơng pháp đo: điện cực thủy tinh, tích hợp đầu dò pH nhiệt độ.
Dãy đo: 0-14pH; 0-80oC.
Sai số: ±5% giá trị đo.
Điện cực thủy tinh loại 23mm, điện cực guard.
Chất liệu vỏ bảo vệ: PPS, phần điện cực tiếp xúc với nƣớc thải: thủy tinh với
lớp màng không chất chì.
Cấp bảo vệ : IP68, có thể ngâm trực tiếp trong nƣớc.
Tích hợp đầu từ làm sạch 6mm.
Kết nối cáp loại wire terminals, chiều dài kết nối từ đầu đo đến bộ hiển thị: 3
mét.
32
Model: Orbipac CPF81D.
Hình 3.10. Model Orbipac CPF81D
3.2. Xây dựng lƣu đồ thuật toán
3.2.1. Điều khiển bơm P1 vào Bể cân bằng
Lƣu đồ điều khiển bơm P1 vào bể cân bằng đƣợc hiển thị trên hình 1. Ở chế
độ Auto bơm P1 sẽ đƣợc điều khiển tựđộng tắt/bật theo mức nƣớc trong bể cân
33
bằng. Ở chế độ Manual việc tắt/bật P1 hoàn toàn do ngƣời vận hành quyết định.
Start
Chọn mode
Điều chỉnh P1 theo yêu cầu vận hành
Lƣu đồ điều khiển bơm p1
Mode auto
P1 = OFF
Đ
LV= H
LV = L
Đ
P1 = ON
Đ
End
34
S S S S Đ
Điều khiển pH trong bể th
S
Start
Xử lí bằng tay theo yêu cầu vân hành
Mode auto
END
S
Hết NaOH
Đ pH1 < pH_L
V1 = OFF (HCl)
pH1 > pH_H
Đ S Đ
V2 = ON (NaOH)
Hết HCl
Đ S Đ
V2 = OFF (NaOH)
V1 = OFF
Tính lƣơng NaOH
cần bơm
Đ Đ S
Đ
V1 = ON (HCl)
V2 = OFF
Đ
Đ
Tính lƣợng HCl cần bơm
Đóng bơm DP, máy khuấy M1
Bật bơm DP, máy khuấy M1
Đ
End
35
Đ
Start
Lƣu đồ điều khiển khóa liên động với pH
Đã giải trừ SC
SC=0, BD=0 Cho phép điều khiển bơm P1, P2, P3
S
Đ
pH_L< pH2 < pH_H
SC=1, BD=1 Đèn DO pH2 nhấp nháy
z
Mode auto
Đ
Liên động pH = 1
S
P1 = 1
Đ
S
Dừng bơm P1
P2 = 1
Dừng bơm P2
Đ
P3 = 1
Đ
END
36
S Dừng bơm P3
3.2.1 Điều chỉnh pH trong Bể trung hoà
Lƣu đồ điều chỉnh pH đƣợc hiển thị trên hình. Để tiết kiệm chi phí mua thiết
bị, chỉ dùng một bơm định lƣợng. Khi pHpH_Hi (ngƣỡng điều khiển trên), đóng
van NaOH, nếu còn HCl thì mở van HCl, tính lƣợng bơm để điều khiển bơm đạt
lƣợng cần, bật bơm HCl và máy khuấy. Điều khiển theo luật PID sử dụng PID mềm
kiểu điều khiển liên tục hoặc điều khiển tạo xung.
Khi điều khiển tay, không cho phép mở cùng một lúc hai van NaOH và HCl
(liên động cấm chỉ). Khi muốn bơm NaOH bắt buộc phải mở van NaOH trƣớc, trái
lại nếu van đang đóng thì không cho phép bơm. Tƣơng tự đối với bơm HCl. Đây
chính là điều kiện khoá liên động để tránh hỏng bơm. Điều kiện liên động này đƣợc
đặt trong PLC. Khi chế độ là Manual thì ngƣời vận hành có thể tự quyết định bật
bơm hoá chất bao lâu để pH đạt yêu cầu (lƣợng hoá chất tỷ lệ với thời gian mở
bơm). Nếu bơm hoá chất dùng biến tần thì có thể thiết kế núm điều chỉnh mịn cho
lƣợng hoá chất trên bàn điều khiển hoặc HMI.
+ Điều khiển khoá liên động đối với pH
Lƣu đồ điều khiển khoá liên động đối với pH thể hiện trên hình . Đối với
trƣờng hợp giá trị pH2 vƣợt ngƣỡng, nếu đặt chế độ là Manual thì ngƣời vận hành
sẽ quan sát biến động pH trên màn hình. Khi pH2 vƣợt ngƣỡng thì ngƣời vận hành
sẽ tự quyết định đƣa ra lệnh điều khiển cho PLC để tắt các bơm P1, P2, P3. Nếu chế
độ là Auto thì PLC sẽ tự động tắt các bơm P1, P2, P3 nếu các khoá liên động đƣợc
khoá, trái lại bơm vẫn hoạt động bình thƣờng. Có nhiều khoá liên động phụ cho
phép ngƣời vận hành lựa chọn bơm cần tắt khi có sự cố. Việc cho phép bơm hoạt
động trở lại và hết báo động chỉ khi đã bấm nút giải trừ sự cố trên bàn điều khiển.
Trong lƣu đồ biến SC (sự cố) chỉ đƣợc chƣơng trình trên PLC cho =1 duy
nhất 1 lần khi pH2 vƣợt ngƣỡng và chƣơng trình chỉ đƣa biến này về 0 khi tín hiệu
từ nút giải trừ sự cố đƣa về PLC là =1. Còn nếu không thì cho dù pH2 sau đó có
không vƣợt ngƣỡng nữa thì biến SC vẫn duy trì =1 và đèn báo động nhấp nháy để
ngƣời vận hành biết đƣợc đã có sự cố nào đó trong công đoạn Bể trung hoà, từ đó
kiểm tra xem khâu điều khiển pH có vấn đề gì không (ví dụ: hỏng bơm định lƣợng,
hỏng van điện, tắc ống dẫn hoá chất, hỏng cảm biến pH1), và sau khi xử lý xong thì
37
bấm giải trừ để xoá bỏ sự cốđi. Nhƣ vậy sau một khâu điều khiển nào đó mà kiểm
tra thấy thông số điều chỉnh vẫn không đạt yêu cầu thì phải ngừng bắt buộc một số
thiết bị để đảm bảo an toàn.
Start
Mode auto
Điều chỉnh lƣu lƣơng vào bể kị khí
Lấy giá trị lƣu lƣợng đặt
S
ĐK lƣu lƣợng theo yêu cầu của ngƣời vận hành.
ĐK theo lƣu lƣơng đặt (Biến tần điều khiển)
End
Đ
+ Điều chỉnh lƣu lƣợng vào Bể kị khí
Để điều chỉnh lƣu lƣợng chỉ cần đặt trƣớc giá trị đầu vào (dòng hoặc áp) cho
biến tần, trong biến tần tích hợp sẵn bộ điều khiển PID để điều chỉnh ổn định tốc độ
động cơ bơm, nhờ đó ổn định lƣu lƣợng theo giá trị chủ đạo (setpoint). Sử dụng
biến tần sẽ tiết kiệm điện vì biến tần có sẵn chức năng tự động điều chỉnh công suất
động cơ theo phụ tải. Nếu lƣu lƣợng không đạt thì P1, P2 hoặc P3 có sự cố hoặc
đƣờng ống có sự cố và cần báo động.
Lƣu đồ điều chỉnh DO
Thiết bịđo DO sẽ đƣa giá trị phản hồi cho vòng điều khiển kín trong chƣơng
trình PLC. PLC sẽ đƣa ra tín hiệu điều khiển (dòng hoặc áp) cho biến tần cho động
cơ của máy thổi khí để có DO nhƣ mong muốn. Sử dụng biến tần sẽ tiết kiệm điện
năng nhờđiều chỉnh DO vừa đủ yêu cầu, trái với trƣờng hợp không có điều chỉnh
38
DO có thể quá lớn không cần thiết. Nếu DO không đạt yêu cầu thì chứng tỏ khâu
điều khiển có sự cố (ví dụ: hỏng biến tần, tắc đƣờng dẫn khí, hỏng động cơ) và cần
Start
báo động.
Mode auto
Đ
DO_L< DO < DO_H
ĐK blower theo yêu cầu của ngƣời vận hành.
ĐK theo lƣu lƣơng đặt (Biến tần điều khiển)
End
Start
Đ
Mode auto
S
Bật máy gạt bùn M2, bật bơm bùn SP, chạy máy ep bùn D.
Đ
ĐK M2, SP, D theo yêu cầu của ngƣời vận hành.
End
39
Điều chỉnh DO trong bể hiếu khí. S S Giữ lƣu lƣợng blower. Điều khiển bơm bùn
Cảnh báo sự cố
Lƣu đồ cảnh báo sự cố. Các cảnh báo gồm hai loại: cảnh báo vƣợt ngƣỡng
(phát hiện bằng cách so sánh giá trị thiết bị đo với ngƣỡng đặt trƣớc trong chƣơng
trình) và cảnh báo theo thiết bị khống chế dạng tiếp điểm (ví dụ: van phao). Trong
dây chuyền công nghệ có các cảnh báo cho các thông số sau: T, pH, DO, lƣu lƣợng,
mức nƣớc, mức hoá chất.
Báo động sự cố
Việc Kiểm tra phát hiện sự cốđƣợc thực hiện bằng các phƣơng pháp sau: .
PP1 : Bằng thiết bị chuyên dụng nhƣ các thiết bị bảo vệ và báo động sự cố động cơ,
bơm,... . PP2: Xây dựng mạch phụ trợ riêng phục vụ báo động và bảo vệ liên động .
PP3: Bằng chƣơng trình kết hợp tín hiệu phản hồi Trong đó PP3 là đơn giản nhất,
đƣợc thực hiện theo nguyên tắc so sánh kết quả đầu ra thực tế của quá trình điều
khiển với giá trị yêu cầu. Ví dụ: nếu ngƣời vận hành hoặc chƣơng trình ra lệnh điều
khiển bật động cơ nhƣng tín hiệu phản hồi (từ mạch phụ trợ hoặc thiết bịđo nhƣđo
tốc độ,...) báo động cơ tắt thì báo động sự cố. Tuy nhiên PP3 có nhƣợc điểm là nếu
thiết bịđiều khiển (PLC) hỏng thì không thể báo động đƣợc, do đó cần kết hợp cả 3
phƣơng pháp và thậm chí cả điều khiển dự phòng để tăng độ tin cậy.
3.2 Viết chƣơng trình điều khiển cho S7 – 300
3.2.1 Các bƣớc tạo và viết chƣơng trình điều khiển cho S7 - 300
+ Khởi động và tạo dự án mới
Khởi động Simatic Manager.
Nhấp Simatic Manager.
40
Nhấp Chọn New Project, Chon Name [ vidu1], Location[ ]. -> OK.
Hình 3.11. Khởi động chƣơng trình
+ Khai báo trạm làm việc PLC
41
Hình 3.12. Chọn PLC
Hình 3.13. Khai báo
Đặt cấu hình cứng cho trạm
Nhấp Hardware mở ra màn hình đặt cấu hình cứng cho trạm
42
Hình 3.14. Đặt câú hình cứng cho trạm
Hình 3.15. Chọn PLC cho chƣơng trình
43
Hình 3.17. Chọn modul cho PLC
Khai báo tham số cho trạm
Chọn đầu vào, ra logic, khai báo.
Chọn AI/AO, khai báo
Chọn Count,...
Hình 3.18. Khai báo tham số, đầu vào, ra logic
Hình 3.19. Chọn AI/AO, chọn count
44
Chọn Name OB1
Language LAD
Màn hình lập trình
Hình 3.20. Màn hình lập trình
Lập trình bằng cách nhăp biểu tƣợng sau đó nhắp ra màn hình, và khai báo
45
Hình 3.22. Lập trình code
Hình 3.23. Chƣơng trình, code
3.2.2 Chƣơng trình điều khiển cho S7 – 300
46
Chƣơng trình chính
47
48
49
Code chƣơng trình con FC1
50
51
52
53
54
Code chƣơng trình con FC2
55
56
57
58
Code chƣơng trình con FC3
3.4 Vận hành hệ thống, chạy mô phỏng
Hình 3.24. Cài đặt thông số tiêu chu n của hệ thống
59
Hình 3.25. Chạy mô phỏng trên phần mềm WinCC
60
Hình 3.26. Chạy mô phỏng trên phần mềm S7-300
KẾT LUẬN
1. Giới hạn đề tài
Đề tài dừng ở mức độ nghiên cứu nên không có sản phẩm, chỉ dừng lại ở
nghiên cứu và mô phỏng hoạt động trên phần mềm.
2. Kết luận kiến nghị
So với mục tiêu đề ra e đã tìm hiểu và lập trình đƣợc chƣơng trình, mô phỏng
đƣợc trên phần mềm WinCC.
Trong khóa luận của em đã sử dụng phƣơng pháp tìm hiểu qua tài liệu trong
sách giáo trình, tìm tài liệu trên mạng internet.
Tuy thời gian có hạn hẹp, nhƣng đƣợc sự hƣớng dẫn tận tình của thầy Trần
Kim Khuê cùng với sự cố gắng của bản thân, em đã hoàn thành đồ án của mình
đúng theo thời gian qui định.
Sau khi hoàn thành đồ án điều khiển logic này, em cũng đã tìm hiểu và nắm
vững hơn các kiến thức sau:
Quy trình xử lí và cấu trúc cơ bản của hệ thống nƣớc thải
Hiểu biết về kết cấu, nguyên lí làm việc, cách sử dụng, phƣơng pháp lập
trình PLC.
Đƣa ra đƣợc lƣu đồ thuật toán, lƣu đồ điều khiển để vận hành hệ thống, và
dựa vào đó đã lập trình đƣợc chƣơng trình điều khiển.
3 Hạn chế, tồn tại
Tuy nhiên, do đồ án làm trong một thời gian ngắn, điều kiện về tài liệu còn
thiếu và kiến thức thực tế của bản thân em còn nhiều hạn chế, nên báo cáo sẽ không
tránh khỏi sai sót và có những hạn chế nhƣ sau:
Do thiết bị còn mới lạ, chƣa tìm đủ tài liệu cần thiết nên trong đồ án việc
trình bày về các thiết bị nhƣ PLC, clorator, cảm biến các loại còn thiếu sót.
Do kiến thức về lập trình vẫn còn nhiều hạn chế nên chƣơng trình điều khiển
còn dài và phức tạp.
3 Hƣớng phát triển của đề tài
Em mong muốn đƣợc đầu tƣ nhiều hơn về thời gian cũng nhƣ kinh phí để đề
61
tài có thể phát triển thành sản phẩm hoàn thiện.
Cuối cùng, một lần nữa em xin gửi lời cảm ơn đến thầy Trần Kim Khuê đã
trực tiếp hƣớng dẫn và chỉ bảo tận tình giúp chúng em hoàn thành khóa luân tốt
62
nghiệp này.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. ThS. NGHUYỄN XUÂN QUANG, giáo trình PLC S7-300 lý thuyết và ứng
dụng, NXB TP.HCM.
2. Trang web: http://luanvan.co/default.aspx
3. Trang web: https://www.youtube.com/watch?v=VikVi7fNP1g
63
4. Trang web: https://www.youtube.com/watch?v=y5UYzKdG_9o