TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM HUẾ
Khoa Cơ khí và Công nghệ
BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ
CÔNG NGHỆ CHẾ TẠO MÁY
TÊN ĐỀ TÀI:
“Thiết kế quy trình công nghệ gia công chi tiết”
Họ và tên sinh viên: Nguyễn Văn Quý
Mã số sinh viên: 21L1020006
Ngành: Công nghệ kỹ thuật Cơ khí
Lớp: CNKTCK-K55
Thời gian thực hiện: 08/04 – 7/07
Giáo viên giảng dạy: ThS. Nguyễn Thanh Cường
Bộ môn: Kỹ thuật Cơ khí
Thừa Thiên Huế, tháng 07 năm 2025
LỜI NÓI ĐẦU
Trong nền sản xuất công nghiệp của nước ta hiện nay, việc ứng dụng các
công nghệ mới vào sản xuất chưa được phổ biến rộng rãi, mặc dù vẩn có trang
thiết bị tự động có năng xuất cao. Quy mô sản xuất chủ yếu vẫn là sản xuất loạt
nhỏ, đơn chiếc do đó không mang lại hiệu quả kinh tế cao do phải chi phí một
khoảng thời gian rất lớn cho quá trình chuẩn bị sản xuất. Khi thay đổi sản phẩm
gia công thì phải thiết kế lại quy trình công nghệ, trang bi công nghệ mới, do đó
làm cho giá thành sản phẩm tăng.
Do vậy việc lập các quy trình công nghệ gia công chi tiết phù hợp, thiết kế
quy trình công nghệ gia công nhóm và sử dụng đồ gá vạn năng điều chỉnh sẻ giải
quyết được các nhược điểm cơ bản trong quá trình sản xuất của nước ta hiện nay.
Nhất là trong nhóm sản xuất đơn chiếc, loạt nhỏ, tạo điều kiện nâng cao tính linh
hoạt trong sản xuất đồng thời ứng dụng thiết bị dây truyền và tự động hoá vào quá
trình sản xuất, giúp đem lại hiệu quả kinh tế cao và giải phóng một phần nào đó
sức lao động của con người.
Được sự hướng dẫn tận tình của thầy ThS Nguyễn Thanh Cường đã giúp em
vận dụng những kiến thức đã học để giải quyết vấn đề đặt ra. Mặc dù đã cố gắng
nhiều song đây là lần đầu tiên em đi vào thiết kế một đề tài phức tạp và khó, và
với vốn kiến thức còn hạn chế nên không tránh khỏi những thiếu sót, mong các
thầy thông cảm và đóng góp ý kiến để chuyên đề của em được hoàn chỉnh hơn.
Em xin chân thành cảm ơn.
Sinh viên thực hiện
Nguyễn Văn Quý
MỤC LỤC
CHƯƠNG I: PHÂN TÍCH KẾT CẤU VÀ ĐIỀU KIỆN KỸ THUẬT CỦA PISTON...................1
I.Giới thiệu khái quát piston:............................................................................................................1
1. Vai trò.......................................................................................................................................1
2. Đặc điểm kết cấu của piston :...................................................................................................1
2.1 Đỉnh piston.........................................................................................................................2
2.2. Đầu piston..........................................................................................................................2
2.3. Thân piston:.......................................................................................................................3
2.4. Đáy piston:.........................................................................................................................3
3. Vật liệu chế tạo.........................................................................................................................3
II. Điều kiện làm việc của piston......................................................................................................4
III. Yêu cầu kỹ thuật của piston........................................................................................................4
CHƯƠNG II. CHỌN PHÔI VÀ CÁC PHƯƠNG PHÁP CHẾ TẠO PHÔI....................................5
I. Xác định dạng sản xuất.................................................................................................................5
II. Lựa chọn phương pháp chế tạo phôi............................................................................................5
CHƯƠNG III. THIẾT KẾ QUY TRÌNH CÔNG NGHỆ GIA CÔNG CHI TIẾT PISTON............8
I.Phân tích chuẩn gá đặt....................................................................................................................8
1. Chọn chuẩn thô.........................................................................................................................9
2.Chọn chuẩn tinh.......................................................................................................................10
II. Xác định thứ tự gia công............................................................................................................10
III. Các bước chuẩn bị phôi............................................................................................................10
IV.Nội dung các nguyên công........................................................................................................11
1.Nguyên công 1: Tiện thô mặt đáy..........................................................................................11
1.1. Sơ đồ định vị và kẹp chặt................................................................................................11
1.2. Tính lượng dư gia công cho mặt đáy...............................................................................12
1.3. Tra chế độ cắt..................................................................................................................13
1.4. Tính thời gian cơ bản.......................................................................................................15
2.Nguyên công 2: Vát mép phía dưới.........................................................................................16
2.1. Sơ đồ định vị và kẹp chặt................................................................................................16
2.2. Tra chế độ cắt..................................................................................................................17
3. Nguyên công 3: Tiện đỉnh piston...........................................................................................18
3.1. Sơ đồ định vị, kẹp chặt....................................................................................................18
3.2. Tra chế độ cắt..................................................................................................................19
3.3. Tính thời gian cơ bản.......................................................................................................20
4. Nguyên công 4: Tiện phá mặt trụ ngoài, tiện thô rãnh xéc măng...........................................21
4.1. Sơ đồ định vị, kẹp chặt....................................................................................................21
4.2. Các bước gia công...........................................................................................................22
4.3. tra chế độ cắt....................................................................................................................22
4.4. Tính thời gian cơ bản.......................................................................................................24
5.Nguyên công 5 : tiện tinh mặt trụ ngoài , tiện tinh rãnh xéc măng (hình 3.14).......................26
5.1. Sơ đồ định vị , kẹp chặt...................................................................................................26
5.2. Các bước gia công...........................................................................................................27
5.3. tra chế độ cắt....................................................................................................................27
5.4. Tính thời gian cơ bản.......................................................................................................29
6.Nguyên công 6: Vát mép phía trên..........................................................................................30
6.1. Sơ đồ định vị và kẹp chặt................................................................................................30
6.2. Tra chế độ cắt..................................................................................................................32
7.Nguyên công 7: Tiện đúng kích thước đầu piston (hình 3.22)...............................................33
7.1. sơ đồ định vị, kẹp chặt.....................................................................................................33
7.2. tra chế độ cắt....................................................................................................................33
7.3. Tính thời gian cơ bản.......................................................................................................34
8.Nguyên công 8: cân bằng khối lượng (hình 3.21)..................................................................35
8.1. Sơ đồ định vị, kẹp chặt....................................................................................................35
9. Kiểm tra..................................................................................................................................36
9.1 Kiểm tra độ đồng tâm của trụ...........................................................................................36
9.2. Kiểm tra độ đồng tâm của rãnh xecmang........................................................................37
IV. Kết luận....................................................................................................................................38
TÀI LIỆU THAM KHẢO..............................................................................................................39
CHƯƠNG I: PHÂN TÍCH KẾT CẤU VÀ ĐIỀU KIỆN KỸ THUẬT CỦA
PISTON
I.Giới thiệu khái quát piston:
1. Vai trò
Piston là một bộ phận quan trọng không thể thiếu trong động cơ đốt trong và
có vai trò chủ yếu của piston là cùng với các chi tiết khác như xylanh, nắp xy lanh
bao kín tạo thành buồng đốt, đồng thời truyền lực khí thể cho thanh truyền cũng
như nhận lực từ thanh truyền để nén khí. Ngoài ra ở một số động cơ 2 kỳ piston còn
có nhiệm vụ đóng mở cơ cấu phân phối khí.
2. Đặc điểm kết cấu của piston :
Piston được chia làm 4 phần : đỉnh ,đầu ,thân và đáy. Mỗi phần đều có nhiệm
vụ riêng va có kết cấu riêng.
Piston nhẹ nhưng đủ bền: vật liệu làm piston bằng hợp kim nhôm (trong
động cơ xăng) hoặc gang, thép (trong động cơ diesel chịu tải nặng).
Piston có khả năng chịu nhiệt và tải lớn.
Piston có kết cấu rỗng và đối xứng một phần để giảm trọng lượng và tăng
khả năng tải nhiệt. Thiết kế đối xứng giúp cân bằng động khi piston chuyển động
lên xuống.
Piston thường có 2 xéc măng khí ở trên và 1 xéc măng dầu ở dưới. Rãnh có
độ hở phù hợp để đảm bảo độ kín khí, tránh bó kẹt.
Hình 1.1: Kết cấu của piston
1