TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
KHOA TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG
CHUYÊN NGÀNH TÀI CHÍNH QUỐC TẾ
ĐỀ CƢƠNG KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
ÁP DUNG UCP 600 VÀ ISBP 681 ICC
TẠI VIỆT NAM:
THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP
Hà Nội, tháng 5 năm 2010
Sinh viên thực hiện:
Lê Thị Hạnh
Lớp:
Anh 4 TCNH K45 B
Giáo viên hƣớng dẫn:
TS. Trần Thị Lƣơng Bình
1
MỤC LỤC
LỜI NÓI ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài .............................................................................. 5
2. Nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................................. 6
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu............................................................... 6
4. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................ 7
5. Kết cấu khóa luận ....................................................................................... 7
DANH MỤC VIẾT TẮT .............................................................................. 8
DANH MỤC SƠ ĐỒ BẢNG BIỂU .............................................................. 10
CHƢƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ PHƢƠNG
THỨC THANH TOÁN TÍN DỤNG CHỨNG TỪ VÀ UCP 600 ............... 11
1.1 Tổng quan về PTTT Tín dụng chứng từ .............................................. 11
1.1.1 Khái niệm về PTTT Tín dụng chứng từ và L/C 1................................... 11
1.1.1.1 Định nghĩa .......................................................................................... 11
1.1.1.2 Các bên tham gia vao phương thức tín dụng chứng từ ........................ 12
1.1.2 Đặc điểm về phương thức tín dụng chứng từ ......................................... 15
1.1.2.1 Hai nguyên tắc cơ bản của phương thức tín dụng chứng từ ................ 15
1.1.2.2 Phương thức tín dụng chứng từ liên quan tới ba quan hệ hợp đồng
độc lập ........................................................................................................... 17
1.1.2.3 Trong phương thức tín dụng chứng từ, các bên giao dịch chỉ căn cứ
vào chứng từ chứ không căn cứ vào hàng hóa ................................................ 19
1.1.3 Quy trình Thanh toán tín dụng chứng từ ................................................ 20
1.1.4 Ưu điểm và hạn chế ............................................................................... 21
2
1.1.4.1. Đối với người nhập khẩu ................................................................... 21
1.1.4.2 Đối với người xuất khẩu .................................................................... 22
1.1.4.3. Đối với ngân hàng phát hành, ngân hàng thông báo/chỉ định /xác
nhận ............................................................................................................... 23
1.2 Tổng quan về UCP 600 và ISBP 681 ICC ............................................. 24
1.2.1 Khái niệm và sự cần thiết ra đời của UCP 600 và ISBP 681 ICC........... 24
1.2.1.1 Khái niệm ........................................................................................... 25
1.2.1.2 Các lần sửa đổi của UCP ................................................................... 26
1.2.1.3 Sự cần thiết ra đời của UCP 600 và ISBP 681 .................................... 26
1.2.2 Đặc điểm lần sửa đổi thứ 6 của UCP - UCP 600 .................................... 28
1.2.3 Phạm vi điều chỉnh và giá trị pháp lý của UCP 600 và ISBP 681 .......... 30
1.2.3.1 Phạm vi điều chỉnh ............................................................................. 30
1.2.3.2 Giá trị pháp lý .................................................................................... 32
1.2.4 Mối quan hệ của UCP và luật quốc gia ................................................. 32
1.3 Ảnh hƣởng của UCP 600 và ISBP 681 ICC tới hoạt động TTQT
bằng L/C ....................................................................................................... 34
1.3.1 Ảnh hưởng đến thương mại quốc tế nói chung ..................................... 34
1.3.2 Ảnh hưởng đến hoạt động của các ngân hàng thương mại ..................... 35
1.3.3 Ảnh hưởng đến hoạt động của các doanh nghiệp xuất nhập khẩu .......... 36
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG ÁP DỤNG UCP 600 và ISBP 681 TẠI
VIỆT NAM ................................................................................................... 38
2.1 Khái quát chung về tình hình TTQT tại Việt Nam .............................. 38
2.1.1 Tình hình TTQT tại các ngân hàng thương mại Việt Nam ..................... 38
2.1.2 TTQT theo phương thức tín dụng chứng từ .......................................... 39
3
2.2 Thực trạng tình hình sử dụng UCP 600 và ISBP 681 trong hoạt động
TTQT bằng L/C tại Việt Nam .................................................................... 42
2.2.1 Các mâu thuẫn thường phát sinh trong hoạt động TTQT bằng L/C ........ 42
2.2.1.1 Tranh chấp do phía người nhập khẩu vi phạm nghĩa vụ ..................... 42
2.2.1.2 Tranh chấp do phía người xuất khẩu vi phạm nghĩa vụ ...................... 45
2.2.1.3 Tranh chấp do phía các ngân hàng vi phạm nghĩa vụ ......................... 47
2.2.2 Các nguyên nhân làm phát sinh tranh chấp trong hoạt động TTQT bằng
L/C tại Việt Nam .......................................................................................... 52
2.2.2.1 Nguyên nhân khách quan từ bản thân UCP 600 và ISBP 681 ............ 52
2.2.2.2 Nguyên nhân từ phía ngân hàng ......................................................... 54
2.2.2.3. Nguyên nhân xuất phát từ người xuất khẩu và người nhập khẩu. ....... 57
2.2.2.4 Nguyên nhân từ môi trường kinh tế, chính trị, pháp luật ................... 58
2.2.3 Thực trạng áp dụng UCP 600 và ISBP 681 để giải quyết các tranh
chấp phát sinh trong hoạt động TTQT bằng L/C ............................................ 59
2.2.3.1 Thực trạng áp dụng UCP 600 và ISBP 681 trong hoạt động TTQT
bằng L/C ........................................................................................................ 59
2.2.3.2 Thực trạng giải quyết tranh chấp trong trong TTQT bằng L/C tại
Việt Nam ........................................................................................................ 62
CHƢƠNG 3: ĐỊNH HƢỚNG HOÀN THIỆN HOẠT ĐỘNG TTQT
BẰNG L/C VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM ÁP DỤNG HIỆU QUẢ
UCP 600 VÀ ISBP 681 TẠI VIỆT NAM..................................................... 65
3.1 Định hƣớng chiến lƣợc hoàn thiện hoạt động TTQT bằng L/C tại
Việt Nam ....................................................................................................... 65
3.1.1 Định hướng chiến lược hoàn thiện hoạt động TTQT nói chung ............. 65
4
3.1.2 Xu hướng áp dụng UCP 600 và ISBP 682 tại các ngân hàng thương
mại ................................................................................................................. 66
3.2 Giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả áp dụng UCP 600 và ISBP 681
tại Việt Nam ................................................................................................. 66
3.2.1 Các giải pháp mang tính chất vĩ mô ....................................................... 67
3.2.1.1 Về phía Ủy ban Ngân hàng thuộc ICC ................................................ 67
3.2.1.2 Đối với Nhà nước và các cơ quan chức năng, ngân hàng nhà nước
Việt Nam ........................................................................................................ 67
3.2.2 Các giải pháp mang tính chất vi mô ....................................................... 69
3.2.2.1 Về phía các ngân hàng thương mại..................................................... 69
3.2.2.2 Về phía các doanh nghiệp ................................................................... 72
KẾT LUẬN ................................................................................................... 76
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 78
LỜI CẢM ƠN ............................................................................................... 81