Kinh nghiệm trồng bí lấy ngọn

Kinh nghiệm trồng bí lấy ngọn

Bí ngô (bí đỏ) là cây dễ trồng, ngoài trồng lấy quả, người ta còn trồng bí lấy

ngọn non làm nguồn rau xanh rất tốt, nhất là vào thời gian giáp hạt, thị

trường thiếu các nguồn rau xanh khác. Trong những năm gần đây ở một số

địa phương bà con nông dân đã cải tiến cách trồng bí lấy ngọn làm rau xanh

đưa lại hiệu quả kinh tế rất cao, gấp 3-4 lần so với trồng lấy quả.

Nhận thấy cây bí đỏ trồng xen dưới tán các cây, nhất là vào những năm đầu khi

cây chưa khép tán hoặc sau khi táo được cưa đốn tái sinh vừa có tác dụng giữ ẩm

cho đất, hạn chế được cỏ dại, vừa có thêm nguồn thu nhập để “lấy ngắn nuôi dài” .

Mô hình trồng xen bí đỏ và cây trồng khác

Theo kinh nhiệm của người trồng, rau bí có thể trồng quanh năm, nhưng tốt nhất là

vào 2 vụ chính: Đông xuân trồng tháng 11 để cắt ngọn tháng 2, tháng 3, thu quả

tháng 4, tháng 5; hè thu trồng tháng 7, cắt ngọn tháng 9, tháng 10. Bí ngô ưa đất

tốt, giàu mùn, tơi xốp, có cấu tượng nhẹ, dễ thoát nước do đó nên chọn những chân

đất cao ráo, đất thịt nhẹ pha cát như đất bãi ven sông, suối; nếu trồng luân canh

trên đất lúa thì cần lên liếp để tránh bị úng ngập gây thối rễ, chết dây. Cũng có thể

tận dụng các bờ lô, bờ thửa hoặc trồng xen trong vườn cây ăn quả khi chưa khép

tán nhưng cần trồng cách gốc các cây trồng này khoảng 1m.

Với đất bãi, đất vườn chỉ cần cày bừa, lên liếp rộng 2-2,5m; đất lúa mùa chỉ cần

cày lật, lên luống rồi trồng cây (đã gieo bằng bầu) bằng đất mồi, khi cây đã bén rễ,

lên xanh thì xăm xới, bón phân, vun gốc là được. Bón lót cho mỗi sào từ 300-400

kg phân chuồng, phân hữu cơ đã được ủ hoai mục trước khi gieo hạt hoặc trồng

cây. Khoảng cách trồng thích hợp là cây cách nhau 45-50cm, hàng cách nhau 1m

(mật độ đạt 500-550 cây/sào, cao gấp 3-4 lần so với trồng để lấy quả).

Khi cây đã bén rễ, xuất hiện được 2-3 lá thật (khoảng 2 tuần sau gieo, trồng) nên

tưới nhử bằng nước lã pha 5% phân urê ngày 2 lần. Vun gốc khi cây bí đã có 3-4 lá

thật, sắp ngả ngọn, tưới đủ ẩm cho đâm nhiều ngọn, ngọn mập. Thu hái lứa đầu

bằng cách dùng dao cắt tất cả các ngọn cách gốc 10-15cm. Làm sạch cỏ, rạch hàng

cách gốc 20-25cm, bón thúc đạm với lượng 2,5-3kg/sào, lấp đất rồi tưới nhẹ đủ

ẩm. Khi chồi gốc tiếp tục nẩy mầm, chọn giữ lại 2-3 chồi khỏe nhất, còn lại ngắt

bỏ để tập trung nuôi chồi to, mập, ăn ngon, bán được giá. Các lứa thu hái tiếp theo

cũng làm như vậy khi ngọn đã vươn dài 60-70cm, cắt ngọn sát gốc, tiếp tục bón

thúc, vun xới và tưới đủ nước thường xuyên cho bí ra nhiều chồi mới có chất lượng

cao.

Chăm sóc cây ăn trái sau thu hoạch

1.Tỉa cành tạo tán tùy loại cây, tuổi cây

Tỉa cành cây ăn trái- Ảnh minh họa

Chăm sóc cây ăn trái sau thu hoạch là một giải pháp kỹ thuật không thể thiếu nếu

muốn có năng suất và sản lượng vụ sau, trong kỹ thuật đó tỉa cành tạo tán là chủ

yếu. Năng suất thực vật nói chung và cây ăn quả nói riêng được hình thành từ bộ lá

để tiến hành quang hợp chuyển năng lượng mặt trời thành các vật chất hữu cơ.

Cây ăn trái muốn có năng suất thì diện tích lá phải lớn và giảm thiểu được việc các

lá che lẫn nhau, muốn vậy phải bằng mọi cách kích thích cây ăn trái ra chồi, lá

mới, tuy nhiên với mỗi loại cây, tuổi cây nên có các cách tỉa cành tạo tán phù hợp.

Những cây mang trái tận cùng cành như nhãn, xoài, chôm chôm… cần phải cắt

ngắn cuống sau chùm quả mới thu hoạch, đồng thời tiến hành sửa tán.

Với những cây ra quả ở nách lá như cây có múi (cam, bưởi, quýt…; trừ quýt hồng).

Cần cắt hết cành nhỏ, cành bị che khuất, sâu bệnh, đồng thời cắt những cành vươn

quá ra ngoài tán để kích thích ra chồi mới.

Với những cây có quả ở thân như dâu da, bòn bon, mít, sầu riêng… thì chỉ cần cắt

sửa một ít cành trong tán, một ít cành ngoài tán.

Ngoài ra, việc tỉa cành tạo tán còn tùy thuộc vào tuổi cây, thông thường cứ 3 năm

tỉa lại có 1 năm tỉa đau để định hình lại tán làm sao cho tán phù hợp với sự phát

triển bộ rễ, nếu cây trồng cách nhau 8 m thì chiều cao cây tối đa cũng không quá 8

m.

Việc tỉa cành, tạo tán còn phụ thuộc vào thời điểm sau thu hoạch, nếu cây thu

hoạch vào mùa khô thì việc tỉa cành, tạo tán sẽ dễ hơn vì sau khi cắt tỉa chỉ cần

châm phân, tưới nước thì chồi và đọt non sẽ bật ra ngay; còn nếu thu hoạch trễ, vào

mùa mưa thì lúc này nhiệt độ không khí và đất đã giảm nên việc đâm cành lá mới

khó khăn hơn.

2. Dinh dưỡng cho cây sau thu hoạch

Sau một vụ nuôi trái, cây gần như kiệt quệ nên sau khi thu hoạch; cần nhanh chóng

giúp cây phục hồi bằng cách bón phân sau khi tỉa cành tạo tán. Mặt khác, cũng như

cành lá, sau một thời gian bộ rễ của cây cũng bị già đi, thương tổn và cần có những

tác động để kích thích bộ rễ phát triển mới.

Mùn, lân là 2 yếu tố cần thiết cho yêu cầu này, bởi vậy sau khi thu hoạch phải bón

phân hữu cơ kết hợp với lân. Ngoài ra vôi (CaO) có tác dụng làm giảm độ chua,

phóng thích các dinh dưỡng (nhất là lân) bị keo đất giữ chặt, cải thiện kết cấu của

đất nên được sử dụng chung với phân hữu cơ và lân.

Để việc bón phân hữu cơ có hiệu quả, tùy theo điều kiện có thể bón theo rãnh hình

vành khăn tán lá nhưng tốt nhất nên bón rộng ra cả vườn. Trước lúc bón cần cuốc

lật đất lên, trộn chung cả 3 loại trên, rải đều rồi xới đất lại để vùi phân vào đất.

Việc cuốc đất lên sẽ làm cho đất thoáng khí, thúc đẩy nhanh quá trình phân hủy

phân.

Về liều lượng bón. Nếu dùng phân chuồng (đã ủ hoai mục) nên bón từ 10-12

tấn/ha, nếu dùng phân hữu cơ công nghiệp (chất hữu cơ 20%) nên dùng khoảng 2

tấn/ha, lân supe dùng khoảng 1 tấn/ha, vôi 0,5-1 tấn/ha.

Sau khi bón phân hữu cơ khoảng 10 ngày đến 2 tuần, cần bón phân khoáng NPK

để cây hấp thu phục vụ cho việc đâm tược mới. Công thức phân NPK lúc này cần

hàm lượng đạm và lân cao. Cty Phân bón Bình Điền đã SX nên loại phân NPK

chuyên dùng cho giai đoạn này có tên gọi là AT 1.

Cần đọc kỹ hướng dẫn cách bón và liều lượng bón được in ngoài bao phân. Hoặc

cũng có thể sử dụng loại phân bón mới NPK 16.16.16 + TE. Đây là sản phẩm hợp

tác giữa Bình Điền với một hãng phân bón của Nga, kết hợp với phân đơn, cụ thể:

40 kg NPK 16.16.16+TE+30 kg urê+30 kg DAP. Nên sử dụng urê hạt vàng Đầu

trâu có bọc Agrotain để chống việc thất thoát, một bao urê hạt vàng Đầu trâu 35 kg

có giá trị bằng 50 kg urê thông thường.

3. Bảo vệ thực vật

Công việc đầu tiên sau thu hoạch là phải vệ sinh vườn sạch sẽ, thu gom các tàn dư

thực vật và nông sản ra khỏi vườn và chôn vào hố để sau này có thể sử dụng bón

lại cho vườn cây.

Khi vườn cây hồi phục, nhú chồi mới cũng là lúc lứa sâu bệnh mới tấn công vườn.

Với sâu hại có 2 nhóm, nhóm hại ban ngày (rầy mềm, rệp sáp, sâu ăn lá, đục lá) và

nhóm ban đêm và “tàn bạo” nhất là loại bọ côn trùng bay được vì chúng có tập tính

bầy đàn hàng vạn, triệu con, có thể vặt trụi lá non chỉ trong vòng 1-2 giờ. Bởi vậy

sau khi nhú đọt non cần kiểm tra vườn thường xuyên, khi phát hiện ra sâu hại ban

đêm thì có thể sử dụng thuốc BVTV sinh học như dầu khoáng, hoặc thuốc có khả

năng lưu dẫn, phun vào lúc khoảng 3-4 giờ chiều.

Sau khi bón phân hữu cơ, tưới nước thì một số bệnh rễ cũng có nguy cơ bộc phát.

Đáng chú ý là bệnh vàng lá thối rễ do nấm phytopthora và fusarium solani, bệnh

thán thư.