Kinh nghiệm trồng bí lấy ngọn
Bí ngô (bí đỏ) là cây dễ trồng, ngoài trồng lấy quả, người ta còn trồng bí lấy
ngọn non làm nguồn rau xanh rất tốt, nhất là vào thời gian giáp hạt, thị
trường thiếu các nguồn rau xanh khác. Trong những năm gần đây ở một số
địa phương bà con nông dân đã cải tiến cách trồng bí lấy ngọn làm rau xanh
đưa lại hiệu quả kinh tế rất cao, gấp 3-4 lần so với trồng lấy quả.
Nhận thấy cây bí đỏ trồng xen dưới tán các cây, nhất là vào những năm đầu khi
cây chưa khép tán hoặc sau khi táo được cưa đốn tái sinh vừa có tác dụng giữ ẩm
cho đất, hạn chế được cỏ dại, vừa có thêm nguồn thu nhập để “lấy ngắn nuôi dài” .
Mô hình trồng xen bí đỏ và cây trồng khác
Theo kinh nhiệm của người trồng, rau bí có thể trồng quanh năm, nhưng tốt nhất là
vào 2 vụ chính: Đông xuân trồng tháng 11 để cắt ngọn tháng 2, tháng 3, thu quả
tháng 4, tháng 5; hè thu trồng tháng 7, cắt ngọn tháng 9, tháng 10. Bí ngô ưa đất
tốt, giàu mùn, tơi xốp, có cấu tượng nhẹ, dễ thoát nước do đó nên chọn những chân
đất cao ráo, đất thịt nhẹ pha cát như đất bãi ven sông, suối; nếu trồng luân canh
trên đất lúa thì cần lên liếp để tránh bị úng ngập gây thối rễ, chết dây. Cũng có thể
tận dụng các bờ lô, bờ thửa hoặc trồng xen trong vườn cây ăn quả khi chưa khép
tán nhưng cần trồng cách gốc các cây trồng này khoảng 1m.
Với đất bãi, đất vườn chỉ cần cày bừa, lên liếp rộng 2-2,5m; đất lúa mùa chỉ cần
cày lật, lên luống rồi trồng cây (đã gieo bằng bầu) bằng đất mồi, khi cây đã bén rễ,
lên xanh thì xăm xới, bón phân, vun gốc là được. Bón lót cho mỗi sào từ 300-400
kg phân chuồng, phân hữu cơ đã được ủ hoai mục trước khi gieo hạt hoặc trồng
cây. Khoảng cách trồng thích hợp là cây cách nhau 45-50cm, hàng cách nhau 1m
(mật độ đạt 500-550 cây/sào, cao gấp 3-4 lần so với trồng để lấy quả).
Khi cây đã bén rễ, xuất hiện được 2-3 lá thật (khoảng 2 tuần sau gieo, trồng) nên
tưới nhử bằng nước lã pha 5% phân urê ngày 2 lần. Vun gốc khi cây bí đã có 3-4 lá
thật, sắp ngả ngọn, tưới đủ ẩm cho đâm nhiều ngọn, ngọn mập. Thu hái lứa đầu
bằng cách dùng dao cắt tất cả các ngọn cách gốc 10-15cm. Làm sạch cỏ, rạch hàng
cách gốc 20-25cm, bón thúc đạm với lượng 2,5-3kg/sào, lấp đất rồi tưới nhẹ đủ
ẩm. Khi chồi gốc tiếp tục nẩy mầm, chọn giữ lại 2-3 chồi khỏe nhất, còn lại ngắt
bỏ để tập trung nuôi chồi to, mập, ăn ngon, bán được giá. Các lứa thu hái tiếp theo
cũng làm như vậy khi ngọn đã vươn dài 60-70cm, cắt ngọn sát gốc, tiếp tục bón
thúc, vun xới và tưới đủ nước thường xuyên cho bí ra nhiều chồi mới có chất lượng
cao.
Chăm sóc cây ăn trái sau thu hoạch
1.Tỉa cành tạo tán tùy loại cây, tuổi cây
Tỉa cành cây ăn trái- Ảnh minh họa
Chăm sóc cây ăn trái sau thu hoạch là một giải pháp kỹ thuật không thể thiếu nếu
muốn có năng suất và sản lượng vụ sau, trong kỹ thuật đó tỉa cành tạo tán là chủ
yếu. Năng suất thực vật nói chung và cây ăn quả nói riêng được hình thành từ bộ lá
để tiến hành quang hợp chuyển năng lượng mặt trời thành các vật chất hữu cơ.
Cây ăn trái muốn có năng suất thì diện tích lá phải lớn và giảm thiểu được việc các
lá che lẫn nhau, muốn vậy phải bằng mọi cách kích thích cây ăn trái ra chồi, lá
mới, tuy nhiên với mỗi loại cây, tuổi cây nên có các cách tỉa cành tạo tán phù hợp.
Những cây mang trái tận cùng cành như nhãn, xoài, chôm chôm… cần phải cắt
ngắn cuống sau chùm quả mới thu hoạch, đồng thời tiến hành sửa tán.
Với những cây ra quả ở nách lá như cây có múi (cam, bưởi, quýt…; trừ quýt hồng).
Cần cắt hết cành nhỏ, cành bị che khuất, sâu bệnh, đồng thời cắt những cành vươn
quá ra ngoài tán để kích thích ra chồi mới.
Với những cây có quả ở thân như dâu da, bòn bon, mít, sầu riêng… thì chỉ cần cắt
sửa một ít cành trong tán, một ít cành ngoài tán.
Ngoài ra, việc tỉa cành tạo tán còn tùy thuộc vào tuổi cây, thông thường cứ 3 năm
tỉa lại có 1 năm tỉa đau để định hình lại tán làm sao cho tán phù hợp với sự phát
triển bộ rễ, nếu cây trồng cách nhau 8 m thì chiều cao cây tối đa cũng không quá 8
m.
Việc tỉa cành, tạo tán còn phụ thuộc vào thời điểm sau thu hoạch, nếu cây thu
hoạch vào mùa khô thì việc tỉa cành, tạo tán sẽ dễ hơn vì sau khi cắt tỉa chỉ cần
châm phân, tưới nước thì chồi và đọt non sẽ bật ra ngay; còn nếu thu hoạch trễ, vào
mùa mưa thì lúc này nhiệt độ không khí và đất đã giảm nên việc đâm cành lá mới
khó khăn hơn.
2. Dinh dưỡng cho cây sau thu hoạch
Sau một vụ nuôi trái, cây gần như kiệt quệ nên sau khi thu hoạch; cần nhanh chóng
giúp cây phục hồi bằng cách bón phân sau khi tỉa cành tạo tán. Mặt khác, cũng như
cành lá, sau một thời gian bộ rễ của cây cũng bị già đi, thương tổn và cần có những
