1
HƯỚNG DẪN KỸ THUẬT
SẢN XUẤT CAO SU BỀN VỮNG
Tháng 5 năm 2019
2
Hiệu đính
Tiến sĩ Trần Đại Nghĩa (Trưởng Bộ môn Nghiên cứu Kinh tế
Tài nguyên và Môi trường, Viện Nghiên cứu Chính
sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn,
Chuyên gia Chương trình UN-REDD Việt Nam Giai
đoạn II)
Biên soạn
Tiến sĩ Trần Thị Thúy Hoa (Thành viên thường trực, Ban Chỉ
đạo Phát triển bền vững, Tập đoàn Công nghiệp Cao su
Việt Nam; Nguyên Trưởng Ban Tư vấn Phát triển
ngành cao su, Hiệp hội Cao su Việt Nam)
Ông Trần Minh (Trưởng Ban Công nghiệp, Tập đoàn Công
nghiệp Cao su Việt Nam)
Ông Phan Thành Dũng (Viện trưởng, Viện Nghiên cứu Cao
su Việt Nam)
Cộng tác viên
biên soạn
Tiến sĩ Nguyễn Anh Nghĩa (Trưởng Phng Nghiên cứu Bảo
vệ thực vật, Viện Nghiên cứu Cao su Việt Nam)
Tiến sĩ Trần Thanh (Trưởng Phng Nghiên cứu Di truyền –
Giống, Viện Nghiên cứu Cao su Việt Nam)
Tiến sĩ Trần Đình Minh (Phó Trưởng Phng Nghiên cứu Di
truyền – Giống, Viện Nghiên cứu Cao su Việt Nam)
Bà Nguyễn Thị Hoàng Vân (M. Plant Sc., Phó Trưởng Phng
Nghiên cứu Sinh lý – Khai thác, Viện Nghiên cứu Cao
su Việt Nam)
Bà Trần Thị Minh Ngọc (Chuyên viên nghiên cứu, Phng
Nghiên cứu Sinh lý – Khai thác, Viện Nghiên cứu Cao
su Việt Nam)
Ông Nguyễn Thanh Danh (M. Sc.Eco., Chuyên viên Thông
tin Kinh tế, Hiệp hội Cao su Việt Nam)
Ông Diệp Xuân Trường (Phó Trưởng Ban Công nghiệp, Tập
đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam)
Ông Đỗ Chu Trinh (Chuyên viên Ban Công nghiệp, Tập đoàn
Công nghiệp Cao su Việt Nam)
Bà Lê Vũ Yến Thanh (Chuyên viên Ban Công nghiệp, Tập
đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam)
Tham gia góp ý
Ông Hà Văn Khương (Trưởng Ban Quản lý kỹ thuật, Tập
đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam)
Ông Nguyễn Hữu Dũng (Điều phối viên Chương trình UN-
REDD Việt Nam Giai đoạn II)
Bà Ngô Thị Loan (Cán bộ Chương trình UNDP Việt Nam)
Tiến sĩ Đỗ Kim Thành (Phó Viện trưởng, Viện Nghiên cứu
Cao su Việt Nam)
3
Ông Phạm Hải Dương (Phó Viện trưởng, Viện Nghiên cứu
Cao su Việt Nam)
Tiến sĩ Tống Viết Thịnh (Trưởng Phòng Nghiên cứu Nông
hóa Thổ nhưỡng, Viện Nghiên cứu Cao su Việt Nam)
Ông Nguyễn Minh Khang (Phó Tổng Giám đốc, Công ty
TNHH MTV Tổng công ty Cao su Đồng Nai)
Bà Nguyễn Thị Huệ Thanh (Trưởng Phòng Kỹ thuật, Công ty
TNHH MTV Tổng công ty Cao su Đồng Nai)
Ông Nguyễn Thành Được (Phó Tổng Giám đốc, Công ty
TNHH MTV Cao su Dầu Tiếng)
Ông Nguyễn Trường Thọ (Phó Tổng Giám đốc, Công ty
TNHH MTV Cao su Dầu Tiếng)
Ông Vũ Khắc Dũng (Thường trực các ban ISO, FSC, Môi
trường, Công ty TNHH MTV Cao su Dầu Tiếng)
Ông Trương Thu (Tổng Giám đốc, Công ty TNHH MTV Cao
su Quảng Nam)
Ông Đỗ Văn Sáu (Tổng Giám đốc, Công ty CP Chế biến –
XNK Gỗ Tây Ninh)
Ông Nguyễn Hoàng Thái (nguyên Phó Trưởng Ban Công
nghiệp, Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam)
Bà Nguyễn Thanh Ngọc (Trợ lý Giám đốc Trung tâm Quản
lý Chất lượng cao su thiên nhiên, Viện Nghiên cứu Cao
su Việt Nam)
Ông Nguyễn Như Hiển (Văn phng đại diện Cục Trồng trọt
phía Nam, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn)
Ông Nguyễn Văn Đoàn (Văn phng đại diện Cục Trồng trọt
phía Nam, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn)
Địa chỉ cung cấp
tài liệu
Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam
177, Hai Bà Trưng, P. 6, Q. 3, TP. Hồ Chí Minh
ĐT: +84 (0) 28 3932 5234 – Fax: +84 (0) 28 3932 7341
Website: www.rubbergroup.vn
Viện Nghiên cứu Cao su Việt Nam
236 Bis, Nam Kỳ Khởi Nghĩa, P. 6, Q. 3, TP. Hồ Chí Minh
ĐT: +84 (0) 28 3932 6312 – Fax: +84 (0) 28 3932 6314
Website: www.rriv.org.vn
Hiệp hội Cao su Việt Nam
236, Nam Kỳ Khởi Nghĩa, P. 6, Q. 3, TP. Hồ Chí Minh
ĐT: +84 (0) 28 3932 2605 – Fax: +84 (0) 28 3932 0372
Website: www.vra.com.vn
4
LỜI GIỚI THIỆU
Tài liệu “Hướng dẫn kỹ thuật sản xuất cao su bền vững” được biên soạn trong
khuôn khổ của Chương trình UN-REDD Việt Nam giai đoạn II, thông qua Chương
trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP), nhm thực hiện Quyết định số 419/QĐ-TTg
ngày 05/4/2017 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình quốc gia về giảm
phát thải khí nhà kính thông qua hạn chế mất và suy thoái rừng, bảo tồn, nâng cao trữ
lượng các-bon và quản lý bền vững tài nguyên rừng đến năm 2030 (Chương trình hành
động quốc gia REDD+).
Tài liệu này là công cụ giúp ngành cao su thực hiện Chương trình hành động
quốc gia REDD+ và đáp ứng với các tiêu chuẩn quốc tế trong sản xuất cao su bền
vững, góp phần giảm mất rừng và suy thoái rừng. Tài liệu cung cấp các hướng dẫn kỹ
thuật sản xuất bền vững từ trồng, chăm sóc, thu hoạch đến chế biến cao su thiên nhiên
và gỗ cao su, tạo nguồn nguyên liệu cho các ngành công nghiệp chế biến thành phẩm.
Tài liệu được xây dựng trên cơ sở chọn lọc và kế thừa những quy trình kỹ thuật của
Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam, bổ sung và cập nhật những giải pháp tiến bộ,
hiệu quả, không gây tác động tiêu cực đến môi trường, tăng năng suất và thu nhập cho
người sản xuất kết hợp với cải thiện đa dạng sinh học và hỗ trợ bảo vệ rừng trong vùng
trồng cao su.
Cuốn tài liệu này s được sử dụng như một cẩm nang thực hành cho người lao
động trên vườn cao su và trong các nhà máy chế biến nguyên liệu, đồng thời, giúp nhà
quản lý và cán bộ khuyến nông hiểu rõ quy trình sản xuất cao su thiên nhiên và gỗ cao
su bền vững để hướng dẫn cho người tham gia sản xuất. Các doanh nghiệp áp dụng
Tài liệu này có thể bổ sung, thay đổi cho phù hợp với điều kiện đặc thù của doanh
nghiệp.
Chúng tôi chân thành cảm ơn Nhóm Biên soạn, các chuyên gia của Chương trình
UN-REDD Việt Nam, các chuyên gia, tổ chức và doanh nghiệp trong và ngoài ngành
cao su đã đóng góp ý kiến trong quá trình hoàn thiện cuốn tài liệu. Đặc biệt, chúng tôi
trân trọng cảm ơn Ban Lãnh đạo Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam, Viện
Nghiên cứu Cao su Việt Nam, Hiệp hội Cao su Việt Nam đã tạo điều kiện cho Tài liệu
được hoàn thành và phổ biến rộng rãi trong ngành cao su.
Chúng tôi rất mong tiếp tục nhận được các ý kiến đóng góp và các yêu cầu mới
cần bổ sung để Tài liệu này được cập nhật và hoàn thiện hơn về các giải pháp sản xuất
cao su bền vững cho các lần tái bản sau.
Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam
KT. Tổng Giám đốc
Phó Tổng Giám đốc
Trương Minh Trung
5
MỤC LỤC
MỤC LỤC ....................................................................................................................... 5
DANH SÁCH TỪ VIẾT TẮT ........................................................................................ 7
DANH SÁCH THUẬT NGỮ ......................................................................................... 9
DANH MỤC HÌNH ...................................................................................................... 10
DANH MỤC BIỂU ĐỒ ................................................................................................ 12
DANH MỤC BẢNG ..................................................................................................... 13
CHƯƠNG 1. GIỚI THIỆU VỀ SẢN XUẤT CAO SU BỀN VỮNG .......................... 14
1.1 Thông điệp chính ............................................................................................. 14
1.2 Tình hình phát triển cây cao su tại Việt Nam .................................................. 14
1.3 Nhu cầu về cao su thiên nhiên bền vững và gỗ cao su bền vững .................... 15
1.4 Những hệ thống chứng nhận cao su bền vững trên thế giới ............................ 17
1.5 Chính sách quốc gia liên quan đến sản xuất cao su bền vững ......................... 18
1.6 Kết quả bước đầu về phát triển ngành cao su bền vững tại Việt Nam ............ 19
1.7 Nguyên tắc và tiêu chí sản xuất cao su bền vững ............................................ 21
Tài liệu tham khảo liên quan Chương 1 ..................................................................... 25
CHƯƠNG 2. KỸ THUẬT CANH TÁC CAO SU BỀN VỮNG .................................. 27
2.1 Thông điệp chính ............................................................................................. 27
2.2 Điều kiện về đất trồng cao su tại Việt Nam ..................................................... 27
2.3 Chuẩn bị đất trồng cao su ................................................................................. 29
2.4 Chọn giống trồng và chuẩn bị cây giống cao su .............................................. 31
2.5 Kỹ thuật trồng cây cao su ................................................................................. 33
2.6 Chăm sóc cây cao su kiến thiết cơ bản ............................................................ 35
2.7 Bón phân, chăm sóc cây cao su thời kỳ thu hoạch mủ .................................... 42
2.8 Trồng xen, canh tác tổng hợp với cây cao su ................................................... 44
2.9 Kỹ thuật thu hoạch mủ cao su .......................................................................... 46
2.10 Quản lý dịch hại trên cây cao su ................................................................... 59
2.11 Quản lý cỏ dại đối với cây cao su ................................................................. 72
2.12 Sử dụng, bảo quản thuốc và an toàn trong công tác bảo vệ thực vật ........... 73
Tài liệu tham khảo liên quan Chương 2 ..................................................................... 77
CHƯƠNG 3. HƯỚNG DẪN KỸ THUẬT CHẾ BIẾN MỦ CAO SU BỀN VỮNG ... 78
3.1 Thông điệp chính ............................................................................................. 78
3.2 Giới thiệu tổng quát về chế biến mủ cao su ..................................................... 78
3.3 Quy trình chế biến cao su thiên nhiên .............................................................. 79
3.3.1 Quy trình chế biến SVR 3L, SVR CV50, SVR CV60 .............................. 80