Kỹ thuật trồng cây cam, quýt
Cam : Citrus Sinensis (L) Osbeck; Quýt : Citrus reticulata.Blanco; Yêu cầu
sinh thái: - Nhiệt độ: Cam quýt có thể song và phát triển ở 13°c-39ºc, thích
hợp nhất từ 23-29ºc, ngừng sinh trưởng dưới 13ºc và chết -5ºc. Nhiệt độ ảnh
hưởng đến phẩm chất và phát triển của trái. Ở ĐBSCL do có nhiệt độ cao và
ẩm độ thấp nên trái thường chín sớm, vị ngọt, nhưng vỏ có màu sắc không
đẹp.
-Ánh sáng: Cam quýt không thích ánh sàng trực tiếp và cường độ
ánh sáng thích hợp là 10000-15000 lux (tương đương ánh sáng lúc 8 giờ
sáng hoặc 4-5 giờ chiều ở Việt Nam).
-Vũ lượng: Cam quýt cần khoảng 1000-2000mm/năm và phân bố
đều trong năm.
-Đất đai: Đất trồng cam quýt phải có tầng canh tác dày 0,5-1m. Đất
thịt pha, thông thoáng,thoát nước tốt, màu mỡ, độ pH từ 5-7 là thích hợp cho
cam quýt.
Một số giống trồng phổ biến:
Cam mật: Dạng trái tròn, vỏ dày 3-4mm, màu xanh đến xanh vàng,
thịt trái vàng cam, ngọt đậm, khá nhiều nước. Tuy nhiên nhiều hạt (13-20
hạt/trái), trọng lượng trung bình 20g/trái.
Cam sành: Dạng trái hơi tròn,vỏ trái dày, sần sùi, thịt trái màu cam,
khá nhiều nước, ngon ngọt nhiều hạt (15 hạt/trái). Trọng lượng trái trung
bình 200-250g/trái.
Quýt tiều: Dạng trái tròn,dẹp 2 đầu, khá dể bóc vỏ, thịt trái màu cam
hoặc vàng cam, khá ráo nước, ngọt có pha vị chua, số hạt trên trái nhiều (12-
15 hạt/trái), trọng lượng trái trung bình 140-170g/trái.
Quýt đường: Dạng trái tròn,vỏ mỏng, màu xanh đến xanh vàng, dễ
bóc vỏ, thịt trái màu cam ngọt đậm, số hạt trên trái nhiều (7-11 hạt/trái).
Trọng lượng trái trung bình 150-200g/trái.
Phương pháp nhân giống
Có 2 phương pháp thường áp dụng:
Chiết cành:
Chọn cây mẹ có năng suất cao, ổn định, không có triệu chứng bệnh
greening hoặc phytophthora sp (quan sát bằng mắt). Chọn cành bánh tẻ
(không già, không non), sinh trưởng tốt, vị trí ở ngoài trảng.
Ghép mắt:
+ Gieo gốc ghép (hạt) khoảng 10-12 tháng có đường kính 1 cm là
tiến hành ghép được. Gốc ghép phải mọc thẳng, không dị dạng và sâu bệnh
(hạt giống làm gốc ghép có thể là cam mật, cam 3 lá , volkameriana, citrange
carrizo, quýt Cleopatra,…).
+ Chọn nhánh ghép: Chọn cây mẹ tốt, tương đối sạch bệnh, chọn
nhánh mọc ngoài trảng,sau đó tách mắt ghép có kích thước vừa nhỏ hơn
miệng ghép, chú ý không để mắt ghép bị dơ, dập bể.
Hiện nay, cam quýt thường được nhân giống bằng 2 phương pháp
trên. Tuy nhiên một so bệnh như: Tristeza,greening, virus đều lây lan qua
mắt ghép, cành chiết. Vì vậy, để cây giống được sạch bệnh và khỏe mạnh
chúng ta cần phải sản xuất cây giống bằng phương pháp vi ghép đỉnh sinh
trưởng (shoot tip-grafting):
-Vi ghép là một kỷ thuật đòi hỏi sự chính xác,trong đó mắt ghép và
gốc ghép đều được nhân lên trong ống nghiệm và thực hiện trong điều kiện
vô trùng.
Do đó vi ghép có ưu điểm như sau:
- Các cây con sau khi vi ghép hoàn toàn sạch bệnh.
Kỷ thuật trồng và chăm sóc
- Thời vụ trồng: Có thể trồng quanh năm,đầu hoặc cuối mùa mưa
(nếu trồng trong mùa nắng mà đủ nước tưới cây sẽ phát triển tốt hơn và ít bị
sâu bệnh tấn công).
- Khoảng cách trồng: Cây cam nên trồng khoảng cách 3mx4m; quýt
4mx4m,4mx5m.
- Đắp mô trồng: Đất làm mô có thể từ đất mặt ruộng, đất bãi bồi ven
sông, mô trồng cao khoảng 20-40cm và đường kính ban đầu là 60-
80cm.Trước khi trồng nên trộn tro trấu, phân chuồng hoai mục vào mô, xử
lý đất bằng Furadan để trừ côn trùng.
- Trồng cây chắn gió và cây che mát. Cam quýt thích hợp ánh sáng
tán xạ,do đó phải trồng cây che mát ven mép mương như tràm ,mãng cầu
xiêm,…hoặc trồng giữa liếp như cóc, so đũa,…đồng thời phải trồng cây
chắn gió như dừa, xoài, vông,...để hạn chế sự thiệt hại do gió bão, cũng như
sự lây lang của côn trùng, mầm bệnh.
-Tủ gốc giữ ẩm: Đa số rễ hấp thu dinh dưỡng của cam quýt mọc
cạn, nhiệt độ của đất vào mùa nắng cao, ảnh hưởng đến bộ rễ, do đó cần phải
tủ gốc giữ ẩm bằng rơm rạ (cách gốc 20cm), biện pháp nầy cũng tránh cỏ dại