Những lời khuyên cụ thể về ăn uống
với người cao tuổi
1. Người có tuổi cần ăn bớt số lượng.
Cơm là nguồn cung cấp nhiệt lượng chủ yếu của nhân dân ta. Nếu còn trẻ
ăn bình thường mỗi bữa 3 bát cơm. Khi lao động nặng ăn tới 4,5 bát. Thì nay nên
ăn rút xuống 2 bát rồi 1 bát. Theo dõi cân để đi.êu chỉnh mức ăn, người nhiều tuổi
nên lấy mức tối đa không được vượt quá 9/10 của chiều cao tính bằng cm trừ đi
100. Ví dụ người cao 160cm không được vượt quá:
2. Về mặt chất lượng bữa ăn.
Cần đảm bảo chất đạm, chủ yếu bằng chất đạm nguồn thực
vật: đậu phụ, sữa dậu nành, sữa chua, tương, các loại đậu và cá. Giảm ăn
thịt nhất là thịt mỡ.
Ăn dầu hoặc lạc, vừng, giảm ăn mỡ.
Hạn chế ăn mặn, giảm án đường, giảm nước giải khát ngọt,
bánh kẹo ngọt.
Tăng cường ăn nhiều rau đặc biệt là rau lá xanh, ăn nhiều rau
gia vị, tuần nào cũng nên có món ăn sử dựng các loại củ gia vị: tỏi, gừng,.
riềng, nghệ. Chú ý giá đỗ.
3. Cách ăn.
Tránh ăn quá no đặc biệt khi có bệnh ở hệ tim mạch, cần chú
ý những ngày lễ, tết thường ăn quá mức bình thường, và vui quá chén.
Làm thức ăn mềm và chú ý tới món canh. Cần quan tâm đến
tình hình răng miệng, sức nhài, nuốt của người nhiều tuổi khi chế biến thức
ăn (già được bát canh) vì tuyến nước bọt và hàm răng của người nhiều tuổi
hoạt động kém, vấn đề nuốt thức ăn có khó khăn.
Phải theo dõi và kiểm tra vấn đề ăn và uống của người nhiều
tuổi.
Nhiều cụ ăn rồi lại nói là chưa ăn. Một số cụ ăn nhưng không
thấy cảm giác no nên ăn quá mức, ăn thừa. Một số cụ lại không thấy cảm
giác khát nên cơ thể bị thiếu nước.
Cần xây dựng một tập tục mới bữa ăn có thực đơn tức là có
kế hoạch cho bữa ăn chung và bữa ăn của người nhiều tuổi trong đó:
CÓ MÓN salát chủ yếu để cung cấp rau nguồn vìtamin, chất
khoáng, chất xơ cho cơ thể. Trong món salát cô kèm theo dầu ăn, vừng lạc
để chế biến ra các món nộm hoặc các món salát hỗn hợp nhiều loại rau, củ,
quả khác.
CÓ MÓN chủ lực chủ yếu cung cấp chất đạm và chất béo bao
gồm thịt các loại cá và thủy sản, đậu phụ và đậu các loại. Các món ăn này
có thể làm riêng từng loại như thịt kho, thít gà luộc, cá rán, trứng tráng, đậu
phụ kho, rán, hoặc hỗn hợp như giả ba ba có thị đậu phụ nhồi thịt, trứng
đúc thịt, hoặc chế biến sẵn để ăn dần như tương, muối vừng, lạc. Không
nên bày vẽ ra quá nhiều món. Khi có khách cũng chỉ nên làm 2 món chủ
lực này.
CÓ MÓN ăn cung cấp năng lượng chủ yếu là chất bột, món
chính là cơm. Cơm trắng hoặc cơm trộn ngô, trộn đậu xanh, đậu đen, trộn
khoai có vùng còn trộn cám. Cơm cám rất bổ, và rất ngon, rất béo. Ngoài
cơm có thể ăn bánh mì (ở THÀNH PHỐ), ĂN NGÔ, MÈN MÉN Ở vùng
đồng bào thiểu số chuyên trồng ngô hoặc ăn khoai, đặc biệt là khoai sọ
chấm muối vừng rất phù hợp với người nhiều tuổi
CÓ MÓN canh cung cấp nước và các chất dinh dưỡng bổ
sung cho cơ thể. Từ nước rau, canh suông, canh rau muống, tương gừng,
đến canh cá, canh giò, canh thịt. Những món canh chua rất được ưa thích
trong mùa hè và những món canh dưa với lạc, với cá, với thịt rất được ưa
thích trong mùa đông.
CÓ ÐỒ uống, nhớ ăn cần đi đôi với uống, uống trước, trong
và sau bữa ăn đối với người nhiều tuổi, tránh dùng rượu. Chỉ cần nước
trắng, nước chè và các món canh trong bữa ăn.
Chú ý đám bảo vệ sinh trong quá trình nấu nướng. Họa từ
mồm ra và bệnh từ mồm vào. Thức ăn không được trở thành nguồn gây
bệnh.
4. Sử dụng hợp lý một số thực phẩm dùng cho người cao tuổi.
Gạo: tốt nhất là ăn gạo lức, gạo toàn phận nhưng nên đã bóc
cám riêng ra cho gạo mềm dễ nhai. Khi nấu trộn với cám đã bóc ra, cơm
cám này ăn với muối vừng rất béo và rất ngon. Ðây là cách ăn thông minh
của nhân dân vùng Giao Thủy Nam Hà. Gạo lức là loại gạo đặc biệt dành
cho các cụ có điều kiện, có nhiều thời giờ, còn bình thường chỉ cần chọn
gạo dẻo, không mốc và không xát quá trắng.
Khoai củ các loại: người cao tuổi nên ăn rút bớt cơm và thay
vào đó nên ăn nhiều loại khoai. Khoai có khối lượng lớn gây cảm giác no
nhưng cho ít năng lượng không gây béo mà lại có nhiều chất xơ giúp chống
táo bón, giúp thải cholesterol thừa và đề phòng ung thư đại tràng.
Ðậu tương (đậu nành): đậu các loại có giá trị dinh dưỡng rất
cao, giàu chất đạm. Riêng đậu tương còn có thêm nhiều axit béo không no
rất QUÝ, CẦN KHUYẾN KHÍCH TRỒNG Ở mọi vùng và chế biến đậu
tương ra nhiều loại thức ăn:
Làm tương: tương cà gia bản, tương không phải chỉ là một
loại nước chấm ngon (tương Bần), tương Cự Ðà. Tương còn được coi như
MỘT MÓN ĂN CHẾ BIẾN SẴN Ở nhiều vùng quê. Trong bữa ăn, múc ra
một bát tương to, mọi người rưới tương án với cơm.
Ðậu phụ, cháo.
Sữa đậu nành, sữa chua từ đậu nành: sử dụng nhiều loại đậu,
đậu xanh, đậu đỏ, đậu đen, đậu trắng vào chế biến món ăn và ngâm giá đỗ.
Lạc, vừng: lạc, vừng đều giàu chất đạm, chất béo, nhiều axit
béo không no. Nên chế biến sẵn một ìọ nhỏ vừng, lạc để ăn dần bổ sung
vào bữa ăn trong vòng 1 tuần.
Rau: bữa nào cũng cần có món rau, đặc biệt là rau xanh cò
chứa nhiều b-proten kể cả trong các bữa tiệc cũng không nền chỉ nghĩ đến.
thịt cá, giò, chả, mà quên rau.