Luận án Tiến sĩ: Chính sách dân số ở Việt Nam

Luận án tập trung nghiên cứu chính sách dân số ở Việt Nam, một lĩnh vực có vai trò thiết yếu đối với sự phát triển kinh tế - xã hội bền vững của quốc gia. Bối cảnh dân số Việt Nam đang trải qua nhiều biến đổi như mức sinh thấp ở một số khu vực, mất cân bằng giới tính khi sinh và quá trình già hóa dân số nhanh chóng, đặt ra những thách thức lớn. Do đó, việc hoàn thiện chính sách dân số là cấp bách để đáp ứng yêu cầu phát triển trong tương lai.

Luận án này hướng đến các nhà nghiên cứu, học giả, sinh viên trong lĩnh vực quản lý công, khoa học xã hội, và đặc biệt là các nhà hoạch định chính sách, cán bộ quản lý nhà nước về dân số tại Việt Nam. Nó cung cấp cái nhìn sâu sắc về thực trạng và định hướng hoàn thiện chính sách dân số quốc gia.

Luận án "Chính sách dân số ở Việt Nam" của Lê Hồng Hạnh là một công trình nghiên cứu tiến sĩ chuyên sâu trong lĩnh vực Quản lý công, nhằm mục tiêu hoàn thiện chính sách dân số hiện hành tại Việt Nam. Nghiên cứu xuất phát từ nhận định về mối quan hệ tương hỗ giữa dân số và phát triển kinh tế - xã hội, trong đó dân số vừa là động lực vừa là thách thức. Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu trong kiểm soát tăng dân số và cải thiện tuổi thọ, nhưng đang đối mặt với các vấn đề mới như mức sinh thấp cục bộ, mất cân bằng giới tính khi sinh và tốc độ già hóa dân số nhanh, đòi hỏi sự điều chỉnh chính sách kịp thời. Mục đích chính của luận án là phân tích chính sách dân số trên cả phương diện lý luận và thực tiễn để đề xuất các giải pháp cụ thể. Để đạt được mục tiêu này, luận án thực hiện các nhiệm vụ: tổng quan tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước, xây dựng khung lý thuyết về chính sách dân số, phân tích và đánh giá thực trạng chính sách dân số hiện hành, và đề xuất giải pháp cùng điều kiện đảm bảo thực hiện. Đối tượng nghiên cứu là nội dung chính sách dân số hiện hành ở Việt Nam. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các chính sách về quy mô dân số (khuyến sinh, giảm sinh, ổn định), cơ cấu dân số (theo giới tính), và chất lượng dân số (chăm sóc sức khỏe sinh sản). Về thời gian, nghiên cứu tập trung vào giai đoạn từ năm 2017 đến 2024, có sử dụng dữ liệu trước đó để so sánh. Phạm vi không gian là toàn bộ Việt Nam. Luận án đặt ra các câu hỏi nghiên cứu về tình hình nghiên cứu hiện có, cơ sở lý luận áp dụng, sự phù hợp của chính sách hiện hành và cách thức hoàn thiện chính sách. Giả thuyết khoa học của luận án là việc bổ sung và hoàn thiện chính sách dân số hiện hành sẽ giúp Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển và hướng tới mục tiêu phát triển bền vững, giải quyết các vấn đề như mức sinh thấp, chênh lệch sinh, mất cân bằng giới tính và già hóa dân số. Về phương pháp nghiên cứu, luận án sử dụng phương pháp luận duy vật biện chứng, lịch sử và các lý thuyết quản lý công, khoa học chính sách công. Các phương pháp cụ thể bao gồm nghiên cứu tài liệu (văn bản Đảng, pháp luật, công trình khoa học), điều tra xã hội học thông qua khảo sát bảng hỏi với quy mô mẫu lớn (869 phiếu hợp lệ từ 6 vùng kinh tế) và phỏng vấn sâu các cán bộ quản lý dân số từ trung ương đến địa phương. Dữ liệu thu thập được xử lý bằng phần mềm SPSS và phân tích bằng thống kê mô tả để đánh giá tính phù hợp, khả thi và hiệu lực của chính sách.