2
- Nghiên cứu đã chỉ ra mối quan hệ giữa stress và chất lượng cuộc sống. Khi tình
trạng stress tăng lên, điểm số chất lượng cuộc sống ở các lĩnh vực thể chất, tâm thần,
xã hội, môi trường giảm xuống, cung cấp bằng chứng về tác động tiêu cực đến đời
sống toàn diện của nhân viên y tế.
- Nghiên cứu cũng cho thấy kết quả của việc áp dụng các giải pháp can thiệp như
(1) truyền thông giáo dục sức khoẻ, (2) hướng dẫn bài tập thư giãn, (3) hỗ trợ tham
vấn tâm lý cá nhân làm giảm tỷ lệ các dấu hiệu mắc stress, cải thiện chất lượng cuộc
sống, khả năng ứng phó thích nghi với stress và khả năng phục hồi sau stress cho nhân
viên y tế. Nghiên cứu đã cung cấp những số liệu khoa học, tin cậy về kết quả của các
giải pháp can thiệp giảm tình trạng stress ở nhân viên y tế tại Bệnh viện Đại học Y
Thái Bình. Từ đó định hướng cho các nhà hoạch định chính sách y tế có những nghiên
cứu sâu hơn và đề xuất các giải pháp can thiệp trên diện rộng phù hợp hơn.
3. Bố cục của luận án
Luận án gồm 147 trang, trong đó phần đặt vấn đề 2 trang, tổng quan tài liệu 42
trang, đối tượng và phương pháp nghiên cứu 26 trang, kết quả nghiên cứu 39 trang,
bàn luận 35 trang, kết luận 2 trang, khuyến nghị 1 trang. Luận án có 36 bảng, 6 biểu
đồ; 140 tài liệu tham khảo.
Nghiên cứu sinh có 02 bài báo đã đăng trên tạp chí chuyên ngành có uy tín,
trong đó có 01 bài báo đăng ở tạp chí Nghiên cứu Y học; 01 bài báo tiếng Anh.
Chương 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU
1.1. Một số khái niệm về stress, nhân viên y tế
1.1.1. Khái niệm về stress
Theo Hans Selye “Stress như một đáp ứng của chủ thể trước một nhu cầu hoặc
một sự tương ứng của mối quan hệ giữa con người với môi trường xung quanh.”
Stress như một đáp ứng thích nghi về mặt tâm lý, sinh học và tập tính. Stress đặt chủ
thể vào quá trình dàn xếp thích nghi với môi trường xung quanh, tạo cho cơ thể một
cân bằng mới sau khi chịu tác động của môi trường. Nói cách khác, phản ứng stress
bình thường đã góp phần làm cơ thể thích nghi. Nếu đáp ứng của cá nhân với các yếu
tố stress không đầy đủ, không thích hợp và cơ thể không tạo ra một cân bằng mới, thì
những chức năng của cơ thể ít nhiều bị rối loạn, những dấu hiệu bệnh lý cơ thể, tâm
lý, tập tính sẽ xuất hiện và sẽ tạo ra những stress bệnh lý cấp tính hoặc kéo dài. Theo
quan điểm của tác giả Jerrold S. Greenberg thì khái niệm stress cũng có thể hiểu theo
hai khía cạnh. Thứ nhất, tình huống stress chỉ các tác nhân xâm phạm hay kích thích
gây ra (stressor), là những tác nhân vật lý, hóa học, tâm lý xã hội, gia đình, nghề
nghiệp. Thứ hai, đáp ứng stress để chỉ trạng thái phản ứng với stress (reaction) là phản
ứng sinh lý và phản ứng tâm lý không đặc hiệu.
1.1.2. Khái niệm nhân viên y tế
Theo định nghĩa của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) thì “Nhân viên y tế (NVYT)
là những người tham gia vào hành động có mục đích chính là để tăng cường sức khỏe.
Nhân viên y tế gồm những người cung cấp dịch vụ y tế như bác sĩ, y tá, nữ hộ sinh,
dược sỹ, kỹ thuật viên phòng thí nghiệm – cũng như quản lý và công nhân hỗ trợ -
chẳng hạn như quản lý bệnh viện, các cơ quan tài chính, đầu bếp, bảo trì sửa chữa và
nhân viên vệ sinh”.