1
B GIÁO DC VÀ ĐÀO TO
ĐI HC ĐÀ NNG
ĐNG QUANG VINH
NGHIÊN CU
CHIT TÁCH, CHUYN HOÁ
HYDROXYCITRIC ACID TRONG LÁ,
V QU BA VÀ NG DNG TO SN PHM GIM BÉO
Chuyên ngành: HOÁ HU CƠ
Mã s: 62 44 27 01
TÓM TT LUN ÁN TIN SĨ HOÁ HC
Đà Nng – Năm 2012
2
Công trình ñưc hoàn thành ti
ĐI HC ĐÀ NNG
Ngưi hưng dn khoa hc:
1. GS. TS. ĐÀO HÙNG CƯNG
2. PGS.TS. NGUYN THƯNG
Phn bin 1: PGS.TS.Trn Văn Thng
Phn bin 2: PGS.TS. Lê T Hi
Phn bin 3: PGS.TS. Nguyn Th Thu Lan
Lun án s ñưc bo v ti Hi ñng chm Lun án
ti n s! chuyên ngành Hóa h"u cơ hp ti Đi hc Đà
N$ng vào ngày 20 tháng 7 năm 2012.
Có th tìm hiu lun văn ti:
- Trung tâm Thông tin - Hc liu, Đi hc Đà Nng
-
Thư vin trưng Đi hc Sư phm, Đi hc Đà Nng
3
M Đ%U
1. Tính cp thit ca ñ tài
Trên th gii vic nghiên c&u cây b&a ñã ñưc chú trng t' lâu,
tính ñ n nay ñã có hàng trăm công trình nghiên c&u v( cây b&a bao
gm các lĩnh vc chi t tách, xác ñnh thành phn hoá hc các hp
cht h"u cơ, &ng d*ng trong công ngh thc ph+m, công ngh dưc
ph+m, ñ,c bit là các loi ch ph+m gim béo. Tuy nhiên, chưa có
công trình nào công b- v( nghiên c&u chuy.n hoá HCA và &ng d*ng
gim béo mt cách chi ti t.
Cây b&a là mt loi cây rt d trng, phát tri.n t-t, cho năng sut
cao có / hu h t trên các ña bàn Mi(n Trung, Tây Nguyên. Ngưi
Vit Nam ta dùng lá và qu b&a làm món ăn, dùng v0 qu b&a ñ. tr
mt s- bnh ngoài da và dùng búp non nhai ăn ñ. ch"a bnh ñng
thai... Cho ñ n nay / nưc ta chưa có mt nghiên c&u nào mang tính
cơ bn v( thành phn, tính cht, kh năng chuy.n hoá và &ng d*ng,
công ngh khai thác v( các hp cht hoá hc có trong cây b&a. Đây
là nh"ng vn ñ( rt ñáng ñưc quan tâm nghiên c&u nh1m góp phn
quy hoch, khai thác, ch bi n và &ng d*ng các sn ph+m c2a cây
b&a mt cách có hiu qu, khoa hc hơn.
Vi nh"ng lí do trên, chúng tôi chn ñ( tài nghiên c&u: "Nghiên
cu chit tách, chuyn hoá hydroxycitric acid trong v qu ba và
ng dng to sn phm gim béo" làm lun án ti n sĩ chuyên ngành
hóa h"u cơ c2a mình.
2. Mc ñích nghiên cu
- Xác ñnh hàm lưng, tính cht, kh năng chuy.n hoá c2a
hydroxycitric acid trong lá và v0 qu b&a.
- To ra ch ph+m ph* gia thc ph+m kho nghim gim béo.
- Đóng góp thêm nh"ng thông tin, tư liu khoa hc v( cây b&a.
4
3. Đi tưng và phm v nghiên cu
* Đi tưng nghiên cu:
- Lá, v0 qu c2a cây b&a ti xã Hòa Liên, h. Hòa Vang, TP. ĐN.
* Phm vi nghiên cu:
- Nghiên c&u chi t tách b1ng dung môi nưc và dung môi h"u
cơ, ñnh tính và ñnh lưng các acid có trong trong lá, v0 qu b&a.
- Tinh ch , phân tích các ch3 tiêu mu thí nghim, sn ph+m.
- Phn &ng chuy.n hoá HCA thành các mu-i kim loi nhóm I và
II (K, Ca).
- Đánh giá kh năng hot tính sinh hc c2a các sn ph+m sau
chuy.n hoá.
4. Phương pháp nghiên cu
Nghiên c&u lý thuy t k t hp vi thc nghim.
5. Ý nghĩa khoa h"c và th#c ti$n ca ñ tài
Đnh danh tên khoa hc cây b&a vùng nguyên liu, xác ñnh acid
h"u cơ trong lá, v0 qu b&a. Chuy.n hóa HCA trong lá, v0 qu b&a
thành các dng mu-i b(n và có hot tính sinh hc. Cung cp các
thông tin v( kh năng ch-ng béo phì các ch ph+m chuy.n hóa. Cp
nht các thông tin v( lá, v0 qu b&a và hp cht HCA. To cơ s/ ban
ñu ñ. nghiên c&u chi t tách, chuy.n hóa HCA t' cây b&a Vit Nam
vi quy mô công nghip ñ. sn xut thc ph+m ch&c năng gim cân,
thúc ñ+y s phát tri.n c2a ngành dưc liu trong nưc.
6. Cu trúc ca lu%n án
Lun án gm phn m/ ñu, k t lun và ki n ngh, các công trình
ñã công b-, tài liu tham kho, ph* l*c và 03 chương.
CHƯƠNG 1 - T'NG QUAN
1.1. M(T S) LOÀI BA TI VI*T NAM VÀ TH GI+I
5
1.1.1. Đ,c ñi-m, phân b cây ba
nưc ta còn có mt s- loài
b&a như: B&a - Garcinia
oblongifolia Champ. Ex Benth (hình
1.1); B&a mi - Garcinia harmandii
Pierre; B&a nhà - Garcinia
cochinchinensis (Lour) Choisy; Tai
chua - Garcinia pedunculata Roxb
(G. cowa Roxb); B&a ñng - Garcinia schomburgkiana Pierre; B&a
l4a - Garcinaia fusca Pierre; B&a Scheffer - Garcinaia schefferi
Pierre; B&a Planchon - Garcinaia planchonii Pierre; B&a m2 vàng -
Garcinia xanthochymus Hook.f.ex J. Anderson. Mt s- loi b&a khác
/ 5n Đ như: Garcinia cambogia; Garcinia indica; Garcinia
atroViridis.
1.2. KT QU NGHIÊN CU HYDROXYCITRIC ACID
(HCA), CÁC MU)I C.A HCA TRONG NƯ+C VÀ TH GI+I
1.2.1. Kt qu/ nghiên cu trên th gi0i
1.2.1.1. Ngun gc (-)-HCA
(-)-HCA ñưc tìm thy trong v0 qu c2a mt vài loài b&a, bao
gm tai chua (G. cowa), G. cambogia, G. indica, và G. atroViridis.
Các loài này mc nhi(u ti l*c ña 5n ñ và phía tây Sri Lanka.
1.2.1.2. Hoá hc ca (-)-HCA
S# khám phá (-)-HCA: Kurian và Pandiya (1931);
Screenivasan và Venkataraman (1959) nhm ln cho r1ng acid trong
qu G. cambogia là tartaric acid và citric acid. Lewis và cng s
(1964) ñã xác ñnh chính xác acid trong qu G. cambogia là di-
hydroxy tri-cacboxylic acid hay hydroxycitric acid.
Hình 1.1. Qu/, lá, hoa ca ba