BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM
CAO THẾ HẢI
CÁC GIẢI PHÁP TÀI CHÍNH PHÁT
TRIỂN THỦY SẢN TỈNH AN GIANG
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2006
1
LỜI MỞ ĐẦU
An Giang là một tỉnh Tây Nam của Tổ quốc, nằm trong vùng Đồng bằng sông
Cửu Long (ĐBSCL), nằm giữa hai dòng sông Tiền, sông Hậu và dọc theo hữu ngạn
sông Hậu (thuộc hệ thống sông Mêkông) nên có nguồn nước ngọt phong phú và có hệ
thống kênh rạch chằng chịt, với gần sáu tháng của mùa nước nổi hằng năm là điều
kiện thuận lợi cho nghề khai thác và nuôi trồng thủy sản phát triển mạnh.
Với 73% diện tích là đất phù sa màu mỡ từ hai nhánh sông Tiền và sông Hậu,
diện tích mặt nước ngọt lớn, An Giang có thế mạnh về sản xuất lúa gạo và thủy sản.
Hiện nay sản lượng lúa của An Giang lớn nhất toàn vùng; sản lượng khai thác thủy
sản đứng thứ ba, trong đó sản lượng thủy sản nuôi trồng theo địa phương lớn nhất
toàn quốc (năm 2005 là 232.139 tấn, tăng 9,12% so với năm 2004 - Niên giám Thống
kê 2005).
Thời gian vừa qua, An Giang không chỉ nổi tiếng về xuất khẩu lương thực, mà
còn vươn lên là một trong những tỉnh đứng đầu về xuất khẩu thủy sản của cả nước.
Bằng việc thực hiện tốt mục tiêu chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hai hướng: khai
thác tốt các thế mạnh của địa phương và tạo ra nhiều sản phẩm hàng hóa xuất khẩu,
nếu vào năm 1995 kim ngạch xuất khẩu thủy sản chỉ bằng ¼ giá trị của xuất khẩu
gạo, thì nay đã vượt qua và là ngành đứng đầu thu ngoại tệ về cho tỉnh. Có thể nói An
Giang đã thực hiện chuyển dịch cơ cấu kinh tế rất đúng hướng và có hiệu quả.
Do biết tận dụng ưu thế về tiềm năng nguồn nước và điều kiện tự nhiên, ngư
dân An Giang đã tích cực đầu tư mọi nguồn lực để nuôi trồng và khai thác thủy sản,
nên thời gian qua phát triển thủy sản đã là một trong nhiều thế mạnh về sản xuất
nông, lâm, ngư nghiệp của tỉnh, trong đó cá tra, cá basa là hai loại thủy sản thích hợp
với môi trường nguồn nước tỉnh An Giang và có giá trị kinh tế cao, nên đã thu hút
ngư dân tập trung đầu tư sản xuất và đã mang lại hiệu quả đáng kể, đã trực tiếp góp
phần rất quan trọng trong việc tạo ra lượng hàng hóa xuất khẩu thu ngoại tệ cao và
ngày càng khẳng định là một trong những ngành hàng phát triển mạnh, có hiệu quả
trong việc chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông nghiệp của tỉnh.
2
Ngành thủy sản ở An Giang đã tạo ra lượng hàng hóa xuất khẩu, đáp ứng khá ổn
định nhu cầu thực phẩm và tạo công ăn việc làm cho một lượng lớn lao động ở nông
thôn, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế và cải thiện đáng kể đời sống nhân dân.
Tuy nhiên, để phát triển ngành theo hướng sản xuất hàng hóa tạo ra sản phẩm sạch,
chất lượng cao, giá thành hạ nhằm tăng sức cạnh tranh, bảo vệ và giữ vững uy tín
hàng thủy sản Việt Nam nói chung và hàng thủy sản của An Giang nói riêng trên thị
trường thế giới, thì cần phải có những giải pháp thích hợp.
Do đó, tôi đã chọn đề tài “Các giải pháp tài chính phát triển thủy sản tỉnh An
Giang”.
Trong phạm vi nghiên cứu đề tài này chỉ giới hạn làm rõ một số khía cạnh trên
một số lĩnh vực chủ yếu của ngành thủy sản: nuôi trồng, khai thác, giống, chế biến,
tiêu thụ thủy sản … và đi sâu phân tích con cá tra, basa vì nó chiếm kim ngạch xuất
khẩu khoảng 85% trong tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản của tỉnh.
Luận văn được kết cấu ngoài phần mở đầu và kết luận, được chia thành ba
chương gồm :
Chương 1: Vai trò của đầu tư tài chính đối với phát triển ngành thủy sản
tỉnh An giang.
Chương 2: Thực trạng đầu tư phát triển ngành thủy sản tỉnh An giang.
Chương 3: Các giải pháp tài chính phát triển thủy sản tỉnh An Giang.
Luận văn này dựa trên cơ sở phân tích lý luận chung, phương pháp điều tra -
thống kê, so sánh thực trạng ngành thủy sản của tỉnh. Từ đó đề xuất định hướng phát
triển và một số giải pháp về tài chính để phát triển thủy sản tỉnh An Giang. Đây là
vấn đề đòi hỏi kiến thức tổng hợp sâu rộng, cả về lý luận lẫn thực tiễn, trong khi điều
kiện nghiên cứu và kiến thức bản thân có hạn nên sẽ không tránh khỏi thiếu sót trong
đề tài. Rất mong nhận được sự đóng góp của quí thầy cô và các bạn, xin chân thành
cám ơn.
3
CHƯƠNG 1
VAI TRÒ CỦA ĐẦU TƯ TÀI CHÍNH ĐỐI VỚI PHÁT TRIỂN
NGÀNH THỦY SẢN TỈNH AN GIANG
1.1. Tầm quan trọng của ngành thủy sản trong phát triển kinh tế của tỉnh
An Giang:
1.1.1. Trong phát triển kinh tế của tỉnh:
Trước tiên phân tích Vai trò của ngành thủy sản đối với sự phát triển nền
kinh tế Việt Nam:
Việt Nam là một quốc gia thuộc khu vực nhiệt đới gió mùa và là một quốc gia
ven biển có đường bờ biển dài khoảng 3.260 km, với bờ biển và thềm lục địa rộng
lớn hơn 1 triệu km2, có nhiều cửa sông rạch và hàng ngàn đảo lớn nhỏ ven biển; trong
nội địa có hệ thống sông ngòi, kênh rạch chằng chịt; hệ sinh thái phong phú đa dạng.
Những đặc điểm trên tạo ra cho đất nước ta tiềm năng to lớn về thủy sản và kinh tế
thủy sản có vị trí quan trọng trong việc phát triển nền kinh tế góp phần thắng lợi trong
việc thực hiện sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Đối với Việt Nam ngành thủy sản đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển
chung của nền kinh tế và là một trong những ngành mũi nhọn đối với sự phát triển
chung của nền kinh tế quốc dân. Trong những năm qua ngành thủy sản nước ta luôn
giữ tốc độ tăng trưởng cao cả về năng lực sản xuất, sản lượng và giá trị, đã tạo được
nhiều việc làm góp phần cải thiện, nâng cao đời sống nhân dân và bộ mặt nông thôn,
giải quyết tốt các vấn đề môi trường sinh thái.
Ngành thủy sản hiện nay đã trở thành một trong những ngành có kim ngạch
xuất khẩu lớn nhất nước, trung bình từ năm 1995 đến năm 1999 mỗi năm đạt kim
ngạch xuất khẩu trên 750 triệu USD, đặc biệt năm 2000 có sự tăng tốc vượt bậc xuất
khẩu thủy sản gần 1,5 tỷ USD, và giá trị kim ngạch xuất khẩu năm 2004 đã là 2,4 tỷ
USD. Trong những năm vừa qua ngành thủy sản luôn tăng trưởng trên dưới 9%/năm,
chiếm không dưới 20% tổng giá trị sản xuất nông – lâm – ngư nghiệp, thực sự trở
4
thành một ngành sản xuất chính (tổng hợp theo báo cáo hàng năm của Bộ Thủy
sản).Việt Nam đã trở thành một trong những nước có kim ngạch xuất khẩu thủy sản
lớn trên thế giới. Dự kiến xuất khẩu thủy sản của Việt Nam đạt trên 2,5 tỷ USD vào
năm 2005 và 3,5 tỷ USD vào năm 2010.
Như vậy, ngành thủy sản Việt Nam hàng năm đã thu về khoản ngoại tệ không
nhỏ để xây dựng đất nước và cung cấp lượng hàng hóa tiêu dùng đáp ứng cho nhu
cầu thị trường trong nước. Bên cạnh đó, thông qua hoạt động sản xuất kinh doanh của
ngành thủy sản đã thúc đẩy phân công lao động xã hội và chuyên môn hóa sản xuất
xã hội ngày càng cao, đồng thời tạo ra môi trường thuận lợi để tiếp thu khoa học công
nghệ hiện đại và kinh nghiệm quản lý tiên tiến trên thế giới.
Như vậy, có thể thấy vai trò của ngành thủy sản có ý nghĩa đặc biệt quan trọng,
nhất là trong giai đoạn hiện nay - giai đoạn mà cả nước đẩy mạnh công nghiệp hóa,
hiện đại hóa đất nước để đến năm 2020 đưa nước ta cơ bản trở thành một nước công
nghiệp theo hướng hiện đại mà Chiến lược phát triển kinh tế xã hội 10 năm 2001 –
2010 văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần X đã đề ra. Sự phát triển không ngừng
của nền kinh tế nước ta hiện nay, trong đó không thể không ghi nhận sự đóng góp của
ngành thủy sản vào sự tăng trưởng GDP hàng năm của đất nước.
Những quan điểm, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về phát
triển thủy sản ở Việt Nam:
Quan điểm của Đảng và Nhà nước ta trong quá trình đổi mới cơ chế quản lý
kinh tế thì lĩnh vực quản lý ngành thủy sản phải thật sự được quan tâm, nếu không
nói đó là một trong những lĩnh vực phải được đổi mới đầu tiên và quá trình chuyển
đổi cơ chế quản lý kinh tế phải được thực hiện một cách đồng bộ trên cơ sở ổn định
và phát triển kinh tế – xã hội. Thực hiện đường lối đổi mới ngành thủy sản nước ta
thời gian qua đã có những bước phát triển mới. Kinh tế thủy sản có vị trí quan trọng
trong nền kinh tế công– nông nghiệp. Việc phát triển ngành thủy sản, tiến tới công
nghiệp hóa, hiện đại hóa là một trong những nội dung cơ bản trong chiến lược phát
triển kinh tế – xã hội của đất nước.
