ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC
NGUYỄN THỊ XUÂN ANH
PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TÍNH TOÁN CHO HỌC SINH
THÔNG QUA DẠY HỌC BÀI TẬP PHẦN HIDROCACBON
HÓA HỌC 11
LUẬN VĂN THẠC SĨ SƢ PHẠM HÓA HỌC
HÀ NỘI – 2020
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC
NGUYỄN THỊ XUÂN ANH
PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TÍNH TOÁN CHO HỌC SINH
THÔNG QUA DẠY HỌC BÀI TẬP PHẦN HIDROCACBON
HÓA HỌC 11
LUẬN VĂN THẠC SĨ SƢ PHẠM HÓA HỌC
CHUYÊN NGÀNH: LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC BỘ MÔN
HÓA HỌC
Mã số: 8.14.01.11
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Vũ Minh Trang
PGS.TS. Phan Minh Giang
HÀ NỘI – 2020
i
LỜI CẢM ƠN
Tác giả xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, phòng sau đại học và các thầy
giáo, cô giáo trƣờng Đại học Giáo dục – Đại học Quốc gia Hà Nội đã tạo điều kiện
tốt nhất để tác giả đƣợc học tập nghiên cứu trong suốt khóa học. Tác giả xin trân
trọng cảm ơn thầy cô trong nhà trƣờng đã truyền thụ cho tác giả vốn kiến thức vô
cùng quý báu để tác giả có thể hoàn thành tốt đề tài và làm giàu thêm hành trang kiến
thức trên con đƣờng sự nghiệp của mình.
Đặc biệt, tác giả xin bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc và chân thành tới giảng viên
TS. Vũ Minh Trang và PGS.TS. Phan Minh Giang đã tận tình chỉ bảo,
hƣớng dẫn và động viên tác giả trong suốt quá trình thực hiện đề tài.
Tác giả xin gửi lời cảm ơn đến Ban giám hiệu, các thầy cô giảng dạy bộ môn
Hóa học tại trƣờng Trung học phổ thông Ngọc Tảo – huyện Phúc Thọ và trƣờng
Trung học phổ thông Chúc Động – Chƣơng Mỹ- thành phố Hà Nội, cùng các thầy,
cô giáo tham gia cộng tác đã nhiệt tình tạo điều kiện, giúp đỡ tác giả trong suốt thời
gian thực nghiệm sƣ phạm.
Hà Nội, tháng 03 năm 2020
Tác giả
Nguyễn Thị Xuân Anh
ii
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN .................................................................................................... i
MỤC LỤC ........................................................................................................ ii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ................................................................v
DANH MỤC CÁC BẢNG VÀ BIỂU ĐỒ ...................................................... vi
DANH MỤC BIỂU ĐỒ .................................................................................. vii
MỞ ĐẦU ...........................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài ...........................................................................................1
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề .............................................................................1
3. Mục đích nghiên cứu .....................................................................................2
4. Nhiệm vụ nghiên cứu .....................................................................................2
5. Khách thể, đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ................................................3
6. Câu hỏi nghiên cứu ........................................................................................3
7. Giả thuyết khoa học .......................................................................................3
8. Phƣơng pháp nghiên cứu ...............................................................................3
9. Đóng góp mới của đề tài ................................................................................4
10. Cấu trúc của luận văn ..................................................................................4
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI ..................5
1.1. Đổi mới giáo dục theo hƣớng phát triển năng lực ngƣời học .....................5
1.1.1. Định hƣớng đổi mới phƣơng pháp dạy học hiện nay ..............................5
1.1.2. Một số phƣơng pháp dạy học tích cực .....................................................5
1.1.3. Phƣơng pháp dạy học phát triển năng lực tính toán hóa học ..................7
1.2. Khái niệm về năng lực và vấn đề phát triển năng lực cho học sinh ở trƣờng
trung học phổ thông ...........................................................................................8
1.2.1. Khái niệm về năng lực .............................................................................8
1.2.2. Cấu trúc của năng lực ..............................................................................9
1.2.3. Các đặc điểm của năng lực ......................................................................9
1.2.4. Một số năng lực cần phát triển cho học sinh trung học phổ thông ....... 10
1.4. Năng lực tính toán ................................................................................... 14
1.4.1. Khái niệm năng lực tính toán ................................................................ 14
1.4.2. Cấu trúc của năng lực tính toán ............................................................ 14
iii
1.5. Bài tập hóa học ........................................................................................ 15
1.5.1. Khái niệm bài tập hóa học .................................................................... 15
1.5.2. Tác dụng của bài tập hóa học ............................................................... 15
1.5.3. Phân loại bài tập hóa học ...................................................................... 16
1.5.4. Vị trí của bài tập hóa học trong quá trình dạy học................................ 17
1.5.5. Điều kiện để học sinh giải thành thạo các bài tập hóa học ................... 17
1.5.6. Xây dựng câu hỏi, bài tập theo định hƣớng phát triển năng lực học sinh .. 17
1.6. Thực trạng sử dụng bài tập hóa học để phát triển năng lực tính toán cho
học sinh trong dạy học hóa học ở trƣờng phổ thông ở một số trƣờng trung học
phổ thông thành phố Hà Nội ........................................................................... 22
1.6.1. Tổ chức điều tra khảo sát ...................................................................... 22
1.6.2. Kết quả điều tra ..................................................................................... 23
Tiểu kết chƣơng 1 ........................................................................................... 30
CHƢƠNG 2: XÂY DỰNG VÀ TỔ CHỨC DẠY HỌC THÔNG QUA HỆ
THỐNG BÀI TẬP HÓA HỌC PHẦN HIDROCACBON HÓA HỌC 11
NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TÍNH TOÁN CHO HỌC SINH .......... 31
2.1. Vị trí, mục tiêu, cấu trúc, nội dung phần Hidrocacbon – Hóa học 11 ..... 31
2.1.1. Chƣơng trình hóa học phần Hidrocacbon – lớp 11 THPT .................. 31
2.1.2. Vị trí, mục tiêu phần Hidrocacbon – Hóa học 11 ................................. 31
2.2. Một số đặc điểm cần lƣu ý khi dạy học phần Hidrocacbon .................... 34
2.2.1. Về nội dung ........................................................................................... 34
2.2.2. Về phƣơng pháp dạy học ...................................................................... 37
2.3. Xây dựng các bài tập hóa học nhằm phát triển năng lực tính toán cho học
sinh trong dạy học phần Hidrocacbon ............................................................ 37
2.3.1. Nguyên tắc lựa chọn và xây dựng hệ thống bài tập hóa học để phát triển
năng lực tính toán cho học sinh ...................................................................... 37
2.3.2. Quy trình xây dựng bài tập hóa học để phát triển năng lực tính toán cho
học sinh ........................................................................................................... 38
2.3.3. Hệ thống bài tập hóa học phần Hidrocacbon ........................................ 39
2.4. Một số kế hoạch dạy học sử dụng bài tập hóa học phần Hidrocacbon nhằm
phát triển năng lực tính toán cho học sinh ...................................................... 73
