TRƯỜNG THPT ĐÀO SƠN TÂY
TỔ HÓA HỌC
Lý thuyết & Bài tập
KHTN
Họ và tên : ………………………………………………………………………………..…..
Lớp: …………..…..
Tài liệu lưu hành nội bộ
Tháng 9/2022
MỤC LỤC
A. LÝ THUYẾT ..................................................................................................................................................... 1
Chương 1: ESTE – LIPIT ....................................................................................................................................... 1
BÀI: ESTE ......................................................................................................................................................... 1
BÀI : LIPIT ........................................................................................................................................................ 3
Chương 2: CACBOHIDRAT ................................................................................................................................. 5
Chương 3: AMIN, AMINO AXIT, PROTEIN ....................................................................................................... 8
BÀI: AMIN ........................................................................................................................................................ 8
BÀI: AMINOAXIT .......................................................................................................................................... 10
BÀI : PEPTIT VÀ PROTEIN .......................................................................................................................... 12
Chương 4: POLIME VÀ VẬT LIỆU POLIME .................................................................................................... 14
Chương 5: ĐẠI CƯƠNG KIM LOẠI................................................................................................................... 21
BÀI : V TR KIM LOẠI TRONG BNG HỆ THNG TUN HOÀN CU TẠO CA KIM LOẠI ......... 21
BÀI : TNH CHT CA KIM LOẠI – DY ĐIỆN HA CA KIM LOẠI ................................................ 22
BÀI : SỰ ĂN MÒN KIM LOẠI ...................................................................................................................... 25
BÀI: ĐIỀU CHẾ KIM LOẠI ........................................................................................................................... 27
Chương 6: KIM LOẠI KIỀM – KIỀM THỔ - NHÔM ........................................................................................ 29
BÀI: KIM LOẠI KIỀM ................................................................................................................................... 29
BÀI: HỢP CHT KIM LOẠI KIỀM ............................................................................................................... 30
BÀI: KIM LOẠI KIỀM THỔ .......................................................................................................................... 31
BÀI: HỢP CHT KIM LOẠI KIỀM THỔ...................................................................................................... 32
BÀI: NHÔM ..................................................................................................................................................... 34
BÀI: HỢP CHT CA NHÔM....................................................................................................................... 36
Chương 7: SẮT – CROM – ĐỒNG ..................................................................................................................... 37
BÀI: SẮT ......................................................................................................................................................... 37
BÀI: HỢP CHT SẮT ..................................................................................................................................... 38
BÀI: HỢP KIM CA SẮT .............................................................................................................................. 40
BÀI: CROM ..................................................................................................................................................... 41
BÀI: HỢP CHT CA CROM ....................................................................................................................... 41
BÀI: ĐỒNG VÀ HỢP CHT .......................................................................................................................... 42
Chương 8: PHÂN BIỆT MỘT S CHT VÔ CƠ .............................................................................................. 43
Chương 9: HA HỌC VỚI CÁC VN ĐỀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ - X HỘI - MÔI TRƯỜNG .................. 44
B. BÀI TẬP .......................................................................................................................................................... 45
CHƯƠNG 1: ESTE – LIPIT ................................................................................................................................ 45
CHƯƠNG 2: CACBOHIDRAT ........................................................................................................................... 55
CHƯƠNG 3: AMIN – AMINOAXIT – PROTEIN ............................................................................................. 65
CHƯƠNG 4: POLIME ......................................................................................................................................... 74
CHƯƠNG 5: ĐẠI CƯƠNG KIM LOẠI .............................................................................................................. 78
CHƯƠNG 6: KIM LOẠI KIỀM – KIỀM THỔ - NHÔM .................................................................................... 89
CHƯƠNG 7: SẮT – CROM – ĐỒNG ................................................................................................................. 99
CHƯƠNG 8: PHÂN BIỆT MỘT S CHT VÔ CƠ ........................................................................................ 108
CHƯƠNG 9: HA HỌC VỚI MÔI TRƯỜNG ................................................................................................. 109
A. LÝ THUYẾT
Chương 1: ESTE – LIPIT
BÀI: ESTE
I– KHÁI NIỆM, DANH PHÁP:
1. Khái niệm:
Xét phản ứng:
0
24
H SO ñaëc, t
3 2 5
CH COOH + C H OH ..........................................
⎯⎯⎯⎯⎯→
⎯⎯⎯⎯⎯
0
24
H SO ñaëc, t
3 2 2 3 3
CH COOH+HO-CH ( ) ...................................................................
CH CH CH CH
⎯⎯⎯⎯⎯→
⎯⎯⎯⎯⎯
Khái niệm:………………………………………………………………………………………………………
2. Cấu tạo:
- CTCT của este đơn chức: RCOOR’
R: ……………………………………………………….
R’: ………………………………………………………
- CTTQ este no đơn chức, mạch hở: ………………………………………..
2. Danh pháp: Tên RCOOR’ = Tên R’ + tên RCOO.
VD: CH3COOC2H5: ……………………………………………..
HCOOCH3: ………………………………………………….
CH2 = C(CH3)- COOCH3: ………………………………….
II - TÍNH CHẤT VẬT LÍ
- Các este là chất ……………hoặc………… ở điều kiện thường, ………………….. trong nước.
- t0s, độ tan ( M): ............................>................... > este
- Các este có mùi ……………………………
III - TÍNH CHẤT HÓA HỌC
* Este bị thủy phân trong môi trường axit hoặc kiềm.
a) Phản ứng thủy phân trong môi trường axit: là phản ứng ………………………….., thông thường
tạo ra ……………………………….và ……………………………… tương ứng
RCOO–R’ + H2O
24
0
H SO d
t
⎯⎯⎯→
⎯⎯⎯
.......................................................................
Ví dụ:
CH3COOC2H5 + H2O
24
0
H SO d
t
⎯⎯⎯→
⎯⎯⎯
.......................................................................
b) Phản ứng thủy phân trong môi trường kiềm (còn gọi là phản ứng xà phòng hóa): là phản ứng
...................................., thông thường tạo ra ............................. và ....................................tương ứng.
RCOO–R’ + NaOH
0
t
⎯⎯→
...................................................
Ví dụ:
THPT Đào Sơn Tây Bài học Hóa 12 - KHTN
2
CH3COOC2H5 + NaOH
0
t
⎯⎯→
.................................................................
* Ngoài ra tùy vào đặc điểm của gốc hiđrocacbon tạo nên este mà còn có phản ứng của gốc
hiđrocacbon.
* Lưu ý một số trường hợp đặc biệt của phản ứng thuỷ phân este
Dạng cấu tạo este
VD
R-COO-CH=CH-R’
o
t
3 2 3 3
CH COOCH CH KOH CH COOK CH CHO= + ⎯⎯→ +
R-COO-C6H5
c) Phản ứng ở gốc hidrocacbon
Phản ứng cộng:
- Cộng H2
0
Ni, t
⎯⎯⎯→
………………………….
CH3COOCH =CH2 + H2
0
Ni, t
⎯⎯⎯→
………………………………………………………….
- Cộng dd Br2 (t0 thường): có hiện tượng ………………………………………….
CH3COOCH =CH2 + Br2 → …………………………………………………………
Phản ứng trùng hợp
CH2=C(CH3)COOCH3
0
,xt t
p
⎯⎯⎯→
……………………………………………………….................
……………………………..……………………………………………
Phản ứng tráng gương: xảy ra ở các este fomat ..................... khi phản ứng với dung dịch AgNO3/NH3
d. Phản ứng cháy:
Este no, đơn chức mạch hở:
TQ: ................ + (...............)O2
⎯→⎯ 0t
.................+ .......................... .
VD: ……………………………→…………………………………………..
Nhận xét: ……………………………………..………
IV - ĐIỀU CHẾ
* Thông thường đun nóng axit cacboxylic với ancol, có xúc tác H2SO4 đặc.
0
24
H SO ñaëc, t
''
2
RCOOH+ROH RCOOR +H O
⎯⎯⎯⎯⎯→
⎯⎯⎯⎯⎯
Ví dụ:
0
24
H SO ñaëc, t
3 2 5
CH COOH + C H OH ..........................................
⎯⎯⎯⎯⎯→
⎯⎯⎯⎯⎯
=> Vai trò của H2SO4 đặc: ....................................................................................................................
* Ngoài ra este có thể điều chế bằng một số cách khác (giảm tải).
V- ỨNG DỤNG
- Dùng làm dung môi tách, chiết hợp chất hữu cơ.
- Sản xuất chất dẻo.
- Chất tạo mùi hương trong công nghiệp thực phẩm,…
THPT Đào Sơn Tây Bài học Hóa 12 - KHTN
3
BÀI : LIPIT
I – KHÁI NIỆM
- Lipit
.....................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................
-Lipit (este phức tạp) bao gồm: ..............................................................................................................
II – CHẤT BÉO
1. Khái niệm
- Chất béo là ............................................................., gọi chung là .............................hay là
.....................
- Axit béo là
................................................................................................................................................. Thường
gặp các axit béo sau :
+ axit panmitic: ............................................(axit béo no)
+ axit stearic: …………….……………… (axit béo no)
+ axit oleic:………………………………(axit béo không no, có 1 C=C)
- Công thức chung của chất béo:
R2COO
R1COO CH2
CH
CH2
R3COO
hay
CH2
CH
CH2
OCOR1
OCOR2
OCOR3
* R1, R2, R3: gốc hiđrocacbon của axit béo (có thể giống nhau hoặc khác nhau).
* Nếu R1, R2, R3 giống nhau (R)
=>..............................................................hoặc.......................................
Ví dụ:
Tripanmitin (tripanmitoylglixerol):.............................................................................
Tristearin (tristearoylglixerol) .....................................................................................
Triolein (trioleoylglixerol)..........................................................................................
2. Tính chất vật lí
- Trạng thái:
+ Chất lỏng (dầu thực vật) là chất béo của axit béo ....................................
+ Chất rắn (mỡ động vật) là chất béo của axit béo ....................................
- Nhẹ hơn nước và không tan trong nước.
3. Tính chất hoá học
Chất béo là trieste => chất béo có TCHH giống este.
a. Phản ứng thuỷ phân trong môi trường axit: là phản ứng ..........................................