Audio chain
H u nh ai cũng đã t ng m t l n s d ng m t máy ghi âm.ầ ư ừ ộ ầ ử ụ ộ
Trong tr ng h p này, thao tác ghi âm r t đ n gi n : n nút Record,ườ ợ ấ ơ ả ấ
nói vào micro, và n nút Stop khi k t thúc ghi âm. Còn v i ghi hình -ấ ế ớ
ti ng thì còn có m t vài thi t b n a gi a micro và máy ghi hình.ế ộ ế ị ữ ở ữ
Và m t lo t các thi t b này đ c g i chung là ộ ạ ế ị ượ ọ audio chain. Trong
đó bao g m m t micro (bi n đ i tín hi u âm thanh thành tín hi uồ ộ ế ổ ệ ệ
đi n), m t mixer (đ đi u ch nh đ m nh y u c a tín hi u trongệ ộ ể ề ỉ ộ ạ ế ủ ệ
m i t ng quan v i các tín hi u đ n khác qua cùng m t h th ng)ố ươ ớ ệ ế ộ ệ ố
và m t thi t b cân b ng, b nén ho c các thi t b x lý khác.ộ ế ị ằ ộ ặ ế ị ử
Khi ra kh i mixer (ho c các thi t b x lý), tín hi u đã s n sàngỏ ặ ế ị ử ệ ẵ
đ đ a t i các đ u vào audio c a m t máy ghi hình ho c đ n m tể ư ớ ầ ủ ộ ặ ế ộ
b khu ch đ i r i đ a ra loa.ộ ế ạ ồ ư
1. Micro
Phân lo i và cách s d ngạ ử ụ
Micro đáp ng m t m c đích c b n : bi n đ i năng l ng âmứ ộ ụ ơ ả ế ổ ượ
thanh thành năng l ng đi n. Bi n đ i sóng âm thành tín hi uượ ệ ế ổ ệ
đi n đ có th đi u ch nh, thay đ i, khu ch đ i ho c ghi. V iệ ể ể ề ỉ ổ ế ạ ặ ớ
m t ch c năng c b n nh th , thì t i sao l i có nhi u lo i microộ ứ ơ ả ư ế ạ ạ ề ạ
đ n nh v y. Đ n gi n vì m t vài lo i micro thích h p và t tế ư ậ ơ ả ộ ạ ợ ố
h n các lo i khác trong m t s tr ng h p nh t đ nh, nh là m tơ ạ ộ ố ườ ợ ấ ị ư ộ
1
chi c xe t i thì t t h n m t chi c ôtô th thao nh trong trế ả ố ơ ộ ế ể ỏ ư ngờ
h p ch đ to và n ng. Micro th ng đ c miêu t b i 4 tiêuợ ở ồ ặ ườ ượ ả ở
chu n : thi t k v t lý, búp h ng, lo i bi n đ i và tr khángẩ ế ế ậ ướ ạ ế ổ ở
đi n. M i đ c đi m này đ u ch a đ ng ý nghĩa riêng c a nó choệ ỗ ặ ể ề ứ ự ủ
vi c l a ch n các micro thích h p v i các m c đích s d ng khácệ ự ọ ợ ớ ụ ử ụ
nhau
Thi t k v t lýế ế ậ
Trong vi c ch n l a micro cho m t ng d ng c th , đi u đ uệ ọ ự ộ ứ ụ ụ ể ề ầ
tiên là ph i quy t đ nh xem nó s đ c s d ng nh th nào.ả ế ị ẽ ượ ử ụ ư ế
Ng i nói s c m tay? Hay s k p vào áo? Ho c đ t cách xa vàiườ ẽ ầ ẽ ẹ ặ ặ
b c chân đ micro không vào khuôn hình? ướ ể
Lo i c m tay : ạ ầ
Đây chính là lo i micro ph bi n nh t. Ki u này có tính linhạ ổ ế ấ ể
ho t cao nh t vì micro có th đ c ng i nói c m tay, đ c đ tạ ấ ể ượ ườ ầ ượ ặ
trên bàn ho c g n vào m t t m c ng ng trên b c. Lo i microặ ắ ộ ấ ổ ỗ ụ ạ
c m tay ch t l ng t t c n ph i có m t shock mount bên trongầ ấ ượ ố ầ ả ộ
đ gi m thi u nhi u va ch m tay c m (nh ng âm thanh quá m cể ả ể ễ ạ ầ ữ ứ
s truy n qua tay c m và đ c đ u micro thu vào) và nó ph i cóẽ ề ầ ượ ầ ả
c u trúc ruggedly đ ch ng l i sai ph m v t lý. N u nh chấ ể ố ạ ạ ậ ế ư ỉ
đ c có m t micro trong các thi t b âm thanh thì nên ch n m tượ ộ ế ị ọ ộ
micro c m tay. Các model cao h n cu i b ng giá s th ng cóầ ơ ở ố ả ẽ ườ
2
d i t n r ng h n, shock mounting t t h n và có c u trúc b nả ầ ộ ơ ố ơ ấ ề
h n.ơ
Vài khuy n ngh khi s d ng micro c m tay : ế ị ử ụ ầ Dù là c m tayầ
hay đ bàn thì micro c n ph i cách mi ng ng i nói kho ngể ầ ả ệ ườ ả
15cm-30cm và nghiêng góc 45đ . V i m t vài lo i micro, đ r tộ ớ ộ ạ ể ấ
g n mi ng (7,6cm-15cm) s gây nên s nh n m nh t n s th pầ ệ ẽ ự ấ ạ ầ ố ấ
(g i là hi u ng g n), k t qu là m t ng i gi ng khàn, âm tr mọ ệ ứ ầ ế ả ộ ườ ọ ầ
n ng. ặ
Lo i Lavalier (cài ve):ạ
M t lo i micro khác ph bi n trong truy n hình là lo i cài ve.ộ ạ ổ ế ề ạ
T “lavalier” dùng đ ch m t lo i micro mà đ c treo trên m từ ể ỉ ộ ạ ượ ộ
s i dây qu n quanh c ng i nói nh ng thu t ngợ ấ ổ ườ ư ậ nàyữ đ c phátượ
tri n lên đ ch b t c lo i micro nh nào đ c g n vào qu n áoể ể ỉ ấ ứ ạ ỏ ượ ắ ầ
ng i nói.ườ
Micro cài ve cho phép ng i nói di n t đi u b , ghi chú ho cườ ễ ả ệ ộ ặ
ch ng minh, gi i thi u s n ph m b ng tay. Do đó micro cài veứ ớ ệ ả ẩ ằ
th ng r t bé nh m m c đích bi n m t tr c camera. Ngoài ra,ườ ấ ằ ụ ế ấ ướ
s d ng m t micro cài ve làm cho kho ng cách t micro đ nử ụ ộ ả ừ ế
mi ng ng i nói luôn c đ nh, làm gi m đi s c n thi t ph iệ ườ ố ị ả ự ầ ế ả
đi u ch nh mixer khi mà các m c ti ng đã đ c thi t l p.ề ỉ ứ ế ượ ế ậ
M t nh c đi m c a micro cài ve là th c t chúng ch làộ ượ ể ủ ự ế ỉ
nh ng micro m t m c đích (chuyên dùng) – chúng hi m khi choữ ộ ụ ế
ch t l ng âm thanh t t n u c m trên tay ho c b ra xa ng i.ấ ượ ố ế ầ ặ ỏ ườ
3
Vì kích th c nh bé c a micro cài ve giúp cho vi c che gi u sauướ ỏ ủ ệ ấ
ánh đèn ho c các v t th r t d dàng nên m t b cân b ngặ ậ ể ấ ễ ộ ộ ằ
(equalizer) là r t c n thi t đ làm cho âm thanh t nhiên nhấ ầ ế ể ự ư
ng i nóiườ
Vài khuy n ngh khi s d ng micro cài veế ị ử ụ : đ có k t qu t tể ế ả ố
nh t thì micro cài ve ph i đ c đ ngoài qu n áo, kho ng 15cmấ ả ượ ể ầ ả
đ n 20cm d i c m. Micro th ng đ c k p ngoài áo khoác,ế ướ ằ ườ ượ ẹ
trên ve áo ho c cà v t. N u không th cài nh ng v trí trên thìặ ạ ế ể ở ữ ị
có th k p c áo s mi. Tuy nhiên ch t l ng âm thanh ể ẹ ở ổ ơ ấ ượ ở
nh ng v trí này ữ ị có ph n h i b ngh t vì m t vài t n s cao ( màầ ơ ị ẹ ộ ầ ố
ch g m ph n êm tai ) không hoàn toàn b ph b i ph n di n tíchỉ ồ ầ ị ủ ở ầ ệ
d i c m.ướ ằ
Gi u micro cài ve ấ: m t vài ch ng trình r t c n s che gi uộ ươ ấ ầ ự ấ
micro. Nó r t quan tr ng đ gi m nhi u t micro, t dây cápấ ọ ể ả ễ ừ ừ
n i...Có m t vài gố ộ iợ ý :
- D i c áo s mi. Micro đ c cài nh bên trong c a c áo, g nướ ổ ơ ượ ẹ ủ ổ ầ
n i b c . Dây cáp có th đi vòng ra sau c , qua c áo s miơ ẻ ổ ể ổ ổ ơ
- Ch đeo kính, ph n gi a thái d ng (on eyeglasses, on the insideỗ ầ ữ ươ
of the temple). Dây cáp đi vòng qua tai và xu ng l ngố ư
- Trên trán ho c má, đ c dán b ng m t d i băng ho c mi ngặ ượ ằ ộ ả ặ ế
dính. Nh c đi m c a ph ng pháp này là micro có th b l khiượ ể ủ ươ ể ị ộ
đ môi hôi và trang đi m.ổ ể
- Trên ng c áo, đ c dán b ng mi ng băng hai m t, m t m t dánự ượ ằ ế ặ ộ ặ
vào da, m t m t vào bên trong áo s mi. C g ng tránh đ t microộ ặ ơ ố ắ ặ
sau b t c ch t li u nào nhi u l p. Đi u đó làm gi m vi c thuấ ứ ấ ệ ề ớ ề ả ệ
nh ng t n s cao, không gây nên gi ng tr m đ c.ữ ầ ố ọ ầ ụ
Double-miking (micro kép) : Có m t vài tr ng h p, th m chí tìnhộ ườ ợ ậ
c , micro có th s b h ng trong m t s ki n tr c ti p. Vì lý doờ ể ẽ ị ỏ ộ ự ệ ự ế
4
này, ng i d n ch ng trình có th đeo hai cái micro đ d phòng.ườ ẫ ươ ể ể ự
Ch dùng m t cái micro thôi, n u nó b h ng thì cái kia s đ c sỉ ộ ế ị ỏ ẽ ượ ử
d ng ngay l p t c. N u dùng 2 micro cài ve lo i không dây, yêu c uụ ậ ứ ế ạ ầ
m i micro ph i có b thu phát riêng bi t khác nhau v t n s .ỗ ả ộ ệ ề ầ ố
Lo i Surface mount (mui rùa):ạ
Nh ng micro này đ c thi t k đ làm vi c nh ng b m t r ng.ữ ượ ế ế ể ệ ở ữ ề ặ ộ
Chúng đ c đ t trên bàn h i th o và th ng có hình dáng t nhiênượ ặ ộ ả ườ ự
(đ ng vi n t nhiên đ trông có v ít l n x n trên bàn h i th o).ườ ề ự ể ẻ ộ ộ ộ ả
Micro element đ c đ t r t g n (nh ng không đ c ch m) vào bượ ặ ấ ầ ư ượ ạ ề
m t đ cho sóng âm ph n x t b m t s đ n cùng th i đi m v iặ ể ả ạ ừ ề ặ ẽ ế ờ ể ớ
nh ng sóng tr c ti p. Hi u ng này làm tăng g p đôi đ nh y c aữ ự ế ệ ứ ấ ộ ạ ủ
micro so v i lo i micro c m tay đ t cùng kho ng cách. (S tăngớ ạ ầ ặ ở ả ự
đ nh y này th a nh n r ng b m t ph i v a đ l n đ ph n xộ ạ ừ ậ ằ ề ặ ả ừ ủ ớ ể ạ ạ
đ c sóng âm th m chí t n s th p)ượ ậ ở ầ ố ấ
Vài khuy n ngh khi s d ng micro surface mountế ị ử ụ : Micro lo iạ
này làm vi c t t nh t trên m t ph ng m n nh bàn h i th o ho cệ ố ấ ở ặ ẳ ị ư ộ ả ặ
bàn làm vi c. N u nh bàn b rung, hãy đ t micro lên m t t m caoệ ế ư ị ặ ộ ấ
su r t m ng m n. Trong m t vài hoàn c nh, micro surface mount cònấ ỏ ị ộ ả
làm vi c r t t t khi g n lên t ng. Ghi nh r ng ch t l ng âmệ ấ ố ắ ườ ớ ằ ấ ượ
thanh c a lo i micro này b nh h ng b i kích th c c a b m tủ ạ ị ả ưở ở ướ ủ ề ặ
đ t micro. Đ đ t đ c ch t l ng t t nh t, nên s d ng m tặ ể ạ ượ ấ ượ ố ấ ử ụ ặ
ph ng có di n tích t i thi u là 91cm, n u nh h n s làm h n chẳ ệ ố ể ế ỏ ơ ẽ ạ ế
vi c thu t n s th p. Ti ng nói con ng i th ng nh êm, và th cệ ầ ố ấ ế ườ ườ ẹ ự
t có th làm gi ng tr m d nghe h n b ng cách gi m âm vang.ế ể ọ ầ ễ ơ ằ ả
Lo i shotgun:ạ
Micro này có tên nh th vì có m t cái ng dài g n đ ng tr cư ế ộ ố ắ ằ ướ
micro làm cho nó gi ng nh m t kh u súng. S giao thoa này giúpố ư ộ ẩ ự
g t b âm thanh đ n t nh ng m t bên l n h n 30 đ và ch thu âmạ ỏ ế ừ ữ ặ ớ ơ ộ ỉ
5