ỦY BAN DÂN TỘC
TÀI LIỆU
CHUYÊN ĐỀ 13
MÔ HÌNH CHĂN NUÔI GIA CẦM (THƯƠNG PHẨM).
QUY TRÌNH VÀ KỸ THUẬT CHĂN NUÔI THEO CHUỖI
GIÁ TRỊ
(Lưu hành nội bộ-Nhóm Cộng đồng)
Hà Nội 2023
LỜI NÓI ĐẦU
Nâng cao năng lực cho cộng đồng để chuyển giao quy trình, kỹ thuật chăn
nuôi đến với người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi là một trong
những hoạt động thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội
vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030. Để giúp đỡ
nông dân phát triển sản xuất nông nghiệp một cách hiệu quả và bền vững, đặc biệt
là đối với người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi thì phương pháp
truyền tải theo hướng cầm tay chỉ việc, lý thuyết đi đôi với thực hành để người
dân dễ hiểu, dễ làm, có hình ảnh minh hoạ và ví dụ thực tiễn.
Nội dung tài liệu “Chăn nuôi gia gia cầm giới thiệu quy trình và kỹ thuật
chăn nuôi theo chuỗi giá trị” được biên soạn với các nội dung sát thực bao gồm:
giới thiệu các giống gà, vịt, ngan hiện đang chăn nuôi tại Việt Nam, một số mô
hình phương thức chăn nuôi theo chuỗi giá trị, kỹ thuật chăn nuôi các loại gia cầm
từng giai đoạn, kỹ thuật chế biến thức ăn tận dụng từ nguồn nguyên liệu có sẵn
tại địa phương, quy trình vệ sinh phòng bênh, phương pháp phòng và trị một số
bệnh thường gặp, giới thiệu một số phương thức chăn nuôi, các hình thức tiêu thụ
sản phẩm và những gợi ý để người học trao đổi và tiếp thu có hiệu quả.
Tài liệu này chỉ mang tính tham khảo, trong quá trình triển khai, các chuyên
gia, giảng viên ở các cấp tiếp tục nghiên cứu, đúc rút kinh nghiệm, chỉnh sửa, bổ
sung tài liệu phù hợp với từng loại vật nuôi và góp phần đổi mới phướng pháp
đào tạo chuyển giao kỹ thuật cho cộng đồng, người dân vùng đồng bào dân tộc
thiểu số và miền núi.
Mặc dù đã cố gắng biên soạn hoàn thiện tài liệu hướng dẫn chi tiết tới bà
con, song không thể tránh khỏi những thiếu sót. Chúng tôi mong nhận được nhiều
ý kiến đóng góp của đông đảo cộng đồng, người dân tham gia chương trình để tài
liệu trở thành cẩm nang hữu ích cho người dân trong quá trình hoạt động chăn
nuôi gia cầm.
Trân trọng cảm ơn!
ỦY BAN DÂN TỘC
MỤC LỤC
I. GIỚI THIỆU MỘT SỐ GIỐNG GIA CẦM TẠI VIỆT NAM ................... 1
1. Khái niệm gia cầm ........................................................................................... 1
2. Một số giống gia cầm thương phẩm chăn nuôi hiệu quả ở Việt Nam ........ 1
2.1. Giống gà ......................................................................................................... 1
2.2. Một số giống vịt ........................................................................................... 20
2.3. Một số giống ngan ........................................................................................ 25
II.MỘT SỐ MÔ HÌNH, PHƯƠNG THỨC CHĂN NUÔI GIA CẦM THEO
CHUỖI GIÁ TRỊ ............................................................................................... 26
1. Mô hình liên kết chăn nuôi gà thả vườn theo chuỗi giá trị tại huyện Như
Xuân-Thanh Hóa ............................................................................................... 26
2. Triển khai mô hình nuôi gà thả vườn liên kết theo chuỗi giá trị ở Kim
Quan, Yên Sơn, Tuyên Quang ......................................................................... 27
3. Mô hình nuôi gà thả vườn theo hướng hữu cơ tại Bắc Giang .................. 29
4. Mô hình làm giàu từ nuôi gà ta thả vườn ................................................... 31
5. Mô nình làm giàu từ mô hình gà thả vườn tại Quảng Trị (thương hiệu gà cùa) 31
6. Mô hình nuôi gà thả vườn tại Sơn La ......................................................... 32
7. Mô hình nuôi gà theo chuỗi giá trị-cách làm hiệu quả ở Yên Thành, Quang
Bình, Hà Giang .................................................................................................. 34
8. Mô hình tổ liên kết chăn nuôi gà theo chuỗi giá trị ở xã Cẩm Tâm, huyện
Cẩm Thủy, tỉnh Thanh Hóa ............................................................................. 34
9. Mô hình tổ liên kết chăn nuôi gà theo chuỗi ở thị trấn Tam Sơn, huyện
Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc ................................................................................... 35
10. Mô hình nuôi giống gà địa phương theo chuỗi giá trị, tại Tiên Phước,
Quảng Nam ........................................................................................................ 37
11. Lợi ích từ việc nuôi giun quế kết hợp nuôi gà .......................................... 39
III. KỸ THUẬT CHĂN NUÔI GIA CẦM ..................................................... 41
1. Kỹ thuật chăn nuôi gà thả vườn .................................................................. 41
1.1. Yêu cầu chung về chuồng trại ...................................................................... 41
1.2. Chọn gà con giống........................................................................................ 44
1.3. Thức ăn và kỹ thuật cho ăn .......................................................................... 45
1.4. Kỹ thuật chăm sóc nuôi dưỡng .................................................................... 55
1.5. Quy trình vệ sinh thú y và phòng bệnh ........................................................ 60
2. Kỹ thuật chăn nuôi vịt, ngan thương phẩm ................................................ 88
2.1. Chuồng trại và dụng cụ chăn nuôi................................................................ 88
2.2. Chọn giống ................................................................................................... 91
2.3. Thức ăn cho vịt, ngan ................................................................................... 92
2.4. Chăm sóc nuôi dưỡng................................................................................... 92
2.5. Vệ sinh phòng bệnh và điều trị một số bệnh thường gặp ............................ 96
2.6. Các phương thức nuôi vịt, ngan an toàn sinh học ........................................ 97
2.7. Bệnh thường gặp ........................................................................................ 101
IV. KỸ THUẬT CHẾ BẾN THỨC ĂN TẬN DỤNG TỪ NGUỒN NGUYÊN
LIỆU SẴN CÓ TẠI ĐỊA PHƯƠNG .............................................................. 104
1. Kỹ thuật chế biến thức ăn sử dụng nguồn thức ăn sẵn có tại địa phương
(ngô, cám, đỗ, khô dầu, bột cá….) ................................................................. 104
1.1. Khẩu phần thức ăn cho gia cầm sử dụng 100% nguyên liệu sẵn có tại địa phương.104
1.2. Khẩu phần thức ăn cho gia cầm sử dụng 60-70% nguồn thức ăn tại địa phương.105
2. Chế biến thức ăn cho gia cầm sử dụng giun quế tại địa phương............ 106
2.1. Cách chế biến giun quế làm thức ăn nuôi gà ............................................. 106
2.2. Cách làm bột giun quế ................................................................................ 107
2.3. Cách phối hợp thức ăn cho gà từ giun quế ................................................. 107
V. TỔ CHỨC TIÊU THỤ SẢN PHẨM ........................................................ 109
VI. THẢO LUẬN NHÓM, TRAO ĐỔI VÀ GIẢI ĐÁP .............................. 111
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 112
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
VIẾT TẮT
NGHĨA ĐẦY ĐỦ
UBND
Ủy ban nhân dân
CSXH
Chính sách xã hội
MTQG
Mục tiêu quốc gia
HTX
Hợp tác xã
