Mô hình kinh doanh tốt nhất thế giới?
Một trong những "nguyên tắc vàng" của việc đầu tư là đánh giá mô
hình kinh doanh với kế hoạch tài chính.
Thực tế, chúng ta đánh giá mô hình kinh doanh với bất cứ lĩnh vực cụ thể
để đầu tư và có thể nói rằng chúng ta được "mô hình kinh doanh" thúc đẩy
(chứ không phải ngành nghề).
Không nhất thiết phải có một định nghĩa nhất quán cho mô hình kinh
doanh, nhưng định nghĩa của Wiki cũng tương đối tốt. Theo đó mô hình
kinh doanh là "sự hợp lý về việc làm thế nào một tổ chức tạo ra, phân phối
và nắm bắt giá trị." Theo định nghĩa này, chúng ta có thể thấy rằng mô
hình kinh doanh là lời giải thích cho việc làm thế nào một công ty chuyển ý
tưởng thành giá trị hoặc một cách thẳng thắng hơn là thành tiền. Không
nghi nghờ gì rằng sự quan trọng của mô hình kinh doanh là mô hình tiền
hóa.
Trong nhiều năm qua, chúng ta đã học được rằng có một công việc kinh
doanh không nhất thiết phải có nghĩa là bạn phải có mô hình kinh doanh.
Nghĩ đến thời kỳ hoàng kim của dot-com, khi việc vận chuyển thức ăn cho
thú cưng giá 89 xu trong dịch vụ FedEx 18 đô là một công việc kinh doanh.
(Một vài trong số những kiểu lường gạt đó nổi lên trong giới kinh doanh
trực tuyến tin rằng bạn có thể đợi để chỉ ra làm thế nào bạn có thể kiếm
được tiền).
Một số gọi chúng tôi là một những thương nhân kiểu cũ, nhưng nếu bạn
đến gõ cửa chúng tôi để tranh luận về ý tưởng của bạn thì bạn phải có sự
rõ ràng về việc bạn sẽ kiếm tiền từ ý tưởng của mình như thế nào luồng
tiền vẫn là nền tảng cơ bản cho một công việc kinh doanh bền vững.
Khi còn điều hành công việc kinh doanh, tôi và cộng sự đã chứng kiến và
trải nghiệm một mô hình kinh doanh mà chúng tôi ưa thích nhất lấy luồng
tiền làm cơ sở căn bản và khả năng phát triển luồng tiền đó là quy mô kinh
doanh.
Dưới đây là mô hình đó: Doanh thu tuần hoàn + đòn bẩy chi phí cố định =
luồng tiền tốt hơn.
Nếu bạn có thể thấy một doanh nghiệp có doanh thu lặp lại cao (và thường
tạm ứng cho việc quay vòng doanh thu) và nếu bạn có thể duy trì chỉ số
CAPEX (chi phí - phí tổn) giả dụ thấp hơn 10% thì rất có thể bạn là người
chiến thắng. Các doanh nghiệp thực hiện mô hình này thường có liên quan
đến một số dạng khác nhau của sở hữu trí tuệ (IP). Nghĩ đến một vài ví dụ
như tiền bản quyền, phí chuyển nhượng từ chuỗi đa thương hiệu; doanh
thu từ việc đăng khí cho ứng dụng phần mềm, phí cấp phép thương hiệu
và phí cấp phép cho công nghệ và kiểu dáng.
Chủ đề chung của tất cả những ví dụ này là thường có một khoản đầu tư
trước vào việc phát triển một số hình thức của IP (nội dung, phần mềm,
thương hiệu, kiểu dáng, hoặc công nghệ), một khi đã được phát triển và
chứng minh rằng có khả năng thu phí cho sản phẩm hoặc dịch vụ đó trên
cơ sở phí quay vòng.
Đây không phải là một khoản đầu tư nhỏ, nhưng nếu bạn làm đúng, bạn có
thể tạo ra một hàng rào bảo vệ vững chắc trên cơ sở IP đã tạo ra. Từ điểm
đó, chừng nào việc nghiên cứu và phát triển còn tiếp tục và CAPEX còn
được quản lý thì luôn có một đòn bẩy lớn trong mô hình này.
Những tranh cãi xung quanh SaaS (phần mềm dịch vụ) là do sự hấp dẫn
của mô hình "xây dựng một lần nhưng sử dụng mãi mãi" trong đó chi phí
cận biên của mỗi giao dịch lũy tiến là nhỏ nhất. Không phải ngẫu nhiên mà
Bill Gates, một trong số những người giầu nhất sử dụng mô hình này.
Trong suốt những năm làm việc cùng cộng sự Dick Harrington tại tập đoàn
The Thomson (giờ là Thomson-Reuters), chúng tôi tập trung vào việc tìm
và xây dựng dịch vụ thông tin "phải có" có tiềm năng lớn trong việc tạo ra
doanh thu lặp lại cao. Hiểu rằng đây là mục tiêu nên chúng tôi tập trung hết
sức vào ma trận những phần trăm trong doanh thu có thể mang lại doanh
thu quay vòng.
Các công ty mang lại những điều "phải có" thường có doanh thu quay vòng
lớn hơn 90% và đó là điều chúng tôi cuối cùng cũng đạt được trong nhiều
công việc kinh doanh tại Thomson. Chúng tôi hiếm khi cân nhắc một mô
hình kinh doanh không đạt ít nhất 75% doanh thu quay vòng với tiềm năng
thực hiện đạt trên 90%
Một điểm hấp dẫn khác của mô hình này là bạn thường có được luồng tiền
trước. cụ thể là việc đăng ký bao gồm việc thanh toán trước khi chuyển
giao dịch vụ. Trong khi bạn cần phải ghi nhận doanh thu khi phân phối dịch
vụ thì bạn lại có lợi ích của việc có tiền trước.
Kỷ nguyên kỹ thuật số đang nhanh chóng phát triển, chúng ta được khơi
nguồn cảm hứng và luôn quan tâm tới những thay đổi này. Nhưng điều
quan trọng nhất với chúng ta là nhìn nhận xem liệu rằng những công nghệ
và các công việc kinh doanh mới có thể có một mô hình kinh doanh hợp lý
hay không.
Tất nhiên là cũng có những ví dụ về những việc kinh doanh có những việc
định giá và thanh khoản bất thường trước khi chứng minh được tính bền
vững của mô hình kinh doanh. Nhưng những việc kinh doanh này thường
phụ thuộc nhiều vào sự kịp thời của việc nắm bắt giá trị hơn là sự ổn định
của giá trị khách hàng thực sự và việc tạo ra luồng tiền bền vững thực sự.