Module bồi dưỡng thường xuyên Tiểu học - Module 12: Lập kế hoạch dạy học tích hợp các nội dung giáo dục ở tiểu học

Chia sẻ: 10 10 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:22

Thêm vào BST

Báo xấu

1.510
lượt xem 78
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Module Tiểu học 12: Lập kế hoạch dạy học tích hợp các nội dung giáo dục ở tiểu học trình bày về chương trình tiểu học và quan điểm dạy học tích hợp; các nội dung được tích hợp giáo dục trong các môn học và hoạt động giáo dục ở tiểu học; thực trạng dạy học tích hợp các nội dung ở tiểu học; kĩ năng lựa chọn phương pháp, kĩ thuật dạy học phù hợp với việc dạy học tích hợp,...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Module bồi dưỡng thường xuyên Tiểu học - Module 12: Lập kế hoạch dạy học tích hợp các nội dung giáo dục ở tiểu học

TRẦN THỊ HIỀN LƯƠNG MODULE TH 12 LËp kÕ ho¹ch d¹y häc tÝch hîp c¸c néi dung gi¸o dôc ë tiÓu häc | 7
A. GIỚI THIỆU TỔNG QUAN Tích h%p là m*t trong nh0ng quan 4i6m phát tri6n ch89ng trình giáo d
Module này g+m b.n n/i dung d12i 3ây: — Ch19ng trình ti=u h>c và quan 3i=m dCy h>c tích hEp. Các n/i dung 31Ec tích hEp giáo dIc trong các môn h>c và hoCt 3/ng giáo dIc K ti=u h>c. — ThMc trCng dCy h>c tích hEp các n/i dung giáo dIc K ti=u h>c. — KO nPng lMa ch>n ph19ng pháp, kO thuSt dCy h>c phù hEp v2i viUc dCy h>c tích hEp. — ThMc hành lSp kV hoCch bài h>c tích hEp các n/i dung giáo dIc. B. MỤC TIÊU H!c xong module này, h!c viên có kh6 n7ng: — Hi=u rõ ch19ng trình ti=u h>c và quan 3i=m dCy h>c tích hEp th= hiUn trong ch19ng trình các môn h>c. NhSn biVt rõ các n/i dung 31Ec tích hEp giáo dIc trong các môn h>c và hoCt 3/ng giáo dIc K ti=u h>c. — Zánh giá thMc trCng dCy h>c tích hEp các n/i dung giáo dIc K tr1[ng ti=u h>c. — LMa ch>n ph19ng pháp, kO thuSt dCy h>c phù hEp v2i viUc dCy h>c tích hEp. — LSp 31Ec kV hoCch dCy h>c tích hEp các n/i dung giáo dIc. C. NỘI DUNG Hoạt động 1: Tìm hiểu chương trình tiểu học và quan điểm dạy học tích hợp; các nội dung được tích hợp giáo dục trong các môn học và hoạt động giáo dục ở tiểu học I. NHIỆM VỤ — Z>c ch19ng trình giáo dIc ti=u h>c, xác 3^nh các hình th_c/m_c 3/ tích hEp n/i dung dCy h>c trong các môn h>c và giaa các môn h>c. — TSp hEp các tài liUu dCy h>c tích hEp, thbo luSn nhóm 3= chd ra nhang n/i dung 31Ec tích hEp trong dCy h>c các môn h>c K ti=u h>c. LẬP KẾ HOẠCH DẠY HỌC TÍCH HỢP CÁC NỘI DUNG GIÁO DỤC Ở TIỂU HỌC | 9
II. THÔNG TIN PHẢN HỒI 1. Chương trình tiểu học và quan điểm dạy học tích hợp * M#c tiêu tích h+p ch-.ng trình nh3m: — Gi8m s: l-+ng môn h=c. — Phát triAn nBng lCc cho h=c sinh. — TBng c-Fng thCc hành Hng d#ng gi8i quyLt các vNn OP gQn gRi vSi cuTc s:ng h3ng ngày. C# thA, tích h+p lWnh vCc khoa h=c tC nhiên và khoa h=c xã hTi \ tiAu h=c s]: — Cung cNp cho h=c sinh nh^ng thu_t ng^ và khái ni`m khoa h=c c. b8n nh3m giúp các em hiAu b8n thân và thL giSi xung quanh. — Cung cNp cho h=c sinh c. hTi OA phát triAn kW nBng, thói quen t- duy và thái OT cQn thiLt OA khám phá khoa h=c. — Chufn bg cho h=c sinh hiAu biLt vP cTng Ohng, xã hTi, có kW nBng tham gia các hoit OTng xã hTi OA các em có thA hoà nh_p, s:ng có ích cho xã hTi. — Giúp h=c sinh Oánh giá O-+c khoa h=c 8nh h-\ng OLn con ng-Fi và môi tr-Fng nh- thL nào. * Các hình thHc tích h+p ch-.ng trình: Có nhiPu hình thHc tích h+p ch-.ng trình khác nhau. Tích h+p nTi dung là hình thHc n:i kLt nTi dung trong nTi bT môn h=c và gi^a các môn h=c vSi nhau. Có thA chia làm 3 hình thHc (holc 3 mHc OT) nh- sau: — KLt h+p lhng ghép (fusion): qây là mHc OQu tiên cra tích h+p; theo Oó, nh^ng nTi dung nào Oó s] O-+c kLt h+p vào ch-.ng trình môn h=c OTc l_p Oã có stn. + NTi dung tích h+p O-+c thA hi`n qua vi`c gwn nTi dung môn h=c vSi OFi s:ng thCc tixn, lhng ghép nTi dung vP dân s:, môi tr-Fng... trong nh^ng nTi dung phù h+p; h-Sng vào sC hình thành và phát triAn nBng lCc hành OTng, nBng lCc gi8i quyLt vNn OP. H=c sinh tìm tòi, xây dCng kiLn thHc mSi t| kiLn thHc Oã biLt và v:n thCc tixn cuTc s:ng. 10 | MODULE TH 12
+ Áp d%ng m)t s, bi/n pháp nh2m th3 hi/n quan 7i3m tích h:p trong tài li/u giáo khoa, tài li/u giáo viên và các hCDng dEn chF 7Go thHc hi/n nhC: n)i dung sách giáo khoa (SGK) giúp hPc sinh tH xây dHng kiTn thUc tV nhWng kinh nghi/m cXa cá nhân và gYn vDi 7Zi s,ng (làm cho hPc t[p có ý ngh^a), hình thành và phát tri3n n`ng lHc làm vi/c 7)c l[p, làm vi/c theo nhóm, n`ng lHc gibi quyTt tình hu,ng trong thHc tT... Vi/c tích h:p trong n)i b) môn hPc có Cu 7i3m là môn hPc không bf phá vg, gibm 7C:c m)t s, n)i dung trùng lip, không thiTt thHc. Tuy nhiên, vDi phCkng án này, hi/u qub tích h:p sl không cao, vì 7ic trCng b) môn vEn chiTm Cu thT, vi/c hình thành và phát tri3n n`ng lHc gibi quyTt tình hu,ng phUc tGp bf hGn chT và không gibm s, môn hPc. — na môn (Multidisciplinary): Các môn hPc là riêng rl, nhCng có nhWng chX 7q/vsn 7q 7C:c tích h:p vào các môn. Vsn 7q 7C:c tích h:p trong nhiqu môn nhCng theo 7ic 7i3m tVng môn. Tích h:p n)i dung cXa nhiqu môn hPc khác nhau trong m)t chX 7q. Xây dHng các chX 7q tH chPn bYt bu)c u lDp 8, 9 7,i vDi môn Lfch sy và nfa lí dCDi dGng nhWng dH án. Các chX 7q này yêu czu hPc sinh v[n d%ng kiTn thUc, k^ n`ng cXa các b) môn riêng rl. Cách này có Cu 7i3m là môn hPc truyqn th,ng không bf thay 7{i nhiqu, gibm 7C:c nhiqu hkn các n)i dung trùng lip, không thiTt thHc, 7|ng thZi lGi không gây xáo tr)n trong nhà trCZng, vi/c hPc t[p có ý ngh^a hkn do hPc sinh tham gia các dH án, hPc sinh 7C:c v[n d%ng kiTn thUc, k^ n`ng cXa các b) môn nhiqu hkn. Tuy nhiên, cách này c}ng còn b)c l) nhC:c 7i3m là giáo viên chCa có kinh nghi/m dGy hPc theo dH án, hPc sinh chCa có kinh nghi/m làm dH án nên czn b|i dCgng nhiqu hkn và vsn 7q 7ánh giá sl phUc tGp hkn. — Liên môn (Interdisciplinary): ChCkng trình tGo ra các chX 7q/vsn 7q chung nhCng các khái ni/m hoic các k^ n`ng liên môn 7C:c chú trPng giWa các môn mà không phbi là tVng môn riêng bi/t. LẬP KẾ HOẠCH DẠY HỌC TÍCH HỢP CÁC NỘI DUNG GIÁO DỤC Ở TIỂU HỌC | 11
Xây d%ng môn h+c m-i b0ng cách liên k5t m7t s9 môn h+c v-i nhau thành môn h+c m-i nh>ng v?n có nhAng phCn mang tên riêng cEa tFng môn h+c. Ví dJ: N7i dung ki5n thMc NOa lí t% nhiên cEa môn POa lí có thQ sR N>Sc xây d%ng v-i các môn h+c nh> Sinh h+c, Hoá h+c, VYt lí; n7i dung ki5n thMc NOa lí kinh t5 — xã h7i có thQ k5t hSp v-i ki5n thMc môn LOch s^ ho_c m7t môn nào Nó có quan ha gCn gbi theo quan NiQm tích hSp. V-i ph>dng án này, mei môn h+c có chung mJc tiêu, n7i dung, ph>dng pháp dfy h+c và Nánh giá, cgu trúc bài trong SGK. N7i dung cJ thQ N>Sc chia thành các phCn chE y5u mang tên phân môn. Mei phCn có nhAng chE Nl nhgt NOnh. Ví dJ: PhCn 1 — POa lí, PhCn 2 — LOch s^. M7t giáo viên có thQ dfy cp hai n7i dung ho_c mei giáo viên dfy m7t phCn theo chuyên môn N>Sc Nào tfo. qu NiQm cEa ph>dng án này là lofi br nhilu hdn các vgn Nl trùng l_p, không thi5t th%c; hình thành và phát triQn nung l%c gipi quy5t vgn Nl t>dng N9i phMc tfp t9t hdn; hình thành và phát triQn N>Sc nhAng ki5n thMc và kv nung xuyên môn; gipm N>Sc s9 NCu sách; vYn dJng các ki5n thMc liên môn th>wng xuyên hdn. Nh>Sc NiQm cEa ph>dng án này là x che: xây d%ng môn h+c m-i là m7t Nilu khó khun vì các chE Nl cho tFng phân môn phpi N>Sc l%a ch+n và cCn N>Sc cgu trúc lfi; gây xáo tr7n trong chy Nfo và qupn lí giáo dJc; cCn bzi d>{ng giáo viên c|n thYn hdn vl n7i dung và ph>dng pháp dfy h+c; ngoài ra, ph>dng án này còn có thQ g_p khó khun vl m_t tâm lí chuyên môn và tâm lí xã h7i. 2. Một số ví dụ về hình thức, mức độ tích hợp trong một số môn học Ch>dng trình giáo dJc tiQu h+c hian nay quán triat khá rõ nét quan NiQm tích hSp. D>-i Nây là m7t s9 biQu hian cJ thQ trong ch>dng trình m7t s9 môn h+c. * Môn Ti5ng Viat: Ch>dng trình Ti5ng Viat tiQu h+c hian nay xây d%ng theo quan NiQm tích hSp: 12 | MODULE TH 12
— Tích h&p theo chi,u ngang là tích h&p theo nguyên t'c )*ng quy gi3a các phân môn v9i nhau, gi3a ki
các phân môn trong m-t ./n v1 h2c .3u ph5c v5 ch6 .i8m, nh:ng m;i phân môn có cách th8 hi=n riêng. * Môn B1a lí và môn L1ch sI: Trong phLn ChuNn kiPn thQc, kR nSng và yêu cLu v3 thái .- h2c sinh cLn .Ut sau khi h2c hPt cVp Ti8u h2c .ã khXng .1nh h2c sinh cLn: “BiPt và trình bày .:]c m-t s^ s_ ki=n, nhân v`t tiêu bi8u trong quá trình phát tri8n c6a l1ch sI dân t-c. B:cc .Lu biPt m-t s^ .dc .i8m ch6 yPu v3 t_ nhiên, dân c:, kinh tP c6a .1a ph:/ng, Vi=t Nam, khu v_c Bông Nam Á, các châu l5c và m-t s^ qu^c gia trên thP gici. BiPt tìm m-t s^ thông tin ./n gihn”. Ch:/ng trình môn T_ nhiên và Xã h-i (lcp 1, 2, 3) quán tri=t quan .i8m tích h]p, coi t_ nhiên, con ng:pi và xã h-i là m-t th8 th^ng nhVt có m^i quan h= qua lUi… Ch:/ng trình môn L1ch sI và B1a lí (lcp 4, 5) gihi thích rõ: “M-t s^ kiPn thQc l1ch sI, .1a lí .ã .:]c lvng ghép trong m-t s^ ch6 .3 c6a môn T_ nhiên và Xã h-i x các lcp 1, 2, 3. BPn lcp 4 và lcp 5, L1ch sI và B1a lí tách thành môn riêng nhym giúp h2c sinh mx r-ng và nâng cao hi8u biPt v3 môi tr:png xung quanh… Khi tiPn hành dUy h2c, giáo viên cLn tSng c:png kPt h]p nh|ng n-i dung có quan h= m`t thiPt vci nhau gi|a hai phLn nói trên (ví d5: thay .}i thQ t_ n-i dung m-t trong hai phLn và liên h= nh|ng kiPn thQc gLn nhau gi|a hai phLn L1ch sI và B1a lí). Bên cUnh .ó, giáo viên cLn chú ý liên h= n-i dung bài h2c vci nh|ng nét .dc thù, tiêu bi8u c6a l1ch sI, .1a lí x .1a ph:/ng”. Nh: v`y, ch:/ng trình môn h2c này .ã quán tri=t theo quan .i8m tích h]p, coi t_ nhiên, con ng:pi và xã h-i là m-t th8 th^ng nhVt có m^i quan h= qua lUi. Trong .ó, con ng:pi vci nh|ng hoUt .-ng c6a mình, va là cLu n^i gi|a t_ nhiên và xã h-i, va tác .-ng mUnh m .Pn t_ nhiên và xã h-i. Vì v`y, m-t s^ kiPn thQc .1a lí, l1ch sI... .ã .:]c lvng ghép trong m-t vài ch6 .3 c6a môn T_ nhiên và Xã h-i x các lcp 1, 2 và 3. L!p 1, 2 và 3 h:cng tci m5c tiêu giúp h2c sinh có m-t s^ kiPn thQc ban .Lu v3 m-t s^ s_ v`t, hi=n t:]ng ./n gihn trong t_ nhiên và xã h-i...; có m-t s^ kR nSng ban .Lu nh: quan sát, nh`n xét, nêu thc mc, .dt câu hi và din .Ut nh|ng hi8u biPt c6a mình v3 s_ v`t, hi=n t:]ng ./n gihn trong t_ 14 | MODULE TH 12
nhiên và xã h)i, t, -ó làm cho h3c sinh thêm yêu thiên nhiên, gia -ình, tr;ng. !n l%p 4 và 5, kiAn thBc -Ca lí và lCch sE -;Fc tích hFp vHi nhau tIo thành môn h3c mang tên KCa lí và LCch sE vHi n)i dung là: — NhQng sR kiSn, nhân vUt lCch sE phVn ánh nhQng c)t mXc -ánh dYu sR phát triZn c[a các giai -oIn lCch sE, nhQng thành tRu trong sR nghiSp dRng n;Hc (kinh tA, chính trC, v]n hoá...) và giQ n;Hc c[a ông cha ta t, bu`i -au dRng n;Hc -An nay. — NhQng kiAn thBc ban -au vb -ibu kiSn sXng, dân c;, vb m)t sX hoIt -)ng kinh tA, v]n hoá c[a -Yt n;Hc ViSt Nam, các châu ldc và m)t sX quXc gia trên thA giHi. KiAn thBc -Ca lí -;Fc thZ hiSn f các ch[ -b: + LHp 4 gim các ch[ -b: bVn -i; thiên nhiên và hoIt -)ng sVn xuYt c[a con ng;ng). Quán triSt các nguyên twc xây dRng ch;>ng trình và biên soIn SGK theo h;Hng tích hFp, f tiZu h3c, môn KCa lí c{ng -ã -;Fc phXi hFp vHi m)t sX môn h3c khác (nh; LCch sE, Sinh h3c...) và -ã thZ hiSn -;Fc phan nào quan -iZm tích hFp qua sách vb môn h3c. Ví dd, trong sách giáo khoa +a lí — L+ch s3 l%p 4, hai bài -au tiên giúp h3c sinh làm quen vHi bVn -i, h3c sinh -;Fc cung cYp nhQng kiAn thBc, ks n]ng can thiAt vb bVn -i -Z nhQng bài sau các em có thZ sE ddng vXn hiZu biAt c[a mình tìm hiZu kiAn thBc lCch sE, -Ca lí. Trong sách giáo viên +a lí — L+ch s3 l%p 4, sau phan giHi thiSu n)i dung chính c[a ch;>ng trình t,ng môn, sách -b cUp chung cho cV hai môn vb các ph;>ng pháp và hình thBc dIy h3c ch[ yAu, vb -ánh giá kAt quV h3c tUp c[a h3c sinh. Kibu -ó cho thYy hai môn -ã có nhQng -iZm chung vb nhQng vYn -b này. ThRc hiSn yêu cau gwn n)i dung giáo ddc trong nhà tr;ng -Ii quan tâm, trong nhQng n]m gan -ây, LẬP KẾ HOẠCH DẠY HỌC TÍCH HỢP CÁC NỘI DUNG GIÁO DỤC Ở TIỂU HỌC | 15
nhi#u ki'n th)c m,i -ã -/0c tích h0p vào môn 78a lí nh/ giáo d>c dân sA s)c khoB v8 thành niên, giáo d>c bFo vG môi tr/Ing, giáo d>c sJ d>ng nKng l/0ng ti't kiGm và hiGu quF... Ngoài ra, hiGn nay, các nPi dung v# giáo d>c bFo vG tài nguyên và môi tr/Ing biQn — -Fo, )ng phó v,i bi'n -Ti khí hUu... cVng -ang -/0c triQn khai tích h0p vào mPt sA môn hWc, trong -ó có 78a lí. * Môn MZ thuUt, Âm nh\c, Th^ công: Trong Ch/ang trình giáo d>c phT thông, môn MZ thuUt, Âm nh\c và Th^ công có nhiGm v> giáo d>c thcm mZ cho hWc sinh -Q giúp các em phát triQn toàn diGn v# -)c — trí — thQ — mZ, t\o -i#u kiGn cho các em ti'p xúc, làm quen và cFm nhUn cái -gp, bi't t\o ra cái -gp và vUn d>ng nhhng hiQu bi't v# cái -gp vào cuPc sAng hing ngày. 7jng thIi, thông qua nPi dung và ph/ang pháp d\y hWc, giáo viên có thQ giáo d>c hWc sinh v# nhi#u vkn -#: vKn hoá, l8ch sJ, xã hPi, môi tr/Ing… và hình thành các kZ nKng cmn thi't c^a môn hWc cho hWc sinh. Khi thi't k', xây dong ch/ang trình tiQu hWc hiGn nay, các phân môn Âm nh\c, MZ thuUt và Th^ công -/0c k't h0p v,i nhau thành môn NghG thuUt nhim m>c -ích ch^ y'u là giFm b,t sA -mu môn p tiQu hWc và t\o -i#u kiGn -Q giáo viên tích h0p các nPi dung mang tính nghG thuUt p tr/Ing tiQu hWc. 7ây là h/,ng -i -úng, phù h0p v,i xu th' chung. Môn Th^ công và môn MZ thuUt có nhi#u -iQm t/ang -jng v# hình th)c thQ hiGn, chkt liGu, -j dùng d\y hWc, ph/ang pháp d\y hWc và -ánh giá k't quF hWc tUp. Do vUy, viGc tích h0p MZ thuUt v,i Th^ công là rkt cmn thi't và nên -/0c nghiên c)u, phân tích kZ l/sng khi thi't k' ch/ang trình cVng nh/ SGK, sách giáo viên hai môn hWc này. Ngoài ra, còn có mPt sA môn khác không nim trong ch/ang trình quAc gia, bao gjm: giáo d>c v# tôn giáo, ngh# nghiGp, gi,i tính, viGc làm, cá nhân, xã hPi, y t'… Nguyên t(c chung nh+t c,n ph.i l1u tâm là s6 k8t dính t;o thành kh=i th=ng nh+t trong n?i dung d;y h@c. ViCc tích hDp ch1Eng trình có thH là m?t ph1Eng tiCn t=i c,n thi8t IH t;o ra s6 k8t dính, t;o thành kh=i th=ng nh+t trong ho;t I?ng h@c tLp cMa h@c sinh. 16 | MODULE TH 12
Hoạt động 2: Tìm hiểu, đánh giá thực trạng dạy học tích hợp ở tiểu học I. NHIỆM VỤ — Th$o lu(n nhóm theo các n0i dung sau: + Các n0i dung 9:;c tích h;p giáo d>c trong các môn hAc và hoDt 90ng giáo d>c E tiFu hAc. + Các vHn b$n, tài liKu h:Lng dMn dDy hAc tích h;p 9ã có. + Mô t$, nh(n xét, 9ánh giá nhSng thu(n l;i, khó khHn trong quá trình triFn khai dDy hAc tích h;p E tiFu hAc. — Ghi lDi các ý kiYn trao 9Zi, th$o lu(n. II. THÔNG TIN PHẢN HỒI 1. Các tài liệu hướng dẫn tích hợp giáo dục trong các môn học và hoạt động giáo dục ở tiểu học * HiKn nay, ngoài yêu c^u tích h;p nh: 9ã nêu trong ch:_ng trình môn hAc (thF hiKn qua tài liKu dDy hAc caa các môn hAc E tiFu hAc), 9ã có rct nhidu tài liKu h:Lng dMn dDy hAc tích h;p thêm các n0i dung vào ch:_ng trình môn hAc, ví d> nh: các n0i dung: — HAc t(p t: t:Eng, 9Do 9ec Hf Chí Minh. — Giáo d>c b$o vK môi tr:gng. — Giáo d>c kh nHng sing. — Giáo d>c an toàn giao thông. — Giáo d>c dân si. — Giáo d>c phòng ching tai nDn th:_ng tích (9uii n:Lc…). — Giáo d>c sec khom sinh s$n. — TiYt kiKm nHng l:;ng. — BiYn 9Zi khí h(u. — VK sinh, an toàn thpc phqm. — HiFu biYt vd Quic h0i. — … LẬP KẾ HOẠCH DẠY HỌC TÍCH HỢP CÁC NỘI DUNG GIÁO DỤC Ở TIỂU HỌC | 17
* Vi$c tích h)p thêm các n/i dung trên vào ch78ng trình d:y hng ti?u h
h!i. So v(i tr+(c -ây, sách giáo khoa ngày nay có nhi9u n!i dung gin. Ngoài b! sách giáo khoa, còn có nhi9u tài liCu bD trE -+Ec xuGt b
— Môn Ti'ng Vi*t: C.u trúc theo ch6 7i8m là ki8u c.u trúc truy>n th?ng, có nhi>u Bu 7i8m nhBng cCn 7BDc vFn dHng linh hoIt, m>m dJo hKn. Ví dH, k8 chuy*n 7ã nghe, 7ã 7Oc và k8 chuy*n 7ã chPng ki'n, tham gia là các ki8u bài tFp khuy'n khích hOc sinh 7Oc sách, mV rWng cánh cXa nhà trBYng, làm cho giáo dHc nhà trBYng gZn v[i 7Yi s?ng, nhBng mWt s? 7> b\ khuôn cPng theo ch6 7i8m s] làm cho hOc sinh g^p khó kh_n khi tìm ki'm các câu chuy*n 78 k8. Sc liên k't giea các bài tFp 7Oc và tFp làm v_n trong SGK cCn ch^t ch] hKn. BW SGK Ti"ng Vi't V ti8u hOc hi*n nay v> cK bin 7BDc thi't k' nhB mWt k\ch bin hoIt 7Wng c6a hOc sinh, nhBng v[i k\ch bin này, hOc sinh chBa th8 “tc trình dikn” mà 7òi hni giáo viên phii bn nhi>u công sPc 78 hB[ng don, do 7ó khi n_ng giúp hOc sinh tc hOc c6a bW sách còn hIn ch'. S? bài tFp tình hu?ng phù hDp v[i quan 7i8m dIy ngôn nge theo 7\nh hB[ng giao ti'p crng chBa nhi>u. BW sách có nhi>u 7si m[i nhBng nhìn chung chBa thoát htn khni inh hBVng c6a SGK truy>n th?ng. Vi*c ph?i k't hDp rèn luy*n ci 4 kw n_ng nghe, nói, 7Oc, vi't trong các giY Ti'ng Vi*t chBa thFt linh hoIt ho^c chBa khi thi do giáo viên chBa bi't xX lí linh hoIt, phù hDp v[i 7^c 7i8m hOc sinh các vùng mi>n khác nhau, ho^c chBa th8 thcc hi*n dIy hOc cá th8 hoá các 7?i tBDng hOc sinh trong l[p hOc. — Các môn hOc Tc nhiên và Xã hWi, Khoa hOc, L\ch sX và {\a lí: {ây là các môn hOc v> thiên nhiên, con ngBYi và xã hWi gCn gri xung quanh hOc sinh nên có nhi>u cK hWi 78 tích hDp nheng v.n 7> c6a thYi 7Ii. Tuy nhiên do trình 7W c6a giáo viên ti8u hOc nói chung còn hIn ch' nên vi*c tích hDp này chBa 7áp Png 7BDc v[i 7òi hni c6a thcc t'. Vi*c tích hDp th8 hi*n trong môn Tc nhiên và Xã hWi, môn Khoa hOc 7BDc giáo viên thcc hi*n theo 7úng yêu cCu c6a chBKng trình và SGK. Vi*c tích hDp nWi dung l\ch sX và 7\a lí chBa th8 hi*n rõ trong SGK và giáo viên, nên nhi>u nKi giáo viên chBa thcc hi*n 7BDc liên k't cCn thi't, còn dIy tách bi*t hai phCn L\ch sX và {\a lí. Tài li*u 78 dIy nWi dung 7\a phBKng 7BDc biên soIn còn tc phát, thi'u tính 7}ng bW và chBa tIo cK hWi 78 tích hDp tri*t 78 hai 20 | MODULE TH 12
ph"n c&a môn L+ch s- và 0+a lí. M5t khác, th:i l
Anh d%y m(t *+n v- bài h1c v3 v4n hoá do hai ng9:i cùng xây d>ng làm lu m: ranh giBi giCa hai môn h1c thì *Fy là ví dH v3 viIc tích hJp n(i dung giCa các môn h1c, *9Jc g1i là ch9+ng trình tích hJp liên môn. CPn có m(t chiRn l9Jc d%y h1c trong *ó kRt hJp các ph9+ng pháp, các quá trình và hình thUc ho%t *(ng nhVm phát triWn n4ng l>c nhXn thUc, bYi d9Zng n4ng l>c t> h1c m(t cách tích c>c, ch[ *(ng, sáng t%o cho h1c sinh. Gi: h1c ph^i t%o b_i c^nh c[a *:i s_ng th>c phù hJp vBi h1c sinh càng nhi3u càng t_t. Trong tài liIu h9Bng dan t4ng c9:ng giáo dHc kb n4ng s_ng trong m(t s_ môn h1c c tiWu h1c *ã nêu rFt rõ các b9Bc lên lBp giúp h1c sinh phát huy tr^i nghiIm, có nhi3u c+ h(i thW hiIn tính tích c>c sáng t%o trong viIc tiRp nhXn kiRn thUc mBi và *9Jc t4ng c9:ng th>c hành, vXn dHng các kiRn thUc, kb n4ng *ã h1c vào th>c tign *:i s_ng. Trong th>c hiIn d%y h1c tích hJp, cPn chú tr1ng d%y h1c qua tình hu_ng, h1c bVng các ho%t *(ng, h1c qua các tr^i nghiIm, h1c theo d> án… M(t s_ ph9+ng pháp gi^i quyRt vFn *3, ph9+ng pháp kiRn t%o, ph9+ng pháp d> án, ph9+ng pháp sk dHng thiRt b- và ph9+ng tiIn d%y h1c, Ung dHng công nghI thông tin và truy3n thông… cPn *9Jc th>c hiIn trong tFt c^ các môn h1c m(t cách linh ho%t và hiIu qu^. Các ph9+ng pháp d%y h1c phát huy tính tích c>c c[a h1c sinh cPn *9Jc vXn dHng linh ho%t, t%o *i3u kiIn cho h1c sinh *9Jc khám phá, *i3u tra, tìm tòi, *ánh giá, thu thXp và xk lí thông tin, gi^i quyRt vFn *3, *9Jc làm viIc *(c lXp kRt hJp vBi làm viIc hJp tác… mW th>c hiIn d%y h1c tích hJp m(t cách hiIu qu^, theo quan *iWm c[a các nhà s9 ph%m thì ph9+ng pháp d%y h1c phù hJp nhFt *_i vBi viIc d%y h1c nói chung và d%y h1c tích hJp nói riêng là d%y h1c d>a trên s> khám phá, tìm tòi (thí nghiIm, th^o luXn, kiWm tra khám phá, *i th>c tR, nghiên cUu d> án,...). VXn dHng ph9+ng pháp d%y h1c này sq phát triWn c h1c sinh n4ng l>c gi^i quyRt vFn *3, n4ng l>c sáng t%o... *Yng th:i rèn kb n4ng hJp tác, kb n4ng giao tiRp và các kb n4ng quá trình khoa h1c (quan sát, phân lo%i, *o *%c, d> *oán, *9a ra gi^ thuyRt, *9a ra kRt 22 | MODULE TH 12
lu"n...). '(ng th,i c/n t0ng c1,ng các ho4t 56ng th7c t8 và các gi, h;c trong phòng thí nghi@m. Ph1Cng pháp d4y h;c d7 án khá phù hHp vIi vi@c d4y h;c tích hHp. Vi@c h;c t"p cKa h;c sinh sN có hi@u quQ hCn do 51Hc tìm hiSu và v"n dTng n6i dung tích hHp cKa các môn h;c hoVc các n6i dung tích hHp vào m6t môn h;c, khi8n cho ki8n thXc trY nên thi8t th7c và có ý ngh\a hCn 5]i vIi h;c sinh vì có s7 g^n k8t gi_a ki8n thXc lí thuy8t vIi 5,i s]ng th7c ti`n. H;c sinh 51Hc ho4t 56ng chK 56ng, 56c l"p, sáng t4o thông qua các b1Ic th7c hi@n d7 án, nh1: l"p k8 ho4ch (ch;n chK 5e nghiên cXu, l"p k8 ho4ch th7c hi@n d7 án), th7c hi@n d7 án (thu th"p thông tin, xg lí thông tin), thng hHp k8t quQ (thu th"p, xg lí s] li@u, vi8t báo cáo, trình bày k8t quQ và 5ánh giá d7 án…). Vi@c xây d7ng và d4y h;c chK 5e tích hHp theo ph1Cng pháp d4y h;c d7 án có 1u 5iSm sau: — N6i dung tích hHp có tính thi8t th7c và có ý ngh\a 5]i vIi h;c sinh. — Các chuyên gia môn h;c giúp giáo viên xây d7ng các chK 5e tích hHp Y mpi lIp sao cho mpi lIp có khoQng 2 d7 án trong m6t n0m h;c. — Giáo viên có thS d4y 51Hc, h;c sinh có thS h;c 51Hc n8u 51Hc t"p husn và quy 5tnh ve th,i l1Hng. — Không phQi xây d7ng môn h;c mIi nên ít gây xáo tr6n. — HS 51Hc phát triSn n0ng l7c liên môn, n0ng l7c giQi quy8t vsn 5e, n0ng l7c ho4t 56ng chK 56ng, sáng t4o… nên h;c t"p hXng thú hCn. '(ng th,i vIi vi@c l7a ch;n ph1Cng pháp d4y h;c phù hHp trong d4y h;c tích hHp, phQi th7c hi@n các ph1Cng pháp và k\ thu"t 5ánh giá 5a d4ng: tr^c nghi@m khách quan, t7 lu"n, bài kiSm tra vi8t, bQng quan sát, báo cáo, s7 hoàn thành các bài kiSm tra, các cu6c phwng vsn, h( sC... Yêu c/u 5ánh giá h;c sinh m6t cách toàn di@n: các ki8n thXc khoa h;c cC bQn, khQ n0ng khám phá và áp dTng khoa h;c 5S giQi quy8t các vsn 5e trong cu6c s]ng hyng ngày, s7 hXng thú trong khoa h;c, s7 nh"n bi8t các giá trt khoa h;c, s7 tham gia tích c7c trong h;c t"p môn khoa h;c, s7 hHp tác, thái 56 giQi quy8t vsn 5e m6t cách hi@u quQ và sáng t4o... LẬP KẾ HOẠCH DẠY HỌC TÍCH HỢP CÁC NỘI DUNG GIÁO DỤC Ở TIỂU HỌC | 23
2. Điều kiện để tiến tới dạy học tích hợp các môn học trong nhà trường — "# ti&n t(i d*y h-c tích h0p các môn h-c trong nhà tr9:ng, tr9(c h&t c
Hoạt động 4: Thực hành lập kế hoạch bài học tích hợp một số nội dung giáo dục theo yêu cầu, nhiệm vụ năm học I. NHIỆM VỤ * Ho$t &'ng cá nhân: — Ch1n m't bài h1c có kh8 n9ng cùng lúc th=c hi>n giáo d@c &ABc nhiCu n'i dung nhA: giáo d@c b8o v> môi trAHng, giáo d@c kJ n9ng sLng, giáo d@c dân sL... — So$n kO ho$ch bài h1c thP hi>n rõ cách thRc lSng ghép giáo d@c các n'i dung &ABc yêu cXu trong các v9n b8n hAYng dZn nhi>m v@ n9m h1c. * Ho$t &'ng nhóm: — Các cá nhân trong nhóm trình bày kO ho$ch bài h1c &ã so$n (có thP th=c hành gi8ng trên lYp). — Th8o lu`n nhóm vC cách xác &bnh m@c tiêu, n'i dung, phAcng pháp d$y h1c, phAcng pháp kiPm tra, &ánh giá kOt qu8 h1c t`p cfa h1c sinh. II. THÔNG TIN PHẢN HỒI Vi>c d$y h1c tích hBp cXn &ABc giáo viên quán tri>t ngay ti &Xu n9m h1c &P lên kO ho$ch d$y h1c phù hBp j ting môn h1c, ting ho$t &'ng d$y h1c. Hi>n nay, quan &iPm d$y h1c tích hBp thP hi>n trong tài li>u d$y h1c j tiPu h1c vZn chf yOu nghiêng vC cách tiOp c`n tích hBp trong các môn h1c riêng rk, c@ thP là: — Tích hBp &8m b8o mLi liên h> hl trB homc phát triPn kiOn thRc, kJ n9ng vYi môn h1c khác. — Tích hBp các n'i dung gnn vYi th=c tion: &ba phAcng, &pt nAYc, thO giYi… — Tích hBp &P phát triPn các kJ n9ng chung, n9ng l=c chung… — Xây d=ng chf &C, lSng ghép. — Xây d=ng n'i dung làm vi>c theo d= án &a môn, liên môn, xuyên môn. Khi thiOt kO kO ho$ch bài h1c, giáo viên cXn xác &bnh rõ m@c tiêu, n'i dung, phAcng pháp d$y h1c… phù hBp vYi yêu cXu tích hBp nêu trong nhi>m v@ môn h1c và nhi>m v@ n9m h1c. Vi>c d$y h1c tích hBp j tiPu LẬP KẾ HOẠCH DẠY HỌC TÍCH HỢP CÁC NỘI DUNG GIÁO DỤC Ở TIỂU HỌC | 25
h!c hi%n nay )òi h+i không phá v2 )3c tr6ng b8 môn, ph;i h