Nạp “pin” cho sĩ tử trước mùa thi: Món
ăn bổ não tăng trí lực
Đông y cho rằng, ngũ tạng chủ hoạt động trí lực, nguyên nhân chủ yếu nhất là tạng
phủ chế tạo ra nhiều chất dinh dưỡng như: tinh (tinh hoa, tinh dịch...), tân (dịch
tiết, nước), khí (năng lượng), huyết (máu)... Chất dinh dưỡng đầy đủ, thì hoạt động
trí lực của đại não mới bình thường. Suy giảm trí lực, hay quên, tư duy kém, giảm
trí nhớ hay trí tuệ chậm phát triển đều có thể tận dụng những món ăn để cải thiện
và “uốn nắn”.
Tim heo xào lá câu kỷ: Tim heo 1 quả, rửa sạch thái
lát; lá câu kỷ 200g, rửa sạch. Hai thứ cho vào chảo có
dầu nóng xào chín, nêm ít muối, dùng ăn tùy ý. Tâm
là cơ quan tàng thần, nếu tâm khí, tâm huyết, tâm âm,
tâm dương bất túc, tâm hỏa vượng sẽ dẫn đến hay
quên, chóng mặt, hoa mắt. Tim heo phối hợp lá câu
kỷ, cùng lập công thanh tâm hỏa an thần và điều trị
chóng mặt, hay quên.
Thịt hầm hạt sen - bách hợp: Hạt sen 50g, bách hợp
50g, hai thứ riêng biệt xử lý làm sạch; thịt nạc 250g,
rửa sạch thái lát. Thịt, hạt sen cho vào nồi thêm nước
vừa đủ, thêm rượu, gừng, hành, muối, nấu sôi bằng
Ảnh minh họa lửa mạnh, sau khi thêm bách hợp chuyển lửa nhỏ,
hầm đến khi hạt sen mềm thịt nhừ, dùng làm món phụ. Bách hợp vị ngọt tính hơi hàn,
chứa chất dinh dưỡng có tác dụng bảo vệ tốt hơn đối với thần kinh đại não Hạt sen vị
ngọt tính bình, dưỡng tâm an thần, bồi bổ, tai thính thông minh. Thịt nạc (heo) vị ngọt
mặn tính bình, bổ can thận, ích khí huyết, trị váng đầu. Tất cả 3 thứ phối hợp, cùng “lập
công” bổ ích thần kinh, dưỡng tâm ích trí, thích hợp dùng cho người trí lực suy giảm,
thần bất ổn, hay quên mất ngủ.
Óc dê tiềm câu kỷ tử: Óc dê 1 cái, rửa sạch; câu kỷ tử 50g, dội sạch, hai thứ cùng cho vào
một tô thêm ít nước, nêm rượu đế, gừng, hành, muối, ăn sau khi chưng cách thủy. Óc dê
ngọt ấm, chứa lecithin, có công năng bổ não tăng tủy và điều tiết thần kinh. Với vật liệu
chính óc dê, phối hợp câu kỷ tử ngọt tính bình, ích can sáng mắt, cùng lập công bổ não,
thích hợp dùng cho người hoa mắt chóng mặt, đau đầu, trí nhớ kém do lao động trí óc
quá nhiều, tinh tủy không đủ gây ra.
Gà ác nấu nấm kim châm: Gà ác 1 con, khoảng 1kg, bỏ lông và nội tạng, rửa sạch. Nấm
kim châm 50g, xử lý làm sạch. Hai thứ cùng cho vào nồi có chứa nước trong, nêm rượu,
gừng tươi, muối, sau khi nấu sôi bằng lửa mạnh, chuyển sang lửa nhỏ nấu nhừ, chia ăn
vừa đủ như món phụ. Thịt gà vị ngọt tính ấm, giúp ôn trung ích khí, bổ tinh tăng tủy.
Nấm kim châm là thức ăn vị ngọt tính bình, chứa nhiều kẽm, thúc đẩy hát triển trí lực
thanh thiếu niên hiệu quả. Hai thứ dùng chung giúp bổ ích não tủy, tăng cường trí lực,
thích hợp dùng khi mất ngủ hay quên do khí hư gây ra, chóng mặt đau đầu, trí nhớ suy
giảm.
Canh hạt sen - cam thảo: Hạt sen 60g, rang thơm, tán bột mịn; cam thảo 12g, sao rồi tán
bột. Hai thứ trộn lẫn, nêm ít muối trộn đều. Mỗi lần dùng 12g, uống với nước đun sôi.
Hạt sen phối với thuốc hòa giải như cam thảo, giúp dưỡng tâm trừ phiền, bổ hư tăng trí.
Giảm mệt mỏi cho người quên ăn quên ngủ bởi học hành, thích hợp cho chứng hay quên.
Canh xương sống heo - táo - sen: Xương sống heo 1 bộ, rửa sạch, chặt nhỏ, cho vào nồi
thêm nước, bỏ vào táo đỏ 200g, hạt sen 150g, và túi thuốc có chứa mộc hương 5g, cam
thảo 10g. Sau khi nấu sôi bằng lửa mạnh, chuyển qua lửa nhỏ ninh nhừ. Bỏ đi túi thuốc.
Dùng ăn tùy lúc. Xương sống heo ngọt mát, giúp dưỡng âm bổ tủy, là vật liệu chính, phối
với táo đỏ dưỡng huyết an thần, hạt sen thanh tâm cố tinh, cộng thêm thảo dược mộc
hương hành khí ôn trung, cam thảo điều hòa, cùng chế ra món canh, lập công bổ tủy kiện
não, thích hợp dùng khi suy giảm trí lực do tiên thiên bất túc (bẩm sinh), thiếu tập trung.
Chè táo - chuối - nhãn: Táo tây, chuối, long nhãn với mỗi thứ vừa đủ. Táo gọt vỏ, bỏ hột,
thái nhuyễn; chuối lột vỏ, thái hạt lựu; long nhãn bóc vỏ, bỏ hột, tất cả cùng cho vào nồi
thêm nước nấu sôi, đổ nước xốt bột ấu một ít trộn đều. Dùng ăn sáng lúc bụng đói, mỗi
tuần 2 lần. Táo, chuối, nho và cam quít được liệt vào 4 loại trái cây lớn của thế giới. Táo
tây vị ngọt chua, tính mát, bổ dưỡng tâm khí, tăng cường trí nhớ. Chuối là thức ăn ngọt
mát, thanh nhiệt giải độc, thường dùng giúp ta tai thính, thông minh. Hai thứ này phối
hợp với long nhãn tác dụng tư dưỡng tế bào não, kèm với bột ấu và nêm nếm đường
trắng, càng giúp dưỡng não tăng trí, thích hợp dùng cho người trí lực suy giảm, mất ngủ
hay quên.
Chè gừng - táo - mật ong: Táo đỏ 250g, long nhãn 250g, thêm nước nấu gần chín, nêm
mật ong 200ml và nước gừng tươi 20ml, tiếp tục nấu sôi vài dạo thì hoàn tất. Món chè
với táo đỏ dưỡng huyết an thần, mật ong ngọt ngào ích khí, long nhãn tư dưỡng thần kinh
não, phối với nước gừng cay ấm thúc đẩy tuần hoàn máu, giúp bổ hư dưỡng tâm tăng trí,
thích hợp dùng cho người hồi hộp hay quên, suy giảm trí nhớ do tâm tỳ lưỡng hư.
Chè đậu - mè đen: Đậu phộng, đậu đỏ, mè đen với mỗi phần bằng nhau, đậu phộng và
đậu đỏ thêm nước nấu chín, rồi thêm mè đen rang chín tán nhuyễn, sau khi thêm đường
tiếp tục nấu sôi thì hoàn tất. Hàm lượng vitamin B1 trong mè đen đứng đầu các thực
phẩm, dinh dưỡng các sợi thần kinh; mè đen và đậu phộng lại chứa nhiều phosphatidyl
choline, bồi bổ đại não; đậu phộng và đậu đỏ cùng là thức ăn tốt để dưỡng huyết. Món
chè vừa tăng cường sức khỏe, vừa bổ não tăng trí lực.
Trà hoa kỳ sâm - hạt sen - đường phèn: Hoa kỳ sâm 6g, hạt sen 10 hạt, hai thứ riêng biệt
rửa sạch cho vào chén thêm nước ấm để ngâm, nêm đường phèn 20g, đậy nắp chưng cách
thủy 1 giờ. Uống nước, ăn sâm và hạt sen. Hoa kỳ sâm vị ngọt hơi đắng, tính mát, giúp
bổ khí dưỡng âm, sinh tân giáng hỏa, an thần trừ phiền. Phối hợp với hạt sen, đường
phèn, công năng bổ hư ích khí, tỉnh não tăng trí, thích hợp dùng cho người mất trí do tiên
thiên bất túc (bẩm sinh) và hậu tiên mất dưỡng (thiếu dinh dưỡng sau khi sinh), có tác
dụng thanh bổ đối với người hay quên.
Trà cúc - táo - long nhãn: Cúc hoa trắng 4 đóa, long nhãn 4 quả, toan táo nhân (sao) 2g,
tán nhuyễn, tất cả cho vào trong ly, dùng hãm với nước sôi. Nguội dần, nêm 1 muỗng
mật ong, uống nước, ăn nhãn. Thức uống này có toan táo nhân dưỡng tâm, tăng tủy, an
thần, long nhãn tư dưỡng tế bào não, kèm với mật ong ngọt nhuận, tất cả lập công trong
việc kiện não tỉnh thần ích trí, thích hợp dùng cho người trí lực suy giảm, choáng váng
hoa mắt, thần chí hỗn loạn, đặc biệt thích hợp cho người đại não mỏi mệt.
Cháo củ mài - khiếm thực: Củ mài 50g, rửa sạch, thái nhỏ; gạo 100g, vo sạch. Khiếm
thực 50g, vo sạch cho vào nồi thêm nước, sau khi nấu sôi bằng lửa mạnh, đổ vào gạo nấu
đến khi chín phân nửa, bỏ vào củ mài, ninh thành cháo. Củ mài vị ngọt tính bình, có chứa
dopamine là chất chính đảm bảo sự hoạt động của thần kinh và mạch máu. Với củ mài
phối với khiếm thực giúp thông minh, thính tai, bổ tỳ vị, cường thân kiện não, thích hợp
dùng khi trí lực suy giảm, không tập trung, mọi việc hay quên, nhìn mờ, ù tai, hoa mắt.
Cháo cam mạch - táo đỏ: Hoài tiểu mạch 15g, cam thảo 5g, táo đỏ 5g. Tất cả cho vào nồi
thêm nước, nấu đến khi hoài tiểu mạch chín, vớt bỏ hoài tiểu mạch, cam thảo, giữ táo đỏ
và nước cốt, thêm gạo đã vo sạch 100g, ninh cháo. Hoài tiểu mạch vị ngọt tính mát, bổ
hư ích khí, hạ sốt, cầm mồ hôi. Phối với táo đỏ dưỡng huyết an thần và thuốc hòa giải
như cam thảo, vừa giúp bổ hư suy, có tác dụng kiện não tăng trí tốt hơn, thích hợp dùng
khi cảm xúc bất ổn, hay quên, ra mồ hôi trộm.
Lương y BÀNG CẨM
