Vietnamese
May 2005
\
Bnh do mui gây ra là gì?
Bnh do mui gây ra là bnh lan truyn qua vic mui nhim vit đốt lên cơ th. phía Đông Bc nước M, có
nhng ca bnh do nhng loi virút như virút B Tây Sông Nile (West Nile hay còn gi tt là WNV) hay virút Viêm
Não Nga Min Đông (Eastern Equine Encephalitis hay EEEV). Tuy nhiên, nguy cơy nhim virút WNV hay
EEEV do mui đốt thì tương đối thp. Hu hết người b mui nhim virút đốt không b bnh hoc b bnh nh nhưng
mt s ít người khác có th phát trin bnh nghiêm trng hơn.
Mui truyn bnh như thế nào?
Bnh do mui gây ra được truyn sang người khi b mui nhim virút đốt. Vài loi mui có th b nhim virút và
truyn bnh cho mt s loài chim. Nhng mui khác có th hút máu ca chim b nhim trùng. Con người không th b
lây trc tiếp nhng virút này t loài chim đã nhim bnh. Tuy nhiên, quý v nên s dng găng tay khi tiếp xúc vi bt
k loài động vt đã chết nào và b găng tay xài xong vào hai túi nha trước khi vt vào thùng rác. Do virút WNV
được tìm thy trong máu ca người đã nhim bnh, nên nó cũng có th lây sang người khác qua vic truyn máu và
qua nhng b phn cơ th được hiến tng. Nó cũng có th lây t ph n mang thai sang đứa tr chưa ra đời và thông
qua vic nuôi con bng sa m. Tuy nhiên, bnh WNV không th lây truyn do vic tiếp xúc hàng ngày vi người b
nhim bnh.
Bnh do mui gây ra đã xut hin Boston hay chưa?
Virút WNV được phát hin trong nhng tháng hè hàng năm ti Boston bt đầu t năm 2000. Trong nhng năm trước
có mt s ít trường hp bnh nhân nhim virút này, đôi khi dn đến bnh trm trng hay t vong. Các viên chc y tế
công cng cho rng virút WNV s tái xut hin vào mùa hè hng năm. Thnh thong virút EEEV được phát hin trong
loài mui Boston. Nhng trường hp bnh nhân nhim virút này vô cùng hiếm nhưng có th xy ra.
Tôi có nguy cơ b mc bnh do mui đốt hay không?
Thi gian mui hot động mnh nht và d b nhim virút nht thường t cui tháng By cho đến cui tháng Chín
hng năm. Tuy nhiên, nếu thi tiết vn m áp, thi k nguy him có th kéo dài đến cui tháng Mười Mt. Nhng
người trên 50 tui có nguy cơ cao hơn phát trin bnh trm trng nếu b nhim virút WNV. Virút EEEV có th gây
bnh nng bt c độ tui nào.
Tôi nên làm gì nếu b mui đốt?
Bnh do mui gây ra rt hiếm có Boston. Hu hết mui không mang virút gây bnh cho người, nên nguy cơ mc
bnh sau khi b mui đốt là rt ít. Tuy nhiên, quý v nên gp bác sĩ ngay lp tc nếu b st cao, ln trí, nhc đầu d
di, cng c, hoc nếu mt quý v tr nên quá mn vi ánh sáng.
Tôi nên làm gì nếu thy mt con chim chết?
Nếu quý v thy mt con chim chết, hãy gi cho Vin Thí Nghim Tiu Bang (State Laboratory Institute - SLI) theo
s 1-866-MASS-WNV để thông báo. Vin Thí Nghim Tiu Bang SLI s xác định xem có nên kim tra con chim đó
hay không. Nếu con chim cn được kim tra, quý v s được yêu cu gi ti Cc Qun Lý Động Vt Boston (Boston
Animal Control) để thu xếp cho h đến ly xác chim. Mc dù không phi con chim nào cũng s được kim tra, nhưng
điu quan trng là tt c chim chết đều phi được thông báo. Mt s lượng ln chim chết trong cng đồng có th
du hiu báo nguy rng mui trong vùng đang mang virút và do đó nguy cơ nhim bnh WNV đới vi người cũng
tăng thêm. Vic báo cáo s giúp các nhà chc trách xác định xem vic bt và nghiên cu mui có cn thiết hay không.
Ngăn Nga Virút West Nile Và Nhng
Loi Bnh Khác Do Mui Gây Ra
Mayor Thomas M. Menino
CH
NG MU
I BOSTON
Vietnamese
May 2005
Tôi Có Th T Bo V Như Thế Nào?
Thc hin nhng bước sau để
ngăn nga mui sinh sn:
Mui cn có nước để sinh sn. Chúng có th phát trin t
mui nh thành mui trưởng thành trong vòng mt tun.
Hãy đảm bo rng nhng vt được đề cp dưới đây không
đọng nước, hoc quý v phi ra sch thường xuyên.
Thùng Cha- Lt ngược hoc trùm kín nhng
bình hoa, xô, thùng rác, và xe cút kít không dùng
đến. Thay nước trong b nước cho chim tm mt
tun mt ln.
Máng Nước- Dn lá cây hoc nhng mnh v
th làm tc máng nước và ngăn chn nước lưu
thông.
H Bơi- Trùm đậy h bơi không dùng đến và lt
ngược h tm tr em khi không s dng. Đừng
quên quét np đậy h bơi để khi b lá cây và
nước rt đọng.
V Xe Cũ – Trùm kín hoc vt b chúng. Chúng
là nơi rt thích hp cho mui sinh sn.
Thc hin nhng bước sau để
ngăn nga mui đốt:
Nếu quý v ngoài tri trong mt khu vc có
mui, hãy cân nhc nhng la chn dưới đây:
y S dng thuc chng mui. Hu hết nhng
loi thuc chng mui hiu qu đều cha
hot cht DEET, nhưng có vài sn phm
cha nhng cht khác thay thế cho DEET
đã được Cc Bo Vi Trường (EPA)
chp thun (bao gm du khuynh dip hoc
các sn phm được làm t du đậu tương).
Đọc ch dn trên nhãn sn phm để tìm
hiu v nhng đề phòng cn thiết khi s
dng thuc, thi gian hiu lc và tn sut
s dng sn phm. Sau khi tr vào nhà,
hãy dùng xà phòng và nước để ty ra
thuc.
y Nếu quý v s dng sn phm có cha hot
cht DEET, không được dùng nng độ quá
30% đối vi người ln và s dng sn
phm có cha ít hot cht DEET đối vi tr
em. Thoa cht DEET vào da trn (không
được bôi vào mt hoc ming) và nht là
không s dng trên ming vết ct hoc vết
thương. Không cho tr em t thoa cht
DEET. Không dùng DEET cho tr nh (có
th dùng lưới chng mui để che ghế nôi).
y Mc qun áo bo v như áo sơ mi dài tay,
qun dài và tt.
Mc dù mui có th cn bt c lúc nào trong ngày,
nhưng hãy c gng hn chế thi gian ngoài tri
gia lúc nhá nhem ti và lúc hng sáng vì đó là
thi gian mui hot động nhiu nht (hoc s
dng nhng bin pháp phòng nga nói trên).
Đảm bo rng các khung lưới chng mui ca
s và ca không có l thng. Lưới chng mui
còn trong tình trng tt s giúp ngăn nga mui
xâm nhp vào trong nhà quý v.
Để biết thêm thông tin, hãy gi cho đường dây thông tin ca U Ban Y Tế Công
Cng Boston (Boston Public Health Commission) theo s 617-534-2652
hoc truy cp trang web www.bphc.org